De locomotief : Samarangsch handels- en advertentie-blad

De omarming van het geluk biengt gewoonlijk slechts eeo Judaskus. Wy zien niet gaaine once gebreken en, als v»ij ze toch moeten zien, dan liefst niet in levensgrootte. N

— lemand uit het Publiek. No ja, waarschijulyk uniformknoopen.

Afffeleopen Etmaal Regenval. 13 Oetober o Te Semarang, O ta. M. Te Tjandi, O m. M, Thermometerttand. Maximum 96 gr. Fabr* Minimum 75 gr Fahr. (Nul-Magen «er Hall». Gedurende de maand Oetober. Hollandsche 4-11—18—25. fransche 14-26. Bng«lsehc 6—20.

De weldad giieidsbazar inden Planten - Xv DiEhEMUiN TE Batavia. De Jambode van deu lO^n dezer schryft hierover o. a:

De atmosfeer trilde van een roode hitte, de tocht langs Menteng en Tj kmi was van wege het stuifsand niet minder bezwaarlijk dan die door de Sah ra, maar toch keerde nie o and terug op zyn schreden, want ieder wst dat in den Pianten-en Dierentuin iets, teen veel schoons te z;en was, in de eerste plaats the streng th of eivilisattonwith its mercy waarover Macaulay handt-lüe ia een zyner essays Deze woorden waren de kern van de rede waarmede de Beer Groeneveld Mevrouw G lloif, die aan den ingang door het hoofd* b«-s'uur, de Heeren D. Groeneveld. E. S. D<- Jang en L. Coster Van Vrijenhoeven en de dam s Robert «on-Van Dolder, Dinger* Van Polken Petei en Burt.Zeveryn werd ontvlogen en daar van een docntei tje vao Mevrouw Dinger een bloem iv herkreeg, welkom neette:

>Mevrouw, u welkom heeler.de aan deze plaat?, heb ik u eerstens deo warmen dank te betuigen van het bestuur dezer weldadigbeidsbaza? toor de *< iw.llende wyze waarop u gehoor hibt Willen geven aan zyn uitnoodiging.

Het is u bekend, mevrouw, sai de spreker onder ander--, w.lke beteekeneode en lief» devo le rol de z eken verplet ing in ons Moe* deilard j>, in gansch Europa vervult en we ke ODScnatbaie diensten door haar aan de menschheid zyo en worden bewezen.

By een nobele vrouw, die de 1 elievotle saak van naby had leeren kennen, rjjpte de gedichte om de plant naar Indië over te Erendei, waar het terrein voor ziekenverpla* ging cog zoo braak lag. Zy was sich be» wust, kennende de nooden van onze maatschappij, daarmede een goede daad te sul - len vt richten, wat ook reeds door de uitkomst bevestigd is geworden.

Gesteund door heeren medici en door een groot deel van Batavia's ingezetenen, sloeg sy de banden aan het werk, een vereeniging voor ziekenverplegiog werd gecreëerd en weldra daarna zetten de eerste zustersverpleegsters den voet op Indiè's bodem. H t zou mjj.te vervoeren, m«vrouw, om n al de diensten te schetsen weke reeds door hur bewezen Zyn.

Genoeg zy het, aan te teekenen dat haar diensten al meer en meer op prijs werdeo gesield en dan ook tot een uitbreiding der siekea vei pleging moesten aanzitten.

Doch, mevrouw, de middelen daartoe moeten uok gevonden worden eu het is onder die omstandigheden dit verscbil'enddames van Batavia als een spontane u ting, hel denkoeeld opperden, waarvan u den uit*, slag om u siet, ten einde zoodoende een steen by te brergen tot de verwezenlijking van het schoone doel, wa*rin zy door vel. andere Batavia'sche dames geholpen zjjn.

De verslaggever van het Bat. Md. vertelt, onder meer:

Niels is te vergelyken by de aanhoudende en toch altijd viuchtelooze poging om dei mensch-ilyken dorst te les chen, die zich oir de draokenkraam eo het seer smaakvol gearrangeerde Zitje daaicaist openbaart. Hiei vertoont zich de me sch in zyo hoedanigheid van droge spons; hy neemt maar vocht op en er kan nog i> jjd by I Een woord vn hu'da aan den yver der jonge dames en heeren, die hier en ook io de suikergoedkraam dienst hebben gedaan. Het is we grappig votr een keer v te hooren toeroepet,: «Aannemen, een whisky soda, en dan t!,-Ui.*B/»TP:.*Ewi wh'BfcT-sod», meneer' aij:blief, of wel stilzwijgend eeoluifer aan te steken en over te reiken, als iemand roept. »Jan, n vlammetje/' maar dat ktUuersbaantj-, zoon heelen avond vo* te houder, he* trad tioueele servet over den schouder, da. is een lastig en vermoeiend wer! ja. Eo het werd gedaan met een tirieuxf Mv, ik moet denzel den lof brengen aar de Jjogelui, de de voortreffelijke poffer. tj «-kraam hielpen expbiteereo en die zie tt-f de zorg voor dea caroussel belastten. l\a» he ben de hua best gedaan, en ho. uistekend «aj al lts in de kraam in orde. De bemoeiing aan de laa'ste poffertjes kraam in den Tun, was niet aanmoedigend M»ar welk een vertehu 1 Hi.r kreeg mei ly dadeiyHe bediening, pollen jes zóó lover, als ik ie nog nooit heb geyetaa. ii. weet niet wie dit geheim persoonlijk bezit, maar ik houd het er voor dat daar nog eeo fortuii mede te verdienen is. De serre is voor deze kraam heel aardig ingericht.

Als door een zeker waas van geheimzinnigheid overtogen, ligt achter de recreatiezaal in half-licht van zachte, droomige kleur, goud en rood, de oostersche kraam.

Bet is beel mooi en bebave da oaatersche grootere en kleinere kunstvoorwerpen, kan men er ook gemengde dranken als cock%tail, sherty cobbler enz. krygen. Ea hel N. Bat Bbld zegt: Wat de uitstallingen betreft, wa? het geheel keurig, smaakvol en fiji, zoodanig dat wy niet zouden weten aan wie de eerepalm op het gebied van smaak toe te kennen. Dit staat vaat dat de Batavia'sche dames in kunstzin en schoonheidsgevoel niet behoeven onder te doen voor haar zu-teren in Europa. Het viel dadelyk op dat een ieder zich had beyverd om goed voor den dag te komen. Aan den ingang van de recreatie-zaal werd ons oog al reeds dadelijk gestreeld door di fraaie en elegante kunst- en chryjantemumkraam; de kunstbloemen, aldaar verzameld, maakten, en zeer terecht, ieders bewondering gaande. Aan den overkant bevond Sich een gelegenheid om naar allerlei fantaisie* voorwerpen te hengelen. Ia de dames en kinderartikelec-kraam was alles te kast en te keur verkrijgbaar, wat een jonge moeder sou kunnen begeeren. De poppen- en speelgoed-kraam, made ts* Germany, alsmede de suikergoed-kraam vormden de groote attractie der kinderen, en dat men gaarne verpoosde te nidden van die prachtige bloemen in sierlijke minden, vazen en standaards, wie zal het betwijfelen, die de dames kent, die den verkoop daarvan op sich hadden genomen. Ook de tombola trok velen tot zicb en was het daar druk genoeg. Terwyl PrangeU Advertentieblad weet mede te deelen:

De Britsche kraam was er op ingericht, de koopers mooi te maken met dassen, handschoenen, enz enz. De Heer Brady, als Chinees gecostumeerd en als zoodanig by die kraam werkzaam, droeg -veel by tot dea grooten omzet. Hieraan annex de crinckledpaper-kraam. AUe voorwerpen, zoo ds lampenkappenstandaaids, waien met lampenkap* petpipier versierd en opgemaakt. Van daar de naam.

Het wisselkantoor maakte goede zaken, vooral daar de agio klein was. Daar byna alle heeren rooken en hier een groote verscheidenheid aanwezig was van pijpen en rooktabak voor pypenliefhebbers, en verder fijne sigaren en sigaretten, die door lieve dameshanden werden overgereikt, was er geen liefhebber van rooken tegen bestand.

Last not least, dat waren de voordrachten van de Heeren B en G., die op een uitstekende manier het toch al lachlustig publiek aanhoudend deden schateren.

Er was veel publiek, maar nog vele vaste bezoekers van den tuin werden gemist. Naar one verzekerd wordt, syn velen be« vreesd voor de hooge pryzen ca het niet terugkrijgen van het te veel betaalde.

Wij kunnen die vreesachtigen verzekeren dat ailes zeer b ilyk berekend is, en dit men overal van zyn geld terug krygt.

Ter gelegenheid van dese weldadigheids* bazir werd door de fi*ma G Koff & Co. te Batavia een weg wy zer uitgegeven langs de vele kramen en de vermakelijkheden aan de bezoekers bereid, Geestig g<-ï lustreerd, is dit boekske tevens een souvenir aan dien avond van feest genot voor een goed doel.

Examineeren op een Afstand In een opstel, voorkomend in Het Onderwijs yan den lOen dezer, vertelt Wg. dat da scftoclcommissie te Padang sich moeite beeft gegeven om te verkrijgen dat voortaan de candidaten voor het toeatingsextmen der hoogere burgerscholen in ltdie, in de gelegenheid zullen gesteld worden ook op andere plaateen dan alleen in de drie hoofdsteden van Java admissie-e ximen af te legbeu voor het middelbaar onderwys. De Heer Wg. zegt omtrent de inrichting dezer examens het volgende.

De Regeering neme in de reglementen op de drie hoogere burgerscholen en de hoogere burgerschool voor meisjes de bepaling op, dat het mondelinge gedeelte van het ex «men voor aspiranten, wonende op de buiten* bezittingen, aldaar kan afgenomen worden door eeo commissie, daartoe benoemd door bet hoofd van gewestelijk bestuur, of wel dat bet mondelinge examen vervangen wordt door een verklaring van het hoofd der lagere school, waarvan de candidaat gedurende minstens een half jaar von* het af te leggen examen onafgebroken leerling is geweest, een eo ander voor eiken candidaat afzonder* ijk geheel ter bsslissingvan het college van curatoren, respectievelijk de betreffende commissie van toezicht.

Het schriftelijke werk, toch al het voornaamste gedeelte, kon, zoo noodig, voor die candidaten worden uitgebreid; zeer goed konden eenige vragen ter schriftelijke bea twoording opgegeven worden over de vaderlandsche geschiedenis en over de aardrijkskunde. Dat de «programma's der kundighe* den", de examen-programma's, hiervoor een kleine wijziging souden moeten onderdaan, kon zek-r geen bezwaar opevereo. Als nu de schriftelijke opgaven; even als by de eindexamens, verzegeld «-.n tijdig ver* zonden werden aan de tioof.'en van gewestelijk besluur, dezen er voor zorgden, dat u terst nauwlettend toszicht bd de schiiftelyke examens gehouden werd. dat door niemand tij-tens het shriftelijke werk eenige aanwijzing hoe gering ook, qegevenwerJ, d_»n g-luutt tic -.chryver, dat directeur en leeraren, nader togelicht door de resultaten van bet door anderen afgenomen motidelrag ex.men of door de verklaringen der bel re Hinde hoof» den van «ch<»len- well ebt vo komen evenveel kans souden hebben van niette dwalen bij de toelating of de afwijzing als thans hst geval is-

Bet blyft den Heer W. altyd jammer toeschijnen, dat op grootere plaatsen als Padang e. a. niet van Gouvernementswege gelegen* haid geboden wordt tot uitgebreid lager onderwijs.

Hoe vele onderwyzers,zegt hy, hebben niet byacten voor talen, voor wiskunde of teeenen, en wat hef. de schooljeugd eraan? Ii het niet jammer, dat die kennis zoo geheel an al geen vrucht dragen kan, en dat ook hat laarin liggende bewjjs van meerdere studie tan de hoofdacte soms zelfs geheel ongewaardeerd bljjfi 1 Aan hoofdeo en onderwy«ers van hier bedoelde schil-.n in spe kon wellicht het jut promovendi tot de di ie lae^s'e Ussen der hoogere burgerscholen vei'eend worden.

Ram^b-Vezcl. uuur net z. g. Gomt ss-pro:es schynt de moeieiykheid, om mt rameh> s. marktwaardige vesal te bereiden, oplost te zyn. Er is groote vraag naar genoemden bast, die volgens alle waarschjjnljjkheid nog sterk zal toenemen.

De eigenaars van het Gomess-proces, die in Engeland vertegenwoordigd zyn door de •Foreign and Cokmisl Rhea Fibre Treatment Syndicate, Limited, 17 Sbaftesbun Avenue, London W," en ia Biitsch^lnd'6 door de •Indian F.bre Patent Company, Limited, Bomb&y," zijn in staat groote hoeveelheden drogen Rhea-bast te koopen en het London Syndcaat zegt het volgende van qialiteiten prys; a. dat het ruwe materiaal in den vorm van linten moet zyo, dat wil zeggen, de geheele bast met de hand vsn den stam geh ald, en door en door droog in balen verpakt:

b dat zy de voorkeur geven aan bast van Boehmeria nivea, maar dien van B. tenacissima en Ban Rhea? ook kunnen gebruiken;

e. dat de hoeveelheden die gebruikt kunnen worden zeer groot zyn, om te beginnen met 10 000 too;

d. dat de pryzen thans zyn van tien tot twee pond per ton, vrachtvry in Londen, of seven pond, geleverd in een Indische haven. Uit het boven medegedeelde blykt dat wy aan bet begin staan van een nieuwe industrie, die volgens alle waarschijnlijkheid een groote toekomst tegemoet gaat. Het is echter saak voor de planters om spoedig proeven met ramen* cultuur te nemen. In sommige Fransche kolonifia legt men zich er reeds met kracht op toe. Zooals men weet, gedyt de r&meh lang niet overal goed; sy verlangt een vruchtbaren grond, veel vocht en naar sommigen beweren misschien wel eenige schaduw. Het eerste wat nu nagegaan moet worden, is hoeveel droge vezel men in den gewenschten vorm van een gegeven oppervlakte kan krygen en wat de kosten zyn van productie en bereiding voor de markt. Verder zou men proeven moeten nemen met de verschillende soorten; ofschoon Boehmeria nivea de meest gewenschte b ijkt te syn, bestaat mogelijkheid dat een andere soort in enkele streken een grooter product geeft. Wat schryver bedoelt met Ran Rhea is niet duidelyk. (Jegtmanmia ) Vanille. Toen nu j*ieu Keleden de bereiding van vanilline langs scheikundigen weg werd uitgevonden, verkeerde men io den waan dtt het er voor de toekomst der vanille-cultuur droevig uitzag. Deze verwachting is niet uitgekomen, want niettegenstaande er veel vamll ne bereid wordt, is het laatste product goedkooper dan ooit, terwyl voor de van ili-viu;hten sinds jaren niet zulke goede pryzen betaald werden als in den laalsten tyd. De vanille-markt wordt voor een groot deel beheerscht door de oogsten van Réunion (ijourboo) ende Sechellen De grootse voorraad vamll) bevindt zich gewoonlijk io Franktytt; de Bjurbonvaoilte wordt in commissie naar Parys en Bordeaux gesonden, vanwaar nu en dan aanzien'yke party-sn te Londen asn de markt gebracht worden. D.' oogsten zyo in de laatste jaren niet byzonder groot geweest. De Vereenigde Staten van iv oord -Amerika gebruiken veel vanille, van 139 000 tot 150 000 « 's jaars, deze komt voor bet meerendeel uit México en andere tropische landen van de nieuwe wereld; dikwyls moet Amerika nog in Europt komen koopen. Waarschynlyk overtreft de behoefte van Amerika die van alle andere landen; het wereld ehruik van vanille bedraagt circa 250000 ®. Het eigenaardige bezwaar aan de vanille-cultuur verbonden, is de schorn* meling in piy*?; reeds herhaaldelijk is hat gebleken dat zoodra de pryzen hoog syn, er een paar jaar later overproductie ontstaat. Java, waar de vanille in 1819 ingevoerd weid, leverde vroeger aar zienlijke hoeveel* heden, tegenwoordig hseft de cultuur er geen noemenswaaidue beteekenis meer. Ook in Mauritius is de vamlle-cultuur sterk achteruitgegaan, de productie was in 1592 nog 37 700 S zy daalde >n 1893 tot 15 400 8 en in 18y4 tot 9.100 S Réaoion voerde haar eerste vanil'e u.t in 1849, de hoeveel* heid was toen slechts 7 ffi, in 1870 bedroeg de export reeds 20 000 tè in 1890, werd 190000 «, in 1891 207 000 « en in 1892, 175.000 ffi uitgevoerd, de laatste jaren was de oogst kleiner. De productie van de Sechellen is ook zeer verandarlijlt; de eerste vanille werd van daar in 1885 in Eu* ropa ont vaneen; in weinig jiren was de oogst tot 80000 f 2 gesteeen; deze daalde echter weldra weder tot 17.500 « per jaar. De vanille van de Sechellen is korter en minder aromatisch dan die van Réunion. Zn wordt daarom gewoonlijk tegen iets lagere pryzen verkocht, ' (legsmannia.)

Een Huis ingevallen. Het huis van den Chinees Tao Tjien Tjoe in de kampong Wotgandoel, dat reeds lang op het invallen stond, is gistermiddag werkelijk ingestort. De bewoners wisten nog by tjjds te ontkomen, doch van den inboedel is heel wat vernield.

Een Prauw omgësLag-cn. Drie inlandsche visschers uit de desa TjelaTjeloe werden gisteren, op zse zynde, door een rukwind overvallen, waardoor hun prauw omsloeg /.ij w-sten evenwel alle drie op het omgakantelde vaartuig te klunm n en werden aldus gelukkig naar de ku-st gedreven. By de desa Panggoong,onder Kaiiwoengoe kwa* men sy aan land- ■

Ovebr' d n Van morgen is te Petoedoengan een bejaarde inlandsche vrouw door een wagen overreden, bij welk ongeval zy zwaar gekneusd werd. Ue koets>er van het voer*tmg reed, zoo sne< hn kon, door.

Een Ongeluk. Aau u« Kali Baroe heeft vanmorgen een koelt, bjj het Uden in de prauwei, een krandj ing suiker op zyn voet gekregen, waardoor dit lichaamsdeel zwaar bezeerd werd. Door eeo'ge andere koeu'e werd de gewonde naar huis gedragen.

Een Dobb-xclub Overvallen. Een troepj - dobbelende inlanders is g.seren op pasn dj ihar door de politie van t'epok overvallen Zeven hunner werden opgepakt, doch de hooldschuldige en aanlegger van het spel,een inlandsch ml.tair, wint i» ontsnappen.

Deserteurs. Ue luiaudsche cavalerist Wiropamg, van Silatiga gedeserteerd, decb albier opgevat, is heden onder gewapend ge* leide naar syn garnizoen teruggebracht. Van svermisi' is te Samarang terugge» keerd de inlandsche fuselier Radhen Mohamad Saleh, stamboeknummer 41125, van hei vyfde bataljon.

Dienstweigering, voor de havenpolitie a'hier zya tiedaumidlag drie matrozen van het ter reede liggende Engelsche zeilschip C/rig wegens dienstweigering en verzet tegen den kapitein, naar 's Lands gevangenis overgebracht.

Geen Us. De bewoners van Mlaten be klagen sich dat aan het ijsde} o', aldaar dikwijls geen ys te krygen is, wat in dese wam* dagen voor hea een onaangenaam koopje moet zyn.

I e VooRLOcptGB Toewijzing Goedgekeurd Goedgekeurd zynde bij de op 8 September en 20 Augustus 1896 gehouden openbare aanbestedingen voorloop-g gedane toewijzingen aan den Chinees Tan Tjien Gran, onder borgstelling van de Chineezen Tan TJienSoe en Tan Tjien Uien, allen van beroep handelaar te Semarang, van de leveringen van voeding, petroleum en andere benoodigdheden ten behoeve van de centrale vrouwenen Europeesche gevangenissen te Seina* rang, respectievelijk gedurende het tydvak aanvangende 16 September 1896 of zooveel vroeger of later.al* blyken zal noodig te zyn, eiodigende op ult-mn December 1901, en gedurende de Jiren 1897 tot en met 1901,

Mutaties in d?.n Handfl. Da Heer Evans, chef van de Oma Mai tin, Greig en Co hiei ter stede, thans in liquidatie, zal, met net einde van deze maand overgaan bij de firma Mirandolle, Voute en Go. terwyl de Heer Stewart komt by de firma Mac- Neil) en Go. Op dezen is ook overgegaan het agentschap dar Sun Life Assurance Company van Canada, vroeger door Martin, Greig en Co vertegenwoordigd. De Heer Labohm, onlangs geplaatst bij de Koloniale Bank te Semarang, is naar Soerabaja vertrokken en wederom werkzaam by het boofdagentschap dier instelling aldaar.

I-onsen -Katholieke Eeredienst. Met het stoomschip Gedeh van de Rotterdamsche Lloyd, zijn hier gisteren vier Roomsch Katholieke geestelijken uit Nederland aangekomen.

Een hunner sou, naar wij vernemen, bestemd syn voor Lt»**»-*»-!**-,, Floies.

Inlandsche Kiicaib.»mj.oN. Voorgedragen zyn;

tot eervol ontslag, wegens vertrek, als lid van de Rechtbank van Omgang en den Lindraad te Demak, Mas Rekso Semito,geo pensionneerd ondercollecteur;

tot lid van de Rechtbank van Omgang te Demak, Raden Soei o di Poetro, ass:stent« wedono der eerste klasse van Penawaugan;

tot lid van den Landraad te Demak, Mas Karto Wmoto, assistent-wedono der tweede klasse van Wor>o««l»m.

Klerk. Mas Sjtpirui te Poerwodadi is belast met de waarneming der betrekking van klerk bjj het post- en telegraafkantoor te Semarang, op een bezoldiging van vijftien gulden per maand.

Op In-pect'e Ue assistent-resident is bedenmorgen, vergezeld van den controleur van Kedoeng Djan, tot het Louden eener inspectienaar i.e! d.strict Grobogan vertrokken.

Terug van Inspectie. De ingenieur G Oostint-, chef van dcc gewestelyk°n water* staatsdienst, is van zyn int>p4ctiereis naar de brug van kali Koeto teruggekeerd en heeft heden zjj i functiéo alhier weder aanvaard.

Gederailleerd. Up bet terrein der Semarang-Cheribon stoomtram is gisteren een locomotief gederailleerd, doch binnen een paar uur weder in het spoor gebracht. Ongelukken syn bier niet bif voorgevallen.

NEDERLANDSe H-I NuISCHE S POOR WEGMAAT» tCHAPpij De goederentrein waarmede dagelyss ook passagiers der derde klasse tusschen temarang en Solo vervosrd kunnen wordeo, vertrekt niet, sooals gisteren doir ons ward bericht, des morgens om half acht, doch om half zeven van Semarane.

Gagement. Het aau den gewezen stafmuzikant der derde klasse J. W. Kluijtmans, algemeen stamboek n° 22 421, toegekend t jj le» 'yk gagement van f 2(30 per jaar, is verano derd in een voortdurend gagement.

Nul op hst Request. Afgewezen is het verzoek van den Heer G. C. J. Bruins, ars chitect dar tweede klasse by den Watert-* staat en 's Lands Burgerlijke Openbare wer« ken cm de financieele positie der architecten bjj dien tak van dienst te verbeteien.

Verhuren van Grond. De Residei-t van Besoeki is gemachtigd om voor en namens de Regeering van Nederlandsch lodiè bjj onderhandsche acte aan C. H. Pownall te verhuren een stuk grond gelegen in de kampong Maddar, ter afdeelingshootdplaats banjoewangi groo* 844 M 2 en wel tegen betaling van f 170 per jasr.

Kinine. Aan den Heer H. J. VanPrehn (e Ambarawa is medegedeeld dat het door hem rechtstreeks aan den dirigeerend apotheker, eersten laborant bjj het laboratorium te Weltevreden, toegezonden monster zwavelzure kinine bjj onderzoek geb'eken is te voldoen aan afl < eischen van de Nedera landsche Pharmzeopoea, derde editie.

Hiermede is dus bewezen voor hen die het nog niet ge Urnen mochten, dat de Bandoengsche Kininetabriek in staat is zwavelzure kinine af leveren, welke aan alle concurrentie van gehalte het hoofd kan bieden. En wat gehalte van prijs betreft, daar* omtrent is het noodige reeds gezegd.

Uit de Kadoe wordt ons medegedeeld dat het. weder daar nog steeds zeer droog is; maar op den gezondheidstoestand oefent dit ieen nadeeleen invloed uit. De koffie s'aat goed, maar mst de tabak is het minder gesteld.

VARINE-ETABLISSiM'SNT TE SOERABAJA. Bepaal J is dat by afwezigheid van den hoofdingei Uur, cl. si van de waterstaatsafdeeling, als lid, tevens president van de comovsaie voor bet ondei z>ek der bel ms over 1895 van het Marine établissement te Soérabsjzal optreden nis president der commissie, het oudst aanwezige lid, en als p>aatsver

Openbare werken Machtiging is verleend tot het uitvoeren van de ondervolgende werken :

— bouw van een brng over de Ajer Palik, gelegen iv den weg van Benkoelen naar Lais, tei vervanging van de aldaar bestaande overvaart, zynde ds kosten geraamd op f 21212; — herst*lingen aan de brug Tjil.uawie iiir, gelegen in den grooten weg van Poer» wakarta naar Bandoeng. afdeeling Poewakarta, Krawang» kosten f 6104; — het bouwen van een districtshoofdwoning te Majang, aideeling Ejember, Besoeki, koaten f 7447;

— het bouwen van een brug over de Reme» ning, gelegen in den weg van Ampenan naar Laboean Hndji, afde.hng West Lombok, kosten f 6588;

— het bouwen van een yz-ren (os- en laad »ger te Telok Fein iweh. afdeeling Noord en Oostkust, AJeh en Onderhoorigheden, kosten f 11559;

— het uitbreiden van het gesticht voor zieke prostituees

— machtiging is ook verleend tot uitvoering in dagbuur, met onderbandschen in» koop dtr niet uit 's Lands voorraden ta ver» strekken meterialsn van het werk: verhei lering van de versterking te Mataram, Bali en Lomhnk, waarvan de kosten geraamd zün op f 32278.

Dr Decoraties op Koninginnedag. Als in het achter ons lggende tydpers de Infanteristen mopperden, dat onafgebroken een Artillerist met het hoogste militaire gezag m Indië was bek eed, schudden de bombard ers het hoofd en zeiden zy dat het zware wapen nooit minder gedaan kon krygen, dan wanneer een fam lielid aan bet roer was.

Wie nu de ijjst der decoraties by gele. genheid van den Koninginnedag nagaat, zou danken dat deze meening wet eens juist kon zyn, want wij hebben thans een man van het voetvolk aan het hoofd en zien, op vooi dracht ut ladiö, geen enkelen infanterist onder de gelukkigen. Ook van de voorspelling, hier en daar gehoord, dat deze maal het Indische leger eens wat ruimer zou bedeeld worden, is niet veel uitgekomen.

Een nieuwe weg naar Indiê! Een Engelsche ingenieur, A. F. Fraser genaamd, bepleit in de Engelsche vakbladen het aanleggen van een nieuwen spoorweg door Egypte en Aspyie als de kortste weg van Europa naar Britsch Ind ê. Het aanvangspunt van dezen weg zou zyn de stad Ismaila, aan het Ka» naai van Sues gelegen, het eindpunt de stad K.oweit aan de Perzische golf- Deze spoorweg sou duizend Engelsche mijlen (= 1609 kilemeters) lang zyn en naar schatting tweeënzeventig millioen gulden kosten. Natuurlyk zou dan het Britsch-lndisohe spoorwegnet van Brissorah langs de noordelijke kusten der Perzische golf worden verlengd en tetturrachee aan den nieuwen spoorweg aansluiten. Als de hoofdvoordee'en, verbonden aan den aanleg van den nieuwen spoorweg, worden genoemd:

Ie veel sttw gemeenschap tusschen Europa en Britsch-lndie.

2j. dagelyksche gemeenschap tnsseberi Europa en Britsch-lndie, gepaard met een belangrijke vermindering der reiskosten* 3} sneller troepenvervoer uit Engeland naar Britsch-lndie.

4». Kurrachee, een zeer gezonde stad, zou in p'aats van Bombay, het def o*, der Britsch- Indische troepen en der mails worden.

sa. Alexindiiê zou de havenstad van Wee teü'.k Indo wolden.

6». Meo z)U de kolenmijnen in Mesopotamië kuonen ontginnen.

De Opstand op d* fhilippunen. Het te Manilla viscaynende dagolad Comercio bevat van den 22 m tot dan 30 -u September j.l. geheele kJoramen over den opstand op da Philippijnsche eilanden, waarvan het volgende een uittreksel is:

Deo 22_n September had de Gouverneur Oe ieraal van den Minister van Oor lig te Mairid een tel «gram ontvangen, mededeelend dat spoedig twee regimenten Spaansche Infanterie naar Manilla zouden vertrekken om in da maar d Oetober door nog twee regimenten gevolgd te worden. Eveneens zou meer Artillerie en ook een detachement lanciers uit het moederland gezonden wordeo. Een groot aantal onderwijzers had zich bij de opstandelingen aangesloten ; daarentegen had een twintigtal andere onderwijzers een adres van trouw aan den Gouverneur-Gene* raad ingediend.

De in de provincie Camarines wonende v'parj «arden hadden, teneinde de Regeering te ondersteunen, een vrijwilligerscorps opgericht.

Hit dorp Toy, in de provincie Batangas, was ook pas in opstand gekomen ,de insurgenten lelden daar een kleine duizend man. De Regeeringstróepen, op de marktplaats bjjeenverzimeld en tUchts zeventig man sterk, verdedigden zich gedurende eenige dagen dapper tegen hen en werden eindelyk dooreen detachement van tweehonderd militairen ontset, waarby ruim twintig opstandelingen het leven lieten.

Zoo i u en dan kwamen geheele troepjes der oproerlmgan van het platte land te Manilla zich by het bestuur aanmelden, teneinde zich te onderwerpen. Aan al dezen werd, ingevolge de uitgevaardigde amnestie, vergiffenis geschonken. —De Chineezen hebben veel te lyden van de roofzucht der insurgenten die in de nabyheid van Manilla stonden, den 26an September eea aanvat dddUo op het lort Muntinlupa, doch daarby met verlies teruggeslagen waren.

— Er wordt verteld dat de oproer lingen van plan waren aan Japan hulp te vragen. — Te Manilla staan handel en nijverheid geheel stil

Db Suikerinvoerbn in ds Vereenigde Staten. Over dit onderwerp segt The louisiana Planter.

«De Gouvernementsopgaven van suikerin-» voeren in de Vereenigde Staten, over het jasr, geëindigd 30 Juni 1896, zyn opgemaakt tot 3 Augustus. De totale invoeren bedragen 1,918,104 tons, tegen 1,737,255 tons het voorgaande jaar, dus een toename der invoeren met ongeveer 161 000 tons aanwijzende. /e waarde dezer suiker was ff 89 000 000 ovf>r het j»ar, eindigende 30 Juni, tegen H 76,500,000 het voorgaande jaar, De gemiddelde waarden van beetsu-kers niet boven 16, gedurende de zes e e ste maanden van dit jaar waren: ianuan, 210 : Februari, 230; -daart, 240; April, 240; Mfi,.250 ; Juni, 240. •Voor rietsuikers: 'anuari. 22ü; Febiutri 2:0; Maart, 230; April, 240; Mei, 250; Juo-, 230.

» Wyl onder deze invoeren in de Vereenigde Staten een sroot gedeelte van den Cuba oogst van 1894/95 begrepen is, sullen de cijfers over bet jaar, eindigende 30 Juni, aanmerkelijk verschillen van die welke, het vol* gende Kar om d.zen tyd opgegeven zullen worden. Met de t ganwoordige gegevens vinden wy dat Cuba onzt* hoofdbron van «u keraanvo r was, daar he^ vao oizi jf 89,000.100, aan invoeren voor f 21,000,000, leverje. Dertaw i eilanden komen in de tweede plaats met jf 11,000.0 0 aan vrjje suiker, tjjnde dit misuchien bet feit dit het meest gelijkt op een erkenning van de zyde van net Gouvernement, dat het wenschelyk is onze binnenlandsche suikerproducenten op gelyken voet te doen concurreeren met contract of vermomden slavenarbeid der tropen. De daarna volgende grootste invoeren komen ut Oost Ind*. De bijzondere localiteit wordt met genoemd, docho-nvat waarschynlyk Ji va met bijna ƒ 11,000,000 aan invoe ren. Vervolgens kamt Duitschland met ongeveer jjlo, 500,000 voor aan ons geleverde biet-uier. Daarna volgden de West-lndido. *oider Cuba, met byna jj 7000.000 aan sut- Ac', Brazilië met ongeveer #4000,000 benevens het overige van Zuid-Amerika met ongeveer #4 00).000, terwyl Afrika ens ter w*arde van jf 3.250.000 zandt. De Philippjjasche eilanden zenden voor ruim jf 2 000,000 «ao uiiker, en België voor ji 1.750000. uraot Fiitanje, Oostenryk»Hongarye en ander* gedetUffl tan Juut, {«vorea ou elk voor omstreeks ff 1,000,000 aan suiker. s sOpmerkelyk genoeg blijkt uit het verslag dat Frankryk, waar de beetsuikerindustrie

haar oorsprong narr, ons geen suiker sendt, buiten het weinige dat misschien begrepen is in het half millioen dollars aan waarde op* gegeven voor het «overig Europa."

Db Bussischs Vriiwilligersvloot. De Russische vrijw llgeisvloot bestond op den len JauuariJ j|. uit negen stoomschepen van het kruisertytie, met een laadruimte van 31.689. ton.

ln het hopende jaar zal de vloot met nog vier stoomschepen vermeerderd worden die samen 18983 ton m;ten en ongeveer zes en een haif rn llioen zutfen kosten.

Engeland en bet Oostersche Vraagstuk. Wederom heeft de ijver van Gladstone voor een idee, hoe grootsch en schoon dit in sich zelf ook wezen moge, verdeeldheid en scheuring gebracht in de Engelsche liberale party Eerst was het een vraagstuk van bin» nenlandsche politiek: de lersche quaestie, nu is het een vraagstuk van buitenlandsche politiek: de Armenische quaestie.

De groote, oude man is er niet minder groot om, maar van een practisch politicus zon men anders mogen verwachten; trouwens, van de liberale kabinetten onder Gladstone is de buitenlandsche staatkunde nooit bet fort geweest. Onzes inziens neemt Lord Roseberry dan ook een volkomen correct stardpunt in, wanneer hij liever de leiding zyner party toevertrouwt aan andere handen, dan zich te laten medesleepen ia een maal* stroom van opgewonden geestdrift, zij het ook voor een sympathisch streven naar vrijheid bjj een ander volk, welke noodsa-a kelykerwyse tot een gewapende tusschenkomst moet leiden en tot een Europeeschen oorlog, waarvan de ellende, waarvan de gevolgen niet te overzien zyn.

Nog eens: gelukkig dat een conservatie! kabinet aan het roer is, dat getoond heett liever ten halve te keeren dan ten heele ta dwalen, andere middelen beramend om tot eenzelfde doel te geraken.

Uit Salatiga verneemt De Locomotief, onder datum van 12 dezer.

Gisterenavond had het racebal plaats ln de socie eit; niettegenstaande de kleine opkomst van het publiek was het nog al geanimeerd.

De uitdeeling der prijzen had tegen elf uur plaats, waarby de overste Oxenaar bet woord voerde en de winners geluk wenschte.

Hy zeide o. a. dat alle beginselen moeilijk waren, wat ook hier gebleken was, maar door de volharding van het bestuur koa men van een geslaagd feest spreken, tevens de hoop koesterend dat er een volgenden keer meer belangstelling son syn. Tot laat in den nacht duurde het feest voort, en thans ligt Salatiga weder, wie weet voor hoe lang, in een diepe rust.

Men spreokt van het voornemen in de kota een tweede sociëteit op te richten voor ambtenaren eo andere ingezetenen, alsof de scheiding tusschen militairen ca burgers hier met reeds groo genoeg is. Men betwyfe't het echter of van dit plan wel iets komen sal.

Uit Tjokja wordt geschreven aan De Locomotief, onder datum van 12 dezer:

Zooats wei eenigszins te vetwaehten was met het oog op de naderende groote wedrennen, wis ds belangstelling by de gisteren gebonden Oekon-wedrennentnietzoo groot als dit aoders het geval is. De dames en heeren, die echter tegenwoordig waren, schenen zich daarom niet minder te amuseeren.

Aan den totalisator ging voor een latte! bedrag om en omstreeks elf uur waren de rennen gtètndigd. De batatjonsmusiek droeg tot de vroo* lyke stemming by. Op de sultans tribune zag men o.a. de Kronprios, de Resident, de overste, de Prinsen van Pakoe Alam, benevens nog eenige pangerans. Wegens gebrek aan deelname vielen drie nummers van bet programma uit, en wei N. 11, IV en VII. De uitslag der gereden nummers is ala volgt. I Harddraverij onder den man. Afstand 6000 meter. Australische paarden 200 meter meer. Mede dingers de Heeren J: C. W. M.ejjer F. Van Delden, Karet Klaring, -Ihr. i De Serrière. prys: de Hear Karel Klaring. premie • J. CW. Meyer. lil Sportraee. Het t edureade den rit sahrifa tefyk beantwoorden van een gestelde vraag. Minste gang.- drat. Afstand; ééa maal de baan rond. Mededingers de Heeren: .'. H. H. Dommere, J. C. W.- Meyer. Jhr. J. De Ser» rere, Karel Kiring, C. M Van Abcoude, H. Von Haerdti. De Heer Meyer had de gestelde vraag het meest uitvoerig beantwoord en won den prys. Kapitein Dammers kreeg de consolatieprjjs. V. Qui perd gagne. Gang: galop. Afstand 500 meter. Deelnemers:de Heeren: F. A. Einthoven, Jhr. J- De Serr.ère. J. C. W. Meijer, H. Von Haerdti, J H. H; Dommere. Piys: de Heer F. A. Einthoven. Premie > Voa Haerdti. VI Jockey-Race voor kleine paarden. Af» stand een myl. Mededingers: een paard van den Rijks» bestierder en verder Pangeran Ario Mataram, imtenant kolonel van den Generalen Stal te Solo en Paneeran Atomo Dmoyo. Prys Pangeran Atomo Diooyo. VIII Bendy Race. Afstand 1600 meter. Mededinners: de weeren J. CL W. Meyer, en C, M. Van Abcoude. Prïs: de Heer Van Abcoude; Premie » Meyer. IX Jeu de Rosé. Mededingers: Jhr. J. De Serrière als vee, •i. C. W. Meyer, J. C. Böhm; H. Von Haerdti en C, M. Van Abcoude. De »vos" won ue prys. Des avonds had de uitdeeling plaats dér pryzen, bestaande in luxe-voorwerpen, door den president der club, den Heer W. Hujal, iv bet woord tot de winners richtte en de aanwezgen voor hun belangstelling dank zegde. Den Heer Th, J. Rosskopf werd het eerelidmaatschap der club aangeboden. Het bal, dat hierop volgde, was weinig gdnimeerd en eindigde omstreeks midder» nacht — De uitslag van de gisteren gehouden aanbesteding van fabrieksmaterialen voor het oogstjaar 1897 van het departement liokja van het Algemeen Syndicaat van Suikertabrikanten op Java, is als volgt Perceel I. Uzerwaren, gegund aan A. Resink en Co. te Djokja voor f 5584.82; il centrifuge appendages gegund aaa-: dezelfde lirma voor f 507; UI diversen, gegund turn de Maatschap* »i?MiSrttfa«dw Mk«D ya°Van Der V, vetten "^ te Sunarang «oor f 4301 38; ■» Co. voor fen«fc Beß«nd aan A. Resink VI lab ."42.30; ïa>»

teekeoino****'* schryft men» onder dag- Loeomotitf.'Aa den ï*den dezer, aan De een te $1' kÖn °piumaanhaling, ditmaal by schout Va boßgan woonachtigen Chinees; da ziener enj et Chineesche kamp, zyn op- Chinees djaksarol achterhaalden bij dien verpakt *t\U *roo'* party amfioen, in darmen slot en V ging natuurlijk achter toor w °Pium ligt nu op het poliliekanden.' par et gebeurd en gewogen zal wor- Jnstïj- Ve°bedoelde inlandsche officier van Um' !?' stól'B te Ponorogo, clandestien **rde binnensmokkelt ; in die afdeeling BcheM dan o°k in den 'aat3'en 'Üd vert\ve' aanhalingen gedaan. Sedert is een 'an k Chinees, die e "eseulyke eigenaar ia "°Venbedoelde P'rty amficen zya zou, bewaring genomen. nasL . Justitie liet onlangs hier en elders Kink'i'°?en doen naar den PerBoon van ga, *'"> het blykt uit de verschillende op- Kiok I Sen 6 bekende te zijn. Frans 'alen deserteerde, verscheidene jaren ge- K,, *»l twee rjjkspaarden van Salatiga, b«est« a's cava'er'Bt diende, verkocht die ir (an onderweg, maakte met de opbrengs* toên'2 K°B

—De Resident gaat binnenkort op een "ndreis in de verschillende afdeelingen, by gelegenheid aan de deser dagen door j? Regeering met de bronzen ster voor verdiensten begiftigde inlandsche hoofden, die decoratie op plechtige wyze uitgereikt zal borden. De familie Van Ravenswaay is nu Keheel ingericht; de eerste recepties ten resi» «entiehuize zullen a.s. Woensdag, Donderdag •° Vrydagavond plaats hebben. ,—Seiert myn laatste bei ich t zyn geen faillissementen meer voorgekomen, hetgeen *chler niet wegneemt dat nog altyd groote "•roering heerscht in het Chineesche kamp; fjeo vtrwacht nog eenige faillietverklaringen. Mea moet de crediteurenlysten inzien van de '•eds gevallen handelaren; het is bar zooa|s verscheidene importfirma's er in betrokken «vn voor aanzienlijke sommen; die cijfers **rtegenwoordigen een aanzienlijk bedrag. — Omtrent de suiker worden gunstige be'ichten ontvangen, zoowel wat betreft den Prys, als den oogst die nu ten einde loopt. De laatste suikers worden afgevoerd; van de naburige fabrieken zijn er nog slechts twee aan bet malen; ik hoor dat de zoogenaamde Esebauzier-fabrieken een prachtigen oo6st gemaakt hebben. —Sedert eenige dagen zyn ook geenchokragevallen voorgekomen, althans niet onder 4e Europeanen an de rapporten van de kam- Ponghoofden omtrent den algemeenen gezondheidstoestand, luiden gunst-ger dan verj*dea week. Zeer goed ingezien is het van ns militaire autoriteiten om de veld- en •ndere oefeningen zoodanig te regelen dat *• troepen tegen negen uur des morgens '•eds in de kazernes terug zyn; de comman**t van de schutte* jj moest de exercitie-en f^iotoefeningen op de tegenwoordige snik» 'ate middagen ook maar afgelasten.

. — WlHißon'a circus trekt,ondanks reusach"ëe en scboonkllnkerde reclames en de van gouden en zilveren horloges, öel bekende lokaas, voortdurend weinig be» 30** soodat de troep binnen weinige dagen opbreken sal.

— De in een myner vorige brieven bedoelde operettes van den Heer Chs. Mayzynr Twee Hotenjee/dm in Vrede, naar het Fransch van * amn """"k van Charles Hubans, en ** F*3>'loxeriaohe Koorts naar het Fransch van *~ Hermei, muziek van E. Lionville. De opvoering zal mst welwillende medewerking ™ "®° «root aantal dames en heeren i m 1D d»n schouwburg plaats hebben op 7 November a.B. Tot besluit zoden ge. Keven worden twee tableau* «vivants, voorstellende «Gretchen verlaten" en «Gretchen behouden" met geheei neuw decoratief en nieuwe costumes; natuurlijk volgt daarop een bal champ être.

Uit Soerabaja bericht een andere correspondent van Ve Locomotief: Niet door de Europeesche politie öf door de ijverige nasporingen van den wedono eigenlijk assistent-wedono, van Koepang zija de lieden die den bekenden diefstal by den Heer Nash bedreven, ontdekt geworden, maar door de bemoeiingen van dezen zelf. Ziehier de wijze, waarop hy te werk ging.

Daar reeds twee weken waren verloopen en de politie nog geen be

Deze liet toen dezelfde verdachte personen en hun familieleden in het oog hou" deo, zoodat ook by er weldra van overtuigd was, dat men de daders op bet poor was, waarop hy ze liet arresteeren. Van de gee stolen juweelen is echter nog verreweg het grootste gedeelte niet teruggevonden.

Uit Batavia wordt geschreven aan De Locomotief:

Gaat net Opperbe«tuur in op het voorstel, besproken in Le Locomotief vao 29 September, om een niet-militair ie plaatsen aan het hoofd der eerste afieeliog van hei Departement van Oorlog, dan zal hoogst waarscbyo- Ijjk voor die betrekking allereerst in aanmerking wordea gebracht, zooals ook reeds door u werd medegedeeld, Jkhr. R. Vao Hoogenhouck Tulleken, gepensionneerd Kolonel-titulair vao de Arti lene.

Met den rang van hoofdambtenaar zou deie dan, boven zya pensioan. eeo maande jjltsoh tractement genieten van duizend gulden.