Eerste Blad.
Politiek Overzicht. faa, CWelkss.) I WC Er zijn maar weinig menschen, die I te zich bekommeren om de eigenaars |ve van landerijen, mijnen of fabrieken, |U mits die kostbare en dikwijls bewon-1 ka derenswaardige scheppingen van ge-1 gr dachte, kapitaal en arbeid de onmis-1 Er bare voortbrengselen maar opleverer, I w; en zelden wordt er gevraagd, aar. I da wien schepen en treinen toebehooren, I ?p als ze slechts op tijd de goederen ter I ge plaatse brengen, waar de consument |«r ze in ontvangst kan nemen en |°F betalen. Ach, de arme consument ! I ar Hij moet voor alles opkomen, voorlvc alle misdaden boeten, de gevolgen IC; van alie rampen en onheilen dragen I Daarom is het hem deerlijk aan hetlm hart gegaan, dat er 2197 Engelsche, I n< 238 Fransche, 230 Italiaansche, 80|ti Amerikaansche en 29 Japansche sche-1 m pen met kostelijke ladingen door hetlm verschrikkelijke nieuwe oorlogswapen I m in den grond geboord werden. Al de I D schade is voor zijne rekening. Doch I d< hoeveel schepen er door de Duit-1 k' schers nu aan de vijandige vënnooten I le afgegeven moeten worden, dat is hemlg een dood cijfer en laat hem koud,|u even koud als de socialisatie der be-ltc drijven, waarvan hij niet eens een I h juist begrip heeft ; de consument ver-1 te langt naar goederen en het kan-hemIk niet schelen of die verkrijgbaar ge-ld steld worden door een staat, eene ge-1 n meente, eene assosiatie, eene organi-|d satie of op de antiekste wijze door Ie een particulier. Niets staat zoo vast, |« als dat hij er wat voor in de plaats ly zal moeten geven, en niets.baart hem In grooter zorg dan het ruilmiddel. Het I z verkrijgen van het meest gewone, van II geld, is de tweede hoofddrijfveer vanlt zijne gedachten, woorden en werken. I Het is in dit jaar 1919 voorliet eerst I r gebeurd, dat menschen beweerden erlv te veel van te hebben. Dat waren I e Amerikanen. De Amerikanen hebben I c sedert Augustus 1914 alles wat eenlt naam draagt uitgevoerd in hoeveel-1 heden, waarvan een gewoon consu-l< ment zich geen voorstelling kan ma-1 ( ken. Ingevoerd echter hebben zelc haast niets dan goud en goudgerande 11 effekten. Zelfs voor het meel en he. it spek, waarmee ze sedert kort het hon I gerende Duitschland hebben verblijd I konden ze niets ontvangen dan alweer I goud. Eindelijk heeft er één geroe-l; pen : «Waar moet het heen ? Moeten I we ten slotte gaan vragen, wie geld I biedt voor ons geld?» Duizend ande-| ren hebben dat nagezegd en ze zijn I met elkaar te rade geworden om ml Duitschland veel grond te koopen, ei I groote fabrieken te gaan bouwen en I daarin met pootig en ijverig Duitsch I volk al datgene te maken, wat de we-1 reld noodig kan hebben aan fabrikaat I Zoo vindt het Amerikaansche geldl een werkterrein, het Duitsche • volk I goed betaalden arbeid en de consu-1 .ment, zoowel in Amerika als in Euro-I pa, datgene wat hij begeert, terwijl I ook de Duitscher niet naar Amerika I behoeft te gaan, maar in zijne Heimat I kan groeien en bloeien. Wat het bes+| in Amerika zelf gemaakt kan worden, I zullen de Amerikanen met eigen sche-1 pen brengen aan alle volken, die erl van bediend willen worden. Ze had-1 den vóór den oorlog geene handels-1 vloot : nu hebben ze geld om er eenel te bouwen en te laten bouwen, en over enkele jaren zullen zij de grootste hebben onder alle natiën. Men heeft wel eens gezegd, dat de Amerikaan geen zeeman is, maar zeelui zijn er volop te krijgen, gemakkelijker j
Ii schepen. Thans kan men te Rot-Imc Jam de kapiteins en stuurlieden I m; >ren vertellen, met hoeveel genoe-1 he ï ze voor de Amerikanen hebben Ipe /aren en hoeveel liever ze voor dol-1 tei s dienen dan voor guldens. De leis lerikaan wil niet alleen de wereld-1 rit ikier worden, maar ook de wereld-1 40 irikant, de wereldschipper en del 15 reldkoopman. Op den Coolsingel I ge Rotterdam heeft hij al eene blij-1 st; ide tentoonstelling geopend, waarlbe gelieve te gaan zien, wat U beter I n betrekken uit het land der onbe-1 lij ;nsde mogelijkheden dan van elders I kt als U met de belangstellend rond-1 te indelende Amerikanen, die Rotter-Idr m nu herbergt, over Engeland I ar reekt, dan treft het U, dat zij de En-1 vi lschen zoo bitter ongenegen zijn. I hx let Britsche Rijk,» zeggen ze, «loopt I re zijn laatste beenen ; totally down I sc d rotten ; het moet zelfbestuur ge-1 al n aan het gistende Indië, het gaatlhi inada definitief verliezen, het krijgt I tr /aar ongenoegen met al zijne kolo-lin ën, het kan alleen het kleine Ierland jv; ig wat treiteren.» Wat ze over den lor igelschen koning-keizer loslaten, I h< oeten we verzwijgen : ze houden I g et van vorsten. Vraagt U naar hun-lsi : meening over de toekomst varilh uitschland, dan verzekeren ze U, dat IC : Amerikanen Duitschland willen 11; ropen, land en luiden, maar zich zul-1V n haasten er de Polen, Tsjechen, Zr-11; :uners en dergelijke nationaliteiten I e t te verdrijven. «Die zullen we bui-Ik n de mijnen, fabrieken en grenzen Iv Duden,»Vraagt U, of ze niet opzien Ik gen de betaling der Duitsche oor-Ie gskosten en schadevergoedingen, I \ an zijn ze van meening, dat al de IC illiarden uitgespaard zullen worden I. oor de afschaffing van leger, vloot Ih i gestadige oorlogstoebereidselen. I s Wapening voor land en zee hebben IL -ij aan den overkant, waar er ook de I c leeste en beste grondstoffen voor 11 ijn ; wij hebben the Big Five, the 11 pper Ten, the Great Fourhundred en r ie Almighty Dollar ; wij hebben de t ►uitsche intelligentie en werkkracht li oodig om onze ruilingen met adelt olken der aarde te bewerkstelligen 11 n ons-geld voor ons en voor alle 11 onsumenten in de wereld vruchtbaai 11 e maken.» Over hun President luidt li un oordeel gansch niet gunstig : 11 Ijdele schoolmeester, groot in woor- ! [en, nul in werken, hinkend op kin- i [erlijke idealen ; wij willen werkelijk- ■ leden. Hoe vindt je ons spek ? Is het I liet goed, al is het erg overjaarsch ? I )uur? Ja, Engeland kreeg het inder-j. ijd goedkoop, omdat het ons ontlast-1 e, toen het anderen er af kon houden I :n zelf in de rats zat ;het wint er nu reertig procent op en de vrachten zijn I ïoog. Wij hebben alles verbeterd, all >nze cultures en producten. En daar-l nee gaan we voort. Wij veroverenl ie wereldmarkt, zoodra we in samenwerking zijn met de Duitschers. En I wie ons in den weg komt, zal den I Fankee-doodle leeren verstaan. Wij lebben het niet noodig, de aandacht */an onze positie af te leiden door ze te vestigen op vliegers en prijzen uit te loven aan waaghalzen. Toch was het een Amerikaan, die het eerst den Atlantic over vloog, terwijl de Engelschman terecht kwam in de golven en door een Deen gered moest worden.» Het was een lust, naar al dat optimisme te luisteren. Men mag het voor zeker houden, dat de Amerikaansche financiers en ondernemers hunne plannen onder invloedrijke Duitschers hebben laten verkondigen, zoodra de wapenstilstand hen daartoe in staat stelde. Zoo wordt het begrijpelijk, dat de Duitsche gevolmachtigden aan de vijandenvennootschap honderd milliard mark oorlogsschatting hebben kunnen toezeggen, afstand willen doen van alle landstreken, waar de
Ieerderheid geen Duitsch spreekt, jtm aar zoo krachtig vasthouden aan I dr; •i bezit van het Saardal en van Op-1 dn ir-Silezië. Dat zijn de kolengewes-lpo n. Absoluut we.geren ze de ge-1 loc schte 700 dekhengsten. 40,000 mer-lbe en, 4000 stieren, 140,000 melkkoeien, I zo ),000 kalveren, 120,000 schapen zij 5,000 zeugen, 1200 bokken en 10,000 luu eiten aan Frankrijk en België af te lm; aan. ’t Is een vóórzondvloedelijk I de egeeren. |sc De Duitschers hebben het vijande- Ige [ke verlangenboek onder de knie ge-lpc regen in drie weken en tevens hun I gr igenvoorstellen, in drie talen ge-jw rukt, kunnen inleveren. Dat bewijst!ja ndere werkkracht dan de raden van | ier, van vijf en van tien, mitsgaders I gf unnetallooze commissies aan de we-IK ;ld hebben getoond! Met het Duit-19c che drukwerk heeft de Raad van Vier I fit lweer geen raad geweten : hij heeft jtn et verzonden aan commissies. Het I ractaat, dat met Oostenrijk gesloten j er loet worden, is op het oude kasteel I n< an St. Germain plechtig door Clé-jvi lenceau in tegenwoordigheid derlvi oofden van de vennootschap ter hand I ei ;esteld. Plechtig. Ze houden van|«. tatigheid en machtsvertoon. Maar Irt iet werk was niet af, al hebben de I d fostenrijkers geklaagd, dat ze zool si ang er op hebben riioeten wachten. | l£ Vat zullen ze doen met het boek vollz appen en brokken? Er staat nietig :ens in wat de consumenten te beta-|g en zullen hebben, en dat is toch zeker 12 vel eene voorname hoofdzaak. Wat lp can de rest aan de bakkers, slagers I g :n andere werkzame menschen tel F Veenen indragen? Waar ligt hetIh Oostenrijk, dat oorlog voerde? |h . .De vrede schijnt veel verder af danIo iet vertrek van Wilson, wiens glorie-|E schip te Brest gereed ligt. Davidl<< Hoyd George moet gezegd hebben, 11 iat de Duitschers den vrede zullen |c teekenen te Berlijn, als ze het niet wil-1 c en doen te Versailles. «Wij zullen |v naar Berlijn gaan met de legers ach-1 ter ons.» Als de legers optrekken, t moeten ook meel, spek en honderdje andere hoofdzaken mee. Het zou wem eens verkeerd kunnen loopen, wantje het is wél lente in Frankrijk en Enge- I land, maar veel minder rozengeur en I f maneschijn dan ongenoegen. De oudejj heer oud-minister Ribot heeft in den | < Senaat den toestand beangstigend ge- < noemd : volgens de begrooting is er I ? voor het jaar 1919 vier en veertig mil- < liard noodig en tot in 1926 zal rnenl* jaarlijks 25 milliard aan pensioenen i en 15 milliard aan schadevergoedin- j' gen moeten betalen, terwijl men maar |1 4 milliard van Duitschland zal ónt-1 j vangen. Om desniettemin wat toe-1 juiching te genieten, verklaarde hij.j dat de Duitsche oorlogsschatting niet verminderd mocht worden. Waarop j het applaus werkelijk kwam en dej oude heer, de uitvinder van de Em-j prunt de la Victoire, flauw viel. Och,j van de financiën zullen we nog watj vij beleven! Hoeveel milliarden zouden er j ;fit wel in omloop geraakt zijn sedert Au-j ze gustus 1914 ? En toch zitten de consuuit inenten overal in het nauw. In Frank-as rijk zijn alle prijzen der levensbehoef-j [er. ten verdrievoudigd en kan aan de ge-j in- eischte loonsverhoogingen niet vol-j ■en daan worden. De metaalbewerkers ar- hebben deze week de staking ingezet en dadelijk volgden de mijnarbeiders >p- en de ambachtslieden. jfAÏÏëën dej het dameskleermakers werken nog, omdat j in- er reusachtige sommen besteed wor-j me den door de oweeërs, wier vrouwen ers en dochters zich zoo kleeden, dat het de décolleté alleen gestuit wordt door cicit het stuitje. ijk BeTOCTTTr ankrijk 44 milliard francs tan Duitschland heeft 20 milliard mark erd1 noodig, om dit jaar nog de twee eindeb-jjes aan elkaar te krijgen, en Engeland ilen heeft een tekort van rijkelijk een milde liard pond sterling, terwijl de belas-
tingschroef al zoo sterk is aange-lnc draaid, dat de consument verpletterd | Sr dreigt te worden. De Londensche IV; politie-agenten, die in 1914 een week-jdf loon van 30 shilling «genoten», heb-j ben-nu een hongerloon van 70. Zeilde zouden deze week in staking gegaan | G zijn, om tot 120 shilling en den acht-jdi uurschen dienstdag te promoveeren. jar maar ze hebben het uitgesteld tot najst de teekening van den vrede. Intus-jO schen heeft het Lagerhuis de regeering I gemachtigd, maar weer 250 millioenjvi pond te leenen. Dat is echter de 12( groote leening niet, die op de komst | h< wordt geacht. Die wordt in het na-ld jaar uitgeschreven. | A' Zelfs Zwitserland heeft op zijn bud-1 li get voor dit jaar een tekort van ruim | 1300 nrillioen francs, dat echter tor ja 931 nrillioen zal slinken door de hef-Jti fing van oorlogswinst- en crisisbelas-1 d tingen. De consument moet er aan. I r< Hoe het met de financiën in Italië J en bij de andere oostelijke bondge-1 d nooten, in Turkije en bij de overige |d vijanden daarginds gesteld is, wordt jb verzwegen. Waarschijnlijk wordt er 11< eerst geconsumeerd na plundering, j h «Je moet alle harten naar je eigen j rekenen», zei gisteren een consument, jt die in een winkel van Van Zwet 251 rr stuivers betaald had voor 5 ons Hol-je landsche kaas. «Je moet niet boosjc zijn op onze regeering, als ze eene | \ gedwongen leening van 400 millioenj gaat vragen aan de consumenten, die | 20,000 of meer guldens. bezitten. De | c plundering heeft altijd den oorlog ver-p gezeld als een noodzakelijk kwaad. 11 Holland moét er trotsch op zijn, dat I \ het 25 millioen aan de groote mogend | heid Frankrijk mag leenen, om ze wat 11 op te helpen.» «Fattes payer lesJ: Boches !» grinnikte een gymnasiast, Is «Hun pajement geldt hier nog maarji 19 cent per mark,»zei de ander, «enj’ ! de praatpaaien te Parijs zullen er eer-1! . der in slagen het heele menschdom te | < i verderven dan het te paaien.» |> Verder is er warboel allerwege:! Grijp- en hebzucht, twist en twee-| i dracht, déraillementen en ontploffin-j 1 gen in België, het oude slagveld , | t drang tot vorming eener zelfstandige | - Duitsche republiek in het Rijnland ; | i offensief van Polen tegen de Oekra-1 » jine ; eindeloos gevecht in Rusland ; | i opmarsch der Grieken en den Levant, | - ondergang der communisten in Hon-1 r garije, onlusten in Mexico en Chili, | . ophouden van alle werk en verkeer in j r Canada, ongeregeldheden in Egypte, j n moeilijke strijd van de Engelschenj - tegen de Afghanen, onveiligheid inj r China, nihilistische bommenaanslagen I - in Amerika. De eenige vreedzame j - lectuur zijn in alle landen de verslagen | i van de Wedstrijden van Gisteren enj :t de plannen voor de Wedstrijden van | p Morgen.