Gouden «»!*llle kusten en de ccc nog blauw, en de buide vele golven, dle «r spelen, en He witte -vli-^it van vooglen — o, de vele weetlwen zwevend door de zuiverende kou, «nemend als «en bul, al, een gevleugeld «meeuwen, en hun kroten af en o-ia over mijn hooU; h6b ik ooit wel in een amler lied gelooid hier «I» nnrd dan do verloren kreet der meeuwen! En all «wenken en verdwijnen, en het Is nu weer stiller, en het gouden uur wordt later, en Url« VeDlolüllendn landen en volken van Azi?. Afrika, 'AustritliN en Amerika hebben hun romantische en dichterlijke beschrijvers gevonden. En daaronder nemen die von den Amerikoonsehen Indiaan en zijn land «en voorname plsaw in. Do Indiaan is misschien even «likwijl» het onderwerp geweest. Maar ovor het algemeen hebben de schilde» meer van «len Indiaan weten tt> maken «Inn do beUntristisohe schrijvers. . Onder do ititlloemscho menschenrossen is de zoogt*» naamde Iloodhui»! welhaast klassiek te noemen. Van den Indiaan en de wildernis is ton allen tijde een groolo aantrekking en bekoring uitgegaan; niet minder dan van «len bruinen. PolynesUlr der stille Zuidzee» Geen natuurvolk is dan ook meer algemeen bekend, in populairen zin, don «lo helden van Fenimore Cooper en Gustave Aimard. Do moed en andero l_rljg-smans«lotigden van «lon Indiaan, zijn tragische geschiedenis, hebben gedurende moor dan een eeuw do belangstelling en «sympathie «ter i^esohoafd» menigte in l»oonl-.1_morika en Kutopa otigowekt. Kn toch is do Indiaan bü datzelfde , Ofschoon het exotisme i» «lo letterkunde betreffende andero landen en volken meer dan een, het onderwerp von kritisch© Ixmpteking i* gouroost (ik noem slechts het werk van Pierre Loii en Lafcodio Hearn), is een afzonderlijke svnthetisolio studie omtrent deu. Amer!» kiutnsehen Indiaan itt de letterkunde mij niet bekend, '/.elf-- in ecu pretentieus werk als het reed» genoemde l^.itie-me O-Mo uitgave, Parijs Illll) wonlen niet moer «latt zes schrijvers van Indtatmsche verhalen genoemd, en «liutttwder slechts twee niet-Franschen. Naar schrijvers nl» I^ongfellow, Jotuiuiii Hlüllor, Bamlelior en Itemingtett zo^lt n^cn tevolWoefs. Ik wil daarom in het volgend optitel een beknopt kritisch overzicht trachten to geven van het voornoamtte uit de letterkunde^ die den Indiaan to^ onderwerp heeft." *) Er z|jn schrijver, van het exotisme, dl« zich niet het minst om de waarheid bekommeren. Twee voorbeelden slecht», dusl^ve Flanbert drukte zich naar aanleiding van zijn lilslorlxch^ltchneologlsclieu roman ult üarthago. _»a» lammliö, die Uterarix-h al» een moe_»ter»tuk geldt, aldus uit: ?.1o me meun* de l'arel, .' Vet zooveel ander goeds, stelt d© Nederlander tegenwoordig meer en nadrukkelijker de schoonheid van zijn land op prijs. Slet schilderijen, met prenten, met kieken— ook met woorden, ziet schoone woorden doet het telken, Mr. P. H. Bitter. Wie nu Zeeland bezoekt — en wel menigeen doet het — dankt hem onder do wandeling, voor wat hij vroeger in Elsovior over «lat land schreef. Xtt roemt hü Koord-Holland in dit tijdschrift» En schetst er «Is „stad van fleur en weelde" Enkhuizen nldns: «Waar ge u wendt in dezo bezig© -plaats, go vindt een overdaad vim rijkdom en zwier. Lierlüli© gcvcleu en poorten en rük-getooido huizen zijn bij ticntaUon 1© tellen, overal tusschen do groen© boomen vindt go zo plots nis' opeens bespeurd© nieuw© kostbaarheid. Daar hebt g© «1© Waag, aan d© Vischmarkt» een kienrig, ongeschonden bakstecnen gel_ottw van zestiendeeuw*schen Hollandschen stül, met sierlijk omhooggol» vendo gevelteppen, daar hebt g© bet weeshuis met zün rijk geornamenteerd© poort, het klein© baksteenen geitouw, dat zedig staat to pronken met al zün kostbaren tooi, als een Zon«lag«clt© boerin met al haar kostbaarheden, en dat den bekenden gevelsteen boven zijn poort vertoont, waar weezen onderwijs ontvangen van den weesvader. 'lot aan den top toe, waar do sierlijke, zwierig© klauwstukken prijken, is dez© govel mot liefd© versiert!, en al do rijkdom der ornamentiek kon zich zoo sterk betoenen, omdat zo haar weel» derig spel bedrijft op het eobero fond van den simpelen bakstecnen muur. «Enkhuizen is doorregen van architecturale schoon» heid. tl© hebt hier niet, als elders, een middelpunt, waaromheen zich de monumenten van waarde groe» poeren, go hebt hier verrassingen voor nw schoonheid begeercndon geest op allo punten der veste, cl© verklaart dit historisch. (3© meent «lat dit voortkomt uit d© rivaliteit van «3ommerkarspel en Enkhuizen. tweo plaatsen binnen dezelfde wallen, doch di© eerst later vereenigd werden en in beur Ixüdo afzonderlijke kerken. d© Zuiderkelk ann Lint Pankmtitts. «I© Westerkerk aan sint Vommoms gewijd, beur dualistisch karaktor vertoonen. En ge wilt opmerken, «lat bij het einde der middeleeuwen d© beide kerken middelpunten waren gebleven vnn d© velschillende gemeenten. Hoe het zij, het gecentraliseerd karakter ontbreekt in Enkhuizen, en wij. dio de schoonheid zoeken, wij kunnen alleen gelukkig zijn dat zo in Enkhuizen over allo plekken der stad zoo kwistig is uitgestrooid."
Nieuwe Rotterdamsche Courant
- 12-07-1919
Permanente URL
- Gebruiksvoorwaarden
-
Auteursrecht onbekend. Het zou kunnen dat nog auteursrecht rust op (delen van) dit object.
- Krantentitel
- Nieuwe Rotterdamsche Courant
- Datum
- 12-07-1919
- Editie
- Avond
- Uitgever
- Nijgh
- Plaats van uitgave
- Rotterdam
- PPN
- 832495182
- Verschijningsperiode
- 1844-1970
- Periode gedigitaliseerd
- 1844 t/m 1869
- Verspreidingsgebied
- Landelijk
- Herkomst
- KB NBM Mfm MMK 0030 [Microfilm]
- Toegevoegd in Delpher
- 20-11-2013
Avondblad, B. Letteren en Kunst. Tijdschrifich.
Onder de Menschen. Vooruitgang.
1/ Lcouutn!» bleu ordonniie «omtncnc»» par Mii-tuètne. Ik herinner mo «Ictt zin uit het t'ransoho diot^, en ik bei» er se l_n daarom nok viel 't mij niol« vreemd, ja, deed 't mij harmonisch aan. toen ik «en .««nok kretg van «lon voorzitter «lor Coöperatieve Verlirnik<*.veree»!ging Vooruitgang, mot «lo uünooü.'ling tnt een cnntra-bo» ?_o«k np 't hoofdkantoor, om <*<»,.<**, wat ua*lor^ te ver» nemen van ii.ior bloeiende bestaan. 1-n ik lieiiaeht mot» «en: liet virbruik, «Io ete.n,kwe_st!e, d....r willen «lo mcn-ol»» /otsb-r «»^w^ ,ooab*t u en ik. »u immer-**, gr«» tig alle» van welen. Kn den vnlgomlon morgen al ?triplo ik naar t hoofdkantoor in «lo Sohoolerl*o»ch» ««trant, en met nugevetn«l» aandacht hebben wo daar» na bakker»» en kruideniers» on molk-, Ixite» kia»»» 'n oietvn-, bs^ikotb.»kkots», lionlior»». en sigarenwinkel* «elnsziecteenl, lot ik er genoeg van wist ont er nn kort en zakelijk het volgendo van to rapix»rloer*,u tot uw nut on naricht: „Vooruitgang" te Itottenlam is,le grootste coopcraticvn verliruiksvfouiging hier tol.mdiv Haar Mental ««draagt W» 0; — 28,000 gezinnou verbrui- Ken haar waren. Dat is 2? procent «r ruim een vierde vsn het aantal inwoners onzer «lad. «n nn dc be«perkende ..ixtribnl«.maatregelen, waarbij hanr bclr^f gerantso«neor,l werd op de Imsia van don omzet in 1914. ingetrokken worden, schrijft het l«»tnnr we'r gemiddeld tnehtlg nieuwo leden Kr week in. De petto wim>t beeft verleden jas» / 4«l.«^> bedragen. H» «n«t e*** -het loopende jaar wordt L^ehat op zes millioen; er is nl 6én week van / lÜ.'i.oOO go» w Do tegenwoordige voorzitter vnn het bestuur, do heer A. van «ler Zwaan, is nog een cn-üperator vol van maatschappelijke idealen. lemand, «lio u zegt: -door do eoöiieratie komen wij tot afschaffing van «le kap!» talistische» productiewijze met al haar ellende." Dl« n llodgson Pratt citeert: «Coöperatie bcteckent vrijmaking van «leu mensch van do maatschappelijk© i u economische kwalen, waardoor het loven van millioetivn onzer medeburgers verbitterd wonlt." En Aug. Fabre: «de coöis-ratie zal. van den dag af. waarop zij in alle lauden op verstendigo wijze zal worden toegepast, lei» don tot opheffing van alle nationale en intoruationtle lieten." —En dan concludeert do president: «lont?--zamerhnnd br«ngt «lc coiperatie alle kapi«ali»ti_!cho prl»lnctic-m!ddolcn in handen «ter gemeenschap.*' Maar met dit al In-doolt do «*» „Daardoor mocht uk weldra hot vertrouwen vanden denkenden arbeider winnen. Ilelf door mijn pleegvader* (ik het» er nog tw,^, bijgekregen) «et do lx»sto levenssappen gevoeg «.teblo ik mijn to verwerken grondstof tou onder «olt« iktmdigo «»intr»llo van een doctor-Kcheikuiidigo. Dit «ll»»» w*«oliafto mij «vn ge» stadigeu bloei. I'«x_h wil ik bokem.ien, dtt »rm«n een kracht, die voir mijn verdere ontwikkeling onmisb»t.«r is. 11 het einde van het «orslo hwensjaor voedde ik 3» gezinnen. waardoor de werkzoamhoilcn «k> uitgebreid werden, «lat mij pleegvaders bodutnn een grootoro w««kinriehting voor mij te «««ken. In den beginzo verwerkten tweo g _jJc hond mij bH n ve__«vtll»t»nd aonbesroleo «en bo»p tr_ hot «itido ren.hot eensto In-venojoor de artsndendie» woging eenigo vnonleolon Van «lon 3lolonwatorw«g zijn /ij t«x n al gauw ver» huisd, uuidat do hu>_>» ii.',>ua«r huu « r «x>k «l-ii winkol 1^! wil«Io vo^httr, n.«» «li.ir *!**-.!* 't /.oon .-tand voor. ?.oo trokken zij naar do **-,-l! letter, reetls bij do derdo l.vning. trad.n dc hoeren Fan Ilmlig «n mr. van A.tltoa abt promotor* op. lat gaf aan hot bedrijf meer vortronwnn. Kn ge»-tadig arm is hot «tecls dirextt-er don oonnnoreieelen kant uitgegaan» tlyn de leider****) «alnmlul geworden. Dit is vooral bet goval geworden na do seheidipg. Ncwpronkelijk stond er in do »tatt_t«-n. »l?it oon roker «looi van »l« winst voor olgom»e<**l>e arbeldonilxtlangcn es» vo«*i*r de H. I>. A, V. «on woelen bctecl. V»*»? Meld»-*lit«t*rii6 tu*»»*^*»»^ «o«*z^^ 'en de neutrale leden. Vooruitgang toch werd al» «Ka per,!»o!!i, waar -odor voor ziy.j v.!k'>-*elan?ou 't wow.» vildo af«>lh»!< >i. Nu eens / li» vo«,r do „tukcnUe metselaars, «kut two«> ho:..lenl gnld-'n voor don tlo* *.tnu*r
Wcekbladen.
De tooneelrefercnt Ednioml Visser heeft, l© Domburg toevend. Eduard Vcrknd© gespr«iken, dien men ook nis «-.trandliczoekcr beeft kunnen zien in Pan,»-ram o. 't Verslag slaat nu in Eigen Haard. Visser vroeg: hoe denkt tt zich «lo opleiding van tooneel» szielers, i«« «Ie tooneeltchool van nü niet voldoend©? Antwoord:
..In do toekomst zou lk een cursus wenschen te verbinden aan het tooneelgezclsohap. waarvan Ik dan directeur zal zijn. De leeriingen wil Ik dan dadelijk op het eehlo tooneel laten llgurecren en heel kleine rollen doen spelen. Let wel. ik spreek van leer» lingen. Zóó moeten zij beschouwd blijven gedurende bun leerlingschap van b.v. twee janr door d» acteurs en door - zich zelve Zoodoende worden zij ©-"ekweekt voor het cusenilde^pel Zij zien dan tevens ,1e regie. Na of vóór do repetitie b.v. krijgen zij dan in den eigenlijken zin los: Vaaren, ze dit zóó moesten doen. dit zus. Lessen In do tooneelspeelkunst. losvan het theater, Is niots gedaan. Do leerlingen krijgen dan grooto rollen, treden nlet . of zelden op voor 'n publiek, komen later aan 'n gezelschap, waar zonatuurlijk mot kleino rollen moeten beginnen en voelen zich dan onvoldaan. Een kans krijgen zij eerst na 'n betrekkelijk langun tijd. Net spreekt vnn zeil dat or nog In eene andere richting ontwikkeling moet wonlen gegeven arm Jonge talenten dnn door tooneell-pelen alléén: Dramatische letterkunde en zoo veel meer Dnt onderwijs zou lk ze klas«lkaal willen doen g?von'' Ilelangwekkender is do volgende uitlating van Verkade. di© vroegere gevaarlijke gezegden van hem verbetert:
..Al» lk met l^reepsspelors werkte, dle vastgeroest waren ln het beroep, verlangde Ik maar liever te worken mot dilettanten, mtar sis dezo stumperig wsren. dan wilde Ik weer liever met beroeiisspclers ln zoo. Zoo werd Ik aldoor geslingerd tusschen beldo polen, liet Ideaal is en blijft voor mij professlonals. die niet door routine zijn liedorvon." Hier zal wel. niemand wat tegen heblien I
Ovor Cor lluys sohrijft Ilobituó in Do Haag» «ohn Post.
..<_»!» die zelfde zoo. waarln^n we van liet Cabaretbalkon In do pnitzn in-inzend turen, deint lluys weldra wee, o», als e>ti zoveelste Jan P!elers7^oon Coen de Indien te vorovorou. IVclei'r maakte hij dsnr reeds con» nutte» omler Verkade. doch thans gaat hij op eigen wlelten drijven. Dat dezo vlucht ecu stoute moge zljn, welke zich In si-lionno zwenking hoven het bij-de gronil»ol!o vorlx-ft I Dit woiüo-hou hem. liolialvo do vele Amstorilotumers, die hem een cnthousl.t.-iten afsehoid,-avond ls-reldde». reker ook do llagetMa-n». toe. Is het niet in het Haagje, dat blj zljn naam maakte? Cor lluys op hot programma licteekcndo bij Do llaghe«l>e» lers een genotvoUen »vond. Vle herinnert zich nlet zijn meoien Pelonlu» en zijn tollooze. nmussst» solen-llguren In do Lodoh-olultkeu? Daorb'j geniet blj als Klein 'leen««llst eene reputatie In den land© sis bljsa geen. Luvs legt op olies «en zeer persoonlijk cachet. Ik her- Inner mij ult vroeger jaren ecu Itollaansch acteur ln bet trunslortnotie-uummer ...leun de Bliksem-EeUner". lluj', nu zou ik willen neeteen -im blik.<»om>«teur. Hij heelt ecu eigenaardig rssscite maaier van op te komen, welk. Inslaat, HIJ brengt vuurwerk mee. «lat knettert en spat en do venken der lantasio, welko van den waren teolteel»ll»ler ls. snrlngen lustig rond. Wanneer hij dnn ook van do planken verdwijnt, hebben we het gevoel, dat de otmo«i«» heerlijk ls opgclrls Een nieuw boek van Dr. W. G. C. Hijvonck doet Dr. Prinsen in een feuilleton van D e Amst. schrijven» „Misschien v.:r-.-i, iü ntl'. m_,!»r ik krijgt den indruk, ; dat het werk vntt B^vonck over het algemeen te welnig wonlt gewaardeerd. dat hij to wolnlg gevoeld wordt als «en der mannen, die hun tijd hebhen begrepen en hem voor nu on later bier ln Holland vcrtelzonweoldlgcn. Zijn wort: doet ons nl!cr-mln**t dunken aan het rustig jaren lauz verzamelen van leiteit eu gegevens overeen of ander onderwerp, dle eindelijk, als liet veld wtl afgejaagd leek, klaar en s>alem!iU!?cli werden geordend. Net is of hij zoo lrlseh wet u ep «tap gaat door uilgestrekte terreinen, «110 hij «loer en «loor kent en waar» van hij dan nl maar san het vertellen gaat; hij lioclt uw aandacht, brengt u voer wijde vergezichten, «tast t.'lkens stil om tt van dingen, dio tt zouden ontdaan In hun schijn.»!*© nlllgheld, de volle beteekenis te doen besellen: hij dringt diep door in de waal*,!© der ver«chljnselen, lu olies speurend nnar het loven en den gee-11. ik herinner mij nog levendig, hoe Ik genoten heb Jaren her. bij het i-erste verschijnen vnn zijn Kruin* opstellen in D« sluw. hee zo mij een geheel nieuwen kijk gaven op Fruin's aard en dien van zijn tijd, hoo ze teen blj «emm.gen wrevel wekten, 'dl© in Fruit» nlet dan do volmaakte gaalheid konden zien , Fruin grooler don Banke, lüobet groolcr don Bentle)'. Nok lk. oen zijner laal^to leerlingen, h-nleen diepen eerbied voor mijn leermeester, voer zün rijke, correcte kennis, zijn onpartijdigheid, zijn liemlnnelijko natuur, zljn eenvoud, zijn soberheid, zijn rustig speuren nanr de simpele waarheid. Hoe zag Ik in Bvvsnck's werk dien Fruin, dien Ik ilelhnd, daar voor mo ln levendige teekening. maar hoe werd me tevens helder al wat ik vaat: gevoeld had sis een genlis, hoo zng ik wat he***,! en zijn tijd ontlirak". Bij 8. L_ van I_oo),, (o Amsterdam, zün in voo?- I»eretllin*g en tor perso: Dr. 3. F. Hl. _sterck. Leven van Vondel, mot bloemlezing; Dr. 3. A. Worp^ G«-«ohiedenis van den Amsterdamsehen schouwburg; Dr. 3. D. Bieren» de liaan. Wereldonlo en geostesloven; Prof. Mr. 3. B. Bleinmetz. Do nationaliteiten in Europa; Dr. A. Pannckoek. Do wonilerbouw dor wereld. »'o druk; t)har.e_» «lo Uo^tor. De legend© van Uilenspiegel en Lantmo Noodzak. Ao druk; Dr. Ben 6 do Olorni, Hlaria Hlag«lolena: Xoderl. volksliederen» l^»ek. lo bundel. 11© druk; ld. 2© btmd©'. ?o «Irttk; De jongeren, Bloemenlezing >rit het work dor jon» gore Xeilerl. «Helttors. Htet inleiding «loor Constant van Western: 'f<»nv. Ernest Bt.«.ts. Advocaat. 17© druk; Aardrijl^k. plnten>atla» door Dr. P. H. van Moerkerken en B. X«»onlhoff,
Kurhans.
3lcn meldt ons uit den Haag:
Do kontp-onlst lïugo Al^oeti, in 1572 te Stockholm gclxuiin. is hier zoo goed «Is onbekend en toch be» „aan er ,».ut «Irio symphonü'n van hem. Prof. Belineevoigt introduceerde «le «lenle «laarvan op bet concert van gisteravond. Do inhoud van dit werk heeft «lo belangstelling ervoor wel opgewekt, al is er geeu bepaald nieuwo ntniosphecr in te ontdekken geweest. De schrijfwijze vnn dezen Zweed is erg geestdriftig; minder uitbundigheid zou zelfs niet in bet nadeel vnn het werk geweest zijn. Krachtig l»c--gint hen eerste «led met een gesyncopeerd thema, «lat later met een rustiger melodie afgewisseld wotdt, hoewel het eerste do overhand behoudt. Dit geheele deel doet cenigzins burlesk nan on heeft meer het karakter vau cc» scherzo, liet andante heelt iets nachtelijk geheimzinnigs en is warm»-melodteu<<; een luchtig opgezet thema vormt «Ie pittige, vlot loo» pende inhoud van het presto (derde deel), dat een breed gehouden middendeel heeft. De finale is weer, evenals be; eerste nllegro, een en al woellgheid, waarsan cm. snort perpetuum mobile ten grond» slag ligt. Trompet-motieven govn er soms iels krijgshaftigs nan. Over het geheel is deze muziek vloeiend samengesteld, natuurlijk, opgewekt klinkend. Zo «lelt nnn do technische vaardigheid van het orkest hooge eischen, dle doorgaans goed behcerscht werden, enkele twHfeVtchlige „ogenblikken daargelaten. De heer Lchneovoigt rn het orkest werden voor hun inspanning met luid applaus beloond. Do solo-hoHoïst vnn hc' Ilesidentieorkest. de heer van Emmerik, trnd met een «Fantasie sur dos thcmcs populaire», francais" vnn Vincent «I'lndy op. Deze fan» taxie is een mooi werk. hes orkest beeft een Ixdang» rijk© taak te vervullen en het solo Instrument behoeft zich niet in halsbrekende figuren tet een min» derwaardig »>pcl to verlagen; is melodieus gehouden en biedt gelegenheid om den mooien, liezieldtn toon vnn «let, hoboist te doen liewonden-n. De eeuigzins weemoedige geest van de melodiekn werd treffend tot uitdrukking gebracht. Vnn Emmerik werd voor zün fraai spel warm toegejuicht en ontving een palmtak met aanhangsel (ecu «l «.nder geschenk) en een bloembundel. Ken schitterende uitvoering van Wngner's Walkilronritt in eon nlles behalve saai tempo werd tot bo» sluit gegeven.
Hugo riemann †
Do zoo juli»', vctvchenen aflevering van de vereenigdo tijdschriften Caecilia en llet Hluzioko.il» lege bevat in «lo rubriek «Nehtngrijko Data', een toetrede ter cer>' van llugo Iliemann, die IS «lezer 70 iaar «nul zou geworden zijn. „llet duro nog lang eer hij van «ns heengaat, Het dur© nog even lang eer hij van zijn werk ntscheid moe» nemi». Wio stelt zich Iliemann in ruste voort
In stoeten arbeid moge hij nog voel geluk vinden — en nog veel geluk zien van «ijn volk, waarvoor ook hij recht op eerbied veroverd heelt»" schrijft van Wostrbeene. en ziet: op den zelfden dag waarop bet artikel verschenen is, i, do merkwaartligo geloerde, do stoer© arbeider Hugo Iliemann gestorven. Biomann» 'verk is groot en gewichtig geweest, ledereen ken» zijn Hlusiklexioou. ons allen een onontbeerlijk vademecum, gelijk v. Weslrheene het uitdrukt, een in zijn soort encHclopltetlisch meester» stuk — en rijn muzikaal wetenschappelijke arbeid. zijn'llarmonieleer, is stellig hoogst belangrijk. Zooals het gewoonlijk gaat: dio nieuwe Harmonieleer is voor sommigen een evangeliu geworden, de «tlli''öu»zaligmakende harmonieleer, terwijl andelcn hnnr merkwaardigheid erkennende zich niet zoo mateloos opgetogen toonen. Evenwel g«nn musicus zal er voor to vinden zün om het werk 'van Hugo Bic» mann hoogachting te onthouden. Korl Wilhelm Jiüina Hugo Itiemnltn. geboren in IKit» bij Zonderhauien. studeenlo op do- Hoogeschool te 'l'übingen, eerst in do rechten, later In do philo^ophie. Later begltf hij zich naar Leipzig ter, voltooiing van zijn nluziek-^tixlie. Want do muziek bod zün liefd© n het besluit voortaan zijn leven aan »1© kunst t© wij» «len was onherroepelijk. In 187:1 promoveerde Bies» mann tot doctor in do wijsl>cgeerto! hij word privaat» docent in d© muziek nan de universiteit to Leipzig, trok echter een i»anr jaar later naar Hamburg, waar hem een poeitie aan het «.'ontei vatoiiunt (piano- eu theoriolee«iar) wachtte. Hij bleef tien jaar in d© Hanzo-stad. ging toen naar het Conservatorium to Wiesbadi u en keenlo in 1895» naar Le!z«ig terug, waar hü zijn lezingen nnn d© Universiteit weer begon. Iltcmaiu is te Leipzig gebleven, lieert er ziju werk» kracht ten vollo kunnen ontwikkelen. Het volledig op» sonuueu vau zijn mu__iek>hi_*.loriseh© cm wetenschappelijk© geschriften zou allicht een halvo kolom vttll»:n. Aan onderscheidingen heeft het Biemann niet ont» broken. Hij was eerelitl van do (?aeeilia»Aca«lemio t© ïtome, van do Koninklijke Aeademio te» Florence, van do Musical Association t© Londen; do universiteit 1© Edinburg Itxxl hem in ISO9 hei eere-doctoraat in do Hlttziek. in INNI ontving hij den profeosor-fttel. lioeh de grootst© on«let?ellet
Vereeniging Bonwkunst en Vrtendscheap. Prijsvraag Hiaatschappij de Volharding te Rotterdam.
Do jury voor «le. onder leiding «ler Vereeniging Boawkun.-^ en Vriendschap, door «I© Hiaatschappij do Volhatding <© Botterdam. uitgeschreven prijsvraag voor een ontwerp voor do bebouwing van het perecel hoek Coölsingel en Kruiskade, <© Botterdam, bestaande uit de It-h. 8. do Clercq, architect B. X. A. to «bravenhage. J. «ratama. b. i« en Paul F» do Jongh, arehitect«n B. X. A. to -Amsterdam, en C. X. v.in «oor. tnchiteet B. X. A. <© Botterdam. heeft de r.avolgew.o bekroningen toegekend: Do drio «*t»te prijzen, elk groot / 500. beneven» een zilveren medaljo van do Vereeniging Bouwkunst en Vriendschap, aan: a. het ontwerp Bankgebouw, motto: sigismond. in» gezonden «loor do heoto» 3. Hl. van Hardeveld en 3. Pauw. architecten to Amstoflam;
1». het ontwerp voor een Winkel» en magazijnge-t louw, motto: Evolutie, ingezonden «loor den heer P. 3. D^terman. architect to Botterdam;
e. het «uitwerp voor oen llötel-eaft^rcatottrant*. mot» to: Voi.ta«l:»g L ingezonden door den hoer A. L Wouterman, atchilect t» Amsterdam. Do «Irio tweede prijzen, elk groot / 200. benevens een bronzen medaljo van de Vereeniging Ilonwkunsl en Vrien»!«ohai>> aan: a. het ontwerp llankg*obouw. motte: safo 111. utgozntul-*»» «loor «lou hoor W. J. Klok. alc'u.il
Oecnomische en Financieele Mededeelingen.
IV» Stot. no. 1..3 !>ov»t do ola tuten der nssmloole vcnno»t«»
Ook In het nfgelo<*>i>cn Jaar werkten do meoltabrioken voor rekening der regeering. Ken der watermolens werd stilgezet. Met hel Ixntwen van o**ii zeer belangrijk fabriekcomplex aan de Boor werd «eu aanvang genomen. Dudunks de moeilijkheden bij den aanvoer van ruw zont en koten kon do zoutliederij vrH geregeld doorwerken «n bleef de omzet van gerafllneord zout normaal. Aangevoerd werden MIM» K.G. ruw mijnzou» togon b«!Ó.<«X> in ININ. Ingevolge min. bo-dul! mocht ook in IDIs geon gerst verwerkt worden lu nioutcrijcn, waarom dl_» bul!«M bodrijf waren. degens de hoogo prijzen bleven in do drukkerijen groot», opdrachten achterwege, waardoor slapte wal om voorkwam. Do uit do tweemaal toegekend» belangrijke ln»n»verliooglng gcvolgilo tarlel»varn,x>g_ng wa» mcd» oor/_>»k van v> rmlnderlng van dmkwerïlvorbrulk. Be*. dri)l"tll,wt!
Do handel In ijzenvarcn eu l> Het l-ol.xk aan do gowono *S!-k K. V. «l. f» Oldcnzaal. Asa h*« verslag der Kamer r. Koophandel en l fabrieken te Oidansnal over 191» ontleenen wij j het -volgend* : Do textielnijverheid beeft In 1918 wegen, ge- ; blek aaa Ulendslolf»» bun» geheel niet kunnen werken, aoodat het bedrijf rich in do moeste fabrl«ken heeft bepaald tot ket opwerkt» «ler nog voorradig-, groadslollen, terwijl de saêru» vervaardigde manuf?ielur>_n in den regel nog tot goed* pril»«n voor het bwni«landieh verbruik verkocht kenden worden. De tolaal-lnvo» r van ruwe katoen lu Nederland hooft bedrag»»: lu 1018 I»_.OH K.N., In 1017 0887,813 K.O. In 1912 »1U 35,770-X'O K.O. en van katoen»>a gana» ia di»»lfde Jaren res,». Iw^tll i:.0.. If^».'i.>i K.O. *— 31,391,200 E.N., waaruit voldoend» blijkt, dat «1», invoer van garens gedurende 1918 en eveticena vsn ruwo katoen -van geen botoekenl» waa 1»>g»uov»»r «>«> behoede van do NeH*rl»ndsche industrie. Er heeft «ton ook gedurende het g»»b«*to iaat een «eer groote wcrkloo»hrid geheer^eht en do ! atoonuitltceringen aan de teitlelatbelder» hebben «er groot» be»lragen verslonden. Deze uil^ceriii^en kwamen voor 67 *!» veor rekening der werkgever.-», voor 33 •> voor rekening van het Kon. Nat. Sleuneowlto «n voor 10 'T- ten laste van «1* gemeenten, waar de arbeiden woonden. Mocht ! men In den aanvang van 1913 al gehoopt hebben, dat na het tot stand komen van een agroement met «to geassocieerden, de invoer van ruw* katoen «n garen» spoedig weer mogelijk. aouda worden, de»e heep verdween geheel na het ln-be»»!»^--nemen van do Nederlandsehe «hepen in Maart 1?1>»'. o: i,l. t toen do onderhandelingen, dctrelfvude dlt Agree," nt -^'.ip, l werden afgebroken. In de herfstmaanden van V.MB werden dero onderhandelingen weer opgenomen en reed, »p<<-d!^ na het sluiten van do wapenstilstand kwam er een voorlooplga overeenkomst lot «tand, waarbij ook van ruwo k.i-tienen garen» «ekero hoovcelhcdeu werden tie^, regd. Bi! het tot stond kom»n van een dHultiev»» nxr-'.-nienb w<^»l daarbij al» rantsoen voor Nederland brpa^b'. wn Jaarlijk«ehe Invoer van 27,000 ton ruwe katoen en atv.»!, IO.tOO ton katoenen garen» en 10,000 ton kai«*»-n«n üüinitfaeturen. Vooral voor katoenen garens i* deze h >evee.he.d zeer on» voldoende en kan men slecht» hopen, dat dit rantsoen spoedig *«er belangrük rai wordon verhoop.. 1^ >ir «le bekende *«me<»pvaarM*.o«lltjkhe»*l«n wa» export van katoenen manu» facturen la 1918 vrijwel onmogelijk en I'pi-ildo de,o zich dan ook boofd*_akel>jk tot enkvlo partijen, >'.!* nog In «lo fabrieken ot reed» in de bavenpla.it-on csnwerlg waren. Do Unnenlandscho vraag was vooral gedurendo de eerste !) maanden van 1918 nier levendig, ook nl omdat men bij h<**t voortduren van den oorlot: gr»ote «haar«h!a aan manu» facturen vreesde. Do bij fabrikant»» beschikbare partijen werden dan ook grif geplaatst t»'» in den regel oploopendo prijsen. Terstond na het 'luiten van den wapenstilstand veranderde der* tooeond en tien het bleek, dat de aanvoe«a van ruwe katoen en katlenen garen» vrij spoedig her» vat «ouden kannen worden, daalden de prijzen vrij belangrijk ca hield de vraa? bijna geheel op. Over het algemeen verwacht het publiek laiero prijzen en koopt daardoor dus «cc weinig mogelijk, «oodat de vraag naar katoenen wanufac» term b|j het eind»-» van het afgeloopen Jaar vrijwel nihil was. Over de voornitriehton van net loopende jsar valt nog «eer weinig to «eggen. Do meeste spinnerijen zijn In Eobr. Maart weer beginnen te wrikt» en de weverijen volgen geleidelijk naar gelang zij garen» ontvangen, doch de vraag naar ma» nniaennten voor het bthmtmland ia nog steeds «-er gering. Ook de export-vraag 1* niet groot en in het Manchesters», friet, waar men «eer speciaal op export i» aangewezen» ston» «len in Maart 1919 ongeveer de helft der weefgetouwen stil wagen* gebrek aan orde». Bovendien Lijn do productiekosten overal «tolk gedegen, aoowel door de veel hoogere leeaea al» door de «norm hooge prijzen voor brandstoffen, die «e» bovendien nog slecht», ln zoor beperirio hoeveel» heden ontvangt en i» dit laatste ook al ««n reden, waarom van «en normale productie der toatlellnd.tstrlo voorloopig nog wel niet veel «al komen. Eet i, zeker to verwachten, »*»« da Kamer, «lat «elf» hij «on spoedige hervatting van do induatrio het «eer veel moeite «al kosten, alvorens de Twantacbe katoenindustrie baar vroegere afnemer* «al heb» ben teruggawcunen. Ondank* de treurige omstandigheden al» een gevolg van «Kn oorlog was het jaar 1918 voor den landbouw en de veeteelt nlet bepaald ongunstig. Wel was er nog steeds groet gebrek aan kunstmestotolfen, doch met «1* middelen, waarover men beschikte, wist men »|Jn landerijen en gras» land» neg in eenlgsiln» behoorlijke conditie te brengen. En de geteelde gewaseen waren over het algemeen nlet minderwaardiger dan in do voorgaande jaren, zoowel wat kwantiteit al* kwaliteit betrof. Do rogge wa» «cll* «eer goed t «r wa* flink, mool «troo «sn <1« zaadopbrengst wa» ruim, terwijl de deugdelijkheid van dlt broodkoren niets to wensehea overliet*. De aardappeloogst viel ook volstrekt niet togen ; -de knollen bleken van goed* kwaliteit to zijn, terwijl de «lekte betrekkelijk weinig schade aan dit gewas tesbrasht. Haver en gerst waren vrij goed gelukt, doch door den aanhoudende» neemlaggedurendo den oogsttijd vlei d« kwaliteit ntot to reenen. se opbrengst der verschillende hskvruehien varieerde nog al: op tol van akker* w«, hier het tekort aan meststoffen duidelijk merkbaar. De boekweit w»*! «ioer «ie late nachtvorsten in verschillende streken totaal vernield. Van boenen, erwten en andero veldg«wa»s«n was «la opbrengst bevredigend. De eerste hooloogst viel, wat de hoeveelhrid betrof, niet mee. Euimer waa de opbrengst by het tweede snit; dn kwaliteit van dit hooi was echter, soeala steeds, heel wat minder. De weilanden stonden goed ; do runderen vonden er rtdmacbooto voedsel. De kwaliteit was echter nlet te roemen. En daar er nog «leed» groet gebrek was aan kracht-voeder, moeit do melkoz» brengst wel «eer verminderen en «laaide het botergchalto «Her - melk aanmerkelijk. Met de voedselvoorziening der paarde» was het treurig gesteld. Ook van d* varkensmes» torU kwam door het voedsclgebrek «eer weinig terecht. Vegen* het verbed ep het houden van markten te Oldensaal kon slechte «prak* zijn van een «oogenanmden tusschen» bundel. Deze betrof hoofdzakelijk het verhandelen van vico«dg» runderen. Er werden voor dele dierea ongekend boog* Wijten betaald, «venal* voor varkens, dto ©enigszins voor •aa slacht «aeblkt bleken. De handel in vaarden stond «eo goed als stU. Ook voor deze dieren werden fantaaleprijx-n betaald. De pluimveeteelt «ing door gebrek aan veeder voor de dismi «eer achteruit, de «i«n*onbr«ig»t verminderde dan eek met den dag, terwijl de prijzen «b» «toren nagenoeg geen grenaen kenden, moesten do landoonwers-vcehouder* van «a e»»»» kant booge prijzen besteden voor allerlei henoedlgheden in hnn bedrijf, aan den anderen kant waren eek de winsten op de afgeleverde pl<,!lnct»_n niet minder hoog, aeedat ton slotte het landbouwbedrijf voor ben ook in 12» eea gunstig verloop hnd. Een achteruitgang van de veehouderij ten gunste van den landbouw is in deze «treken duidelijk waarneembaar, hoe» wel do boer «eer ongaarne «Ün veestapel «let verminderen. Een weel» stal met runderen blijft nog steeds de trol* van dn Twentsehen veehouder. Kom«n er betere tilden» dan «al «onder twijfel ook hier de veoteelt weder spoedig opbloeien «N er met energie werden voorigewerkt aan de verbetering van bet ra*. [Reeds la een gedeelte van enz* vorig* oplaag opgenomen geweest) 11. V. K. te Tilburg. Volgens het verslag waren de ullkemeten van de steen» lndu»irio boter «ton «Ue van 1017. Do motaol-draadlampenlnduatrle bied ge. le^eld ln g>_aji. telt* nam haar productie aanmerkelijk toe; n!ett»*«el_l!taand» de langdurige atagnrile ln hot »«_hee|'vaast>er re«» in het eor«te halfjaar, vond de gebeele jaa»prod>irt!e lilor togen toenemende priiien afzet- IX, uitkomsten der mnalokin strnmentanla» brloken »>oe»nt het verslag ongunstig, ook van «üe pa» rapliiiefabrloken. i>« «!««industrie ondervond ook »«*«»* veel moeilijkheden; do _»>li>-l:la**«_» Men seint om» uit Hamburg: Do veretmininss voor den kof f {«invoer te Nam burg w»eht, in verband mot «1» on handen «Un» do opheffing win de blokkade, voorstellen in om invoer vnn kctllie in beperkten «mvottss too te staan, voorüoover nL de prijsverhoudingen op de wereldmarkt dat «tllen gedongen. Alleen vaste offerlen worden in aanmerking gelirncht, terwijl nan offerten met oen bel.i^nB»termijn vnn een jaar de voorkeur wordt gegeven. De Boelit< flnanel^r, de Oaoutehoue to Antwerpen keert over het af geleepen boeklaar, bij «en brutowinst van fr. «l,???,3?N, een dividend uit van 10 pet. Hot nandeelonkapltanl d» maatschappij bedraagt fr. 20 millioen. Op de balans komt «le olfertenportefeuille, dlo hoofdzakelijk bataat ult aandeelen van mbbermalUsehappljen» op Malakka, voer met Ir. 15,180,220. Volgens de beurskoersen «en «Ij een waarde vertegenwoordigen van circa fr. 02 mlllleen. De Bank van Spanje keert, naar de I^rf. 2tg. verneemt, oen halljoan^llvidend ult van GO pesota». Heuler seint uit jVashlngton: Do benoemde onmmisaie, die een onderzoek instelt nanr den toestand op het gebied van het vleeaeh» pnekerahedrijf geeft aan do regeering met na» druk in overweging om krachtig op ta treden ten einde te voorkomen, dat do paeking-eompanlea de controle over den internationalen handel in vleeaehprotluoteQ tot «ioh trekken. De commissie verklaart*, dat vijf groole paeking-eompanies, dle hun producten door tusschenkomst van distributie-maatschappijen in verschillende Europeesehe landen. waaronder ook llederland, v«rkoop>:n, de controle over reeds meer dan 67-1 maatschappijen in handen hebben. D* Slet n*. 152 b*vat een opgave van d* hoeveelheden rnw* «n g»ralflneorde «nittor, in consumtl» gebracht in Juni en in do eerste 6 maanden van 1019. Eenheid — 100 kilogram, netto gewicht. Euwe suiker. _S-;Ss *ékS^a' -?—5- 'V t 2b|s| Maandsn. Hz' S, Kandij. Z3" -S «Zi-'-'s b 3 -Z«2 " 2ZHZ" Junl 1919 35 48 VO3 106.412 6.498 39.620 Vorige maanden 6,929 7? 4,369 297,443 27.710 282,884 Totaal ' over do C mnd.. 5954 125 5972 403^56 UflK S33fiU . Va hoeveelheid suiker, waarvan r wetens aitv«»r van «nik* r houdende goederen teruggaal van accijns Is verleend, b*»*lroeg ln Juni 1919 IM. Eenheid » 100 kg. van 100 pot. Eerste «e, maand«« van 1019 6^l__> D* Slet. n*. 163 bevat de volgende opgaaf van de hoeveelheden beetwortel,nikor In Juni 1910! AI. Productie van ruwe en witgemaakto rnwe «nikerln de beetworteleuikerfabrlekenz All. Versmolton en witgemaakto hoeveelheden ruw* bnlt»n» andsche suiker. 11. Inslag van inlandsche ruwe «ttlker in de raffinaderijen (rechtstreeks aft de fabrieken of «ver entrepot). Eenheid «- 100 KO. (netto gewicht) voor A 1 en A II en 100 EO. (bruto gewicht) voor U. ai N«-.zn»».» AU Versmolten en _ , , 'U«i^- °-^." •»l H_.-^-lL rafflna» Maand. "&| «|^~ Vv" w,t" derijen. 18 is^f .»»lto» g*m«kle 6"""" g | Sg«i|i •«»«««. «dk«- 1919. JnnUOlO — — — — 68^34 Vorig, »n.d«n.. 983Z» 667,127 | — — 247 M Totaal.. 863^38 637437 — — 414.635 De Slet. n*. 153 bevat een opgave betreffend* do sulk«r m»t b«tallag ol onder vrijdom van «ton «ccija* uitgeslagen uit de b*»twori*l» »ulk*ri»brlek,n en d* salksrrafflnadarijen, den invoer tot v,rbrulk (r»«htstr^k«) van beltonlandsche suiker *n b*t «ntrepotv*»ke«r ven binnen- en buit*n!»n«»«h« suiker. in d* 2* helft der maand Juni 1319. D« hierna volgend* eljf*rs. in 100 kg., hebban hierop b*- Suiker, ingevoerd van Voorraad aan het buitenslands «Ind* van dlt (ntot o»»r entrepot) tijdvak Enw 37,323 261^62 o»rafflne*rd: kandij. . — — Melis en all* ntot af» «ouderlijk belast* ,n.k«r 3 29^)33 M«l»do. m»i»»»» «na.. 1<639 — Nastord ..... — « — K l»_ra«lu«ll«« KOERSEN DEK EDELE METALEN. (Medegedeeld door E. Drijfhout te Zoon. Amsterdam.) Ongefineerd Oeud in baren / 2250 per K.O. fijn. Ongellneerd 2Uver in baren / 87.— per K.O. lijn. S»>»»!>»W>»>W,W»»»«»»«*>W»M»>»»»>»>W»>W>»»>>>W»»»>>«»>»»W>>»