Arnhemsche courant

De „Gedé", van Java naar Rotterdam, passeerde 30 Juni Gibraltar. De „Rotterdam", van New-York naar Rotterdam, passeerde 30 Juni Wight. De „Soembawa", van Amsterdam naar Batavia, passeerde 29 Juni Perim. De „Koningin-Regentes", van Batavia, arriveerde 30 Juni te Amsterdam. De „Prinses Sophie", van Amsterdam naar Batavia, vertrok 30 Juni van Genua. — Blijkens bij het Dep. van Marine ontvangen bericht zijn Hr. Ms. pantserschepen „de Ruyter" en „Hertog Hendrik," respectievelijk onder bevel van de kapiteins ter zee A. C. van der Sande Lacoste en A. H. Hoekwater, 30 Juni jl. te Nieuwediep aangekomen.

Vrijdag i Juli I9°4(Waarnemingen van des morgens 8 uur.) Barometer stand. ti .s 1 s 3 Toestand regen, \ Plaats. Gisteren Heden :§ 'S Windkr. (1 C3 CU O, S 0 H der lucht. 1 Gevallen i mM. mM. Gron. Helder. . De Bilt. . Vliss. Maastr. 764 763 762 762 761 759 759 760 761 761 zw zw wzw wzw w 3 2 2 3 1 66 63 64 63 66 licht bew. helder » bewolkt » 0 0 0 0 0

Overzicht van den weerstoestand in ICuropa. De depressie ten Westen der Britsche eilanden heeft zich over Noordwestelijk Europa uitgebreid; zij is vrij diep (Stornoway, 750 mM.). De tweede depressie, boven het Zuidelijk gedeelte der Oostzee, is wat dieper geworden, (Memel, 756 mM.). Boven Zuidelijk Frankrijk heeft zich een gebied van hooge drukking gevormd (Biarritz, 765 mM.). De temperatuur steeg in Duitschland, doch daalde op de Britsche eilanden. In Ierland viel vrij wat regen (Valentia, 15 mM.). Verwachting: Matige Westelijke wind; toenemende bewolking; wat lagere temperatuur; kans op regen. Sibru.

Burgemeester en Wethouders der gemeente Arnhem brengen ter openbare kennis, dat het primitief kohier voor de plaatselijke directe belasting naar het inkomen, belastingjaar 1904, zooals dit door Gedeputeerde Staten is goedgekeurd, heden aan den Gemeente-ontvanger ter invordering is ter hand gesteld en dat ieder verplicht is zijnen aanslag op de gestelde termijnen te voldoen. Amhem, 30 Juni 1904. Burgemeester en Wethouders voornoemd, sweerts. De Secretaris, A. J. Kronenberg, Burgemeester en Wethouders der gemeente Arnhem ; Brengen bij deze belanghebbenden in herinnering, dat toelating van kinderen op de aan de openbare scholen nos. 1 en 12 verbondene herhalingsscholen zal geschieden op 15 September a.s. en dat ouders, voogden of verzorgers, die kinderen op eene der genoemde scholen willen

laten gaan, hunne aanvragen daartoe bij het hoofd der school moeten indienen vóór 15 Juli a.s. Arnhem, 30 Juni 1904. Burgemeester en Wethouders voornoemd, Sweerts. De Secretaris, A. J. Kronenberg. Burgemeester en Wethouders der gemeente Arnhem brengen ter openbare kennis, dat door Gedeputeerde Staten, bij huu besluit dd. 29 Juni 1904, no. 34, is goedgekeurd het primitief kohier der plaatselijke directe belasting naar het inkomen, belastingjaar 1904, en dat dit kohier in afschrift — ter voldoening aan artikel 264 der gemeentewet — gedurende vijf maanden cp de Secretarie der gemeente voor een ieder ter lezing is nedergelegd. Arnhem, 30 Juni 1904. Burgemeester en Wethouders voornoemd. Sweerts. De Secretaris, A. J. Kronenberg.

Het optimisme bouwt bruggen over menigen afgrond, waarvóór het pessimisme radeloos staat. Vrijdag 1 Juli. (Koepel, Velperplein) Openbare muziekuitvoering, A. O. V., des avonds 8—91/3 u. Zaterdag 2 Juli. Place Royale, Schaakv. 8 u. Zondag 3 Juli. Musis-Sacrum, Middag-Concert, A. O. V., 2V9 u. Zondag 3 Juli. Buiten-Societeit, Concert te geven door de A. O. V., 7>/ s u. Dagelijks: Wereld-Panorama, Groote Markt 16a. Belangrijke reis door Engelsch-Indië. Roermondsplein, Groot Circus Corty Althoff. Gisteravond bij gelegenheid van het eerste concert, dat de heer J. A. Kwast, na zijne benoeming als vast directeur der Arnhemsche OrkestVereeniging leidde, werd hem na de uitvoering van zijn compositie „Fantasie concertante", door de leden van het orkest een fraaie krans aangeboden onder teekenen van instemming van het publiek. De heer J. C. Mulder, tweede directeur, overhandigde dit blijk van sympathie met een enkel hartelijk woord. Henkes' werken by de Gebrs. Gerbrands. Toen wij voor eenige dagen deze tentoonstelling aankondigden, was het ons voornemen hierop uitvoeriger terug te komen. Vier zeer mooie specimina der veelzijdige kunst van Henkes staan in het uitstalraam. Ernst, groote macht van kleur en volmaakte technische vaardigheid blijken er uit Zie b.v. no. 23, de man die opschrijft heeft schrijven geleerd, maar dagelijksch werk is het niet voor hem. In no. 2 ademt alles kalmte en stemming; no. 44 een eenvoudig, zonnig stukje, een wonder van perspectief. Binnen is de kunstzaal geheel gevuld met zijne teekeningen in waterverf, in O.-I. inkt en in krijt. No. 28, het eenige O.-I. inktteekeningetje heeft, een bijzonder aardige omlijsting, zeer juist gekozen voor die twee betoogende vrienden. No. 20 is een prachtwerk van krijtteekening, vol gevoel is de toets met dat onhandelbare materiaal, insgelijks no. 26. Een overgang, om het zoo te noemen, van het zwarte tot het gekleurde vindt men in no. 13, wit en zwart op grijs, weinig middelen, maar voor Henkes voldoende om een geestig en pittig stukje voort te brengen. No. 21 heeft geen commentaar noodig, men lacht mee met die twee vroolijke, glimmende gezichten. Het is in deze verzameling een ware doolhof

voor de keus. Door het eene wordt men hier, door het andere daar getrokken. Niets gelijkt op elkaar, alles heeft zijn eigen cachet, alles boeit op eigen wijze. Over het gekleurde werk uitvoerig te schrijven zou ons te ver voeren. Een paar willen we echter noemen. No. 47 een binnenhuis is in kleur en voorstelling „Hollandsch op end' op". No. 30, 34 en 41 geven een kijkje op 's meesters wijze van doen Zij vertoonen zoowat alle stadiën die het werk moet doorloopen eer het werk die rijpheid heeft verkregen die Henkes er in weet te leggen. In „Fabriek", no. 45 treffen wij alles aan wat tot den inventaris van zoo n inrichting behoort en toch is het een breed geheel, zonder rommelig te zijn. Henkes is veelzijdig en voor alles typisch en waar, is het een timmerloods of een mouterij, een kerkbank of een lakei, bij alles geeft hij het eigenaardige van voorwerp of handeling weer. Geen machtige conceptie, maar het eenvoudige weergegeven op eene wijze die ons noodzaakt er naar te kijken en mooi te vinden. Dat velen hem gaan zien. — Heden viert de heer J. R. van der Lans, directeur-hoofdredacteur van de „De Gelderlander", zijn 25-jarig jubilé als katholiek journalist. De heer van der Lans is in de katholieke wereld der litteratuur en journalistiek met eere bekend. Geboren in 1855 en voor het onderwijs opgeleid, onderscheidde hij zich reeds vroegtijdig door een bijzonderen aanleg voor de letterkunde en werd hij spoedig in de gelegenheid gesteld, de bewijzen te leveren van zijn zeer te waardeeren talent. Bijzonder vruchtbaar is van der Lans als schrijver geweest, vooral in de vele jaren, gedurende welke hij aan de „Katholieke Illustratie" verbonden was. Tal van romans en novellen — ook gedichten — vloeiden uit zijne pen, en aldus heeft de heer van der Lans het katholieke publiek in hooge mate aan zich verplicht.

Vooral zijn historische werken verdienen om den ernst waarmede zij zijn opgezet en de grondige studie, waarvan zij getuigen, onzen eerbied. Ook als journalist verdiende de schrijver zijn sporen. Aan den talentvollen en sympathieken collega onze hartelijke gelukwenschen. Ad muitos annos ! („Centrum".) — Het is aan den heer de Balbian Verster gebleken, dat het historiestuk, indertijd doorjhr. van Riemsdijk, hoofddirecteur van het Rijksmuseum te Amsterdam, aangekocht en vervaardigd door H. V. Anthonissen (1653), moet yoorstellen het overvallen door eenige Hollandsche schepen, in 1639, van drie Portugeesche gallioenen, die in de baai van Goa voor anker lagen onder bescherming van eene sterkte. Het kommandantsschip heette „Nieuw-Haerlem." De heer Verster heeft dat nagespoord uit het in 1683 te Amsterdam verschenen werk „Leeven en Daaden der doorluchtigste Zee-He!den enz." — § Op Dinsdag 5 Juli a.s. zal de vereenigmg van archivarissen in Nederland in de Groote Societeit te Zwolle haar algemeene vergadering houden. — Wilhelm Jordan is na een lijkdienst in de Paulkerk te Frankfort a. M., waarbij het Gemeentebestuur en vele andere officieele personen tegenwoordig waren, aldaar begraven onder groote deelneming der bevolking. — Te Lübeck zal het oude, lang niet brandvrije theater worden afgebroken en nieuw opgebouwd. De brandweer heeft nog slechts voor één jaar verlof tot spelen willen geven. — Wolff-Ferrari, de componist van „la Vita Nuova", werkt aan een komische opera, getiteld : „die vier Grobianen." — Felix Weingartner zal a.s. winter weer een reis in Amerika doen van 6 weken en daar het Februari-concert van de New-Yorker Philharmonie

en later een aantal concerten in Philadelphia, Chicago en Boston dirigeeren. („Vad.") — Bij W. E. J. Tjeenk Willink te Zwolle is verschenen : Repetitie boekje, bevattende o.a.al de schriftelijke opgaven van de examens voor onderwijzer en onderwijzeres, gehouden in 1904, benevens eenige verslagen van mondelinge examens, bewerkt en verzameld door A. Westerhof, hoofd eener school te Zwollerkerspel. Dit boekje is zeer geschikt om gedurende het laatste studiejaar op de Kweek- en Normaalscholen gebruikt te worden, daar het in kort bestek heel veel geeft, wat men uitmuntend kan gebiuiken. De leerlingen krijgen door de verschillende opgaven eenigszins begrip van de manier waarop op de examens de vragen gesteld worden en aan de vele opgaven kunnen zij hun krachten toetsen. De prijs van het boekje, f0,45, is voor dit werkje zeer zeker niet hoog te noemen. — Bij W. E. J. Tjeenk Willink te Zwolle: Wettelijke voorschriften verzameld voor het gebruik aan boord van Nederlandsche koopvaardijschepen, door A. H. W. van Luik, hoofdcommies ter secretarie van Schiedam. Eerste deel: onderwerpen van verschillenden aard, met modellen, beknopte aanteekeningen, inhoudsopgave en alphabetisch register.

Bij Kon. Besluit is aan den ontvanger der directe belastingen en accijnzen, C. A. Penning jr., te Geertruidenberg c.a., op zijn verzoek, met ingang van 1 October 1904, eervol ontslag uit 's rijks dienst verleend. Bij Kon. Besluit zijn de volgende pensioenen verleend, als aan: H. C. van Engelen, wed. J. Kuylaars, kommies iste klasse bij 's Rijks belastingen, f216; K. Voermans, wed. E. Smits, kommies 2de klasse f183; J. C. Thomassen, wed. J. A. E. Jaegers, kommies-ontvanger 2de categorie, f 201; E. W. H. Siegmund, wed. C. M. van Nieuwstadt, rijksklerk 2de klasse ten kantore van de hypotheken en van het kadaster, f 250; G. H. Beckere, wed. J. H. Peeman, sluisknecht, f 130; A. B. Smidt, wed. J. Theunisse, directeur van 's Rijks telegraafkantoor te Leeuwarden, f 600, W. J. Schipper, wed. J. S. Pisuisse, ontvanger der loodsgelden te Vlissingen, f 600: A. C. Rijsbaarman, wed. J. de Voort, boekhouderbij de geschutgieterij te 's-Gravenhage, f 275: J. W. Peters, wed. H. W. Steenmeijer, kommies 2 e klasse bij 's Rijks belastingen, f497; A. Blussé,wed. A. J. J. Maas, inspecteur der dir. belastingen e*z. f 960 ; C. H. Lagewaard, wed. G. Brussaard, assistent bij den postdienst, f 400 ; F. van den Heuvel, wed. H. Pullen, arbeider bij de Rijkswaterstaatswerken, f 102 ; G. J. Haveman, wed. G. J. Douma, Rijksveldwachter 3de klasse, f 132. Bij Kon. Besluit zijn benoemd : tot ontvanger der registratie en domeinen te Assen, A. W. Jolles, thans ontvanger der registratie en domeinen te Almelo; tot ontvanger der registratie en do­

meinen te Emmen, C. L. P. Pet, thans ontvanger dier middelen te Appingedam; tot ontvanger der registratie en domeinen te Bolsward, B. C. E. van Steenberger, thans ontvanger dier middelen te Horst. Bij Kon. Besluit is aan den reserve-officier van gezondheid der 2e klasse S. L. Bendien, gerekend van 30 Juni 1904, een eervol ontslag uit zijne betrekking tot de landmacht verleend. Bij Kon. Besluit is: aan den kapitein C. E. Nijst, van het 2de reg. inf., met ingang van 1 Augustus 1904, onder toekenning van pensioen, eervol ontslag uit den militairen dienst verleend ; het bedrag van het pensioen vastgesteld op f 1466 'sjaars. Bij Kon. Besluit is de ritmeester H. L. A. Mathon, van het 3de reg. huzaren, op nonactiviteit gesteld Bij Kon. Besluit is: aan den kolonel op nonactiviteit, G. J. V. Vinkhuizen, van het wapen der art., met ingang van I Juli 1904, onder toekenning van pensioen, eervol ontslag uit den militairen dienst verleend; het bedrag vastgesteld op f 2250 's jaars. Bij Kon. Besluit is, met ingang van 1 Juli 1904, aan de vrouwelijke tweede-klerk ter directie van •de Rijkspostspaarbank, M. N. A. van Ooy, op haar verzoek, als zoodanig ontslag verleend.

Ja, dat was dat opgaan in het geluk, dat verlies van alle bewustzijn, waarvan Ester, door de brieven van haar ouders gedroomd had, lang voor ze Breden had leeren kennen. Toen had zij zich voorgenomen, dat heilige vuur te voeden. Maar hoe meer ze tot kalmte kwam in haar liefdesgeluk, des te sterker \yerd ook weer het gevoel van haar plicht. Zij zeide tot zich zelf, dat, wat voor haar voldoende zou geweest zijn ot haar dood, het ongestoorde samenzijn met hem, Breden niet kon voldoen en met de handigheid, die de liefde zelfs in de eenvoudigste vrouw ontwikkelt, kreeg ze hem zoover, dat hij naar de universiteit reed, om voeling te krijgen met eenige professoren. „Je moet aansporing bij je werk hebben en misschien heb je ook de bibliotheek noodig. Ik kan 't best een dag of drie alleen stellen." Hij plaagde haar er mee, dat ze achter zijn rug waarschijnlijk zou gaan flirten, maar toen zij het hem dringend verzocht, gaf hij toe om haar een genoegen te doen. Toen hij terugkwam, was hij in een voortreffelijke stemming. Zij had weer gelijk gehad, hij was juist op weg geweest, een beetje Tannhauser te spelen. Hij kondigde haar meteen bezoek aan. Een van de privaat-docenten, die zich voor zijn werk interesseerde, zou Zondag overkomen en zijn aanteekeningen inzien. Ester was verheugd en maakte van de provisiekamer een logeerkamer. Alles ging haar licht en vlug van de hand. Last met de dienstboden, een van de spoken, die Breden voor 't huwelijk voor oogen hadden gestaan, had zij niet. De privaat-docent viel Ester een beetje tegen.

Zij knoopte aan dezen titel steeds de herinnering aan haar vader vast. Dr. Wilke was klein, met een te scherp geteekend gelaat, waarvan de spitse baard en de stekende oogen haar heel niet aanstonden, met een brouwende stem; hij zou door iedereen voor een luitenant in politiek gehouden zijn. Er was haast geen grootere tegenstelling denkbaar, dan tusschen hem en Breden en ook de geestelijke meeningsverschillen schenen zoo groot, dat Ester zich al bij het ontbijt verwonderde, dat Harry juist dezen heer had uitgezocht. Vluchtig ging haar daarbij de gedachte door 't hoofd, dat hij toch eigenlijk weinig vrienden had, niettegenstaande ontelbaar vele z.g.n. reisbekenden. Ook de vriendschap, evenals de ouder- en zusterliefde, moest zij bij hem vervullen. Ester sloeg zelf voor om meneer Wilke haar uithoekje van de wereld te laten zien, waarover hij, na een blik van uit de veranda zich zeer onguastig uitliet. „Het schijnt een verschrikkelijk nest te zijn," zeide hij. Toen hij echter het slechte plaveilsel van de hoofdstraat onder zijn dunzolige schoenen kreeg, verklaarde hij, dat dit boven zijn krachten ging„En in zoo'n nest leeft u vrijwillig m n waarde dokter ? Ik geef toe, dat de wittebroodsweken u verontschuldigen, anders —" Een zeer galante blik aan 't adres van Ester sloot zijn gezegde, en nu had de straat hen tot de poort van het slotplein gebracht, en dr. Wilke zweeg bewonderend. Door de zachtgroene bladermassa van de platanen, viel het zonlicht in een steeds afwisselend helder en donker op de gladde, grijze stammen, waarvan hier en daar de fijne bast losliet. De bron klaterde en de pauwen, de vogels uit het wapen van den graaf, en de trotsche bewakers van hun kasteel, liepen afgemeten heen en weer. Een zat er op den rand van het steenen bekken, had zijn veeren uitgespreid en zette een hooge borst tegen de Gothische duivelsfiguren, die de

waterstralen kalm langs hem heen lieten loopen. Het plein was geheel verlaten. De luiken zaten voor de ontelbare vensters van de twee hoofdvleugels. Slecht gelijkvloers in den derden vleugel schitterden tusschen de witte gardinia's eenige geraniums en fuchsia's. Daarheen richtten de bezoekers hun schreden. De rentmeester en de afgedankte kamenier hadden vroeger, toen ieder van hen invloed trachtte uit te oefenen, als hond en kat samen geleefd. Toen zij echter tezamen dit asyl betrokken, waren de twee menschjes tot elkaar gebracht, door wederkeerige herinneringen, praatjes, de aangeboren trouw voor hun meesters, en het ingewortelde gevoel van hun gewicht, want tegenover het plaatsje vertegenwoordigden zij toch „het slot," Er ontstond zelfs een immer grooter wordende teederheid, een terughouding van de oude jongejuffrouw en een bespottelijke vrijerij tusschen de spichtige juffrouw Amanda en meneer Schulze en slechts de afkeer der dame voor zoo'n burgerlijken naam, nadat zij toch Parijs gezien had en aan het Corso te Nizza gewend was, hield nog de afscheiding tusschen de twee oudgedienden staande. Meneer Schulze geleidde de bezoekers naar den gesloten hoofdingang. Zijn sleutelbos rammelde verwijtend. Zoo laat zou een bewoner van 't stadje nooit komen. Maar toen behaalde toch zijn belangstelling in de voorwerpen de overhand. Al te dikwijls behoefde hij op deze afgelegen plaats niet voor cicerone te spelen en zijn uitlegging was niet afgesleten tot dat ratelende papegaaiachtige opzeggen van andere gidsen. En dan, er was nog wat te zien, tenminste in de hal en in de galerij. De lange rijen kamers werden voor een deel niet gebruikt, tenminste in den middelsten vleugel. In iedere kamer gooide hij een luik open en dan schoten de schitterende zonnestralen naar binnen en lieten de stofjes in hun licht dansen en in de gulden schemering toonden zij de oude wapenrustingen, die gedragen werden ten tijde der kruistochten,

de reusachtige geweien, die alleen de herten in bosschen hebben, waar nog nimmer een mensch is doorgedrongen — misschien uit den tijd, toen men den strooper dood liet jagen — en de doorschoten, gescheurde banieren van verkleurd damast, de eigen banieren van de souvereine graven, die gewapperd hadden in menig gevecht, onder Bemhard van Weimar en later in den Spaanschen erfopvolgingsoorlog, onder Leopold van Dessau. Ook was er den kogel te zien, die bij een belegering van het slot in de dikke muren was blijven steken en opdat de huivering niet zou ontbreken, die zoo'n groot bestanddeel uitmaakt van de belangstelling in oude burchten, bevonden er zich ook eenige folterwerktuigen, die hier uit de onderaardsche kelders waren tentoongesteld. Van de wanden keken, de bekende portretten neer, heeren in purper, in wapenrusting en met staartpruik, soms ook een geestelijk ornaat, dames gekleed in de modes der verschillende tijden, met de starende oogen en de rijk versierde handen. Van eenige waren er liefdesavonturen te vertellen en natuurlijk ontbrak ook de witte dame niet, of liever gezegd, het was maar een witte sluier, die uit het torenvenster woei, wanneer de dood aanklopte, die het niet waagde een van het doorluchtige geslacht zonder voorkennis weg te nemen. De kamers voor eigen gebruik waren niet belangrijk. In enkele stonden nog prachtmeubels, maar verschoten en kapot. Wat bewoond werd, was met modernen smaak ingericht en de enkele oude kasten, buffetten en schoorsteenen, staken tegen de omgeving af. De graven waren wel rijk, maar om zulk een bezitting in stand te houden, hadden zij beurskoningen moeten zijn. Deze uithoek was voor hen het zomerverblijf, waar zij 's zomers eenige weken „en familie" leefden en de ontbrekende pracht, hier, in het werkelijk deftige milieu het minst misten. (Wordt vervolgd.

Thermometer (8 u. 63° 12 u. 73 0 F.) Fortin's Barometer, B. Holsboer, (12 u.) 760.6 Daling 0.8 mM. Stilstand. Windstreek ZW. Windkracht 1. Hoogte van den waterspiegel aan de peilschalen te Arnhem bij de brug: 9. 10 M + AP = Amst. Nulp. | Was T cM _ 2.13 M bov. of -j- Amh. Nulp. f Rijnwaterwarmte 's Morgens 11 u. |4 i /2 Gr. Te Keulen 2.99. Was 17 cM. MAAN : L. K. 5 Juli. N. M. 13 Juli. E. K. 19 Juli. V. M. 27 Juli.