De Tijd : godsdienstig-staatkundig dagblad

«Er is een tijd geweest, dat het bel. >er van Bakel voor de. N_derl. He,demaaLcw£Was ten lev.nskw.stie». »«Wi_was

Zoo schreef o.a. de oud directeur der maat schappij thans directeuir-generaal van Und" bouw. de heer H. J. Lovink in zt;n voorwoord tot deze excursie, van welk voorwoord we eergister reeds een en ander releveerden. Sinds 1892 toch h«eft de Heidetmatschappij deze ontginning in beheer gehacl en heeft zij die kuniitn ui-breiden, zocdat daar thans is ontstaan een der grootste houtvesterijen des lands. Waar de fcleidemaatschappij n.t vele honderden ontginningen o.er 1il( geheele land verspreid in beheer heeft, daar mag ei eens aan worden herinnerd, dat dit cnis an ders was.

Nagenoeg geen ambtenaar van Staat of Heidemaatschappij, die bij boschcultuur of nginning werkzaam is, van den hoogsten tot den laagsten, of hij heen, zoo vertelt di heer Lovink, in Bakel eenigen ti,d de leiding gehad of is daar werkzaam geweest. Dkar deed men ervaring op, daar werden kleine fouten met den mantel der liefde bedekt, daar werd een theorethische opleiding practisch voleindigd of werd een aankomend boschwachter klaargemaakt. Daar konden proeven genomen worden in de meest uiteenioojjende richtingen, daar kon men, ja, wat niet al doen, om onze jonge Maatschappij geschoolde ambtenaren te bezorgen, die zij met vertrouwen elders kon plaatsen. En de gelegenheid daartoe verschaften met de meeste bereidwilligheid de heeren mr W. S. J. van Waterschoot van der Gracht en wijlen P. A. L. van Ogtfop. Zij vonden het niet vreemd, wanneer in den beginne bij hun jaarlijksch bezoek telkens weder een ander leider werd gepresenteerd omdat zij beseften, dat die verwisseling noodig was, wilde de Heidemaatschappij steeds meer aan hare roeping beantwoorden.

Zoo hebben deze heeren veel voor de Heidemaatschappij gedaan en aldus tevens voor het algemeen belang. En hun beider mooi voorbeeld vond navolging. Want in 1894 droeg wijlen de heer A. Ledeboer, uit Enschede, die onder Bakel eveneens grond had aangekocht, d_ ontginning en beplanting mede aan de maatschappij op. Zoo ook deed de heer Smits van Burgst te Scheveningen en de heeren mr J.B. en Ad. Roelvink te Amsterdam.

De houtvesttrij de Peel, die zoo belangrijk is voor de geschiedenis der Mij., is. geleidelijk aangegroeid tot den tegenwoordigen omvang. Omtrent haar ontstaan kan het volgende worden medegedeeld. Omstreeks 1880 werd door de heeren Van Ogtrop en Van Waterschoot van der Gracht het >6eestenveld« aangekocht (ruim 400 H.A.) en aldaar een begin gemaakt met het ontginningswerk. Dit bestond in het inpoten van kluiten plukdennen in den heidegrond, waarvan met de schop een plag afgestoken was. Aan grondbewerking werd dus weinig gedaan, terwijl de zoo noodzakelijke drooglegging der terreinen zoo goed als geheel acnterwege bleef. De uitkomsten beantwoordden dan ook niet aan de verwachtingen; vandaar dat de eigenaren in 1891 aan de voor enkele jaren opgerichte Nederlandsche Heidemaatschappij advies vroegen inzake de verdere ontginning der gronden en de verbetering der reeds aangelegde beplantingen. Het gevolg van dit advies was, dat ook de uitvoering der werkzaamheden aan de Heidemaatschappij werd opgedragen. Dit was het eerste groote werk der Maatschappij. In 1802 werd met de ontginning begonnen, de eerste beplanting aangebracht in 1893. Inmiddels was in 1893 door wijlen den heer A. Ledeboer uit Enschede onder Bakel een stuk heide aangekocht ter grootte van ruim 400 H.A., welk terrein in 1895 en 1896 werd uitgebreid door aankoop van nog ruim 800 H.A. (de ontginningen >Stippelberg» en Gemert«). Ook de heer Ledeboer droeg aan de Nederlandsche Heidemaatschappij de ontginning der gronden op. Daarmede werd begonnen in 1894; de eerste beplanting werd aangelegd in 1895.

De bezitting der heeren Mr Van Waterschoot van der Gracht en Van Ogtrop breidde zich in 1898 nog uit door aankoop van de »Rips« (ruim 400 H.A.) Van dien tijd dagteekent ook het begin der ontginning van den heer Smits van Burgst te Scheveningen, welk terrein thans een oppervlakte beslaat van ongeveer 350 H.A. (ontginning »Dompt«). De heeren Roelvink te Amsterdam kochten hun eerste bezit in 1903. Door verschillende aankoopen werd deze ontginning (»Vinkenpeel«, • Bunthorst», »Vale Peel» en >Slink«. geleidelijk uitgebreid tot een gebied van ruim 900 H.A.

De laatste vergrooting van de houtvesterij cntstcmd in 1909 door bijvoeging van een terrein van ongeveer 120 H.A., hetwelk werd aangekocht door de N. V. Ontginning, Directie de Oranjebond van Orde te Utrecht. Ziedaar een brokje geschiedenis, dat men kennen moet om de belangrijkheid der excursie van Donderdag te kunnen beoordee'.en; een brokje geschiedenis daarenboven, dat wèl iets beter en algemeener mag beke,-.d wotden. Want het geldt hier méér dan een goed begrepen aanwending van eigen kapitaal ten eigen bate, het is hier waarlijk een quaestie van verstrekkend algemeen belang. Dorre, renteloos liggende heidegronden om te scheppen in rentegevende houtvesterij, goede weiden en vruchtbaar akkerland beteekent de mogelijkheid schepjjen de arbeiders ten plattelande terug te houden van den trek naar de groote steden om daar het leger der werkloozen te vermeerderen en de ellende te vergrooten; — het beteekent arbeidskrachten voor eigen land te behouden, die anders in den vreemde, in Duitschland brood gaan zoeken; —- het beteekent ook op vele plaatsen betere maatschappelijke toestanden scheppen, waar thans de boerenzoons bij gebrek aan landerijen, waar ze zich vestigen kunnen, gedwongen zijn ongehuwd bij de ouders thitis te blijven. Zie — daarom verdienen voorbeelden als hier gegeven meerdere navolging. Zeker, het behoeft geen daad van practische naastenliefde op de allereerste plaats te zijn. Immers, een geregelde liefde begint bij zich zelf en een streven naar stoffelijke welvaart is — we leerden het nog kortelings op de Kath. Soc. Week — zeer zeker gewettigd. En zoo is het in cultuur brengen van woeste gronden thans een loonende onderneming, een aanwending van kapitaal, dat heel wat edeler is dan alle grove speculatiezucht onzer dagen. Maar nog edeler wordt deze wijze van kapitaaluitzetting, wanneer men ziet welke uitnemende maatschappelijke veranderingen er op den duur het gevolg van kunnen zijn. De excursie van eergister verdiende daarom ter dege de belangstelltng die zij genoot. leder jaar ziet men trouwens het aantal deelnemers klimmen. Zoo had dit thans ongeveer de 300 bereikt. En moedig klauterden allen d.s morgens vroeg op de 89, vcor het station van Helmond gereedstaande boerenkarretjes, waarvan het een al van primitiever aard was dan het andere. Tegen half acht slingerden de reeks voertuigen zkh als een reusactttige serpentine langs den weg van Milheeze. Dat de tocht uitmuntend geregeld was, lijkt wel overbodig om nog te constateeren de ambtenaren der Heidemaatschappij hadden hem immers georganiseerd. Voor dengeen, die éénmaal zoon excursie medemaakte, zegt dit genceg. Uitnemencfe voorlichting, get de terreinkaart, overal aanwijzingen en een echt landelijke uitnemende lunch méér kan men met verlangen. En zeer werd op prijs gesteld de ververschingen, op een der ontginningen door de eigenaren aangeboden-

Het gaat niet aan een nauwkeurige beschrijving van heel den tocht met alles wat we gezien hebten te geven. Het zal den lezer ook weinig interesseer* n cf we hier een mooien eik en daar e«n prachtige pinus maritima hebben bewonderd. Enkele m;er ah emeene me dedeeüngen evenwel zullen zeker velen belan.,' inboezemen. Het ontginningswerk bestond in hoofdzaak in deze streek B.anvaukelijk in ontginning van heide tot bosch- De grond weid door middel van een met zes ossen bespannen jslcey ongeveer 40 c.M. diep bewerkt en op akkers ter breedte van 5a 7 meiers gelegd. Dat was "* een heel nieuwtje indertijd — vertelde de Hpir _h.?vm^i _ -*■* bespanne., met osseneenlooS,. fial? de ossen zouden uitbliidender""dan rtMaar he* resultaat was vervolgen gotd'. voo"peilingen. De essen De kanalisatie voor de afwatering is een der voornaamste voorzorgsmaatrïge. lcn die m_.de getroffen diende te worden. Wa'ut «verzuren moeSt worden vöorkcmen. Voor de beplantingen werd in hoofdzaak gebruik gemaakt van eenjarige grove de..nen, gemengd op humusrijken en vochlhoudenden grund met eiken, terwijl berken vcor de singels zi:n gebruikt.

Behalve heidegronden behoorden tot de ontginningen ook zandverstuivingen, waarvan het vastleggen geschiedde met afgemaaide heide terwijl in lateren tijd meer daarbij aan grondbewerking is gedaan. Ook hier heeft zich de grove den het best gehandhaafd, deze wordt dan ook meer uitsluitend aangewend, aangevuld door den zeeden. Kunstmest werd aanvankelijk voor de minder gunstige zandbestuivingen aangewend, nmr ra het goede resultaat werd de aanwending algemeen. Na de grondbewerking, hetzij dan dat deze met den ossenploeg of met den modernen stoomploeg plaats had (beide zagen we ze in werking) worden na bewerking met kunstmest één a twee jaar lupinen verbouwd. Na een goed lupinengewas verbouwt men rogge met serradella — ook weer een of twee maal. Op lagere gedeelten neemt haver wel de plaats van rogge in. Het groofe voordeel van dezen voorbouw bestaat vooral hierin, dat de grond in beleren cultuurtoestand wordt gebracht zonder dat de kosten worden verhoogd.

Over de verpleging der bosschen valt weinig te zeggen. Bij wijze van proef worden thans in de oudeie bosschen varkens gehouden om den bovengrond open te houden en een goede humusvorming te bevorderen. Wanneer men bedenkt, hoe de ontginningen van spoor-, tram-, en waterwegen vrijwel geisoleerd liggen, dan begrijpt men, dat hier met het «dunnen» niet zoodanig kan aangevangen worden als dit strikt noodig was. Een eerste dunning in 1902 bracht dan ook niet eens de onkosten op. Na de oprichting der afdeeling «Houtsorteering-» van de Heidemaatschappij is dit evenwel anders geworden.

Spraken we hierboven over ontginning van heide tot bosch, nog meer belang boezemt wellicht de ontginning tot grasland in. Met den aanleg van grasland is nu ruim 10 jaar geleden een begin gemaakt. Na ontwatering, eggen, licht bezanden en bemesting met slakkenmeel, kaïniet en kalk, werden de stukken ingezaaid met een gras- en klaverzaadmengsel. Meerendeels werd de grond niet beploegd, thans wel. Het maaien der weiden kon niet worden volgehouden, daar de weiden er te zéér onder leden. Alen besloot daarom vee in te scharen. Doch dit ging zoo gemakkelijk niet, want de boeren zijn in deze streek gewend zomers en 's winters het vee op stal te hebben. Maar toen ze toch zagen, dat het vee niet ziek werd, kwam er meer vertrouwen en meer aanvraag. De hooiopbrengsten waren in 't algemeen zeer goed. Sedert een paar jaar wordt, vooral op de onginningen >Rips» en 'Vinkenpeel» vele hectaren heide in bouwland herschapen, waarvan de opbrengst aan haver, rogge, aardappelen, mangelwortels en koolrapen veelbelovend zijn. Het ligt dan ook in de bedoeling der eigenaren om de landbouwbedrijven in de houtvesterij »de Peel» uit te breiden en den veestapel te vergrooten en te verbeteren.; Voorloopig zijn daurtoe eenige bestaande gebouwen als boerderij ingericht en is een kleine hoeve gesticht. Indien het bedrijf zich verder ontwikkelt wat wel is te verwachten, worden nog meerdere boerderijen gebouwd; ook zullen eenvoudige nieuwe stallingen en schuren bijgebouwd of de bestaande vergroot worden.

Is dit geen maatschappelijk belang tevens?

Vermelden we ten sloiie nog, dat tijdens dm lunch bij de boerderij op de »Rips«. door den voorzitter der HeidertM-atschappii, ':-n commissa ris der KorJü' -• :,: ïimburg, jhr. mr. G. I M- 11. Ruys '-- neerenbrouck '—:i:e daags te voren zeer belangrijke medcdecl;ngen had gedaan betreffende de cuHuurwerk-iaimheden in We;tfalen, (welk belangrijk referaat in het tijd schrift zal verschijnen) — een eik werd ge plant ter herinnering aan de geboorte .:, . prinses Juliajw Hii huldigde daarbij de verschillende heer-..; eigens render ontginningen, op welke wooiderf de heer mr. ff J. van Ogtron enkele woorden .an dank liet volgen.

Op 15 Augustus \s .. D-uAscbland oe nieusve tabaksbelasting in werk!«:_ «.«treden. Aangaande de bepalingen op den Lavoe.'. voor wis land van belang, schrijft men aa:; t_e N. Ro!r. Crt." Bij den invoer van tabak n- b!«fen, bewerkt onbewerkt, en afval daarvan. __s»_.e(.e ■rootsigaren, wordt behalve het invoenectot, c*' naar het gewicht wordt berekend, nog een recht van 40 pd. der waarde geheven. Voor zendingen, welk* *«r; de gre..s vrijgemaakt worden, moeten, t_; vaststelling aer waarde voor elke zending, de voïgtnde documenten aan het douanekantoor azn de v.iens overgelegd worden: le. Een aangifte van •:;. waarde in de Duitsche taal, bevattende: naam er. woonplaats van den verkooper (handelaar of leverancier) en van den kooper (verwerker, invoerder), den dag van der. kcop, het land van oorspiong van de waar en de gebruikelijke benaming van de tabaksoorten, de hoofd- eu de bijzondere benaming van de soorten sigaar, verder voor elke soort tabak of sigaren het aantal pauken, hun ruwe en zuivere gewicht — bij sigaien ook het aantal stuks — en den koopprijs voor de gewichtseenheid — bij sigaren voor 1000 stuks — het bedrag der bijzondere vergoeding voor bemiddeling voor het sluiten van den koop of dergelijke diensten, voor zoover zij niet in de geheele koopsom zijn begrepen, alsmede opgave van den betalingstermijn. 2e. de rekening (factuui). Indien het betreft zendingen van verkoopers, die in Nederland gevestigd zijn, moet laatstgenoemd document van de legalisatie van een Duitsch consulaat voorzien zijn. Voor sigaren wordt deze legalisatie echter niet gevorderd. In de plaats der rekening (factuur) kan een door het daartoe bevoegde Duitsche douanekantoor verstrekte opgave van de waarde tieden, indien de tabak voor 15 Ausustus 1909 gekocht is en, voor rekening van den kooper in Duitschland, in Nederland opgeslagen is. Indien bovengemelde documenten niet bij dr; zending gevoegd zijn, worden de koopwaren aan de Duitsche grens opgehouden en blijven daa: voor lekening en risico der afzenders liggen, totdat de vereischte documentei zijn ontvangen.

Bij resolutie van d:n minister van Financien is vrijdom van accijns verleen! voor m.lasse bestemd tot veevoeder, die buitenslands ongeschikt is gemaakt voor inwendig gebruik dooiden merrseh. Beestenvceder : «Fabarin», bestaande uit ongeveer 70 deelen gebrol'en boen.n en onr eveer 30 deelen melasse, waarvan de zuiverheidsfactor niet hooger is dan bS ; «Maisarin», bestaande uit ongeveer 70- dee-1 -ii m.ii's en ongeveer 30 deelen van voormelde melasse ; », beslaande uit engeveer 40 d.eleij tarwezeme'.en en cngevcer 00 dce'.en van voormelde melasse-; en «ExnOrt melcssevceder», b stamde uit ongeveer 50 deelen grondnotendoppenmeel en ongeveer 50 deelen v^n voormelde melasse.

De Minister van KolCniL'n brengt ter kennis van belanghebbenden, dat voor enige gedijDlomeerde Nederlandsche artsen, die den leeftijd van 30 jaren niet oversertreden hebben, do gelegenheid bestaat cm te werden bmcernd tot officier van gezondheid der 2de khsfe b;j het leger in Nederlandse!1.-'n tië, onder genot van eene gratificatie vo; r eerste uitrusting van /'5OOO en onder verpli h.ing om den Staat gedurende een tijdvak van 8 jaten in die betrekking te dienen en om, na eventueel ontslag Je eeniger tijd uit den militairen dicnit bij vestiging in Nederlandsch-Indië, no-~ gtdurende ■ 4 jaren als reserve-officier v:üi gezondheid ter beschikking te blijven van de Regeering aldaar. De minister van Koloniën brengt ter kennis van belanghebbenden, dat dit jaar nog 3 studenten in de geneeskunde aan de Nederlandsche Unhersiteiten kunnen worden aangenomen om voor rekening van het Departement van Kolcni-n te worden opgeleid tot officier van gezondheid 2de klasse bij het leger in Nederlandsch-Indië, onder genot van een subsidie van /"4000 overeenkomstig de bepalingen van het reglement, vastgesteld bij Kon- beslterwiij bovendien nog eene gratificatie wordt uitgekeerd van f 1000 als tegemoetkoming in de kosten van eerste uitrusting.

H. M. de Koningin heeft de onderscheiding van het mogen voeren van het praedicaat «Koninklijk» verleend aan : A. H. van Schijndel, stoomschcenenïabriek te Waalwijk, en aan Chr. Plenies, zeepfabriek te Zeist; en die van het mogen veeren van het Koninklijk Wajien aan-: Mejuffrouw Th. M- Gardenier, wasscherij voor Hare Majesteit en de Koninklijke Hofhouding; Firma J. J. Romen en Zonen, boekhandel en drukkerij te Roermond ; Firma Felix Janssen, iabriek van ijzer-, koper- en blikwerken te Roermend, ca Camille Esser, artistiek goud- en zilversmederij, «Kunstatelier voor kerksierad.n» te Weert.

Naar de «N. R. Ct» verneemt, kan de memorie van antwoord op het voorloopig verslag betreffende de herziening van de traktementen der commiezen en directeuren bij den posten telegraafdienst, einde dezer maand worden verwacht en zullen daarin tevens de reorganisatieplannen betreffende het middelbare en het hoogere jiersoneel worden ontvouwd.

's GRAVENHAGE, 11 Sept. Onlangs werd door den Raad, royaler geitemd dan B. en W., het salaris voor de brandweerlieden hooger gesteld dan B. en W. wenschten. Dezen zeiden n.l. : van de politie wordt meer gevergd, dus moet zij ook meer verdienen. De Raad stoorde zich hieraan niet, maar nu komt dan 03k de vereeniging der politieagenten op nog wat meer salaris aandringen, wijl h. i. B. en W. groot geliik hadden. Natuurlijk! — Naast officieele schrolvoeding en kleeding dreigen we ook officieele schoolreisjes te krijgen. Op 70 % der lagere scholen worden die reisjes al gemaakt, echter van de spaargelden der leerlingen, hocgstens aangevuld uit de post < belooningen en eereblijken». De Onderwijzersbond vraagt nu f 100 per school en per jaar voor die reisjes en de onderwijscommissie uit den Raad wil dit toestaan. B. en W. zijn evenwel van meening, dat zoon gemeentelijke bijdrage een schijn van recht op die reisjes zou doen ontstaan, terwijl ook de spaarzin der leerlingen erdoor zou verslappen. Waar nu die reisjes wel aangenaam maar niet noodzakelijk zijn, achten zij — ook omdat de gemeente' tegenwoordig zuinig moet zijn — 't beter, het tekort te blijven aanvullen uit bovengenoemd post. Tegen dit voorstel zal in den Raad natuurlijk wel geopporeerd worden.

— ïn 1910 krijgen we hier een nationale tentoonstelling van huisvlijt, georganiseerd door den Volksbond tegen drankmisbruik». Het

bestuur vraagt er een gemeentelijke subsidie van ƒ2OOO voor aan.

EINDHOVEN, 10 Sept. Wij vernemen, dat de heer J. van Lieshout, die ruim 20 jaren wethouder dezer gemeente was, zijne herbenoeming als weihjuder niet heeft aangenomen.

BRÏELLE, 9 Sept. De Gemeenleraad heeit bes!'.ten een tenen aan het Slagveld gedurende 25 jaren tastelcos beschikbaar te stellen, waarop eene combinatie van heeren aldaar een veilinglokaal wil bouwen voor den zich steeds uitbreidende,! tuinbeuw in de omgeving. («N. v. d. D.»)

'CtfEESP, 10 Sept. Bij de h:den gehouden stemming voor den Gemeenteraad verkregen O. Storms, r. k., 329, Raadsheer, 1., 256 en G. Vader, S- D. A. P. 112 stemmen, zoodatherstcminine plaats h.eft tusschen de heeren Storms en Raadsheer.

De socialist V;d;r is dus uitgevallen. Hij was door de afdeeling der S. D. A. P. niet meer gesteund omdat hij behoort tot de groep der «TribuiK'->-nian'ten. Maar ook is hij ineen manifest aan d; kiezers gequalificeerd als e:n nestrijder der coöperatie, waarvan hij beheerlei v geweest maar zoo, dat men hem zijn i'utsi-g heeft moeten geien.

Op een bekende groote fabriek hier ter s'.eie heerscht de gewocne, dat het geheele personeel ongeveer b da^en per jaar, tijdens het opmaken van de balans, naar huis wordt gezonden zonder dat voor dit gedwongen vrijaf vergoeding wordt gegeven. Een paar vereenigingen her-ben nu getracht, de directie te bewegen aan hare werkliede.i voor die vrije dagen het halve weekloon uit te keeren, hetgeen zou neerkomen op een uitgave van 11.4 cenr per week en per man. Deze pogingen zijn m.slukt en daaina is door het personeel, door de veieenigingen opeen vergadering bijeengeroepen, een motie aang. nemen, waarin afkeuring woidl uitgesproken Over de weigering der diiectie. omdat volgens zijn stellige overtuigng de regeling der directie onbillijk is te nem.n. In die motie wordt het weekloon flO a fll genoemd, hetgeen intusschen niet klopt m:t 11 y2 een; per week. In de tewus'e vergadering is ook besloten de motie ier kennis te brengen van het publiek. Wij me;i;e,i evenwel daartoe onzen dienst niet te moeten verle:nen, wiil in deze zuiver huishoudelijke zaak enner firma het publiek niet kan oordeele.i zonder meer gegevens dan deze kennelijk onjuiste voorstelling.

Het succes_ dat het R. K. Instituut-Sikkens reeds bij oprichting mocht verwerven, maakt een belangrijke wijziging mogelijk. De leerlingen in de verschillende vakken zullen bij voldoende belangstelling in de gelegenheid worden gesteld, kosteloos een cursus te volgen in Gelooi'sverdediging en Godsdienstleer. Moge dit voor vele ouders een nieuwe prikkel zijn. om hun zoons deze inrichting te doen bezoeken.

De Vereeniging van Fabriekscheis »Onz; Industrie Vocruiu zal . hare maandeliiksche vergadering honden op Maandag 13 Sept., des avonds te Sy2 uur, in het lokaal »De Karseboonu, Zaal 3, Kalverstraat, alhier. Diegenen, welke als chef, baas, opzichter of werkrr.eester, r ngeacht in welke industrie ook, een vaste positie hebben, kunnen zich op deze vergadering la.en inschrijven, tusschen 8 en 9 uur. Op schriftelijke aanvtage worden reglementen toegezonden en inlichtingen gegev.n door den secretaris, den heer G. J. De Ruijter, Looiersgracht 84, huis, alher.

Van de ruim 40 jaren, dat deze zoo gun stig bekend staande inrichting bestaat, rrag ze zich in het biizcnder de laatste jaren in een grooten vooruitgang verheugen.

Was lief aanvankelijk een Woensdag- en Zaterdagmiddsgcursus, thans heeft men dagen avondcursusjjen voor al ele teekenexamens en de jiraktijk. Met de examens steeds groot succes. A.s. Dinsdag zullen de cursussen weer beginnen, terwijl ook enkele 'lessen genomen kunnen worden. Voer nadere bijzonderheden zie men de advertentie.

BUku_-..-.->*•.-. _i.rt.ND. GEHUWD, 9 Sept., W Vogel met M A Tak; J W Baumann met J M Raijer; J Heijen ga met A J Sint; H van Tinteren met M Hoogland ;K A L Mulder met M Dolstra; A van den Boogaard met S C W Willemse; J Pennings met B J W Boers; M Roet met H F van Linden; F W van Rijn met H de Boer; L van der Tas met J van Urk; W Krcese met H C van Kamp; H WC Blom met J C Hendrikse; H David met C A Kalm; H W Scheuten met M M van Straaten; G Waming met H J Kaupmann; E Lammers met M Makken; C J G Huurn n. met W E Wiekeraadt; A W F Marijf met C J den Dekker; W F Jansen met A C J van der Hans; H Dippel met H W van Ancum; J Kleuver met J M Engberink; G Elias met T Landman; H J J Mönnich met J C Eschweiler; W M Spitz met C A W Wispelaar; J H Teunissen met A P Verweert; D van Os met E van den Bosch; J A Wasterval met A E Bos; J W van Herrikhuijzen met H Th Mohr; J H Veltman met G des Bouvrie; J H van der Hoeven met A Albers; J C Segerdahl met M F W War.r.enhoven; F Th Koch met W P M L van Dijk; J M Leijenaar met L T A van den Wilgenburg; J Tunninge met M de Jong; C Alberls met A A C Poortermans; D C Muld r m.t W J Schabeek. BEVALLEN. Aangegeven op 9 Sept.: M Schuuring—Stechmann z; M Rrchard—Braakensiek z; G Poidermans—Kapitein z; R Niekel—Hagedoorn z; H Schutter—Maurer z; G Lugt—Van Arem d; C Roelofs—Van Ag,<.e-le z; M Ostendcrf—Ruig d; A van der Horst—Dörr d; B Estel— Bernard z; A Keiiser—Heidoorn z; J de Man—Stolp d; A Ledegang—-De Jong z; A Beerlscn—Vai Herwerden z; A Boursse—Fischer d; Tj Wagenaar—Zoethout d; E Merk—West z; M van Leeuwen—De Rijk d; E Bruins—Meijers d; H Paiinlbe—Van Disseldorn z; J R :us—Van der Lugt d; J Bregmau—Hoeve z; A Hötte- Fleischniann z; P Houwelings—De Wit z; H Moritz—Vonk z; A Teunissen—Boeklage d; H Stokhof de Jong— Annart d; A Bolrr.ers— Steen z; A Vleeschhouwer—Leeuwin d;A Verschuren—De Feber d; J Herman—De Lan>e z; M v d Ven—Prinsen z; J van Thienen— Ter Weijde d; C Attema—Bcersma d: G Harskamp—Huiser z; F Bos—Kramer d: F Schulken—Zandvvijk z; A Riphagen—He: n'n.s z; A v d Linden—Bloeboum z. OVERLEDEN. Aangegeven 9 Sept. : MC van Duiikeren vr 2 m; J H J Vlietstra vr3 i; J E F Johanning Meijer m 75 j; J Mceïee vr 24 j; J de Jcng ni 28 j; V? H var Engelen m 66 j; W D Smit m 70 j;APrns echtgen. J J L Burger vr 51 j; B Sap wed G Zeehandelaar vr 65 j; J Engelhart m 63 j; H W C Magnus echtgen G Pohlme'er vr 65 i; AC van Hulst wed H Verholen vr 71 j; I W H Dekker m 2 d; F de Vries m 41 jaar.

Tot hoofd dr R. K. Parochiale Jongensschool te Alfen aan den Rijn, is benoemd de heer H. J. v. d. Putte, onderwijzer le Haar.e.n.

De afdeeling Amsterdam der Vereeniging var. Kantoor- en Handelsb.dienden »Mercurius« heelt in hare vergadering van Zaterdag 4 Sept. 1.1. besloten de cursussen in boekhouden en handelscorrespondentie, die zij ten behoeve van hare leden hield, op te hefien. In plaats daarvan heeft zij een overeenkomst aangegaan met den avondcursus voor voortgezet- en handelsonderwijs, ge.estigd in het Gebouw v/d Werkenden Stand, Kloveniersburgwal 87—89, waarbij deze inrichting iS-last wordt met het geven van genoemd onderwijs aan de leden der Vereeniging.

op Zondag 12 Sept., te 2 uur in het Vondelpark, te geven door het Stafmuziekkorps der Kon. Ned. Weerbaarh. Vereeniging, le kapelmeester Fr. v. Diepenbeek. Programma: 1. Het Westen, Marsch, W. K. F. Scherer; 2. Lustsprél Ouverture, KélèrEela; 3. Walzer aus der Operette »Die Dollarprinsessin«, Leo Fall; 4. Fantaisie »La Traviata», Verdi; 5. Ouverture »Blaze Away» Abé Holzmann; 6. Téscro Mio, E. Becucci; 7. Potpourri »De Fideele Beer«, L. Fall; 8. K. N, W. V. Marsch, F. v. Diepenbeek.

»Zuid en Noord', Tweede Deel, door h.rw Pater Ev. Bauwens S. J. nieuwe, geïllustreerd uitgave. S. Augustinus-Drukkerij, Brugge. Deze bloemlezing genoot een kolossalen bi: val; de nieuwe uitgave belooft nog een groo teren. De schrijvers, van Cats len iloof't to Teirlinck en Eeckels zijn naar tijdsorde aar. gehaald, door 54 portretten voor de ougen g« steld, van een levensschets vergezeld eu ee-ri beoordeeling die, zeer kort in het erste, lan ger zal worden in de andere deelen. Het bc_( gebruiken is de Geschiedenis van Nederland sche Letteren spelenderwijs aanleeren. *llen. tabellen maken het gebruik zeer gemakkelijk.

»Het Alkoholvraagstuk«, door dr H. Buringl Boekhoudt en dr A. J. v. d. Weide. 2 druk. — C. J. Slothouwer, Amersfoort.

De le druk van dit boek, hetwelk doore»i jury, bestaar.de uit de heeren P. H. vindè/ Ley, jhr mr A. F. de Savornin L'hn'.an mr J. G. Patijn, prof. dr C. A. Pekelharirp en prof. dr K. r. Wenckebach, bek roe no werd met de gouden medaille van den V bond — verscheen als har.d!eid:ng bij lr>; onderwijs aan kweek- en nonraai__ichO-en. ,-\--is sedert op verschillende normaalscholen in gebruik genomen. Thans is het werk niet groote zorg herzien en aangevuld deer dr H. Buringh Boekhoudt. Het werdt, nie.tegeustaande de omvang is ui!gebre:d tegen een verlaagden prijs, verkriigbaar gesteld met de bedoeling het bock ender het bereik te brengen van zoovelen als mogelijk. Ook de aandacht van katholieke kweek-

Reeds werd verscheidere malen het een e. ander gemeld over de schade, die in een gedeelte der provincie Noord-Brabant door liet wild wordt veroorzaakt. In Moergestel h:e't de bevolkng hare ontevredenheid in deze., lij de jcnjst gehouden jacht betuigd. Ce c rres pondent van de >:H. C.« schrijn disrover he. volgende: Zaterdag, bij de o e:iin, der jacht, en Maan. dag was geregeid betrekkelijk veel volk inde nabijheid van de heere 1 Van den Berg, die aan 't jagen waren, aanwezig, 'legen verscli'l-lenden van hen zijn teen processen-verbaal opgemaakt. Dinsdag zi.'n eenige lmdbcuwers uit de Heuverstraat, waar ho/dzakelijk is gejaagd, ten raadhuize geweest tot het doen opmaken van rrcesverbaal tegen den jaeht-onzichter. Teen Woensdag bekend werd, dit de jagers weer waren aangekomen. I'ea didelijk weer vee! volk te hoop in de rich.in'' van 't jach.-ve.'d. De ;agers waren vergeze d van twee mirechaussees, enzen genieenteve dwachter. een rijksveldwachter en cc iachtonzichtcr. Vin den voormiddag (ot aniiddag drie uur is eene menigte afwisselen! ,n aanial. maar soms wel meer d.n honderd man groot, de jagers meestal op wegen en paden gevolgd. Tegen meer dan dertig is proces-verbaal opgemaakt.

Toen om drie uur de jagers zouden vertrekken, was veel volk bijeen op den Tiiburgschen weg bij het in aanbouw zijnd jachthuis, waarvan de jagers wegreden. Dat over deze ongewone drukte de tongen los zijn, laat zich begr.jj.en.