Twentsch dagblad Tubantia en Enschedesche courant en Vrije Twentsche courant

Geen consequente toepassing door E.C.A. De Amerikaanse regering heeft een lijst gepubliceerd, waarop honderdduizenden artikelen voorkomen, die niet naar de Sowjetlanden mogen worden verzonden door bevriende regeringen

Het bekend'maken van deze lijst viel samen met een bericht dat president Truman van plan is om tijdelijk een order buiten werking te stellen van enkele dagen geleden, volgens welke aan landen, die voor de oorlog bruikbare goederen naar de landen van de communistische groep verkopen, geen economische hulp mag worden verleend. Elk land, waarvan bekend is, dat het na 18 Juni de producten voorkomende op de thans gepubliceerde lüsten exporteert, zou volgens de door het congres goedgekeurde wet van Amerikaanse financiële en economische hulp worden afgesneden. Volgens berichten uit Washington tracht de Dresident het congres er toe te brengen de order te wijzigen. Regeringsfunctionarissen vrezen, dat de Amerikaanse programma's voor economische hulpverlening aan het buitenland zouden mislukken wanneer het verbod letterlijk zou worden toegepast. De goederen, die op de Donderdag cepubliceerde lijsten voorkomen. variëren van wapens, atoomgrondstoffen, machinerieën, olie. suiker en katoen tot badpakken, wonderolie. veren en dameskleding.

De minister van defensie. George Marshall, heeft de lijst toegezonden aan de E.C.A.. die belast is met de uitvoering van de nieuwe wet. Hij zei, dat er artikelen op voorkomen, die niet van primair strategisch belang worden geacht, maar die volgens de wet ook moeten worden opgenomen. De administrateur van de E.C.A., William Foster, liet blijken, dat de E.C.A het verbod voor het ogenblik niet al te nauwgezet zou toepassen.

Slot Opening Slot vorige heden, heden. 3—3%'/. Ned. '47 3% Invest. Cert. Ned. '47 Dollarlen, Anaconda Copper Gen. Motors Un. States Steel Shell Union Ned. H. Mij. eva AKU v. Gelder gwv a Hoogovens cvna Leverbros cvga Philips gw.a.GB Kon. Olie Amsterd. Rubber Ned Scheepv. Unie H.V.A. Deli Mii. eva Aand. Dikkers & Co. 167'A Gew. aand. Heemaf 156'A Kon. Ned. Zoutind. 328 Nvy. aand. Spanjaard 138 Gew. aand. Gebr. Stork & Co. N.V. 146 90 % 90 % 90% 90% 99% 46H — 56% 46 — 64 y, — 151 y, — 176 — 159 148 — 241% 242 y, 241% 240 y, 302 301 115 116 153 y, — 124 126 98% 99 90-j-tf 90A 99 K 46 K 56 46% 65 176^ 160 149 242% 240% 301% 118 153H 128 100% 167 y, 156% 3301 137 % — 148 Medegedeeld door de Amsterdamsche Bank N.V. en Incasso-Bank N.V., Enschede.

AMSTERDAM, 8 Juni. — Deze week •werd besloten met een vrij vaste beurs, waarbij vooral de Indonesische fondsen van een goede tendens blijk gaven. Aandelen HVA hadden hierbij de leiding en monteerden vier punten tot 128. Deli tabakmaatschappijen en rubberpapieren eveneens twee tot drie punten hoger. Ook Indonesische credietinstellingen en handelsondernemingen waren gevraagd, zodat ook hier de koersen zich op het hoger niveau bewogen. Wat de oorzaak was van deze belangstelling, die vooral van het publiek afkomstig scheen, was moeilijk vast te stellen. In het algemeen had men ter beurze de indruk, dat de politieke ontwikkeling wat optimistischer wordt beoordeeld. Gisteren is in aandelen Unilever een vrij grote activiteit ontwikkeld, op een totaal omzet van bijna 1.350.000 gulden, zijn f 178.000 aandelen Unilever verhandeld. Vandaag was de vraag uit Londen veel geringer, doch het publiek liet zich niet onbetuigd, zodat tegen slot 242% (24114) werd betaald. Olies zeer stil en daar er geen arbitrage aanbod viel te constateren en ook de vraag gering was, onveranderd 301%. Overigens vertoonde de industrie afdeling weinig verandering, al bleven de koersen goed gehandhaafd. De scheepvaartafdeling was vandaag zeer stil. Beginbeurs noteerde uitsluitend aandelen KNSM onveranderd 128 5/8. De slotnoteringen van de overige scheepvaartpapieren waren hiermede vrijwel in overeenstemming. Staatsfondsen lagen eerder wat luier, doch grote verliezen kwamen hier niet voor In overeenstemming met Wallstreet waren certificaten van Amerikaanse aandelen' vast, het agiopercentage bleef met 12 pet. onveranderd. Prolongatie 3%.

ZATERDAG 9 JUNI. Hilversum I, 402 m. — KRO: 7.00 Nieuws. — 7.15 Gewijde muziek. — 7.45 Morgengebed en Liturgische kalender. — 8.00 Nieuws en weerberichten. — 8.15 Gram.muz — 9.00 Voor de huisvrouw. — 9.30 Waterstanden. — 9.35 Gram.muz. — 10.00 Voor de kleuters. — 10.15 Gram.muz — 11.00 Voor de zieken. — 11.45 Gram.muz. — 11.50 ..Als de ziele luistert" causerie. — 12.00 Angelus. — 12.03 Gram.muz — 12.30 Land- en tuinbouwmededelingen. — 12.33 Gram.muz. — 12.55 Zonnewijzer. — 13.00 Nieuws en katholiek nieuws. — 13.20 Amusementsmuziek. — 14.00 Gram.muz. — 14.20 Pianospel. — 14.40 Fanfare-orkest. — 15.00 Kroniek van Letteren en Kunsten. — 15.35 Gemengd koor. — 15.55 Zang en orgel. — 16.20 Luchtvaartcauserie. — 16.30 „De schoonheid van het Gregoriaans". — 17.00 Voor de jeugd. — 18.J0 Pianorecital. — 18.15 Sport. — i8.25 Pianospel. — 19.00 Nieuws. — 1915 „Dit is leven", causerie. — 19.21 Actualiteiten. — 19.27 Gram.muz. — 19.52 Journalistiek weekoverzicht. — 20.00 Nieuws. — 20.05 De gewone man zegt er t' zijne van. — 20.12 Gramjnuz. — 20.15 „Lichtbaken", causerie. — 20.40 „Steek eens op. Heren". — 21.00 Amusementsmuziek — 21.53 „Wat zou U doen?" — 22.00 Operetteconcert. — 22.30 „Wij luidende Zondag in". — 23.00 Nieuws. — 23.15 Nieuws in Esperanto. — 23.22 Gramjnuz. Hilversum II, 298 m. — VARA: 7.00 Nieuws. — 7.15 Ochtendgymnastiek. — 7.33 Gram.muz. - 8.00 Nieuws en weerberichten. — 8.18 Gram.muz. — VFKU „Tijdelijk uitgeschakeld", .causerie. 10.05 Morgenwijding. — VARA;: lü-j» Voor de arbeiders in de continubedrijven. — 11.35 Viool en Pi ®no. -12.00 Gram.muz. - 12.30 Land- en tuinbouwmededelingen. - 12.33 Orgelspel - 13 00 Nieuws. - 13.15 Dansmuziek..Gram.muz. - 14.00 Voor de jeugd - 14.20 Politie-Kapel. — 14 50 Gronings programma — 15.15 Amateursprogr ma. — 15.45 „Van de wie § tot het g H! ,n causerie. - 16.00 Gram.muz. - 1°»" Sportpraatje. — 16.45 Gram .muz. • Voor de jeugd — 18.00 Nieuws. — 18.1» „VARA-Varia": - 18.20 Hawailanmuziek. — 18.40 Regeringsuitzending. „ZoeK licht op de Westerse defensie - «"W Artistieke Staalkaart. - VPRO. .W partout", causerie. — 19 40 .Het Ou Testament in deze tijd", causerie^- 19.55 „Deze week", cauesrie. - VARA. " Nieuws - 20.05 Actualiteiten. - KM „Een zot avontuur aan o^ Weente mumuzikale comedie. — 21.30 we ziek. - 22:00 Socialistisch commentaar — 22.15 Metropole -orkest, - k00 L, e u nor . listen. — 22.40 „Onder de„Pannen , I hooi spel — 23.00 Nieuws. — 23.15 Gram .mu

PARIJS, 8 Juni. — De plaatsvervangers der ministers van buitenlandse zaken der grote vier zullen hedenmiddag bijeenkomen. De Westelijke plaatsvervangers hopen hun antwoord op de jongste Sovjet-nota te overhandigen.

Gordon Dean, voorzitter van de Amerikaanse atoomenergie commissie sprak gisteren zijn persoonlijke mening uit, dat de Amerikaanse voorraad atoombommen, die thans op basis van massaproductie de fabrieken verlaten „de voornaamste oorzaak zijn die de Russen afschrikt van agressie op grote schaal". Hij zei voorts, dat er atoommotoren voor onderzeërs en vliegtuigen zullen komen waardoor de vloot en de luchtmacht practisch onafhankelijk zullen worden van de bases voor brandstofvoorziening. Dean voegde hieraan toe, dat de Verenigde Staten thans reeds een atomische krachtcentrale zouden kunen hebben. Maar deze zou echter niet economisch zijn. In een rede voor de New Yorkse kamer van koophandel onthulde Gordon Dean voorts, dat generaal Elwood Quesada waarschijnlijk de volgende week een rapport zal publiceren over de niet-geheime aspecten van de recente proeven op Eniwetok, en zei verder dat op Eniwetok en Las Vegas, Nevada. in de toekomst vaker dan in het verleden proeven genomen zullen worden. Voorts onthulde hij dat de Verenigde Staten werkelijk bezig zijn met het tot ontwikkeling brengen van de waterstof superbom, verbetering van de atoombommen en atomische ontstekingen voor artilleriegranaten en geleide raketten alsmede motoren voor onderzeeërs en vliegtuigen aangedreven door atoomenergie. De huidige bommen die beter zijn dan de modellen

van ln de oorlog worden thans vervaardigd meer op industriele dart op laboratorium basis. Het merendeel van "de splitsbare stoffen dat thans vervaardigd wordt gaat in wapens ln verband met de gespannen internationale toestand, aldus Dean. Overste N. in vrijheid gesteld De Krijgsraad te Arnhem heeft Donderdag het verzoek van de verdediger van overste C. T. N. ingewilligd en de overste in vrijheid gesteld Tegen overste N„ de geschorste commandant van het Artillerieschietkamp Oldebroek, is Dinsdag drie jaar gevangenisstraf gevorderd en ontslag uit de militaire dienst op verdenking van fraude. Op een nader te bepalen datum zal de Krijgsraad uitspraak doen op de eis van de auditeur-militair.

Het wetsvoorstel, dat de dienstplichtige leeftijd in de \f.S. van 19 tot 18i/è jaar verlagen wil, is donderdag door het huis van afgevaardigden aangenomen. De diensttijd is gesteld op twee iaar. Het is thans voor ondertekening aan president Truman gezonden.

— Bü Nederlandse werven is door een buitenlandse petroleum Mij. een order geplaatst voor de bouw van twee dubbelschroef tankschepen. De tankschepen zullen een laadvermogen heben van tienduizend ton. Deze twee opdrachten kosten tezamen ongeveer zestien millioen gulden. De productie van champignons in Zuid-Limburg is de laatste weken aanzienlijk gedaald. Bedroeg de aflevering enige maanden geleden nog ruim 3000 kilo per week, thans blijkt deze te zijn gedaald tot ongeveer 1000 kilo per week. vermoedelijk door de opvallende vermindering van het aantal kwekers en de slechtere kwaliteit van de meststoffen. — Met het m.s. Willemstad (vertrok gisteren een contingent van 61 Mariniers met bestemming Paramaribo (Suriname) Dr W A. Visser 't Hooft, secretarisgeneraal van de Wereldraad van Kerken, is door de Theologische Faculteit van de universiteit van Genève benoemd tot doctor honoris causa in de theologie. Met de Volendam zullen morgen te Rotterdam de eerste Nederlandse militaire vliegers, die in de na-oorlogse periode op het Amerikaanse continent hun vliegopleiding hebben gehad, arriveren Deze eerste kleine groep bestaat uit een luitenant en zes sergeants, die in Canada hun brevet hebben gehaald en hier verder een opleiding op straaljagers krijgen — De twee honderd poppen, die dooi longe vrouwen uit Oregon zijn vervaar digd en aan H.M de Koningin zijn aan geboden zullen worden geëxposeerd op de tentoonstelling „Wonderland die deze zomer te Den Haag wordt gehouden _ Aan H.M Koningin Wilhelmina werd in 1948 ter gelegenheid van haar 50iarig regeringsjubileum een motorreddingsboot ten geschenke gegeven door de Stoomvaart Mii Nederland. Het schip zal Maandag te Muiden door Prinses Wilhelmina tewater worden gelaten.

In Korea is het regenseizoen aangebroken. Dat betekent voor de troepen, modderige wegen, welke langzamerhand onbegaanbaar worden, vooral voor het zware verkeer, dat zich slechts met grote moeite kan verplaatsen. De regen is de ergste vijand aan het front, ook voor de luchtmacht, die tijdens de zware buien vrijwel genoodzaakt is op de grond te blijven.

Door p iot. P. ]. Bouman hoogleiaai te Groningen

Ieder handelen, elke vorm van plannen makerfT dwingt tot het doen van een keuze. In het vorige artikel werd er op gewezen hoe de vaak zo moeilijke bepaling van de keuze, vooral in moeilijke tijden, beheerst wordt door inzicht en fantasie. Er zijn thans redenen om aan te nemen, dat aan dit inzicht en fantasie nogal een en ander ontbreekt. Te veel volgt men de weg van de minste weerstand. Te lichtvaardig wordt de methode van schrappen met „het domme potlood" toegepast en te algemeen zet men voor een ogenblikkelijke bezuiniging de belangen van de toekomst op het spel. Kunnen wij deze ernstige constatering waar maken? Misschien kan mijn bedoeling het best tot uitdrukking komen, indien ik het betoog voorlopig op één punt concentreer: de bezuiniging op het onderwijs.

Nederland is een dichtbevolkt land — volgens velen een overbevolkt land — zonder veel grondstoffen of andere natuurlijke hulpbronnen. Het is daardoor in sterke mate aangewezen op kwaliteitsproductie (handel en

verkeer inbegrepen). Onze landbouw exporteert niet in de eerste plaats granen, aardappelen of suikerbieten, maar groenten, zuivelproducten, enz. Wat wij invoeren aan levensmiddelen en grondstoffen ontvangt hier. voor zover materialen voor export worden bewerkt, een hoge toegevoegde waarde. Naast, de karaktereigenschappen van de arbeidende bevolking en de organisatie van de arbeid, spelen vakkennis en technische uitrusting een grote rol. De dreigende verarming en de geleden schade dwingen ons de productiviteit van de arbeid zo hoog mogelijk op te voeren. Gebeurt dit, in voldoende mate? Misschien wèl wat de investatle van kapitaal in het bedrijfsleven betreft, stellig niet in de bevordering van vakkennis door de overheid. Wij zien tenminste in de voor onze welvaart zo dreigende situatie, dat de Nederlandse staatsbegroting weer allerlei bezuinigingen op het onderwijs vertoont, zelfs in 't bedrag, dat voor het nijverheidsonderwijs werd uitgetrokken. Verkeerde redenering Onze bekwame minister van O.K.W. moet dit. wel bijzonder hebben betreurd. Ongetwijfeld heeft hij toegegeven aan de drang van het algemeen regeringsbeleid, waarin aan militaire uitgaven voorrang werd gegeven. Indien de uitgaven van de defensie worden verdedigd als noodzakelijk voor ons volksbestaan, luidt, de vraag of de uitgaven voor het onderwijs dit niet in gelijke mate of zelfs in meerdere mate ziin. Wij mogen immers niet vergeten, het onderwijs

is geen luxe. maar een vitaal element in ons dichtbevolkte land. waarvoor het opvoeren van de kwaliteitsproductie de betekenis he^-ft van het „sterven of overwinnen" (zelfs reeds op korte termijn). De redenering moet niet luiden dat wij op onderwijs moeten bezuinigen omdat wii arm zijn, maar juist omgekeerd' omdat wij arm ziin. moeten onze laatste reserves in het vuur worden geworpen om het onderwijs tot een niveau op te voeren, dat maximale kwaliteitsproductie gerandeert. Ruim beschouwd mag ook worden gesteld, dat van verdieping en versteviging van het onderwijs geen sprake kan zijn zonder verantwoorde uitgaven voor de cultuur in meer beperkte zin. Doch laten wij niet bij het verband tussen onderwijs en cultuur stilstaan

of over het verband tussen cultuur en defensie spreken, waarover inmiddels reeds uitstekende publicaties zijn verschenen. De term cultuur wekt zo licht verwarring en misverstand vooral bij degenen, die zich bii uitstek realistisch denkende mensen beschouwen. Laten we de realisten liever in de toon van de meest nuchtere zakelijkheid van repliek dienen. Indien het waar is, dat de toekomst van ons land ten dele afhangt van de kwaliteit van zijn bewoners en de kwaliteit van hun voortbrengselen, welk nut heeft het dan terwille van het ene vitale belang andere vitale belangen te schaden? Het gaat hierbij om het afwegen van offers — met inzicht, durf en fantasie, los van de traditionele sleur om het onderwijs als een sluitpost van de begroting te beschouwen. Geen luxe, maar noodzaak Omdat wij arm zijn moeten we méér voor onderwijs gaan uitgeven. Toen in het laatste kwart van de 18e eeuw, van 1878—1895, een hevige landbouwcrisis ons land teisterde, hebben wii ons daaruit weten te redden door in de slechte tijden méér uit te geven voor het landbouwonderwijs en het landbouwwetenschappen.! k onderzoek. De millioenen besteed aan rij kslandbouwwin terscholen, middelbare landbouwscholen, de landbouwhogeschool, de aanstelling van landbouwconsulenten en de bouw van proefstations, brachten rente duizendvoudig op. Deze bedragen waren geen luxe, doch werden uit bittere noodzaak besteed om tot kwallteitsproductie (steunend op vakkennis en wetenschappelijk onderzoek) te kunnen overgaan. Wat destijds voor onze landbouw nodig was, is thans, vooral voor de industrie, nóg noodzakelijker. Vakkennis en wetenschappelijk onderzoek: in alle geledingen van het onderwijs, dienen zij te worden voorbereid. Zonder voortreffelijk achtjarig lager onderwijs loopt de vorming van geschoolde arbeiders spaak, zonder algemeen vormend middelbaar onderwijs van hoog gehalte zal het technisch onderwijs kwijnen. Evenmin is streng wetenschappelijk hoger onderwijs een luxe. Het is op zijn beurt weer ontontb^erlijk voor het wetenschappelijk onderzoek, waarop de moderne techniek (en dus de kwaliteitsnroductie) steunt. Dit betekent ook dat naar een keurcorps van onderwijzers. leraren, professoren en wetenschappelijke assistenten moet worden gestreefd. Nogmaals, de armoede dwingt hiertoe. Verdubbeling van de uitgaven voor ons technisch onderwijs, evenals verdrievoudigde uitgaven voor wetenschappelijk onderzoek, zijn voor het behoud van ons bestaan relatief even belangrijk als andere noodzakelijke uitgaven. Het arme Rusland bijvoorbeeld legt bijzonder veel ten koste aan het wetenschappelijk onderzoek Ook Engeland, dat misschien nog zwaarder militaire lasten torst dan wij. volgt uit welbegrepen eigen belang de weg om de armoede te overwinnen door de uiterste zorg te besteden aan het onderwiis en het wetenschappelijk onderzoek (als ik iuist ben ingelicht, wordt in Engeland voor het hoger onderwijs per hoofd van de bevolking vijf maal zoveel uitgegeven als hier te lande). Achteruitgang Het docerend personeel, overbelast door steeds grotere klassen en voortdurend oner de druk van salariszorgen levend, doet wat het kan. doch presteert niet wat het onder gunstiger omstandigheden zou kunnen bereiken. En in de hotrere regionen van het universitair onderwijs is het al

niet veel beter. Onlangs waarschuwde prof. Bok te Leiden in een geruchtmakende diésrede nog eens voor de zich voltrekkende chteruitgang van onze wetenschap. In de kringen van het middelbaar onderwijs vinden te weinig leraren gelegenheid tot voortgezette studie. Het wordt moeilijk uit die kringen hoogleraren te recruteren .-. salarissen van de wetenschappelijke assistenten bij het hoger onderwijs zijn weliswaar verbeterd, maar nog te laag. De professoren zelf dreigen ook steeds meer overbelast te geraken. Voor de vorming der studenten zou een verder doorgevoerde arbeidsverdeling tussen docenten, onderzoekers en assistenten nodig ziin. De stille revolutie, die sich thans in het universitair onderwijs voltrekt, de overgang van het luistercollege naar het werkcollege, de zorgvuldige training van studenten in de methoden van het onderzoek, vereist nieuwe organisatievormen. Men kan van de hoogleraren, overbelast door administratieve beslommeringen com missiewerk enz. en financieel niet meer bii machte voldoende vakliteratuur aan te schaffen, niet verwachten. dat zij naast hun taak als docent en administrateur nog geno~? tijd ipverhouden aan alle studenten individueel zorg te besteden en bovendien nog de rust en de concentratie vinden voor zuiver wetenschappelijk onderzoek. Vergeleken met de toestand van veertig, vüftig jaar geleden staat de Nederlandse wetenschap niet meer aan de spfts. Wii verliezen terrein. Men kan dit verschijnsel signaleren vol zorg voor de toekomst van onze cultuur. Men kan het ook in verhand brengen met de verzwaarde strijd om het bestaan, die tot een uiterst doelmatie eebruife van kracht dwingt en tot een zorgvuldig afwegen van de belaneen. welke op het spel sta^n. Het zon niet verantwoord ?iin de defensie aan de nelaneen van het onderwiis op te offeren maar hel 's evenmin iuist met de uitgaven voor de defensie zo ver te gaan. 'at andere vitale belangen uit het oog worden verloren of in hun bet»V"- s s wor« den onderschat. 1

De zestien landen, die troepen naar Korea hebben gezonden, zijn het naar verluidt Donderdag eens geworden over vijf gronddoelstellingen en beginselen van een regeling van het Koreaanse conflict, aldus meldt Reuters medewerker Michael Pry uit New York. Het is niet bekend, of deze beginselen spoedig zullen worden gepubliceerd. Er zijn aanwijzingen, dat de Amerikaanse regering liever wil wachten, totdat het senaatsonderzoek Inzake Mac Arthur is geëindigd. Fry leidt de inhoud van deze vijf punten af uit de getuigenis van Acheson, uit vroegere binnen en buiten de organisatie der V.N. afgelegde verklaringen en uit de meningen van officiële woordvoerders te Washington.

Geen massale overschrijding breedtegraad Deze vijf punten zouden dan als volgt luiden: i. De verbonden legers zullen niet ln groten getale over de 38ste breedtegraad trekken, hoewel tactische

overschrijdingen met zuiver militair doel kunnen worden toegestaan. 2. Ergens langs de breedtegraad zal een' gedemilitariseerde zone worden ingesteld, mogelijk ruim 35 kilometer diep, en onder de supervisie van militaire waarnemers der V.N. worden geplaatst. 3- Er zal een commissie der V.N. worden ingesteld met de bevoegdheid om supervisie uit te oefenen aan beide zijden dezer zone ten einde elke militaire opbouw van strijdkrachten tijdens het staken van 't vuren te voorkomen. 4 Er moet een conferentie worden bijeengeroepen van alle betrokken partijen om de vraagstukken te bespreken, die verband houder met het herstel van vreedzame toestanden in geheel Korea. Dit zou tevens §en plan tot geleidelijke terugtrekking van niet-Koreaanse strijdkrachten omvatten. 5 Tijdens de tussenperiode zal het bestuur van Korea worden toevertrouwd aan een tijdelijk lichaam der V.N., welks voornaamste taak zal zijn de voorbereiding van verkiezingen en andere democratische verrichtingen, die tot de vorming van een verenigd en onafhankelijk Korea moeten bijdragen Volgens welingelichte kringen zijn de kwesties van Formosa en de zetel van China in de V.N. en andere vraasstukken van het Verre Oosten niet in deze doelstellineen npsrenomen' daar deze naar de menin? der zestien landen onder de jurisdictie van de algemene vergadering vallen.

Een en vijftig personen zijn gisteren omgekomen bij een botsing tussen een electrische personentrein en een benzineauto met 45.000 liter brandstof. De trein was in de vroege ochtend met arbeiders op weg naar Rio de Janeiro van het nabij gelegen Beien en reed in volle vaart dwars op de tankauto, welke op een overweg tot stilstand gekomen was. De eerste drie wagons vlogen na een geweldige ontploffing onmiddellijk in brand. In enkele seconden waren zij bedekt door wit-brandende vloeistof. De hitte was zo intens, dat de deuren niet meer te openen waren. Drie personen wisten zich uit de ramen te werken. Zij kwamen met brandende kleren langs de spoorbaan terecht doch stierven enkele minuten later. Toegesnelde mensen konden aanvankelijk door de verschroeiende hitte de brandende wagons niet naderen en een gloeiende stroom over een weg langs de spoorbaan hinderde het reddingswerk. Er zijn 110 personen gewond, van wie enkele ernstig, en men vreest, dat het aantal doden nog zal stijgen.

DE STERKSTE TEGENKANTING, welke de Tsjechische overheid oij de uitvoering van de nationalisatie-plannen ondervindt, is afkomstig uit de ">grarische sector. Dit verschijnsel is niet nieuw. Het kon in de afgelopen jaren overal in de Oost-Europese landen worden geconstateerd en uit de jaren dertig herinnert men zich nog hoe groot de moeilijkheden waren, welke de Russische machthebbers in dit verband ontmoetten. De laatsten hebben toen met barbaarse middelen de boeren tot gehoorzaamheid gedwongen, waarbij het aantal slachtoffers in de honderdduizenden liep. Hele dorpen die zich verzetten tegen de collectivisatie zijn uitgeroeid ofwel werden de bewoners gedeporteerd. De Tsjechische communistische regering staat nu voor hetzelfde probleem; uit een rede van de plaatsvervangende secretarisgeneraal der communistische partij Josef Frank, waarin hij verslag uitbrengt over de economische toestand blijkt dat de collectivisatie van de landbouw „een zeer ernstig probleem" stelt. Ondanks alle inspanningen is het niet gelukt deze een stap nader tot de verwerkelijking te brengen. Het rapport stelt vast. dat op een of andere manier een areaal van zeventigduizend hectare minder ter beschikking van de landbouw is gekomen. De prestaties van de naar Russisch voorbeeld gestichte tractoren-stations zijn achteruitgegaan en op het stuk van de veeteelt Is de situatie zeer ernstig. De Tsjechische autoriteiten hebben in de afgelopen jaren een campagne gevoerd tegen de zogenaamde dorpsrijken (in de Sovjet-Unie koelakken) Zij hebben de boeren voorgespiegeld, dat als hun invloed maar eenmaal tot het verleden behoorde een glorieuze toekomst voor de Tsjechische landbouw zou aanbreken. Frank moet nu vaststellen, dat de liquidatie van de rijke dorpsbewoners niet op een voldoening gevende wijze is opgelost. waaruit dus de gevolgtrekking kan worden gemaakt, dat de Tsjechische landbouw -nog niet op het punt staat de voorspelde rose toekomst binnen te treden. In April heeft de regering Josef Smrkovsky gearresteerd, omdat het hem niet gelukt was de collectivisatie van de landbouw te versnellen. Het rapport moet echter toegeven, dat de situatie op het ogenblik nog slechter is dan voor de arrestatie van deze voormalige directeur der staatsgoederen. Zo is het gebrek aan veevoer van allerlei soort thans eenvoudig ongelooflijk In het eerste kwartaal van dit jaar is de veestapel met 90999 beesten teruggelopen het aantal varkens is verminderd met een kwart millioen. Frank trok daaruit de voor de hand liggende conclusiesr minder vlees, minder melk voor de werkende bevolking Weliswaar zegt de plaatsvervangende secretaris-generaal aan het slot van zijn rapport dat de levensstandaard nog nooit zo hoog is geweest als nu en dat hij nog verder zal stijgen, maar men zal goed doen de propagandistische betekenis van deze voorspelling niet te laag aan te slaan, temeer omdat hij in hetzelfde rapport de economische toestand van Tsjecho-Slowakije als wanhopig schetste en die inplaats van beter te worden, voortdurend verslechtert. De olie- en kolenoroduetie bleef onder de raming de productie van bouwmaterialen is dienovereenkomstig de raming en wat de mijnen betreft is er sprake van dat hoe langer hoe meer arbeiders weigeren ondergronds te werken. De recrutering van jeugdige arbeidskrachten is, alweer volgens Frank, waarlijk wanhopig De leerlingen op de mijnbouwscholen die de regering met zovele kosten voor hun toekomstige taak voorbereiden, verlaten in een aantal van gemiddeld 110 per week de scholen Zij keren terug naar de steden en dorpen en het is moeilijk hen voor een of ander ambacht te interesseren. Frank meent dat dit voor een deel te wijten ls aan de heersende wanorde, de lamlendigheid en de slechte manieren onder de jeugd. In bepaalde gevallen zijn de jongelui aan demoralisatie en drankzucht ten prooi. Als gevolg'van deze toestanden is de verwezenlijking van het Vijfjaren-plan onmogelijk geworden. Maar niettemin concludeert Frank, dat de levensstandaard nog nooit zo hoog was en dat hij nog verder zal stijgen Op grond van deze voorspelling mag men dus verwachten dat de Tsjechen het beter zullen krijgen. Mogelijk echter zullen zij al tevreden zijn indien zij het weer „goed" hebben.