Nieuwe Vlaardingsche courant

Eerste Blad.

< Vroeger spraken we van lintjes-regen, maar ( thans kunnen we het beter een stortbui noe- \ men, immers de lijst van onderscheidingen, ver- < leend ter gelegenheid van den verjaardag onzer Koningin, omvat in de laatste jaren pagina’s 1 druk van onze groote bladen, zoodat het lang- ’ zamerhand een bijzonderheid wordt een Nederlander aan te treffen, die nog niet geridderd of J bekruisd is. , Denk nu niet, dat wij aan dezen overvloed!- , gen lintjesregen iedere waarde ontzeggen. Wie \ Indertijd gelezen heeft, wat wij schreven over : „het lintje”, kan beter weten. Ons bezwaar ] gaat enkel en alleen tegen de overvloedigheid^ 1 die jaar op jaar... overvloediger wordt. < 1 Een verdienstelijk burger te eeren met een ' onderscheidingsteeken in het knoopsgat van zijn jas is een gebruik, dat in vele gevallen j recht van bestaan heeft. Maar tegenover der- ] gelijke onderscheidingen staan er veel andere, die we zouden kunnen1 noemen „gewoonte-on- ] derscheidingen” en juist deze ontnemen o. 1. een, groot deel van de waarde van deze lintjes en ; kruisen. Twaalf jaren Kamerlidmaatschap geeft'] b.v. „recht” op een leeuwtje, oók al heeft de gelukkige gedurende dat dozijn jaren nimmer ; zijn mond opengedaan en Is zijn „zitten blijven" alleen te danken aan het feit, dat de kiezers hem door zijn onbeduidendheid totaal vergeten , waren. Op een dergelijke wijze worden vrijwel zonder aanzien des persoons geridderd en beofficierd allerlei soort ambtenaren en andere waardigheidsbekleeders, waaronder er zijn, die zeer verdienstelijk werk verricht hebben voor het "land, maar ook wier eenlge arbeid bestaan heeft in het wachten op hun pensioen, , ; Eenlge beperking, of liever nog een zeer aanzienlijke beperking in de verleenlng van dit soort onderscheidingen zou niet alleen de jaarlijksche lijst aanmerkelijk bekorten maar zou ook de beteekenis van leeuwen eni Oranje-Nassau’s in de oogen van het groote- publiek aanmerkelijk doen toenemen en zou deze maken tot wat zij feitelijk moeten zijn: een zeldzame onderscheiding, welke tevens een soort certificaat is van burgerdeugd. 1 'i 1 ™ 'cmn—

Nog eens de onderteekening van het fameuze Brland-Kellogg-pact. — Zal ook Rusland tot het pact toetreden? — Berichten over dreigende internationale verwikkelingen In China. — De te Berlijn vergaderde interparlementaire Unie. — Zij neemt geen blad voor haar mond. — De betrkkingen tusschen Kofno en Warschau. — Elndelooze moeilijkheden. — Woldemaras voert weer eens het woord. — Litauen blijft Wilna opelschen. Met groote plechtigheid en onder levendige geestdrift van het iParijsche publiek heeft Maan dag dan de onderteekening plaats gehad' yan het fameuze Briand-Kellogg-pact. Alleen de Fransdhe minister van Buitenlandsche Zaken voerde daarbij het woord — zooals te verwachten was in grooten stijl — Kellogg zeide, in strijd met zijn belofte, niets. Stresemann, die met bijzondere warmte werd toegejuicht, zoowel in de zaal als daarbuiten op straat, vertrok aanstonds na de ceremonie naar de Duitsche ambassade, zichtbaar vermoeid, zeggen de telegrammen, was verhinderd lord Cushendon en minister iHymans te ontvangen — wegens zijn nog zwakken gezondheidstoestand —- en verliet reeds den volgenden dag Parijs weer om te Baden-IBaden even te gaan confereeren met den Duitschen eersten gedelegeerde op weg naar, Genève, Von Schubert. De dag Is dus naar wensch. verloopen, zonder communistische relletjes van beteekenis, zonder eenig onaangenaam incident, met een wisseling van gelegenheidstelegrammen tusschen Coolidge en Domergue en terwijl alleen Briand, zooals we reeds zeiden, optrad als lofredenaar van het pact. Het was zeer tactisch van Kellogg te zwijgen en aldus oiresemann en uusnenuun mei in een unerlijk Ietwat inferieure positie te plaatsen — op gelijke lijn met de andere onderteekenaars: zooals bijv. Polen, Tsjech,o-iSlowakije en België. Stresemann heeft zich — dit moeten zelfs de Parijsche chauvinistische nationalistische bladen toegeven, op wie zooals bijv. op de „Echo de Paris”, het gezicht der wapperende Duitsche vlag werkt als dat van een roode lap op een stier — met grooten diplomatieken tact gedragen — ’n vriendelijk en tevens handig communiqué aan de pers en verder alle terughouding op rekening van zijn gezondheidstoestand! Als nu ook nog Rusland tot het pact toetreedt, dan — ja, dón... Maar zoover Is het voorloopig niet en men mag zich afvragen of het wel ooit zoover komen. zal. Bij de overhandiging van de officieele uitnoodlging, In opdracht der Fransche regeering, verzocht Litwinow aan Herbette, den Franschen gezant, hem mede te deelen tot welke regeerlngen dezelfde uitnoodigïng is gericht en verder inzage te verstrekken van alle documenten betreffende de diplomatieke correspondentie inzake het Kelloggpact, daar, zeide hij, „deze inlichtingen voor de Sowjet-regeering bij de beoordeeling der door den Franschen ambassadeur overhandigde uitnoodiging onmisbaar waren.” De uitnoodigïng tot 'Rusland is natuurlijk een eenvoudige formaliteit, die van Moskou’s zijde geen resultaat zal hebben. Tegelijk met de berichten over de „wereldhervormende” gebeurtenis der onderteekening van het pact doet vooral in de Amerikaansche en de Canadeesche pers een brief de ronde, wel ken Chamberlaln zou hebben geschreven aan Briand en waarin Engeland zich verplichf tot grootere concessies —■ dan die welke tot dusverre bekend waren — inzake het FranschBritsche vlootvergelijk. Te Londen verklaart men op grond van vorm en inhoud, dus op grond van interne argumenten wat den tekst betreft, dit stuk voor een brutale falsificatie en we vernemen tegelijkertijd dat het aan regeerings-autoriteiten bekend is dat er althans één inrichting bestaat en bekend is, waar geregeld staatsdocumenten worden vervalscht. Waarom — die vraag dringt zich vanzelf op — laat de regeering die misdadige Inrichting dan niet sluiten? • • • Uit China komen berichten over direigende internationale verwikkelingen tengevolgb van een l vijandelijket botsing in het Noorden, tusschen nationalisten en —- echte of als zoodanig verkleede? — Japansche troepen. Tegelijkertijd’ heerscht er te Sjanghai groote opwinding over1 een nieuw; plotseling — onverklaarbaar verdwijnen van generaal Feng Joe Hsiang, onder» wiens generaals opstand Is uitgebroken. Zij, leder van hen, worden gesteund door groepen ontevreden ambtenaren, ontslagen door de Koeomintang om plaats te maken voor de beschermelingen van deze regeeringsgroep zelve. Tal van die verongelijkten bekleedden zuiver technische posities, die niets met den partijstrijd te maken hadden, en vooral onder hen vinden de opstandelingen gemakkelijk steun. Ook neemt de ontevredenheid onder de bevolking over het uitblijven der door de Koeomintang beloofde verbeteringen gestadig toe. Er gaat bijna geen dag voorbij of de Chineesche bladen maken, melding van afpersingen, nieuwe drukkende belastingen, enz. Dieper dan ooit gaat het Chineesche volk gebukt onder de belastingen, de corruptie neemt nog steeds toe en de leden der Koeomintang zelf zijn even verdeeld als vroeger. In plaats van te trachten de fundamenteel e problemen op te lossen, verspilt de Koeomintang haar beetje kracht aan Weinigheden die kinderachtig en belachelijk zijn. * * • Dit laatste zal men echter niet kunnen beweren van de te Berlijn vergaderde interparlementaire Unie. Deze heeft in haar verklaringen en betoogen, zoowel waar het algemeene politieke quaesties als die van bijzonderen aard; voor bepaalde landen betreft, de goede eigenschap geen blad voor den mond te nemen. Zij verklaart, wat de ontwapening en de vredesverdragen betreft, kort en duidelijk dat „alleen volkomen ontwapening verandering kan brengen in den tegenwoordigen wereldtoestand”, en ’t „vredespact doelloos” Is zoolang bezettingstroepen zich op vreemd gebied bevinden. Het pact, zegt zij, hangt in de lucht, daar het geen sanctieregeling bevat. De Vereenigde Staten van Europa en voorloopig — als inleiding daartoe — de stichting van een Oostelijk Locamo — ziedaar wat noodlg is bepaaldelijk voor ons oude werelddeel. „Anschluss” -— vrijheid vóór Duitschland en Oostenrijk, zooals Mant nog pas aan een officieel diner te Hofgastein heeft betoogd, is noodig. Doch daarvan willen de groote toonaangevende mogendheden niets weten. Zóó blijft eigenlijk alles, ondanks de jongste plechtigheid, op den Quai d’ Orsay te Parijs, bij het oude èn in China èn in Amerika èn in Europa. De groote verrassing (en misschien wel bedreiging!) voor de rust van Europa komt waarschijnlijk uit Albanië, dat eerlang een formeele kolonie schijnt te zullen worden van Italië. • * * Talrijk zijn voortdurend de berichten, die ervan gewagen, dat het tusschen Litauen en Polen nog steeds niet botert. De 'houding, die de dictator van eerstgenoemden staat, ministerpresident Woldemaras, aanneemt, is ten leste Polen zoozeer gaan verdrieten, dat dit land maar besloten heeft de nota-wissellng niet langer voort te zetten, aangezien Litauen er, naar men te Warschau van meeming is, om te doen is ernstige ondefhandelingen te saboteeren. Ondertusschen blijft de spanning tusschen bei de staten bestaan, hetgeen niet bepaald bevorderlijk is voor den vrede. IMaar moge er thans een einde zijn gekomen aan de wisseling van nota’s, die Litauen gelegenheid bood zijn standpunt tegenover de wereld — op al dan nlet-tendentieuse wijze, dit laten wij thans buiten beschouwing — uiteen te zetten, nochtans iaat Woldemaras niet na steeds opnieuw met Litauen’ eischen voor den dag te komen. Dit is ook Zondag j.1. weer gebleken, toen in Oetena een vergadering werd gehouden van boeren uit Oost-»Litauen. Er moeten een tienduizend personen aanwezig zijn geweest, onder wie zich behalve Woldemaras ook de ministers van oorlog, landbouw en onderwijs bevonden. De Litausche dictator heeft de gelegenheid aangegrepen een rede te houden, die een uur lang duurde en waarin hij o.a. de opmerking maakte, dat de Poolsche legionairen hun bijeenkomst te Wilna onlangs hadden besloten met de kreet: „Wij willen Kofno (de tegenwoordige Litausche hoofdstad) hébben”. De Litauers, aldus Woldemaras, beantwoordden dien roep met Wil na (dat Polen den Litauers heeft ontfutseld) voor zich op te eischen. Woldemaras gebruikte overigens nog al krasse en rhethorische uitdrukkingen, daar hij verklaarde, dat niet vergeten mocht worden, dat „bijna een derde deel van het Litausche gebied hijgde in de klauwen van een witten adelaar”. Maar dit was volgens hem nog geen reden om te versagen, omdat er nog een groote macht in de wereld bestond: recht eni gerechtigheid. Dat Polen een inval zou wagen, achtte Woldemaras niet waarschijnlijk: de macht der wapenen was z. i. na den wereldoorlog wankel geworden;; grooter beteekenis moet tegenwoordig worden gehecht aan het streven naar welvaart. Dat bewijst ook de huidige sterkte van Amerika’s invloed. De grondslagen, waarop de hereeniging der Litausche gebieden berust en zal berusten, zijn arbeid en welstand. Daar Litauen echter een buurman heeft, die — aldus Woldemaras — gewoon is zich te voeden met wat de arbeid van vreemde handen oplevert, diende elke boer ook tegelijkertijd broeder te zijn om het erfdeel der vaderen te verdedigen. De Litauers — en toen roerde Woldemaras het voornaamste chapiter aan —■ zouden te Wilna, ondanks alle intimidatie binnentrekken, omdat alleen hun 'de stad behoorde. Maar deze intocht zou niet geschieden om daar de Litausche vlag naast de Poolsche te zien wapperen. Alleen in Wilna, aldus Woldemaras, kan een Poolsche gezant worden ontvangen. Hij merkte ook op, dat In Litauen heel de bevolking eensgezind de politiek der regeering met betrekking tot Wilna steunt. Maar deze geest is volgens hem ook levendig aan gene zijde der demarcatielijn, waar allen ernaar streven geleidelijlcweg het oogenblik der hereeniging naderbij te brengen. Het tijdstip, waarop dit zou geschieden, achtte Woldemaras niet van het grootste belang, maar slechts de omstandigheid, dat deze hereeniging überhaupt een feit zou worden. Momenteel is men, naar Woldemaras verklaarde, ook in het buitenland ervan overtuigd, dat de kwestie van Wilna nog niet voorgoed is geregeld: vroeger of later zal men toch tot deze regeling moeten overgaan. Tegen deze Litausche politiek, zoo besloot Woldemaras, kan niemand eenige bedenking hebben, omdat het een politiek is van vrede en gerechtigheid. IMen ziet dus: de Litausche dictator blijft eischen, dat Wilna te eeniger tijd aan Litauen zal worden hergeven. Deze gezindheid is dezer dagen ook nog op andere wijze tot uiting gekomen. De regeering te Kofno heeft namelijk onlangs bankbiljetten in omloop gebracht, waar van tón der kanten de stad Wilna in beeld brengt, de stad, die door de nieuwe Litausche constitutie tot hoofdstad is uitgeroepen, al deelt Polen er op het oogenblik de lakens uit. Aan den anderen kant der bankbiljetten is een Litausch groothertog afgebeeld, die nu ongeveer zes eeuwen geleden Wilna verhief tot hoofdstad van Litauen,

is net u oekena: dat de zeemanstijdrekening van zooveel „glaen”, dateert uit den tijd, dat het halfuur-zand>operglas nog gebruikt werd? dat eiken keer, als het glas omgekeerd werd, r een bel geluid werd? dat den oudsten dierentuin der wereld naar 11e waarschijnlijkheid de Chineesche keizer Wu Vang heeft laten aanleggen, omstreeks 1150 óór Christus? dat in Engeland1, Frankrijk en Duitschland ieuwe proeven worden gedaan voor het verrijgen van geluidlooze en „onzichtbare” vlietgligen? dat men het verkleuren van bloemkool kan oorkomen door een half kopje melk te voegen ij het water waarin de kool gekookt wordt? dat dof geworden vernikkelde voorwerpen 'eer blinkend gemaakt kunnen worden met 20 ct. zwavelzuurhoudende alcohol? dat het duizendmaal mooier is, een welveriende straf te dragen, dan die te ontgaan, door et zeggen van een onwaarheid?

CMXXV. Wij hebben een paar aspirant-jubilarissen in ons midden die even herdacht moeten worden. Ze zijn wei van zeer verschillend karakter; de ééne stelde zich ten doel de verdediging des vaderlands, de andere die der opvoeding van de burgers tot gemeenschapszin. De laatste is de coöperatieve winkelvereeniging Eigen Hulp die haar halve eeuwfeest viert Groot is indertijd de strijd om deze instelling geweest, vooral gelijk te begrijpen valt van de zijde der winkeliers. Zelfs bij de verkiezingen voor den gemeenteraad kwam het pro en conr' tra in het geding. Menige candidaat werd aanbevolen met de mededeeling dat hij geen Iidi van Eigen Hulp was. De bedoeling was nartuurlijk om alle winkeliers en hen wier lot aan deze gebonden was, te trekken. Breede stroomen van discussies en debatten zijn over de coöperatie heen gevloeid maar zij hield stand, drong door en. won veld tot in alle gemeenten. De Haagsche vereeniging Eigen Hulp is op dit gebied ontegenzeggelijk de premier geweest. Later zijn ook in den Haag andere coöperaties verschenen en is de strijd daarover geluwd. Eén der belangrijke factoren is natuurlijk geweest de voortdurende uitbreiding van den Haag die steeds nieuwe afnemers aanVoerden en dus aan alle nieuwe klanten bezorgden. In de halve eeuw van haar bestaan heeft Eigen Hulp meer dan tachtig millioen gulden aan waren afgeleverd een bedrag dat niet gering is. Van de hooge idealen die men aanvankelijk had is wel niet veel terecht gekomen. Voor het groote publiek ging het alleen om de vraag of de een goedkooper was dan de ander en het dividend was overwegend. Dat neemt niet weg dat ongetwijfeld de coöperatie regelend heeft gewerkt op de prijsbepaling omdat de winst tenslotte onder de afnemers werd verdeeld. Het dividend-stelsel vond navolging bij enkele winkeliers maar zelfs dat was niet in staat om de coöperatie tegen te gaan. Ze bleef bloeien en zij heeft ontegenzeggelijk veel goeds gedaan. Dat zij door haar grooten omvang wel eens ietwat den bureaucratischen kant opging, is te begrijpen. Of zuiniger beheer mogelijk ware geweest is niet te beoordeelen. Natuurlijk zijn velen in den loop der tijden van Eigen Hulp weggegaan maar het blijkt uit de cijfers dat zij daarnaast altijd bleef groeien. In de crisisjaren heeft men het uiterst moeilijk gehad, maar juist in dien tijd heeft zij haar nuttige zijde het best doen zien. De storm tegen Eigen Hulp is bezworen. De winkeliers 'hebben er zich bij aangepast en andere concurrenten die misschien nog geduchter zijn, n.1. de warenhuizen, zijn gekomen. Eén ding heeft de ervaring in deze halve eeuw wel geleerd, n.1. dat een nieuwe strooming niet is tegen te houden. Zoo mln als dé coöperatie was tegen te houdën is de concentratie die zich in de Warenhuizen uit, te stremmen. Voor het vele goed dat Eigen Hulp vooral ais premier deed verdient zij hulde. Velen zullen 'haar arbeid altijd dankbaar gedenken, niet in de laatste plaats om het stoffelijk voordeel dat zij ervan genoten hebben,

De iweeüe jubilaris Ss ili&t mti zoo vreedzamen aard; hij is te vinden in bei Nederiandsdhe leger. Aan bet einde van dit jaar zal het een eeuw geleden zijn dat bet z.g. keurcorps der grenadiers en jagers werd opgericht ter vervanging van het beroepsiegerije Zwitsers dat ons land tot dien dag had. Een eeuw van wisselende gebeurtenissen. De jaren 30 en 31 gaven heldendaden te zien, daarna bleef het bij gewapende vredie. Er behoort eenigen moed toe om in den tegenwoordigen tijd een jubileum als dit te vieren, Den ganseden zomer door zijn er hier ter stede congressen gehouden voor de ontwapening en ongetwijfeld zit de actie daarvoor heel sterk in veler gemoederen1, vooral van de jongeren. Op zijn best vindt men een leger nog een noodzakelijk kwaad; een kwaad noemt men het stellig en aan de noodzakelijkheid twijfelen al vele duizenden. Onder die omstandigheden een diergelijk jubileum te vieren, is een durf. Bovendien is het corps zelf niet meer wat het vroeger was. Het mist zijn huis, sedert de Oranje-kazerne in vlammen opging; belangstelling ervoor is uiterst matig en de bekoring van het corps is allang weg. De muziek ervan is het voornaamste dat nog bleef en aan die muziek is dan ook het tooneelspel ontleend dat de eerste luitenant den Hertog voor het eeuwfeest samenstelde. Nu en dan trekt de muziek door de Haagsche straten waarschijnlijk wel om de burgerij nog wat sympathie voor het leger in te „blazen” maar heel hard' wil dat niet. De liefhebberij om vrijwillig dienst te nemen is tot een minimum gedaald ook al als gevolg van de algemeene actie tegen alles wat leger en vloot is. De groote kracht waarmede de bestrijders dier actie zich te weer stellen, bewijst wel hoe men den invloed daarvan vreest. Het publiek is niet zoo mal, dat het dit niet merkt. Wat onlangs in de Tweede Kamer is voorgevallen bü de'behandeling van de dienstplichtwet heeft velen doen zien dat het met ons leger een eigenaardigen weg opgaat Inmiddels, uit een historisch oogpunt is net aardig het jubileum van de Grenadiers en Jagers te vieren, ’t Is misschien de laatste maal dat ze iets te vieren hebben. Van dit keurcorps nog even naar Josephine Baker is maar een stapje. Na de aanvankelijke opkammerij van deze juffrouw begint nu toch de kritiek los te komen en uit zich het verzet tegen deze dwaze onzin van iemand die iedereen in het ootje meent te kunnen nemen. Het zou ons niet verwonderen of het is spoedig uit met deze wilde grimassen van deze namaakkunstenares. Een deel der menschen keert er zich met weerzin af. Het is wel een bewijs hoe treurig het eigenlijk nog met de geestelijke ontwikkeling van het publiek, zelfs dat deel dat zeven gulden neerleggen kan om deze fratsenmaakster te bekijken, gesteld is. We geneeren ons voor den Haag, maar gelukkig is het maar een kldn groepje dat in deze vermaken genoegen vindt HAGENAAR.