Nieuwe Rotterdamsche Courant

Bijna honderd «bildoriHen on teekouingon van dom kunat»»«*r«G bijeen to zien, is «Mm zeldzaam T«or«-bt. Moert stouw werk to bot, maas- ook rooi «tot wo roods konden. -Uka wt»! met oreztog geplaatst, wat niet gemakkelijk moot zijn geweest in do botrokkolijk kleine ruimte, in aanmerking genomen «lat Tolo sebll» deriton grooton omvang hebben en alles toch uitmuntend belicht is. IHt Zuzo Bobertoon-'H kunst spreekt oon machtige, bree»ïo, manneUjko geest, waar do hartstocht voo? do kleur n» domineert; -voor hot diepo zwart, do fluweeldiepe bruinen, bet omaU'gtonzendo rood on blauw, bot zonnige, blinkende wit en do sonore grijzen. Net is -Werk, machtig Tan opzet, machtig van breeden lichtval langs oudo dingen, brokstukken van muren, witbekalkto gevels, waar een raam» of deuropening to als een donker, somber gut «n do figuren gebogen, oud on sjofel aan roorbh' stuntelen; of binnenshuis, waar do lijven groot, breed Tan bouw uit komen, do donkere baren, de donkere kappen aaneengesloten mot bet donkore jak. Machtig ook van breeden schaduwral; oen schaduw dio ingrijpt aobter-ow do dm» gou, den ouden tinnen schotel, do oude kruik, een witte kom, «lio tegen do muren aanspoelt» als een breede Tleermulsslag in den donkeren ' avond. Of do dingen omrandend: de lichte koppen, do licht gebloede figuren; jonge meisjes vaak, ziek, peinzend, mat, do oogen neergeslagen, waar do vermoeidheid Tan nfgetobde bezigllesn baar sporen achter liet om de bolle kassen. Werk, ten «lotto, dat machtig to Tan-groot mensobo. lijk voelen, van diop in «lo «10l meevoelen bot leed dor armen, dio verweerd en Tergoord in ontbering on «weegen bun loven slijten.

. Baso Eobortaon.

Ziet men baar getoekendo koppen, ln bot kloino zaaide bljeob gehangen, dan slaat «lat met meewarig» beid; dan moot do ttx«cbouw«r wol voelen, boe bier al dio troste hoofden voonrror bange»*-, hoo zo zuchten «f kreunen of slapen mot «en pijnlijke*-» trek om den» mond, beo on» «to oogen, over do kaken en jullbeendo«a been «en floens van weemoed ligt. Ato «en altz-ojskkord fiak«*»»palml, dat verhongerd neervalt to midden dor woeling in een wereldstad, zit bier bét naakte -rrouwelijf futloos voorover gezakt, terwijl het schimmende licht haar magere ribbenkas accentueert. Nog a**mzallge*r to «to twcodo grooto teokcoing: «to kloeten omhullen «r bet trieste lijf dor vrouw, maar op baar gelaat built het ongeluk en «to bande» «o» kon radeloos in den schoot. . Dozo teekoningen gover» do armoede g**-»yn-se«nl, -zooato do verbittering van den ouden dag subliem ia uitgedrukt op «lien gescbilderden oudon vrouwekop, in do zaal «maast bij het raam geplaatst. ¦ Nochtans to do ellende van bet volk b,j 3u« Bo» bertson niet. «zoals bij Eüthe Kollwitsch, uitgang-»» punt voor do kunst. Do vreugd van do kleur domineert In baar schildering en zoo suggestief to haar color»«t» «lal», trio do tentoonstelling bezocht beeft, buiten komend zelf alles in steiker, machtiger kleuren zal aan» «bouwen «lan to voren.

Oud en nieuw werk vindt wen bijeen. ¦ Ken van «lo «e«te -icllildcrjiroeve», — mogelijk uit «len tijd, dat ijuzo ltel-ensou onde»*-.vijz«rc<-» wa». aan «lo Hoogcroßurgerschool htol-^cr o-cdo — to hot meltjcs» kopm (v). UB lateien tijd het atelierdcek. van «en fljuo soepele sehildoring, zooals wor geen a,**>crd« licht overal op do runden der voorwerpen getikt woeden, llronzig scllmft het langs den rijp goteoiulcn muur, schimt langs het tcoro glazuur der aarden pul en koestert zich in dun schoor!st«cuingaug, tusschen den zwart manuoren mantel eu do kachel in. . . -..-..&_• «... Van bijna eendore, soepele vorfbohaud«l»>g is het kleine biunenhuisjo (10), in schoono vcnlcclmg van licht en donker opgovlekt. Tot de mooiste dmgen hooren het aardappelschillende vrouwtje (15) en het ikleiue naakt van net jonge mei-je (><). zoo stevig v.m vleesch t-n tegelijk zoo maagdelijk teer van voimen, Waar broos het licht streelt over het tengere nimpjt*. Stevig plasthlcb 'zijn do groolo naakten in pantel, iforseh geteekend. warm van kleur. Warm. van een heerlijk goud-geel. zijn «Nl tulpen; kleuriger, frisseher 'dan Ilanr schilderij van dit om'crtvorp. Het gro«»,o boni (-11) is van verrukkelijk diepe klc!tr»v.ecl

3l«*n schrijft "NS uit Ame-tenbun: • Twee-honderd schilderijen l't Is het ccr-.*!o wat men «let, w«n««r men den catalogus, opneemt. ll,j «lio groolo kwantiteit is er vast ook kwaliteit, «lat do.*u re,>,--cl«>g»T!«»altell laten scl,il»l"l*en. Ook voor on» helen» daag^eh besef i» deze voorstelling niot, of althans zeer woinits gezocht. Do kinderfig»inrtjes zijn vol leven» «ligo liekoorlijkhcid; fraai en teedor rust «le reclrtor» ban.l «ler moedor o,» liet blonde hoofd van het oudste. Do*»!, l>ot waarlijk Ix-dangtvekkentio in dit rijk «c«**tef« feol-do sdnldcrij van twee .imu-ienlijke-i. at-i-el-oeld in bun veranda, is do uitdrukking op do geachte der ouders: di» niets theatrale, maar zoo innig menscho» W» aolU»^ da» T-arrtoslon zijn van «to T-x»«do, op dN» «uldsbto» Vosz^» «Ut bet ra^ go»Hlc dot-do boa«Ho «zon van »chn l-jno vooye» on bot bunluxraslfi kolljo mar den beo» «ap; naai bot Tortodon •taart >, sim» buk. en ia «to»^ bc»«»«>Uu, süt *-* moedor nee», met aan baar echoot do enkel in ba» go» «toebton nog l««>do geatalten «l«r • TOlll»»*»» non. Vol n*«*»>**belilk g«nw*l»l en Tol povzlo ia dozo T«*a***sHolU»g on torono to bot werk cm «lbildoril van boogo kwHteit. Do tanden «wf zljn plraebtlg on sober gt^dtllttord; streng van vorm m do kanton gar» nooring. Brood riekt bot diepzwarte kostuum vmt den man bil do »ijko waar toch soboro kleuren van bot Tot-rnkkoMm-w-lUn-*», lichte naakt dor kindoren; bot zacbto rood en blauw «Hor licb*t-omgoslagen tl«x>kj«-O, en bot glooiend nood dor «tooltenning. Do odelo schildering, ah, ook do teekening «lor bonden, fHn en sa-toto krl»s>**b,,treffs> sehenzaal en zal waamebijnlijk verplaatst worden, zoodat dan boter hot donkoro jak tegen den lomgen fond to -don zal zijn. Van eon tw«***eden leerling van Bembrandt, Jacob Backor, op trien do ««vlood van «len moester echtor niet merkbaar is, vindt men oen manskop voeleer met oen tooto ¦ ala Tan Ilato bior en daar gedaan, lijn, gelijk oen miniatuur» en warm van toon, is een expressief mtlbljespertret van Van slingolsndt. ll«-lt jongenskopje, hieronder gehangen, ia er blj vorgoleken kond van kleur, maar welk oen meester» lijk», ongoloofelijk knappe schildering treft bior in do tinnen voorworpen, net potje, do kan en do lantaarn. Ook do wollen lap ia verrukkelijk, en men golooft het gaarne, dat dit paneeltje door een meesier als Oeraid Vou geschilderd werd. Ook in den zalmkoopman Tan I-Vans van Mieris treft dio mooio schildering: Mor echter niet slechte in do voorwor» -.>en, zooals bet «tuk zalm, do jas; ook bet gelaat en tlo handen zijn verrukkelijk, knap èn gevoelig èn schoon..

Een groote kop, ecu damesportret van Nicolans Elias, to stevig van bouw, rustig vooral van expressie en lichtval.

Een aantal typische genre-stukjes hangen in dozo ?iaal; oen geestig schooltje van Egbort van Ilcems» kerk; «en guitige berberg-seeno van Jan Hlienso Holenaar, aan wien men ook een gn»oter paneel, waar do menigte zich in een herberg vermaakt, toeschrijft. Een oporalie-scino van Pieter de Bloot is noch zeer karakteristiek, noch mooi. In ecu levendig taifrecl met karikaturale drinkende boeren, Tan A. Victorijn*», rullen do leclijk geschildenlo banden op. Een klein paneel: oudo vrijage van David Bycknort, hangt naast cc, mooio compositie van ecu herberg ia do manier vnn Van Ostado gedaan. * • • Ook fraaie landschappen zijn «r in «loze zaal, waarin telkens weer dio verwonderlijk fijne «schildering treft. Van salomon van IluijsdaOl -een grijze stem» ming nan do rivier, waaronder «en warm, lijn na» tuurmoment van A. Elslieimer hangt. Een donker, fijugotoekend en geschilden! paneel wonlt in den catalogi» vermoedelijk vau Van Groos genoemd. Een trar-.no boschteon voelt wen in het landschap mot stroom van Gomelis l>cckcr.

Ia het oog vallend door do wonderlijk minuticuso teekening van ver weg wijkende landerijen met borgen, waar alles, figuurtjes, huisjes, iioomcn, zelfs het koren «lat te vcldo staat, boel do bouw van bet land haur»fijn geteekend to, trekt «en landschap, dat overigens niet vau kieurgovoel getuigt, door Abraham üterck op koper «eschildord. Zwakken van te«» kimiug maar harmonischer van toon, is hot berg» landschap van «fan Griffier. Van Jan Wijnanb». is or een donker boschgczlcht met «norm goschildcrdo vegetatie op den voorgrond; disteltakken, groote blaren, picpkmid en braamtakken om een dooilo boom-tronk gegroeid. Een typisch figunnlock, met moot blond «rettchict van duinen, verrukkelijk fijn van toen. vnn Pieter do Bloot, to no. 11. Ook do Iletocnde Liedjeszangers worden vermoed van hem to zijn oil, dczelfdo typische teekening, «ien warmen toon iv «lo lucht. Een strand lo üchovcningcn vindt men vaut Iltocs Molenner, «.vcueea**, van hem een winter, en verder cc, landicllap bij Haarlem, met «lo ruïne van Ilrederodo door Vnu Groos.

Ken rand van bloemen, weelderig geslingerd om ecu madonna en om do kna'*i>o techniek geprezen, i.»« vnn Daniël l»egllnr»>. Eveneens van «en Antwerpenaar, Jan van liessel» is «en warm en teer stilloven met fruit, technisch enorm kna;». Gevoelig van kleur en „tttlrukkiug zijn de abrikozen van Goorto; maar veel krachtiger vnu bedding «te vruchten met roemer van Willem Ivlaa»**' Hetla, prachtig vun kwaliteit en warm van toon. ' . ' In «lo voorzaal naast het raam »s een Herberg» interieur met rockers en drinkers vau Adriaan van tpl>cn. door Dr. ll«»f» tdedo do Groot aan «len ztddzaan» voorkomcmlen schil» der lilaneadnm toegeschreven, liter treft <»«»k nog eet» krachtig, mee.iterlijk ge-»el>!ldcnl inanxlortret, vol» gen* «Jen catalogus,, vermoedelijk van Jan vnn Bavc» btoyn.

Men schrijft ons uit Utrecht: Naar aanleiding van mijn -m», tekeningen ovor kunstindustrio op,le jaarbeurs iv «lit blad verleden Zaterdag 8 Maart, werd door «'tn der op do jaarbeura aanwezigen. d/n heer Van Doffen, vertegenwoonli» ger van do drukkerij Van 11>,ekhoven, do. opmerking gemaakt, dat ik zijn monsterkamer niet had bezocht en cvn-nin «Ho van de Xederland^eho Galvanoiu» richting" had v» rmell. In do eerste was o. a. goed Hol» landsch 1.-ix kdrukvverk te zien eu „hout» en linoleum» snc-ln". — ook maakt do schrijver ons attent op e, n boek il» opdracht van het jaarbeursbestunr voor Pre» sident Wib. van reliëfs «loor I.ion Cachet gemunte-, nnngcbraeht in tlo J. I. i'oen. Het «spijt mij waarlijk, «lat ik, «Uo niet als algemeen Vor?da»>lt,V!'r optrad. «,» »i«>t »l gewieh» Ugo monsterkamer* verzuimde, ün 't «loet mij plezier te vemcm'-n, dat do r er van overtuigd is, «lat waarlijk -.kun**. «•„ in-lustrio" u»c<-r en moer beginlxn, sam»u te g'lati en u»iju indruk, «lien ik ontving van bet vete. dat ik wel za« — wa:»rbij zoo onnoemelijk veel loclijks wits. bij het weinige goede, dat ik memoreeed», — onjuist ot althans, te t^l«2cht va*.

Opdat * echter «o» Tuigend jast*:-«wf^t o__^_ I «Ito» to n*wm«»o»zl«n wat in knMlli^.ii»'**^»»»'' «p*ltoln' waarlijk Tan belang *»»«.> «a 'ft ann««ln»n »ynato « van -lio fabrikanten, «J-o met «cunMona*»» of tan», indn»tr»o»don «--«-nt-uurerken ot zichzelf «tonnoo »o» kenen, «on lijst -werd -samengesteld, zooda» «en tamst- TOlatolWM-orntot in * wildo bobotMo tv «eken. «Dok bob ik niot. gelijk *• rozig jaar. *«rm«alid go***i«m *»» *l»pc»santen «lio bun Icatnon» door n»btt»*»*it <»T 0«. t mm.'iNVlan Tan kuna» on indu«»tlio in t algowoon in ons land ka» «non <«bt>*nz «deebts komen, hetzij door oen aparte aan do jaar» bom» Torbonden ku^»wij«li'*b>ld-totent>>»*»t'^^ bot» «il doordat op do jaarbeurs zelvo allen bun work Uoten zien, die nu wogbleiron. Van boovolen oullell^ do gciedo meubelontw«rpors o. a. zagen wo nioto. Waas blèren I-lumoov, Utoenlöffol o. a.l o**.-». ? •¦¦• .'• -,^7'.. -O,***! * -^*'****>

Bij do firma Ilnlnok zijn K«oben T*ar«beidono «icbUderijen van do Ilaagsehe school en van «ho uit het laatst der 190 «nnr enkelen. «Uo ik noemen wil, omdat zo »»er b'tzondor «to aandacht vragen o. a. «Ven naj-mr-sdltg" van *?. IL Voioaonbiuob uit zljn besten lijd. Onder bolder blauwo najaarsluebt met enkele drijvende wolkjes oen vaart mot oen bootje waarin een Tisscbor. en «toarlang» een atrook land met boomenen oon rrouwtje «uo in wind en ruunio staan. Vastheid van schildering van lucht, land en watervlak, zekerheid in 't vlot neerzetten van de kleine kleuraccenten ('t roso op 't in do wind staand vrouwtje, 't fel blanw op do j.-», van do Tisscher) do fijuheld waarmee do wilio wolkjes staan tegen 't hel» der blauw, dit bij do indruk Tan ruimte en helderheid van een frtolehen najaarsdag, die do schilder steric gevoeld moet hebbon, om dio zoo te kunnen doen meevoelen, maken 't tot oen van Vteissenbrucb'a mooiste, schilderijtjes. Ook Voermans Koeien aan den l-^sel" behoort tot diens beste doorwerkte aquarellen. Wo zagen op «Voor de Kunst" er meer van dezo „ÏJsclbocht met kooien." Maar nog meer dan in een van de daar aanwezige» to bereikt dat lichte, haast doorzichtige van do kleuren van 't rivierlandschap, dat bet lichamelijke aan de koeien ontneemt en zo al' één van slof doet zjjn «et lucht en water, terwijl wce«piegelcnde rivier c» wolkeliliemdl nis een een» beid vormen, Zien wodaarnaast '1 b o 1 o n s „Bcb»pin ,lo haven*-', dan vinden wo bier weer gohcel andero kwaliteiten waarom wo dit bewonderen: do rust. en de evcnmant der compositie vooral, de uit aandachtige beschouwing ontstane teekening van het over t rus» tig water aanzeilende schip. Vo aandacht van ver» diepte aanschouwing blijkt ook. hoewel op geheel andere wijze in zijn „longen met hond'^ uit de» laat» sten tijd. beter dan 't meer eppcrvlakki-o „Kinderen in 't bosch". Nen jongen, met aandacht bezig oen stok «e snijden, loopt verzonken in zijn werk, vooruit met stevige jagers-stap, een '««^wondje volgt op eenigo afstand zacht op woUepootjcs. Belangrijk is i zoon schilderij to vergelijken met den >"« a»nwc» zigen Allobo „I'Ncole Bnissouluère'' van 1807. Ven tegenwoordige!» beschouwer voldoet 't nonder omdat hij te veel het verhaaltje er in voelt. Geschilderd t,er» mocdclijb omdat men dat toen zoo wenschte: «e kin» deren zijn dnn ook nis 't waro ingezet »n dat land» schap, terwijl 't fholen »te doen wa*» dien jager ,n actie to geven en do verhouding.lubben de jaster en 't hondje. Maar op ziel, zelf is do schilderij van .Vllebé vaster, voond wat 't laml-ehap betreft: de mooie kronkelende boom. en hoe mistekend van tee» kening zijn de koppen der schapen I Een lrii-eh klcnnge „Lente", boomen met gele bloot-en» in bloeiend land, to er vau lla rt «ibbrig. Van 'l'oorop een tlivisionisllscb geschilderd stukje „Visscliers": een plas met de in hun geilende vaart !oo goed gegeven zeilschepen, lien goed gcscliddcrdo «Vaas met bloemt,»" van Zond! o luim Il r o i tner b«l,al vo oen „Bniter" en „llu»m^' op een hoogte legen de lucht gezien „een schuit in het I5»Vok". waar hot rood van tlo forsch gcsohilderdo s.chcep!.rom>i t.gen 't helder blauw van 't water een feest vau kleur is.

Vlcento Nlasco Hialiez. «Wijn en Liefde." (ta Hodcga.) Uit het Spaan*-:!» vertaald «loor Hl. van Raalte. 5. M. Meulenhoff, Amsterdam. Is er veel werk nis dit in de Spaansche literatuur van dezen tijd? Dan misten, wij «lic geen Spaanse.» kennen o.»»«eloofolijk jammerlijk vccll Wat een rijkdom, wit een gloed, wat oen ruige kracht. Zoo iets is «r «lus. en wij weten er niet vanl li,er is «'•«w bock, een enkel — hoovelen zijn «**r nog zool Zulle» wij niet morgen een uur vroeger opstaan en Spaan-sc!» gaan zitten lecren» De taal staat op het program «ter liugolscho scboothcrvomiers; vanwego de handelsrelaties m» t de Zuid»Ami'rikaan*«che sta» ten. Dat zij toch op oen Xetierland^eh school program stond, vanwege do gcestcrclaUes uut een nationaal leven zoo overvloedig rijk als wat bier gi-«icb,ldenl wordt, en «lat elementen vereciiigt, «lic wij gewend zijn als onverenigbaar te bet-eh-ttwen, mubleleeuwen en den «lag van vandaag, politi-^'' agitatie en antieke voHls»poëzie, bandieten» en sniold-elaon'. -romantiek en do n«on«lainiteit van oen l*o*irg>co!sie, schatrijk gliWOVlten in grooi'industrio et» wereblUan» «lel, socmlb'ine» «lat spreekt met «tsoonrcu „it heiligenlegenden eu een adel, die ziel» de gelijke van koningen acht, in do leer bij boekhouden» on reclamomakers. Dat all*»*» toont ons «lit praebligo bock van Vieenlo lllasco IbaNez. in zijn apotheose var, «len Wijn. (Waarom beeft do vertaler liet wijn en Liefde IAM-ö-N»» ,-H» -^.«l»? «otjo tlo «brii^or or boven-' noodig en genoeg.) Do Wijn. dion hij hier viert >»u vloekt, «lat i*» «1« go«»lgele zoet,' zwaar>g< arende. «I» n wij Xooriierlingell in ziju tallooze vervalsehingen onder «1, n op zijn Kiigclseh (en «lat in teekenendl verhaspelden naam van Sherry kinnen: tin dele wijn van «lenz. «li<» wij «ns verbeelden te zullen proeven als wij reu üodeg-t binnengaan. Ken heel volk heelt deel nan hen». Neen. twee volken, Het «ene, gering in aantal, maar oppenuaehtig, een volk van genieter,», dat zijn «te eigenaars der b, roemde wijngaarden, tli<>. verblindend met hun witten kalkl-odt-m, xehitteren rondom d.i vcrl»lind<»n«l«w»lto paleizen-stad. Het andere, ongeleid maar ma« iiieloo,*, en ellendig, dat is het volk van «lo a, benten-, die in die wijngaarden werken — een volk van ellen-ligen, tevi tol op nietmcor-menscbelijko wijze, waarin, eindelijk, het be-<-f van zijn ellende is ontwaakt en «lo wil om «laaraan een eind to nmken. Zoo staan «te tweo tegenover elkaar. lilaar lioveu beu uit, als -pen I>Hin «ter Dui»-nd eu Kcso Nacht gevnnget» eerst in een met to»ve» krachtig zegel gestoten fleseb. die, ontsnapt, reusachtig oi»«tiji»t en do zon vo«l<-nk«rt, een svlrrik voor wio i»s hem wnawbn te l-eheerschen, luwen liocren «rn kneolüeu uit, de Wijn, aller Heer, wien-* knechten allen zij,,. ... Wie het meest'! do Itezitters in bun witte paleizen of do halftlicrlijko arbeiilen» in bun stinkende slaapcr»»«»ipel«»nk op den wijnl-crgl lte le/s-r waagt het nntwo«'ld niet; zoo «ingrijpend heelt de «dfijver van La Nodoz-a «lo«Hestte «.«t-T-bl u-a-irtoo do rtjko zoowol als «te i-rmo v»ervalt, dio in «te mat-ht ziel, liogeeft vnu den t-erl-ukkorxlen Vontervnr. IV rijken wonlen zsn slaven in vellust: «üo aanzienlijke heen:,» van Feroz •— wat verwonderlijk, wat veraeldelijk slag. On«ter «*-n laagje mondaino beschaving, juist zot»ve«-l als noc-lig is om een schijn, v.m lxkiutlhoi'l n«>t liet loven en «lo wenibl voor to spiegelen — uiterlijke ele» gant-a. en hoffelijke manieren — het gemool van een lazzarolio, «lio niets wil «lan interen, „dormir, Ia t<»to a I'ombrt» ,:t les pit-ls an soleil" — «1, voor zijn out» ' spanning lV?» metf niet zeggen, want'iuspannwg kent hij niet. — maar voor een varia.," iv «lo luiheid andero genoegen* opzoekt even gemakkelijk al* het slapen ia tle zou: bet toekijken bij een stierengevecht .het dobbe» len aan »!.' gebaren, wierook, muziek en van goud ovcrtinteble Ixmthtid van t.nt^ierkleeding en hoilipnbeelden »u zijn ledig hoofd eelt dronken-K-ha,» to weeg brengen aan «lio van «len zoeten wijn gelijk, Do besten onder hei» zijn mannen van het slag van Pablo D.ii»ont — gewiekste zakeii.niensclieli. «liv met een waarlijk out» stellend gemak duit» «dieverij. oud-Oastiliaausche gr.mtlezza en g lucbttm patroon dieua zaak te eigen bat» heeft bel-cerd, en den na jaren teruggukeerdc verklaart krachtens «lat beheer dt» recht» matige, «-.«-naar to zijn geworden. Do oudo --«troon sterft in ellende: Dupont is millionnair p-wo**den. Do zoon trouv*.t met ecu do, liter uit «loorlueltlig maar vrtl» ! wel geruïneerd p-«l «hl. l'ablo erft zijn vaders m,l-li'xneu en zijn moobrs trots: hij voelt ziel» een mar» kies San Dionüdo. al toekent hii ->. Dupont. Donna Klvira troost ziel» over haar mesalliance «loor schatten te scheuken aan de kerk. l'ablo volgt ook hierin haar na. „Het geloof lx»*..*, allo»'.'' Ilet is of zijn paleis van een huis, zijn kantoren en wijnkelder*, zijn ui»*-*o-'trek» te wijnga-irtten e», i>e-***cn eu volk van i*t--l>e,d«,rs hen» alle-,» vat wnnnl zijn als middel «er verllotwlijki-sg tl'xi». Hij mankt cc» gebaar van halfiklissen en kn,o-len voor «lo glimlachend a«-s*»enmdo prieeters. «lic hem Ix,o,>k» >i. Kik jaar wordt «een vat van «len alterodelsten wij», «toor ,eu commissie van bio>»ol»oz»pcu gokeur,!, naar Rome gezonden voor de mie van den He»» lig» i» Va»!cr. Ken aanplant van Amorika-mscho w»ji,- Mikken op hellingen na do phylloxcru gerooid, wonlt gcwijt'l met «-en praebtigo pn'cessie en do Groote L.ta» nl». —> wnJcancten-pater-n-i^^anSo»l---»---1-^^ liUcbtgowaild gaiU d«^ gi»^*NUo»>»-'t »Did j»»i^os^ en „Verlos ons lieer!' galmende» Don l'.»bl>» eu den i binnensmonds vlt»ekelideit arlt-idei--.. «lie«nu ,l» ro pl«el».I tigheid hun Z«>ntlag»thuis moeten mi*»" n. voor op hot u:» dit «xno en eenigo punt zijn do in alle anderen verschillenden hot eens: l.vis Du-,xT,„t de losliol, do ou>l" markie-» San Diouisio, tl,» broeder van Donna Klvira 1 »>.-> ont, «lic zijn fortuin verbrui-t heeft mot zigeunerinnen, de tweo „Markiczinnetjes," zijn in hot wild opgegroeid,, doel»--ter*, wier ntinuarijen — tlo laatste is t!i« van tle pas getrouwde Donna l^da nut oen varken-koopman — «te gebette «tad i» opwinding houden — allen „amen zij trouw hun kerkelijke plieliten waar. Don Pablo zegt tot den ,-i--»ol,i,>'***mir»g<-^nden I'crmin _ Monteno» gr», zijn kantoorklerk en teven* s--celnoot uit do kin» derjaren: „lk ben en beter Republikein dan gij: ik ben oen modern menx-h! Ik wil «te Itel-nbliel. met Christus aan het l.oof'l.'' Do gelukkige volken, enkele Zuid.Ameiikaansche llepubliolccu „waar do Onbevlekte Ontvangenis licvelbol-oter der legers is' zijn het voorbeeld, «lat hij der Spoanseho na.m voor oogen zou willen «lellen. , , Voor bet werkvolk heeft «te auteur met. als voor do rijken in Dupont »«ter «u, patVrtion in. Do Montenegro* hebben nog een schijntje van do vroegoro wtdvaart en waardigboitl van «hm kiemen , gromlliozlttt.r over zich. Ken geheel ander slag zijn «te wingerd-werkers, mannen en vrtiuwn. over mo. do outlo het opzicht heeft. Zijn dat nog menschen? Do kxhr^ve^jaafgol^Junja^ «^-**l»stl«>. »"¦-- al». Ilij een indruk wil geven van hun verwording >- felle l-ee-sten ,n golutdip, leesten en op «te aarde kruil-ndo aan >!" >».»n>o gegroeide planten buffel*, hon'l. li. wijnstokken. Ontlor I-onderden «ien als „het Seho-.'lmee»-»,rtjc". tlat tot Salvuticrra. den revolutionaire» projtagandist, zegt: „lk wil weten, Don Peruando. ik wil een mensch zijn. e» mij niet bosellaan-sl gevoelen als ik do paanlen op «ten «lorscb» vloer zi», rontiloopcn en bedenk «lat wij «ven redeloos zijn als zij. Alles wnt ons armen overkomt, is het ge» volg van ons niet»weten." — Do anderen deuken aan geen weten; zij denk**-,» heelcma.il niet. Hoo zouden zij het kunnen? Waar zouden «lio uitgeniorgoblen do kracht, waar zouden dia ilfgojakkenlen den tijd van» «laan balen oni te denken? llehalvo l»un «lagelijkscho slavernij en tl>tgelijk«he,t honger kennen «ij maar één ding: den wijnl Met wat wijn houdt l'ablo Dupont de ellendigste**» tot vrien,!. Als eindelijk de opstand uitbreekt, «lio maandenlang beeft gesmeuld. — een cnkt-lo vlam. dis dadelijk weer uitlduscbt. -. ia bot do wijn. dio do verslagenen troost. Zij weten «lat hun attnvo-nr» «lor, naar do worgpa.il goleul worden — on zij «llin» Tdo wijn. Don l»c^.indo «lat is do eenigo wa.*»h«*»dl Drink. Don P,-msudol" Do «».n>voluUona-ir, die uit do mv. kon»», waarde Don l'ablo al zijn arboidol» commmtlccrt te (man, b,«dt den ouden Martelaar dor Vrijheid een kelk vol gouden wijn aaa. „Drink. Don Ru-naad"! Dozo wijn i» van ons, wij hebben hem *«»*» ckond. hij te p-stsik^t*»» bij >-^"««*?"^'^^. Do rtzkaard, do ollcalUgo: en «lo wijn. van «tezo «km is het verbaal. ... . . War» het nico oen al te «mtlaakb-iaz Wttk- «tweo-somligcn zint — a»«n«*«klngtn, «o nmkon ta «on gave, zoo konu-tüWt. als ons bier gHodon woid^ -wn «uden het mndo wat «oor -iMgowor» *»»*s«n*«w*»*: not is niet volkomen in ---«-ttortio «ot den aanvang. «las» ,lo bedenking by^bt-HnHter tege-t^vn**- mik. -««-os»»»» vlo«^ van «lteonb««t.<»l «n*i»»***«»t^ 3m—i. . !

zien meldt ons uit den Haag: _. onbekend n-n*.!.'. onbemind, zegt bet spreekwoord. Do waclbcitl ervan ondervond nievn'UW «.la»ro halm «TÜimlowiecki. die in den I'rluees.e Schouwburg een. liedeen» en balladeii^vt.nd gaf. waarvoor «{echt* weinige belangstellenden waren bijeengekomen, loei» schijnt <>clc zangctcs iv liet buitenland nog al succes to hebben gehad, te ooldccten naar ,-cv aantal c«Ueken. di» on" bekend zijn geweiden. Daarin wonlt "e hoedanigheid van haar soprnans«»» geprezen ui* wel» luidend, heuler van timbre, waarmede wij on, "leemgen knnti.m. Wij vo-*-en er gaarne nan -toe. «lat de intonatie zuiver ia en de uitspraak zeer «widelijk, te» tviil de adem degelijk liel.eersc.it won.t. Itevendien «.ekSjnt het z.»ls,cltl'.ii»rcl» "iet gering te zl^n: aarzt*l!n»< in optreden en /.ii'gen is haar vreemd. Dom goede cigelu»ehap,»eu zoilden nog tot beter recht «"»«''' wanneer het utt'biikkingxvermogen sterker sprak. Lr is te v.eini*- verscheidenheid van sternbuiging, zoodat hel «mi*» klinkt, alsof het tem,x-r*,me„t ziel, met ge-..«-.-aan, laat gelden. Dat zij daarvan niet «-«.-stoken i«. Wa». o.ü. uit Ilmluii*.' Mninaeht te licspeuren. waarin meer diepte van gevoel gelegd werd dan ,n andere liederen, zo"alt van 9trai»ss. . Mevrouw Halm zong liederen van Sehumann, Set,»»-ben, lirnhms, Stram» t n Wolf en bracht nis noviteit vier I'iirnibll.ndcl» «rzHhlnngen aus «tem I agenkrcls des I'rager Doluturms van Max Hausholer, getoonzet door I*'e,*d. l'fi'hl. Dat «!o zangeres ziel» voor deze zangen ii» do bres "lelt. «-trekt haar tot eer, maar,lo waartlo «.«ster geforeeenlo balladen is niet groot ge» noeg on, tien hoorder te kunnen 1-ot-icn. .VI gaat do piano col: nog zoo te keer met dieiio bostonen, «lio als klokken moeten klinken eu al laat do componist do, zangstem ook U"g zoo galmen, wo krijgen er loei, geen i'lie/elig gevoel door. Wo huiveren s>et valden inhoud van li-et verkuil. De middelen, «lic l'rolil go» brnikt. zijn niet alleen niet nieuw, ze zijn zelf-, nog al gewit*-- en mixsen artistiek, fijn gevoeld karakter. Met d«**o algemeene bebouwing kun**,»-,» wij volstaan, «hiar «lo v!«r balladen allo «tt hetzclfdo „lvoau «taan. V'«ir zoover zulks beoordeeld kan worden, .«af d» zangeres zich veel moeite. Hn,»-*» lteemans. die haar begeleilïdo, droeg er het zijne redelijk toe bij om voor e.:>» goede vertolking ingang te d««*n vinden. Haar b,*.panntng waro voor belangrijker muziek loonentlcr geweest. .., .... , , . Dn ziügete-, wenl met bloemen rijkelijk Ixxlacnt. vriendelijk warm t«»<>!:eji»cl»t. In haren bijval liet zij Uoelu:i!..< terecht «holen. .... ._ [Heelt* Is >:>»», gedeelte vat» o-nz» vorig» oplaag opgenomen

Van T>o S ttAlo Titvoh door 11» Dr. Nico t». B»HtHtolon to in «io zoel» lNouwo B««an« «tor Mij. Toer 0«do «n UooH. I«tlUlr to H,»»!»-»» do «v«sl«to d>^ i^ dt^t^totz T«»»ob«»on.

•pascal was gcdurentle sljn vier laatsto 1-svensjaren, dfo hy In do nsbllneld raa Portllo^al bleet «loolbrenU**»», ala «en lan*lgeseholen adelaar, h-lmkerend naar «te laatste ca lioogsto vllleht dte bij nooit sou vol-t-oort». DS} «ijn dood Bob bij, do schitterende wiskundige, do «lagraaren,ebel!jk erldüol vna «lo sonde aan zich ervaren heelt >»n in die ervarlng do spring» voer vindt van zijn ve**waehtltig^n. Het opmerkelijke ls na» melijk dat bil» onalseheldelijk aan elkaar verl-onden. rim eigen eUendo en zijn elgt-a grootheid beleeld heelt, «n dat dlo dubbele ondervinding de o<,n>lirong is van zijn ovortut» gingen. lic scherpe en zuivere denker dlo hij was doet al het moge'lijko ora dezo Innerlijke ervnrintf i-> d<»on naderen tot «en leer volgens welke «lo mensch zijn zonder in zlel» heelt en «In genade van bulten wachten n:«t. Maar ondanks nllo ondereeheldlngen valt aan hot eind do men»ebelljke groot» beid mot do goddelijke genade «am-n en ligt zo nlet langer in een «loei bulten hen». ?l)m« eenigo deugdg" zegt hij dan, «1, onszelf to haten, want wij zijn hatcn**waardig wegens onzo beg«*erlijkheld : «n een waarlijk bemlnn**n»w*»ar

Door het invoeren van deso uitdrukking : I'lltro unlver»«l verliet Pascal» ecdachto van «en hatentttvaardlg Ik en «en beiz^ncuswaanllg Wezen zoozeer aan utelllgh-ld dat zo evengoed als haar eigen eatktumlug kan ver»t«an worden. Immer»: dat «lo mensel» het universeels wezen nlet 1«, spreekt vanzell t maar het spreekt ook vanzelf dat het nul» Vcr.'celo wezen deel van luim heblx-n moot op strafte van niet untverneel to zijn. Do tegenstelling word» du, een In» wcntllgo : bet bateniwaardlgo Ik beeft «Ten beadnnenswaar» «lig ander-Ik neven, zieb, v.-«armee liet tegelijk 1» strijd ver» keert en dat bet moet l!-»ll>-!b!>en. Do vervaiielng van ..l'Ntro" door en be» aanhalen van da tekst, Het koninkrijk Nod, Is In on», kan dan ook niets veranderen aan do waarheid «lat Pascal ,5-t dezo aanteeltenlng een een» voudig psvchlselt «eb-,.lr>*n a!eu*xhapii»lljk.wij«gee*-tge wereld» beschouwing, Pascal In do vormen van het t?hrls!endom." Xledaar het begin vnn «en kort opstel over Par «als PeN s < e-e. door Albert Veewev In rijn P> o -.-.' e g 1 n g ge» plaalet. Ilet boek van Mej. Dr. C. serrurlr gal hem aanlei. ding «laartoe. GoUelilen brengt het tijdschrift van Adwalta, J. I. do Haan» J. J. do l?!<-ppc!aar en G«^d» van Nevcren. Van den eerulo 1, het ecu omvangrijk gedicht, O rph eus getiteld.

In Do Haag aoho Post politieke bcsehouwln» gcn»por>tolegraaf vm Lord, Itussell uit Londen, van dcan HorbcKo uit Parij», van Dr. Veldmann uit Ver-' lijn. Over li tornt „ur tezcu wo in dit blad: „Waarom i» hot Ncdcrland-elt geen wereldtaal gcvor.'«!> geruimen l>jd gehand-, lianfd. Terwijl on*» selillderscbolet» de geheele besehatfdo w«-r»ll veroverd hebben, ziin de kunstwerken In onze taal zn» goed ala nersenz lot erkenning gekomen. Waaraan ligt da» sis het loüerkun-llgo ,al<»»t en genie In Nederland zoo «blzaani 5 Het lm nlet zeldz.-»-,,. Kr 1^ itaar.»i hltollik geen land ter wereld, dal een zoo groot aantal maandschriften bc. zit, welke sedert «ieciiiula, maand op maand zooveel goedo en uüii.'iieitdo lltleraliir leveren, als Nederland. Vat veel van die litteratuur mul.-» i- dat» dn soort, welke in '1« wereld meer opgang mankt, keu nlet als verwijt gelden, «lok de wer. keu van on/o s» lilld<»« zi^n an«lel»< «lan dl» van de «chllder» «ler andero volken «tt dat andere, «lat eigene, dat specifiek Nederl.ii.d-eh>->, mankt er juist Voor «len vreemdeling do be» l.orlng vnn ult. He', zou zeer g*"-< 1 mogelijk zün llt d» Neder, latidselio litteratuur sedert 1^?i» een dertigtal werken, (po!*, zlo en proza» te kiezen en deze In niu|s*-e ,abt» te doen verte» len «n «laar!i-t la do wereld nl«t. Waaraan ligt dn» ? Waaraan l!»k wel. ,7u»pet-»>» ni.t tot wereldroem i< gikoütca * Dat do in hel I'oolseh gesehrev<»n roman Qm» Vad!» van slen*»Ulewle/. over «lo «eliee!,, wereld lxkcnd I». gewor,!-n. terwijl allo Netler» land'elio hl«tor!scho roman» v»lsli"-Tcn onbek-nd zijn kobl»-» vett f Hoor «lat «1» Nederlan.l'eli**» li.geerliig. <1«, Nflerland» s»li« dl,!b»matle en tic Ncderlandcbo jrol^s-oren in de let» terktindo hun plicht ten aanzien van de verbreiding van werken In do Nederland-The taal In liet buitenland volkomen vcrwaarlo-»»! hell-en. I.r Is ook nlett» voor Kk van Prol. Ir. Jan to Winkel, «lat wij hler aan» kondigen ') Is weder een bewijs van het verouderd" stand» punt waarop degen-m. >!lo geroepen zijn den weg voor do orkeniilif» en verbreiding van on»»» „loeder,.»!»l binnen» en biillenslands te l^rel.leu .n te elfenen, st^isn. P" man. «ilo aan do Amster»!«-"ebo nulverslt.it zoovel- laren lang als professor ln de Xederlandvbe letterkunde optreedt, l-.-.'.eeltt «leze dertig jaren om fossielen ui» do Nolerlawlsebo llltern» tuur op to delven, ze to eataloglseeren eu van etiketten ie voorzien en laat ons «lan, als bij aftreedt een Mollig museum van opgezette producten na»"

•) „TV ontwikkellngsga»»- «ler Nclerlandsebe Letterkunde" dcor Ir. Jan to Winkel, llooglecraar to Am»terdam.

Do X. Amst. heeft loUorkundigo 1-e-cliixiwingen 1-etreff, «te boeken over kinderen van Victor »*-. vau, Vriesland. Hij do goo-lo r» prodiletio »au «eu hout» snee «loor Mank,» 5 o ugo Kraai »chr>jst Prof. l:.»» land ll«»»>t «r>eu ojuttol. Hij deed er «vn bix'U uit «Io Ahuamiragrot bij afbeelden en schrijft oun.:

JTt-mohm be» m-OXmin doe >»ls»z^.»Dt?M», bsa«»^«bolHdzn*g in «to -gts^ T«t -iz*l»»i»ll^ «ah*. pan T««oo>>to totck-t^nzkl» -souwzootzl. Tm ""»-»< hogen moot «ton bonden! »«llw<» -- eoanjkbMi dl -««do Moot van bet '-«•--^«-l'Ps tl«>*l»Olto*a ai* «toon* «tooi«l«*«*del»«>*»«*»'<'l»^^»**t»**nd**^^ i«Torto*s-». fan «na beo-HiM «nlb>to«ido, o». *7"^^7 zoom T-ar*l»»l°«ls w«l*«'<>lbe»»it»Ta***«*«u. in w»»»»» mm wij bot bar*tot**tobt«-*ijk loven van mW-toonois ««««lon, thans nog toot «tos oog zien ntUiM»*». .. . En toch, b><**»OT»oes -Mo-l^e-akooiat bindt «ti»» kanufc. werk»?, «lio «lo» «zen «o «*bnil*M*!*z*w»okki!»dn t-psas»»» tiitto «ijn gt-WobeHlton. Do jager uit bot p*^«lckmttoH«, «Fdsi,»^ beNig «eb» tor bo» wlld «tot ben tegelijk bt^rtgt^lto, «obroot «ton diervorm noor» bezeten oto bij wo» «lot» «Ie g«ttoobto» t*orvul«lbold nan bot door «tot bH zocht en toèb Trees»«i» maar ato «en dto-znotto ia l»raobl-g bow-ogon •rlaza*m«Tmd>oalligraftocb pjnenolol. Onzo jong>o <-j-ck?oi»om««sgoat «to grootheid dor natuur niot -strijdend «n tbijgentl, al» oen vorrukkol^jk spel vun nhvsieko kroont on men-tMe t-or»***Hhrikking, maar na» «tor. langs do -stMo paden dor zaehtev«rvlel»***>Mtairheid, en -ooi» di«otboid vaa ui-tbeolding. «ito hem in dit ktoino kunstwerkje rein «loot zijn oto oen gaaf kind. en rein -ook, al» do pzaobUff f«''tool»u*-«**uto oonncns

uit -sijn s****m*p-*l»*lbtok artikel: -Jloo bar-lolijk vatten wij bopon, «lot «to jongo kunstenaar *ölank-«s spoedig do krachten zal l»rWlM«ea voor ntonw-ni. s«*ibooncn arbeid, waarvoor zijn talent zot» zuiver is ingostiolll." Vélen t**t*nt*»b«n, «lit met «ton sebrijvor. 3lr. C P. von Bossem sobrhft over Cos Knies van Maurico Pnjo ato »-iT»c*r oen poging lot vemton»» wing vaa bot blijspel. - ' '

Do Bonwwoiold to slecht to oproken OT»» do Jaarbeurs: „Wij kunne» aan do stad Utrecht tijdens «en laarbeu» -^ccbte met w«*-erzin torngttonkcli. Do stad *««-> loor. als zoovele lotgenooten, in de laatsto innen , moor en moer van znn cigenaardigo oudo «hoon» ' beid. liet onvormijdelnko vcrjcmging^procos dat — althans tot zekere hoogte — op ziebzolf bct»bonwd , natuurlijk to voor oen lovend organisme en toejui^»., ching voidient. to «r to Utrecht niet dan hij hoog» uitzondering in geslaagd on, nicuwo waanton te stellen in do plaata dor nudo die verdwenen, Tijdens . eene jaarbeurs schijnt echter het laatste rctstjo - distinctie uit tlo oudo bisschopsstad verdwenen. Een onaangenaam herri (de kroon spande dio van «en koekjes» . fabriek welko met hart» rektomel-onton ook menig, lantlschap b»esmeurtl, van oandwicbmen en -straat- : «clirccllircn» i» zotte lül^nstmimgen. En wie. aldus op het ergste vtiiorborcid, lor jaarbeurs zelf den J i»elioonlieizin der Xcdorlantlsclto nijverheid na» -, «peurt, zal nog v«?,b-»»-*d «»?r loelijks geprodu«>onl wonlt. „llij zal niet recht weten waarover zich met grooter ' orgcmis to v»«rwon*toren: over liet volkomen gobrok: . arm zelfkritiek van zoovele fabrikanten, dio bier met d«> grofste en oniinaii*sto bazari>**nll«!> uilkomen, of over do volharding waarmede, allo pogingen ten spijt, hot publiek l*da.t?blijkclijk in zijn wansmaak bevangen blijf,*."

Het Arnhcmseho vrk-est h*eeft gisteravond ook .o Xijmo>?cn Vermool»ens Vj*mpbouto uitssovoord. Do «toncertzaal was flink bezet; do bijval bleef matig.

Hetllollandsobo Strijkkwartet zal "Wecns. «lag 10 Maart in «en abc«n<)m«nt«ooucert te .Vrnster«lam ecu nieuw strijkktvl-rtot van Hcnri Xagwijn ten gchooro brengen.

Het Htrceblscb Medelijk Orkest ««tor leiding van Fan van Gilso kondigt op 1? «lezer oen Scandinavisch concert aan. Soliste is Movrouiw -Vnnio Koordewier dio het Concert van Grlog zal spelen.

Do pianist Xicolaa» Riedijk, dio zieb do laateto jaren meermalen ond«rs<«hei«len heeft, i, na korte ziekte gisteren te 's-t.'!ravc,**hi»«*o overleden. Ri>«lijk» een loer» lm-*** van Ix-onid Krcutzor, is slechts 30 jaar oud geworden: hij was aan «lo Haag*»che muziekschool „Musiea" als .oeraar werkzaam.

De heer Hubert ("uypers is voor het komend seizoen nls muzikaal adviseur eu dirigent verbonden bij de N.V. «Tooueelverceuiging", directeur Herman lleh'ermans.

De Leidsel,-» kunstvcrccnlging houdt de volgende week in Amleilia te Lelden een tentoonstelling van schilderijen (voor het mcerendeel l.eidsche hofjes en gezicht»,, bij Katwijk) van J. 11. Wcyns.

Ornler het radio-telegrafis-oho nieuws van beden uitdo Ver. Staten, vinden wij vermeld, dat in do Hnio bericht is ontvangen uit Kl Paz. de hoofdstad van Hollvit», omtrent do ontdekking van vier authentieke «obil» tlonstnkken van Rubens. Zij bingen «mar in «lo hoofdkerk. Volgens het zeggen van d<7>«d*undigen — altlu*» do radiotelegrafischo mcdcdeeling — zou er aan do echt» beid niet to twijfelen zijn.

Den 9,' n Maart 1913 is Krank Wcdekind g^ste-rvon. In het O-icon to Mtm«*li«>n is bij benlacht mot e*<*gel> »»--cl

Morgen wonlt het Hn!s v an Ral -s ac to Passy bij Parijs, dat git-rct-daure^id is, als zoodanig ingow-jd. l'en ni<»«lsillon staat in den gevel. Alles ia zooveel mogelijk in den ouden staat gebracht. Het is nu eensoort van mtlseumpjo en tevens een huis, waar ««hrijv****» cl» kaar ontmoeten zullen.

Volgens Pransehe, bladen is Maurico Mseterlinck «lezer dagen to Pont Xeuf bij Xieo in bet huwelijk gctrttlen met Mcllo Il»u,o llahon. een jong meisje van 21 jaar. Do schrijver schijnt «lu» gescheiden Ie zijn van do actrice Goorgetto 1-eblanc