Arnhemsche courant

Petersburg, 6 Sept. (Reuter), Commandant Wirren van de kruiser „Bajan" zal Oechtomski als bevelhehber van 't Port-Arthur eskader opvolgen. Er is bevel gegeven onmiddellijk een reusachtig aantal reservisten onder de wapens te roepen. Uit geloofwaardige bron wordt heden medegedeeld, dat, behalve de bewakingstroepen van den Siberischen spoorweg, sinds het begin van den oorlog 315000 man naar Mantsjoerije zijn gezonden, met inbegrip van 't eerste legerkorps, welke troepen nog niet allen aan 't front zijn aangekomen. Tegen 't eind van October zullen het 4e, het 8e en het 13e legercorps, in het geheel 192000 man, aan 't front aangekomen zijn. Eveneens wordt medegedeeld, dat 1100 kanonnen naar Koeropatkin gezonden zullen worden voor 't eind van September. Londen, 7 Sept. De „Daily Chronicle" verneemt uit Tsjifoe van gisteren: 10000 zieke en gewonde Japanners bevinden zich te Dalny. Meer dan de helft van hen lijden aan beri-beri en sterven binnen korten tijd. De Russen te Port-Arthur zijn overvloedig voorzien van provisie, vooral van meel en verduurzaamde levensmiddelen. De „Daily Mail" verneemt uit Nioetsjwang : De hoofdmacht der Russen trekt terug op Tichling en vermijdt Moekden. Er kwamen hier heden acht transportschepen met troepen aan, die onmiddellijk met den trein naar 't front te Liaojang werden gezonden. Het Japansche leger zal te Liaojang en Moekden overwinteren. Jen-tai, 5 September. Vandaag is er zwaar gevochten ten Noordoosten van deze plaats. De Japa»ners marcheeren Noordwaarts langs de heuvelruggen ten Oosten van den spoorweg. Er hebben verscheiden schermutselingen plaats gehad op 35 KM. ten Z. O. van Moekden. De Russen houden Koeroki in toom, terwijl de troepen die Liao-jang bezet hielden, naar het Noorden trekken. Tokio, 6 September (2 u. nam.). Het gerucht loopt, dat de Russen tot voorbij Jen-tai teruggetrokken zijn, en dat Koeroki Jen-tai bezet heeft.

Bij de heden ten gemeentehuize gehouden aanbesteding voor het bouwen van eene Hoogere Burgerschool met 5-jarigen cursus en eene woning voor den concierge aan de Schoolstraat, kwamen in 10 biljetten, als van: J. de Ruijter en M. Wardenier, voor f 137,000; F. B. Fresen en B. Wassink, f 108,000; J. J. Gort, te Rotterdam, f107,000; R. W. de Blecourt te Nijmegen, 97,900; J. van Burk te Oosterbeek, f90,150; H. van Dongen te Dordrecht, f 87,700; G. J. P. Zuiderhoek te Oosterbeek, f84,320; J. H.Jansen te Velp, f81,959; J. W. Meijlink en N. Huijsers, f 78.116 en Gebr. de Kinkelder voor f69,670. De gunning is in beraad gehouden. Hoogere Burgerschool met vijfjarigen cursus te Arnhem. 5 en 6 September 1904. Uitslag Toelatingsexamens. Tot de eerste klasse zijn toegelaten : C. A. F. van Koppenhagen ; mej. T. Rinkes en H. M. van Zanten. Afgewezen 1 cand. •> Tot de derde klasse : F. Daalmeijer en mej. A. H. de Roon. Afgewezen 1 cand. Na-Herexamen, zijn nog toegelaten. Tot de tweede klasse: J. B. van Apeldoorn ; J. van der Hart; J. K. Labrijn; D. J. Oosterink; W. L. Tiel en V. H. C. Smeenk. Tot de derde klasse : J. M. Stevels en tot de vierde klasse: G. Berends en F. A. A. van Diermen. — * Groningen, 7 September. De industrieschool voor meisjes alhier, werd hedenmiddag plechtig geopend. Het gebouw wordt als een model-inrichting geroemd. Het is een geschenk van de gemeente Groningen, die het Bestuur ook het ameublement offreerde. Aan het hoofd zal staan mej. Van der Linden van Leiden, die het onderwijs zal geven m .t behulp van 4 onderwijzeressen. Het gebouw is ruim ingericht; de lokalen zijn degelijk en vooral voor het te geven vakonderwijs zeer geschikt. Meer dan 200 leerlingen hebben zich aangegeven; er zullen echter voorloopig 75 geplaatst word en. Bij de plechtigheid waren o. m. tegenwoordig Burgemeester en Wethouders, onderscheidene Besturen van corporatiën, leden van Gedep. Staten. Door den heer Iz. Gorter werd als voorzitter der inrichting, eene toespraak gehouden, waarin hij de geschiedenis van de tot standkoming dezer inrichting uiteenzette. - De XXIXe alg. vergadering van de „Vervoor facultatieve Lijkverbranding" zal 24 Sept. tember te Rotterdam in Hotel Fritschy worden gehouden.

Amsterdam, 6 Sept. Lijnolie. Oct.-Dec. f 19y 4 , Jan.-Mei f 19 6 / 8 . Rogge zonder noteering.

ADVERTENTIEN^ TE KOOP: Een hecht HEERENHUIS te Amsterdam, op eene der Hoofdgrachten, geheel naar de eischen des tijds ingericht, op nieuw betimmerd en geschilderd, van alle gemakken voorzien. Fr. br. lett. T. H., bij den Boekh. H. HEURING te Amsterdam.

Op den weg van Liao-jang naar Moekden trekt het leger van generaal Koeropatkin langzaam terug. Aannemende, dat het leger nog een 180,000 man sterk is en de troepen zooveel mogelijk opgesloten marcheeren, beslaat de troep toch nog een lengte van 100 tot 150 K.M. Op den terugtocht worden de Russen gevolgd door de Japanners en bovendien bedreigt generaal Koeroki deze eindelooze colonne in den rechterflank. Men begrijpt, hoe gemakkelijk het vooral dezen laatsten moet vallen om, wanneer hij de rechterflankbedekking kan terugjagen, een deel van het terugtrekkende leger af te snijden. Gisteren reeds werd gemeld, dat de achterhoede der Russen vernietigd was en generaal Koeropatkin groot gevaar üep omsingeld te worden. Bevestigd is dit bericht niet, maar er zijn verschillende mededeelingen, die er op wijzen, dat dè Japanners bezig zijn opnieuw hun netten om het verslagen leger uit te zetten. Vooreerst hebben we het Russische bericht, dat de Japanners op 40 KM. van Moekden staan

d. w. z. ten Noorden van Jen-tai. In aansluiting met dit bericht werd er gisteren eveneens gemeld, dat ten N.O. van Jen-tai zwaar is gevochten. De Japanners schijnen daar een aanval op de Russische hoofdmacht in den zin te hebben, die slechts langzaam voorwaarts rukt, omdat anders de achterhoede kans loopt afgesneden te worden. Zelfs schijnt het, dat de Japanners den wedloop gewonnen hebben en de Russen zijn voorgekomen. Men zou dit kunnen opmaken uit het telegram van hedenmorgen, waarin gezegd wordt, dat de Russen Moekden vermijden en terugtrekken in de richting van Tichling. Waar deze laatste plaats ligt kunnen wij op de kaart niet vinden, maar wij vermoeden, dat zij ergens ten Westen van Moekden gevonden wordt. Een ambtelijke mededeeling zegt, dat een deel der Russische troepenmacht ten Zuiden van Jen-tai achtergebleven is. Indien we hiermede het gerucht in verband brengen, dat generaal Koeroki Jen-tai bezet heeft, krijgt men den indruk, dat een deel van diens troepenmacht generaal Koeropatkin bestookt, terwijl hij zelf met een ander deel zich tusschen de hoofdmacht en de achterhoede der Russen heeft ingedrongen. De toestand van de Russische troepen zou dan inderdaad zeer ernstig zijn, vooral daar de Japanners ook in 't Zuiden opdringen ja, indien zij er in slagen een troepenafdeeling in 't Westen voort te schuiven, is het nog mogelijk, dat de Russen omsingeld worden. Voor deze laatste beweging kunnen uitmuntend dë versche troepen gebruikt worden, die met acht transportschepen gisteren te Nioetsjwang zijn aangekomen. Deze troepen zijn dadelijk met den trein naar Liao-jang gezonden en kunnen van daar in korten tijd ten Westen van den weg Liao-jang-Jentai-Moekden oprukken. De kans om den Russen ten tweeden male een nederlaag toe te brengen is dus niet gering. Voor deze onderstelling pleit ook het uitblijven der officieele Japansche berichten. Wellicht wachten de Japansche generaals met bijzonderheden, tot zij een algeheelen nederlaag der Russen kunnen melden. Reuter wist gisteren te vertellen, dat de Russische generale staf den toestand van het leger in Mantsjoerije als zeer hachelijk beschouwt. De Russische verliezen worden op 16,000 man geschat; ook zijn een groot aantal kanonnen, vooral zware stukken, achtergelaten. De toestand der wegen in Mantsjoerije is ellendig. Door den hevigen regen zijn de wegen modderpoelen geworden, waarin men nu en dan tot de knieën wegzakt. Liao-jang zelf is geheel vernield. Slechts eenige rookende puinhoopen zijn overgebleven. De Chineesche wijk is met den grond gelijk gemaakt en ook in de nieuwe wijken is geen huis onbeschadigd. De bevolking der stad is gevlucht. Uit Port-Arthur komen weer de gewone berichten. . De stad is rijkelijk voorzien van levensmiddelen, pas is er weer een schip met graan aangekomen. De belegeraars zijn er volgens die berichten ellendig aan toe. In Dalny liggen b.v. 10000 Japanners ziek, waarvan meer dan de helft aan beri-beri. De waarde van deze berichten kan ieder voor zich zelf wel nagaan. Dat het zoowel in, als om Port-Arthur geen hemel op aarde is, kan men wel begrijpen en berichten van geopende café's en spelende muziekcorpsen behoeft Reuter ons waarlijk niet te seinen. Het bericht van gisteren, dat de Russen bezig waren Moekden te ontruimen wacht ook nog op bevestiging. Wel wordt te Petersburg verteld, dat Koeropatkin op Charbin terugtrekt, waarheen ook Alexejef zijn hoofdkwartier zal verleggen. — Eindelijk zijn de Russische hulpkruisers „Petersboerg" en „Smolensk" gevonden. De Engelsche kruiser „Forte" heeft hen in de buurt van Zanzibar, binnen de drie-mij lsgrens aangetroffen, en hun de bevelen van den Czaar overgebracht. De schepen verlieten daarop dadelijk hun post, met het plan zich aanstonds naar Europa te begeven. — In den ochtend van 6 September naderden twee Japansche oorlogsschepen Chorsakof op Sachalin. Op ongeveer zeven werst afstands voeren toen twee stoomkotters naar de gezonken kruiser „Nowik". De Russische troepen openden het vuur tegen de kotters, waarop deze zich naar hun schepen terugtrokken. Bij een bezoek aan Auxerre, waar Minister Combes een nieuwe markthal moest openen, heeft de Fransche premier een zeer belangrijke rede gehouden. Combes zei o. a. het volgende: „Onze politiek heeft alleen en uitsluitend ten doel de wereldlijke samenleving in de Republiek te bevrijden van elke afhankelijkheid in kerkelijke zaken. Van den aanvang af zijn al onze handelingen op dit doel gericht geweest en daarom haten ons de reactionnaire partijen. Twee jaren geleden waren er in Frankrijk npg 16.904 orden-scholen. Wij hebben er reeds I 3*9°4 gesloten en 500 zullen in het begrootingsjaar 1905 verwereldlijkt worden." Daarna gaf hij een overzicht van de houding der Regeering tegenover het concordaat in het Keizerrijk. „Gedurende de derde Republiek heeft de Roomsche Kerk met grooten overmoed het concordaat uitgebuit tot vestiging van haar macht, zei de Minister. De bisschoppen verzetten zich tegen de Regeering, de overheid en de wetten. Rome weigerde systematisch het recht van de Regeering te erkennen om bisschoppen te benoemen. Rome heeft een systeem van willekeur ingevoerd en schrijft zelfs de wetten voor aan geestelijken, die de landswetten in acht nemen. Deze schendingen van het concordaat duurden voort, verergerden, niettegenstaande het Vatikaan gewaarschuwd was, dat het ging om het voortduren van het concordaat. Thans zou verder geduld en zwijgen onzerzijds niet alleen wijzen op een gevaarlijke zwakheid, doch zelfs zijn een openlijk afstand doen van onze rechten. „Wij werden gedwongen of een krachtig protest te doen hooren, of de Republiek .te verraden. De geestelijkheid heeft het concordaat

vernietigd en het ligt niet in mijn persoonlijke bedoeling het weer in orde te maken. Dat zou tijdverspillen en een valsch spel zijn tegenover de republikeinen." Tijdens een feestmaaltijd op het Stadhuis te Hamburg betoogde de Duitsche Keizer in antwoord op den Keizer-toost van den senator Mönckeberg dat zijn beroep op het Duitsche volk, op den i8en October 1899 te Hamburg uitgesproken, een gevolg gehad heeft, dat thans te aanschouwen is in de voor den Elbe-mond liggende kern van de Duitsche vloot. Het Duitsche volk heeft er recht op dat de vloot en het leger, die het noodig heeft ter behartiging zijner belangen, krachtig blijven. Niemand zal de ontwikkeling van leger en vloot naar den wil en den wensch van het volk, in den weg willen staan. De Keizer herdacht de verdiensten van de Hanse-regimenten, die mede de eenheid van Duitschland bevochten. Hij deelde vervolgens mede dat deze regimenten voortaan zullen heeten Hamburg-regiment, Bremen-regiment en Lübeck- regiment De Keizer besloot zijn rede met een „Hoch" op Hamburg en de Hanse-steden. — In een te Leipzig gehouden vergadering van de vertegenwoordigers der bestuten van de nationaal-liberale jongelingsvereenigingen in Duitschland, zijn de volgende eischen voor de schoolwetgeving vastgesteld : de algemeene volksschool moet een wereldlijke zijn; het toezicht moet hoofdzakelijk door Staatsbeambten worden uitgeoefend ; inspecteurs behooren vakmannen te zijn ; het Staatsbelang eischt voor de volksopleiding een voor alle gezindten gemeenschappelijke school; voor het godsdienstig onderwijs door bevoegde leeraren, onder Staatstoezicht, te geven, moet in 't leerplan ruimte worden gelaten in voldoende mate, maar met het oog op de vrijheid van geweten, mogen de kinderen van godsdienstlooze ouders, tegen den wil van dezen, niet tot deelnemign aan het godsdienstonderwijs worden gedwongen ; grondige opleiding, en behoorlijke bezoldiging, moeten den onderwijzers de noodzakelijke geestelijke en materieeieele onafhankelijkheid verzekeren. — De hotelhouder Weizer uit Florisdorf die Prinses Louise van Koburg bij haar vlucht behulpzaam was, is naar zijn dorp teruggekeerd. Aan journalisten verklaarde hij gehandeld te hebben niet uit eigen belang, doch uit zuivere menschlievendheid. Volgens hem is Prinses Louise volkomen normaal. De vluchtelingen zijn in veiligheid. De gemaal van Prinses Louise, Prins Philipp, zal thans nog geen maatregelen nemen, doch de gebeurtenissen kalm afwachten. De advocaat van Mattachich verklaarde dat de Prinses niet gevlucht was om zich te binden aan Mattachich, doch alleen om haar vrijheid terug te krijgen. Verder zal zij niet aandringen óp een scheiding. Zij verlangt niets anders dan een opheffing van de curateele. Nog steeds is in Marokko de rust niet teruggekeerd. In den omtrek van Tandzjer hebben ernstige onlusten plaats gevonden. De Regeering begint overal haar toevlucht te nemen tot barbaarsche methoden. Iedereen gevoelt, dat de eenige hoop nog gevestigd moet worden op inmenging van de Franschen. Op eene groote bijeenkomst te Lhassa werd tegenover kolonel Younghusband verklaard, dat de Tibetanen de voorwaarden aanvaarden, maar dat de schadeloosstelling die ge • eischt wordt onmogelijk door het land kan worden opgebracht. Ook zal het tractaat, dat zal worden gesloten, eerst goedgekeurd moeten worden door China, daar het anders van nul en geener waarde is. — Een missionaris in China schrijft aan de „Venl. Ct.": China heeft zich neutraal verklaard in den oorlog tusschen Japan en Rusland. Op bevel van den Keizer hebben de Mandarijns dienaangaande edicten uitgegeven van den volgenden inhoud: „Twee groote Rijken, Rusland en Japan hebben oorlog. Zij zijn beiden even sterk, dus het noodlot zal beslissen en de rechtvaardige eischen zullen aan de winnende partij de zegepraal schenken. Het is dus niet noodig, dat de zoon des hemels met zijn machtig en onoverwinnelijk leger tusschenbeide kome om recht te verschatten. Het onbegrensd Chineesche rijk verklaart zich onzijdig. Derhalve is het verboden iets over dien oorlog te schrijven in couranten, strooiof aanplakbiljetten, in boekjes of vlugschrift, in brieven, zelfs niet in particuliere. Het is bovendien verboden te spreken over dien oorlog, een der oorlogvoerende partijen te prijzen of te laken, hetzij in vergaderingen of bijeenkomsten in de'pagoden. Noch in de herbergen of winkels worden tijdens den oorlog de namen van Rusland of Japan genoemd, zelfs niet bij vriendschappelijke bijeenkomsten, buurtpraatjes, ook niet bij den huiselijken haard of aan den disch. Ook zal streng gelet worden op drinkpartijen bij trouw- en begrafenisplechtigheden. Dagelijks zal een geheime politie de opium- en theehuizen onderzoeken over deze zaak. Het is zelfs de vurige wensch van den grooten Keizer, dat zich niemand zijner onderdanen verheuge over de overwinningen van één der partijen, ook niet over Japan, als het Rusland verslaat. Beiden, Rusland en Japan, zijn onze vredelievende naburen. Iedereen bemoeie zich met zijn eigen zaken, de landman met zijn akker, de koopman met zijn handel, de ambachtsman met zijn handwerk. Degene, die zich verstouten mocht, tegen dit bevel te handelen, te spreken of te denken, wordt als oproerling gestraft."

INGEZONDEN MEDEDEELINGEN BETREFFENDE HANDELSZAKEN. Hommel's HAEMATOGEN. Verkrijgbaar in de Leeuwen-Apotheek en Drogisterij, Bakkerstraat 15. Zenuwzwakte. (Neurasthenie). De Heer Dr. MAYER in München schrijft: „Het nut van Dr. Hommel's Haematogen is in mijne praktijk ten duidelijkste gebleken bij bloedarme kraamvrouwen en teringlijders, alsook bij zenuwlijders. In een geval van zenuwzwakte gelukte het mij het lichaamsgewicht binnen twee maanden circa 13 pond te doen toenemen. Ik zal niet nalaten het praeparaat verder ook bij storingen in de spijsvertering, van welken aard ook, aan te wenden. Wegens de vele vervalschingen verlange men uitdrukkelijk Dr. Hommel's Haematogen. Verkrijgbaar bij alle Apothekers en Drogisten. HAEMATOGEN ( Hommel). verkrijgbaar bij LINNEWIEL, Janstraat 17. Telefoonnummer 838. a f 1,35 per flacon. HAEMATOGEN ( Hommel). Verkrijgbaar bij R. J. HAGENBEEK, Broerenstraat 16. Telefoon 887. H. Pander & Zonen, Behangers, — Hofleveranciers, hebben enorme keuze in het nieuwste wat thans in Meubelen, Tapijten en Meubileeringsstoffen bestaat. Franco verzending van stalen en goederen. Meubelfabriek „Hollandia" en Hoofdmagazijnen Den Haag. Filiaal Amsterdam.