Arnhemsche courant

Amsterdam, 4 April. De wtthsuder voor publieke werken, dr. Blooker, is van zijne ernstige ziekte hersteld. — De stakende metselaars, opperlieden en steenzetters te Amsterdam hebben aan de patroons het voorstel gedaan tot vorming eener commissie, welker besluit voor partijen bindend zal zijn onder de volgende voorwaarden: Di commissie bestaat uit 9 personen, zijnde vier patroons, aan te wijzen door de patroons, vier werklieden, aan te wijzen door de opperliedenvereeniging Nieuw Leven, en een onpartijdigen voorzitter, aan te wijzen door de aangewezen patroons en werklieden ; dat bindende besluiten alleen kunnen genomen worden met een meerderheid van 2/3, dat is met 6 stemmen; dat deze commissie niet anders in bespreking zal nemen en beoordeelen dan] de vraag, of de gewijzigde tarieven der opperlieden van 1900 geldig of niet geldig zijn. — Gemeld wordt, dat de heer Woenzel Kooy op het uitgestrekte landgoed Oud-Bussum, in publieke veiling door hem aangekocht, eene kolonie op Christelijken grondslag zal stichten. Hij is tevens voornemens zijn domicilie uit de omstreken van Berlijn, waar hij een fraaie villa bewoont, r.aar Oud-Bussum over te brengen, om daar te midden zijner kolonisten te leven, en door voorbeeld te toonen dat de mensch met weinig en toch tevreden kan leven. Zijne echtge joote (geb. Hocke) zal haren man in de verwezenlijking van het plan trouw behulpzaam zijn. (N. R. C ) — Op 69-jarigen ouderdom is te 's-Q-ravenhage overleden de generaal-majoor H. F Alings, sinds 1894 op zijne aanvrage op pensioen gesteld. Hij was ridder van den Nederlandschen Leeuw en van de Eiken Kroon. — Naar aauleiding van hetgeen in den jongsten tijd in een deel der a.-r. pers en ook door den Minister van Binnenlandsche Zaken is gezegd nopens de vraag, in hoeverre de onbevoegde uitoefening van de geneeskunde strafbaar moet blijven, is inden Haag do r een c >tnné, bestaande uit de heeren ds. R, K. Brouwer, ds. A. M. Diermanse, J. Dijk, 1). C F. Piera, ds. H. }. C. Pierson, cK Eduard Reich, H. S hmasen en H. de Wilde, een oproeping gedaan voor een verg.ade>ing in Diligeniia, gisterenavond te houden. Er zou door een ougenoeinde gesproken worden over geneeskunde en kwakzalveaj tot troost der zieken. De ongenoemde verklaarde, naar de «Mieu ve Courant» mededeelt, aan de zeer talrijke vergadering (de zaal was siampvol!) at h;j ongenoemd wilde blijven, om lat zijn positie gevaar zou loopt-n, wanneet hij oekeu l wer 11 Zijn rede bestoud in een verdediging van de kwakzalverij; een aantal domheden enruvneden van echte doctoren werden genoem l, een aantal successen van kwakzalvers er tegenovergesteld. De «troost der zieken» was in de rede verge-

ten, doch kwam bij het debat: een heer en een dame vertelden lange geschiedenissen daarop neerkomende, dat zij door de officieels geneeskunde krankzinnig waren verklaard, de heerwas evenwel door tusschenkomst van zijn echtgenoote en God Alrmchlig niet raar een gesticht gezonden ; de dame, die haar rede eindigde met «amen», verklaarde zichzclve gezond gebeden te hebben. Bij de repliek bleek de onbekende redenaar zelf het beroep van kwakza'ver uit te oefenen.

Een uitvoeriger verslag in »Hand,»en tN. Rott.» geeft van deze wonderlijke vergader ng den indruk, alsof de successen van Lourdes bij sommige dweepende protestanten jiloezie gewekt hebben. — Te Groningen hebben de stratenmakers beslot'n tot staking o/er te gaan, wanneer zij in plaats van 29, 27 cent omvangen, zooals de aanneme- van de bestratingen hun heeft medegedeeld.

In de «Vragen des Tijds» dezer maand is opgenomen een artikel van den heer G Pol* vliet over «Sociale en militaire vaardigheid.! Daarin betoogt de schrijver 0. m,, dat het begrip «natie» als een harer eerste levensvoorwaarden de defensie in zich sluit; dat de eeuwige vrede een droombeeld is; dat Buskin Huët, die allerminst een militarist was, als zijne ervaring uitsprak, dat overal de door militaire tucht sterkere volken de meerderen waren en, wat een bepaald soort van eigenschappen betreft, aanleg hebben de beste te worden ; dat de geschiedenis leert, hoe slechts die volken zich weten te handhaven, wier toenemen in beschaving hand aan hand gegaan is met de uitbreiding hunner macht ter zee en te land, enz. enz. enz. Deze opmerkingen, meent «de Nederlander,» mogen de redacteuren van het vrijzinnig-democratisch tijd^hrift (de heeren van Gilse, Kerdijk, Kernkamp, Pekelharing, Treub en Veegens) w e 1 eens driemaal overlezen, van welke corvee zij echter «in dit verband» den heer Veegens ontheft. Als 't niet te onbescheiden is, zouden wij den hoofdredacteur van «de Nederlander» wel beleefd, maar dringend willen verzoeken, zich nader te veiklaten omtrent de bedoeling der drievoudige straflectuur, welke hij, met uitzondering van den heer Veege s, aan de redactie van de «Vragen des Tijcis» oplegt ten aanzien van een opstel, dat zij vóór de plaatsing reeds geleden heeft? Wij kunnen toch niet aannemen, dat een zoo scherpzinnig man als die hoofdredacteur de leden dier redactie voor «antimilitaristen» uitmaakt, omdat zij erkende en bekende tegenstanders zijn van alle overtollige militaire uitgaven, van — zooals 't wel eens met juistheid genoemd is — de * militaristische franje» aan ons leger ? En waaraan heeft de heer Veegens de onderscheiding te danken «in dit verband» eene uitzondering te vormen? Toch zeker niet, omdat hij ooit eenige ingenomenheid met die „franje" heeft uitgesproken of getoond ! Van zijn afkeer daarvan heeft hij, niet minder duidelijk dan de heeren van Gilse en Kerdijk, nog bij de behandeling der Legerwetten ten vorigen jare blijk gegeven, en door alle drie heeren is daarbij zoo ondubbelzinnig mogelijk de wenschelijkheid en noodzakelijkheid erkend eener deugdelijke landsverdediging, n.1. door verbetering voor te staan in de richting van een volksleger, maar niet in die van een kostbaar paradeleger.

Het tU. D.» verneemt dat de krt'c'nten van onzen in Wiesbaden verblijf houdenden Minister van Koloniën bij voortduring toenemen. Tengevolge van de invoering der nieuwe Militiewet, welke den diensttijd op acht in plaats van zeven jaren vaststelt, wordt de lichting van 1895 thans niet gepasporteerd, zooals onder de vroegere wet 't geval zou zijn, maar is zij nog een jaar dienstplichtig. De Minister van Oorlog heeft het voornemen doen kennen, de minschappen dier lichting dit jaar nog voor herhalingsoefeningen op te roepen. Een der socialistische leden van de Kamer, zoo meldt «het Volk», heeft pogingen in 't werk gesteld den Minister te bewegen van dit plan af te zien. «Hij wees daaibij op het onverwaente der oproeping: hoe niemand daarop kan zijn voorbereid ; hoe menigeen zijn plunje al van de hand had gedaan; welk een verwarring en schade deze in-dienst-tteding aan tal van gezinnen zou berokkenen. «De Minister scheen voor deze bezwaren niet ongevoelig en zou onzen partijgenoot eerstdaags zijn definitief besluit mededeelen.» De heer F. U. Schmidt doet in «het Volk» het denkbeeld aan de hand, «dat getracht worde de haringspeetsters zelve tegen het reactionaire ontwerp van dr. Kuyper in de weer te brengen» en hij is overtuigd dat ook andere arbeidsters en arbeiders zich daarbij wel zullen aansluiten. Ook beveelt hij 't aan als uitstekend propagandamiddel voor de sociaal-democratie. Wordt dit plan uitgevoerd, dan wordt een illuster voorbeeld gevolgd. Niemand minder toch dan de tegenwoordige Minister van Binnenlandsche Zaken, dr. Kuyper, was 't, die in 1878 met het volkspetitionement tegen de wet-Kappeyne soortgelijk propagandamiddel voor de anti-revolutionaire partij in toepassing bracht, en het ambt, thans door hem bekleed, toont aan met welke uitwerking. De «Opr. Haarl. Crt.» zegt, dat zij het bericht, als zoude de heer Hugenholtz, lid van de Tweede Kamer, voornemens zijn zich metterwoon te Leeuwarden te vestigen, beslist kan tegenspreken. De heer H. heeft geen plan Haarlem te verlaten. De commissie van ^voordracht voor de benoeming van kerkelijke hoogleeraren heeft de volgende drietallen opgemaakt: ie. voor de vacature, weke ontstaan zal door het aanstaand emeritaat van den hoogleeraar dr. J. Offerhaus te Leiden: de heeren dr. J. Herderschee te 's-Hertogenbosch, dr. L. Knappert te Assen en C. J. Niemeijer te Bolsward ; 2e. voor de vacature, ontstaan door het overlijden van den hoogleeraar dn J. Reitsma te Groningen; de heeren R. H. Drijber ie Leeuwarden, W. F. K. Klinkenberg te Leeuwarden en W. Mallinckrodt te Maastrcht. In de zitting eener buitengewone Synode, welke bijeen zal komen 24 April a. s., zal uit bovengenoemde predikanten een hoogleeraar worden benoemd te Leiden en te Groningen.

Ia de maand Maart jl, zijn bij het koloniaal werfdepot te Harderwijk voor den Indischen dienst aangenomen 85 Nederlanders, 16 Duitschers, 1 Belg, 2 Zwitsers, 2 Luxemburgers en r Rus, totaal 107, van de verschillende korpsen van het leger hier te lande werden overgenomen 12 militairen, zoodat het totaal der werving 119 bedroeg. Aan deze personen werd aan handgeld uitbetaald een som van f 23.610. Naar Oost-Indië vertrokken 3 detachementen door 9 officieren geleid, te zamen sterk 6 onderofficieren en 110 minderen. Uit Oost-Iudië kwamen terug 2 sergeanten, die gedetacheerd waren geweest en daags na terugkonast naar hunne korpsen werden gezonden. Naar West ladi# vertrokken geen detachementen, en vandaar repatrieerden slechts 3 militairen wegens diensteindiging. («N. R. C.») De heer Wolmarans was gisteren met den eersten secretaris der Zuid-Afrikaansche deputatie, den heer de Bruijn, in Utrecht, om President Kruier verslag te doen omtreut de reis naar Amerika, waarvan de heeren Wolmarans en Wessels dezer dagen zijn teruggekeerd. * Het «Middelburgsch Dames-Comité» heeft sedert de vorige opgave voor de Boeren krijgsgevangenen en de vrouwen en kinderen in de concentratiekampen ontvangen in gelden f 3432.25, makende met de vorige opgaven een totaal ontvangsten van f 66743.61Y2 tot 31 Maart 1902. Aan goederen werden verzonden naar Kaapstad een zending per s.s. «Dunwegdn Castle» op S Maart en per s.s. «Britton» een zending op 25 Maart, terwijl naar St. Helena een zending per s.s. «Galician» op 6 Maart, naar Ceylon een zending per s s. «Schönfels» op ro Maart en naar de Bermuda eilanden een zending op 4 Maart geschiedde. De gezamelijke waarde der goederen, in Maart verzonden, bedroeg f 1850.

Hier ter plaatse vestigen wij nog met nadruk de aandacht op de kennisgeving van Burg. en Weth. dd. 22 Maart, volgens welke de voorloopige kiezerslijst ter secretarie ter inzage ligt en aldaar, tegen betaling der kosten, in afdruk verkrijgbaar is. T o t den isen dezer maand toch kan verbetering gevraagd worden van die lijst, op grond dat de aanvrager of een ander in strijd met de wet daarop voorkomt, niet voorkomt of niet behoorlijk voorkomt. Na den rsen April kunnen geen aanvragen tot verbetering meer worden aangenomen ; wie meent ten onrechte niet op de lijst te zijn geplaatst en verzuimt vóór dien datum zijne plaatsing daarop te vragen, blijft onherroepelijk tot 15 Mei 1903 van het kiesrecht uitgesloten. Daarom stelle ieder kiezer zich nog in de volgende week op de hoogte of zijn naam op de voorloopige lijst voorkomt.

— Onder leiding van den kol. J. M. Campbell, comm. van het 8e reg. inf. te Arnhem, zullen van 7 tot en met 18 Juli schietoefeningen worden gehouden in de legerplaats bij Harskamp door het 2e bat. 2e reg. inf. uit Maastricht en de vesting-bataljons van het 4e en 8e reg. inf. resp. in garnuo n te Gouda en te Utrecht. Aan eenige dezer oefeningen zal worden deelgenomen door een detachement der koloniale reserve. — Benoemd tot adjudant bij het korps, de eerste luitenant H. J. Klein van het 8e regiment infanterie. t — De ie luit. L. G. Doerrleben, van het 2e regiment infanterie, is op zijn daartoe gedaan verzoek op 1 Mei a s. overgeplaats bij het 8e regj. ment infanteiie, met bestemming voor het garnizoen te Arnhem. — Het Arnhemsch dames-comité ter behartiging van de belangen der Boeren van ZuidAfrika gedurende den oorlog, heeft gedurende Maart ontvangen: Een partijtje sokken van den heer. B., door den heer W. E. B. uit Hamburg, f7,20; van Collecte Broederschap, Orde en Plicht, f 2,60; van mevr. v. C. Schaarsbergen voor tabak, f 3,75; Door den heer J H B. f3,10; v. N.N. f 1 ,50; van mevr. G. S. f5; van dames C. f 25. Het Comité hielp de vrouw en kinderen van den Holl Krijgsg. op Ceylon in Maart en April en hoopt dit eenigszins geregeld te kunnen volhouden — het gezin verkeert in kommervolle omstandigheden. — Het C. ontving een brief van een lid van den Eersten Volks-Raad nu hier te lande — over de droeve omstandigheden waarin zijn beide dochters verkeeren in een van de vrouwenkampen in Natal — en zond op zijn verzoek, aan zg'ne dochters £ 4. om zich, de eene is getrouwd en heeft hare kinderen bij zich, het allernoodigste te kunnen aanschaffen. Vooral voor geldelijken steun houdt het C. zich aanbevolen — ook om nog eens tabak aan de krijgsgevangenen te kunnen zenden — welke gaven men gelieve te bezorgen bij de Penningm. mejuffr. M. Gunning, Apeldoornschestr 10. In Maart j 1. hield hst Comité vele vrouwen aan het werk met kleeren maken voor de vrouwen en kinderen in de kampen. De Secretaresse — * In de gisteren in Musis Sacrum gehouden Algemeene Vergadering dor Ver. van Nederl. Steenfabrikanten werd medegedeeld dat de voorzitter, de secretaris en de penningmeester als zoodanig aftraden, de eerste de heer Jules van Hasselt te Kampen wegens ongesteldheid, de tweede de heer A. N. Costerus te Wageningen wenschte niet langer in het bestuur te blijven, de derde, de heer S. M. van Wijck te 's-Hage kon de functie niet langer blijven waarnemen aangezien hij opgehouden heeft steenfabrikant te zijn. Op voorstel van den heer Reijmer werd besloten de benoeming van bestuurleden uit te stellen tot het oogenblik waarod de nieuwe commissie voor een syndicaat van steenfabrikanten

tot een eindbesluit is gekomen, vermoedelijk treedt dan het gansche bestuur af en draagt zijn taak over aan de syndicaat-commissie. \ erscliillende besprekingen worden gevoerd in verband met de Ongevallenwet; het tegenwoordige bestuur werd diligent verklaard, om zoodanige voorstellen te doen als zullen blijken in het belang van Nederl. Steenfabrikanten te zijn. — * De heer H. J. A. Potthumus, onderwijzer aan de school 8 (J. C. Boesei) alhier, is benoemd tot hoofd der Katholieke school voor gewoon en u. 1. onderwijs te Deventer. — De Arnhemsche rijwielfabriek „Vitesse", waarin sedert 1 Maart de heer van Bentum als medevennoot is opgenomen, verzocht ons een overzicht van haar tegenwoordigen toestand op te nemen, aan welk verzoek wij bereidwillig voldoen. De resultaten van het vorige jaar zijn alleszins bevredigend geweest en het bedrijf breidt zich voortdurend uit. Zoo is de nickelïnriehting belangrijk vergroot, ook voor verkoperen en vergulden is de fabriek volledig ingericht; geregeld zijn vijftien bankwerkers bezig. Ook op de fabricatie van motor-safeties legt men zich tegenwoordig toe. In ruim 40 plaatsen is de fabriek door agenten vertegenwoordigd. Daar men ternauwernood de afleveringen gelijken tred kan doen houden met de bestellingen, is het zeer gewenscht zijn orders tijdig op te geven. Voor een bezoek aan de fabriek, waar altijd een der compagnons aanwezig is, houdt de firma zich beleefdelijk aanbevolen.

— t In de Oranjestraat (Lombok) is eene coöperatieve broo ifabriek, geraamd «De Hoop,» ongericht voor de bewoners dier arbeiderswijk. — * Gisterenmorgen om 10Vj uur speelde alhier de Geldersche Voetbalbond tegen Vitesse I, het zijn de nummers 5 en 6. Vitesse spande zich in het minst niet in en won zoodoende maar met 3—1. De punten van Vitesse werden gemaakt door P. Roqué en J. Hesselink. Courbois doelpuntte met een goed schot voor Gelderland. 's Middags om 1 uur no. 1 tegen 2. Brab. Voètbalbond tegen Quick (N.). Het spel is zeer verdeeld, met rust is de stand nog 0—0, Na de rust speelt Quick wind af en doelpunt Steenvelt na goed drijven. Kort daarop zendt Lens een mooi schot van links, zoodat Quic'< met 2—0 wint. Hierop treden Quick (Amf) en Victoria in het veld. Victoria speelt met 10 man, doch is aanvankelijk sterker. Quick dringt echter dikwijls op, zoodat Boudmy een paar ballen te stoppen krijgt. Eindelijk doelpunt de Kanter na mooi individueel spel; rust 1—0 voor Victoria Na de rust is het spel minder goed. Victoria doelpunt door middel van Wolff uit een hoekschop, en wint dus met 2—0 Ten slotte komt de spannendste strijd van den dag tusschen de twee eerste klassers H. V. V. en Go-ahead. Go-ahead speelt wind af, doch H. V, V. is sterker, zij weet haast te doelpunten, doch Braat redt menigmaal. Ruststand 0-0. Direct na de rust wordt een stormloop van Go ahead gestuit en H. V. V. is weer de meerdere. Plotseling doelpunt JT. Sol, door een mooie omhaal, zoodat H. V. V. thans leidt met 1—0. Go-ahead verdedigt goed. Een goed schot ran Heyting wordt gehouden, totdat plotseling weer een onverwacht schot van J. Sol. aan H. V. V. een overwinning van 2—0 bezorgt. Heden spelen dus: Vitesse — H. V. V. en Victoria — Quick (N). Merkwaardig is de kranige houding der 2de en 3de klassers bij deze wedstrijden. — I De sergeant-majoor titulair W. H. de Boer van het korps genietroepen, werkzaam onder de bevelen van den eerstaanwezend-ingenieui te Arnhem, wordt in gelijke betrekking op 21 April a.s. overgeplaatst naar Breda om aldaar de dienst over te nemen van den fortificatieopzichter. — ■{■ Naar men verneemt wordt de wachtmeester C. Broers van het 2 e reg. veld-artillerie, de volgende maand, na de pensionneering van den adjudant-onderofficier d.d. officier A. L Hoek van het korps rijdende artillerie te Arnhhem, als zoodanig bij genoemd korps aangesteld. — § Eheden, 4 April. Bij gelegenheid van de veldoefeningen op meer uitgebreide schaal door de corpsen der ie divisie infanterie onder bevel van den Generaal-Majoor W. B J. Duijcker in de Zuidelijke helft der Veluwe, zal een deel der troepen van 1—10 Sept. binren deze gemeente worden ingekwartierd. — * Doetinchem, 4 April. Gisteren was hier ter stede de ie luitenant Buma van het 3e regiment huzaren, teneinde de verschillende stallen in oogenschouw te nemen, voer de hier te hou 'en inkwartiering in de laatste helft der maand Augustus. — * Winterswijk, 5 April. Grooter dan anders is het aantal Nederlandsche a'beiders dat, in Duitschland gewerkt hebbende, thans van h : er uit, weer naar geboorte-of woonplaats terugkeert. Alleen akker- en melkknechten blijven er, j>, zij worden zelfs voor zeer hooge loonen gevraagd, zoodat in het landbouwbedrijf de malaise niet schijnt le bestaan. De agenten kunnen tegenwoordig dan ook menigen boerenknecht iü Duitschland geplaatst krijgen. — * fiennekom, 4 April, Gisteravond had in de openb, schoot alhier het overgangsexamen plaats van den d zjn winter alhier gehouden Landbouwcursus. Van het bestuur der afd. Ned. Veluwe der G. O. M. v. L. namens welke de cursus gegeven is, waren de voorz en de secretaris aanwezig. De R |ks-Lan ibouwleeraar was veihinderd evenals he Dag Best. der gemeente E ie. Het examen werd afgenomen door de beide onderwijzers, de h. h. B. Wigman van Wageningen en H. van Slooten, h. d. S alhier. De antwoorden gaven blijk, dat het onderwijs met vrucht was gevolgd. De heer H. C. Reimers, voorzitter der afd. dankte de beide onderwijzers, in [t bijzonder

den heer Van Slooten, die voor de eerste maal les gaf op een landbouwcursus. Hij hoopte, dat deze ook het volgend jaar zijn beste krachten aan den cursus zou geven. De leerlingen spoorde hij aan dezen zomer niet stil te zitten, maar aan de practijk het geleerde te toetsen en ook eens een kijkje te nemen op de proefvelden der RijksLandbouwschool, waar gewassen groeien, die niet zoo bepaald in hun bedrijf voorkomen. De heer Wigman zou wel hun gids willen zijn. Alle leerlingen, ten getale van 17, gingen over naar de tweede klasse. — * Men schrijft ons: Op de voorjaarskeuring te Eist (Bet.) door de afd. Over-Betuwe der G. O. M. v. Landb. gehouden, trok vooral een merkwaardig goede inzending jonge paarden de aandacht. Zeventien prijzen werden uitgereikt voor éénjarige, twee-jarige en drie-jarige hengsten en merriën en voor merriën met veulen, en van deze behaalden afstammelingen van Pauwen's bekenden hengst «Roland» er 13. Een treffend bewijs hoe de uitstekende eigenschappen van dezen hengst overgaan op zijn afstammelingen. — * Tiel, 4 April. De harten der talrijke steenovensarbeiders zijn met angst over de komende campagne vervuld. Zonder uitzondering zitten de fabrieken vol steenen; millioenen van het fabrikaat van voor verleden jaar staan nog opgestapeld. Van enkele ovens is reeds aangekondigd dat zij niet zullen werken; andere werken met verminderd personeel en de helft van de gewone productie, en ook voor die arbeiders is loonsverlaging volstrekt niet buitengesloten.

— Te Herwijnen zijn twee boerenhofsteden van J. de W. en J. H. tot den grond toe afgebrand. De brand ontstond in den hooiberg van J. de W. Er zijn in de stallen van eerstgenoemde omgekomen 15 runderen, 3 paarden, 12 schapen, eenige lammeren en 2 geiten. De waakhond, die ook een prooi der v'ammen werd, heeft de bewoners gewekt. Alles was verzekerd maar laag. — 'Nijmegen, 5 April. Onze politie heeft aangehouden en ter beschikking van de justitie te Arnhem gesteld zekere T. M., een recidivist, die verdacht wordt zich te hebben schuldig gemaakt aan diefstal, door middel van inklimming, van eene belangrijke partij schilders- en tiramermanswerktuigen en gereedschappen uit in aanbouw zijnde huizen. — Door de Maas- en Waalsche Bank Kneffers & Co. alhier is heden aanbesteed de bouw van een Bankgebouw aan de Molenstraat alhier. Laagste inschrijver was de heer H. Seegers aannemer alhier, voor f 61,930 aan wien het werk gegund is. — * Dreumel, 5 April. Gisteren kwam de eenige zoon van W. v. d. Boogerd onder een zwaar geladen wagen. De jongen was oogenblikkelijk een lijk.