Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij

Net is nu voor dc vijfde maal dat onze Partll de Internationale Vrouwendag houdt. VM laa" pas fe hot geleden dat die o'^"°' SoJ eors°o bclooging door de vrouwen der ».».i,..:,1^<-*!klassc nlaais vond, dc eet sic t.c 1.1 dut S o>*er 't gansehc land samen kwamen on v«*"aderlngen nicl om lets moois lc hooren 3l te z?«n. maar wel besloten om haar rechten te v^ovcrcn als burgere van den S aal; omdat zh "ot zoo sterk gevoelden dat z>j tegenover bet kapitaal staa,*."prcc!« ' »-.-. dc maimcn en denzellden strijd voeren moeten tegen de S tcn^ic dc arbeidersklasse overheersten. Het lijkt «tl langer geleden, ja op d^u cc" ton Vrouwendag zien wij, '". lcrug: «o-->!< men terui' ziet on een stialcn*.^! *"«, u». leuud een lentedag- Hol is of wij toen gin"3 »W* rhk" boomgaarden vol witte bloesem. s.ii^« «11 boon en verwachting- . ... Ms w^i daaraan denken dun sVhrijnt het m «ns Er hangt ergens in een museum een groot Sdcri voorstellende n" groep b'jbc»scl e SSSS bannelinge» -""ide aan c^ br^ "Ndi. '^ «4'"" > watten van vabvlon en weenden. Zoo zouden wh wmlljds willen neerzitten en rouw druvcn. «Vp»« dm rouw. Dan is bet ons ol een se.hit. tiende "on is ondergegaan en *w.j nu voort moeien gaan «° -^u^c schemering. nar wanneer het wan:* i*. dal mze. uj« dio *^moedeloosheid wekt. even . waar is. da h! wekt tot -««inkeer. t-u. dc P'jnlijkc vraag. M.m ik ueheel vrij van schuld.'^ hebben ook ons v«r.tc leggen «Jwromhc^ ben wij niet met méér kracht deelgenomen aan den arbeidcrsstri.d.* Waarom met m -.'cel. VN «rooier aantal.' Het was lod. lang vóór den i^rlog bekend dat het gruwelijke kap.la- Ilsmu dc menschcn-ma-ilschappn oi een al.jd dreigend*! vulkaan maakte. Hebben wu hel bcsêt van vrouwelijke zwakte, waarin w.j waren opgevoed, niet al te gemakkelijk aanvaard als vi-i-ontschuldiging voor het me deelnemen aan den .trijd? Hadden wij wc sterker den plicht moeien voelen om onze verantwoorddijllh-Ad op te eischen aan hetgeen gescldedt: luchtiger kunnen strijden voor dc verovering van hel politieke wapen, bet lues.echt? " „ . Zulk zelfonderzoek kan ons geen van allcu vrii pleiten. Maar dan is er nu geen lijd meer voor neerzitten in sombere beschouwing. Het zou misdadig zijn om op dit oogcnblik onzen klesrcchtstrijd niet met het uiterste van al onze krachten voor' to zetten. Want dc klas» scnstrijd dwingt ons er toe. , «. Wel geeft dezo lijd ons iederen dag, ja ivder uur aanschouwelijk onderwijs in don waanzin van het kapitalisme. Alles roept ons tot rusteloos werken, rusteloos strijden. Do vrouwen die nu voorgaan ln den strijd voor t Algemeen Vrouwenkiesrecht, zij beseften dan ook zeer goed dat ze zoo het beste den klassen» -.'rijd strijden. Daarom werkten ze zoo prachtig heel deze maand om den Vrouwendag voor tv bereiden, daarom hebben zo zich zoo geest» driftig gegeven aan dc s,traa».propaganda, die in tal van stolen nu zooveel vrouwen wakker maakt, waar duizende en duizende geschriften zijn verspreid. .. li,n nog iets anders weten zij. Zij welen dat deze Vrouwendag gewild aan het Algemeen Vrouwenkiesrecht van denzelfden geest bezield is als dc Vrouwendag van het vorige jaar toen onze groote bclooging voor den vrede een uiting van solidariteit was met dc vredesbeweging van de socialistische, vrouwen uit dc oorlog. >*ocrendo landen, die namens hun organisaties in Bern weren samengekomen. Want voor ons is deze kicsrechtstrijd een deel vau den strijd voor den vrede

Daarmee willen wij niet dc dwaasheid zeggen dat het vrouwenkiesrecht op zichzelf een eind aan den oorlog zou kunnen maken- dat do vrouw een soort van moderne Ariednc zou zijn die den draad zou bezitten welke den weg zou wijzen door het duister doolhof waarin het imperialisme dc wereld hoeft gebracht. Gok' weten wij dat eocialc gevoelens sterker zijn dan bet moederlijk gevoel, al is dit gevoel wel nog iels anders «lat» alleen instinkt. Zulk een groot verschil tusschen dc seksen zien wij niet. Maar liet moederschap heeft nu eenmaal ook een sociale taak, dat is do. verzorging en bc¦.cbcrming van bef komende geslacht. Wanneer v.ij zeggen dat het lijden «ler vrouwen door den oorlog moreel zoo ontzettend is. dan wil dit niet zeg-et. dat de mooier meer lijdt dan dc vader bij het verlies vin hun zoon. Zij dio zeggen dat dc graal van lijden afhankelijk is van dc individueclo psyche, hebben «root gelijk. Maar bet is anders. Vrouwenleven bestaat voor een deel in dc zorg voor dc kinderen, het is haar arbeid, haar natuurlijk levensdoel. De vernietiging van het leven wekt daarom bij haar dc bitterste smart. Hoc komt het dat in t begin *..-*** de.n oorlog zoovele vrouwen uit allerlei klingen vrede*,..'.*','.*:, nationaal en iiitenialiot!.-*.:.!. hebben gevoerd mi nog voeren.' Het is voor 't eerst in de. v,ereld''escbi>dcnis dat onafhankelijk denkende vrouwen ecu lijd van oorlog me.de maken, en wat wij zien van den afschuw* jegens den oorlog en het vasthouden aan bet internationaal verbond van althrns een deel der vooraanstaande vrouwen uit de burgerlijke bewening, dat geelt ons hoop dat in dc vrouwenbeweging een clement voor den «.rede is. ook omdat d«* vrouwenemancipatie liet internationalisme noodig heeft, Maar hoeveel zouden wij dan niet mogen verwachten van het p**fe.ppel. Zwolle, l'.n.eliedé, Apeldoorn. Arnhem. IK-l. Hilversum. .*.!!>!a»:. tlreehl op 17 April en In Leeuwarden e!ei

In leder geval zullen v-ij den strijd voor ons kiesrecht voeren als s li*»jd voor den vrede Wij zullen daarmee dc nationalistische suggeslio bestrijden die do atmosfeer verpest, llceds gaan er «stemmen op om ook dc vrouwen te betrekken ln een toekomstige algemeene weerplicht. In een brochure: ..Allo hens aan dik' van C. l^olvliet wordt dit stelsel reed-, uilge» werkt. Do vrouwen worden daar 'nog uitbuitend tot den ongewapende-, dienst verplicht, maar één land behoeft slechts te beginnen om ook dc vrouwen aan do kanonm-n te zeilen en dan volgen allo andere landen direk'. D' wereld zal zich ook wel hieraan aanpassen. Nu immers worden toch ooi. ganscho. menschengeslachten der toekonrst zonder aarzeling in den muil van den oorlogsgod geworpen.. Welker eden zou er zijn om dc wouwen to snaren? Tot nog loc — en dat -.-.as een element van de vredelievendheid der vrouwen — stonden dc vrouwen builen do direkte oor. logsatmosleer. konden zij den hartstocht van liet vechten niet. Nog g>*uwi n zij bij dc. gedachte dat zij gedwongen zouden kunnen worden andere vrouwen» andere moeders te moeien vermoorden. Maar ook in deze diepte vin barbarisme kan dc wereld «-'zinken.. Waarom niet.' Het betrekken van dc •.¦«ouwen in het maken der wapenen, wal wij n.i zien gebeuren, .5 wellicht een eerste olap! Waarlijk het is geen tijd voor moedeloos zwijgen, voor n'c.-handclen. !5n zeker niet voor het ongebruikt laten van eenig middel voor dc arbeidersklasse lot , verovering v-.*. dc macht. Zoo is het ook voor dc vrouwen. Telkens dreigen nieuwe gevaren. Waakt dan. vrouwen! Waakt en strijdt! Ver. overt het Algemeen Vrouw enk lil in de. Grondwet! Gij kunt niet meer wa-h'.en. Verovert het vóór het te laai is.

M. WILAI_*T-L. v. L

Enkele dagen geleden hebben *nij medegedeeld, hoe het met de 'kruidenierswaren gesteld is. vandaag hebben wij h.t over de groent en.

Een wan die het vak doar-en-door kent en door den aard van zijn werkkring volledig op de hoogt*-» kan zijn. zei on."- het volgen Je:

Nederland brengt' veel meer groenten voort, dan het Nederlandicho volk kan opeten. Al «ten wij heel den dag niet*, d,u groenten, dau nog zouden wij lang niet alles kunnen verzwelgen wat onze bodem oplevert. Sinus jaar en dag wordt het deel, dat voor do kondumptii- hier te lande niet noddig i?. uitgevoerd, mee^t naar Puit«ch!an6, waar de tuinbouwers en handelaren er goede prijzen voormaakte»- Zoo ging liet toen het nog vrede was en zoo is het blijven gaan toen do oorlog was uitgebroken, Toen echter in Vuitlchland de levensmiddelen al schaarser en duurder werden, kwam er verandering. De tuinbouwers en groentciihan^elaren konden buiten de grenzen voor hun '.'aren vee! meer krijgen dan daar binnen en iituurdc-n dus weg wat zij konden. Wilde, men wat hier houden, dan moest men ongeveer dezelfde itooge pr!j z»u betalen .*>!« in Duiticliland noodgedwongen geiehiedd». Want u moe*, bedenken, dat, ö"l--groentei'ikweel.ers — als alle andere producenten — slechts denken om hun eigen voordeel. Zij leveren hun waar aan hen «lic den hocglten prijs bieden, ook al /ouden daardoor de eigen landgenooten gebrek komen ir üjdou. De regeering begreep eindelijk, d.-.t als de uitvoer niet beteugel,! we.'d. hef er in den nu afgelooper» winter heel Indijk zo-., --aan uitzien en daarom wprden de beken-I»*- regelen getroffen, waardoor het mogelijk was tegen goedkoopen prijs kool. peen. rapen, uien <¦•, vat^roenlen aan het >ederli>*.!l*e!i'' volk te leveren.

Hebben deze maatregelen h»!' doe' bereikt ' Het is thans nog niet mo.*rebjk een definitief oordeel daarover te geven, .'.laar men kan to.'!» wel zeggen, dat vee! goed-i is gedaan. Zeker, rr zijn fouten gemaakt, maar het wa:, ook ecu groot en moeilijk werk van organisatie. Een ding staat reiner >.-.: t. en ••at »'-. «ia* rr toch nog teveel i-, uitgevoerd, .-00, lat hef reetl? in Maart totaal misliep en meu met I April de verstrekking moest stop metten. Nu wordt tegen deze meening d^»r de ,"r<->pntcnkommi-*:ie aangevoerd, dat de ko»! vrop!-ging rotten ca niet meer leverbaar was. liet is echter voor een vakman moeilijk dat aau te nemen. Want wij hebben we» eens meer na'te, en slapt"* wiriteii gehad en dan was er kool gedurende heel dr maand April, dikwijls tot '»*. Mei toe. Natuurlijk verrotte, er Jan i,en percentage van, doch er was genoeg over. om wat afval te kunnen velrn. Maar «lezen kr.r f.-* «> kool i"' al weken ".p^. finaal op. Wp,r 71,1 heen is! Wel. hier heb ik het. officieel stedelijk m.rk* bericht ia,: Vierlijn. Paar werd op ? April nog Hollandsche. wittekool. z.ivo.vpkoo!. gfocne kool en roodekool verkocht, terwijl hi-r e<*n kool-je als een rariteit, wordt beseh<--nwd en met minfl^ns een halven gulden moet worden betaa!>l. Pc- ou.le groenten zijn tl-* leh».-»» >>r>. Eu dc. nieuwe. Wel, uit s>ehie!**.nd. V>'e tland en l*>.-lf' land beginnen dc kavgrc-entcn til alirdii? ie l'it'*-!>:!zelf zullen dc kv.cekers dab niet doen. Want zij krijgen thans in Dail!.ehl'md gi-oc,ie prijzen. Hot Uerhjnseho marktbericht v.i:i 5 ."-pril geeft aan, dat er verkocht ie jong^ Hoüaadsche spinazie voor 50 tot 10 mark per 100 iiund. jonge: Hollandsche wortelen voor 00 rot £0 mark per honderd bos. Het spreekt vanzelf, dat als men elders zulke fabelachtige prijzen maken kan, men er niet aan denkt, bic*.' re verkoopen. Maar de regeering moest de kweekers dwingen era redelijk deel van hun produkt hier t^gen normalen prij-: af te geven, dan kunnen zij met de r?:t in het buitenland toch nog prachtige zaken maken. l.'oert dc regeering zich echter niet spoedig, dan kan bet er van den zomer ook nog wel cent kwaad gaan uitzien. En dan mag <*ij er meteen wel eens op toezien, dat do konl?erve.i-»'.ib!-iel.en niet al te veel voor den neus der verbruikern we.gkapen, want ook dat zou tot prij:-opdrijving leiden. Zoa'-ing nu de jonge groenten zoo duur blijven en d'> regeering niet ingrijpt, aldus besloot on?,* deskundige, kan zich dc arbeider.klliese. toch nog behelpen met de vatgroenten. Er zijn, althans te Amsterdam, nog volop zuurkool, spereieboonen. snijboonen en andijvie uit. het vat ir krijgen tegen zeer lage regeeringlpr'jzen. terwijl de regeering!' peulvruchten toch ook nog bc.'t te eten zijn. Het verbruik van een en alldlr neemt de laagte weken zeer af, zonder dat daarvoor 'n na-vijsbare reden i^. Voorts mag er aan herinnerd worden, dat do gemeente nog -¦en grooten voorraad b*.isgr')enten heeft, die in ta! van vinkels — o.a. van ..De Dageraad" — tn krijgen zijn tegen de volgende prijzen: 2 liter snijboonen 50 cent, *2 liter spereiebconen 00 cent. U liter b'iijboonen ~2 cent.,3 liter sper«ieboonen 12 cent. Ten slotte wil ik er op wijzen, dat do gemeente Amsterdam zeer goede aardappelen beschikbaar 'telt tegen normalen prijs. H?t :>, dus niet alles tehaduw. er zijn ook eenisse lichtpunten. Maar het is hoog tijd. dat de rege, 7in-i zich de zaal: der c-roenten aantrek:, wil zij niet, dat de bevolking er in dit oplicht kwaad aan toe raakt.

!.omen. Er is spinazie, «la, raapstelen, er zijn jonge, worteltjes, wat konikoniiliors en radijzen. Het is alle*! peperduur. Nou zijn die jonge kasgi-oenten nooit goedkoop. Eer-«t als de. koud* grond gaat opleveren, wordt het gewoonlijk beter. Maar het ie de vraag, in hoeverre da"-«lezen keer liet geval zal zijn. Want Dultlchland koopt alles op wat het krijgen kan legen zeer hooge prijzen... en de uitvo->r is onbeperkt. Alle jonge groenten mogen vrij het land uit en er is niet vernomen, dat er plannen zijn, or.» den uitvoer zoodanig te beperken, dat eerst dc bevolking van ons eigen land is voorzien.

! t. treelit. Een voorstel om het voormalig l pliaruiaci-utilch t»abo»aiorluni, dat nog lot It»*>j in huur is bij ha itijk maar voor het al»a. du^uiscli onderwijs niet meer noodig is nu er een nieuw l^hariu. baboia.oriunl is gebouwd, l>.' hc.tclnmcn voor den gcin«cnl>.lij»vcn keu» ring^diei.ot voor »:ct- ca uruikwareu en het Nij». mui de. verder».' huur lc ontstaan, weid zonder bespreking eu zonder slemm.ng aangenomen.. Pc gc!nccn>el,ji.c kcuriugsitieliHt wenl in lul.', oiidan.-.*. dc kraeiüigc bc,*..!.jdii:g, o.a. ^->..t!e, ol>gi.i'»rg-n op den zoiuer der ' sP.ül'lj'jaal*. Na een paar jaren van treurig i.e'ielpe.* en sul.keien, zin de,ze dienst nu eindelijk en behoorlijk onderkomen krijgen. Naar verluidt, zal hel s>-iiouwt)urg,.oiNitcc ml de bur» gerij, herdoopt lot .^luscumi-onillee, ecu aktio beginnen, <>.ii liet genoemde .Xachtplaats-zoldcr' b'^iuit van den i'aad in kattigraj'hisclic ge, slaan!-- een ccrcpiaats in het gcinccnl'.lijk | Museum f., bezorgen Dc 'oordracht m zake vervroegde winkel, lliii,!!,'' we.-.l zonder ongelukken afgehandeld. De voor: llen, door onze pari>jge.io<*tct* l'oomsma «u .".lollnnd-er ingediend met hel doel om dc avonden, waarop dc v«!i»roer aangenomen. Ui* geheele vpforde. tiitig weid len s,olle vasll*esleid met *!.'» legen ! 7 slommen. Dc tegenstemmers waren dc hccrcn ! »"c heeren Everwijn, l'ocr:, Dulour, Van dn* I II!-***,*. Zijns!*, "*,*,* anc, V.m Zijdt eu d'Aulni*. ,1*" üourouill.

Voor!", werd vaslgesleld een verordening, ieuei>!.: levensmiddelenvoorzieiiilig maakten h» t noodig, een behoorlijk gen gi-lde*: bedrijf*.. aai! dezen tak van gci'.:< lUilèdicnst !e '.«.ven. Evenals «Ie ander,-gciiie.iileiicdrijven is ook dit bedrijf op een zuiver kommeriicclc wijze ingericht en beheerd. — Lenig verzet legen deze ingestelde verordening kwam* van het allcrkotiscrvaüef. •Ac de»! van den Naad en wel op grond van de a„gi,t..., «1at.... «1i1.... bedrijf.... wel <:en> niet tijlelijk z0u.... kunnen .... w«z»n. Do woorr dezer beangste voorbi.-,l'>!-i*.c!ic konserval',^eu was hel iialhoüeiio raad lid. notaris lj.vailc. Professor d A!,lnis glimden"., als een vooruitstrevend metiseh t«»^n hij dit soort konscrvalistnc h«or»lc uiteenzetlcn, maat* kon hel toch niet van zich verl.r^g.n, aan een voors!e|.**wa»>c om dc tijdelijkheid 'an lul levensmiddelenkanloor tol 1 Januari ll'l'. to heperke*. z.^n stem te o.llholi«lcn. — Po verordening zelve werd zonder stemming aangenomen. I>n-.1-l.«'l-. *Er werd besloten d»n gasprijs lc verlioogcti met >''. cent. zoclat deze nu **» cent pc >!.' wordt.'Hel adres van ..Nosoko. mos. >>n, verbelering in dc dienslvoorwaar«len van liet personeel werkzaam in het deneeskundig Geslicht voor Krankzinnigen le I ranch-.**, werd aangehouden, «laar binnenkort hel kc-iiiehtshestimr /*.! komen met een nieuwe rageliiig. Hierbij hadden l'.aü. en Dc Kaan gelegenheid er den Hand op !c wijzen, dat dc toestand van het personeel in dit ge»