Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij

SO) Hij ging aan tafel maar hel eten smaakte hem niet en het was zoo ongezellig. Hy trof ook geen enkelen kennis. Toen hlj uit het café naar huis kwam, was paulctte teruggekeerd. Zij zat in haar nacht jak en repareerde haar eorsllt. — Daar jij mij hadt verlaten, mon chat, zcl lij met haar vleiend Farijsch accent verliet ik ook jou. Hij vroeg niet waar zij geweest . wa*». wat kyn het hem schelen? Zij had evengoed haar vrijheid als hij. En zij kwam voor hem staan, keek hem met haar vrij moedigen blik vlak in de *>ogen,^iam hem zacht bi zij.» sno.' en Luist, ha.-u- gewoon lielkoozcnu naampje: Loeris! Toen voelde hij een vreemde stekende pijn in de borst alsof hij een hartkwaal had, en mot en onvriendelijk gebaar schoof hij haar van zich af. Doch zij het niet zoo gauw los. Zij liep hem na....

Het was in den tijd van het jaar, waarop de -lclnlder*» geen penscel aanraken, doch allen een week of tv^o ritsten-

.-—- Wat voer je tegenwoordig uit? Jo doot toch niets aan ..pingtuur'? placht Figgc te vrag*n -ds hij zijn kat»«raden ontmoetie^*

Figge kwam trouwens niet vaak te voor» schijn. Sedert Dina naar parijs was gekomen, had hy zich op een afstand gehouuen. Hij wist zelf niel hoe het kwam. Maar hij was zeer opgeruimd en zoodra hij ziin lcvc-nsl'iij gezicht vertoonde in den „hoek waar zijn landgenooten aan hel diner zalen en hun eten verleerden naar een onveranderlijk menu, was overal gejuich en vreugde, Hel was het oude jargon, dc oude spot, die vroeger iv Stockholm werd gehoord; die zorgeloos humoristische stemming, waarin men anders zoo moeilijk kwam.

Ja, onder de cliczue in den „hoek" voelde Figgc zich op zijn gemak. Maar ook boven in de ateliers, waar menige Kranige gedachte werd geboren en moedige pogingen werden gedaan, waar dc arbeid nand aan hand ging met vroolijkheld en levcnsfrischheid Daar zat Figgc als vroeger bij Apcnman. Nu had I.ii zijn schilderijen „uitgeleend" — nu kon hij hU ervan nemen, zün vrijheid genieten. t'lf was' zenuwachtig en onrustig. Ook hij verscheen niet in den kring der kameraden. Hij had trouwens hel gevoel alsof hij erbuiten stond, zelfs terwijl hii te midden zijner land» genooten was. Hij had niet de levcnsfrischheid der anderen, hij kon niet schertsen als zij, niet juichen als zij, en woedend worden als zij. Hij wist zelf niet waarom, naar hun levens, opvatting deed hem vreemd aan. Men hoorde verschillende geruchten omtrent een zijner schilderijen. Eeiiizcn zeiden «lat het niet was aangenomen, anderen hadden heel wat anders erover te vertellen, het ant. woord van hel tenloonstellingscomltè was echter langer weggebleven dan anders en hii zelf wist ook nog niets. . Eigenlijk dacht hij niet zooveel over dle schilderij. Sedert Fanny die woorden ov

Hij lachte zichzelf uit en striemde zich met scherp sarcasme, zichzelf, den oudou knaap, -den Fariizenaar, die zich — terwilio van eo>'. klein meisje — gedroeg als een schooljongen, Hij had dozijnen mooiere meisjes gekend, hij zocht naar liaar gebreken, hij was krijiseh tegenover haar bonding, haar gang —zij war» bc «li^t plomp -— hij wilde dat z>- ecu paar zxvakkc zijden toonde, dat zij ecu weinig mot hem zou col*uctteeren, hem zou aanhalen. Slechts een enkel onbeteekenend toeval en hij zou vrij geweest zijn — hij wachtte erop Was hot toch maar gekomen, terwijl hij een --knaap was, en student aan dc academie in Stockholm! Of was hct Figgc maar gebeurdl, Figg»» op wien hij ter wille van Dina een luilf jaar jaloersch war. geweest Ter willo van Dina! Binnen ecu iaar dacht hij misschien met dezelfde Fovoolen» over Fanny! En toch was er iels aan lüna. waar door hij zich nooit geheel van haar kon losmaken, Haar vriendschap, die langjarige, veelbesproken vriendschap, was nu een allerhanaalste verhouding geworden, zoodat beiden het gevoel hadden alsof do oen den andnr iets te verwijten hnd. Zij kenden elkander maar al te goed, de een vertrouwde den ander niet en durfde niet eerlijk met hem sproken. (Wordt vervolgd.)

Bij de behandeling der statuten stelt Bouw» man, uit Rotterdam, voor om den naam «sociale anarchisten" te gebruiken en niet revolutionaire socialisten.

Gou bits meent dat de hier aanwezigen meer socialisten dan anarchisten zijn. Wat niet bij elkander hoort, moet van elkander gaan. * • Vreugde stelt voor, om de federatie „sodalistischanarchlstlsch" te noemen.

Een andere spreker wenscht dat het een federatie zal worden van socialisten en anarchisten.

Verschillende sprekers vreezen daarvan het ontstaan van twee slroomingen. Men besluit den naam te lezen: ..Landelijke federatie van revolutionaire socialisten in Nederland". *

Vervolgens sprak de vergadering zich uit dat er statuten en reglementen.zullen zijn. Gou bits wil onder dc middelen, om tot het doel der federatie te geraden, ook den strijd tegen het alkoholisme opnemen. „Andere politieke partijen, bijv. de S. D. A. P." hebben daaromtrent hun standpunt niet vastgesteld. De Boer voelt daar niet veel voor. omdat men niet van elk lid kan eischen dat hij geheelonthouder zal zijn. Men besluit geen namen van organisaties, waarmede samengewerkt 'zal worden, in dc statuten op te nemen. Van Er ke l zegt dat hij hoopt, dat met het

geboren worden van deze nieuwe organisatie ook meer verantwoordelijkheidsgevoel zal outstaan by hen die bcstuursfunkttcs zullen op zich nemen.

De kommissie stelde voor, om het bestuur uit 9 leden le doen bestaan*; andoren wilden 5 leden

Vreugde achtte een bestuur van 5 loden niot goed, daar het teveel macht in enkele handen zal le-^Zen. Het voorstel van de kommissie werd aan» genomen. De kontributie aan dc algemeene kas werd bepaald op '2 cenl? per lid en per week. Het minimum der kontributie werd bepaald voor verspreide leden op 30 cents per maand. Alle kontributies blj vooruitbetaling te voldoen. Na de pauze ontstond ecu- geanimeerde diskussie over het al of niet kunnen aansluiten, van vrouwen vereenigingcn als reeds in een plaats een verceniging aangesloten is. . Spierdijk trok er de konklusie uit, dat .*

De voorzitter vond afzonderlijke vrouwenverenigingen eigenlijk maar larie, mannen en vrouwen hooren bijeen in een >*erccniglng. Besloten werd. dat slechts op öen plaats een verceniging bij de federatie kan zijn aangesloten. Een der aanwezigen wilde een raad van vertrouwensmannen instellen, om medezeggingsscha*. te hebben bij belangrijke zaken. Goubits vond -dit wat al te „modernsociaaldcmokratlsch", een ovcrhecrscning van de leden feitelijk, zoodat de leden zelf niets meer te zeggen zullen hebben. De Bo er daarentegen meende, dat juist zoon raad meerdere medezeggingsschap van de leden tengevolge zal hebben. Het zou een goede samenwerking geven met het bestuur. Een volgend kongres zal deze zaak kunnen behandelen.

Spierdijk "-il eveneens uitstel tot een volgend kongres. dan kan tevens blijken of do federatie levensvatbaarheid heeft

Hooykaas wil een praktische wenk geven, n-l» dat de reglementen der plaatselijke vereeniglngen niet in strijd mogen z'jn met de statuten der federatie.

Gou bits wil die reglementen doen goed. keuren door het fcderal.ebe.tuur.

Hooykaas: Neen, want dan heb je die gezag-uitoefening weer en daar zijn we tegen. Men besluit „den praktischen wenk" van Hooykaas in de statuten te zetten. De voorzitter zeg», , dat deze statuten nu den grondslag vormen voor het gebouw van waaruit in de toekomst de propaganda gevoerd zal worden. . De statuten werden goedgekeurd. < By de besprekingen waar de zetel der f ede» ratie gevestigd zal zyn, stelt Hooykaas voor om Amsterdam aan te wijzen en „dan maar eens le zien wat ze er van terecht brengen". Aldus wordt besloten.

Voorgesteld werd om de uitgave van een orgaan te bespreken. Vreugde deelt namens de kommissie mede, dat de bedoeling is. om een deel van het blad „De Toekomst", dat in Middelburg verschijnt, te exploitecrcn door dc federatie. Dat zal wel wat kosten, doch niet zoo veel. Middelburg, Dc Lange) meent, dat een eigen orgaan al de financiën der federatie zou opslokken, llet zou een kopblad kunnen wórden met een of twee pagina's voor de federatie. De kosten ziin dan niet groot Spierdijk wil de kosten wel eens weten van deze samenwerking. In ons land heeft men tal van socialistische bladen, doch veel zaaks is het niet

De Boer wil het bestuur opdragen de zaak in o-verleg met De Lange te regelen. Nu' we hier bycen gekomen zijn om een nieuwe beweging te stichten, moeten we ook een orgaan hebben, dat kan niet anders. Grootveld zegt, dat de federatie be» strijding zal ondervinden en dat daartegen slechts verweer mogelyk is door con orgaan. Dc naam „De Toekomst" kan blijven beslaan, doch dc sub-titel dient gewijzigd. Dc Lange: Deze *.*erandering kost niets. Dc voorzitter zegt, dat voorloopig „De

! Toekomst" gebruikt zal worden door de federatie. Mocht dc federatie goed gaan, dan kan later ..De Toekomst" het orgaan, wonlen vau de federatie. Terwijl De Lange nog eens den. inhoud van „De Toekomst" uiteenzet meent Si, ier d ii k dat hel een „blad is met twee gezienten". 'Een voorstel om het blad „Dc Baanbreker"' lo noemen, wordt met 5 tegen 2 stemmen verworpen, waarna besloten werd om alléén

Angcnent meent, dat men de zaak niet to licht moet opvatten. De federatie moet goed fnnktionecren en dat kost geld. Daarom is het beier om ons niet aan te sluiten bij dc ?«*s» vereeniging als wc niet weten wat het kost .Van Spierdijk blijkt nu eerst dat het to doen is om «Het Volksblad' op dc been te houden..... Stemmen: Wist je dat nog niet? Spierdijk- Noen. want men spoelt geen open kaart, men draait er tel» kens om heen.

Een der aanwezigen zegt, dat bekend is. dat „Het Volksblad" een tekort heeft van f2

Hoo ij kaas zegt, dat de vrije socialisten «* anarchisten geklasgd hebben, dat zy geen invloed hebben op „Het Volksblad"; nu heeft men een federatie en nu wil men weer niet aansluiten. Laat men eerst do kosten maar «en» uitzoeken.

De voorzitter zet uiteen, dat men oir - de kosten thans niet tot aansluiting kan overgaan. Wy kunnen ons wel aansluiten op een koopje, maar dan zal men zeggen: Jullie heb» ben wel een grooten mond, maar betalen ho maar'

Laten we wachten totdat wij finanticcl sterk genoeg zijn. Daartoe werd besloten.

(Van onzen korrespondent). '•Zondig werd te. Utrecht in het gebouw „ Voorwaarta" een vergadering gehouden van Vrije Socialisten en Anarchisten tot stichten van een federatie. De voorzitter, G. van Trkel, zeide in zijn opening-moord, Gat de vrije socialisten behoefte hebben aan een organisatie om het kapitalisme en de vijandige organisaties te bestrijden. Alleen gaat dat niet; vandaar dat thans gepoogd zal worden een organisatie te stichten. Was er maar eerder een organisatie geweest, dan had men meer kunnen doen tegen de toestanden die wij thans beleven; wc hadden meer de propaganda voor het socialisme ter hand kunnen nemen, want wij zien» thans meer en meer, dat onze tegen» standers pogen ons er onder, te houden. Opofferingsgezindheid, het persoonlijk geven zooals dat vroeger plaat*- vond, ziet men thansroo nlet racer. Ook daarin kan een organisatie goed werk doen. De - sekretaris, M. de Voer. deelt mede, dat een 7-tal organisaties zijn vertegenwoordigd en 10 personen aanwezig ziin. Lenige sympathiebetuigingen waren ingekomen. Daarna wa« aan de orde behandeling van de I»egln»elverklarlng.

Dio beginselverklaring is een lang stuk, te lang om hier in haar geheel opgenomen to wol-den. Nadat eerst de verdcellng der maatschappij in twee klassen is geschetst, wordt als doel der Federatie aangegeven „de ver» nietiging dier maatschappij, "om er voor in de plaats te stellen een samenleving, waar in de allereerste plaats grond en arbeidsmiddelen zullen zijn m handen der gemeenschap." Als zoodanig is zij socialistisch. De grond slagen dier nieuwe maatschappij kunnen echter geen andere zljn dan die der grootst mogelijke vrijheid voor alle individuen en do vrije g**oe*-»cering dier individuen. Ais gevolg hiervan verwerpt zij het gezag «Her welken vorm üch dit ook voordoet. en stelt «tob tot doel die maatschappij zoodanig t» revoluUonecren, dat geenerlei heerschappij meer aanwezig is." Als zoodanig is zy ook anarchistisch «zonder eenlge reserve.' *5y bevindt zich tegenover den staat Daarom verklaart zij te streven naar den ondergang tn het bijzonder van den staat en alle machtsinstituten, als militairisme, politie en justitie, waarover hy beschikt -Ook tn de «odaaldemokmUe ziet de Federatie aetn hei», «daar zoowel in beSnselopzet. als w de praktijk, dit stelsel slechts blijkt te zyn een nieuwe vorm van slavernij, die hoogstens tn ekonomisch opzicht eenige verbetering kan brengen." Wij nemen ten slotte de ..geweldclausule" over, omdat daarover druk werd gediskussieerd: „In principe verwerpt zij het aanvallend geweld als strijdmiddel, aangezien het dc meest brute vorm van gezag daarstell, doch tevens er van overtuigd zijnde, dat de zelfverdediging is een noodzakelijkheid om heerschappij en uitbuiting te weren, verklaart zij het geweld als een taktor der verdediging te aanvaarden en waar de bezitlooze en geknechte prolelariör by voortduring zich bevindt in de positie van den aangevallene wien alle vrijheid en welvaart is ontnomen, aanvaardt zij het geweld als een deugdelijk en noodzakelijk middel in haar strijd. H spreekt echter als haar overtuiging uit dat het geweld planmatig en georganiseerd zal moeten worden uitgeoefend, wil het in staat zyn de tegenwoordige maatsch^plj omver te werpen." Peereboom. van dc Vrije Soa te Wage. nngen^ meent dat in de beginselverklaring te weinig strijd wordt aangebonden tegen den godsdienst in allerlei vorm. evenmin als tegen het drankmisbruik. Hooykaas, ult Rotterdam, meent dat de clausule in zake het geweld niet juist is. omdat zij een geweldorgnnisatle zou stichten tegenover dc gcweldorganisalic der kapital!**» tische klasse. Ontwikkeling van de arbeiders acht spr. gewenscht in alle vormen. Spierdijk, uit Den Haag, meent, dat ook deze federatie wel weer >*e**dw!h*en »>, zooals alles verdwijnt tn deze wereld. Do plannen omtrent revolutie maken waren goed in 1885, doch thans niet meer. (Geroep: • Nou, nou.) Zelfs in dezen lijd breekt geen planmatige revolutie uit Ook spr. is tegen de clausule van het geweld. Vreugde-, uit Amsterdam, meeitt, dat de kwestie van het geweld in anarchistische kringen vooral op den voorgrond is getreden. Wy aanvaarden, het geweld als het ons opgedrongen wordt en dan moet het planmatig en systematisch zijn. Dat Spierdijk tegen do revolutie is, verwondert spr, omdat juist dc beginselverklaring uitgaat van de revolutionaire socialisten. Spr. is geen Tolstolaan, daarom dient er een clausule ,n te worden opgenomen. Van Sluis, uit Amsterdam, meent da», wanneer de algemeene werkstaking voor ecu revolutionair dvel wordt aangewend, dat plan» >matig moet geschieden. Me]snor, uit Amsterdam, acht het noodig, dat bepaald wordt, dat geweld voor de arbeidende klasse van belang is. doch een zeer gevaarlijk standpunt is om uit te spreken, dat het planmatig en systematisch moet plaats hebben.

Do voorzitter zet uiteen, dat de bc» doding van do beginselverklaring is, om den arbeiders ons standpunt kenbaar te maken als hen het geweld wordt oi*gedrongen. Bij do replieken merkt Spierdijk op. dat de algemeene werkstaking tegen alle geveld ja. (Geroep-. Het is lijdelijk verzet!) Bouwman, uit Rotterdam, vindt het over» bodig zich uil te spreken over het «ewold, nu het bestuur zelfs toegeeft dat men liet gewold niet propageeren wij. Om taktische redenen wil spr. de geweldclausule doen vervallen, om dan later er nog eens op terug'te komen. Grootveld meent, dat de onbewuste massa gezegd moet worden, dat, wanneer legen hen gewéld gebruikt zal worden, wij dat geweld met geweld zullen trachten te keeren. Vreugde is dankbaar, dat de aanwezigen niet tegen geweld zijn. Dc clausulo te schrappen gaat niel. omdat dc massa do waarheid moet welen, dat we het geweld sleehls noodgedrongen aanvaarden en wy geen vorsten» moordenaars enz. zijn. Men besluit, op voorstel van Hooykaas, de geweldclausule als volgt te lezen: ..In principe verwerpt zij het aanvallend geweld als strijdmiddel, aangezien het de meest brute vorm van gezag da-irstd^ doch tevens er van overtuigd zijnde, dat de zelf verdedig ng der proletariers» klasse is een noodzakelijkheid tegenover haar aanvallers, verklaart het daaruit voortvloeiend geweld te aanvaarden." Daarna werd de geheele beginselverklaring aangenomen.

Jansen, uit Wageningen, brengt blj de rondvraag de verveling der anti-militaiiisten ter sprake en meent, dat dc gezinnen der slachtoffers gesteund moeten worden. Besloten werd dat opgewekt zal worden tot steun.

Rotterdam vraagt wat de federatie zal doen in zake het manifcst-Bahler. Zal zij protest aan teekenen tegen die vervolgingen? Grootveld meent, dat op een binnenkort daarvoor te houden vergadering de- federatie vertegenwoordigd zal zijn. Ook tegen de houding van de justitie ten opzichte van den hoofdredaktcur van „De Telegraaf" dient goprotesteerd. Hooykaas is tegen dit laatste, omdat de heer Schröder anU-Duitsch is en daarmede zijn wij het allesbehalve eens; we zijn noch anti-Duitsch, noch anUEngelseh, doch vóór de menschheid Hij wordt niet verdrukt; hij wil alleen ophitsen tegen een ander volk, van» daar deze vervolging. We zullen protestocren als men de vrijheid van drukpers wil belemmeren, doch dat is hier niel het geval.

Een protest in 't aglcmeen acht spr. wel yoed.

Vreugde meent, dat de hoofdredaktcur van „De Telegraaf" wordt gcmuilband, omdat hy dingen schrijft wat de regeering niet bevalt; daartegen dient ook geprotesteerd. Van der Sluijs acht de federatie aangewezen om le prolcslocrcn legen dc gevangenneming van Schröder. De regeering laat antineutrale uitingen van de „Deutsche Wochenzeitung", de ..Nieuwe Courant" en de „Nieuwe Rotterdammer Courant" zonder cenig protest 'na^eeren, doch tegen „Dc Telegraaf", die het» zelfde doel, worden maatregelen genomen. Dal is een onrecht waartegen dient geprotesteerd. Dc voorzitter dringt er eveneens op aan dat een protest uitgebracht zal worden tegen dit door de regeering begane onrecht. Rotterdam zegt, dat men voorzichtig moet zijn in deze zaak. want dat dc vervolging van ?Do Teles-raaF' niel gelijk «slaat met de van do onderteekenaars van het manifest

Mcis ner meent dat do motieven van ?De Telegraaf* niet edel zijn en hoopt dan ook. dat de hoofdredaktcur zes maanden zal moeten zitten.

Geroep: Schande! (Verontw-aardigmg.) Men besluit deel te nemen aan de konf^ronlic in Den Haag. Met II legen 9 stemmen word daarna de volgende motie aangenomen: „Het kongres enz.; kennis genomen hebbend) ran dc arrestatie van den hoer Schrü ler, hoofdred-iklcnr van „De Tcl»*<*raas', zoogenaamd «-eigens het in gevaar brengen der neutraliteit; protesteert ten krachtigste tegen deze gevangen» neming, omdat het niets anders is dan een rrgcriijke uiting van beknotting der persvrijheid."

Daarna w«d dc vergadering gesloten