De Tijd : godsdienstig-staatkundig dagblad

Ll , ND. BEVALLEN. Aangegeven op 7 Sept. C Rombaut—Schouwenaar d; M Schouten—Van West z; ü van Praag—Fransman d; J. Zoethout—Riegstra z; E Visser—Bos Sulpke d; M Ojevaar—De Boer d; M Romein—Teunen d; G van den Boogaart—Willemse z; A Posthuma—Groen d; W Dekker—Schomakers z; J Wolthuis—Metz z; G Baas—Fukkink z; A van Hezik—Koolman 2 z; W Moses— Schols z; M ten Hoonte—Van der Sar d; R Neuburger—Nathan z; G Hertel—De Vries d; C van Steenbeek—Bruün d; R Ekelmans— Van Bezeij d; H van Elburg—Hafkamp z; E Hopman—Molthoff z; S Loos—Sijmensma z; A Moviat—Van Brakel d; Th Bulte— Baars z; Ch Pronker—Slinger z; G Strieder —Oskam z; M Draaisma—Keuning d; H Welman—Van Gasteren d; A Weerman—Van der Pluijm d; J Kuit—Donicie z. OVERLEDEN. Aangegeven op 7 Sept. W Benjamins m 17 m; H Rossenberg v 60 j; R Voken v 23 j; P C Jacobs m 83 j; PF Böke m 24 j; H J Rietveld m 19 m; AM Drilling v 61 j; J T A Klamer m 25 j; M M Hamaker v 4 j; M H Stikvoort, geh J Hu-beek v 69 j; J C G Hooge, geh J Antoni v 56 j; L Wagenaar m 2 m; AT Rooswinkel m '71 j; W P H Balzer m 2 w, J de Hilster m 62 j; P Post m 5 m; J Wardenaar m 73 j; C Smits v 2 d; M Content m 3 d; P Smits m 1 d; N Fleur m 3 d.

Na een pauze werden gistermiddag te halftwee de beschouwingen over de oorzaken des huisindustrie voortgezet, mede naar aanleiding van het referaat, door den heer G. L. Domhoff, hofkleermaker te "s.Hage, schriftelijk uitgebracht, en dat wij Hier doen volgen. Bij de Huisindustrie zooals die in ons vak ihans vrij algemeen bestaat, blijven de wijze waarop, en de omstandigheden waaronder het .verk wordt vervaardigd, grootendeels aan de aandacht van den ondernemer en van het publiek onttrokken, en springt de verhoudingvan het loon tot het verrichte werk veel te weinig in 't oog. Waar toch het werk niet in de werkplaats van den ondernemer wordt vervaardigd, geeft leze zich in veile gevallen niet voldoende rekenschap van den tijd, daaraan besteed, terwijl tevens niet voldoende aan het licht komen de opoffering van nachtrust en de hulp van personen uit het gezin van den werkman, van wie de ondernemer (indien hij wist), uit beginsel van menschelijkheid niet zou mogen dulden, dat zij hun plicht of hunne gezondheid en ontwikkeling bij dat werk ten offer brachten.

Als een der oorzaken van de Huisindustrie in ons vak aan de zijde van den ondernemer, meen ik dus, dat moet worden beschouwd de wijze, waarop de Huisindustrie zelve, hare .warte zijde verborgen houdt. Van grooten invloed op het voortbestaan van de Huisindustrie is verder het ontbreken van centrale werkplaatsen; gebouwen metfris,che, van licht en lucht weivoorziene lokalen, waar ieder jjatroon tegen matige vergoeding zijn eigen vertrekken zal hebben te huren. Deze -ouden verschillend van grootte kunnen wezen, en de patroon zou voor eiken werkman een zekere som te betalen hebben voor zitplaats, licht en verwarming. Hierdoor werd tegemoet sekomen aan het financieel bezwaar, dat er voor vele patroons in gelegen is, om eigene, ,3.n de eischen des tijds beantwoordende werk:iaatsen in te richten.

Dit bezwaar moet mede als een der oorzaken worden beschouwd.

Het bestaan van, van Rijks- of Gemeentewege ingerichte centrale werkplaatsen, alsmede eener goede controle op de inrichting van de vertrekken waarin de kleermaker thuis kleeding vervaardigt, zouden de huisindustrie uit hare verborgenheid dringen en een wettelijke regeling van den loonstandaard eerder mogelijk maken .ian zulks thans het geval is. Het ontbreken van genoemde factoren werkt het voortbestaan van de huisindustrie, in steeds verderfelijkeren vorm, in de hand. Menie werkgever wordt er thans toe «ebracht om gebruik te maken van het voordeel, hetwelk de hut-industrie hem onder de bestaande toestanbiedt. Vandaar dat, tegen laag loon, vaak xn veel te groot aanial werkuren per week wordt gemaakt. Opmerkelijk moet het wel worden geacht, dat er, niettegenstaande de vele nadeelen, welke •ir voor den we/kman aan de huisindustrie kleven, nog een zoo betrekkelijk groot aantal werklieden gevonden wordt, hetwelk de meening verkondigt, bij voorkeur thuis te willen werken. De verklaring hiervan moet deels gezonden worden in de te lage stukloonen, deels n gebrekkige vakkennis, waardoor zii slechts ioor vroeg en laat werken en met hulp van ie vrouw in staat zijn een .enigszins toerci

Al is, hetgee.i willen mededeelen, voor velen niet nieuw, hoop ik er toch in geslaagd te zijn, de overtuiging te vestigen, dat, wil men de huisthdustrie in ons vak doen verdwijnen, men zal moeten beginnen met het oprichten van algemeene werkplaatsen. Het ware te wenschen, dat dit congres ten gevolge hadde, dat de Regeering in een der yroote steden van ons land eens proef met iulk een inrichting nam. Over bovenstaand referaat werd geen discussie gevoerd, maar de heer Camminga verdedigde zijn des voormiddags uitgesproi

De werkrooster voor heden was hiermede afgehandeld.

Men ging vervolgens over tot behandeling van het referaat van den heer J. P. de Vooys, inspecteur van den arbeid, over: De nadeelige gevolgen der huisindustrie op stoffelijk en zedelijk gebied. De heer De Vooys behandelt daarin: De huisindustrie en de arbeidersbeweging; de sjoitelijke en zedelijke verheifing der arbeidersklasse; de economische kenmerken der huisindustrie; de loonen in de huisindustrie; den gezondheidstoestand -der huisarbeiders- den arbeidsduur; vrouwen- en kinderarbeid- eezins leven; organisatie en zedelijke nadeeïen De conclusie waartoe hij komt is deze- E>e huisindusirievorm heeft reeds de strek king om gansche gezinnen naar den out van armoe en leed heen te dringen, wanneer en zoolang' geen gunstiger omstandigheden daarin tegenwerken. En vooral belet die bedrijfsvorm de geleidelijke ontwikkeling en verheffing der arbeidersklasse - haar stoffelijke en geestelijke wedergeboorte — die de arbeidersoeweging bezig is te verwerkelijken. Het sterkste en voornaamste, zoo stoffelijk als geestelijk, nadeel der huisindustrie is dan ook dat zij de arbeidersbeweging tegenhoudt en belemmert, dat zij vele vlijtige arbeiders, vele nijvere vrouwen en talrijke in zorg en leed geboren kinderen afwendt van het opkomende licht, dat voor allen loonarbeid een betere toekomst voorsrjelt. Bij zijn toelichting tot zijn referaat sprak de heer De Vooys ook een enkel woord over het verband van de huisindustrie en de arbeidsinspectie. Een _goede arbuidsvvegtgeving wordt z.i. tegengewerkt, door het feit, dat de huisindustrie zich aan die wetgeving weet te onttrekxen.

De heer Van Deinse waarschuwde te zorgen dat men bij de inrichting van centrale werkplaatsen geen fiasco lijde. Niemand wenschte het woord over de referaten van de heeren de Vooys te Deventer en J. H. Faber, te Zwolle over »De uitvoering der Woningwet en de Huisindustries waaruit de voorzitter concludeerde, dat er een groote eenstemmigheid op het Congres schijnt te heersenen en stelde voor de besprekingen over de andere referaten tot morgen te verdagen. De heer Schaper . maakte de opmerking, dat de debatten z. i. eenigszins vaag waren,aangezien er geen scherp omlijnde conclusies in bespreking waren gekomen. Spr. vroeg daarom verlof met het oog op het nog vroege uur een aantal stellingen over de huisindustrie te mogen voorlezen. De voorzitter stond dit toe, waarna de heer Schaper de vergadering deed kennismaken met een twaalftal stellingen. De heer De Vooys te Deventer vroeg en verkreeg verlof te bespreken in hoeverre de arbeidswet op het oogenblik van toepassing op de huisindustrie is. Naar aanleiding van het arrest van den Hoogen Raad aangaande de stripperij te Wageningen, meent de heer Ruys de Beerenbrouck, dat alleen artikel 3 der Arbeidswet op de huisindustrie betrekking heeft. Spr. is van oordeel, dat dit niet juist is. Alleen is uitgemaakt, aldus de heer De dt woonplaats van den werknemer behoeft op Vooys, dat de Werkgever geen arbeidslijsten in te hangen. Ook de heer Van Thienen roerde deze kwestie nog aan. De heer F. M. Wibaut licht toe, dat de strekking van zijn betoog was, het in het leven roepen eener wet, waarbij arbeid van kinderen onder de 12 jaar zal worden verboden; doch daarnaast voorziening in het levensonderhoud van kinderen onder de 12 jaar, wanneer de ouders daarin te kort mochten schieten. iNadat de heer Jj H. Schaper nog even had aangetoond, dat z. i- de Arbeidswet niet voldoende is, repliceerden de heeren De Vooys en Wibaut. De heer J. v. d. Tempel, secretaris van het Ned. Verbond van Vakvereenigingen, zou het betreuren, indien van dit Congres geen daden zouden uitgaan in den vorm van een aantal conclusies. Spr. gaf daarom in overweging morgen de stellingen van den heer Schaper aan de orde te stellen. De voorzitter antwoordde dat men niet van de gestelde volgorde kan afwijken, doch dat het de bedoeling is, een zeer korte conclusie te stellen als meeningsuiting van het Congres. In den geest, als de heer v. d. Tempel bedoelde, deed de heer Troelstra nog eenige wenken aan de hand. De voorzitter, hoewel geen enkele toezegging doende, zegde overweging toe. Hierna werd het congres geschorst.

De circus Oscar Carré, die de volgende week te Gorinchem eenige dagen voorstellingen zou geven, heeft van dit voornemen afgezien, wegens het beerschen van cholera Omtrent den lijder alhier kan gelukkig worden gemeld, dat hij vermoedelijk heden geheel genezen het ziekenhuis zal kunnen verlaten, daar bij het gisteren ingesteld bacteriologisch onderzoek geen kommabacillen meer zijn aangetroffen. Er heeft zich in deze gemeente geen tweede geval voorgedaan. Het feit, dat te Rotterdam cholera-gevallen zin voorgekomen, heeft den Duitschen rijkskanselier aanleiding gegeven, om, met verwijzing naar de voorschriften vanden Bondsraad en met het oog oj? de wettelijke bepalingen, te gelasten, dat de uit de haven van Rotterdam naar een Duitsche haven komende schepen en bemanning geneeskundig moeten worden onderzocht. Reuter seint ons uit Parijs, dd. 8 Sept. : De minister-president heeft gelast, dat met het oog op de cholera, alle personen, die Frankrijk langs de rivieren en kanalen binnenkomen geneeskundig, onderzocht zullen worden.

Naar wl} vernemen, ligt het in het voornemen der Regeering, van de ln de rechtbank te Middelburg door de benoeming van de heeren mr. Kronenberg en Van Bel, respectievelijk tot president en vice-presldent, opengevallen rechtersplaatsen, ééne onvervuld te laten en daarentegen het personeel der Rechtbank te Haarlem met één rechter te versterken.

Voor hen die reeds een of tweemalen, zonder goed gevolg, aan het surnumerairsexamen deelnamen, zal hoogstwaarschijnlijk nog dit jaar gelegenheid geboden worden voor de tweede resp. derde maal het examen te dcen.

Met ingang van 15 Sept- a.s. zal het bouwbureau der S-S. onder leiding van den ingenieur G. W. van Heukelom te Breda worden verplaatst naar Roermond-

's GRAVENHAGE, 8 Sept. Sollicitanten worden opgeroepen voor de betrekking van assistent schoolarts, op een aanvang jaarwedde van f3OOO, die met 4 jaarlijksche verhoogingei van f 250 kan stijgen tot het maximum van f 4,000. Het za'. den benoemde veroorloofd zijn slechts consultatieve practijk uit te oefenen.

NIJMEGEN, o Sept. In het St. Josephshol had gisteravond de plechtige installatie plaats van den nieuw benoemden praeses der R. K. Gezellen-Vereeniging. De zaal van het St. Josephshof, waarin laatst de Sociale Week gehouden is, was geheel bezet met leden en andere! genoodigden, waaronder vele gemeenteraadsleden en de centraal-praeses, rector A. J. Qarijs uit Amsterdam. Door den heer W. van der Waarden, president der vereeniging en lid van den gemeenteraad werd de feestvergadenng geopend, met een herdenking van al de lofwaardige werken van den ouden praeses, pater van Hoofd S. J-, die thans wegens verplaatsing naar elders, aftrad. Den nieuwen praeses riep spr. een blij welkom toe, en hij hoopte, dat onder zijn bestuur de vereeniging in bloei mocht toenemen (applaus en fanfares.) Vervolgens wees rector A. J. Qarijs uit Amsterdam op de hooge beteekenis van de installatie van een nieuwen praeses. Heerlijk kwam bij deze praesesbenoeming de eendrachtige samenwerking der gezellen, zoowel der patroons als arbeides uit. Spreker noemde de gezellenvereeniging, de stichting van vader Kolping, de beste, eenigste, en krachtigste organisatie, die moet blijven gehandhaafd. Aan het slot zijner dikwijls toegejuichte rede, wees spr. nog óp de verheven taak en hooge werkkracht, die het deel zijn en moeten zijn van den priester-praeses, den priester-vader. De nieuwe praeses, pater de Greeve, dankte i°°tA alle huldebetoogingen hem bewezen en bern i m?t alle kracht> die in hem was» en Ï1Ü vÜiZli? talenen zich te zullen wijden aan hTichi™ . u.._v.eresniging- (Stormachtige toe-55" «SieSK. *% ~ t ?raeses een lied signe op de borst was £Sr^. vere^l"Ssln- gebracht" K^r^d werd nog een hd der vereeniging de zUveren me daille geschonken voor zijn 2_-j_mge^«r™ttschap. Verder werd de avond _..£ .nüzfew zang en tooneel gewijd.

Jhr. O. van Nispen tot Sevenaer, Kamerlid voor Nijmegen, was ook aanwezig.

BREDA, 7 Sept. In de volgens wettelijk voorschrift gehouden Raadsvergadering op den eerslen Dinsdag in September, werden de herkozen Raadsleden Sassen, Van Keppel, J. Ingen-Housz, Staal, Slechtziem, Lijdsman en Scheitus beè'edigd en geïnstalleerd, terwijl de heer Scheitus met algemeene stemmen als wethouder werd herkozen.

Óver de vergunning tot het oprichten eener stalhouderij op den Haagd'rk werd heel wat gesproken, doch ondanks het gunstig advies der gezondheidscommissie werd afwijzend beschikt.

MAASTRICHT, 7 Sept. Hedenavond vergaderde de gemeenteraad. De herkozen raadsleden, weth van Oppen, Rongen, Hollmann, Paulussen en Joosten, benevens de gekozen leden, de Wever, Schols en von Banning, werden geïnstalleerd en beéedigd. Burgemeester Bauduin heette de leden weikomen bracht hulde aan de niet herkozen leden Eekmans en Klijnen, voor alles, wat zij ln het belang der gemeente hebben gedaan. Vooral herinnerde hij aan de verdiensten van het lid Klijnen, wiens scherpzinnige adviezen door den Raad naar waarde werden geschat. Spreker zelf had zich als raadslid teruggetrokken, om in zijne qualiteit van Voorzitter van den Raad, des te beter onpartijdig te kunnen handelen.

Van de Ingekomen stukken vermelden we een schrijven van de vereeniging .Pro Infantibus", verzoekende eene subsidie van f 1000, — een schrijven van het bestuur der Kweekschool voor Vroedvrouwen, om een geschikt terrein, eene hypothecaire leening van 1120.000 ad 4 pet. en eene jaarlijksche bijdrage uit de gemeentekas; da verzoek werd commissoriaal gemaakt. Met 20 van de 22 stemmen (2 blancos) werd wethouder Vai Oppen als zoodanig herkozen. Met algemeene stemmen werd besloten eene jaarlijksche subsidie van 13727 te verleenen in de kosten van de electrische tramlijn Maastricht—Gulpen—Vaals. Het lid Duysens had aan het oordeel der vroede vaderen een voorstel onderworpen, om, alvorens het contract tot levering van electrischen stroom door de maatschappij tot verkoop van den electrischen stroom der Staatsmijnen in Limburg te sluiten, alsnog een onderzoek door drie deskundigen te doen instellen en bij verwerping van dit voorstel, goedkeuring van het voorstel van B. en W. om onmiddellijk tot afsluiting van het contract over te gaan. Het advies van B. en W. luidde niet in te gaan op het voorstel Duijsens. Omtrent deze aangelegenheid — eene van zeer groot belang en van grooten omvang — werden de sluizen der welsprekendheid wijd opengezet. Het lid Duijsens lichtte zijn voorstel in den breede toe, betoogde, dat de kostenberekening van ing. Verhoeckx 25 pCt. te hoog was, en dat ingenieur Ten Bosch evenzeer als een eerste deskundige bekend staat. Wethouder Van Oppen verdedigde het standpunt van B. en W. en wees er op, dat, volgens professor Feldman, het rapport Verhoeckx het beste was. Verschillende vóór- en tegenstanders van het voorstel zegden alsnog hunne meening. Zoo meende Mr F. Janssen, dat de Allgemeine Electrlcltats Gesellschift te Berlijn nog niet had besloten, hoe de stroom te betrekken voor de electrische lijn Maastricht-Vaals. Zijn advies luidde uitstel. Wethouder Van Oppen antwoordde in zijn repliek, dat de A. E. G. haren stroom zal betrekken bij de pas geconstitueerde stroomverkoopmaatschappij. Het voorstel Duysens werd verworpen: 10 stemmen vóór, 12 tegen, evenals een voorstel van Mr Haex, om uit het contract te schrappen de clausule, betreffende de benoeming van scheidsrechters. Maistricht zal dus electrischen stroom betrekken voor de maatschappij, die via de Staatsmijn stroom verkoopt Nog werd bepaald, dat 1 April 1910 de stroom beschikbaar zal moeten sijn. Morgenavond voortzetting der vergadering, ter verdere afdoenh.g der agenda.

Een onzer lezers schrijft ons: Aan den avond van den dag der periodieke gemeenteraadsverkiezing te dezer stede stond vóór een der bijkantoren van »De Courant» een menigte nieuwsgierigen het getal stemmen op te nemen, die op de verschillende candidaten waren uitgebracht. De overwinningen en nederlagen der candidaten inde verschillende districten werden druk besproken, met blijdschap of leedwezen. Onder de zich verhlijdenden over denederlaag der Christelijke partijen waren — natuurlijk ! — ook eenige openbare _ onderwijzers. Dezen verheugden zich dubbel èn over de nederlaag der Christelijken en bijzonderlijk over die van mr De Vries in VIII.

Inmiddels hadden zich bij deze groep nog een onderwijzer en een onderwijzeres gevoegd. >Wel ?» vroeg eerstgenoemde. »Ter Haar gevallen! Smit ev\ Sleef gelijk aantal stemmen. Smit komt erirl, want hij is de oudste.»

»Maar hoe staat het in VIII ?« •O, mr De Vries gevallen. Ja, ja, gevallen. Wat zeg je ervan? Ha! Ha!» »Dat is een bof! !!« zegt de onderwijzer. «Gelukkig, die is er uit, Nou, du- komt er met meer in, hoor!»

»Dat moet je"niet zeggen; wanneer een der Christelijken zijn plaats wil inruimen voor De Vries, dan heeft hij alle kans.' »Te gelegener tijd mag hij wet.' eens in den Raad komen, maar laat henr. er nu maar uitblijven...,» herneemt de andere, >De conservatief Fabius is oen. gekozen,» roept er een uil de menigte. »Och !« zegt de onderwijzerts, op spijtigen toon, >is Fabius gekozen, di_ slaapmuts.» »Maar,« en dit woord- maar spreekt ze eenigszins onthutst uit, *dat mr De Vries zou vallen, had ik niet gedacht.» »Ja, hoor, hij is ervtit ! Gelukkig !« roepen verscheiden onderwijzers iegelijk. »Da's 'n bof !«

Tot zoover een gesprek van eenige heeren onderwijzers, opgevangen door een uwer lezers.

Nu ik Dinsdag-avond in uw blad las, dat mr De Vries nis wethouder herkozen was, zij het slechts met drie stemmen meerderheid, maakte ik de woorden van genoemde onderwijzers tot de mijne en riep verheugd uit : »Da's 'n bof!« Een bof is het voor het Onderwijs. Een bof is het voor de gemeente Amsterdam.

Maar het is geen bof voor den Bond van Ned. Onderwijzers.

Mr De Vries zal geen gehoor leenen aan de eischen, door genoemden Bond gesteld. Eischen, die wanneer zij werden doorgevoerd, geen voordeel zouden opleveren voor het Openbaar Onderwijs, doch daarentegen der gemeente wel veel geld zouden kosten, alweer te verhalen op de belastingplichtigen. In het korte tijdsverloop, dat mr De Vries aan het hoofd van Onderwijs staat, is gebleken, dat men een goede keus had gedaan- Moge de herkozen wethouder nog lang zijn beste krachten kunnen wijden aan het onderwijs. Nogmaals . het is e e-n bof!, dat jve hem hebben mogen behouden.

Lijst der geschenken, door het «Koninklijk Zoölogisch Genootschap «Natura Artis Magistra» gedurende de maand Juli •-■.. Wangen; de namen der schenkers daarachter vermeld. Voor de Diergaarde: Witknevei Rolmater eu een Zeeschildpad, Z. H. do Sultan van Koetei; twee Orang Oetans van Borneo, mr. H. A. Lorentz, te Arnhem; een Javaansch Tijgerkatje, dr. P. N. van Kampen te Weltevreden; een Rosse Koeati, twee Grijpstaart Stekelvarkens, drie langstaart Gordeldieren, twee Ringuilen, een vaalblauwe Papagaai en een Anaconda Boa. D. Bollen te Paramaribo; een Lampong Aap, D. Hogeweg te Nijmegen; vier Wezels, E. J. de Schepper te Heipman; een Witte Egel, C. Strooker te Egmond-binnen; een Java-Aap, H. M. A. Krieger te Heemstede; een dito, H. W. Willers, alhier; een Eekhoorn, J. C. Wiekart te Haarlem; een Anoa, W. Friilink te Weltevreden; twee bruine Kuikendieven, P. C. de Vries te Ambt Vollenhove; een Steenuil T. A. Hermes te Hilversum; een Roodpoot Torenvalk, J. Paulis, alhier; een W.-Indische Jan van Gent, M. P. van der Eist, alhier; een Purper Zwartkop Loeri, mej. de wed. C. Jansen—Bartman, alhier; een Zwarte Lijster en een Spreeuw, J. J. Brans, alhier; een Roodkuif Kardinaal, mej. M. Combiaan, allver; een Scholekster, G. Broek Ezn. te IJ muiden; twee Vinken en twee Tanagra's, J. B. Kruimel, alhier; twee Zilverbekjes en een Tijgervinkje, J. Funke, alhier; een Torenvalk, P." Mulder, Watergraafsmeer; een Tureluur, W. F. Stevens, alhier; twee Vlaamsche Gaaien, mevr. P. Dobbelman—Van Wayenburg te Nijmegen; een Steenuil, J. H. C. Pluim te Heerde; een Wielewaal, J. B. Gruter te Vinkeveen; drie Landschildpadden, mej. P. Stam, alhier, een Grasslang, mevr. f. Oudhof, alhier; twee Zandhagedissen, jongej. \. van Lankeren Matthes, alhier; een Zoetwaerschildpad, P. van der Lenden, alhier; vier Zandhagedissen, een Muurhagedis, twee groene iagedissen en zes Watersalamanders, jongeh. :. A. Wertheim Aymes te Hilversum. Voor het Aquarium: een Dwergmeerval, J. P. Maas te Valkenswaard en twee Goerami's L A. Breijer, alhier. Voor het Zoölogisch Museum: een collectie kleine visschen uit de fava-zee; een legsel eieren van den Javaanschen Wever, H. C. Siebers, alhier; een belangrijke collectie Javaansche Diptera, E. Jacobson te Semarang; een flesch met slangen op liquor, O.lndië, Duursma, alhier; een ingewanden worm van een Rietvoorn, P. B. Richard, alhier; een collectie Vlinders van den Congo, J. H. Roeshart, alhier. Voor het Ethnographisch Museum: twee uit ivoor gesneden manchetknoopen, Congo, van denzelfde en een belangrijke collectie ethnographische voorwerpen uit Vóór-Indië, dr. J. Ph. Vogel, alhier.

Door deze vakvereeniging werd Zondag j.l. haar 20-jarig bestaan op kerkelijke wijze gevierd. Tot die intentie vereenigde de leden zich in de kapel van St. Joannes de Deo, waar een H. Mis werd opgedragen voor de levende en overleden leden, en allen tot de H. Tafel naderden, waarna zij deel namen aan een gemeenschappelijk ontbijt en eenigen tijd gezellig bijeen bleven. Zondag 12 September a.s., des middags 1 uur, jaarvergadering in het Gildenhuis, Heerengracht 489. Jaarverslag van secretaris en penningmeester, verkiezing wegens periodiek aftreden van de 2e voorzitter, le secretaris, le commissaris en tusschentijdsche verkiezing van 2e commissaris wegens bedanken. De leden worden attent gemaakt, dat deze vergadering boetplichtig is,

Bovengenoemde vereeniging geeft op Zondag 12 September a.s., 's avonds te 8 uur, een uitvoering in 't gebouw >'t Rechthuis», Watergraafsmeer. Opgevoerd zal worde»: »Buttinger en Zoon», blijspel in 4 bedrijven, van Anton Anno.

Ten Stadhuize hield gisterenmiddag de Kamer van Koophandel eene openbare vergadering onder voorzitterschap van den heer S. P. van Eeghe... De voorzitter deelde bij den aanvang der vergadering mede, dat hij een gesprek had geiiad me. den burgemeester over de cholera- hier re lande en de vermoedelijke gevallen in Amsterdam. Spr. kon naar aanleiding v__n dit gesprek meede:len, dat zich te Amsterdam geen enkel geval van cholera asiatica heeft vvorgedaan, ook niet bij den man, die Citjzc dagen overleden is. Tt>- dusver is Amsterdam dus gelukkig gespaard gebleven, zeide de heer Van Ee^hen, en hij hoopte dat ditook voor den vervolye het geval zou zijn en dat de alarmeerende berichte.i in het buitenland van zelf ophouden. (Teekenen van instemming). Da_rna kwam de agenda aan de orde.

Van de Nederlandsche Ver_eniging van Kaashandelaren te Gouda was ingekomen een afschrift van een adres afin aen Minister van Waterstaat omtrent vertragii.g.n enz. in het verkeer met Noord- en Z^id-Brazilië.

In h-i adres, w.ra g.wezen op de velerlei vergissingeu en -Suizen, welke bij de verzending van brieven naar Brazilië plaats hebben en £ti.

De Minister van Landbouw, Nijverheid en Handel had aan de Kamer een schrijven gezonden betreffende beperking van den Zondagsarbeid. 's Ministers voornemen werd daarin te kennen gegeven, een wettelijke regeling in het leven te roepen, en aan de Kamer werden vóór 15 October e. k. inlichtingen gevraagd omtrent Zondagsarbeid in bedrijfstakken binn.n haar ressort.

De heer Van Êeghen wees, onder instemming der vergadering, op den te korten termijn binnen welken antwoord moet gegeven worden. Het schrijven werd in handen gesteld van eene commissie, bestaande uit de heeren Moltzer, Van der Horst, Muysken, Heldring en Lehmans.

Na rondvraag werd de openbare vergadering gesloten.

Reeds eenigen tijd geleden berichten we, dat de directie der Gooische stoomtram dreigde den locaaldienst Amsterdam—Watergraafsmeer te zullen staken, indien de gemeente Watergraafsmeer geen afstand wilde doen van hare rechten op uitkeering der contratueele vergoeding. Volgens da directie was deze verschuldigd vcor den intusschen afgeschaften tol. De gemeente daarentegen beweert, dat ze bedeeld is als retributie voor het gebruiken van den door de gemeente loopenden straatweg. In een procedure, door de gemeente, de tramdirectie aangedaan, zal het geschil thans worden uitgevochten. Nader kunnen we mededeelen, dat de gemeente Watergraafsmeer, die «en civiele actie zal instellen tegen de Gooische stoomtrammaatschappij, hiertoe zal overgaan ingevolge een besluit, dat met algemeene stemmen in de jongste zitting van den Watergraafmeerschen gemeenteraad werd genomen. De eisch is betaling van dj som, welke de Gooische stoomtram krachtens contract verplicht is te betalen voor verschillende bevoegdheden : tot het leggen van rails, het plaatsen van wissels, het veranderen van bruggen en het plaatsen van gebouwen- Zocdra Gcd. Staten van Noord-Holland hat besluit van den Raad hebben goedgekeurd, zal de maatschappij gedagvaard worden(«Tel.»)

Gisterenavond, toen men het pakhuis in perceel Prinsengracht 185, wilde sluiten, vond men op de trap e:n man bewusteloos liggen. Het bleek te ziin de werkman P. Damman, werkzaam aan de stoelenfabriek van den heer > De Qercq.

Hij was in bedoeld pakhuis van de tweede verdieping van de trap gevallen, ln dejrniswekkenden toestand werd hij naar het Binnengasthuis vervoerd, waar bleek dat hij een scheuelfractuur had.

D. van W., wonende te Haarlem, had het ongeluk, terwijl hij werkzaam was aaneen in aanbouw zijnde woning aan de IJ-kade, te water te vallen, doordat eenige balken, d:e hij aan 't lossen was, uitschoten. Hij kreeg een balk op den schouder. Inwendig gekneusd werd hij per brancard naar h;t Binnengasthuis gebracht.

Op de Hoogte Kadijk gieed gistermorgen, mej. A. uit over een bananenschil, en brak haar rechterarm.

In de Rietlanden kreeg de bootwerker Peen stuk steenkool, dat uit het hijschtoestel schoot, op den linkerschouder, waardoor zijn schouderblad en sleutelbeen braken.

De gearresteerde 8., van wien wij gisteren melding maakten, heeft Vrijdag te Staphorst aan een kastelein de geschiedenis verteld en daarbij gezegd, dat hij 's morgms )tn 10 uur op de plaats der misdaad is geweest, terwijl De Vries uit Meppel de misdaad het eerst heeft ontdekt, om 10y2 uur. Gisteren werden de slachtoffers op het kerkhof te Koeieange onder groote belangstelling ter aarde besteld. De dominee der Herv. Gemeente sprak aan de geopende groeve en schetste in t kort het gebeurde. Beide zoons moesten gisteren voor den rechter van instructie verschijnen om te worden gehoord. Het onderzoek der doktoren heeft aan 't licht gebracht, dat de snijwonden riet met een mes, doch met een bijl of *•-Mqr.es zijn toegebracht. _»Zw. «

Men meldt uit Tilburg aan »De Tel.» : Bij een burenhvist heeft gisterennamiddag de fabrieksarbeider B. zijn buurvrouw M. met een mes een ernstige verwonding in den arm toegebracht. De vrouw werd ter verpleging naar het gasthuis vervoerd.

Gisterenmorgen half vijf werden wegewskt door het, bombammen der brandklok. Een dubbel huis van den steenbakker M. op het Ticheiwerk te Zwolle, bewoond door S. en 8., stond in brand. Drte paarden waren gered, we zagen nog een geit uit een raampje halen, die reeds eenige brandwonden had, terwijl men helaas twee andere geiten in de vlammen moest laten omkomen, die niet meer te redden waren. Inboedels en huizen waren verzekerd. Alles brandde tot den grond toe af. »Zw. Ct.»

Men meldt ons uit Spijkenisse : Dinsdagrriiddag had hier een treurig ongeluk plaats. De juist 4 jaar geworden Arent v. Pernis was met eenige andere kinderen in een weide aan 't spelen met een jcngen bok, toen zij, verontrust door de dartele sprongen van het dier. teg-lijk naar het hek liepen, en dit willende overklimmen, viel A. v. P. }n de sloot. Zijne makkertjes togen kalm huiswaarts en verteld ;n daar het Onmiddellijk spoedde men er zich h.en en haalde het kind uit de sloot, doch alle pogingen om de levensgeesten op te wekken bleven vruchteloos. Drie jaren geleden verdronk van dezeJde ouders ook een Arent van ongeveer den?elfden leeftijd. («Rott.»)

De kanaalwachter, wonende aan het Noordzeekanaal nabij de Hembrug, onder de gemeente Zaandam, _ werd Woensdag aangesproken door ezn drietal Nooid-Brabanters, die van hem verlangjden, dat hij hen zou overzetten. Op het antwoord, dat hij geen pontwachter was en dat slechts weinige minuten verder een gratis veer te vinden was, waar zij inwilliging van hun verzoek zouden vinden, ontstak het drietal zoodanig in toorn, dat zij allerlei bedreigingen uitten en ten slotte dreigden den kanaalwachter ■in 't Noordzeekanaal te verdrinken.

Deze hield echter voet bij stuk en ble;f weigeren, waarop het drietal in het bootje sprong en zich zelven overzette. De kanaalwachter waarschuwde de politie-ie Zaandam, die spo_dig zish naar den kanaaldijk begaf en weldra het drietal in arrest kon nemen. («Tel.»)

Eenigen tijd geleden hebben we, schrijft de »Dordt. Ct.«, er melding van gemaakt, dat de echtgenoote van kapitein G. Pomper. te Dordrecht, verblijd werd door de tijding, dat haar man, gezagvoerder op de »Punta Brava», te Buenos Ayres was aangekomen met dit schip. Men had zich te Dordrecht zeer ongerust gemaakt over het lange uitblijven van eenig bericht omtrent dezen bodem en de opvarenden, te meer, daar andere schepen, gelijktijdig van Rotterdam vertrokken en ook met Buenos Ayres als bestemming, reeds lang in die haven waren aangekomen. Nu kapitein Pomper terig is, heeft een redactie-lid van genoemd blad een visite bij hem gemaakt en hem eenige bijzonderheden omtrent zijn reis gevraagd en welwillend heeft hij een kort relaas van zijn wedervaren gedaan.

Zulke lange reizen komen tegenwoordig bijna niet meer voor, ze herinneren ons een weinig aan die van Bontekoe, behalve dan de groote ontberingen, welke deze kapitein uit den bloeitijd onzer zeevaart heeft geleden. Maar 170 dagen om en bij den evenaar rond te zwalken, zonder land te zien, waarvan ongeveer 2y2 maand ook zelfs geen pijp of zeil van een schip, dat wil in onzen ti.d heel wat zeggen. Vooral wij, landrotten, kunden ons zoon toestand moeilijk indenken. Kapitein Pomper dan vertrok 20 Januari van dit jaar met de »Punta Brava», eenzeillichter, gebouwd op de werf der firma L. Smit, te Kinderdijk, naar Buenos Ayres. Met hem aanvaardde dè reis de »Punta Memoria», met dezelfde bestemming, beide gesleept door een sleepboot van dezelfde firma. Deze liet beide lichters bij de Scilly-eilanden los, toen was ieder op zichzelf aangewezen. Van bij elkaar blijven was geen sprake, reeds den eersten dag was men elkaar uit het gezicht. Bij Madeira begon het al te spoken. Daar meest de »Punta Brava» zwaar stormweer doorstaan, doch dat deed ze flink. De koers werd toen gezet beooslen de Kaap Verdische eilanden om, om niet in den Weselijken stroom bij Kaap Roca te komen. Want heeft die een zeilschip eenmaal goed te pakken, dan is het er nog niet weer uit. Maar kapitein Pomper meed met gunstig gevolg dien stroom en kwam in den N.-Ö. passaat, kon dus voor den wind zijn reis vervolgen.

Op ong.veer 4 gr. N.B. kwam hij in den stillen go_d-l en toen begon de tegenslag. Twee maa. lang dreef de »Punta Brava» daar rond, oijna zonder een tochtje wind. Kwam er wind,'dan was het 'egenwind en verdere afwisseling brachten zware buien, want het was juist kentering, overgang van den mcessontijd. Tot overmaat van ramp geraakte het schip in den oostelijken stroom en die nam het mee naar de Afrikaansche kust. Daar was de hitte ondraaglijk. Het ijzeren scheepsdek was bijna gloeiend en de schoenen van alle opvarenden barstten alsof ze met een gloeiende kachelplaat in aanraking kwamen. Het waren benauwde dagen en ze duurden maar voort, alsof er geen einde aan kwam. De buien zetten het schip langzamerhand over de linie heen. Gewoonlijk komt men2y_ gr N.B. in den Z. O. passaat, maar thans kwam het slechts een halven graad over den evenaar de »Punta Brava» kon er dus niet inkomen voorloopig, dat kostte heel wat

mO-^i t_? Toen men hem eindelijk te pakken had en bij den wind op in de streek der variabele winden kwam was het weer misère. Meest had men tegenwind en zware stormen; was het 't eene niet, dan het andere. Te begrijpen is het dat men op deze wijze slechts vcortkroop.' Aan boord begreep men, dat men thuis zien wel zeer ongerust zou maken, want geen bericht had men kunnen wegzenden, foch was de toestand van onvarenden en schip uitstekend; de.zware stormen hadden nie de minste averij veroorzaakt. Men zal vragen, of aan boord geen gebrek aan Sro^and In 'drinkwater was, maar dat was niet het geval, er was van alles voldoende. En al was b.v. het meegenomen drinkwater opgeraakt, dan nog zou men daara#n geen gebrek hebben gekregen. Want bij strooien viel telkens weer de regen loodrecht uit de lucht. Wij kunnen ons hier geen voorstelling maken van zulke buien. En het minste wolkje bracht regen. ... ._, De onweersbuien, welke om en mi hei schip hebben gewoed, kennen we gelukkig ook in onze streken niet. Geweldig moeten ze z^n. Flits op flits schiet horizontaal door de tucm het gezicht verblindend. En zulke buien heelt de »Punta Brava« op haar reis er verscneidene doorstaan. . u,,u~n. Eindelijk, 27 Juli, het men op de buien reede van Buenos Ayres het anker vallen, kon naar huis geseind worden, dat ac reis was volbracht. . . u_tpr_p De »Punta Memoria» had het wel beter getroffen met 103 dagen was dat schip binnen. MaarVh had 00/ dit moeilijke dagen^gehad en met zware stormen geworsteld waaim het beide ankers en kettingen verloor. Een andere lichter, de »Punta Lara» °ok op dezelfde werf gebouwd en met dezelfde bestemming, kreeg ook door stormweer averij en verloor den fokkenmast, zoodat hij de Platarivier moest worden opgesleept naar Monte- VlDoch kapitein Pomper heeft van den tegenslag, welke een zeeman kan treffen, wel het grootste deel gehad. Maar mooi heeft hij het eraf gebracht, al duurde de strijd met de elementen ook lang.