De locomotief : Samarangsch handels- en advertentie-blad

XV

Il l Het is duidelijk dat een regeling der politiereehtspraak als door mg geschetst is, tot de grofste willekeur aanleiding kan geven, ik herhaal, slechts het ~ hoofd van plaatselijk bestuur dat op zjjn hoede is om er niet in te loopen, een assistent-resident die, vrij van alle jrarii-#m,denvorigen avond geen te krasse brandy-soda heeft gedronken en niet te laat naar bed is gegaan, die op de hoogte is van alle trucs der desa^polie tic, slechts zulk een man kan iets voortbrengen, dat naar rechtspraak gelijkt Een rechter, die zich bij zgn uitspraken als eenig kompas slechts te storen heeft aan zijn overtuiging, kan' 'ei&enljjk . nooit anders dan by toeval rechter zijn, • trots den naam die hero bij wetten, reglementen en staatsbladen gegeven is door de bureauambtenaren, welke een en ander te redigeeren'kregen. Hat is der overheerschte bevolking Hier te lande dan ook weder een ander rad voor de oogen draaien, haar te willen wijsmaken dal de assistent-resident, ter rolle rechtsprekende, Waarlijk een - rechter zon zijn. Niet dat ik er tegen ben den ambtenaren ~van bet Binnenlandsch Bestuur in het belang van de orde, de bevoegdheid te geven den overheerschte te corrigeerenl Geens* lins. Integendeel, ik zou die bevoegd»-heid ruim willen toemeten aan bedoelde ambtenaren, Maar laat ons den bruinen man tooit vertellen dat die correcties het werk zijn van een rechter. Wfcnt • - dan geven wij hem een zeer scheef denkbeeld van hetgeen rechtspraak is. Laten wy hem zeggen dat de assistent-resident of controleur hem, met tewerk» stelling als anderszins straft, zooals een vader dat vermag te'doen ten aanzien van zijn kind, zooals een meester strafwerk mag opgeven aan een ondeugehden leerling. Maar dan ook geen getuigen, penghoeloe's, djaksa's en dergelijke fraaiïgheden bij de zaak gehaagd, die ten doet hebben, den kleinen man zand in de oogen te strooien en er Op berekend zijn hem te doen geloovèn dat het ons bart en geweten zeer zou bezwaren" ais wij een onschuldige straften. Laat ons die bevoegdheid der ambtenaren van het bestuur elders eo niet in de wetboeken regelen. Tast de assistent-resident dan eens mis, welfcu dan kan zijn daad hoogstens als een persoonlijke dwaling worden gequali* ficeerd, die aan geen ander, aan geen penghoeloe, djaksa of getuige te wijten is; die niet geschiedde »in naam der Kon'ngin", in ' naam van het boogsjte gezag. Wij moesten ons schamen den inlander telkens te doen gelopa ven dat alle onrecht hetwelk hejn aangedaan wordt, in naam onzer Vor- '• si in geschiedt. Is dat het, prestige ophouden, ten spijt van gouden,petten en rokken en voorname gezienten. ? Laat ons toch tot het bewustzijn komen dat oneeiUjkbeid tegenover kin-* deren een v-ar de grootste misdaden is die men kan bedrijven, want men, bedelft,er de toekomst door, mon de* moraliseert ,er het nageslacht mede. Wat heeft er ons toch toe gedreven den overheerschte telkens iets op fe mouw te spelden dat niet waar is, dat den man verkeerde gedachten moet doen krijgen, dat hem op een dwaalspoor moet brengen. Het wordt den on* derzoeker hoe langer hoa meer duidelijk hoe wij voorwaar am érg mo* reële koloniale staatkunde ded dere inlandsche hoofden tot rechters zonder ben ook maar eenigszins op te leiden en te bekwamen voor de taak.;die hjen wachtte. De menschen verstaan en begrijpen van.recht en wet meestal niets. De eenvoudigste beginselen *ijn hun vreemd. Toch'moeten zij recht doen, en de bevolking heeft in hun uitspraken vertrouwen te Stellen! Hoev^^n onzer politierechters zélfs schort het niet aan.de. noodige kennis van wet en recht, om berekend te zijn voor hun taak ? Niemand zal hun dit ten kwade duiden, omdat de menschen niet in staat werden gesteld; zich bedoelde kennis eigen te maken. Maar waarom doet men hen dan middelerwij 1 toch maar rechterlijke functies vervullen? Wel, omdat het zoo het goedkoopst uitkomt. Wat doet bet er toe of die poliiigue de bout* de chandelles den bruinen man soms op veel leed en ongeluk te staan komt! Als zuik optreden te eewiger tijd maar niet uitloopt dp ejen se bruler a ia- chandelh! 'Waarlijk er staan zob vele absurditeiten in onze wetten en staatsbladen. Pour la clóture nog een klenigbekl. Een kind beneden dé zestien jarfen mag volstrekt niet gestraft worden als het dénreebjar is gebleken cfat iet zonder : oordeel: des onderscheids tb werk is gegaan bij het verrichten van een delict. Maar-de rechter mag bevelen dat zulk een kind geplaatst Worde in een werbeterJwïs o;ndaar te worden opgevoed gedurende een aantal jaren, bij het vonnis te bepalen." Aldus lu.dt het 11» 1872 gemaakt artikel 35 van bet Strafwetboek voor Inlanders. Hoe lief, hoe hartelijk klinkt die bepaling: hoe getuigt zij van onze teedere zorg voor het welzijn van verwaarloosde inlandsche kinderen! J ammer maar dat men, sedert die welwillende bepaling; tot stand kwam, jaar in jaar uit vergeten beeft op de begrootiug gelden toe te staan voor het bouwen en inrichten van verbeterhuizen hier te lande. \Vaaraan is dit nu toe te schrijven? Aan onachtzaamheid dan wal aan onwil?

Wee ons, Fariseeérs, schriftgeleerden, weldoeners op papier 1 Wanneer zal eens de lijd aanbreken dat wij waar zullen zijn tegenover Indiè?

11. Blijkens de medadaelingen voorkomende in het Koloniaal Verslag van 1896 werd.de Noordkust vaa NiauwtGaiaea m Juni 1895 bezjcht door den posthouder van Tidoreeach Ha'maheira. Volgens het verslag schijnt de behoefte aaö een doorstaande gezagsuitoefening ormrèijds io diestrrkenniot lang meer onvervuld te kunnen blijven. Door eenke, leden werd op de vestiging van een posthéu. dir aangedrongen Dit schem te meer noofg, waar ook Duitschland en Engeland op Nieuw- Guioea bezittingen hebben. Voorts werd de aandacht gevestigd op de in de dagbladen vermelde klachten over de behandeling, wei keJavaanscbe koelis in Du-tsch Nieuw-Gumea hebben ondervonden. Dfze kóeli's zouden daar zeer slecht behandjsld en in deerniswaardigen toestand op lp& teruggekomen zijn Gaarne-vernam men, Wat hieromtrent aan da Regeering ' bekend is. Mochten de kl achten gegro,d zijn.dan meende men, dat emigratie van Javanen naar Nieuw» Gnioea, waartegen reeds.in het Voorioopig Verslag omtrent de loopende hegrootrbg 'ewaarschuwd ward, voortaan behoorde te worden belet. Over het algemeen achtte men het niet geraden werviog van koel 8 toe te staan voor vreemde koloniën, waar het toezicht op de behandeling der emigranten niet afdoende verzakerd is. Het verdiende, >naar men meende, de voorkeur de emigratie naar Suriname te bevorderen, waar de Javanen gewild zijn en een goede behandeling ondervinden. üit de bij het Koloniaal Perslag overg«« legde kaart, aahtooneade; de door de inlands eche bevolking beleden godsdiensten, blijkt, hoe gering nog het gedeelte van den Archipel is, waar de,s Christelijke godsdienst wordt beleden. Ëenigè laden betreurden, dat door de Regeermg slechts weinig gedaan wordt om in dien toestand verbetering te breDgan Wiel erkenden zij dat door de Regeering in d*n laatsten tijd een meer welwillende böudièg tegenover de zending wordt aangenomen dan vroeger het geval was, maar een hoofdbezwaar tegen d%-uitbreiding van het Christendom werd oog steeds niet weggenomen. Als zoodanig beschouwden zij artikel 122 van het Regeeringsreglement, waai van de intrekking reeds in uitzicht werd gesteld, doch thans weder opgegeven schijnt te zijn. Slechts vin een Kerk, losgemaakt" van gouvernementeel* banden, was huns inziens een krachtig opluiken van dan godsdienstzin en daarmede een - krachtige bevordering der uitbreiding' van het Christendom te verwachten. Een tweede grief bestond voor hen hierin, dat de Christenu'aader door het administratief en desa verband, waarin hij ais.ißlaader blijft «astgelegd, in een minder gu»-«tige positie verkeert dan zijn Mahomedaansche rasgenooten. , — Volgens;de dagbladen is,de Koning van Stam by zyn reis over Java plotseling uit Samaraog vertrokken. Gaarne sou men vernemer, welke de reden van dat plotseling vertrek is geweest Sommige leden meenden dat, waar de Landvoogden twintig jaren lang te Batavia hbo waardigheid hebben opgehouden zonder de' beseri.Uiting te hebbeo over »aen algemeen e «,. en 'danszaal,'', de noodzakelijkheid' van een belangrijke uilgave voor dit doei, vooral io de tegenwoordige financieel e omstandigheden betwijfeld mocht worden. Het scheen huo onooodig voor het tijdetijk verblijf te Batavia gelijke eitchen te stellan als voor het hoofdverblijf te Buitenzorg. Bij bet geven .van partijen te Batavia kan de Gouveraeur-Ganeraal rekening houden met de beschikbare ruimte- Krachtens het Indische Reglement op de Strafvordering voor Europeanen worden, in afwijking van hetgeen als regel in Nederland geschiedt, de getuigen in strafzaken' reeds bij de voorloopige informatie beëedigd en later nogmaals bjj de verdere instructie, na verleenden rechtsingang, zoodat wanneer zij ten slotte ter terechtzitting worden biéedigd zij veelal reeds door een of twee b«4edigde verklaringen gebonden zijn- Tot nu toe werd echter de straf wegens valsch getuigenis uitsluitend toegepast bp valsche verklaringen ter; terechtzitting ondier eade afgelegd; DU zal nu anders worden,'-< krachtens het Koninklijk besluit van J 8 Febrmrj 189(5 (inrfisoA Staatsblad no. 18; medegedeeld Op bladz. 65 van het Kmaaï Verslag. Door wijzig ngen in het Wetboek van Strafrecht en in het Regteo ment op de Strafvordering voor Europeanen zullen alle vplwhe verklaringen onder eede, waar en wanneer afgelegd, als meineed gestraft worden. I In een aldeel ing werd over deze paitieéfe wijziging van het Wetboek van S;rafredht voor Europeanen, hangende de totale b*ziening van dat' Wetboek, verwondering vutgesproken en de vrees geuit, dat ddor bedoalde wijziging het strafgeding ter openbare terechtzitting, waarin voor de .•beklaagden-de hoofdwaarborg van een onparnjdig onderzoek behooït gelegen te zijn, mear en meer in een schijnvertooning zau ontaarden- Hat liet zich toch menscbehjkerwijze niet aannemen, dat getuig-sn op vroegere verkil* ringen zouden terugkomen, op gevaar af van wegens meineed te woiden gestraft. In Nederland heeft men dit bezwaar geveeld 'D wordt van M getuigen b« de voorjtüj.,ge iufomati*n en (behoudensde uitzondering van artikel 100, derde hd, Wetboek van Strafvordering) bij de verdere instructie slechts de belofte gevorderd dat zij de waarheid en niets dan de waarheid zul. len verklaren. Aan die verklaring wordt dan later ter terechtzitting, bij overlijden van den geiujga óf ontstentenis als anderszins, geen zelfstandige kracht van bewijs toegekend, maar sleobts zoodanige kracht, al» de rechter zal vermeenen te behooreo, in verband met van elders bewezen daadzaken. Ia indié is men echter van dat beginsel afgeweken en doet men niet slechts de voorloopige verklaringen beëdigen, maar geeft «ien aan de beëedigde verklaringen, in geval van overlijden van den getuge of ontslentouis anderszins, dezelfde kracht van be «tjs.ali aan mo^dehng beéadigde verklaringen. , i . ia dit systeem is er zeker veel voor te zoggen om dan ook de valsche verklaringen, anurieur aan de terechtzitting onder eede afgelegd, wegens meineed te straffen. Het eysteem sch«nt echter verkeerd, niet het minst in Indifi, waar betrekkeluk - jeug. dige rechter-commissarissen,; die t(vaak de •l*%f nièt'»machtig zijn, tegenover iolaudsche en Chineesche getuigen geplaatst worden, en bij verren afstand der getuigen, nog een deel hunner taak aan andere, besturende ambtenaren kunnen overdragen. Gemakkelijk is bet systeem wel, daar getuigen die wat ver af wonen, eenvoudig niet gedagvaard worden, maar huo beëedigde verklaringen ter terechtzitting wordan voorgelez-jn. . , Het gemak'wordt echter verkregen ten koste der rechtszekerheid, ni6t hechts wegens de volledige bewijskracht van buiten eemge controle der rechtbank en der verdediging afgelegde verklaringeu vao afwezige getuigen, maar ook omdat de vrees van wegens meineed gestraft te worden, indien zij op hun vroegere verklaringen terugkomen, drukt op de getuigen, die ter terechtzitting verschenen zijn. Hel doen afleggen van twee of drie eeden, aüa te-» doel hebbende om achter de waarluid te komen,.maar waarvoor men wegens méüueel gestraft wordt niet slechts wanneer da laa'stbeêsdigda verkUr.ng valsch is, maar ook dan, waoneer bij de laatstbeêadfe da verklaring een vroeger beëedigde valschj verklirr g wordt teruggenomen, schijnt het doel voorbij te streven, zeer ten nadeele van da vertrouwbaarheid van het onderzoek der terechtzitting en casu quo van den tot ickeer gekomen getuide. Reeds nu wordan getuigen die zeer voor indrukken van vrees vatbaar zijn, soms mejer dan wenschelijk is op scherpen toon herinnerd aan huu vroeger beëedigde verklarinjg. Wat za| het zijn, wanneer zij yoorta|n aan de straf op meineed worden herinnerd, bijaldien zij vroeger een valsche veiklariïg mochten hebben afgeiegd. De waarborg voor een onpartijdig onderzoek ter terechtzitting zil dan voor den beklaagde tjot een minimum zijn teruggebracht. , Betwijfeld werd ot voor een zoo principieete, bij genoemd Koninklijk besluit nOg verscaerpte, afwijking van da Nedarlandscbe vvet, met welke wet, ingevolge artikel 75 vin het Regeeringsreglement, de Indische, zooveel mogelijk, moet overeenkomen, thans, nu de verkeersmiddelen in Indié: too belangrak verbeterd zijn, nog wel genoegzame termen -MQWUig ZUf»..

Moest die vraag onverhoopt bevestigend beaatwoord worden, dan blijft nog dK^e; of de Bchad«hjke gevolgen dier afwij dog njiet ia zooverre te keeren zijn, dat opvolfcedde verklaringen van denzelfden getuige in (|>zefde strafzaak, als zoovele voortgezette verklaringen op den eens afgeleiden eed wortfeo afgenomen. De gelegenheid om, zonder vrees voor'strar'wegens meineed, op een vroegar afge'egde valsche verklaring terug te komen,, 'blijft dan allhans bestaan voor die getuigen, welke ter terechtzitting gala#v*sarr» in China gemaakt worden en van daar in Nederland worden ingevoerd om van hier naar Ind é te worden gezonden. Wordt inderdaad het valsche geld buiten Indie veri vaardig'", dan is rtiuwiöt'.crd tpazicht op dan «nsoer natuurlijk bootst wauschöiijk .Maar aaagezien (ia mo/^lii .it bei in ludlé .wjrdt vervaardigd, oiet is ui^sioiejö^soesf, a frrjtffraken lat ook jü andere landen, als Frankrijk, Outsjhland en üftisch^lodje o-er hef namaken van zilveren munt geklaagd wordt. Ook werd gevraagd of het gerucht, dat _;cti p.ider /Atk op de van Lombok buit ge» ïu'aak'e rijks'laalders ve*) valech geld bevonden heef, juist is. ' VerscHeirlaW lïdativerklaarden verwacht te hebben dat de Regeering in haar toelichting eétigemedcdeeingan omtrent de opiumregie zou hebben gedaan Da Memorie van Toelichting spreekt echter enkel van de exploitatie gedurende het eerste kwartaal van 1896. Men wenschte te vernemen boe de tegie in de residaatie* Basoeki, Probolinggo ca Pasoeroean voldoet en welke de uitkomsten „gn van het tweede proefjaar op M^djera. Ook vroeg men, welke de verdere plannen dar Regaering Zijn en of zij reeds in beginsel besloten heef' de ragis op geheel Java ir< te voeren. Earst dan zou,naar men meende, da smokkelhandel met kans op goeden uit* slig bestreden kunnen worden en der Regeering da gedegenheid openstaan om het deb-et geleidelijk te verminderen. overigens rblaek dat er andere leden warao, die met da invoering dezer regia nog geenszins ingenomen waren. Beweerd werd dezirzijds, dat wanneer de regie minder opbrengt dan vroeger door verpachting verkregen werd, dit eea bewijs 'is dat er meer gwsmwkkerd' word I- rlierte^eno ver werd opgemarkt. e,'ofschoon met de proefneming ingenomen, tegen overhaasting waarschuwden.

Vele leden klaagden over da onrostharen - de stijging der u (gaven voar verlofs- eo. noaacüvituifstracterhe' !eo,wactitge!d-«t», penstoeten en gagementen Op de beide hoofdstukken dezer basrcoting wordt daarvoor niet minder dan 11 «illioen Uitgetrokken. 'Aó.r en meer bevestigt het *icb, dat de tiieuwa regeling dar verlO'e'i niet tot ver* mindering van uitaaven leidt, in strijd met hetgeen werd voorspeld.

Voor burgerlijke oin-ac'iviteitsfractementen wachtgelden en onderstanden is t36')00 ma»' ui getrokken dan te vongen jare. fo 1892 wa*d f 212 291 ü:tg^e'ven, thids wordt f 275000 gevraagd. Maa zou omtrent da ooizi&en van-a's'■(&s.*.deftr uitgaan j?aai•»lWlWfeef|M»W|e^rtfineast niet bij alle personen op deozalfden leeftijd ophoudt. Op bladz 1 van het Koloniaal Verslag wordt medegedeeld dat.de onderzoekingen van hat lid van den daad van Indië Mul.emeiater, betreflende een reorganisatie van het Binneniandsch Bestuur op Java en Viadoara, hebben geleid tot kat indienen van voorstellen aan den (Jjuverneur-Gaöeraaf. Men vroeg of omtreat^die^-voorsieiha eenige nadere mededeeling kon wordan geda.n. Eemge' ieden meenden dat bij deze reorganisatie verandering behoort gebracht te worden in de bestaande vefdeeling der residenties- in drie klassen. Thans behoort bijvoorbeeld de residentie Bali en Lombok tot de tweede, Batavia tot de eerste klasse. De Resident van Uali en Lom* bok beeft échter een* veel grootere verantwoordelijkheid dan die van Batavia. Er scheen te minder reden om den Resident van Batavia hooger te bezoldigen, omdat de representatiegelden afzonderlijk zijn uitgetrokken. Ook werd op beperking van het aantal resi* dsn'ties aangedrongen.

In een afdeehng werd herinnerd dat te vorigen jare was opgem-rk', hoe de formatie dèr ambtenaren van nvt Hinnei.|>odßcb Be» stuur, in strijd met Staatsbldd 1868 no.' 6, langzamerhand was uitgebreid met een vrij aanzienlijk aantal ambtenaren ter beschikking; dat aan dezen in 1874 de titel was gegeven van aspirant-controleurs zonder verandering van bun positie, en dat niettemin later weder een nieuwe categorie . van ambtenaren ter beschikking was in dienst genomen.

De wenscneUjkheid en noodzakelijkheid van de indienstell n^ van dergelijke ambtenaren, die een jaar en langer moeten wach'én alvorens tot adspirant->coniról-ur> te worden benoemd, werd toen en wordt nog betwijfeld. Uu hetgeen de Regeering daartegen opmerkte schijnt afgeleid te moeien worden dat naar haar meening de aspirant-coniróieuis tot het vas'e kader der ambtenaren van het Binbei-hndsch Bezuur b»booren, doch dit volgt niet uil Staatsblad 1866 no 6. Dat kad r- bastoud uit «sMste^rt tesid-nten en centióleurs eerste én tweede klasse. Da ambtenaten ter beschikking benoorden tot dat kader evenmin ah de «rij dia formatie ver* "molde secretarissen en alerk<»r>; zij waren 'bestemd "om voor bet contró'-ursch-'D te worden opgeleid. (Da Waal. Onze Indische : Financien, Nieuwe Rf ks V, bladz 113 i. Ware het anders, wilde de Regeering hun de bij ', . ■ ■

de formatie van 1866 gewraakte positie van controleur derde klasse laten innemen, dan behoorde zij hun eek met het oog op art 190 van het Wetboek van Strafrecht de bevoegdheid le geven tot het dragen van he> eosinum, voor de contro'eurs der derde klasse voorgeschreven bij Staatsblad 1854, no. 25. Waarom men hen dus niet dadelijk al* as* pirantaeontio'eur laat optreden, is niet dvi delijk. De formatie van 1"*66 bedeelde niets anders.

Van de sedert aangenomen regeling is het gevolg dat d* ambtenaren ter beschikking, voor welke b| de organisatie van 1866 een voorbereidingstijd van twee jaren voldoende werd gti;l't alvorens tot controleur te worden benoemd, thans vijf jaren en meer op die benoeming moeten wachten. Dit m is noch in hel belang dier ambtenaren, noch in dat van den dienst, noch in dat der schatkist. Deze wordt nood* loos be ast met de betaling van eea vrij aanzienlijk bedrag wegens voorleopig traotemen» van ambtenaren, die zonder eenig beswaar kunnen gemist worden. Zeifs de behoefte aan dergelijke ambtenaren ter geleidelijke aanvulling van het vereiechte aantal aspirant-controleurs mag betwijfeld worden na het vaststaat dat de ter beschikking van den Gouverneur G«ne« raal gestelde Ambtenaren minstens een jaar tang moeten w ehten alvorens tot aspiranteentiolenr benoemd

Het is om deze redenen dat alsnog prijs wordt gesteld op een nadere uiteenzetting der noodzakelijkheid van de indienststelling der tegenwoordige ambtenaren ter beschikking by het Binnenlandse» Bestuur.

(Wordt verwijfd.)