Provinciale Drentsche en Asser courant

(Van een medewerker) Op een reis door een van de West-Duitse gebieden troffen we een jonge Duitse chirurg, werkzaam in een ziekenhuis in Oost-Berlijn. Onze tocht voerde ons naar een groot landhuis, waar we met de eigenaar — een margarinefabrikant — een onderhoud moesten voeren. We werden hartelijk ontvangen en vleiden ons deftig in een grote sofa, welke zich uitstekend leende voor een langdurig gesprek. Al spoedig maakten we kennis met de vrouw des huizes, die ons gastvrij onthaalde. Alle factoren voor een gemoedelijk en openhartig gesprek over de toestand in West-Duitsland en de verhoudingen van dit gebied opzichte van de andere landen van West-Europa, waren dus aanwezig.

De andere zijde van 't ijzeren gordijn Tot onze verwondering deelde de gastheer ons mede dat zijn schoonzoon enige dagen geleden uit OostBerlijn was overgekomen om zijn vrouw en kind, welke tot heden bij hen gehuisvest waren geweest te halen, en zich met zijn gezin voorgoed in Oost-Berlijn te vestigen. Deze mededeling verbaasde ons, aangezien wij op onze reis telkens weer moesten horen dat de toestanden in OostDuitsland slecht waren en vele mensen uit deze gebieden vluchtten om in het Westen een onderkomen te vinden. Het vluchtelingenvraagstuk waarbij duizenden mensen, van al hun aartse goederen ontdaan, zich in het Westen trachten te vestigen werd dan steeds als één van de grootste vraagstukken van de West-Duitse regering geschilderd. Wy waren daarom zeer benieuwd van deze jonge man te vernemen wat hem weer naar het Oosten terug dreef en verzochten onze gastheer met zijn schoonzoon kennis te mogen maken. Dit geschiedde en zo konden wij ons geheel laten inlichten omtrent de toestanden aan de andere zijde van het „ijzeren gordijn". Het verkeer tussen Oost en WestBerlijn is geheel vrij — zo deelde onze zegsman ons mede. De bevolking kan zich in Berlijn vrij verplaatsen, de grens is ook nauwelijks aangegeven. De levensomstandigheden zijn echter geheel verschillend. In West-Berlijn zijn alle goederen vrij, in het Oosten worden de vele goederen, zoals levensmiddelen e.d. nog gedistribueerd. Het levensmiddelenpakket, dat de arbeider daar ontvangt is niet groot, doch toereikend en hij is in staat het te betalen. Werkloosheid komt in dit gebied practisch niet voor. Intellectuelen, zoals doktoren, leraren, hoge ambtenaren e.d. ontvangen •en zgn. „intellectuelenpakket", een extra toewijzing van levensmiddelen, hetwelk meer goederen bevat. Ondanks onze opmerking, dat wij dit verschil in behandeling van arbeider en intellectueel in een communistische staat niet hadden verwacht, moest onze zegsman dit bevestigen. De arbeider kan echter in West-Berlijn veel goederen bij kopen doch daarvoor ontbreekt hun meestal het geld. Alleen bij speciale gelegenheden zal hij dit kunnen doen. De West-Berlijnse-arbeider kan alles vrij kopen en verdient behoorlijk, doch hier zijn niet allen tewerkgesteld en heerst enige werkloosheid. De prijzen liggen daar veel hoger, zodat de West-Berlijner in het Oostelijk deel der stad verschillende diensten laat verrichten. De kappers in West-Berlijn zien hun klanten naar het Oosten reizen. Wel is er verschillend geld doch zowel bij de banken als bij de drommen zwarte handelaars kan men geld wisselen, zodat dit geen belemmering vormt. Uitroepen als „Oost" en „West" betekent dat men bij hen dit geld kan kopen. Vrede, arbeid, brood Het leven in Oost-Berlijn is rustig. Wel wordt er door de Russen veel propaganda gemaakt voor de vrede en het communisme, maar de gewone bevolking trekt zich daarvan weinig aan. Alhoewel men vrij zijn mening kan uiten en zelfs op vergaderingen daar ruimschoots gelegenheid voor wordt gegeven, ondervindt het werk van mensen welke in het openbaar moeten optreden, zoals leraren, onderwijzers, predikanten e.d. wel moeilijkheden. Ook de groot grondbezitters, industrieëlen en middenstanders hebben het in het Oosten moeilijk, aangezien zij hun bezittingen geheel of gedeeltelijk moeten afstaan of door staatsbedrijven zo worden beconcurreerd, dat zij zich niet kunnen handhaven. Vele van deze mensen vluchtten dan ook naar het Westen en er

is een grote vraag naar mensen met een goede vorming. Deze verdienen er goed, worden goed gehuisvest en ontvangen goed eten. Terwijl men in het Westen om woonruimte zit te schreeuwen, had onze zegsman te kiezen tussen met 5, 6 en 7 kamers. In het ziekenhuis werden hem noch de patiënten moeilijkheden in de weg gelegd. Dit alles was de reden waarom de jongeman besloot zich daar te vestigen. Hier dus het levende bewijs van de invloed van de propaganda voor vrede, arbeid en brood. Het spreekt vanzelf dat over dit alles vrij veel woorden zijn gezegd. Het viel ons vaak moeilijk er aan te denken dat wij als gast waren ontvangen, te meer toen wij begrepen dat onze gastheer en een Duitse metgezel het standpunt van de jongeman hadden onderschreven. Toen wij terugreisden hebben we nog uitvoerig over dit alles gesproken en het wérd ons steeds duidelijker, hoe ver vele Duitsers en vooral de jongeren tengevolge van de Nazi-propaganda zijn gezonken. Van de propaganda van 'Goebbels tegen het communisme is niets overgebleven, het is slechts een egoïstisch denken aan zichzelf. Wij vroegen ons af hoe men zo'n volk ooit weer tot een democratisch volk kan maken met besef van verantwoordelijkheid voor land en volk doch in de eerste plaats voor de naaste. Wanneer die jonge intellectueel een voorbeeld is van de andere Duitse jongeren dan vindt het communisme in West-Duitsland een gemakkelijke prooi, ondanks het feit, dat het communistische beginsel — ook door de bedoelde jongeman — niet wordt aanvaard. Ondanks aanvankelijke tegenzin hebter mededeelde dat de opvattingen van deze jongeman en de andere Duitse deelnemers aan het gesprek zeer uitzonderlijk waren, kon men ons daarvan toch niet geheel overtuigen. Dit gesprek heeft ons echter doen beseffen voor welk een opvoedende taak de nieuwe West-Duitse regering staat. Zij moet van een slaafse volgeling een democratisch mens maken, die de waarde van de menselijke rechten en plichten weer gaat beseffen. Ondanks aanvankelijk hegenomie hebben wij ingezien dat Duitsland het contact met West-Europa nodig heeft: nu meer dan ooit.

By zijn aankomst op het vliegveld van Stockholm werd de eerste, Indonesische gezant in Zweden, de heet Tamzil, iloor de chef van het "Zweedse protocol, baron Ove Ramel, begroet.

Een buitenlandse firma voert namens de republiek Indonesië in Tokio onderhandelingen over de aankoop van 1000 goederenwagons, 100 personenrijtuigen, 70 locomotieven en 40 tankwagons. Deze onderhandelingen worden gevoerd buiten de officiële handelsbesprekingen om, welke tot doel hebben een handelsovereenkomst voor een goederenruil ter v/aarde van 75 millioen dollars tussen Japan en Indonesië tot stand te brengen.

Verschillende grote steden ondervinden nog steeds moeilijkheden met de afvoer van huisvuil. De gemeente Schiedam hoopt een belangrijke overwinning behaald te hebben in de strijd met het groeiend aantal vuilnisvaten door samenwerking met dé Vuil Afvoer Maatschappij N.V. „VAM" te Amsterdam. Deze maatschappij verwerkt nu reeds in Drenthe daarvoor geschikt stadsvuil tot compost. Thans zal de VAM aan het onlangs opgespoten nieuwe industrieterrein langs de Schie het eerste plaatselijke proefbedrijf stichten, teneinde minstens-vijftig procent van het Schiedamse huisvuil tot compost te kunnen verwerken.

Binnenkort zal het Rode Kruis affiches uitgeven, waarmee propaganda wordt gemaakt voor hoornvliestransplantatie. Hierdoor kan aan sommige blinden het licht worden teruggegeven. De tekst op deze affiches aangebracht, luidt : EEN BLINDE HET OGENLICHT HERGEVEN. Wie door troebeling van het hoornvlies blind of slecht van gezicht werd, kan weer ziende worden door het overbrengen van het heldere hoornvlies van een pas-overledene. U behoeft alleen maar Uw familieleden mede te delen, dat Uw hoornvliezen na Uw overladen mogen worden afgestaan voor dit doel. Dat is een daad van grote mensenliefde. LEEF VOORT IN ANDERMANS OGEN ! Daaronder staan als voorbeeld een blind oog en een oog dat kan zien.

Dieven hebben zich toegang verschaft tot het gebouw van de Sociale Raad aan de Prinsestraat te Den Haag. Met een scheurijzer werd de brandkast van deze gemeentelijke instelling è. la sardine opengescheurd. De buit bedraagt vierhonderd gulden. De brandkast is open, de celdeuf achter de daders nog niet dicht. De Haagse recherche volgt enige sporen.

Gistermorgen is vanwege het departement van onderwijs bepaald, dat het schriftelijk eindexamen Engels door alle leerlingen van Gymnasia of afdelingen Gymnasium van Lycea moet worden overgemaakt. Men is tot de ontdekking gekomen, dat het stuk, dat als eindexamenopgave Engels door het departement was uitgegeven, reeds voorkomt in een bloemlezing van de Engelse literatuur, die op verschillende scholen in het noorden des lands wordt gebruikt. De mogelijkheid zou dus kunnen bestaan, dat eindexamen-candidaten ter toetsing van hun Engelse kennis een stuk ter vertaling kregen, dat m klasseverband reeds in behandeling was geweest. Om alle twijfel uit te sluiten, is thans door het departement bepaald, dat het schriftelijk examen Engelse taal moet worden overgemaakt. Op het Montessori-lyceum te Amsterdam ging onder de eindexamencandidaten gistermorgen, toen hun het bovengenoemde door de directeur werd medegedeeld een hoeratje op, want velen hadden de eerste opgave buitengewoon moeilijk gevonden en waren blij, dat hun zo onverwacht een tweede gelegenheid werd geboden om nogmaals hun kans wat Betreft de Engelse taal, op hej. gladde examenijs te wagen. Voor wie de opgave reeds eerder onder ogen hadden gehad betekent deze maatregel van het departement echter een nadeeltje.

Ongeveer 35.000 kisten kropsla en spinazie draaiden Dinsdag op de Venlose Veiling door de klok, omdat de spinazie de minimumprijs van 8 ct. per kg niet opbracht en voor de kropsla helemaal geen kopers te vinden waren. Tot laat in de middag was men op de veiling in de weer om de groente naar de mestvaalt te brengen. Dit feit wordt veroorzaakt door het uitvallen van de Duitse markt, die thans wordt overstroomd met spinazie en kropsla van eigen bodem. De tuinders ontvangen voor deze doorgedraaide groenten f 6.40 per 100 kg uit het daarvoor door de Nederlandse tuinbouw in het leven geroepen fonds. Er zijn nog grote aanvoeren kropsla van de koude grond te verwachten, zodat het verschijnsel van doordraaien zioh in de komende dagen nog wel zal herhalen. Ingrid en Roberto in de echt verbonden Het huwelijk van de Zweedse filmster Ingrid Bergman en de Italiaanse filmregisseur Roberto Rossellini is Woensdag bij volmacht te Juarez in Mexico voltrokken. De huwelijksdocumenten zijn thans op weg naar Rome. Het pas gehuwde paar ontving dit nieuws telefonisch te El Paso (Mexico). Glimlachend keerde Ingrid Bergman zich naar haar echtgenoot toe met de woorden „at last" (eindelijk). „Finalmente", antwoordde Roberto in zijn eigen taal. Het huwelijk werd te Juarez voltrokken, omdat bij de rechtbank van dit plaatsje verleden jaar ook de echtscheiding werd verkregen. Ingrid Bergman kon wegens haar baby de lange reis naar Juarez niet maken, terwijl Rossellini druk bezig is met de laatste opnamen van zijn nieuwe film „Sint Franciscus". Isaac Pacht, de advocaat van Ingrids vorige echtgenoot dr Peter Lindstrom verklaarde, dat het bij volmacht voltrokken huwelijk „evenveel waard is als de echtscheiding in Mexico, dat wil zeggen niets". Dr Lindstrom zal het echtscheidingsproces voor de Califormnische rechtbank voortzetten.

De economische deskundigen van negen West-Europese socialistische partijen hebben in een Woensdag te Londen gepubliceerd rapport een verstrekkend plan voor internationaal beheer van de kolen-, staal- en electriciteitsindustrieën en van het transportwezen, dat veel verder gaat dan het plan-Schuman, voorgesteld. In het rapport, dat is opgesteld door de heer Wilfred Fienburgh van de Britse Labour-partij, wordt verklaard, dat de socialistische en de kapitalistische landen zouden kunnen samenwerken om een internationaal beheer van de sleutelindustrieën te bereiken, ofschoon wordt toegegeven, dat de vooruitzichten op onmiddellijke internationalisatie dezer industrieën niet groot schijnen te zijn Aanbevolen wordt door wijziging van de bestaande commissie van de OEES nieuwe gezagsorganen in het leven te roepen voor het beheer van de sleutelindustrieën. Men stelt zich voor het gestelde doel in drie overgangsstadia te bereiken. Om te beginnen zou ieder gezagsorgaan tot taak hebben een jaarlijks rapport op te stellen in zake de industrie, waarop het orgaan betrekking heeft, en aanbevelingen te doen inzake de problemen die in deze industrie bestaan. Deze jaarlijkse rapporten zouden aan de OEES, de bij

deze organisatie aangesloten regeringen en aan de algemene vergadering van de Raad van Europa gezonden moeten worden. Het tweede stadium zou bereikt worden, wanneer alle West-Europese landen de beginselen van de geleide economie en een nationaal beheer van de sleutelindustrieën, alsmede van planning voor werkgelegenheid voor iedereen, accepteren. In dit stadium zou aan de gezagsorganen bevoegdheid kunnen worden gegevne om beslissingen te nemen ten aanzien van de algemene organisatie «der industrie, investeringen, prijzen en productie, terwijl mogelijk tevens een centrale afzetorganisatie in het leven zou kunnen worden geroepen. Dit houdt met andere woorden in, zo wordt in het rapport gezegd, dat de gezagsorganen zouden worden getransformeerd in openbare internationale kartels. Teneinde de benodigde politieke controle te waarborgen, zouden deze organen ondergeschikt kunnen worden gemaakt aan de OEES ot wellicht aan de Raad van Europa. Het derde stadium zou volledig internationaal beheer van de sleutel-industrieën inhouden. Dit vooronderstelt een wijziging in de politieke structuur van West-Europa, welke leidt tot het instellen van een West-Europees parlement met ruime bevoegdheden met betrekking tot de West-Europese economie.

Het einde van de zeventiende en heel te achttiende eeuw kende de instelling, die men „het Salon" noemde. Het Salon was de woning van een heer of dame, die op geregelde tijden kunstenaars ontving en deze hun werk deed voordragen. Hetzij dichters, hetzij muzikanten, hetzij toneelspelers, hetzij schrijvers. Zo'n heer of dame was doorgaans ryk met aards slijk gezegend en het gezelschap van een dergelijke „cercle" bestond behalve uit artisten uit: rijke zakenlui, politici, en soortgelijk duister volk. Alzo was „het Salon". „Het Salon" bestaat niet meer en dat is jammer. Jammer voor arme schrijvers en dichters. Hoogstens mogen die lezingen plegen in slecht verwarmde en rokerige zalen. Of hun eigen boeken en bundels verkopen in warenhuizen. Of levenslang afwachten of ze voor regeringssteun in aanmerking komen. Geef mü maar de tyd van het Tweede Keizerschap in Frankrijk, bloeityd van „het Salon". Ah.... stel u voor.... vonkenschietende lichtkronen.... ruisende creoline's.... elegante koetsjes.... achter fulpen draperieën versmoorde kussen.... queue de Paris.... ritselende rose liefdesbriefjes.... schoonheidsmoesjes op perzikachtige poederwangen.... tranen van geluk.... galante militairen.... en handkussen. Ah.... waar bleef die tyd !

r Waar mijn vriend Theo las, uit eigen werk

Laat er nu tóch nog een „Salon" zijn en laat de Fortuin willen dat ik het ontdek! In Amsterdam. Thuis bij een dame, ergens in de Amsterdamse Valeriusstraat. Nummer maar nee, dat gaat u eigenlijk geen steek aan, en daarbij krijgt gij, lezer, tóch geen uitnodiging. Een romantisch ingestelde dame in een romantische omgeving. Ze hield haar Salon reeds in de Tweede Wereldoorlog. Iedere maand één keer. Op de laatste Zaterdag. Dan kwam 'n artist, meestal een schrijver of dichter, die uiteigen-werk-las, zoals dit heet. En denk niet dat het artistieke vulgus over die romantische drempel kwam! Eerder nationale figuren. B.v. de dichter A. Roland Holst, van wie gezegd wordt dat hij de Prins onzer dichters is. In dit Salon trad dezer dagen mijn vriend Theo van der Wal op. Jong schrijver in lichtelijk experimenteel stadium. Een brave borst. Geen communist, geen cripto-fascist. Noch anarchist noch nihilist. Alleen maar 'n schrijver. Annex grafoloog, psycholoog en paedagoog, hoewel het laatste met mate, aangezien ik bij herhaling moest vaststellen dat zijn kinderen 'n bedenkelijke graad van ondeugendheid bereikt hebben. Maar diérvan niet. Theo van der Wal sprak die avond in het Salon van de Valeriusstraat. Na een start met thee, koekjes en belegde broodjes las hij voor uit eigen werk. Een novelle. Die novelle heette: „Het oog van de mens is vlak". Een zeer moderne novelle. Een beetje abstract, een beetje experimenteel. Mén vindt in zo'n novelle niets terug van Walter Scott, Jacob van Lennep, Tollens of de christelijke schrijfster Wilma. Alleen Van der Wal treft men er in aan en dat is meer dan genoeg. Er waren jonge kunstenaars. Zoals Gerrit Kouwenaar, een geprononceerd experimenteel dichter. Zoals Bert Schierbeek, die romans schrijft die ~ ■

wel wat aan James Joyce doen denken. En Ferdinant Langen. En niet te vergeten onze Lucibert, die experimenteert met gedichten en z'n haar. Hij laat dit alle kanten opgroeien, plaatst er vervolgens een bloempot over en gaat knippen. Het resultaat ls een hoofd dat hardnekkige suggesties oproept aan dat van Fhilips de Schone en de Maagd vsn Orleans. Deze mannelijke maagd, Lucibert, bood een krijtwitte aanblik. Geen wonder; even tevoren had hij z'n zorgvuldig gekweekte baard aan de algehele vernietiging prijsgegeven. Blijkbaar niet experimenteel genoeg. Theo van der Wal las voor. Men luisterde. En at de belegde broodjes. En bepeinsde het werk van de jonge artist. Daarna gebeurde er nog van allerlei meer. Een dame volgde Theo in diens kielzog en had het over de Oostenrijkse litteraire figuur Hermann Broek, 't Had iets te maken met ethische grondprincipes en 's kunstenaars 'evenshouding. Je kunt met jninder moeite spreken over de kansen van A.jax in de competitie en over de onredelijkheid van belastingbetaler herrit Kouwenaar ventileerde vervolgens gedichten, die het Kainsteken van de experimentele inslag torsten en daarna confronteerde men zich met de Ouwe Klare en ander Olympisch vocht. Bert Schierbeek was al spoedig

opvallend intensief aan het woord, maar overigens bleven excessen uit. De geest van Rimboud en Villon was nog verre, zij het dat de Groninger Bert Schierbeek terwille van de Fries Theo van der Wal Fries-Gronings sprak.* Simon van 't Reve, die twee jaar geleden een Prijs won met een klein boekje dat bergen stof deed opwaaien („De Avonden") lag op de grond en zong liederen. Nee... geen experimentele. Wel: „De Moord van Raamsdonk." Het Salon bezat één gramofoon met één plaat. Nee... geen muziek van Hindemith of een potpourri uit de 5e Symphonie van Mathijs Vermeulen. Wel: een medley uit „Hoffmann's Erzahlungen", het romantische hoogtepunt uit het romantische leven van de romantieker Offenbach (Tweede Keizerrijk !!) Enige consternatie ontstond toen een jong dichter verdwenen bleek. Men vond hem ten slotte terug in de badkamer van het Salon. Bezig met het op papier werpen van enkele gedichten, die terstond gezegd werden. tl et waren allen ernstige jonge * mensen, die het goed met de wereld en goed met zichzelf meenden. Er was geen wanklank. Want waar men spreekt en rookt en drinkt en dicht, daar is het goed. Het was bij zessen, en dag, toen het Salon uiteen ging. Alle burgers lagen nog lui en vadsig in hun donzen étui-en, onbekend met de avant-garde die huiswaarts toog. De jonge schrijver Theo van der Wal was schor. Hij had veel gepraat. De anderen waren slaperig. Buiten stond de lente boven Amsterdam. Ergens in het jonge groen, dat als een dunne mist in het grijze ochtendlicht beefde, floot een merel. Theo van der Wal bleef staan en luisterde. Hij verzamelde z'n gedachten en keek omhoog. Hij zag niets want het oog van de mens is vlak. Maar zijn oor was niet zwak. Hij hoorde die merel zingen in de morgen. En hij stelde vast, in dat ogenblik, dat de Amsterdamse merels slechter zingen dan die in Bergen, vanwaar hij komt. Dat klopt. Ze zijn daar, in en bij de Valeriusstraat, experimentalistisch geïnfecteerd, de merels. Gelukkig maar. Hoeveel eeuwen heeft de mensheid al niet geluisterd naar altijd datzelfde gefluit? Het wordt tijd dat ze anders ""aan fluiten. Wie luistert nog naar dat burgerlijk gezever van merels die niet met hun tijd meegingen? Toen liep de jonge schrijver naar het station. Hij nam de eerste trein en reisde slapend naar huis. Naar Bergen. ANTHONY VAN KAMPEN

In Amerika is de eerste vlucht gemaakt met een vliegtuig, uitgerust met een zeer bijzondere motor. Het is de tweemotorige Lockheed P2V-4 Neptune, die zal opstijgen door middel van een combinatie van een turbine- en een zuigermotor. Deze motoren moeten de Neptune In staat stellen van Amerika op te stijgen, naar Europa te vliegen en weer terug te keren zonder het bijladen van brandstof onderweg. De invliegei Stan Beltz (links) bekijkt met Ir. John Stockdale de nieuwe motoren.

Op Dinsdag 23 Mei is uit Priok vertrokken het troepenschip „Hellenic Rince". Aanvankelijk zou dit schip reeds 8 Mei afgevaren zijn, maar motorstoring veroorzaakte een oponthoud van ruim 14 dagen. Aan boord bevinden zich de 41e hulpverbandplaats afdeling en een detachement luchtstrijdkrachten. De 41 Hupva behoor^, tot de F-brigade. De inscheping van de 3e divisie is hiermee dus voltooid. Een begin is gemaakt me t de repatriëring van de hierna volgende F-brigade (lichting 1948). Na deze brigade volgen nog de G-en H-brigade.