EERSTE BLAD.
De Engelsclie regeering heeft voor de twee nieuwe koloniën acht millioen pond sterling aangevraagd. Drie millioen zijn voor de repatriatie van de Boeren, twee millioen voor schadevergoeding aan Britsche onderdanen in de voormalige republieken, en drie millioen om aan de Boeren — aan de Boeren alleen? — krachtens art. 10 van de vredesvoorwaarden geld te leenen. Drie millioen! Maar in de vredesvoorwaarden werd geen grens gesteld, dan alleen die der \ behoefte. Die voorschotten, renteloos de eerste ' twee jaar en vervolgens tegen 3 pet., zouden gegeven worden om ïhet volk” weer op streek te helpen, hen die er niet zelf voor zorgen kunnen te voorzien van voedsel, dak, het noodige I zaad ; vee, landbouwwet ktuigen enz., «onmisbaar i om hun gewone bedrijf te hervatten.” Nagenoeg 1 het geheele volk der Boeren op het nagenoeg geheel verwoeste land moest geholpen worden, kan zelf dat onmisbare niet koopen. Waarom < dan slechts drie millioen, die bij verre na niet toereikend zijn? En dan, zullen er, zooals tot nog toe het geval geweest is, allerlei uitzonderingen worden gemaakt? Aan dezen wel, aan ; genen niet worden geleend? Er is onlangs een I som beschikbaar gesteld om bij kleine — te : kleine hoeveelheden — te leenen , tegen 4'/2 pet. n. 1., voor vee-aankoop. Die leening had ook j onder de voordeeliger voorwaarden van art. 10 moeten geschieden t Als die drie millioen nu
i maar naar billijkheid worden uitgeleend, zonder chicanes! En misschien volgt er meer. Laat het ons hopen. In het Lagerhuis zeide Chamberlain, bij het debat over de credietaanvraag ten bedrage van 8 millioen, dat hij zijn zending aanvaardde zoo onbevangen en onbevooroordeeld als mogelijk was en met dén vasten wil, alles te overwegen wat te berde gebracht mocht worden: ieder voornaam man, iedere vereeniging van invloed bad het recht gehoord te worden. Chamberlain zeide dat er nu nog slechts 34,000 menschen in de concentratiekampen waren en dat van 24 000 gedeporteerde krijgsgevangenen er reeds 14,000 in hpt land waren teruggebracht, 7000 zouden nog voor het einde des jaars teruggaan en de rest binnenkort. De gift van 2 millioen geschiedde ten behoeve , van de trouw gebleven Engelsche en Afrikaansche bevolking in Transvaal en Oranjerivier, die op ruimer schaal schadeloos gesteld zou worden dan zij die tegen de Engelschen gevochten hadden. Voorts zouden giften geschonken worden aan de trouwe bevolking die te lijden had onder den eersten inval in de Kaapkolonie en aan die in Natal, maar geen stuiver zou gegeven worden als schadeloosstelling aan de opstandelingen, j Wat wij, zeide Chamberlain, aan onze vijanden gaven, werd geschonken uit menschlievendheid en met de bedoeling dat die menschen niet I verbitterd zouden zijn en in staat gesteld zouden I worden, hun vroegere welvarendheid terug te j krijgen. Chamberlain zeide nog: Indien het voorge* schoten geldelijke bedrag onvoldoende blijkt te
zijn, zal ik niet aarzelen, aan te dringen op meer opofferingen om de schade te vergoeden. Het terugbrengen van de Boeren naar hun land heeft mijn verwachtingen ver overtroffen. Het is verstandig, optimistisch te zijn. Laat ons vertrouwen stellen in de toekomst en de toekomst zal ons geven wat wij verlangen. Ik ga naar Zuid-Afrika met den ernstigen wensch, al wat op oneenigheid gelijkt, te vergeten, en de verwante volkeren saam te brengen tot een groote Afrikaansche natie, onder de Britsche vlag. Onder luide toejuichingen werden de gevraagde gelden met algemeene stemmen toegestaan. Botha, de la Reij en Schalk Burger waren op de tribune aanwezig. In het Lagerhuis voorstellende, dat het , Huis morgen overwege een krediet van acht millioen pond sterling toe te staan als een gift aan Boeren en loyalisten en als een voorschot aan Boeren en anderen, legde Ritchie (de minister van financiën) uit, dat de regeering overwogen had, dat de som van drie millioen pond, in de vredesvoorwaarden vermeld, geen gift was maar deel uitmaakte van een nieuwe Transvaalsche leening. De Boerenleiders stonden echter de meening voor, dat die drie millioen als leening niet in overeenstemming was met den geest van de vredesvoorwaarden. De regeenog, overwegende dat de bewoordingen van de vredesovereenkomst zich tot die opvatting leenen en begeerig om te vermijden dat er aan de zijde der Boeren een rechtmatig gevoel van ontstemming zou ontstaan , geloofde daarom, in overeenstemming met de belangen van Zuid-Afrika en de gbvoélens van
het Britsche volk te handelen, door dezen last op Engeland zelf te nemen. Maar als er aan de Boeren een oorlogsgift verstrekt wordt, dan moet er een daaraan beantwoordende gift aan de loyalisten verstrekt worden. Deaanvullingsleening van drie millioen zal terugbetaald worden uit de Transvaalsche leening, die nog niet uitgegeven is, aangezien de tijd ter tegenwoordig ongunstig voor is. De minister] hoopt ,j dat er zich in het voorjaar een gunstige gelegenheid zal voordoen. Het voorstel is aangenomen. Het Iersohe parlementslid William Redmond is in hechtenis genomen toen hij te Kingslown (Ierland) aan wal stapte. Hij is naar de gevangenis te Kilmainhim overgebracht om een gevangenisstraf van zes maanden te ondergaan , waartoe hij veroordeeld was — tenzij hij borgstelling gaf voor goed gedrag — wegens een opruiende redevoering. Chamberlain heeft gisteren een gedenkteeken betreffende den oorlog onthuld te Londen in het University College. Nadat hem een adres aangeboden was, zeide de ministei' ter zake van Zuid-Afrika, dat het noodig was,1 het verledene te vergeten en slechts in de toekomst te zien. Indien men daar de Engelschen tegemoet kwam gelijk hij overtuigd was dat geschieden zou, meende hij te mogen zeggen dat’s Konings uitgestrekte nieuwe bezittingen in Zuid-Afrika eene toekomst wachtte, die zelfs de stoutste verwachtingen zou overtreffen. De Ostdeutsche Volkszeitung, een te Ii.sterburg verschijnend blad, bevatte dezer dagen het verhaal van een nieuw opzienwekkend militair
schandaal dat in ’t te dien aanzien reeds beruchte Gumbinnen gebeurd zou zijn. De weduwe van zekeren Baltrusch had aan dat blad geschreven dat haar man , die als artillerist bij het 1ste regiment artillerie te Gumbinnen had gediend, den 8sten Augustus jl. op last van een onderofficier verschrikkelijk mishandeld, vervolgens op de binnenplaats der kazerne geworpen, en dientengevolge overleden was. De National-Zeitung spreekt dat verhaal tegen — verzekert ten minste dat «ter plaatse waar men het weten kan, te Berlijn” van het voorval niets bekend is. Men weet daar enkel, dat Baltrusch tengevolge van een ongeluk een schedelbreuk kreeg , hij zou halfdronken geweest zijn toen het ongeluk gebeurde. Het is ook wel opmerkelijk , vindt de National-Zeitung , dat de weduwe Baltrusch bijna drie maanden lang geen woord van deze zaak heeft gerept. De redactie van de Frankfurter Ztg. komt nu op de zaak terug. Zij weet nog mede te deelen dat in den brief, door Baltrusch’ weduwe aan de Ostdeutsche Volkszeitung gezonden, ook dit stond: dat de schrijfster de ware toedracht der zaak vernomen had van een kameraad van haar man; voorts had Baltrusch’ ritmeester de weduwe zijn bijzondere spijt te kennen gegeven dat haar man op zulk een wijze om het leven gekomen was, de schuldigen zouden gestraft worden, en aan de vrouw zou een ondersteuning worden uitgekeerd. Daarna had zij echter niets meer van de zaak gehoord. Het hooge hof te Pretoria heeft uitspraak gedaan in een geding tot verkrijging van achterstallige huur. De verdediging grondde zich op president Hruger’s proclamatie van 25 October 1899, waarin het betalen van huur en interest gedurende de vijandelijkheden afgeschaft werd. liet hof hield de proclamatie voor ongeldig. De beslissing van het hooggerechtshof, volgens welke president Kruger’s proclamatie met betrekking tot huur en pacht ongeldig verklaard is, heeft de grootste verslagenheid teweeggebracht. Men gelooft dat het vonnis van het hof den ondergang van vele menschen ten gevolge zal hebben en een gedwongen verkoop van vele eigendommen. Er zal een beroep gedaan worden op de banken, om de ergste gevolgen van de beslissing te voorkomen. In antwoord op een telegram van de ministers van de Kaapkolonie, die Chamberlain hun voldoening over ziju komst en den wensch om hem als gast der Kolonie te ontvangen mededeelden, zegt de minister, dat hij de uitnoodiging om de gast der Kaapkolonie te wezen gaarne aanneemt en hoopt in de Kolonie een veertien dagen te blijven. Hij bezoekt de Kaapkolonie het laatst en zijn vrouw zal hem vergezellen. Een inzender, die zich een Pro-Mollah noemt, schrijft aan de Daily News: »In uw hoofdartikel van den 20en October drukt gij de hoop uit, dat de Gekke MollaU geknipt moge worden, en vraagt inlichtingen over hem. Een mollah is elke Moslem die zijn leven geheel aan zijn godsdienst wijdt. Hij is gek, wanneer hij woont in een land, dat vreemdelingen met geweld trachten te nemen, en hij is stapelgek wanneer hi) zijn landgenooten aanspoort zich tegen verdrukking te verzetten .... Zoo leefde er ook, lang geleden, een onbekende man, die er zich toe zette de menschen van priesterheerschappij te verlossen en van wien men zeide: «Hij heeft den duivel, en is uitzinnig”. — P.S. Een mollah is natuurlijk allergekst als hij een overwinning behaalt. Vergelijk in dit verband de leugens over de Wet.” De eonsul-generaal van Venezuela heeft een telegram ontvangen van Cardenas, secretaris van president Castro, dd. Caracas 3 dezer, meldende dat na een beslissende overwinning de omwenteling ten eenenmale vernietigd is. Matos is op de vlucht.