De Sumatra post

[Vervolg van het TSersie Blad]

Meermalen is de vraag gereten, op welke wjjze behoorde te worden berekend, welke waarde voor den koeiie een tabaksveld vertegenwoordigt op het oogenblik, dat het om de een of andere reden aan een ander overgaat. Er is een minimum-bedrag vastgesteld, waarvoor 't veld kan overgaan in 't begin van den oogsttijd. Hoe verder echter de veldtijd vordert, des te sneller neemt de waarde er van toe, en na zeker tijdsverloop behoort, billijkheidshal7e, dat minimum vrij aanzienlijk verhoogd te worden. Gemakshalve echter stellen vele beheerders die waarde steeds op genoemd minimum-bedrag vast. Aangezien de vaststelling op die wiiz* tot onbillijkheden aanleiding kan geveD, vooral wanneer de verkoop laat in het oogstjaar plaats heeft, is getracht voor die berekening een uniform-tarief te ontwerpen. Naar het gevoelen van 't plantf.rscomüé was het niet mogelijk, voor alle ondernemingen uniforme tarieven vast te stellen, wijl er te groote verschillen bestaan tusschen de onderdeelen van de werkzaamheden op de onderscheiden ondernemingen. Het comité was daarom van meening, dat het wel dienstig zou zijn, de verschillende werkzaamheden op te noemen, waarvoor een veldkoelie, die slechis tijdelijk in 't veld gewerkt heeft, betaling ontvangt, doch dat de bedragen, waarop elk dier werkzaamheden zou moeten worden begroot, behooren te worden vastgesteld door iedere maatschappij afzonderlijk.

Opgemerkt is geworden, dat behalve de aan de veldkoelies verleende veldhulp, welke in de boeken werd verrekend ca dus aan de controle van de arbeidsinspectie was onderworpen, ook nog onderlinge veldhulp werd verleend. Op een vergadering met de bestureu van de planters vereeniKingen is toen bepaald, dat onderlinge veldhuip slechts toegestaan is, wanneer de verrekening daarvan in de boeken onder „veldhulp'1 plaatsheeft. Wil de eene veldkoelie den ander geheel uit eigen wil helpen tegen een bepaald loon, dau is hier natuurlijk niets tegen. Mengt echter de werkgever of iemand vau zrjn Europeesch of Inlandsch personeel zich daarin, dan behoort de verrekening in de boeken te worden opgenomen.

Er werden verscheiden werkgevers gevonden, die de aan de Javaaen verstrekte gereedschappen in strijd met 't contract den koelies in rekening brachten. Speelschulden aan 't lnlaudsch personeel, kosten voor 't vervoer van een zieke per huur-rijtuig naar een hospitaal, en dergelijke onwettige posten zijn ook wel eens op koeiierekeuingea aangetroffen.

Het opvatioon bij desertie, vraeger ongelimiteerd, is thaus eens vooral vastgesteld.

Gedachtig aan de spreuk : „Le samedi soir est la meilleure partie du dimanche", is 't gelukt de beheerders er toe ta bewegen, de loonen niet op de vrije dag.D, doch op den middag of avond daaraan voorafgaande te doen uitbetalen. De bezwaren van werkgevers, gegrond op 't feit, dat zij aldus hun koelies niet konden dwingen hun woningen schoon te maken, of de zaadbedden te begieten e.d, zijn alle opgelost.

Pogingen van bestuurszijde om aan de opdrijving van de voorschotten in het algemeen belang een eind te ïnak.i}, taalden. Direct of indirect is men met 't voortdurend verhoogen van voorschotten doorgegaan. Vooral op de rekeningen van de veldkoehes werden in den beginne veel debet-poet.n geplaatst, welke daarop niet thuis hoorden. Dat wordt door de arbeidsinspectie steeds tegengegaan. Door bemoeienis vaa de arbeidsinspectie is op vele ondernemingen thans de maximumprijs van rijst vastgesteld op f 10 per zak van 100 kg. Echter wordt door anderen de rijst nog dikwijls voor f 11. of t 12 aan de koelies geleverd. Als de kedeihouder de verkooper van de rijst is, is er tegen het op deze wijze bij lagen rijstprijs winst-naken niets te doen, wijl 't den kedei-houder wel geoorloofd is winst te maken. Een zeer aanbevelenswaardige methode wordt op enkele ondernemingen toegepast. Daar wordt de rijst gedurende het geheele jaar vnor eenzeifden prijs verkocht (8 et. per L.) en als er winst blijkt gemaakt te zijn, wordt na afloop van een be paalde periode het voordeelig saldo onder de koelies verdeeld. D. arbeidsinspectie tracht zooveel mogelijk een goede, betrouwbare maat ingevoerd te krijgen, met vrij goed resultaat, maar 't lukt niet altijd medewerking te vinden. De ijk der maten is in dit gewest niet verplicht.

Het verstrekken van volledige voeding aan de arbeiders door de onderneming, is een uitzondering. Waar die voeding wordt uitbesteed, laat zij in den regel te wenschen over, op enkele ondernemingen werd er slechts gekookte rijst onder verstaan. Waar de beheerders zich zelf met.de voeding bemoeien, kan voor 14 et. en zelfs voor minder uitstekende voeding verstrekt worden. Door dea resident van Sumatra's Oostkust is aangegeven wat onder volledige voeding behoort te worden verstaan.

Ie arbeidsinspectie is het gebruik, vroeger veel gemaakt van zg. tstates-geld, waardoor gadwongen winkelnering in de hand werd gewerkt, met kracht tegengegaan. Lang niet altijd werd van de beheerders daarbij de noodige medewerking ondervonden. Maar het is toch gelukt dat estates-geld uit te bannen.

'_ Tegen de uitgifte van rijstbons wordt geen bezwaar gemaakt, doch zoodra op die bons andere zaken dan rijst morden verstrekt, of de rijst van slechte kwaliteit of te duur is, mag met de bons geen genoegen worden genomen en moet worden geëiscnt, dat de beheerder het geheele lnon in gangbare munt uitbetaalt.

Het zg. kedei-crediet is ook op voortdurend aandringen van de arbeidsinspectie verdwenen.

Bevorderd bij de militaire administratie tot kapitein-kwartiermeester J. de Vos (met verlof in Europa), J. A. Spoor, H. L. Schieffelers (met verlof in Europa), G. J. Bloem (met verlof in Europa), J. A. H. Rijnders (met verlof in Europa) en J. A. Dijkland.

Tot len luitenant-kwartiermeester H. Jonker en P. M. Dee.

Eerste Blad: 1. Een en ander : Hart. Uit het verslag der Arbeidsinspectie. Kol. Zaken. 2. Uit het Buitenland: De Middellandsche Zee-quaestie. I. S. Terloops: Alcohol-verlokking, door Max. Tweede blad: 1. Cultures en Njjverheid: Over robustakoffie; Oliemotoren; De geografische verbreiding van den kokospalm. 2. Feuilleton: Asagr. 3. Agenda. Postsluitingen. Fam.-berichten. 4. Gemengd Nieuws. Derde Blad: 1. Financiëele Berichten: Een eigen munt voor Ned.-Ind. II; Onze Scheepvaart Maatschappijen; gDe Koloniale' iv actie; Wisselkoersen. 2. Uit den Archipel. 8. Ons Dagelijksch Nieuws. Laat.1? N'euws 4. Uit 't Moederland.

Zondag 18 Augustus voorm 9 uur: Godsdienstoefening. Onderwerp : Jezus CunstuB.—Namidd. 43/4 uur f Kinderkerk.

Men seint ons: Aan den militairen opzichter der 2e klasse van de genie P. A. Dumoulin, doortrekkende van Kota-Radja naar Willem I, is een erlof verleend van 14 dagen naar Batavia en Soerabaja. * * * Tijdelijk belast met de waarneming der betrekking van klerk op tiet bureau van den Ass. Res. van Bengkalis op eene bezoldiging van f 110 's maands A. F. J van Hemert, thans tijdelijk klerk op het residentiekantoor te Tandjong Pinang (Riouw en Oaderhoorigheden).

Naar de D a g. B e u r ser t. .erneeuit, heeft de Perlak Petroleum Mij. een broa aangeboord met een capaciteit van 1000 vaten olie per dag. Wij leunnen dit bericht bevestigen.

Men meldt ons uit Tandjong Balei dd. 14 dezer:

Gisterenmiddag omstreeks twee uur in den namiddag is een Inlandsche vronw, die met een paar andere vrouwen ia de keuken bezig was, door een andere vrouw, een familie-hd, die daar in huis gelogeerd was, met een parang zoo hevig bewerkt, dat de getroffene nog geen tien minuten daarna aan de bekomen wonden en bloedverlies stierf. Hoofd, hals en kakement waren zwaar gewond, terwijl beide handen, waarmede de ongelukkige zich trachtte te verdedigen, ter hoogte van de polsen zoo goed als afgeslagen waren. De moordenares, een ± 40--jarige vrouw, werd niet zouder moeite gearresteerd. De vermoorde was ongeveer acht maanden gehuwd.

Men beweert, dat de moordenares niet goed bij haar verstand is.

Eerst blijkt ze nog twee andere vrouwen, die daar in hu s waren, met het hakmes nageloop.n te hebbeu; doch dezen wisten zich nog bijtijds te bergen.

Als laatste der serie voordrachten op de Koloniale Landbouwtentoonstelling te Deventer is door den gepensionneerden kapitein der infanterie van 't Indische Leger H.T. vanlJseldijk, thans leeraar aan den Hoofdcursus te Kampen en conservator van het ethnografisch museum aldaar, een causerie met lichtbeelden over Dcli gehouden. Hij heeft in die causerie een beeld gegeven van de ontwikkeling van Dcli van oerland tot bloeiend landbouwgebied, en daarbij natuurlijk de tabakscultuur behandeld, waarbij niet verzuimd werd, ook aandacht te vragen voor de geneeskundige verpleging vau het werkvolk. Ook Medan's aanleg en groei is er in beeld gebracht.

Moordzaak.

Men zal zich wellicht nog herinneren, dat op Woensdag 21 Februari j. 1. in een der dependancewerkplaatsoa van de firma Corufield, alhier, — nabij Passar Lama —, een twist ontstond tusschen de drie daar werkende Chineesche kleermakers, welke woordenstrijd zelfs zoo hoog liep, dat eea der Chineezen op 'n gegeven oogeablik aen dolkmes ontblootte, dat hij bij zich droeg, eu daarmee de twee aud.ren te lijf ging. Een verwoed gevecht volgde er. Links en rechts deelde de aanvaller vinnige stooten uit, tot ten slotte politie de werkplaats b;a-nenstoof, de vechtenden scheidde en den ge* vaarlijken messensteker vastgreep en boeide.

De twee audere Cüineazen werden in sado's schielijk naar het stadsverband gereden. Een van hen w_,s levensgevaarlijk gewond en stierf nog dienzelfden dag; de andere echter, kikkerde weer op en was na een tweetal weken genoegzaam hersteld om het stadsverbind te verlaten.

Hedeu kwam deze zaak bij deu Landraad in openbare behandeling. Bekl. bekende 't hem ten laste gelegde slechts gedeeltelijk en voerde o.m. aan, dat de andereu hem eerst geslagen hadden, hetgeen door een der hoofdgetuigen weer bestreden werd. Nadat er vervolgens nog meerdere Chineezen en een der bewust, oppassers, die bekl. arresteerden —als getuige ondervraagd waren, verklaarde de Lmdraad bekl. schuldig aan 't hem ten laste gelegde en veroordeelde hem deswege tot vijf 11 e n jaren dwangarbeid in den ketting.

Medan, 16 Augustus.

Het prestige.

De Europeaan de K., reeds eenmaal wegens dronkenschap in arrest gesteld, bezocht gis terenavond een Maleisch eethuis in de Moskeestraat, ging aldaar aaar een der bovenkamers en bedronk zich aan zes flesschen bier. De politie, door den houder van genoemde inrichting gewaarschuwd, moest hem weder in de hoofdwacht opbergen.

Diefstal.

Hedenmorgen omstreeks vijf uur, werd van een Chineeschen boy van den heer 8., wonende aan den Serdangweg, op het oogenblik dat deze zich in de keuken bevond, uit zijn ongesloten kamer een horloge, een wekker en een sprei gestolen.

Stationsinbraak.

Hedennacht werd inbraak gepleegd in het kantoor vau het station Liboean-l>eli. De voordeur is met geweld opengebroken en verschillende papieren in het kantoor door elkander geworpen. Vermist wordt slechts een handdoek en zestig centen.

Een passagier van de Oranje schrijft ons, dat de _?.._.».<;-ramp vele der thuisvarende passagiers nog door 't hoofd speelde Eenige dames van de eerste klasse hadden het zelfs zoodanig te pakken, dat ze, toen de mailboot ter hoogte van Kaap Guardefui was gekomen, nist wilden gaan slapen alvorens de kapitein beloofd had haar persoonlijk te komen vertellen dat de kaap goed was gerond en deze rotsige zelfstandigheid, minder elastisch nog dan een jjsberg, het schip niet meer kon bedreigen. Wat zoon kapitein toch aan zijn hoofd heeft

«rVan het onderwijs aan kinderen van contractkoelies op de ondernemingen kan niet gezegd worden dat het in de laatste jaren vooruit is gegaan.' Aldus moet geconstateerd worden in h«t verslag der Arbeidsinspectie. De scholen te Kloempang en Klambir Lima van de Arendsburg, alle scholen van de Senembah en de Medan Tabak, die te Toentoengau van de Dcli Mij., Arnhemia van de Rotterdam Dcli, Germania van de Dcli Cultuur, Ramoenia, Namoe Rambei en Soengei Merah werden opgeheven, volgens de beheerders uit gebrek aan belangstelling en medewerking van de ouders. Thans bestaan in het ressort Medan nog scholen te Amplas, Kalahoen Penang, Gloegoer, Padang Boelan, Gedong Djohore, Boeloe Tjina, Bekalla, Soengei Mintjirim, Soengei Krio; in het re?sort Bindjey te Timbang Langkat, Tandem, Tandem Hilir, S^laymg, Darat, Pangkalan Brandan. Iv d* ressorten Tebing Tinggi en Tandjong Balei zijn geen koeliescholen meer.

De Arbeidsinspectie heeft helaas te constateeren, dat de belangstelling in dit onderwijs bij de verscheidene werkgevers i. verfltuwd. Men zag weinig resultaten van het onderwijs, d. w. z. voor de onderneming; de jongens die lezen en schr jj ven geleerd hadden, bleven niet op de onderneming, doch trachtten veelal elders schrijver te worden. Daarbij kwam, dat met bet oog op de slechte tabaksprijzen allerwege bezuinigd werd, in de eerste plaats op hetgeen voor het bedrijf niet strict noodig was. Ea voorts, erkent de verslaggever, laat de belangstelling van de koelies zelven dikwijls te wenschen over; op verscheidene scholen kwamen meer kinderen van de inheemsche bevolking dan koelie, kinderen. Ten slotte behooren dergelijke scholen geregeld door deskundigen geïnspecteerd te worden, hetgeen hier niet geschied is. Wel heeft de adj.-inspecteur van het inlandsch onderwijs een rooster van werkzaamheden en een leerplan verstrekt, doch de onderwijzers werden niet gecontroleerd.

Hoeveel kinderen van niet-contractanten, Batakker*, Maleiers eu Bandjareezen, de scholen bezochten, blijkt b. v. uit de opgave dat de school te Gedong Djohore wordt bezocht door 5 a 6 koeliekiuderen en ongeveer 25 kinderen van de bevolking !

Ambachtsoaderwijs wordt slechts op e_ke e scholen gegeven. Het schijnt moeilijk, per.onen te vinden om dit onderwijs te geven. Op Amplas wordt een soort haadwerktes gegeven; de leerlingen maken er goede vorderingen in het vervaardigen van manden, touw, krees, bamboeen kokosmatten. Op de scholen te Soengei Mentjirim en Soengei Krio wordt na afloop van het derde schooljaar aan de jongen, onderricht gegeven in het timmeren, metselen, mandenvlechten enz.

Het is zeker niet noodig nog eens te herhalen, wat we onlaags schrevea overdeßegeerings verplichtingen in deze materie. Sierk sprekend is wel het gebruik, door de inheemsche bevolking van de koehesch.len gemaakt. Het onderstreept de overheidsoathouding op het gebied van het Inlandsch onderwijs iv dit gewest. Da achteruitgang va. 't getal koeliescholen moge de Regeerng a.n eigen plicht herinneren.

15 Aug. per s.s. „Kalmoa" naar Langsar, de heeren L. C. Aernhout, Dr. M. C. Mortenoen met echtgenoote, J. v. d. Leeuw, van Heemert en 1 Europa onderofficier, ben. dekpassagiers.

Dj lndragiri vertrekt 18 Augustus des voormiddags om 8 uur naar Penaug. Postsluitingen op 17 Aug. te 5.15, op 18 Aug. te 6a. De Cir c e vertrekt morgenmiddag om half vier naar Singapore. Postsluitingen 1 u. en 1.30 u. De Mal a y a is hedenmiddag om 4 uur naar Penang vertrokken in aansluiting met de Madrasmail.

1. Im Zigeuner Liger Oscheit. I. Ouverture Maxicoiiiaau Aicher. 5. Boules de Neige Valse Ziehrer. 1. S.renade für F,ó*,e u.d Waldhorn Fitl. 5. L.s dragons de Villars Ouverture Mail! art. _. Heimkehr der Soldaten Musikalisches Intermezzo Kücken-Urbach. 7. Hoffmanns Er.iihlungen Fantaisie J. Off .nbach. .. Frits van Amsterdam M.rsch S. Kooy__.nl

De voorwaarden, waarop de Samatra Cultuur Mij. haar bezittingen aan de Senembah Mij. heeft overgedaan, zijn, dat deze aan de aandeelhouders der Sumatra Caltuur Mij. 300 aandeelen van duizend gulden uitreikt.

Op de werf van de Nederlandsch. Scheepsbouwmij. heeft een geweldige ontploffing pli.ts gehad op het schip V ulca n u s, dat het eigendom is van de Nederlaadsche Taak Stoombootmij. Er zija vijf zwaar gewonlea.

De Regeering heeft de door de Staatscommissie ingedieude voorstellen tot Groudwetrevisie om advies verzonden naar den R»ad vaa State.

Overleden is de ex-aoofdiagenieur in Ned. ladië Blinkers.

Het Britsche departement vaa koloniale zaken publiceert in extenso eea telegram van het gouvernement van de Federated Malay S.ates, waarschuwende tegea ondoordachte sp.culaties in kokosnoot- of copra-ma..schappijen, welks bezittingen waarschijnlijk overschat zija. D_t er in de prospectussen vau bedoelde maatschappijen namen prijkea vaa vroegere b.stuursamotenaren van de _\ M. S., m.et door '_ publiek niet worden opgevat als een bewijs, dat de anbevolen zakea gezond zijn.

Er zijn reeds eenigen riji offiïieuse onderhandelingen gaande in Zwitserland, waarbij men hoopt een basis te vinden voor eea overeen* komst tusschen Turkije en Italië, H.awel er tot nu tos nog niets vasts i. bareikt, is de algemeene stemming toch optimistisch, dat het einde van den oorlog niet ver meer ver wij lerd .3. Men hoopt, dat Poincaré 's bezoek aan Petersburg ook wat zal bijdragen tot het vinden van vredesvoorwiarden, welke beide partijen zullen bevredigen.

Door het springen van een paar ketelhuizen aan boord van het slagschip Vé r i t é liggende te Toulon, ontstond eea paniek aan boord.

Volgens de bladen sprong een deel van de bemanning overboord en zwom aan land. De kapitein deed hea door sigoalen terngkeeren en gaf hun een ernstige berisping.

Tegelijkertijd ontstond er op 't slagschip République en op enkele vissc'ïersschepan n de nabijheid van de Vér i té een paniek.

Koning George benoemde Botha tot eeregeneraal van het Britsche Leger.

Na een conferentie van de twee Kamers, welke den geheelen nacht duurde, werd besloten uit de Panamakanaal-wet de bepaling te schrappen, welke aan Amerikaansche schepen, die voor buitenlandschen handel voeren, vrije passage gaf. Zij behielden echter de vrije passage van de Amerikaansche kustvaartuigen. Verder besloten zij aan schepen, in dienst van de trusts, het gebruikmaken van het kanaal te verbieden.

ln verband met den moord te New Vork op Rosenthal, die voor de politie bezwarende dingen aan 't licht -brengen kon, en het onderzoek naar de omkoopbaarh.id vaa de politie, heeft de districts-procureur bank-rekeningen weten op te sporen, welke aantoonen, dat hooge autoriteiten zoo ongeveer een millioen dollars wisten in de wacht te sleepen. De politie-luitenant Becker had een saLris van 200.003 dollar per jaar en bracht sinds November 11. 58.845 dollar op de bank.

Het concert^ door de dames Catharina van Rennes en Hanna Verbena te Soerabaia Woensdagavond gegeven, had een schitterend succes. De zaal was vol. Er waren veel bloemen.

Vooral de liederen van Catharina van Rennes oogstten enthousiasten bijval. Morgenavond zullen zij een tweede concert geven, terwijl te Soerabaia ook een kindermatiné. zal volgen.

Woensdagmiddag stond het water te Tandjong Balei buitengewoon hoog. De passer en de wegen in de buurt der Silau-rivier stonden blank, terwijl in de stad het water der parrits buiten zijn oevers tredende, hier en daar over de breedte van den weg liep. De erven van sommige huizen stonden geheel onder water. Nergens werd echter schade aangericht.

Sedert een maand ongeveer krijgt Tandjong Balei versch rundvleesch in ijs gefrappeerd van Penang toegezonden, 't Prettigst daarvan is, dat men op bestelling en naar eigen keuze, dus' wat men precies wil hebben, kan krijgen. Een Maleier is de leverancier er van. 't Vleesch wordt te Tandjong Balei door het s.s. „Petrei" twee maal weeks van den O/erwal aangebracht. Voor dit Assahansche plaatsje een heele weelde.

Bij vonnis van heden is de beklaagde M. E. H. door den Raad van Justitie alhier schuldigverklaard aan het misdrijf van diefstal en deswege veroordeeld tot gevangenisstraf voor den tijd van een jaar, met gedeeltelijke toerekening van de doorgestane voorloopige gevangenhouding als straf, zoodat hij alsnog zal hebben te ondergaan negen maanden gevangenisstraf.

Een aardist voorbeeld van zorg voor den werkman vinden we in een afzonderlijke paragraaf van het verslag der Arbeidsinspectie vermeld. Op de onderneming Brussel in de afdeeling Asaban bestaat een estates-kedei, waarin alle voor de arbeiders benoodigde goedereu verkrygbaar zijn gesteld. De artikelen worden door den beheerder in het groot te Singapore aangekocht en met een verhooging van 10 tot 20 percent ter bestrijding van de kosten van inkoop, transpott enz., doch overigens zonder winst, aan de koelies verkocht. De kedei wordt onder toezicht van den b ekhouder der onderneming, die na afloop van eiken dag de administratie nagaat en het gf ï.de geld in ontvangst neemt, gedreven door twee Christen Bataks, waarvan de ean voor den verkoop en de andere voor de administratie zorgt. Blijkt bij het opmaken van de balans dat er winst gemaakt is, dan worden de prijzen der levensmiddelen verminderd.

Deze kedei is een belangrijk voordeel voor de koelies, hetgeen blijkt uit het bedrag van de prijzen van verschillende artikelen, hetwelk lager is dan in de kedei's van audere plaatsen, zelfs dan in die ter hoofdplaats Tandjong Balei, niettegenstaande het transport naar deze diep in de binnenlanden gelegen onderneming verscheidene dagen eischt.

Gisteravond werkte voor t eerst de nieuwe ceusuur op den bioscoop-film. De romantische lange film werd daar door den politie-comtüi-saris voor de Oranje Bioscoop gekeurd, gewikt, gewogen —ca goed bevonden. Dj vaam, die zware vermoedens deed zwijgen, bleek niet meer da_ een naam te zijn. Dezer dagen zal de film, waarin de bekende actrice Asta Nielsen hoofdpersoon is, in de Oranje Bioscoop vertooad worden.

In aansluiting uiet ous bericht omtrent dea brand, welke in den nacht van Woensdag op Donderdag een twaalftal kedehs te Tandjong Tiraiu in de asch legde, kunnen we meedcelen dat de schade, thans bij expertise op ongeveer 22 a 23 mille getaxeerd, door verzekering is gedekt. Een streng onderzoek wordt ingesteld naar de oorzaak van den brand.

van de Koning Willem 111, die 21 Aug. a.s. te Sabang verwacht wordt:

G. D. Veenhuyzen, O. Castaigce, J. Boon, Jhr. C. F. GolJman en eehtg, Mr. A. van Buuren, K. Douw van der Krap, J. J. Heyting, Mej. C. Schutten, C. O A. A.v, d. Wijngaard, G, L. Goedhart, B. L. Vries, G. A. Fokker en echtg., Mevr. C. J. Hofman-Fuhrhop eu dochter, Mevr. Sieburg Muyderman en 2 kinderen, Zuster B. A. G. Tanke, Zuster M. M. Janssen, P. Nieuwenhuis, echtg., en volw. dochter E. van der Groot echtg., en 2 kind. Mr. F. D. E. vai Ossenbruggen en echtg, H. Brinkman en echtg, Mevr. H. Groenewege, J. L. Heyl echtg. en 1 kind, J. H. de Gro.t en echtg, Th. Bussing de Vries, H. Tn. v. d. Muiren, J. W. de Groot echtg, en 3 kinderen, A. H. Steenberg, H. P. F. Keiler echtg. Eu 1 kind, B. Stegeman echtg. en 2 kinderen Mej. C. Groeneveldt, Mevr. de Rochemon, Mej. B. van Oostveen, Pater Egbertus, Pater Eioutherius, Pater Fiarianus, Pater Felicianus, Broeder Lsetus, Broeder Trudo, Pater Andreas, Pater Desiderius, Pater Ferdinandus, Broeder Gummarus, Pater Bernardinus, Pater l.iectus, Mevr. G. Badings-Wouters en 2 kinderen. M. Van Voskuyien en echtg, F W. C. N. van Mans en echtg, P. Muller, M. Prager, M. C. van Fraaienhoven, J. F. G. Schwarz, A. van Dooren, A. J. Saai echtg. en 2 kinderen, P. A. Sandkuyl, N. Tiebout, echtg. en 1 kind, J. Scholte, Mej. C. Hendricks, P. Duson ecbtg. en 2 kinderen, H. Jenny, N. Witstija Nijbarg.

In 't laatste Leven wordt de vraag beantwoord wat 't ijs kost—in Nederland namelijk. De bierbrouwerijen in Amsterdam leverden het van denzomer bij contract gemiddeld tegen 15 ets. per heele staaf van 25 kilo, wat boó; wordt genoemd: in Ymuiden, waar d°, ijs-productie ten dienste der visscherij enorm is, kost eenzelfde staaf nog geen 10 cents. De tusschenhand in Holland levert in den ragel voor 20 a 25 cents per staaf. 25 cents maj, aangenomen worden als het hoogste bedrag, dat de huisvrouw aan de deur te betalen heeft, d.i. dus 1/i et. per pond. Daarvoor heeft ze prima zuiver duinwaterijs.

Wij hier in Medan betalen nog 4 cent per pond, d.i. 8 maal zooveel—en krijgen 't niet „aan de deur", maar moeten 't laten halen, waarover „kebon" of „toekang ajer" telkins ongeveer een uur doet; rekent mét dat die f 14 per maand loon krijgt, du. plm. 47 ets. per dag, en dat hij 10 uur per dag werkt, dan komt er op elke ijs-wandeling no^ bijna een stuiver.