Eerste Blad.
(WblxïbJ Wilhelm II ie afgetreden, niet alleen als Duitsch keizer, maar ook als koning van Pruisen, De keiaerlijke kroonprins heeft afstand gedaan van al zijne rechten. De hertog van Brnnswjjk heeft voor zich en zijn opvolger verklaard, de hertogelijke kroon niet langer te willen dragen. De koning van Beieren is bij nacht met zijn gezin uit Munchen gevlucht ; het hnis van Wittelsbach is ver rallen verklaard van het koningschap. Prins Heinrieh, hoofd der Duitsche vloot, heeft met gemalin en zoon Kiel verlaten ; de Duitsche vloot heeft de roode vlag gehesohea. De rijkskauseiier Prins Max van Baden is in zijn ambt vervangen door het sociaaldemocratische Rij ksdagslid Friedrich Ebert,; de Pruisische ministers hebben hunne portefeuilles te zijner beschikking gesteld. De republikeinsche partij heeft in de Vereeuigde Staten van Noord-Amerika de partij van President Wilson, de democratische, verslagen. De wapenstilstand ia Maandag den 11 November ’s morgens te 5 uur te Franc Port geteekend; de vijandelijkheden zijn te 11 uur gestaakt. Yoorwaarden: Ontruiming van België, Frankrijk on Elsas-Lotharingen binnen 14 dagen; uitlevering van 5000 kanonnen, 30,000 machine-gewere;i,2000 vliegtuigen, 3000 mijnwerpers, 5000locomotieven, 150,000 wagons, 10,000 auto’s, 100 duikbooten, 3 lichte kruisers en 5 dreadnoughts; ontruiming van het gebied ter linkerzijde van den Rijn en bezetting van Mainz, Coblentz es Keulen door de geallieerden; afbakening en ontruiming binnen elf dagen van een neutraal gebied van 30 a 40 kilometer op den rechteroever van dan Rijn; alle fabrieken en spoorwegen op den linkeroever moeten onaangeroerd blij- | ven; Duitschland moet voor het onder- j houd der bezettingstroepen zorgen; alle I troepen moeten uit' het oosten terug- | keeren binnen de oude grenzen; de i verdragen van Brest-Litowsk en BoaIfArPflt 7.iin Ttiftfïcr nopL-laarfl . fi a. ivaUa»
—j — , UU gClUHU van de Belgische bank en het Russische en Roemeensche goud worden teruggegeven; on voorwaardelijke overgave van Duitse!» Afrika; uitlevering van alle krijgsgevangenen in Duitschland. zonder wederkeerigheid; verzekerde vrije doorvaart door het Kattegat; opruiming van alle mijnvelden en bezetting door de gealliëarden van alle forten, die de doorvaart zouden kunnen verhinderen ; opheffing van alle Duitsche maatregelen, die de neutrale scheepvaart belemmeren-, handhaving van de blokkade. De duur van den wapenstilstand is 30 dagen. In alle Duitsche plaatsen van eenige beteekenis zijn Arbeiders- en Soldatenralen gevormd, die de regeeringataak hebben overgenomen. De nieuwe regeering te Berlijn heeft proclamaties laten aanplakken, waarin verklaard wordt, dat de bevinding des volks voltooid is; dat de sociaaldemocratische partij de regeering heeft aanvaard en aan onafhankelijke socialisten met volkomen gelijk* rechten plaatsen in het ministerie heeft aangeboden ; dat er verkiezingen zullen gehouden voor eene grondwetgevende nationale vergauering en dat de voorloopige regeering hare bevoegdheden asn deze vergadering zal overdragen. De proclamaties zijn onderteekend door Ebert, Scheidemann en Landsberg. De zittingen van den Arbeiders- en Soldatenraad te Berlijn hebben plaats in de groote vergaderzaal van den Rijksdag en verloopen onder geestdriftige stemming.
De telegraafkantoren en het station voor draadlooze telegrafie te Nauen zijn in handen van de nieuw® machten, ï’c Stuttgart heeft zich in het gebouw van den Landdag eene nieuwe regeering gevormd, die een broederlijken groet brengt aan de arbeiders en soldaten van alle landen en hen uitnoodigt solidair te handelen met het revolutionaire Duittehe volk; Generaal Von Eppinghausen heeft zich bereid verklaard om in overleg met den Soldatenraad de militaire orde te handhaven. In Baden is de sociale republiek uitgeroepen. Te Karlsruhe heeft de groothertog verklaard, dat de nieuwe regeering wel niet grondwettelijk tot stand is gekomen, doch dat hij zich in de gegeven omstandigheden van aanmerkingen onthoudt. De Soldatenraad te Darmstadt heeft geproclameerd, dat Sessen-Darmstadt een vrije sodalis* tisohe republiek is, totdat de Duitsche republiek gesticht zal zijn, en dat de openbar® orde oavoorwaardelijk gehandhaafd en de arbeid voortgezet moet worden. De koning van Saksen ia afgezet, de grootheiteg van Oldenbnrg is onttroond, Prins Heinrieh de Zeven-ea-1wintigste van Reuss, jongere linie, heeft voor zich zeiven en zijn huis afstand gedaan van de regeering. De omwenteling verloopt overal tot dusverre onbloedig. Te Berlijn is veertig minuten lang geschoten, zondér dat velen getroffen werden. De dooden zijn begraven, la Itïeeklenbnrjj wordt onverwijld het parlementaire stelsel ingevoerd en eene volksvertegenwoordiging. samengesteld volgens het gelijke, geheime en directe kiesrecht; de leden van het ministerie zijn op hun verzoek ontslagen. Karl Liebkneebt» heeft de menigte te Berlijn toegesproken van het balkon van het paleis, waar Keizer Wilhelm het deed in 1914 ; Rosa Luxemburg stond naast hem. Veldmaarschalk Hindenburg heeft zich ter beschikking van de nieuwe Duitsche regeering gesteld ter geregelde afwikkeling van de militaire zaken ; ook het hoofdkwartier van Prins Rupreeht is op zijn post tn Duitsch Oostenrijk heeft de Etaad van State een wetsontwerp aangenomen, waarbij bepaald wordt dat iet land eene republiek zal zijn en een >estanddeel van de Duitseha republiek; 3r. Adler, de moordenaar van den mi- i lister Sturgh, thans zelf minister, heeft 1 'Bn deze aansluiting kennis gegeven aan ] le republikeinsche regeering te Berlijn. (
—us urnjn vemiaarn van elk aandeel in de Staatszaak af te zien. Opmarsch van Canadeezen in België. Opmarseh van de Italianen.. Opmarsch van de Serviërs. Het Britsche linieschip Britannia Zaterdag aan den ingang der Straat van Gibraltar getorpedeerd en gezonken, 712 van de 820 mannen gered; het schip van 16,600 ton was in 1914 van stapel geloopen. De Polen hebben ook hun soldatenraden, ingesteld; in de straten van Warschau werd gevochten. Te Weenen, Praag, Theresiënstadt ea 01mutz zijn ook Joodsche Soldaten-en Arbeidersraden gevormd, in andere plaatsen Joodsche Nationale Soldatenraden. In het Duitsche hoofdkwartier te Spa is de roode vlag geheaoheu : een Arbsiders- en Soldatenraad stelde zijne eisciien aan Hindenburg, Te Brussel en te Antwerpen wappert de roode vlag. Langs de Nederlandsohe grenzen hebben de meeste Duitsche manschappen hun post verlaten: men passeert ongehinderd door militaire macht of douanen. De Duitsche ex-keizer is naai Nederland gevlucht met een talrijk gevolg van hooge officieren: ze worden geïnterneerd; de keizerlijke trein is Maandag te kwart over drieën aan het kleine station te Maarn aangekomen; de ex-keizer zal verblijf houden op het kasteel van Amerongen, de andere heeren te Arnhem. De Tj/jd herinnert aan verzen van Dr. Schaapman, waarvan de treffendste voor deze gelegenheid sijn : ,/Nooit vluchten 1 Neen, strij dend vallen met het purperkleed getooid Neen, vluchten nooit! Van de wie§ af is ons ’t graf beschoren.- Wie sterft heeft stervenseer ! Wie om zijn lever vlucht, heeft eer en naam verloren hem drukt des levens last, de last der schande neer!” Do gedachte komi overeen met die der regels, welke wij reeds Zaterdag den 12 October uit hel Fransoh vertaald te lezen gaven: „Ais men niets meer is en geen hoop hel pad meer verlicht. Dan is ’t leven een schande, hef sterven een plicht.” De golf van revolutie, die over Europa gaat, zal wel niet tegengehouden worden aan de grenzen van Rusland, Oostenrijk en Duitsohland. Dat ze ook onze staatsinrichting zou aantaken, is niet waarschijnlijk: wij hebben immers de monarchale republiek of de republikeinsche monarchie 1 Doeh het streven naar verandering openbaart aioh ook machtig in ons midden en aan vele eischen van de sociaaldemocratie kan en zal wel toegegeven worden. Ziehier het vol!® dozijn, zooals ze gesteld worden „aan de bezittende klasse en de regeering”: Onmiddellijka demobilisatie met uitkeering van behoorlijke vergoedingen, zoolang de gedemobiliseerden werkloos zijn ; onmiddellijka invoering van vrouwenkiesrecht, gevolgd door nieuwe verkiezingen; afschaffing van de Eerste Kamer; onmiddellijke invoering van den wettelijken achturendag en den zesurendag voor mijnwerkers; invoering van staatspenslonneering op xestigjarigen leeftijd; inwilliging v»n alle eischen van het program van den Nederlandsehen Bond van Dienstplichtigen ; belangrijke verba o ging der salarissen van werklieden en lagere ambtenaren in publieken dienst en van het spoorwegpersoneel; intrekking der stakingswetten van 1903; volledige werhloozenzorg onder beheer der arbeidersorganisatiën; levensmiddelsnvoorziening als gemeenschapszorg met regeling van voortbrenging en aanvoer; socialisatie van alle bedrijven, die daarvoor in aanmerking komen; uitvoering van het program van Bern, zijnde de samenvatting van al onze wcnschen op het gebied der sociale wetgeving. Wij hebben echter ook naast de democratische nog revolutionaire socialisten, die straat demonstraties en geweldpleging willen zien om te bereiken, iat de fondamenten der maatschappij
umiuiuiu, UB Biaaisscnuiaen geschrapt worden en dat de grond en de arbeids*middelen in de handen der gemeenschap komen. De woorden wekken geen juiste voorstellingen bij mij. De vergaderingen, zoowel dia der revolutionairen als die der verschillende associaties en organisaties liepen af zonder ongenoegen : de menschen gingen kalm naar huis na den dienst des woords. Zondag Congres. Ia de talrijke landen der geallieerden heeft ontzaglijke geestdrift geheerscht over de sluiting van den wapenstilstand. Alleen in Amerika schijnen velen niet erg tevreden : men was in velerlei sin aan het winnen en kan zich den terugkeer tot den gewonen arbeid niet goed indenken. Lloyd George las in het Lagerhui* te Londen de voor waarden voor den wapenstilstand voor en riep daarna uit: //Vanochtend em elf uur is dus de wreedste en afsehuwelijkite oorlog geëindigd, die ooit hst menschdom heeft geteisterd. Ik hoop, dat men kan zeggen, op dezen beslisgenden ochtend het einde van alle oorlogen te hebben beleefd. Dit is geen oogeablik voor woorden., Onze harten zijn nog te vol dankbaarheid, die geen tong tot uiting kaa brengen. Daarom stel ik voor, dat het Huis aanstonds uiteenga en zich naar de Sint-Margarethakerk begeve om ootmoedig te danken voor de be~ vrij ding der wereld van het grootste, gevaar.” Afquith was ook van oordeel »
aat men m den nieuwen tijd wel mmmer weer sijn toevlucht tot den oorlog zou nemen. Daarop gingen de heeren in plechtigen stoet kerkwaarts. Reeds verleden Zaterdag, bij het gewone jaarlijksohe feestmaal in de Guildhall kon Minister Balfoue in een langen gloeienden toast den dank ran Engeland aan zjjne bondgenooten uitspreken. „Onze geallieerden”, zei hij, „zijn te vinden in elk gedeelte van de wereld en de stoffelijke krachten, die de overwinning van het recht te weeg brachten, waren niet aan een nauwbegrensd gebied ontleend: hare herkomst dekt de geheele beschaafde wereld.” En hij prees, roemde, bewonderde en dankte achtereenvolgens Japan, de Tsjecho-Slowaksche bondgenooten, Koning Hoessein en zijne Arabieren, Venizelos en zijne Grieken, de ServiËrs, die zich met roem overdekten en hun deel zullen hebben in de glorie fier geschiedenis, Italië, welks belangen met die der Entente waren samengeweven, de Porlugeezen, die schouder aan schouder met de Britten stonden, de Vereenigde Staten, wier bijdragen aan geld, mannen en schepen rensachtig waren geweest, doeh die vooral door hun moreelen steun de overwinning hadden verzekerd. Zijne innigste bewondering echter wijdde hij aas de Franschen, in wier land het grootste treurspel was gevolgd door de grootste overwinning.” De rede was mooi, maar wij misten dan dank voor de Russin, die zulk® ontzaglijke offers hebben gebracht, en zagen ook de Cacadeeseis, de Australiërs en de andere kolonialen vergeten. Deze heeft de Koning daarna telegrafisch bedankt. De Frassche Kamer hield eene plechtige zitting, waarin ontroerende woorden gesproken en treffende ovaties aan Ciémenceau es Foch gebracht werden. Na het leger gehuldigd te hebben, dat het recht deed zegevieren over de macht, riep de spreker uit, dat het Frankrijk thans mogelijk is, „na Gods strijder en vervolgens de strydsr der menschheid geweest te zijn, voor altoos de strijder voor het ideaal te blijven.” Zoo vierde dan heel de gealliëerde en geassocieerde wereld feest, van uur tot uur meer neigende tot edelmoedigirivomvlan Ft.:. I
wapenstilstandsvoorwaarden werden al versacht en President Wilson proclameerde .- „Alles waarvoor de Vereenigde Staten hebben gevochten, is bereikt. Het is thans onze gelukkige plicht, door het voorbeeld te geven van bezadigden en vriendschappelijken raad en door het verleenen van stoffelijke hulp bij te dragen tot de vestiging vap eene rechtvaardige democratie in de geheele wereld.” Intusschen volgden de gebeurtenissen elkaar op met zoo razende snelheid, dat geen overzicht meer dan oude geschiedenis kan bevatten. De gewezen DuitKroonprins kwam bij Maastricht, zijne gemalin en kinderen bij Roermond over de grens. De Duitsche ex-keizerin ligt ziek te Potsdam. „Wie kent de landen en de volken, wie noemt de namen van hen,, die naar ’t gastvrij Holland kwamen P” Goed est kwaad, stroo— mes ons toe uit alle windstreken, hoop op, levensmiddelen, maar ook gisting, onlusten en revolutie, zorg en vrees en.... proclamatie.