De locomotief : Samarangsch handels- en advertentie-blad

De C.immiesio voor hot ineameltn vau grfb.n, t.n b.hoeve der kinderen van wijlen den Heer H. van Amstel, heeft hare taak vo braobt.

Het e] ijl haar. niet te kuunen voldoen aan de belofte, om vaa alle g ften gespee fieeerd opgave te doen in de dagbladen. Hieri i wordt tij verhinderd:

10. door de uitgebreidheid der inteekenlijsten, die ver soheidene nummers Van een dagblad ronden vereisohen;

80. door dea uitdrukkelgken wen-on van reer vele inschepvers. om hunne gar.n niet bekend te maken;

30. doordat op verscheidene plaatsen intameliogen hebben rlaata gehad, waarvan aan de Commissie wal htt totaal bed »g, maar geene specificatie is geworden.

Opiat de vele milde gev.rs cch echter zullen kunnen overtui.en .f hunne bedragen behoorlijk cfjn ontvangen, b«... de Commissie h|j den Heer Mt. J. H. Twibtbio, Advocaat e» Procureur te Batavia (Kantoor onder de Javasohe B»nk) gtd-poneerd een staat, aanwrjrende het bedrag van alle lij-ten en brieven, waarbij haar gelden zijn loegecokden benevens die lijsten ca brieven zelvea.

Geno md- H-er heeft zich mot de m.este hulpvaardigheid bereid veiklaaid, ieder, die eioh tot ZjjnEd. wendt, de vereisehte iuliebting te geven.

De Commissie kan echter het resultaat harer pogingen bekend mak-io.

la Nod.-lud. »erd bijeengebracht eene som van f 34194.46. Do-r de H. H. van Dorp en van Doorn, werd ia N.dei land ontvangen (waaronder belangrijke giften van Z. M. den Koning, H. M. de Kouir gin. en H. H. K. K. H. H. d. Prinsen Hendrik en Frederik) . . . „ 1125.50. Bg -Übinets-resoript dd. 20 Juli 1874 No. 20 is Ko inklgke machtiging verleend, 0,.i zoodra zulks door de wet cal rQn goed.ekt-urd, uit de boete, der bevo.king van Laï. opgelegd, w<-gens het niet. tjjdi* uitleveren der moordenaren vwi de H. H. van Am.tel en Castens, aan de kinderen van eerstgenoemden uit te keeren dn som van » 5000.—

To'asl is dus voor die kinderen bijeengebracht ƒ40319.96 (tt-gge veertig duizend drie honderd negentien gulden res en negentig cent); behalve nog eene gift van ƒ 50 'amaa_d), te b giaoen in November 1878 en eindigende loodra de C.mmissie hare taak rel lubben volbracht, en eene vaste j.arljjk.che bijdrage van f 5,

Behoudens eene kleine som, waarover door den Heer FiTï Vb.ploegh is gedisponeerd ter dadelijke voorrienin; in de b.hoefte-. der weeren van wfllen tan Amstel, eu eeni e gelden voor druk'ooa van circulaires en briefporio's ztjn de *.r«°melde gelden terstond bjj de Bataviasche Wees kamer overgebracht, en wijders ter beschikking van den benoemden voogd der kinderen gesteld. Ten slotte is het des- Commissie een aangename plicht, haren hartelijken en weigemeenden dank te betuigen aan de vele en milde gevers, aan allen die haar behulpzaam waren bij het inz.melen der gelden, aan de HH, Redacteurs der verschillende dagbladen, die hare pogingen bij het publiek aanbevalen, en in het bjjzonder aan de Haeren A. J. W. van Deldin, A Fitz Verploegh en Mr. J. H. Tbr- STEEG. De Commissie voornoemd^ (w. g.) Laging Tobias. scuomerüs. de Kantjb.

Nieuwe maan. . , den Sen, Eerste kwartier ........ „ 15en, Volle maan. . . • „ 22en, Laatste kwartier „ 29en. _._■■■ —„_-. ...■ m —i. — —e-

Postkantoor Samarang.

Fransche Mail (Nok niet gepubliceerd.) Kkqu.sühe „ via Batavia, Müntok, Biocw Singapore den lea, 15en en 2'._ri Jan. Padang en At.-jin den Slen van elke maand. Telok Betong Benkoelen 1-adang en Atsjin den lSden en 23en van elke maand. Padang. Priaman, Ajee- Ba.GIE-, NATAL SIBOGA, Baros. Pingcel, Nias en Analaboe: den 29.ten van elke maand. Muntok eu Palehbang „ 17deu „ „ „ BokNKj's WESTKOaT en BlLLlTON: „ lsten „ „ „ Bandjekmasin en Bawean „ 23.ten „ „ „ Makas er. Timor Koepang tn de - OLVK.KES-. „ Usten „ „ „ ATsjrs met de elke Engelsche en Fransche Mail. Sluiting der paketten bij liet postkantoor te Hamarang. Om de Oost de» avonds te 5 ore.— Om de West dea morgens te 8 are, — om de Zuid (met el-en ipuortrein) des morgen, te 6'/, are en dei voormiddag! te 11 are Voor gel -artikelen van '• morgens 9 tot 's namiddags 3 are (op tonen feestdagen wordt diarvoor niet gevaceerd) en voor 't frankeeren van brieven, is h.t postkantoor geopend van 'a morgens 7 tot 'a namiddags 5 ore. NB. De sluiting der Fransche mail wordt nader opgegeven. Uit de Padang che bladen:' ?' — Aan de Sumatra-Ct. echrtjft men het volgende uit Padang Faodjang: Sedeit ruim een jaar is 't garnizoen elhicr, wat infanterie betreft, leer ioc mpleet. Van de ces oompagn ën zgn _u v^jf hier vdreenigd; de 6dois pas van Padang teruggekeeid, waar de sdi no< altgd is. Het bataillon woidr. aede't dieu tgd door een kapitein gecommandeerd. Van de twintig offi eieren, die bij dtre vgf oompagniën zouden moeten dienst d en, staan er dei tien op 't papier, als behoorende tot het bataülon. Van deze dertien is: een waarnemend balaillone-commandant, , een gedetacheerd te Priaman, een gedetachee-d bij d. opname der militaire wegen, een die.stdoend kwartiermeester, een „ genie- tfficier, een officier van >vsp.niug en een in 't hospitaal. De Z'B andere cffioieren, een kapitein en vjjf luitenan >, doen alle corps- en garnizoensdieueten, alsof er vol trekt geen inoomp.eet war.: politie, week, com-jissiën, piket enz. enz. eni. Aangezien het Reglement op den Inwendigen Dienst ean artikel bevat, dat den bataillons commandant vrijheid geelt, de bepalingen daarin vsrvit naar omstandigheden te wgtigen, zoo is dit hier ook geschied, met dit jtevolg echt.r, dat de enkele presente officieren verplicht zgn, alle diensten van die twintig, wslke present moes en wezen, wa»r te nemen. Hoe aangenaam afwisselend en opwekkend dit is, zal ieder begrijpen, die van militaire diensten eenig begrip heeft; maar begrgpelijker wordt dit nog, als men verneemt, dat van de r-s dienstdoende officieren niet minder dan drie vooi nestel vaa gezondheid hier zjju. Het dienstdoen gaat dan ook uitermate vlug en geregeld, evenals de oefening van 't groot aantal jouge soldaten, welke b.zigheid natuurlijk ook tot den werkkring der zes .ffi.urea behoort. Een vraag tot besluit 1 Zal hierin spoedig verandering kom.n, of zou er boop bestaan op een billijke schadeloosstelling? Wat mjj betreft, ofschoon ik 't een zoowel als "i ander betwgfol, wil ik van publiciteit toch nog het beste

nopen. — Aan een hoofdartikel, voorkomende in het Padangsch Handelsblad, ontleenen wij het volgende. De uitstand, cf wellicht juister, de achteruitgang, ia den laatsten tyd in de koffierpruductie waarneembaar, wgten wü in groote trekken, aan den onwii der bevoikiug om een product te telen, dat tjj tegen te l.gen prjjs, leveren moet. Is reer zeker het spieken over den „fi-ren Maleier" eene erg overdreven uitdrukking, ons van vroeger gelegateerd, onmiskenbaar is hot echter ook, dat in het Mal.itche volkskarakter wareheid van allen dwang een belangrijk element uitmaakt, waarmede ten oprichte der koffiecultuur niet genoeg rekening gehouden is.

Was de krachtige haod van Oeneraal Mich'els, die, wij erkennen het, soms in hit belang vau het nieuwe monopolie swaar op de bevolking gedrukt heeft, (eerst later is de aanplant vrij gelaten, ofschoon niet ronder p'essie van di rijde vaa het Gouvernement) in sta tt den onwil van den Maleier te overwinnen, rocdat de koffie-productie iv 1857 werd opgevoerd tot 190.947 picois, — die dwang heeft geen stand gehouden, en dat cgf.r van productie is nimmer meer b.reikt. Thans dien weg opnieuw in te slaan, en do.r geweld dea onwil te willen overwinnen, achten wij onmogelijlr, onstaa kundig en onraadraam. En dat laatste te meer, daar juist het volkskarakter van den Maleier, o, i. tevens de elementen bevat, welke in de g geven omstandigheden het welslagen der vrije eu'tuur waarborgen. De rucht naar oogedwongenheid toch, welke den Maleiei kenmerkt, heeft in geen geringe mate een rekeren bezit.geeat in hem ontwikkeld, welke hem van de waarde van geld een reer juist begrip heeft versohaft. De waarde van geld kent de Maleier zeer goed; hij verramelt het gaarne, weet reer goed de waarde van wat hij berit, en verkoopt zijne goederen niet dan in dea uitersten nood, beneden de werkelijke waarde. Daaibjj is hjj een groot liefhebber vau handel drijven, en daarin vrij wel bedreven, en siet er niet tegen op eeer aanzienlijke afstanden af te leggen, met zijne koopwaar bjj rich, zoo hjj veimeent elders hoogere prijzen te kunnen bedingen. Ons zijn voorbeelden bekend van Bovenlanders, die naar Batavia hunne waren ter ma> kt brachten, omdat te Padang d. prjjs, welken zjj eischten, niet te verkrijgen was. Ia het algemeen, duiven wij stellen, dat de Maleier zgn „eigen belang" reer goed begrjjpt. Vandaar op vele plaatsen tegenzin tegen de koffi.cuJtuur, zooals de toestand nu ia, —do betaling ad / l-i is hem niet genoeg, hjj weet zeer g.cd dat z^n product het viervoudige waardig ie, — hjj ktn rjja tjjd betel bested n; andere culture', b. v., tabak, ia de omstreken van Sinkarah, waarover hjj de vrije beschikking heeft, brengen hem onbinlig meer op, — doch ook vandaar onze vaste overtuiging, dat de koffiecultuur. eenmaal vijj gegeven, bare plaats als geliefde volks-cultuur reer spoedig zal hernemen.

Dé tegenwoordige prjjz.n zullen daarto. oneindig veel bjjb.'engen.

Uit Probolingo. De vendutie ten Residentiehuize te B.zoeki op den 22eïi en 23an jl. gehouden biacht de eauzieuljjke si.m van zt f 25 000 op.

De terechtzitting in de zaak vaa A.bas heef' morgen plaats niet iv het Groote Huis, maar in de pendoppo vau den Regent. Zg begint 's morgens te 8 ure.—

Gisteren werd in de kampong Keutaugan een knaap van ongever 10 ja en oud door een hond g beten, die alle verschijnselen vertoonde vaa dol te zijn. De op het hu'pgescbrei vaa het kiad toes,aso uien kampongbjwonere maakten het dier onmiddellijk af.

Dcbbelen. De aandacht der politie wordt gavestigd op een speelhuis in de kampong Pondok-Toeban, waa.r gispeeld wordt op eene wrjre, die aan hef Chineesobe pispel doet denken. Zeer belangrijke sommen worden daar eiken avond omgeret.

Naar wij vernemen mo^t de dief, die onlangs ten huire van Mevr. B. op Blakang-kebon een laf.lkleei stal en, na gevat te rijn, aan de handen der inlaud.che politie ontsnapte, sedert een'ge dagen verbijjf houden bjj rekeren PaK W woonachtig in de nabjjheid der kampong Malang, wiens woi ing een uitgang beeft a-n dea weg achter bet hospitaal. Die Pak W. is trouwens bij de politie niet onbekend.

Uit Kendal schrijft meu ons dd. 28 dezer:

Heden deed de Omgaande Rechtbank uitspraak in de zaak vaa Sech Said Bia Mohamat Djoebidie, beschuldigd van moedwillige brandstichting, waaTbg het niet te voor-ien was dat eenig menschenleven in gevaar kon worden gebracht. Uit de acte van beschuldiging en het getuigenverhoor bleek, dat de beklaagd, op zjjne reis van Pati naar Kendal v_: - .uimd had rjjae (jas te laten afoekenen, en deswege op aanklacht vin den schrijver vaa den djaksa was vervolgd en oebcet Uit wraak daarover wj.rp hjj een brandend stuk zwam op htt dak der woning van genoemden rchrgver, doei eulks was door iemand gezien en had daa:door de beoogde uitwerking niet. De beklaagde werd door de rechtbank veroordeeld tot vijfjaren dwangarbeid iv den ketting.

Uit Batavia deelt man ons mede, dat het cijfer der sedert de invoering van posiwissels tusschen Ned.iland en de kolonie, daarmede overgezonden gelden reeds ongeveer twee

DONDERDAG, Oudejaarsavond, 's avonds 6 /2 ure De. PRINS. Buitengewone Collecte voor het Bijbelgenootschap ten voo: deele voor Samarang,

SAMARANG 28 Dec. Eng. schoener.- Clxra, C. Simpson, Rionw. [ 29 Dec. £nf. stoomer: Baoka, H G Reijnolds, Batavia. (

Per E. geliche stoomer: Banka, kapt. H. 6. Reijoolds, v. Batavia: I de Heeren Mr. Cook '

Reeds de geschiedenis van het porcelein, waaruit veelal ■ns servies bestaat, is rao interessant, dat wjj die niet mogen voorbijgaan. Het vaderland daarvsn is ongetwijfeld China, waar het, tusschen de jaren 185 en 187 v. C, moet zjjn uitgevonden. Van daar leerden de Japanners de kunst, die haar tot een grootere volkomenheid brachten. Nog later maakte men in iudië en Percië porcelein. Ueeds ia de 15e en 16e eeuw bevatten vorstelijke schatkamers poiceleinen vazen van hooge waarde, en ia d» 17e eeuw brachten Hollandsche schepen het Chineesch en Japansch porcelein in zulke massa's naar Europa, dat het in de 18e eeuw reeds algemeen gebruikt werd.

Wegens den hoogen prijs zochten geleerden en fabrikanten langen t d ijverig naar het geheim der samenstelling, -ondjr dat zrj daar achter konden komen. Men liet zelfs de grondstoffen uit Indië kom:n, maar de scheikunde had toen nog niet die hoogt, bereikt, om de samenstel ing te leeren kennen. Eiadeljjk verkreeg mes een kunstmatig porcelein, dat ia blankheid, doorscheneniheid en glacuu! het echte zeer nabij kwam, hoewel het uit geheel andere groud-tcff-u bestocd.

De soaeikundige Böttger was d. eerste, die door een toeval, ia 1702, h.t geboiai vond. Dit zonderling verschijnsel herbaalt zich tamelijk dikwjjls in de geschiedenis der besohaviog; meermalen gebeurde het dat een overoude, sedert lang verloren of geheim ge louden viudiug in een andere streek der aarde opnieuw gevonden werd, zooals dit b v. met het bu.kruit, met d. boekdrukkunst, het porce>eia en andere zaken h.t geral is, die reeds lang bjj dd Chinees n bokend waren.

Üf-cho.n de «aksisch. regeering het in haar land gevo n di geheim voorr'.clri. trachtte te bevaren, werd het och »po die bekend, eu reeds is 1720 werd te Weenen een porcd. in fabriek gebouwd

Iv F aukrgk had men al vroeger het zoogeiaamie zachte porcelein gevonden. Hoewel dit ve^l gel.ek op het Chiueiach en Sakei.ch- norcel-in, z>o hal het toch _ei groote nadeel, dat het aau hitte blootgesteld, ze?r l'cht sprong; daar men «r eCitjr de fraa ote vo rwerpen va > maak' zoo vormt bet tor. h den een aan_i.n!gken t»k van d-» Fan ch.n kunsthandel Het heet in den haudrl „oud Serres", no.wel tiet iv Chautil.y, Bys.el, Rnuaau, enz. voel vroeg ,r gemaakt werd dan in de fabri.k te sè res welke ee-St in bet j .ar ,756 gemtich' is. Nadat men mtus ch n in verschiliokde oorden vaa Fraukijjt groote hoeveelheden vaa de voortuif. Igkste poioeieinaarde (.aolin; gevonden bad werd.n in Vincennes, daarna ia tèvres en Pargs. fabrieken van hard of echt porc.lein aanxftiegd, en weldra siak men hierin alle anden dea loef af. Daar de omstreken vaa Limoges de beste kaoiia opleveren, zoo munt het Fransche, ïnzoude'heid bet porceltin vau Limoges, boven alle andere soort-U uit.

Daar Engeland geen kaolin bezit, maar de industrie aldaar ean reldzamen trap van volmaaktheid bereikt heeft, t«o fabriceerde men, zoo al teen eobt, toch een racht porcelein, dat in het midden de' vorige ecu* in Chelsea gemaakt en eeer hoer. g.schat werd. Later kwamen d. Engelscuen tot een fabri kant, dat he. echte reer na jj kwam. Porcelein, dat zonder gia.uur, overig.ns gewoon gebraad wordt, heet buqu t; bet dient hoofdzakelijk voor luxe-aitikelen en woritf roowel wit als besohilderd in dea handel gebracht.

De porceleinschilder kan sleohts vuurvaste verven gebruiken, die met een smeltmiddel vermengd en met lavendelolie aangemaakt worden. Het goud en tilver daartoe wordt tot een fijn poeder gemaakt, en op dezelfde wijze behandeld. Tot het inbrand, n moet h.t porcelein weder rood gloeiend gemaakt worden. Alle kleuren, voralde metalen, die wit en g.jjs van kleur zjjn als zjj uit den oren komen, verkrggen eerst door palgsten met agaat of blocd-teon haar schooi', glanzend uiterljjk. In den handel vindt men tailooze porceleineoorten, die naar gelang van de kaolin, de bestanddeelen, die men daarbij voegt, en ds wijze van bereiden, onderscheiden werden. De m este waarde heeft het oudste Oostersche, vootal het Japansche, dat wegeas de ftjar.eid der grondstof, vastheid en tevens schoonheid vaa vormen niet te overtreffen is; dan volgt het Ood-Saksische, (vóór 1780 gefabriceerd) en dan eerst komen de betere soorten van den nieuweren tjjd, waarvan thans die van S.vres, Limoges, Meiszsu (in Saksen), Weenen en Praag b v__aau staan. Terwgl men vroeger het Chineesche schilderwerk op het porcelein smakeloos vond, heeft men dit meer leeren waardeeren. De oude overladen wjjee van schilderen, met onnatuurlijke landschapeen, gebouwen enz., treedt op den achtergioud, en maakt voor een meer edelen smaak plaats. Het Chineesche porcelein is misschien met ecnild rwerk overladen, maar dit is toch harmonisch en heeft het voordeel, dat het 't porcelein werke (jk rjjk versiirt. Ia den jongsten ttyd zjjn ook de photographiën, die met vuu-vaste s off.n op bet porcelein worden gebracht, reer ia den smaak gek men.

Bg het koop.n van porcelein neme men het eerst de soort in aanmerking dan den meer of minder smaa.vollen vorm en het schddertoerk; men lotte er op dat goed porceleio zuiver van klank he.der wit, huif doorschijnend weren en een gelijkmatig vooral niet geicheufd gia.uur hebben moe. Het is op de breuk een weinig glau'e.d; hoe dun ca tijn ook, k.n hot tegen de grootste hitte.

Fayence of half-potceleiu is nog veel ouder dan het werkeigie porcelein, want reeds in de 9e eeuw werd het door de Arabieren gemaakt. Onder de talrijke voorwerpen, die üt vorige eeuwen tot ons gekomen rijn, behooren in de «ste p'aats de varsn van da Albtmbra. In den aanvang ler 15. eeuw had LtKa. della Hobbia te Florence, en inthcudend wit email gevond.n. waa m> de hjj zjjn bee a'ouwwtlk dikte; sedert dien tjjd werd dit poicel in steed» iet dii glazuur bedekt, waarna het p>achtvcl be-childerd »erd. De beroemdste kunstenaars he">b n zich aan dit Fa-nc_-»childerwerk gewjjd, tndat dïfle kuust langcamerhand •eer in verval geraakte. Een reer bjjzoadere soort is de. ijae Frantche F-yenca der 16a eeuw, in den kunsthandel hyence de Henri genaamd; zjj bestaat ui' witte oijpaarde Q was niet, even als de ItMia,_n»che, met een ondoordringbaar gla tuur overtrokken. Men kant er nog maar 40 stuks an, dia ieder met 80 a 1110,000 gulden betaald worrrn, In vindt hetF«ysnee alleen nog in rijke kunstverzamelingen lis hat Louvre te Parijs, de collectie te tères eu het Ja •a_sohe paleis ta Dresdn.