NRC Handelsblad

inj, W. VAN DER MEULEN

llflrt net paton, schrijver van gver Johannesburg, riat de apartheid het ff' u'aard is. Zn een in^ , rfn( gisteren in de Ti'' trscheen zegt hij: „Ik h t neen praktische oplos■nden■ laat staan een V 0 pióssing. Maar het rel ' js tenminste een uit' eem 'iets wat anders een ui t schijnt. _Jamen impasse jdat mensen als tk , Ö J laten we dit we kijken ven: vel, proberen,^ eens ar oebeurt. God, is zotets mogeII "uet is alsof Harriet Bee? " el W„f Wo elnnor. 'ie'enige mogelijkheid is; tfultatuli tot de conclukotnt do' de Nederlandsche Ulmaatschappij het leven fc Indiërs toch wel rede; bevordert. „ ie uitleg die Paton aan p ommezwaai geeft! Eens hij voorzitter van de Afrikaanse Liberale partij organisatie die zichzelf in j ontbond toen de regering engie politieke activiteive rbood. Nu zegt hij: „Be■ht moet worden dat het maatschap van een partij wit dat er bepaalde cateAieën zijn waarin je übertpt niet kunt denken. Je J c t loyaal zijn aan je partij. bent gebonden dingen te >n waarvan je misschien 'i werkelijk gelooft dat ze Is of verstandig zijn. Wanir je niet aan een bepaalde tij -ideologie gebonden bent t je echter over deze dinnadenken, wat anders onigeKjfc is.'' 'aton gaat verder. „Wij li■alen", zegt hij, „stonden r kritisch teaenover de hele t van afzonderlijke ontwiking omdat we vonden dat blanke volk zichzelf bej als het dacht dat zoiets ijrclijfc was; en omdat we politiek zagen als de verveling van een probleem ar je niet graag naar keek dat je daarom ergens wegsite waar je het niet kon Ik vind dat deze beide mdpunten gerechtvaardigd ren, maar het is nu eenal gebeurd en ik denk dat enige mogelijkheid is: het proberen en er het beste i te maken." 'et is nu eenmaal gebeurd... t deze vijf simpele woorden ft Paton treffend weer in Ik slop de Zuidafrikaanse va|eralen zijn geraakt. Tientaljaren lang immers hielden vol dat het niet kon gebeu. Segregatie, zo betoogden zou nooit te verwezenlijken » in een land waar het morne arbeidsbestel juist inteitie in de hand werkte. vsJdere fles melk die de neger de blanke bezorgt, ieder 'dingstuk dat hij koopt en lere autoband die hij steelt mgt hem dichter bii het 'sterse economische stelsel", ireef de liberale historicus Kiewiet. De geschiedenis n Zuid-Afrika scheen hem "ik te geven. De wetten van economie hadden inderdaad 1 maatschappij gecreëerd ""■in blank en zwart steeds ™ter aan elkander verbongeraakten. Maar de wetten van het r , emenf waren er ook noa! een onverzettelijkheid die u ' f de kracht van het 'maner nationalisme icon ?L en verklaard, dreven de ^raadsleden de rassenj n 9 door. XJiteaard niet e r absurd hoge uitgaven verspillina ban ™dskrachten. Uiteraard zonder dat Verwoerds 1 va P éénrassige staten die va "Eerlijk en in het m - Maar evenmin nadersa n °? vee ^ m inder dichtbij, maatschappij die de tetnpo zouden ontwikke1 nultiraciale Zuid-Afrika. f "wiofjcLu fc.uu-u.ert. , ttnze V zou ontstaan op de open van de mislukte '"a len een stap voorspeld naderbei hadden. V 7 ' ttö V0litiek ' bleek een dus gebeurd. En wat r(} e '\ liberaal als Paton e,;..,. doen dan berusten? verzet keurde mr n °/' Dat paste niet in ie ^ va tting dat alles wel in ( P ° U omen - In plaats van eer J'^tanders met min of üf „e — dus geweldda'eden metfl oden tegemoet te r '. trac htten. de liberalen . lme me t de kracht van ooit ,y? enten te verslaan. 2e '~ . en zij inzien dat op torthoij r de vastberaden te niZ Tnannen eenvoudig ïeri ™ wren. sndan Paton zagen de e ' ® rs dit in. Loethoeli X ? f hij dertig jaar ocri ,l? ven verspild had oii.i, 9 cn bescheiden op lieren deur te kloppen, e " Probeerden het niet brooi P. re Pen meteen naar ht eer,? 7 "erbrU,.,., echter wat zij 'He « " was het Hberacjj„ a ? Paton. Hoe haatten anke Vlani tair denkende 'ten ^l e - gemakkelijk gerl leunstoel, wel ie :\:?hter n de neger in p °Jl men - Wat een afdi bi? hen die b lan\ori°h er ' lef verlies van 'r\viji Meden jammerdem aiipt Zl] ' de negers, über'echf s ' vrijheden hadden. h- e ® n uitwe gwas er liddei \e proberen door -ixr n ei gen, zwarte acHt s A% r d°°r ook Paton . " zén mogelijkheid restproberen met de

Mr. J. H. M. Gielen, griffier van het kantongerecht in Leeuwarden, is 'benoemd tot kantonrechter in Sneek. Mr. G. R. André de la Porte, rechter in de rechtbank te Dordrecht, is benoemd tot vice-president van dat college.

AL JAREN storten schepen afval van de industrie in zee. Maar op een goed ogenblik kefert de wal het schip. Dat is, in de meest letterlijke betekenis van het woord, gebeurd met de Stella Maris, die, met haar giftige lading aan boord, geen haven vond om te bunkeren. Dat industrie-afval al jarenlang in zee wordt geloosd, is geen reden om het te blijven doen. Maar het maakt het wel onbillijk de Akzo nu plotseling als de grote zondaar te beschouwen omdat zij de reder van de Stella Maris de opdracht had gegeven zeshonderd ton giftig materiaal op zee overboord te zetten. Er zijn talloze industrieën die dit al jaren doen, zonder overigens enige bestaande wet te overtreden. De Akzo was een nieuweling op dit gebied: de Stella Maris vervoerde de eerste afval van een nieuwe fabriek. Het is voor de Akzo en haar reder nog des te zuurder dat zij nu opeens de gebeten hond zijn omdat zij, zonder daartoe wettelijk verplicht te zijn, keurig hadden gemeld dat de Stella Maris van plan was het afval op een bepaalde plaats in de Atlantische oceaan te lozen. Alleen daardoor wist de Noorse regering ervan en kon zij protest aantekenen. Alleen daardoor konden andere regeringen hun stem verheffen, en alleen daardoor kon het gebeuren dat de Stella Maris uit Thorshavn en andere havens geweerd werd. Met hoeveel andere schepen, die zich niet aan een vrijwillige controle onderwierpen, is dat niet gebeurd? TOCH MISTE ir. Dijkema van de Akzo de kern van de zaak toen hij gisteren voor de televisie zei dat tegen het lozen door zijn firma van giftige stoffen op zee alleen op emotionele gronden is gestreden. Feitelijk is deze constatering juist, maar zij ziet over het hoofd dat alleen zo'n plotselinge opstapeling van emoties de stoot kan geven die nodig is om een eind te maken aan een situatie die door niemand als volstrekt' ongevaarlijk zal worden verdedigd. Wat dat betreft is het "geval met de Akzo de bekende druppel die de emmer heeft doen overlopen. Dat er aan die druppel talloze naamloze druppels vooraf zijn gegaan, vooraf moesten gaan, voordat de emmer kon overlopen, is bitter voor de Akzo, die nu alle ongunstige publiciteit op zich gericht krijgt. Des te bitterder omdat zij die publiciteit als 't ware uitgelokt "heeft door fatsoenlijker op te treden dan vele naamloze voorgangers. Door de Stella Maris terug te roepen is de Akzo die zelfde normen trouw gebleven, want formeel verplichtte niets haar daartoe. Het is nu de grote vraag welke les de afvallozers uit dit geval zullen trekken. Het gevaar bestaat dat zij eruit concluderen zullen dat het beter is om niet, zoals de Akzo, slapende honden wakker te maken. Dat zou evenwel kortzichtig zijn, want die honden — regeringen en openbare mening — zijn nu wakker. Dat is tenminste te hopen, want alleen zij kunnen bewerkstelligen dat het lozen van afval in zee aan een strikte, niet-vrij willige controle onderworpen wordt.

Finland — De Finse edelsmeedkunst kan terugzien op zes eeuwen. Petrus aurifaber te Tur ku was de eerste goudsmid in het land. Een bijzondere postzegel van 0.50 mk. kwam uit, waarop enige werktuigen van een goudsmid, een zilveren kan en een gildezegel zijn afgebeeld. Canada — In verband met tariefswijzigingen verscheen een zegel van 7 dollarcent, met als onderwerp het verkeer en de telecommunicatie. Frankrijk — Op 12 juli is een zegel verschenen ter waarde van 065 fr. waarop herinnerd wordt aan de inneming van de Bastille op 14 juli 1789.

Suriname — Vijftig jaar geleden vond in Suriname de eerste volkstelling plaats en werd de Burgerlijke Stand er ingevoerd. TTer gelegenheid daarvan worden op 31 juli twee postzegels uitgegeven 1 in de waarden van 15 en 30 cent. Zij werden ontworpen door L. C. Johanns en A. Verkuijl, ingenieurs te Paramaribo. Nieuw-Zeeland — Drie zegels kwamen uit als jaarlijkse gezondheidsserie: op de zegels van 3 en 4 c komen hockey-afbesldingen voor, op de zegel van 5 c ziet men een voorstelling van de school tan dzorg — een maatregel waarmee Nieuw-Zeeland in 1921 de eerste ter wereld was. België — De Belgische posterijen hebben een zegel het licht doen zien met het portret van Georges Hubin, de socialistische minister van staat, die 48 jaar deel uitmaakte van de Kamer van Volksvertegenwoordigers en zowel in de Eerste als in de Tweede Wereldoorlog in het verzet werkzaam was. Hij overleed in 1947, ver in de tachtig.

Duitsland — Een stadsbeeld van Goslar met de keizerplats en de bergen van de Harzk op de achtergrond siert depostzegel, die de Duitse bondsposterijen hebben uitgegeven in de toeristische serie van bijzondere uitgiften.

België — De ontdekking van de insuline in 1921 heeft de Belgische posterijen geïnspireerd tot een bijzondere postzegel van 10 frank, waarop de formule en een vijftal reageerbuisjes zijn afgebeeld. België — De zoveelste Orvalzegel kwam van de pers: ditmaal een zegel van 2 fr. 50 uitgegeven ter gelegenheid van het 900-jarig bestaan van de vallei van Orval. Op de voorgrond zijn de ruines van de abdij afgebeeld, op de achtergrond de toren van het tegenwoordige, in 1926 herrezen bouwwerk. De abdij werd in 1793 door de sansculotten volledig verwoest. Griekenland — Als derde serie ter herdenking van de Griekse onafhankelijkheidsstrijd van 150 jaar geleden zagen drie zegels het licht: portretten van Eugenius Wougaris en Adamantios Korais op zegels van 0.50 en 2.50 drachmen en een grote ze^el met een reproduktie van een schilderij „De geheime school" (waarde 15 dr ). Ver. Staten — Een nieuwe luchtpostzegel van 17 c. is uitgekomen, waarop de kop van het vrijheidsbeeld bij New York is afgebeeld.

Zweden — Een „muziekzegel" in de waarden van 55 en 85 öre zal door de Zweedse posterijen worden uitgegeven ter gelegenheid van het tweehonderdjarig bestaan van de Koninklijke Zweedse Academie voor Muziek, die door Gustaaf III werd opgericht.

Door onze correspondent RICHARD MOWRER

MADRID, juli — Het Franco-regime bereidt zich voor op moeilijkheden. Als een oorlogsschip dat op het punt staat aan te vallen, brengt het de kanonnen in stelling en maakt het zich gereed enteraars terug te slaan. De • voorzichtige liberalisatie van het autoritaire systeem in Spanje, waarin door de grondwet van 1966 werd voorzien, is - een halt toegeroepen. In plaats daarvan zijn nieuwe en hardere maatregelen ingevoerd om de ijzeren greep van het regime over het land te versterken en het volk in het gareel te houden. Toch is het in Spanje nooit zo rustig geweest als juist nu. De onrust rond de krijgsraad van de Baskische nationalisten in Burgos vorig jaar liep in één nacht met een sisser af toen in de laatste uren van 1970 de zes doodvonnissen werden gewijzigd in 30 jaar gevangenisstraf. Sindsdien is er geen enkele zichtbare bedreiging van de rust geweest, geen enkele spanning, niets wat op dreigende beroeringen zou kunnen wijzen. Waarover zijn de Spaanse machthebbers dan ongerust? Zelf zeggen zij hier niets over. De meest aannemelijke verklaring is dat de mannen aan de top om redenen die zij zelf het beste weten bang zijn voor wat er zou kunnen gebeuren op de dag dat Franco van het toneel verdwijnt. Die dag is misschien niet zo ver af. Spanje's 1 meter 56 lange sterke man wordt in december 79. Zijn leeftijd is hem aan te zien. Hij zou elk moment een gedeelte van de match, die gedurende bijna 35 jaar in hem geconcentreerd is geweest, kunnen afstaan. Of hij zou zich geheel terug kunnen trekken om de zaak aan een jongere man over te laten. Of hij zou kunnen sterven terwijl hij nog in functie was. Achter de coulissen wacht prins Juan Carlos de Bourbon, 33 jaar oud, die door Franco als zijn opvolger is aangewezen. Als koning van Spanie zal hij het regime van de Caudillo erven, een autoritaire structuur waarvan hij de instellingen gezworen heeft te zullen dienen en in stand te houden. Om een ordelijke overgang van het Franco-tijdperk naar het volgende te verzekeren is iedere denkbare voorzorgsmaatregel genomen. Als het zover is treedt automatisch een opvolgingswet in werking. Het leger zal klaar staan om tussenbeide te komen om, indien noodzakelijk, de orde te handhaven. Boetes Toch zijn deze voorzorgsmaatregelen blijktfear niet genoeg. Zodat Spanjes toch al strenge wet op de openbare orde nog strenger is gemaakt. Deze stelt de autoriteiten in staat mensen zonder vorm van proces drie maanden op te sluiten. Speciaal gericht tegen politieke ovértreders maakt de wet het in haar herziene vorm mogelijk, bij besluit van de uitvoerende macht alleen, zware boetes op te leggen aan personen die naar het oordeel van de autoriteiten een bedreiging van de openbare orde vormen. Gewestelijke gouverneurs, het hoofd van de veiligheidspolitie, de minister van binnenlandse zaken, en het kabinet zelf zullen dan uitmaken wie en wat een bedreiging vormt voor de openbare orde. De opgelegde boetes kunnen tot ongeveer 50.000 gulden oplopen. Verzuim of onmogelijkheid tot betaling zal gestraft kunnen worden met een gevangenisstraf van een tot drie maanden, zonder de minste mogelijkheid zich te beroepen op de normale juridische gang van zaken.

Tegenstanders van de nieuwe wet op de openbare orde zeggen dat deze voorgoed artikel 18 van het Spaanse handvest van burgerrechten ongedaan maakt, waarin staat dat niemand langer dan 72 uur mag worden vastgehouden zonder een officiële aanklacht. Artikel 18 werd vorig jaar december bij regeringsbesluit voor de duur van zes maanden buiten werking gesteld ten tijde van het Basken-proces en de daarmee in verband staande onrust. Het buiten werking stellen van artikel 18, samen met de toch al grote bevoegdheden van de politie, kwam wat het resultaat betreft op hetzelfde neer als de volledige uitzonderingstoestand die bij voorgaande gelegenheden over het land is uitgeroepen, maar op „zachtere", meer discrete wijze. Uitzondering Sinds vorige maand is het habeas corpus zoals vastgelegd in artikel 18 van het handvest opnieuw van kracht geworden. Maar blijkbaar zal dit de werking van de nieuwe wet op de openbare orde niet belemmeren, zodat tegenstanders menen dat deze wet speciaal is ingevoerd om dat oude hulpmiddel van orde en gezag: de uitzonderingstoestand, te laten voortduren. „De uitzondering is tot regel geworden", zeggen zij. Om wat dit betekent op de juiste waarde te schatten moet men niet vergeten dat in de staat van Franco activiteiten als onwettig worden beschouwd, die in veel andere landen gezien worden als de eenvoudige uitoefening van burgerrechten, zoals het recht van vreedzame vergadering, de vrijheid van meningsuiting, de vrijheid van vereniging, en het stakingsrecht. Het regime heeft voor onbepaalde tijd en zonder opgaaf van redenen een wet opgeschort die de oprichting toestond van „politieke genootschappen", waarin door de grondwet van 1966 was voorzien. Onder Franco zijn politieke partijen bij de wet verboden. Maar, als een deel van de grondwettelijke hervormingen van vijf jaar geleden gaf de staat toe dat een „verscheidenheid van meningen" kon worden toegestaan zolang die werd opgevangen en gekanaliseerd binnen de Nationale beweging van het regime. Verenigingen In mei 1970 ls het ontwerp voor een wet op verenigingen opgemaakt en gepubliceerd. Maar dat is het uiterste waartoe men gekomen is. Daarbij is de voorgestelde wet allesbehalve opzienbarend, laat staan revolutionair. Van de verenigingen zou worden geëist dat ze de „principes van de Nationale beweging" aanvaarden. Ze zouden een ledental moeten hebben van ten minste 10.000; het zou hun niet zijn toegestaan zich door middel van naam of embleem als politieke organisaties voor te doen. Maar wettelijk toegestane verscheidenheid van politeke mening, hoe beperkt ook, blijft bestaan. De nieuwe wet op de vakbewegingen van februari 1970 geeft voor het eerst onder Franco de arbeiders het recht bijeen te komen om hun arbeidsproblemen te bespreken. Maar deze concessie aan de Spaanse arbeider is sindsdien op adequate wijze besnoeid door de ingewikkelde regels die kennelijk slechts zijn ingesteld om de vakverenigingen veilig in het gareel te houden. Bij voorbeeld: arbeidersbijeenkomsten zijn nu toegestaan, maar ze mogen niet op korte termijn worden bijeengeroepen. Ze mogen niet worden gehouden in de fabrieken maar in de gebouwen van de officiële, door de staat gecontroleerde vakbewegingen, de enige wettelijk goedgekeurde verenigingen in Spani e - Daar komt bij dat arbeiders

die een bijeenkomst wensen eerst toestemming moeten krijgen van de bestuursleden van de staatsvakverenigingen. Die moeten zjj schriftelijk aanvragen. Het onderwerp van de bijeenkomst moet gedetailleerd worden uiteengezet. De schrijvers moeten met hun volledige naam en adres ondertekenen, en de aard van hun beroep vermelden. Daarop moeten zij wachten op een antwoord van de vakbondsbestuurders die op hun beurt verplicht zijn hun eigen superieuren, schriftelijk, op de hoogte te stellen van wat er gaande is. Ten slotte krijgen de arbeiders al dan niet toestemming door te gaan. Rechtsomkeert Vier en een half jaar geleden stemde het Spaanse volk met een overweldigende meerderheid voor de niewe grondwet, waarvoor in een landelijk referendum zijn goedkeuring was gevraagd. Het zag hierin de belofte van hervormingen en een verzachting van het autoritaire bewind. Nu is de toestand echter veranderd. Wat men nu ziet is een ernstige verscherping van de beperkende maatregelen door een regime dat, na zo ver gekomen te zijn, in hevige mate aan de verleiding bloot staat rechtsomkeert te maken,

Generalissinio Franco, geflankeerd door zijn opvolger, prins Juan Carlos

Door TH. W. WESTERWOIJDT

DEN HAAG, 23 juli — Zal het ideaal van een groep vooraanstaande Nederlandse politici, vlak na de oorlog verenigd in de Nederlandse volksbeweging, eindelijk gestalte gaan krijgen? Een „concentratie van alle gelijkgezinde en vooruitstrevende krachten", ongeacht hun levensbeschouwelijke of maatschaopelijke richting, werd toen nagestreefd door mensen van uiteenlopende politieke signatuur. Met het artikel van drs. Den Uyl in het Hollands Maandblad (zie de krant van gisteren) over de „progressieve volksoartij" wordt in elk geval opnieuw duidelijk dat het proces van partijvernieuwing de komende iaren in een stroomversnelling, we'licht zelfs in een beslissende fase, terecht kan komen. Het lijkt alsof de „nieuwe sanpak" (Drees jr.) van het kabinetBiesheuvel door een nieuwe koers van de grootste oppositiepartij beantwoord gaat worden. Leg je de jongste uitlatingen van Den Uyl en Steenkamp bij elkaar, dan komt het stoute vermoeden op dat beide heren een verbond hebben gesloten: misschien niet het snel opblazen van het kabinet-Biesheuvel, maar wel via het beleid van deze reoerinq een klimaat ontwikkelen dat teaen de volgende verkiezingen rijp is voor een werkelijke nieuwe aanpak: het verenigen van vooruitstrevende

kiezers van verschillende signatuur; het afbreken van oude partijmuren. Een maand geleden sluit KVP'er prof. Steenkamp, voorvechter van zo'n nieuwe partij (in 1945 wierf hij al leden voor de NVB), zijn informatieboek en wijst Biesheuvel op een „klip' 'in zijn vaarwater: een mogelijke omvorming van de KVP, die problemen kan opleveren voor de confessionele samenwerking. Uit kringen van de protestants-christelijke partijen klinkt bijna teoeijkertijd een krachtig protest op teqen een modernisering die bun „roomse invloeden" zou kunnen opdringen. PATSTELLING ARP-voorzitter Veerman verwerpt op de partijraad van 19 juni het „thomistisch denken" van sommige rooms-katholieken: christendom en humanisme bieden een gelijkwaardige fundering voor de politiek. Volgens kenners van de middeleeuwse filosofie doet Veerman daarmee Thomas van Aquino onrecht aan, maar wat ernstiger is: hij sluit zich tevens af van de groeiende groeo aanhangers van deze open partijvorm. Zelfs het soreken over één christelijke volkspartij, die volgens de oovattingen van Schmelzer, Mellema en Van der Stee uiterlijk in 1975 tot stand zou moeten komen, acht hij voorbarig.

Een duidelijker patstelling in de confessionele driehoek is nauwelijks denkbaar. De ene christelijke partij komt er voor 1975 niet, ondanks alle nieuwe bezinning om het evangelisch standpunt, en daarna is het station gepasseerd. De „Amersfoortse groep' 'van confessionele radicalen voelt zich met de rede van Veerman ook niet gelukkig. In een raoport pleitte deze groep voor he^inning op de christelijke inspiratie. Evenwel zou de nieuwe oartij zich „principieel open moeten stellen voor anderen dan hen die zich christenen willen ïoemen", en: „tragisch" zou het zijn sis de KVP, ARP en CHU elkaar zouden loslaten. Na dit alles komt Den Uyl met de mededeling in het Hollands Maandblad, dat hij de komende vier jaar nog geen nieuwe progressieve volkspartij ziet ontstaan, waarin PvdA, D'66 pt PPR zouden opgaan. Vlak na rle verkiezingen verdedigde hij die mogelijkheid nog wel. Met neen woord spreekt hij nu meer over het instituut dat D'66 op korte termijn de oprichting van een progressieve volksoartij wilde laten voorbereiden. Over de nieuwe partij hoeft volgens Den Uyl zelfs ineens „helemaal niet zoveel oepraat te worden". Een van de pijlers van het mo»izaam bereikte akkoord met D'66, een redelijk vooruitzicht om de spoedige

vorming van een progressieve volkspartij, wankelt. Den Uyl neemt het risico dat een aantal D'66'ers zich grommend van hem zal afwenden op een volgend congres, in het najaar. De socialistenleider mikt blijkbaar op de onzekerheid in confessionele kring. Terwijl een enqu'te onder vierhonderd KVP-kaderleden duidelijk onvrede met de christelijke samenwerking bij de afgelopen verkiezingen en een vaste wil tot snelle wijziging van de partijgrondslag demonstreert, neemt Den Uyl zich in zijn artikel voor de „omnivoor" Biesheuvel met het zwaard van de polarisatie te gaan bestrijden. Het „afvlakken van problemen i.p.v. ze op te lossen", zoals Den Uyl de nieuwe premier verwijt,, zou bepaald in strijd zijn met de liin van het confessionele verkiezingsprogramma dat Biesheuvel in de verkiezingscampagne heeft verdedigd. Niet alleen de oopositie. maar ook een groot deel van de confessionele achterban zal h»t kabinetsbeleid daarom hinder»>ik voloen na de aunstioe start die Biesheuvel wist te maken. Of de nieuwe aanoak van Den Uvl succes zal hebben, oaat afhanqen van de coniunctmir, de presentatie van het beleid en Biesheuvels talenten om ''in kabinet en parlementaire meerderheid bij elkaar te houden.

Voor mij is het volstrekt onbegrijpelijk dat op Nederlands grondgebied in den vreemde apartheid gehandhaafd en gerespecteerd wordt „omdat zulks in zou druisen tegen de politiek van het land waar de ambassade gevestigd is" (NRC Handelsblad 22 juli). Ook ontgaat het mij volkomen waarom deze bepaling niet van toepassing hoeft te zijn op de vertegenwoordigingen van Engeland en de Verenigde Staten. Bepaalt de grootte van Nederland ons (internationale) normbesef? Ik ben zo vrij het Nederland anno 1971 onwaardig te vinden dat bij officiële Nederlandse gelegenheden en recepties bepaalde „rassen" geweerd worden. Of is dit soms weer: „Neerlands vlag aan vreemde kust", daar waar de specerijen zijn? Weer: alleen thuis durven moraliseren? Ik begrijp van dit soort politiek helemaal niets en ik zou het ook zeker nooit kunnen uitleggen aan m'n kinderen, als die wat ouder zijn. H. -A. HOPMAN Alkmaar Rembrandt bij de tijd Een ober. werkzaam in een van de cafés aan de westelijke kant van het Rembrandtsplein, klaagde over „zestigduizend ballen"

die de gemeenteraad heeft uitgegeven voor de plaatsing van 25 klokken dwars door het Rembrandtsplein (Handelsblad NRC van 17 juli). De ober moge zich vergist hebben in de grootte van het honorarium dat de gemeénte uitkeerde aan de heer Wim T. Schippers (volgens hem ƒ25.000), hij heeft schoon gelijk. Het plaatsen van 25 klokken dwars door een plantsoen en de creatie van 24 niet bestaande woorden op dure lichtbakken, willekeurig over het plein verspreid, is al even ongerijmd als de beloning van „slechts" f3000 voor zo'n zinloos idee. Als straks de Amsterdammer vraagt om een klok in zijn buurt en een goed verlichte aanduiding van een straatnaam, acht de gemeente zoiets wellicht te duur of onnodig. L. C. WESTHOFF Amsterdam Twee maten Het ingezonden stuk in Handelsblad NRC van Th. van Veen kapittelt het Amsterdamse beleid, dat wel resulteert in het in beslag nemen van muziekinstrumenten van jeugdige overtreders van het verbod in de AVP muziek te maken op de openbare weg, maar niet in het in beslag nemen van knaldemperloze bromfietsen. Voor de knalpotkampioenen beveelt de schrijver aan: „net als nu met de muziekinstrumenten: inbeslagneming van de bromfiets en terug te krijgen op het kantongerecht". Dit nu getuigt van een roerend geloof in de mildheid en in het juist hanteren van de wet bij het Amsterdamse kantongerecht als het gaat om jonge, langharige, overwegend buitenlandse toeristen. De werkelijkheid kan ik demonstreren aan het volgende geval. De 22-jarige folksinger/gitarist John O'Mahony, afkomstig uit Limerick, Ierland, wordt op 9 april 1971 op heterdaad betrapt als hij op de Nieuwendijk gitaar speelt. Zijn gitaar wordt

hem ontnomen. Hij geeft aan dè politie zijn Amsterdamse adres op. Hij moet een gitaar lenen om zijn afgesproken concerten in De Waag in Haarlem te kunnen geven. De justitie is er snel bij en doet op 20 april een dagvaarding uitgaan, niet naar het Amsterdamse adres van John O'Mahony, maar naar het adres dat in zijn paspoort staat: dat van zijn ouders te Limerick. Iierland. Op 27 april moet hij terechtstaan. Onze Ierse troubadour verneemt dit op 2 mei; zijn ouders hebben hem de dagvaarding opgestuurd naar zijn Amsterdamse adres. Inmiddels is hij op 27 april bij verstek veroordeeld door de kantonrechter. Deze past artikel 33 lid 2 Wetboek van Strafrecht toe: hij legt in plaats van de hoofdstraf verbeurdverklaring van de gitaar op als straf. Ik loof ƒ 100 uit voor wie mij een geval kan mededelen dat een Nederlandse accordeonspeler die zonder vergunning op straat muziek heeft gemaakt, zijn accordeon op deze wijze is kwijtgeraakt. De gitaarminnende magistraten waren de substituut-officier mr. W. K. baron van Dedem en de oudste zittende kantonrechter in Amsterdam, mr. E. A. J. Schade van Westrum. De maximumboete voor overtreding van het muziekverbod bedraagt vijfenzeventig gulden, slechts zelden wordt deze maximale straf opgelegd. In dit geval werd een gitaar verbeurd verklaard ter waarde van zo'n ƒ400 a ƒ500. Maar ach, het gaat om een Ier en wat moet die jongen hier in Amsterdam; we hebben toch pittoreske draaiorgels om de rijke toeristen de sfeer van Amsterdam te laten proeven, dat moet niet verziekt worden door arme troubadours met lange haren en met gitaren Mr. J. D. van der MEULEN Amsterdam Sterilisatie In het artikel over sterilisatie bij de man (NRC Handelsblad van 15 juli) verklaren diverse medici, allen mannen, dat sterilisatie bij de vrouw eigenlijk meer in aanmerking komt dan die bij de man, aangezien de ingreep voor haar slechts een verlenging (let wel: een vervroeging) van de onvruchtbare levensperiode betekent, terwijl de man zonder behandeling tot zijn dood vruchtbaar kan blijven. De ingreep zou daarom voor de vrouw 'psychisch minder belastend zijn. Dit lijkt mij een typische mannenargumentatie. Is de overgang voor de vrouw, nog afgezien van de lichamelijke problemen, niet ook daarom vaak een moeilijke levensperiode, omdat de vrouw beseft onvruchtbaar te worden en zi.i zich daardoor minder — of zelfs: niet meer — vrouw voelt? Is er dan aanleiding haar op jongere leeftijd met dit gevoel te belasten dan van nature het geval zou zijn, opdat de man zich niet hoeft bloot te stellen aan een zelfde psychische belasting? Voor tot sterilisatie wordt besloten is vaak de vrouw degene die gedurende korte of lange tijd gezorgd heeft voor regeling van het kindertal met de ook daarmee soms gepaard gaande bezwaren. Zou het niet een evenwichtiger verdeling van het dragen van verantwoordelijkheden kunnen zijn, als de man in een bepaalde periode de (eventuele) lasten op zich zou nemen? J. VAN DER SPEKTROMP MEESTERS Zutphen

Door onze politieke redactie

DEN HAAG, 23 juli — Mr. J. H. Grosheids (42), staatssecretaris van onderwijs in het kabinetDe Jong en sinds de verkiezingen Kamerlid (arp), wordt staatssecretaris van justitie bij KVPminister Van Agt.