Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij

In Noord-Oost-Frankrijk. tusschen Gent en /uitwerpen. In Gaiiciè. Bij Belfort. Een Engelsche kruiser vergaan. Verspreide berichten. Verdediging tot het uiterste.

Dc belangstelling blijft nog hoofdzakelijk gericht op het oorlogstorre.n in Frank rijk. waai de poging va» de Duitschers om naar het Zuiden en Westen tloor tt* bleken naar het ons voorkomt in tle eerste plaats de aandacht verdient, llet eenige be» richt van heden, van Fransehen kant. spreekt van ecu gevecblslinio op een 80 K.M. ten <,t*>,le>l va» l'arijs, on met een bocht naar bel zuiden, bij Bézanne, loopende tot Verdun in bet noordoosten. Op dere linie, dus, trachten de Franrcht n, door de Lngelschen gesteund, tic beweging tegen te houden waarvan wij gisteren deden opmerken flat haar doel blijkbaai is tle Fransche korpsen aan dv Oost•zien*, tan twee kanten te bestoken. V.üi Vligelsche rijde vestigt men tle aandacht op dc noodzakelijkheid de Fransche bavcn Oh erbourg zoodanig te versterken, dat de Fngelscbcn kunnen voortgaan op dit punt aan tien overkant van hun eigen groote havenpl.iats I-ortsmoutb troepen enz. in veiligbeid te ontschepe». Gherbourg, schrijft do „Time*-", is te land gemakkelijk te verdedigen, liet ligt op een vooruitspringend schiereiland dat gioo!e»deels tloor bet zware scheepsge» schut te beschermen is. Inderdaad leert «en blik op de kaart «lat voor dc bondl,enooten nieuwe moeilijkheden rijn te verwachten wan» neer de Diitscher er in slagen de Kanaal» ba ns ie beletten, of ook de spoor».««en ven «laai* naar het binnenland onbruikbaar te maken. Immer» zouden dan niet enkel tle F.nf'elsclie aanvoeren van manschappen en be» boefiel» ten langere» tocht over zet* moeten maken, naar een der meer zuidelijke havens, maar ook een veel grootere afstand te land naar bet front hebben al te leggen. In Oost-bruisen neemt volgens do jongste of!ideële bekendmaking, het Russische leger een linie in ten zuidwesten V',!! de lijn Illstciburn—l'.'tllkllhncl! over de plaal**!*!» Tapiau, uilenburg, Gcrdanen en Augciburg. Tapiau, bet noord -oostelijk uit» einde van deze lijn, ligt nan de I'regel, de rivier die *0 K.>l. verder bij Koningsbergen in de Oostzee loopt. Zot ver deze mededeel!!'»* waarheid bevat verval! hiermee tle voorstelling van Duitsehen kant «lat te», «evolgc vau de Russische neder!*!-*!: l*?.*-**- H'iiii*,! ii !-."«. «octl als geheel ontruim*, zou zijn. De afstam! van Tapiau tot de gi*.--.*, be draaft ruim 100 K.M. Hel bericht erkent verder dat de zuid» westelijk!**.legen linie lans?' de ar urise h e meren, iv de nabijheid w.iiirvaii onlangs de «root sla.*: werd gelever»! «lic den t>!,i!iar*!ch van de 1.!>*">«:« uitte, door de Duit'cliers be» ze! word! «chemlen. Feu klein Lngclsch oorlogschip is mei ftioo! verlies va» me*!scheulcv<>iis op d<* Oo»i>. «•'t van ingeland op een mijn venonl*e lukt.

r.< o oslio'ecle Fransche l.cnni'gevin'* van 7 bepl'ü'bei luidt: ..Ken .i!,';«*i.ieene .iktie w znnii e, •Viti.v le !'rr>n<^ois en ricl- uit reikend tot Ver tl ,1». Dank zij bet he..!**. opt'ei i^neclsche leger, moesten «le Duiii-tb eis. tlie ssillteren en eergisteren opgemarcheerd waren tot het gebied van (.'<>u!omi»ier*> ei, La F<*r!«' Uaucher, gedurende ,!«n avond een terugtrekkende l,ewc«ing ouden».men."

De slrijil in België bepaalt zich in «le laai*-'*** iliicei, tot min of meer crnsti«e rcher» m»! iliü-^e» lussehe» Bel*»!s«lie afdet li>*<-e!» «lic ziel, in vvi'*l Zuiden, «.¦in tl»! spoorweg en de telegraafdraden op de lijn van Den d er mond e tot Ilaeürotle te bersi ellen." Fe» telegram uit «ten tl e van 7 Lepten.» bei luidt als volgt: ..De Duii-'eiit'rs trokken gisteren vooruit in noordwestelijke richting van Brussel, tv s» schei» Gent en Antwerpen. Hedenmorgen was iedere verbinding per telegraaf of per spoor tusschen deze twee sleden verbroken. Er luit! gisteren een treffen pla.ls le Oortligt-n» bij >Vatt>c,<»*l. dagers en rijwiel verkenners ron» den een patrouille naar Ooi-digi"». waar nlanen gesignaleerd werden. Vier jagers eu gendarmen voegden zich bij ben. Zij bevonden zich weidra tegenover 200 ulanc», «be het vuur «menden, waarop onze soldaten antwoordden. Tegelijkertijd kwam een groot aantal wielri*der, uit «Ie hosschen te voorschijn en begonnen in «len rug van den vijand te schieten, Kommandaat Deeoninck werd gedood door een kogt»! in bel hoofd. Voor de overmacht moesten de Belgen zich terugtrekken." -- De „X. It. C." ontvang! «lit telegram u,t Te meuren: . „Heden voormiddag te ongeveer 11 uren kwam «en Duitse h e troepenaldecling uit de richting van Aalst bij Me 11 o, con plaatje va» ongeveer 4500 inwoners, veilige kilometer» ten zuiden van Gent, in botsing met burgerwachten en Belgische troepen, die «l> «laar waren verschanst I).* Oiiii»tlier.*'. openden een hevig kanonvuur, dat «loor de Belgen werd beantwoord. Weldra waren verscheidene fa* brieken en woningen vau hei dorp in brand geraakt. O.k bet groots iiensionaal, dat naar bet schijnt tloor den vijand voor een kazerne werd aangezien, had veel van het daarop gerichte kanonvuur ln lijden, Na dapper te liebben stand gehouden, moesten tle Belgen ten «lotte lctireeien. wat in goede orde en met mede» neming van bet Keschut ge»chiedde. 'i'e tit ii l wtl.it ii een aantal gewonde!! in de hospitalen gebracht. Na het eindigen der kanouade wilden velen het deels brandende dorp verlaten, doch werden door he! bestuur in hunne kelders gezonde»», omdat naar men reide de Duitschers bezig waren bun geschut, zoodanig op te stellen, dat lij den weg naar Gent honden bestrijken. Dit bleek later onjuist. Velen zochten nu spoedig een goed heenkomen. Onder dezen waren ook twee te l.lelle vertoevende loeder» lantlsclit* tlames met kleine kinderen, die blijde varen zooeven alhier in veilige haven van den trein te kunnen stappen. Ze waren zoo gelukkig t*ew«*cst te Gent een landgenoot aan te Iltlleil, die baar bij baar tocht Hink terzijde stond. Onder de naar Nederland uitwijkende Rel» gen rijn velen, bchoorende tol tle (ontwapende) burgerwacht van de verschillende plaatsen. Naar zij verhalen, trachten dc Duitethers in de door ben bezette streken op de hoogte te komen van «le namen tiergenen die, tot «lat korps beboorende, zijn ingeschreven, en wortlen deren als kr!j<*-gcva«*'t*lie!» weggevoerd. Dit is hun een aanleiding om nair Nederland te komen. Te Gent word! eeuerzijds verwacht een op» rukken der Dui!**t!>ers naar Gent. waarvan zo maar eenige kilometers verwijderd zijn. terwijl anderen mecnen tof hopen) tlat Ze weer. even» als voor een paar «eken. toen ze ook bij l»lello kwamen, zuidoostwaarts rullen wegtrekken, naar he! Oosten van Frankrijk, ter versterking van tien westelijken vleugel van bet Duitsche leger aldaar."

.'flc'ir.li.ili.c.i uil Üonic* en parijs melden «lat de !tu<»sische „v.rwinuiiigcn i» l.iilicii* wor» «len voo lgertt rtls zou dc sterkt- vesting Ir rem sl. 100 KM. te» westen «.ai, l.cm-1 er,' door de llt»*»sc» rijn omsingeld. Kiel minde! 'Jan 12 tü. iv es of f» legerkorpsen «ouden bij !a«l*>!lltllt>e!i!dt* plaats zijn verslagen. Ook wil »>»!! «.lat bij I. Ti bli li dc groote oiilinoclin*' zich te:,s!t»!le tei/cll dc Oostenrijker-, keerde. llcili*. .i.il!* gvl» urteiiiüisc» worde» uit deze laatste *»trel.,» uiet gemeld. Dc veel genoemde stad Lublin «ehiinl nog altijd van tic Kussen lc zij»

„De telegraaf ontleent aan een Zwitserse!» blad «.«.-ze bijzonderheden over op 29 Auguslus in den Bove n - K l zas geleverde gevechten„('.Meren „('.Meren rukten Dn il f. cbc ruüerafdcelinge» mt! rijdende artillerie naar De la op, om daar dc Fransche slt linzen te .erkennen. Dc lo itc n va» Belfort oitcndcn onmiddellijk be! vuur. in lic! bij/onder bel fort Bosmonl. De kavall.rie-afdceliligcn loverden een gevecht over de gebeele Ooslclijke vcstinglinio en tingen ook de vooruitgeschoven veldfnrlitil.alics der 1 rallscbcu bet vuur te olicmu. De l-ranscben «lede» onmiddellijk versterkingen aanrukken, waarna de Duilsclie voorhoede nel» terugli'ik. Dc heuvel bij l.epuiz (ten Noorden van b-lforl) was tloor dc Frauschen iiilstckcnd verschanst. Om bel bezit dier stelling werd hevig gebieden. Het meest verbitterd werd evenwel gevochten om cleb c n, oen hoogte van l^tl» M. «lic om beurten door dc Fransc!ien en Duilst hers -werd ingenomen ' Tegen den avond, toen dc Duitscliers zware» houwitsers badthii lalcn aanrukken, namen zij deze stelling deliiiitief in bezit Aau **eiie zijde tier Duilsclie grens bezetten de Diiiischcrs de Zuidelijke belling «ler Vogeezen op Fransch grondgebied. Dc I ranscnen, hebben zicb bij Belfort ontzettend versterkt. F.en legerkorps, dat eerst eenige uren wis afgemarcheerd, werd teruggeroepen." * *

Officieel wordt m«*g«!teld dat de liclile kruiser ..Palhfiiider" (padvinder) op de Oostkust op ce» mijn is gesloole» en met ecu groot ge» deelte van dc bemanning vergaan is Nadere bijzonderheden worden als vo^gt ge» meld . „Zaterdagnamiddag stoomde dc „Palhfiiider" bij kalme zee in Noordelijke richting, toen het op 20 mijlen afstamt van de kust on eon •mijn sloolle. Ho! schip werd enorm besohadittd en bel mijgazij» ontplofte bijna onmiddellijk na de aanvaring me! de mij» Een stoomlrawler zag hel ongeluk en begaf zich terstond naar hel tooneel van de ramp, evenals oen motorboot en oen zestal andere vaartuigen. Temidden va» bel wrakhonl vonden zij een reddingsboei met «ten naam van de „Palliliu* der", een stoel, een paar andere voorwerpen, «toch overigens was hel schip geheel uil elkaar geslagen en van «lc ovcrblijsclen zoo goed «K niets moer te herkennen. Volgens hel „Central New*" waren do vu*» schillende booten er in gc-daasat nog negentig lede» «ler bemanning op te pikken. Verscheldene hunner zijn echter reeds aan de bekomen verwondingen overleden. Ook da kapitein, en eenige andere «Meieren moeten gered zij». Do totale bemanning van d*» «Pathlinder" l«ld*» 2110 koppen."

Een oificicele kennisgevang uil Wooncn Wil dnt 5000 Serviërs bij een poging om op Uosten» ijkscb gebied door te dringen gevangen zijn nrmuakt. — In H e lgië, nu groolcndeels door de Duit«obers bezet, wordt door li:n een burger-1 ijk bestuur «amengcslt lt!, waar een aantal Duitst lic ambtenaren mee zij» belast. — Fe loopen geruchte» van Japauschc militaire bulp onderweg voo.' bun bondgenootcn iv Fiiropii. Op de Azia!is*?il!»u«!»lstl>c grenzen ronde» lreinen met zware kiiinnneu zijn aangekomen, en met bol transport van troepen over zee zou een begin zijn geluilakt. —De F n.c els c bc ye rl i eren worden gesteld o«» 1,300 man doodcn, gewonden en gevangenen. Fr zljn 19.000 man nanvnlliügstroepcn gezond' ii. — Hlcn zegt te l.ondon «lal D u i t s c b e « g o n> len do bevolking van lig*,pis legen do tüngelüclicu, i» opstand trachten te brengen.

vnze Franscbc partijgenoot c.ompire-I'loril schrijn in

Ik begrijp niet goed dc gemoedsgesteldheid van dc paniek-zaaiers. . Wal is er verloren wanneer wij het einddoel inliet oog houden' Welke zijn nle elementen ivan volkomen verwarring, die hen schril» aanjagen? Laten we koel redeneeren, zonder opwin» ding, met lotgiko. « Wc zijn bi de grenzen teruggeworpen, tlat slaat boven eiken twijfel. Onze verdedigingslinie nader! Parijs, dal is waar. llet beleg van Parijs gaal tot dc mogelijkheden bebooren, niemand zal be' ontkennen Klaar daarna ? Zeker, bel zou zeer de voorkeur verdiend hebben, wanneer we de aanvallende partij had» den kunnen worden, wanneer we op vljandelijken bodem hadden kunnen doordringen en I daar blijven. Zeker zou ome spanning dantminder hevig en minder smartelijk geweest tHn. llet Diiilscbc leger is in Cbainberts, in bel gebit d van tic om in een trekt op naar Pari's. dal bel met alle middelen tol eiken prijs wil Jitbbt ii. Zal bel slagen? Zal liet onze troepen geheel kunne» terugwerpen? Of zal bet genoodzaakt zij» tien leruglooht te aanvaarden, llij dc tweede onderstelling is er dc mogelijkheid van een snelle overwinning. Maar in bel eerste geval, zouden onze overwo»».» troepen zich Limit n dc muren van de hoofdstad verzamelen. Laten wc een hernieuwd terugtrekken aannemen, zelfs den val van Parijs. Wat dan? Daarna een hernieuwde, meer fanatieke, wreedere strijd. Kn de toekomst van Frankrijk, ligt op de centrale hoogvlakte van Mor van. (ietliiiende al deze gebeurtenissen, gaal dc lijd vooruit. Kn geland ze'» den aanvoer van troepen voort, «uslanti dringt verder en verder in Duitschland, belegert Berlijn en komt met zijn geweldig front 10l onze grenzen. Kn dan zullen de voortdurend aanvallende Duitscbc troepen vermoeid wortlen, en in aantal en ' kracht afnemen. * j De iiiiitscbe bevol!»i»tlcn le brengen. Wanneer de ijzeren dicipline maar de miutaireii en de burgerij bc» bceochl! Als iedere gezonde band een geweer en goede ammunitie «rijgt! Als dc jonge, «nel geoefende lichtingen, in slaat zijn mee le vechten, da» zullen wij in enkele weke» bet Duitscbc imperialisme kunne» verpletteren, tot geluk van bel Duitsche volk zelf, va n dcdcmokrali c, vandcNc publiek en dc bcselia ving. Dat moeien «!« paniekzaaiers gauw begrijp-en. wanneer ze niet willen onder, inden, dal hun in naam va» dc redden des volks en desnoods me! geweld de mogelijkbeid wordt ontnomen bet land te beiiadeelcn.

Ilet Parlementaire llomilee van de Engelsche Vakvereenigiugen heeft cc»» manifest tot de vakvereenigingsleden gericht waarin liet zich verklaart voor tien oorlogen tot dienstneming in bet leger opwekt. ?llct Homitcce heeft overwogen den crnstigen toestand geschapen door «le Euro» petschei) oorlog en den plicht welke daaruit voortvloeit voor de vakvereenigings» leden en voor tle bevolking in bet algemeen, te vervullen tegenover zich zelven en tegenover het land waarvan zij burgers rijn. „Hel lieeft met bijzondere voldoening ken» nisgenomen ven de wijze waarop deArbeiders» partij in het Lagerhuis gehoor gegeven heeft, aan de oproeping tot alle politieke par» tijen gericht om medewerking aan het doen dienstnemen ia het leger tut verdediging van de belangen van hun land, en juich, l,t»t van harte toe dat vier leden van de Partij in de Parlementaire Legerkommissie zijn getreden. „Het komitee is overtuigd dat een belangrijk punt bij den tegenwoordige» strijd in Europa vooral in het oog moet worden gehouden wat ons eigen land betreft — nl. dat zoo het tegenwoordige stelsel van vrijwillig» legerdienst io dezen tijd van nood in gebreke mocht blijven aan tien eiseli te voldoen, aau de be«eri*e naar de invoering van een verplicht stelsel wellicht met langer weerstand te bieden zou zijn. „Net vooruitzicht van algemeens», militairen dienstplicht met zijn zware linanlieele eu in» dustrieel» lasten te woelen aanvaarden, behoort op zich zeil reeds de mannelijke jeu«d van d» natie te bewegen om tot haar verdedi» «ing op te komen, en daardoor aan de wereld te tooue» dat een vrij volk zich lot de allerhoogste offervaardigheid kan bekwamen «onder en druk van den Yedwong'-N kriJU»di«n»h.

„Een andere zaalc in dele krisis von »lan6s lotgevallen te bedenken, en wel de gewichtigste voor de vakverceniglngen en dn arbeidersbeweging in het algemeen, i» het feil dat op den uitslag van dezen oorlog de handhaving van de vrije demokratische instellingen berust, waarvan de internationale betcekenis reeds te voren is «rilend en welke in het ver volg de beste waarborgen zullen opleveren voor bet behoud van den wereldvrede. „De beschouwing van de brutale verdruk«mg waaraan volken zijn blootgesteld onder een regeering door een almachtig legerovcrsto be» beerscht — levende onder een voortdurend oor» logsgevaar — moet voldoende zijn om ons met geestdrift te bezielen voor den strijd tegen iedere poging ow soortgelijke toestanden te vestigen onder volken tot heden bevrijd ge» bleven van overheersehing door het wili» tairisme. „Maar indien de leden van den Staat ver» pliolitingen hebben te vervullen in het algemeen belang, heeft ook de Slaat te zorgen voor de burgers die zich gaarne offers getroosten voor verdediging van zijn onafhankelijkheid en zim eer. Burgers die vrijwillig bun bestaan on hun tehuis opgeven om vrijwillig militaire diensten te verrichten mogen verlangen dat. de Staat buN een redelijke belooning zal verzekeren, niet zoozeer voor hen zelf al» voor degene» die van hen afhankelijk zijn, en elke regeering die zoodanige verlichtingen ruim en «rustig opvat zal kunnsn rekenen op de onder» steuning van de gebeele gemeenschap. *• ij ,«ie,*n de tegenwoordige regeering del» opmerking in goedgunstige overweging. I.ove de vrije instellingen van alle demokra» U»ch bestuurde landen 1 Volgen tb onde. leokeiiingeu van kommissieleden.)

' Welk een taal in sommige Duiltiche krlu* •gen legen de nationale tegenstanders wordt aangeslagen, bliike uil het volgend citaat uit het wijdverbreide geïllustreerde weekblad ?di« Woche' van 23 Augustus, waarin baron Von Omptcda schrijft. ' „liel zou tegennatuurlijk zijn, «en volk dat eerlijk, openhartig, mannelijk, vlijtig en niettegenstaande zijn oorlogstoerustingen vredelievend is, ten onder te zien gaan legen volken van sluipmoordenaar», lieden die hun eerewoord breken, nalies zoo diep gezonken dat zij in blinden baat wecrloozen, vrouwen, en kinderen lafhartig vermoorden. Volkeren met llegeriilstinkten zijn rijp om van deze aarde te verdwijnen.*' liel is oen der gruwelijkste begcleidlngsverschijnselen van den oorlog, dat hij, aangegaan, naar hel heet, on» de beschaving te red» den, dermate de gemoederen verruwt.

-l*!, afdoening der huishoudelijke zaken, waarbij onder «neer besloten werd de kolportage met „liet Volk" weer ter hand te nomen en ook op ander» wijze de propaganda flink aan le pakken, werd door Kagtraam te Beverwijk een uiteenzetting gegeven van oorzaak en aanleiding tot den oorlog, lu verband hiermede zette hij uiteen de houding der K.imerfraktie en wees levens op de noodzakelijkheid alles te doen de partij en vakver* ccnlgiiige» intakt t>» honden. — In tle huishoudelijke vergadering van onr» Amsterdamsehe afdeellng V werd gisteravond door Albarda de toestand in en buiten onzo partij besproken, Het debat, dat zich naar aanleiding dezer rede ontspon, zal Vrijdag 18 dezer wordeu voortgezet. — In een kul-Hnsvergadcriug van de afdeelingen B.D.A.P. en Bouwvakarbeiders to Ammcrstol gat Dijkgraaf Zondag voor een goed gevulde zaal een heldere uiteenzetting over den oorlog, zijn oorzaken en gevolgen. Ilesullaat: 12 nieuwe leden voor de 8.D.A.P.. 2 abonnees on »llet Volk", t abonnee op de „Boode Wekker', kolportage IIHY, kol» lekte f ».•»». — 'Ulsteravond hield de afdeeling Utrecht der B.D.AP. een buitengewone huishoudelijke ver* gadering in ,Buttenlust". Ter vergadering, di» druk bezocht was, waren een aantal militaire partijgenooten, die thans te Utrecht in garnizoen lllju. Door onzen partijgenoot mr. G. W. tiannes werd een heldere en zeer leerzame rede gehouden, waarin hij de oorzaken van den I'iiropeeschen oorlog, de bonding der soc-dem. pariljen in de verschillende landon uiteenzette en de houding verdedigde die de D.A. P. en haar organen in ons land ten opzichte van de neutraliteit hebben aangenomen. Ten slotte trok soi. eenige lessen Uil het gebeurde, die de arbeidende klasse na afloop van de» oorlog zal hebben ler harte te nemen. Een aantal aanwezigen stelde den spreker ver» schillende vragen. Daar evenwel, ook met het oog op de militairen, de vergadering te half tien gesloten moest worden, werd besloten dat Salines in een hedenavond te houden vervolg vergadering de vragen zal beantwoorden. Deze vergadering wordt in hetzelfde lokaal gehouden en vangt te hall acht nan. — Amsterdam VIII hield gisteravond een uitstekend bezochte huishoudelijke vergadering, waarin, na afhandeling der huishoudelijke zaken, 11-leerekooper in een heldere e» boeiende rede d» houding «ler soclaaldemokraten in binnen» en buitenland in verband met den oorlog besprak. Door het late uur werd de gelegenheid lot gedachtewisseling uitgesteld tot Zondagmorgen, wanneer de astteeling veer lu huishoudelijke vergaderil bijeenkomt. — »De afdeeling Viaardingen vergaderde huls» houdelijk. Blj de» aanvang wijdde de voorzitter ecnlee woorden aan de nagedachtenis van^anrês. Nootdzaak bij de besprekingen was bet treffen cener regeling voor den flnancleelen toestand der afdeeling. l>nige leden stelden zlch beschikbaar voor het ophalen der kontributie, waardoor bode» loon bezuinigd wordt.

Ds meeting Zondag te Bnrculo door de federatie l

««elaNitlaehe n»tMi»tv«>. In Naarden is gevormd een lctlil» van soc-dein. militairen. O» de eerst, bijeenkomst waren e»» aantal partij* genooten aanwezig «n velen deelden «ede sympathie met ons streven ie koesteren. Alle militairen kunnen uu .Uet Volk" lezen bij IJ. liammiiiga, 2o I-eperstra.it. Woensdag zaleen praatavoud gehouden wonlen. ook voor geestverwanten toegankelijk, De leiding van een eu ander ia opgedragen aan deu voorzitter van de altleeling «aarden tier 8. v. A. P., ouzen partij* genoot v. Zinderen Bakker.