NRC Handelsblad

NIEUWSANALYSE door J. F. VAN DEN BROEK

STERDAM, 8 febr. - congressen^» zeifflk-makende aangec massa'e middelvoornamelijk ^ eh ° uden door de f* dikheid en eigen gelijk. - ff ' tres van de Partij He Arbeid in Amsterdam van eigen voor-00». va" de Partij feeheeMn de categorie. rfl nlcialiteit was er nog ^fnier. waarop enkele ; Zten volwassen men; !d rtoe werden gebracht - 'ïrheM van 1969 _ - 'eer samen met de te vervangen door S „ieuwe zekerheid - de ■-listen terug m de regeJ? de KVP tenminste.. .".gebeurde met de hand op J«0 pagina's tellende beschrijPJrf waarin nog trouw\v> voorstellen als: „De deur komende 4 jaar voor Werking met de KVP he^ te sluiten, omdat met de in deze periode zonder „iet is samen te werken" 'nhoven) en „Sinds het op Haagse kongres CM,,vaarden van de l is de KVP naar structuur *L^ter zo weinig veranderd, !,1 aenoemde motie dient te (D6I1 van 1969 anti-KVPgehandhaafd allemaal gedrukt, :*<)■ Dit was ■het partijbestuur, een paar m vóór het congres, kwam de ontwerp-resolutie om de " r i 02 met de confessionelen te -roer. Het deed denken aan ^ episode in Orwells „1984", uarin de bewoners van Oceania * je zesde dag van „Hate ifek" plotseling merken, dat «een oorlog voeren met sra °ia zoals al jaren wordt "frteld. maar met Eastasia; van je ene minuut op de andere woren affiches, redevoeringen, zelfs sdeelten van de geschiedenis veranderd, want Oceania voert Jwlog met Eastasia, heeft altijd log gevoerd met Eastasia en ■ft nooit iets tegen bondgenoot Eurasia gehad! Uiteraard werd pr in het RAICongresrentrum geen „Hate Beek" gehouden. Het was een LaUW lauw, lusteloos congres, waar je afgevaardigden, zij het soms met enig gesputter, deden wat van hen werd verwacht, „een tongres van de politieke zelfbeheersing en de politieke wijsleid". zoals fractieleider drs. fen Uyl aan het eind zo danktar zei. Drees senior, de „veertiz vooraanstaande PvdA-leden" m „de vakbondsmannen" waren t>p hun wenken bediend. Het partijbestuur, dat de zaak r ?sig -bezwerend en soms duin iet gelovend in de eigen ^rtiigingskracht — vooral de «eer Den Uyl was daarvan een voorbeeld — zo redelijk in de 'd hield, heeft zich een paar ï laten verrassen. Daar was «veroordeling van het kabinet rV™ n §, do °r door de, later tot M Van het nartlihoctimr* __ v 'an het partijbestuur — een fc 1 ,, elf Nieuw Linksers, op ■' bestuursleden — gekozen ®' Na gel in de KVP-resolutie gesmokkenld. ^' maakte de indruk van een Met frasen doodgegooide

congressen wegen soms niet meer de zwaarte van de volgende frase en dat is, naar mijn gevoel, in Amsterdam gebeurd. Men dacht te doen te hebben met een stukje rethoriek, dat er verder niet veel toe deed. De heren Vondeling en Den Uyl waren oprecht verbaasd, dat de confessionele fractieleiders juist die veroordeling aanvatten om de hele resolutie retour afzender te sturen. De niet onbehendig uitgevoerde salto was daarmee tot een levensgevaarlijke stunt geworden, nu de heer Nagel heeft meegeholpen het net te verwijderen. Moedeloos Dat de PvdA wel eens erg hard zal kunnen neerkomen blijkt uit de eerste reacties. De „vakbondsmannen" zijn niet dol van vreugde en de „vooraanstaanden" ook niet. Mr. Hans van Mierlo had liever gehad, dat het gebaar tegenover de confessionele partijen „zo royaal mogelijk" was geweest, al had hij, zo zei hij wat moedeloos, bij de christelijke partijen meer begrip verwacht voor „een verklaring, die in overeenstemming is met de houding van de PvdAfractie in de Tweede Kamer". Hij vergat daarbij voor het gemak. dat er een klein verschil is tussen het voeren van een parlementaire oppositie en het formuleren van een doordacht besluit,

dat tot bepaalde resultaten zou moeten leiden. Maar ook de heer Van Mierlo is een geplaagd man. De onderhandelingsdelegatie van D'66 kan nu wel tot een akkoord zijn gekomen met de PvdA over een samenwerking, de partij zelf is dat nog niet. En al loop ik niet over van bewondering voor congressen. die van D'66 zijn wel eens roerig geweest. En hoe vele D'66-ers denken over de PvdA is wel duidelijk geworden bij het begin van de dood-geboren PAK-besprekingen, waaraan destijds geen enkele D'66-er officieel mee mocht doen. Als de heer Vondeling nu zegt, dat hij geen rekening houdt met een afwijzing door D'66. dan lijkt hij een beetje op de, zo dapper fluitende jongen die door het griezelige duister stapt. Terecht De niet-zo-tevredenen is nog gewezen op de doortastende manier, waarop is afgerekend met die PvdA-ers,' die Nederland uit de NAVO willen. Terecht zei een afgevaardigde van de gewesten Friesland en Drente, dat bij een aanvaarding van een uittredings-voorstel „we hier twee dagen voor niets hebben gezeten, want dan zullen er twee partijen van de arbeid zijn" en hij zei zich niet te schamen voor zijn opportunisme. Het congres ook niet. Maar of daarmee een nieuw net is gespannen, waarboven de PvdA adembenemende salto's kan gaan draaien, moet worden

afgewacht. En de afgevaardigde, die in de zaal het grapje maakte „dat er toch al twee partijen van de arbeid zijn, vraag maar aan Drees", had ook een paar lachers op de hand. Te zeggen dat het dus al met al een nuteloos congres is geweest is natuurlijk onzin. Ook de buitenstaander heeft nu de stemming in de PvdA kunnen peilen. Die is: men wil het bestuur ver volgen, maar alle politieke goden mogen dat bestuur bijstaan als het een doodsmak

maakt, óf bij de samenwerking met D'66 en PPR, óf bij het in de hoek drukken van de confessionele partijen. Op 20 maart is er een nieuw congres. Als partijbestuur,- andere partijen, vakbonden „vooraanstaanden" en geïnteresseerde buitenstaanders dan hun zegje hebben gezegd, hoeft het niet noodzakelijkerwijs opnieuw zo'n saai en afwachtend, nee.. ,.vol politieke zelfbeheersing en wijsheid" congres te worden als dat van vorige week.

Applaus na een toespraak van Den Uyl

Voorzitter Vondeling (links) en fractieleider Den Uyl zingen staande de Internationale mee

etrekkelijk onverwacht is j J e Wee k e en oude fabel in • raerlandse politiek nieuw j en ingeblazen. Na enige i hi(.i7 arl , l5eslote n besprekingen H aV?' 3 den en mr [ D pm u m - ° van Mierlo in . senm ? g met twee uur tus ~ een persconferentie ■ Zy me edeelden dat zij * ™ Streven naar -een grotjj j. iru!t strevende volkspar' fei be e o^r enliike hervomiin - twee idealen in één de ... ver het tweede ideaal, ta)be n hervormingen", ta n" We u het Wer niet; het lal rilk / r , et middel tegen de ■ Vw niitstrp Wal ! n: de - grote ' P reve nde volkspartij". ssr'b geleden t meer dan 25 sloot PB 8r mind er dan 30, be®tellec,i? aantal respectabele »ie er _ 'andgenoten (van vinden ,r S ? mmi Se in DS ' 70 ta ' ; om i ^ at het hoog tijd Kek de Nederlandse poli'1 te ki aanta ' hervormingen ' Zii ^Men niet Volks P;,rtii T aar een brede Volk die een eind" zou "srde e uu n J , onze „noodlottige de -.hokjesJervatism ■■ " on duldbare con^ke n ,j r . f en enige andere donrk. 0 a ' en - E r zou felovi<» en raak m oeten komen, n zich on §elovigen zouvonm-ïï 6 " ver enigen in Pf °&a mm ' j reven d politiek " Wat ip r i niet alleen "1 j e politieke partij ! ° u doen , e rec htvaardigheid ?, k ee n eir^ eVieren ' maar dat . ; G fl e j n « zou maken aan .' le ] ,, u , do "Politieke onzin ^oorbra i ri ^ k was - Er 2oU een ^ moete " komen. :'&niijk doorbra ak van de l 1 ^'mati® ter zake doende, l0 §elii'u l poJit i e k handelen ' J k maakten. " lp en k dat Iemand het kon o, 0tl)f aak "k 11 w °orden als ^ tk oepeienH reed ' groot en C 8gen betpir 66 " bi j zonder Uit tel?e nis. Ze wer■Hek St "" 0 ken M tste reverentie A zelfs dat ^ de doorbraak tte eT s ue aoororaaK kiezerskorps

viel weldra terug op zijn oude grenzen. De confessionelen, de socialen, de liberalen en de behoudzuchtigen betrokken hun scherp afgepaalde onderkomens. En het enige dat nieuw was bestond hieruit dat een bondgenootschap van verlichte protestanten en verdraagzame min- of meer-socialisten met moderne katholieken de rooms-rode coalitie ging vormen, die zonder veel concurrentie voor geruime tijd in Nederland de lakens uitdeelde. De eerste les uit dit bondgenootschap was, dat het zonder de katholieken eenvoudig niet ging. En de tweede, dat iedere volksgroep in het verzuilde Nederland zijn eigen identiteit wilde bewaren, ook als het ging om pure machtsuitoefening. Zo'n les wordt langzamerhand vergeten of verwaarloosd Maar een confessionele partij blijft een monstrum, een ding dat op zijn minst twee kanten op kan zonder dat het buiten spel kan worden gezet. Ze blijft impliciet onbetrouwbaar. Een nieuwe generatie van volwassenen, naïef verbaasd dat „dit allemaal zomaar kon", richtte D'66 op, en behaalde dank zij de naïeve verbazing van veel generatiegenoten een groot succes. D'66 was de opvolger van de doorbraak. En het is dus logisch als een veteraan-doorbreker als Den Uyl en een doorbreker van de nieuwe lichting, als Van Mierlo het goed met elkaar kunnen vinden. Voor Den Uyl moet een „grote, vooruitstrevende volkspartij" wel een soort jeugdsentiment zijn, en voor Van Mierlo een bijna verloren illusie die blijkbaar toch weer te verwezenlijken valt. Maar de vraag blijft, of het Nederlandse kiezerskorps werkelijk veranderd is. De breedheid van een beweging is haar zwakte omdat er voor de gescheiden groepen der kiezers geen mogelijkheden tot identificatie overblijft. Wie bijvoorbeeld pragmatist is, wil niets van de „overleefde idealen van het socialisme"

weten, zelfs als dit socialisme zo reformistisch is dat je het in de kerk kunt zingen. En de socialist ziet in de D'66-er nog altijd de bourgeois, het „rijkeluis-zoontje", dat van de werkelijke problemen van de arbeider geen flauw begrip heeft. De vorige doorbraak is mislukt omdat geen meerderheid zich ermee wilde vereenzelvigen. Deze heeft dezelfde mogelijkheid in zich, om dezelfde redenen. Afgezien van deze, hierboven beschreven speculatie, waarbij ervan uitgegaan werd dat de twee nieuwe partners beide een eenheid vormen, zijn er nog andere speculaties mogelijk. Daarbij rekenen w met de kans dat niet iedereen binnen PvdA en D'66 het met de nu uitgezette brede, koers eens zal zijn. Een congres van een partij die met haar tijd meegaat — om het zo te zeggen — is natuurlijk nooit een monolitisch, bij acclamatie vertopend gebeuren Maar in de nieuwe RAI heeft zich meer (of juist mjnder) afgespeeld dan een „gezonde, democratische botsing der meningen." Ik ga nu even voorbij aan het niet verrassende protest van oudere, even loyale als verbijsterde partijgangers, die niet konden wennen aan het feit dat in een stalletje in de wandelgangen een eenmalig proefmonster voorbehoedmiddelen gratis verkrijgbaar was, of met zeker als vlijmend bedoeld, sarcasme een blikje verse lucht aan de verontreinigde partijganger werd aangeboden. Ik bedoel de wat jongere congresbezoekers, die zich diep bezorgd maakten over het ongeteld aantal wereldvreemde denkbeelden dat in de grote zaal de ronde deed. Socialisten die het weten kunnen, houden staande dat zowel in de vergadering als in het partijbestuur een meerderheid te vinden zou zijn geweest voor het uittreden van Nederland uit de Nato, als Griekenland ien iPortugal lid zouden blijven. Ook een meerderheid

zou ervoor zijn geweest, voor te stellen dat Griekenland en Portugal zonder verdere plichtplegingen uit de Nato zouden zijn verwijderd als niet bijtijds een Griekse ex-minister en een ex-gevangene van' een kolonels-concentratiekamp was aangevoerd om in niet al te subtiele bewoordingen de vergadering een dergelijk besluit af te raden. Met andere woorden: niet uit principiële, maar uit opportunistische overwegingen zijn resoluties verworpen, die — bij aanvaarding — door geen enkele potentiële coalitiepartner geslikt waren. De geheime meerderheid binnen de partij blijft intussen bestaan. Aan de ene kant dus wel leiders in de partij die met de beste bedoelingen aansturen op een „grote vooruitstrevende volksbeweging" (die gezien de structuur van het electoraat weinig kansen heeft), maar aan de andere kant de niet verslagen, half blinde radicalen in dezelfde partij die het isolement eerder willen perfectioneren dan het opheffen. Zou het wie dan ook verborgen blijven dat een partij waarin die verhoudingen heersen, een moeilijke, wat labiele partner zou kunnen zijn? Het is geen wonder dat de vakbeweging in al haar geledingen zich van misère de haren uit het hoofd trekt. De enige bevriende, .geestverwante partij ontzegt zich op die manier namelijk het vooruitzicht op regeringsverantwoordelijkheid. Als er duidelijke tegenstellingen in Nederland zijn, is zij langzamerhand het enige orgaan dat daaraan uitdrukking geeft. De vakbeweging wordt in de politiek gedrongen, omdat de echte politieke partijen niet samenhangend genoeg zijn, dat vil zeggen, niet het machtsmiddel vormen om die tegenstellingen tot een oplossing te brengen. Dt is de werkelijke bijdrage tot het proces van polarisatie in Nederland. H.J.A.H.

Van der Louw, Drees en de PvdA

In zijn ingezonden brief in NRC Handelsblad van 2 dezer doet de heer G. van Benthem van den Bergh een aanval op DS'70, die, zijnde beneden de gordel, tot zijn directe diskwalificatie leidt. De heer Van Benthem van den Bergh tooh vermeldt als de twee hoofdpunten van de bezwaren van de heer Drees tegen de huidige PvdA: 1. de PvdA wil niet meer meedoen in het oude spel van coalitievorming en meeregeren; 2. de partij is niet gezeglijk meer. Wie de afgelopen tijd de uitspraken van de heer Drees heeft gevolgd, weet dat de heer Van Benthem van den Bergh doet aan „wishful thinking", of moet ik zeggen „hineininterpretieren". T n ieder geval hebben zijn posita met de werkelijkheid niet van doen. De heer Van Benthem van den Bergh beoefent dan nogmaals de stoot onder de gordel door ziin mening over de samenstelling van DS'70 te geven: "n combinatie van deze teleur■Testelden 'trouwe wethouders en "roe^-iteraadsleden die in moei' !S kheden ziin gekomen of niet - '-and-'daat gesteld) met wat gestolde koude-oorlogijveraars. Pure demagogie die het hoog'stens voor een zaal nieuwlinksers misschien zou doen. Eigenlijk is het jammer dat een intelligent man als de heer Van Benthem van den Bergh door zijn politieke oogkleppigheid (misschien thans aangevuld met vrees) zich tot dergelijke uitspraken over andersgezinden laat verleiden. Of past dit in dezelfde gedachtengang die hem er eind 1968 toe bracht in Socialisme en Democratie te schrijven dat degenen, die politieke systemen waarin geen parlementaire oppositie is toegelaten als dictaroriaal betitelen, er een naïefideologische opvatting over democratie op na houden. Tip voor de heer Van Benthem van den Bergh: zou het ook zo kunnen zijn dat DS'70 niet voelt voor de door hem en de .zijnen zelden dan wel nooit openlijk aangevallen linkse dictaturen, zo min als DS'70 voelt voor rechtse dictaturen. Mr. K. A. KEUNING Zierikzee Inflatie Van ganser harte betuig ik mijn instemming met de brief van de heer A. van Duin (Bezinning over de loonmaatregelen, 12 januari) en de reactie daarop van dr. ir. P. H. Hermans (Inflatie. 29 januari). Tot motivering van de noodzaak van een loonstop geef ik de volgende aanvulling. Bij inflatiebeschouwingen wordt veel te weinig aandacht geschonken aan de „diensteninflatie". Alleen prof. dr. F. Hartog wees er in NRC Handelsblad van 6 nov. 1970 op dat de produktiviteitsstijging in de dienstensector gemiddeld 1,5 pet bedraagt. Maar het is in feite nog erger dan dit cijfer aangeeft. In grote delen van de dienstensector 'is de stijging nl. negatief door de verdergaande arbeidstijdverkorting plus vakantieverlenging bij gelijkblijvende uurprestaties. Dit laatste komt voort uit de aard van het werk. Voorbeelden: verpleging, bezorging, een groot deel van het openbaar en particulier vervoer, het grootste deel van de honderdduizenden ambtenaren van rijk. provincies en gemeenten, reparatie en onderhoud van apparaten, woningen enz. Hetzelfde geldt voor het bouwbedrijf met volgens prof. Hartog 2 pet. produktiviteitsstijging. Ook hier is de stijging voor een deel negatief door verlenging van 'de vrije tijd. Conclusie: iedere loonsverhoging veroorzaakt in de hoogst belangrijke sectoren van dienstverlening en bouwen een flink stuk inflatie. ■Daarom is het voorstel van de heer Van Duin voor een loonstop volkomen juist, evenals zijn gedachte

de ruimte in de sectoren met flinke produktiviteitsstijging te gebruiken voor prijsverlagingen, wat dan resulteert in reële loonsverbeteringen. Ik ben echter niet zo optimistisch als de heer Van Duin. dat de concurrentie daarvoor wel zal zorgen. Er is geen echt vrije concurrentie meer. Zo nodig moet de overheid, waar de winsten dit mogelijk maken, tot prijsverlagingen dwingen met behulp van haar prijsbeheersingsapparaat. Een zeer onaangename rompslomp, maar helaas noodzakelijk. Prijsverlaging op grote schaal geeft verbetering van de levensstandaard van alle bevolkingsgroepen, ook van de door Kloos afgeschreven wegwerpmensen. Politiek niet haalbaar? Wie dit zegt, heeft de slag al bij voorbaat verloren. Er moet bij de politieke partijen actie gevoerd worden voor de formule: prijsdaling plus loonstop is loonsverhoging. Dr. ir. F. W. HISSCHEMÖLLER Arnhem Drees jr. en Kunst In NRC-Handelsblad van 3 februari las ik het uiterst interessante interview van mr. K. L. Poll met de leider van de nieuwe politieke partij DS '70. Men leert op zulk een wijze de betrokkene, die een belangrijke rol belooft te gaan spelen in de Nederlandse politiek, enigszins kennen. De meeste van zijn gedachten vind ik uitermate gezond, maar het geheel deed mij wat te zwart-wit aan. Hij lijkt een harde figuur, die over vele zaken ongenuanceerd denkt. Verheugend vond ik zijn zienswijze over „law and order" en het niet moeten toegeven aan de voortdurende intimidatie van allerlei pressiegroepen, het smijten met subsidies voor nutteloze zaken of zogenaamde kunst e.d. Maar over twee dingen heb ik mij verwonderd. In de eerste plaats over de gemakkelijke manier waarop hij spreekt over de emigratie. „Wie het hier niet bevalt, moet maar emigreren." Jawel, maar dat is voor velen zeer moeilijk of onmogelijk. En waar moet men heen? In ieder land zijn zaken waarmee men het niet eens is. Wat ik het ergste vond was zijn uiting over subsidies aan de werkelijke kunst. Deze behelst orkesten, opera, ballet en toneel. Zijn partij heeft hij geen goed gedaan met die uitlatingen. Deze subsidies wil hij namelijk verminderen. Hij vindt het wel aardig dat allerlei mensen daarheen willen, maar zij moeten dan ook de kosten betalen. Ziedaar een onmogelijk standpunt van honderd jaar geleden, twee vergissingen in één klap. Ten eerste gaat het hier om twee onvergelijkbare grootheden, waar hij betoogt, dat andere mensen niet naar die kunstuitingen gaan en liever een goede woning hebben. Voorts schijnt de heer Drees niet te weten, dat geen enkele kunstinstelling als bovengenoemd het zonder een flinke subsidie kan bolwerken. De medewerkenden bestaan stuk voor stuk uit kunstenaars die behoorlijk betaald dienen te worden. In de meeste arme landen, de communistische incluis, ziet men het enorme belang in van de Kunst, die de ogen van het volk opent voor het schone, hetgeen goede karaktervorming en beoordelingsvermogen bevordert, geluk schenkt en het dénkvermogen verbreedt. Ik heb onmiddellijk in de gaten, dat ik met iemand te doen heb die volslagen cultuurloos is. De heer Drees wil van ons een cultuurarm land maken. Jammer van een leider van een mijnerzijds sympathieke partij. Maar er is nog hoop, want in hetzelfde interview heeft de heer Drees gezegd: „Wij zijn vór het conserveren van zaken, die anders kapot gaan." Hieraan houde hij zich, zeker wat de Kunst betreft. J. HOBBEL Den Haag.

HET MOET HET denkend deel van de bevolking var Zuid-Vietnam vreemd te moede zijn. Vanmorgen zijn Zuidvietnamese troepen het zogenaamd neutralistische Laos binnengedrongen met de kennelijke opdracht de Ho Tsji Minhroute — de Noordvietnamese bevoorradingsweg door Laos naar Cambodja en Zuid-Vietnam — te onderbreken. De bedoeling is dat de Noordvietnamezen, wanneer begin volgend jaar het aantal Amerikaanse grondsoldaten in Vietnam te verwaarlozen zal zijn, niet over de kracht zullen beschikken om een groot offensief te ontketenen. De opbouw daarvoor vergt tijd en zou door de Zuidvietnamese invasie in Laos zoveel vertraagd worden dat Hanoi het geschikte moment voor een grote aanval in 1972 onbenut moet later, voorbijgaan. Met andere woorden, de Zuidvietnamezen proberen nu op het slagveld de tijd te winnen die de Amerikanen de gelegenheid moet bieden het land te verlaten zonder hun gezicht te verliezen. Maar wat daarna gebeurt is voor ieder een onzeker. De stabiliteit van de Zuidvietnamese staat op langere termijn zal in ieder geval bij deze actie weinig baat vinden. Wat wel vaststaat is dat nu ook de Verenigde Staten na Noord-Vietnam en China de fictie van de Laotische neutraliteit hebben opgegeven. Weliswaar opereert de AmeriTcaanse luchtmacht al vele jaren in het Laotische luchtruim maar dat gebeurde met de instemming van premier Soevanna Phoema. De Zuidvietnamese inval kan de premier echter moeilijk openlijk rechtvaardigen zonder zijn geloofwaardigheid totaal te verliezen. Vandaar dat hij vorige week moedeloos meedeelde dat hij al lang niets meer te maken heeft wat er in het zuid-oosten van zijn land gebeurt. Er vandaag het vertrek van „alle buitenlandse troepen" eiste. De Laotische revolutionairen en de Noordvietnamezer behoeven evenwel niet Soevanna's apathie te delen. Daarin schuilt het risico van de jongste operatie. Hanoi's troepen moeten zeer wel in staat worden geacht als represaille voor de invasie een geslaagde aanval te doen op de koninklijke residentie Loeang Prabang en zelfs op de regeringszetel Vientiane met als argument dat het huidige bewind de neutraliteit van het land niet heeft kunnen waarborgen. Dat zou de regering-Nixon voor de keus plaatsen tussen een veel grotere troepeninzet in Laos of een zich neerleggen bij de val van wat in -het Amerikaanse militair politieke jargon „de feerste domino" zou heten., De slotconclusie kan na de inval in Cambodja vorig jaar en de hervatting van luchtaanvallen op Noord-Vietnam weinig opzienbarends bieden. Zeker is het dat president Nixon de Amerikaanse aanwezigheid in Indo-China wil beeindigen en de Amerikaanse verlieslijsten zo kort mogelijk wil houden. Maar of zijn militaire experimenten die de te rugtocht begeleiden op den duur niet uit de hand zullen lopen is de bange vraag die met steeds meer nadruk kan woï» den gesteld.

Het congres van de VVD, zaterdag in Den Haag gehouden, >is naar gebruik een weinig sensationele bijeenkomst geweest. Bevestigd is, dat de liberalen een solide partij vormen zonder verrassingen, een vereniging die met mate, maar wel telkens opnieuw moderniseert en daarbij meningsverschillen maar geen innerlijke gespletenheid ver toont. Zo werden wettelijke regeling van de abortus, open bare verkoop van condooms in automaten en het denkbeeld van een door de Kamer aangewezen kabinetsformateur zonder buitengewoon gemor door de vergadering aanvaard. Belangrijker in deze maand van paleisrevoluties is misschien dat voor de VVD een stembusakkoord met D'66 tot de mogelijkheden blijft behoren. Kennelijk rekenen de liberalen erop, dat het gelijktijdig gehouden congres van de Partij van de Arbeid, waarin een nauw samengaan met D'66 werd aangekondigd, in de gelederen van deze partq enige onthutsing teweeg zal brengen. Door zich te blijven openstellen voor dit stembusakkoord dwingt de VVD de Democraten in ieder geval, om op hun aanstaande congres hierover een openbare discusssie te houden, die hoe dan ook, de aanhang niet onberoerd zal laten. Verder blijft de VVD als toonbeeld van onsensationele soliditeit, ondanks de weer bevestigde levensbeschouwelijke verschillen, een partner voor de confessionele partijen, die van de socialisten zojuist weer een schrobbering mochten ontvangen. De liberalen zijn de andersdenkende, maar hulpvaardige buren, die zelfs de woede van een deel van hun achterbban riskerend, op het stuk van de belastingen een grotere meegaandheid willen vertonen.

Pakistan — De PTT van Pakistan gaf een zegel van 20 p uit ter gelegenheid van de parlementsverkiezingen, die onlangs plaats vonden. Bulgarije — Het Russische maanvoertuig — op de maan gezet door de Loena 15 — is afgebeeld qp een zojuist verschenen Bulgaarse postzegel van 1 leva. Boeroendi — Een imposante serie plaatjes van schilderijen van de Heüige Familie uitgegeven ter gelegenheid van Kerstmis, verscheen in Boeroendi. En wel in de waarden van fr: 6.50, 11 en 20 frank en (luchtpost) 14, 26 en 40 .frank. Een en ander met toeslag. Bovendien verschenen de zegels ook nog in velletjes van drie waarden. Veel kerstpost uit Boeroendi zal er niet mee gefrankeerd zijn: de oplagen beperkten zich tot 20.000 per serie. (Afgebeeld is de zegel van 26 fr. met een Heilige Familie van Joos van Cleve.)

Japan — Een postzegel voor nieuwjaarsgroeten kwam in Japan uit ter waarde van 7 yen. Afgebeeld zijn een wilde beer en een voorbeeld van stroweefkunst — gelukkig nieuwjaar! Bij de 80ste verjaardag van het Japanse parlement kwam een zegel van 15 yen uit, met het parlementsgebouw ent duiven. Ver. Naties — De postadministratie van de VN laat twee nieuwe.postzegels het licht zien, gewijd aan de verklaring van de VN over het gebruik van de zeebodem. De zegels, een in Amerikaanse valuta ( 6 c en een in Zwitserse (30 rappen), zijn ontworpen door de Fin P. Rahikainen. Hongkong — Twee zegels zagen het licht ter ere van het Chinese nieuwjaar 1971, „he jaar van het varken". De waarden zijn 10c. en $ 1.30. Zweden — Een zegel van 4 kr. is uitgekomen, waarop de vooren achterzijde is afgebeeld van een munt uit 1568. Als achtergrond gebruikte ontwerper Czeslaw Stania een kaart waarop plaatsen staan in Zweden waar vroeger munten werden geslagen. Joegoslavië — Op de drempel van het nieuwe jaar kwamen twee zegels uit, ter gelegenheid van het Natuurbeschermingsjaar 1970. Afgebeeld werden een alpenroos op de zegel van 1.25 din., en een lammergier op de zegel van 3.25. De Zwitserse drukkerij Courvoisier drukte de