De locomotief : Samarangsch handels- en advertentie-blad

Sedert ons laatste overzicht is er weinig van alge-

meen belang voorgevallen en hebben wrj dus onze lezers in Europa nitt veel bijzonders te berichten. Omtrent de plaats van, onze inwoning valt te vermelden dat nagenoeg alle handelshuizen in rep en roer zijn over de heffing der In-en Uitgaande rechten zooals die in de laatste dagen plaats heeft. Er is namelijk voor Samarang een nieuwen ontvanger benoemd die, zooals het schijnt, weinig berekend is voor zyn taak. Het valt niet gemakkelijk, wanneer men dit nimmer gedaan heeft, de juiste waarde te bepalen van de honderde artikelen die ingevoerd worden, doch dan richte men zich eenigszins naar de vroegere taxatiëu. De ontvanger rechter is die leer niet toegedaan en acht het beter maar geheel in den blinde te taxeeren. Zoo werden artikelen 100 a 150% hooger gewaardeerd dan onder den vorigen ontvanger dus verre boven de verkoop-waarde, andere artikelen de helft beneden vroegere taxatiën. De ontvanger vermeende in het belang van den fiscus te handelen door zoo overdreven hoog te schatten, en was van zyn idéé jixe niet aftebrengen zoodat de handel zyn toevlucht heeft moeten nemen tot protesten tegen hem en requesten aan de booge Regeering om redres te krygeu vau de teveel betaalde rechten, daar het niet een ieder conveniëertom zijne goederen te laten liggen tot er beslissing van het Gouvernement zal zijn gevallen op de ingediende klachten. Kocingins Verjaardag werd hier met de gebruikelijke plechtigheden gevierd. Door het Gouvernement is een proef genomen om de Brievenpostkarren interichtenen tevens dienstbaar te maken voor personenvervoer en schynt de gelegenheid welke daartoe thans tusschen Batavia en Buitenzorg bestaat vry wel te voldoen, te hopen is het dat de zaak opneme en weldra aanleiding gevonden worde om over geheel Java dat transportmiddel beschikbaar te stellen. Omtrent het resultaat der Rijstoogst in de afdeeling Demak en Grobogan loopen de lezingen uiteen; volgens de laatste berichten zoude de schade door de overstroomingen veroorzaakt betrekkelyk weinig invloed op de oogst gehad hebben en de hooge prijzen minder aan misoogst dan wel aan het groote getal speculanten en opkoopers te wy'ten zyn. By Gouvernements-besluit is op den 15 Juni een politiestraf Reglement voor Europeanen en een voor Inlanders vastgesteld.

De Heer Saijers, Chemist te Klatten wonende, die zich sedert tyjna twee jaren bezig hield een verbeterde werkwyze tot het fabriceeren van Indigo optesporen, heeft eindelijk zyne onvermoeide pogingen met een gunstig resultaat bekroond gezien. Zonder veranderingen van eenig belang in de bestaande fabrieken te maken heeft hij het middel gevonden en zulks met proeven op groote schaal bewezen om Indigo van betere qualiteit te maken terwyl men van een gelyk getal bladeren bovendien 20 tot 50% meer Indigo verkrijgt dan met de tot dusverre gevolgde werkwyze mogelyk was. De heer Sayers is thans in onderhandeling n^et de Indigo-planters in de Vorstenlanden om zijn geheim te Verkoopen.—

leder die eenigszins bekend is reet den werkkring en het tegenwoordige gebalte der ambtenaren bij het binnenlandsch bestuur op de Ruitenbezittingen, zal het bevreemden dat deze, (behalve de residenten, die echter ook al weer geene representatie of vaste reiskosten genieten) èn in bezoldiging èn in andere opzichten zoo zeer ten achter staan by hunne ambtgenooten op Java en Madura. Terwyl de laatsten reeds sedert 1 Januari 1867 in het genot zyn van de bij Staatsblad 1866 no. 6 vastgestelde tractementsverhooging, waardoor. een ambtenaar ter beschikking ƒ 225 'smaands ontvangt; .. controleur 2e klasse „ 800 le „ „ 400 » secretaris (in den regel) „ 500 » assistent-resident 2e klasse „ 600 „ » » „ le „ „ 700 erwijl voorts den controleurs, f 50. en den assistent-residenten ƒ75 'smaands indemniteit voor reiskosten werd toegestaan, zijn de traetementen voor de (buitenbezittingen Uog steeds op den ouden voet geregeld, en wel, v<>or een ambtenaar ter beschikking f 150 (*) v°or een controleur 3e klasse „ 225 „ » » „ 2e „ „ 275 „ " » » Ie „ „ 325 „ » » secretaris „ 400 „(opeen enk. uitzondering na) » >, assistent-res. 2e „ „ 500 'smaands " » » „le „ „ 600 Voor indemniteit van reiskosten is hun toegestaan te declareeren 13 koelies a 2l/2 cent per paal, ook al verreweg C) Alleen üa va» Julembaog hebben/225 j>. md.

minder dan voor Java en Madura; daar voor de buitenbezittingen slechts gerekend is op het defraieeren van de uitgaven voor het vervoeren van reisbenoodigdheden; (in de passangrahans op de buitenbezittingen vindt men gewoonlijk niet veel meer dan een tafel en een paar stoelen), van het vergoeden voor aankoop van paarden, harnachement, de oppassing der paarden en overige onkosten op reis is geen sprake, en toch is het reisgebied der ambtenaren op de buitenbezittingen oneindig grooter, dan op Java, ja, er zijn daar gewesten die alléén bijna zoo uitgestrekt zijn als de 24 gewesten op Java en Madura te zamen. Ook wat de wyze van bevordering aangaat, staan de ambtenaren op de Buitenbezittingen in minder gunstige verhouding tegenover hunne ambtgenooten op Java. Terwijl deze een vast kader vormen en volgens de bestaande ranglijst naar anciënniteit klimmen zoo kan men daarentegen in de wijze waarop de promotion op de buitenbezittingen (Vooral onder de controleurs) piartts hebben, geen vast beginsel, noch leidende gedachte bespeuren. Wel is waar, komt er in den regeeringsalmanak der twee of drie laatste jaren ook een ranglijst van de controleurs en ambtenaren ter beschikking voor, doch deze wordt feitelijk niet in het oog gehouden. Nu eens wordt die gevolgd en worden de ambtenaren van het eene eiland naar het andere overgeplaatst, dan weder geschieden de promotiën binnen hetzelfde gewest, en wordt voor dat geval met die ranglijst geen rekenschap gehouden. Men is dus op de Buitenbezittingen nooit zeker wanneer bevorderd te worden, en het niet bestaan van een vaste regeling by algemeene verordening bepaald, kan die ambtenaren al licht blootstellen aan de gevolgen van willekeur, nepotisme of favoritisme. Waarom niet als regel aangenomen om de ambtenaren op hetzelfde eiland te bevorderen? Dit zou ontegenzeggelijk in het belang van een goed bestuur zijn; en eea bestaande onbillykkeid ten opzichte van talrijke landsdicnaren wegnemen. De Minister van Koloniën Mr. van Bosse heeft de onrechtmatigheid waaronder de Buitenbezittingen lijden reeds ten volle beaamd, en ten einde de Indische regeering instaat te stellen al dadelijk daarin redres aantebrengen, de noodige maatregelen genomen. In de Memorie van toelichting op de begrooting voor 1872 zegt de Minister: Reeds voor geruimen tyd werd een reorganisatie van het Europeesch personeel by het binnenlandsch bestuur op de Buitenbezittingen noodig geacht eu de Gouverneur-Generaal heeft daaromtrent voorstellen toegezegd, die vermoedelijk nog in den loop van dit jaar (1871) zullen worden ontvangen. „Het is te voorzien dat deze reorganisatie, die vereischt wordt uit een oogpunt van billykheid en welbegrepen staatsbelang, niet zonder vermeerdering van uitgaven zal kunnen tot stand komen. „Waarschijnlijk zal daarby het denkbeeld worden te berde gebracht een gelyke bezoldiging toetekennen aan de ambtenaren bij het binnenlandsch bestuur op en buiten Java. Met het oog op de wenschelykheid dat de voorgenomen reorganisatie zoo spoedig mogelyk na hare vaststelling in werking trede, wordt in Ond. afdeeling 35 van het 2de hoofdstuk der begrooting een memoriepost voorgedragen, voor reorganisatie van het Europeesch personeel bij het binnenlandsch bestuur op de bezittingen buiten Java en Madura. „Hierdoor zal de Regeering de bevoegdheid erlangen, om de bedoelde reorganisatie te doen in werking treden, zonder de behandeling van de Indische begrooting voor 187 3 aftewachteu." Men beweert dat die memoriepost 3 a 5 ton bedraagt. Zelfs de eerstbedoelde som is voldoende om de verschillende ambtenaren, zooals die by de tegenwoordige formatie zyn vastgesteld een bezoldiging toetekennen gelijk aan die van de Java-ambtenaren.

Er zijn ± 135 controleurs op de Buitenbezittingen, die gemiddeld ƒ 275 traktement 'smaands hebben; door hen te brengen op / 350 krijgt men een jaarljjksche uitgaaf van f 121.500; voor de assistent-residenten die thans gemid. deld ƒ 550 tractement hebben, en ƒ 650 'smaands ontvangen moeten, bedragen de uitgaven ƒ 30000, in aanmerking nemende, dat er ongeveer 25 assistent-residenten zyn op de Buitenbezittingen (op Java 60 bij een getal van 100 controleurs!)

Voor de secretarissen en ambtenaren ter beschikking te zamen, zouden de meerdere uitgaven nog geen ton bedragen. Er zou dus nog iets overblijven voor het bezoldigen van eenige nieuwe ambtenaren, voor de reorganisatie eventueel vereischt, en zoo kan van financieele zwarigheden, die bij hervormingen gewoonlijk het zwaarste wegen, hier geen sprake zyn, te minder, omdat by een doelmati. ge formatie ook eenige betrekkingen kunnen vervallen, o. a. die van vele controleurs in den Riouw-Archipel die, nu Engeland by een tractaat afgezien heeft van alle -erdere aanspraken-op Sumatra geen raison d'êtro meer hebben Vroeger waren zij noodig met het oog op het tractaat van 1824, om te beletten dat de Engelschen zich in de niet bezette streken zouden vestigen; zij dienden toen eenigszins voor vlaggestok. Bijna onbewoonde eilanden hebben aldus een controleur gekregen ! Ook het gouveruemeut van Sumatra s Westkust zoude kuunen vernillcn. De tegenwoordige gouverneur zou een l zeer geschikt directeur voor de buitenbezittingen zijn.

Tot nu toe is echter nog niets gebleken van de uitvoering der voorgenomen reorganisatie, en ook niet van de tractementsverhooging. Het heeft er zeer veel van dat de geruchten gegrond zyn, dat verschillende autoriteiten voorstellen hebbeu gedaan die uitgaven zouden varderen welke de toegestane fondsen overschryden en dat er daarom tot dekking van het tekort een verandering gebracht zou worden in de uitgaven voor het personeel op Java. Ik kan echter de opmerking niet onderdrukken, dat wanneer voor de invoering eener reorganisatie door het Opperbestuur en de Staten-Generaal een bepaalde som wordt aangewezen het niet aangaat om voorstellen te doen waarbij de hoegrootheid dier som niet in het oog gehouden is. Aldus worden de goede bedoelingen van den Gouverneur-Generaal en den Minister vruchteloos gemaakt. Het spreekt van zelf, dat een geheele omkeer van zaken bij het bestuur der buitenbezittingen niet raadzaam is ; zij is ook niet noodig. He toegestane som is voldoende om de vooreerst vereischte hervormingen te bewerkstelligen. Een der hoofdbeginselen moet zijn, de bestaande ontevredenheid en malaise ouder de ambtenaren in die gewesten wegtenemen. Het behoorlyk betalen van den arbeid der ambtenaren is een quaestie van hoog staatsbelang. Wat de reorganisatie betreft, deze zoude in hoofdzaak de volgende punten kunnen regelen: o. de instelling eener afzouderlyke directie voor de Buitenbezittingen. b. de intrekking van het Gouvernement van Sumatra 's Westkust en de verdeeling van die streek in drie zelfstandige Residentiën. Feitelijk hebben de Residenten van Tappanoeli en vau de Padangsche bovenlanden thans den werkkring van een Assistent-Resident. c. het beter afbakenen van de grenzen der verschillende Residentiën, opdat er geene al te groote gewesten zijn zoo als nu het geval is met Palembang, dat wegens zyne uitgestrektheid door den Resident moeielijk gecontroleerd kan worden. Van Palembang zouden de bovenlanden bij Benkoelen kunnen gevoegd worden en het laatste tot een Residentie verheven. de vervanging der Assistent-Resident, Chefs van afdeelingen door Inspecteurs van denzelfden rang. De Assistent-Residenten toch, zy'n in hun tegenwoordigen werkkring een vijfde rad aan den wagen, een trechter waardoor noodeloos de zaken worden opgehouden. Of zy hebben slechts een controleursaandeel in het bestuur of, wat nog minder goed is, zij grypen te veel in de inwendige aangelegenheden der onderafdeelingen, en verwilderen zoodoende de op de Buitenbezittingen zeer wenschelijke zelfstandigheid der Controleurs. De beste formatie voor gewestelijk bestuur is m. i., het besturend personeel, eenvoudig samengesteld uit den Resident en een zeker aantal Controleurs (gezagvoerders); voor de grootere gewesten, eenige Assistent-Residenten als Inspecteurs bovendien. Hoe uitgebreider de hiërarchie der ambtenaren in het bestuur, hoe gecompliceerder de werking van het raderwerk, hoe meer wryving overwonnen moet worden, hoe meer arbeidsvermogen verloren gaat.—

In de Locomotief van Zaterdag jl. lazen wy dat de Gouvernementsscbolen over het geheel de hoorders zeer bevredigd hebben. In het bijzonder wordt in dat stuk melding o-emaakt van de scholen onder leiding van den heer Meijer en van den heer Polderman. Voorts wordt daarin nog gezegd dat de heer Polderman het zoo ver heeft gebracht dat het getal leerlingen thans verdubbeld is. Wij kennen den heer Meijer reeds sedert een aantal jaren en hebben de zedelijke overtuiging dat hij zich met den meesten ijver en volharding kwijt van de taak om de jeugd te onderwijzeu, hetzelfde kunnen wij ook getuigen van deu heer Marks, wiens naam echter in het artikeltje van de Locomotief niet voorkomt. Wat de geschiktheid van deu heer Polderman betreft, wy weten dat vóór hij te Samarang als onderwijzer optrad, du vaam hem reeds vooruitgesneld was, wij willen en kunnen zijne kundigheden daarom niet verdenken. Dat echter de scholieren gedurende den tijd dat hij aan het hoofd der lste school staat verdubbeld is, moet worden toegeschreven aan de uitgevaardigde last der Sub-commissie en van den Inspecteur dat de andere Gouvernements scholen geen leerlingen mogen aannemen dan nadat de lste Gouvernements school een voldoend aantal betalende leerlingen zal hebben verkregen. Br-

Juni Van Naar 5 Batavia Batavia Soerabaia via Samarang. 5 M. Fr v. d. Putte. Soerab. Batavia » Samarang. 5 Baron Bentinck.... Samar. Singapore.

7 Kon. der Nederl... Batavia Singkaw. via Billiton ca Pont. 10 William Mackinnon » Singap. via Muntok en Riouw 10 Koning 'Willem 111. . Soer. via Kustpl. Eu Samarang. 10 Singapore Soerab. Batav. via Samarang en Kustpl. 10 Vice Presid. Prins _ Batavia Padang via Tel. Bet. en Benk. en ter. via iïenk., Engano en Tel. Bet. 10 W. Cores de Vries. Soerab. Bali Boeliling via Pasoeroean. Prob., Bezoek', Banj. en terug.. 15 M. Fr. v. d. Putte. Batavia Patjit. viaAnj. cv Tjil. en terug. 15 Gouv.-Gen. Mijer... » Soer. via Sam. en dc Molukken 15 Batavia Soerab. Batavia via Samarang. 20 Baron Bentinck.... • Macassar. 20 SP.ngapore Batavia Soerabaia via kustpl. en Samar. 20 Koning Willem 111. Soerab. Batavia via Samar. en kustpl. 21 Gouv.-Gen. Mijer.. „ de Molukken. 23 Kon. der Nederl... Batavia Palembang via Muntok. 24 Vjce Pres. Prins... • Singap. via Muntok en Rionw. 25 Will. Mackinnon... . Padang via Kroë en Benkoelen en terug via Benkoelen en Kroë. 25 Batavia n Soerabaia via Samarang. 25 Br. SI. v. d. Beele Soerab. Batavia via Samarang. 28 W. Cores de Vries » Bandjermassing via Bawean. 30 M. v. St. Rochussen Batavia Soerabaia via Kustpl. en Samar. 30 Singapore Soerab. Batavia • Samar. en Kustpl \ederlandscfj-lndisclic Spoorweg-Maalschappij. LIJN SAMARANG—VORSTENLANDtN. Uren van vertrek voor den dienst, aanvang nemende den 10den Juni 1872. Van Samarang naar Kedong-Djattie \ Van Djocjacarta naar Soeracarta Soeracarta en Djocjacarta. | Kedong-Djattie en Samarang. I Geiiienirde-Treineu. 1 ■ Gemengde Treinen. STATIONS. Tp j 6 1 rISTATIONS. j-fTI ,5,8 Iv.m. Iv.m. In.m. 1u.m.l |v.ni.|v.in.|v.m.|n.m Samarang vertr. I 8.»0| 1.2' Djoeja vertr. 7SO Allas-Toewa „ door 136 Kalassan „ .10 48 315 Broemboeng „ 841 161 Brambanan . h■< 1 54 328 Tangoeng .1 213 Srowot . en Ked.-Djatt PT;- 'f -i\ Klatten |aauk 828 1117 353 |»ertr. ! 41 Ivertr R ° R£. 7 »86»* Lawang » 11.2:4.31 KalieOsso. » -"t i_ Salein „ 11.18J4 54 .sklem „ 744 118 KalieOsso. „ I i.SSj Sl9 Lawang » '6 7 134 e , laank. li 18 5.30 laank. km o_ S°-° Ivertr. 730 12. 8 255 G°^.b |vcrtr. :| ** |, Poerwodadie „ 7.Sï li 19 !34 serang , 868 door Delangoe » I. JlB 40 327 Telawa . 919 Tjepper . S.H 12.62 341 p^as . 945 268 ei„u.„ laank. S i-i 1 8 3 67,, ,_, „ »»»nk q;i Klatten Ivertr. 8.3 b 114 4 3 Ked.-Djatt |vertr »\. Srowot » 8.58 1271 4.18 Tangoeng . 10 25 Brambanan „ ».8 138 4.Bl.'9 Kul-f>j«tt aank MO Urinii» a>nk 11.7 De tijd is de telegraaftijd van Samarang. De treinen 1, 2, 3, 6, 7 en 8 meer speciaal voor goederenvervoer bestemd zijnde zoo kunnen de tijden vau aankomst en vertrek eenigzins verschillen. De treinen 1 en 6 houden te DJENKILON en GEDANGAN halt. Op alle stations en halten zijn verkrijgbaar officiële gidsen en tabellen van den loop der treinen tegen betaling respectivelijk van 50 en 10 centen per stuk.