Amsterdam, 20 Maart 13Ü7.
, De verklaring van Stolypinis ifgekomen. Zij is niet gevolgd door een debat dat aanleiding zal geven tot een ontbinding van de Doema (zooals werd gevreesd), al hebben de socialisten dan de Regeering hun critiek niet gespaard. De rede zelf, die onder onze telegrammen uitgebreid vermeld staat, klonk alles dooreengenomen liberaal; wel is waar bevat zij voor het grootste deel hetzelfde als het bekende October-Manif est, en kan men, daar van dat alles nog niets gekomen is, aan de beloften van een Russische Regeering niet al te veel waarde hechten, maar toch schijnt bij Stolypin en de zijnen een goede bedoeling voor te zitten. Het lijstje van hervormingen die moeten ingevoerd worden is werkelijk lang genoeg. Een der belangrijkste is zeker de wetgeving die aangekondigd wordt op de vrijheid des persoons; alleen de rechterlijke macht zal daarop in het vervolg inbreuk kunnen maken, niet meer dus de politie, de Regeermg. Wat daarvan zal terechtkomen in Rusland, waar de politie zich zoo langzamerhand heeft aangewend voor rechter te spelen ? tn de eerste tijden zal zij zeker daarmee zoo spoedig niet ophouden, en in de Ministerieele verklaring is ook een zinnetje, dat daarop duidde. Het is, dat de Regeering de belangen der gemeenschap in het oog zal houden en haar tegen uitspattingen beschermen. De veldkrijgsraden zijn zeker het middel om die uitspattingen tegen te gaan! Ons telegram meldt, dat de verklaring zwijgend werd ontvangen, behalve door de rechterzijde ; begrijpelijk, alles wat er in gezegd ■wordt, zon, wanneer het tot uitvoering kwam, heel mooi zijn, maar niemand vertrouwt er al te vast op. De gematigde linkerzij de zweeg, maar dacht des te meer; doch de socialisten volvoerden hun voornemen en kwamen met een critiek die niet malsch was, en al heel sterk deed denken aan redevoeringen van verleden jaar. De Kadetten begrepen blijkbaar dat, wanneer men het zoo het doorgaan, de zaak weer spaak kon loopen, en stelden voor, zooals zij zich hadden voorgenomen, de beraadslagingen te sluiten; dit werd echter verworpen. Toen namen zij zelf de leiding Van het debat in handen en wisten het te doen eindigen, zonder de heftigheid der socialisten en zonder sympathie-betuiging voorde Regeering. De rechterzijde trachtte dit laatste nog gedaante krijgen, maarbegrijpelijkerwijzelukte het niet. Zoo werd het debat nog lang doorgevoerd, alleen bekort door het besluit om iedereen maar vijf minuten aan het woord te laten en nadat Stolypin nog eens was opgestaan, om te zeggen dat hij blij was wan- Ueer de Doema gevallen aan het licht bracht, Waarin de overheidspersonen hunne bevoegdheid te buiten gaan (een verklaring, die de linkerzijde zeker veel genoegen zal hebben gedaan) werd de motie der Kadetten aangenomen.
Wij meenen dat dit een gelukkig beloop der zitting geweest is; het had zoo licht knnken gebeuren, dat de opgezweepte hartstochten losgebroken waren en van beide kanten tot te hevige opmerkingen hadden aanleiding gegeven; dat zon noodzakelijk tot een slechte verhouding van Doema en Regeering en eindelijk tot een nieuwe ontbinding moeten leiden. Het tactvolle optreden der Kadetten, die thans de meerderheid met zich hadden, heeft dit verhoed. Mogen zij die houding in de toekomst volhouden.
Bebel is gisteren weer eens aan het Voord geweest in den Rijksdag en de oude leeuw brulde niet minder hevig dan in de dagen zijner jeugd. Het was naar aanleiding Van de hulp, die van Regeeringswege bij de Verkiezingen tegen de socialisten was verleend. De woede over het geleden verhes maakte den redenaar al heftig, en daarbij kwam dat een gebeurtenis de stemming nog meer prikkelde. Het bericht was n.l. gisteren verspreid, dat het Openbaar Ministerie een strafvervolging tegen de sociaal-democratischepartijleiders bad ingesteld wegens het overtreden van de "Wet op de vereenigingen, aangezien zij in hun kamer in het Rijksdaggebouw een vergadering badden gehouden in tegenwoordigheid van een aantal sociaal-democratische dagbladredacteuren. Wel is vandaag gebleken dat het bericht niet geheel juist was, dat een strafvervolging in elk geval nog niet is ingesteld, en zal ook de president van den Rijksdag over de inmenging der politie in deze aangelegenheid met den Rijkskanselier spreken, toaar gisteren dacht men dan toch dat het was en dat maakte Bebel niet minder lijdbaar. _ Ten eerste kwam hij op tegen de beschimpingen, door den Rijkskanselier aan de sociaaldemocraten toegevoegd in zijn brieven en "verklaringen ten aanzien der Rijksdag-ontbinding. Verder kwam natuurlijk de geschiedenis van de Vlootvereeniging weer op de proppen : aan den president daarvan, Von Salm, "*as geld ter hand gesteld, om bij het verkieziagswerk te helpen. Verder waren de scholen gesloten geweest, leeraars en jongens hadden geholpen tegen socialisten, kortom, het was een geheele campagne van ambtelijke zijde ?6"Weest. En ook de woorden van Keizer . Vilhelm, in. den verkiezinssnacht aeöDroken. werden aangehaald: „Het doet er niet toe volgens welke regels de vijand verslagen wordt, als hij maar neerzinkt". uDaarop komt het dus niet aan/ riep Bebel, „of de strijd op een fatsoenlijke wijze wordt gevoerd, als er maar overwonnen wordt, al is het met de gemeenste middelen."
In het verder verloop zijner rede, die telkens en telkens door gelach, bravogeroep en interrupties onderbroken werd, verdedigde hij de sociaal-democratie hoof dzakelij k tegen het verwij t, dat zij steeds een zoo onbeschaafden toon aanslaat. Hij haalde een paar staaltjes aan van den toon, door de tegenpartij gebruikt, die ook niet bepaald fijn waren. Het eind' van de rede verloor zich geheel onder het gelach en het geschreeuw der Kamer.
De Daily Express beweert dat men in de wandelgangen van het Lagerhuis openlijk spreekt over een eventueele aftreding van den Premier Sir Henry Campbell Bannerman. Hij zelf .zou daar onlangs op hebben gezinspeeld. Het komt ons al heel onwaarschijnlijk voor, dat een Minister, die zóó het vertrouwen van de meerderheid der Kamer bezit als Sir Henry, in zulke moeielijke tijden zijn post zou verlaten.
Gisteren zou het plan voor den tunnel onder het Kanaal in het Engelsch Lagerhuis worden behandeld, doch van beide kanten werd op verdaging der behandeling aangedrongen, hetgeen dan ook geschiedde.
Bot ha, Eerste Minister der Transvaalkolonie, vertrekt den 27n Maart naar Londen om aan de koloniale conferentie deel te nemen. Men zegt dat Botha een inkomen zal krijgen van 4000 pond.
Nn wordt er weer verteld dat de ontmoeting tusschen Koning Edward van Engeland en Koning Alfonso van Spanje te Carthagena zal plaats vinden tusschen 5 en 10 April.
Naar aanleiding van de beriohten omtrent Koning Leopold van België, die door een' beroerte getroffen zou zijn, verzekeren sommige bladen, dat de Koning een ernstige flauwte heeft gehad. Anderen echter zeggen, dat hij zich in een uitnemende gezondheid verheugt. Zoo wordt aan de Matin bericht, dat Koning Leopold, sedert hij te Beaulieu is, iederen dag een wandeling gemaakt heeft; dat hij gisteren zelfs een hoogen berg heeft beklommen.
Toen Keizer Frans Josef van Oostenrijk gisteren een bezoek aan het militair-geographisch instituut-zoo gaan brengen, vielen op straat de paarden van het rijtuig neer. De Keizer steeg met zijn adjudant nit en wachtte totdat de paarden weer stonden. Het publiek begroette den Keizer met levendige toejuichingen.
De Fransche Minister van Justitie heeft aan Jaurès medegedeeld, dat hij de afgifte der papieren van Montagnini aan de commissie uit de Kamer onmogelijk acht, zoolang het proces tegen den priester Jouin hangende is; na afloop daarvan zou het kunnen geschieden.
Te Berlijn is gisteren een betooging gehouden ter herinnering aan den 18n Maart 1848, den dag der revolutie in Duitschland. Duizenden trokken naar het kerkhof waar de op dien dag gevallenen begraven liggen. Het verlies, door de socialisten bij de verkiezingen geleden, maakte dat de betooging uitgebreider was dan andere jaren. In den stoet werden vele roode vaandels gedragen met min of meer revolutionnaire of socialistische spreuken. De politie, die uitgebreide maatregelen had getroffen, deed sommige dezer banieren, die in haar oogen te ver gingen, verdwijnen. Er was één spreuk die betrekking had op de woorden,'door den Keizer bij de verkiezingen gesproken; zij luidde: „De roode garde staat nog steeds, zij is nog niet neergevallen onder de hoeven der paarden*.
Te Petersburg hebben plotseling de werklieden in de gasfabrieken het werk gestaakt. De overheid heeft maatregelen getroffen om de stad met petroleum te verlichten. De fabriek wordt door troepen bezet. Te Moskou vreest men voor een staking der arbeiders aan de waterleiding.
Te Sofia gaat men voort met het inhechtenisnemen van vele personen, in verband met den moord op Minister Petkof; zoo werden drie vrouwelijke Russische nihilisten gevangen genomen, verder Gerdsjikof, de bekende hoofdman van een Macedonische bende, en zijn vriend Argyrof. Velen moesten echter weer worden vrijgelaten. Het onderzoek wordt steeds duisterder.
Men weet dat de Regeering van de republiek l3anto tfomingo met de Vereenigde Staten een verdrag heeft gesloten, waarbij Amerika het recht krijgt belastingen in Santo Domingo te heffen en de betaling der schulden van de repubüek op zich neemt. Daartegen heeft het Congres van Santo Domingo geprotesteerd ; men vreest dat er een rovolutie uit zal voortkomen.
üit Managua wordt geseind, dat het leger van Nicaragua de havenstad Truxillo in Honduras heeft ingenomen. De soldaten van Honduras zijn gevlucht, een groote hoeveelheid oorlogsmateriaal in de handen van den vijand latend. Officieel heeft de republiek San Salvador, tegen Nicaragua, zich met Honduras verbonden.
Bij de bespreking van den onlangs bevolen maatregel,de Amerikaansche vloot in den Stillen Oceaan samen te trekken, merkt de New- Vork Sun op, dat Amerika in betrekkelijk korten tijd 25 slagschepen gereed zal hebben, terwijl twee schepen van het type Dreadnought zullen vervaardigd worden. Daarenboven mocht men aannemen, dat er nog grootere versterking der strijdkrachten in den Stillen Oceaan zal worden uitgevoerd dan op het oogenblik reeds bekend is.
Zal Raisoeli gepakt worden? Gisteren scheen het van wel; een stam, aan den Sultan onderwerpen, beweerde den bandiet in zijn macht te hebben. Maar heden komt er weer een bericht dat de pretendent naar den troon eenige khalifen heeft gezonden om Raisoeli te ondersteunen, die zich, zoo heet het thans, in den omtrek van Tetoean ophoudt. Guebbas, de legeraanvoerder, wil morgen 600 man op hem afzenden.
Naar het schijnt begon men zich in sommige kringen in Engeland ietwat ongerust te maken over de zending van een zoo groot aantal Russische kozakken naar Perzië. Een officieele verklaring komt nu mededeelen, dat dit alleen is geschied om de bewaking der Russische consulaten te versterken. Daarenboven zou men maar een klein troepje mannen er heen hebben gezonden.
Dit neemt echter niet weg, dat de Engelschen ook snel een troepenmacht hebben doen binnenrukken. Althans de Daily Mail beweert, dat soldaten van het Engelsche leger in Indië naar Perzië zijn gezonden om de Engelsche consulaten te beschermen.
Over den ontslagen Grootvizier, Moechin-ed- Doealeh, zegt men dat zijn ontslag niet onverwacht kwam; zijn benoeming was slechts tijdelijkgeweest.Waarschijnlijk zal de^ata-bey" Amin-ed-Sultan tijdelijk zijn plaats vervullen; deze moet een zeer intelligent man zijn, die ook eenige Europeesche beschaving bezit. De andere Ministers blijven in functie.
JDeEmirvanAfgJhanistanis een echte sportsman; toen hij bij pen Engelsch heer gedurende zijn bezoek aan Indië een dag te gast kwam om te jagen, had men, om den hoogen ga&t te ont va.n gen, heel wat pracht ten toon gespreid. Maar de Emir was daarop niet gesteld; hij verkoos een olifant met een gewone „howdah" boven een die met een tent met zilver en goud was beladen; verder wierp hij de mooie kussens, welke men in zija boot had gelegd, er uit, zeggende dat djo dingen bij het werk hinderden.
JDe Emir was per auto gekomen en toen de inboorlingen dit werktuig zagen, waren zij totaal verstomd: het is geen rijtuig, zeiden zij, want ex staan geen paarden voor, geen trein, want ex zijn geen rails. Broeders, sprak daarop een eerwaardige grijsaard, gij zijt dwazen en het ontbreekt u aan verstand. Vijftig jaar geleden hebben de Europeanen geleerd hun duivels-karren over rails te laten loopen. Nu eindelijk hebben zij 'geleerd,, onafhankelijk daarvan te rijden."
Volgens een telegram uit St.-Petersburg aan de „Globe" wekt aldaar in de laatste dagen een geheimzinnige automobiel ten zeerste de nieuwsgierigheid. Zij is grijs geschilderd, en stevig van alle kanten met stalen platen bezet. Op heit rijtuig staat een soort van toren, met een gat, Waaruit de mond van een snelvuurkanon naar voren komt. De auto rijdt in een zeer snel tempo. Men beweert, dat de wagen, toebehoort aan den prefect van politie en dat andere dergelijke schietwagens gebouwd zijn ten gebruike van de hooge ambtenaren.
De Eransche Kamer heeft 20,000 francs bestemd om de begrafenis van den scheikundige Berthelot en diens vrouw, op schitterende wijze te doen plaats hebben.
De oudste vrouw van Duitschland, Mevrouw Josephine Eder, de weduwe van een boschwachter, wonende te Spitzendorf in .Beieren, vierde gisteren haar 119 en verjaardag. Zij ontving vel© gelukwenschen^ o. a. een van den Keizer..
Bakkers, kleermakers en naaisters zijn nu allen in staking te Weenen. JDe stakende bakkers groeien'in aantal. Gelukkig merkt de stad niet al te veel er van, want ex wordt brood uit andere plaatsen aangevoerd. Toch zullen de Weeners nu 's morgens wel geen versch brood hebben.;
Men beweert, dat op een souper, door een paar adellijke heeren Zaterdagavond te St.- Petersburg gehouden, bloedige tooneelen zijn voorgevallen. Nadat er veel champagne gedronken was, kwam het gesprek op de politiek, en het is begrijpelijk, dat men spoedig . hooge woorden kreeg. Kapitein Koslof trok zijn degen en hieuw Prins JNijaradze eén stuk van zijn oor af, daarna gaf hij hem een revolver en zeide: „Doodt mij". De Prins wondde den kapitein, die thans stervende is, en verwondde eveneens, hoewel minder ernstig, zijn andere gasten. Daarna ging hij naar het hospitaal om zijn oor te laten verbinden.
Het proces-Thaw is bij zijn eind; men hoopt, dat het deze week nog afloopt. Maandag is het Openbaar Ministerie gereed gekomen met zijn getuigenverhoor, en gisteren zou naar alle waarschijnlijkheid de verdediger klaar komen. Woensdag dan richt zich JDelmas, de verdediger, in zijn pleidooi tot de jury en Donderdag is Jerome, de ambtenaar van het O- M-, aan, het, woord. Vrüdae zal de rechter de zaak nog eens heelemaal ophalen, er een overzicht van geven, en dan gaat de jury beraadslagen.