Nederlands dagblad : gereformeerd gezinsblad / hoofdred. P. Jongeling ... [et al.]

86) Boesadder had wel zoiets versvacht. De kreupele is natuurlijk achterdochtig! Als de kerel maar beter lopen kon, trok hij er waarschijnlijk zélf op af Hij loopt ontzettend slecht! Ook nü zit hij bijna voordurend op één van de paarden...

„Ik weet wel een geschiktere plek", bromt de kerel. „Toen wij hier onlangs rondzwierven, heb ik niet met m'n ogen in de zak gelopen. Kom maar mee".

Hij rijdt voorop. Even later staan ze tussen heuveltjes en struiken.

„Hier zien ze ons niet, hier wachten we de morgen af. Lang hoeven ze niet te wachten. De zon komt op. Nog wat later stoten ze elkaar aan: zie je ze'

Mannen en jongens verlaten het dorp. Sommigen zijn voorzien van schoppen en bijlen. Ze slaan allen dezelfde richting in, en verdwijnen achter een hoogte. „Boesadder - nu wordt het jouw tiid!"

De sluwaard knikt en loopt naarhet dorp.

Als hij het huis nadert, komt Everhardus juist naar buiten, leunend op zijn stok. Hij blijft staan en neemt de vroege wandelaar op.

„Een bekend gezichf'.zegt hij met een lachje.

„Datzelfde kan ik ook zeggen", antwoord Boesadder, terwijl hij glimlacht. „U denkt wellicht, waarom keert onze gast op zijn schreden terug. Helaas was het noodzakelijk, want ik bemerkte, dat ik mijn geldbuidel verloren had. Ik vermoed, dat hij mij ontgleden is, toen ik hier overnachtte in het hooi. „Het is mogelijk", zegt Everhardus. „Laten we dan meteen gaan kijken". „Graag". Ze gaan het huis in. Boesadder werpt een stiekeme blik op het felbegeerde paard. Everhardus sluit de schuurdeur, maar de ander zegt: „Och, mag hij openblijven? Dan valt er wat meer licht naar binnen en dat vergemakkelijkt het zoeken". Everhardus knikt. Boesadder is wel tevreden over de gang van zaken. Hij zal nu gemakkelijk met het paard naar buiten kunnen komen! Ze staan nu bij het hooi. „Ik zal eventjes helpen zoeken", biedt Everhardus aan. Zoveel te beter! denkt de boef. „Waar heb je gelegen?" vraagt de boer. „Hier ongeveer, nietwaar?' „Ik geloof het wel". Meteen werpt de schurk een blik uit een venstertje. Wat is dat daarbuiten voor gerucht? Ach - hoe loopt het hem nu tegen... Op het mulle stukje zand tussen dit huis en dat van de buren, is een man bezig met planken en palen... Hij begint te timmeren... Hij is daar bezig, vlak bij de grote deur van Everhardus' huis... Dat is een nare streep door de rekening! wordt vervolgd

69) Ze moesten drie lange uren werken om het kanon op de begane grond te krijgen. Eerst een pad maken dat geleidelijk naar boven voerde. En toen trekken en duwen uit alle macht, honden en mensen! Zelfs Grietje kwam te hulp! Wat een karwei!! 't Was geen wonder dat Van Bergen en Japie hun jassen uittrokken.

..Och, och!" zuchtte Grietje, ..waarom laten julie dat ouwe moordtuig niet rustig in de grond zitten?"

Maar Van Bergen zei: „Als ik vanavond thuis kom met duizend gulden in mijn zak, wat zeg je dan?"

70) Na dit karwei moesten ze wel even rusten en een boterham eten. En zo gebeurde het dat het al zes uur was toen Van Bergen en Japie zich gereed maakten voor de reis naar de stad.

~Ste' het toch uit tot morgen!" zei Grietje.

„Nee hoor!" zei Van Bergen. „Die snuiters kunnen elk ogenblik terugkomen en dan was ons fijne kanon naar de maan! Kom, Japie, we gaan op stap! Tot ziens, Grietje!"

„Vooruit, Juno! Allo, Pluto!" „Ha! Nu gaat het beter!" zei Van Bergen. „We zijn nu op de harde weg!"

EINDHOVEN (ANP) - Ontwerpers van de woonomgeving zouden meer partij moeten kiezen voor kinderen bij het uitwerken van hun plannen. Door meer rekening te houden met de wensen van kinderen bij het inrichten van de woonomgeving kan de ontwikkeling van kinderen gunstig worden beïnvloed.

Dat stelt drs. J. van Andel in zijn proefschrift Woonomgeving en kinderen. Hij promoveerde aan de Technische Hogeschool Eindhoeven tot doctor in de technische wetenschappen.

In het kader van zijn promotie-onderzoek observeerde kinderpsycholoog Van Andel meer dan 19.000 kinderen van zes tot twaalf jaar. Volgens hem komen de verwachtingen van ontwerpers over de effecten van hun produkten op het gedrag van de gebruikers kinderen dus - niet altijd uit. ..Ontwerpers zijn meer geneigd te denken in termen van voorzieningen zoals speelplaatsen en trapveldjes, dan in termen van gedrag van kinderen zoals zich dat bijvoorbeeld openbaart in verstoppertje spelen en fantasieactiviteiten", aldus Van Andel.

Voor kinderen vormt de totale woonomgeving een speelterrein. Dat zou naar zijn mening dan ook moeten worden ingericht in overeenstemming met het gedrag van kinderen. ..Wezenlijke veranderingen in ci<* woonomgeving moeten dep afgestemd op hun act i v ifeTCHffllhoefte".

Het ruim driehonderd pagina's tellend proefschrift is uitgebracht met steun van het Nationaal Jeugdfonds. Het bevat onder meer geïllustreerde richtlijnen voor ontwerpers, politici en ambtenaren.

In "Het Prinsenhof" in Delft wordt tot 27 oktober de 37e Oude Kunst en Antiekbeurs gehouden. Magdaleen Nelemans houdt twee Friese uit 1670 daterende kandelaars vast. Te zamen moeten ze meer dan 100.000 gulden opbrengen.

DEN HAAG (ANP) - Als gevolg van een aanzienlijke toename van het werkaanbod sedert juli 1984, kampt de douane op Schiphol met een tekort van veertig personeelsleden. Vijftien ambtenaren zijn bovendien voor een voortgezette opleiding tijdelijk onttrokken aan de feitelijke bezetting. Staatssecretaris Koning van financiën sprak tegen, dat dit tot grote vertragingen bij met name de uitvoerafhandeling heeft geleid. In antwoord op schriftelijke vragen van het WD-kamerlid Van Rey meldt de bewindsman dat het tekort tijdelijk wordt opgevangen door het inzetten van administratief personeel en detachering van personeel van elders. Op 1 mei 1986 zal de reguliere personeelssterkte zijn hersteld.

UTRECHT (ANP) - „De gevestigde dierenartsen krijgen, vooral in de grote steden, steeds meer te maken met de conccurrentie van jonge collega's die in hun omgeving een praktijk beginnen. De nieuwkomers houden zich meestal bezig met simpele verrichtingen voor kleine huisdiereen en romen daarmee de markt af. Hierdoor raken de dierenartsen die meer gespecialiseerde behandelingen kunnen uitvoeren in de problemen, wat de kwaliteit van de diergeneeskunde als geheel kan schaden."

Dat zei voorzitter C.C. van de Watering van de Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde (KNMVD) op de jaarvergadering van zijn organisatie in Valkenburg.

Nederland kent momenteel 1600 dierenartspratkijken, terwijl 240 afgestudeerde dierenartsen op zoek zijn naar werk. Een vestigingsregeling voor dierenartsen bestaat niet en is ook moeilijk te realiseren. Van de Watering zei in een toelichting op zijn jaarrede dat de diergeneeskunde een reusachtig terrein betrijkt van vissen tot mestkalveren. „Dat maakt het lastig om precies uit te zoeken waar nog plaats zou zijn voor een nieuwe praktijk, want dat is van zoveel verschillende factoren afhankelijk. De overheid heeft bovendien weinig belangstelling voor zon regeling, mede door het dereguleringsbeleid. Er zijn dus ook geen mogelijkheden voor de wettelijke regeling van een eventueel vestigingsbeleid."

Volgens de KNMVD-voorzitter is er de laatste tijd wel een groeiende behoefte aan specialisten in de diergeneeskunde, zoals artsen die alles afweten van pluimvee. Door het ontwikkelen van specialismen zou er iets meer ruimte in de arbeidsmarkt kunnen ontstaan, zo meent hij. De faculteit voor diergeneeskunde aan de Utrechtse universiteit, de enige opleiding voor dierenartsen in ons land, werkt aan die ontwikkeling mee. De faculteit zal bovendien samen met de KNMVD onderzoeken waar nog beroepsmogelijkheden zijn voor afgestudeerden.

Voorzitter Van de Watering riep zijn leden in Valkenburg bovendien op wat plaats te maken voor de pas afgestudeerde dierenartsen: „Het getuigt van wijsheid als u zich in alle ernst afvraagt of u geen behoefte heeft aan assistentie in uw eigen praktijk, niet uit sociale overwegingen, maar uit eigen belang", zo zei hij.

Maandag 14 oktober Nederland I: na 18.00 uur. TELEAC: 18.25 Voorlichtingsprogramma Nederlandse Literatuur na 1830. 18.40 Voorlichtingsprogramma Grafische Technieken. TROS: 18.55 De Fabeltjeskrant. 19.00 Jan, Jans en de kinderen, tekenfilmserie. Afl. 3. 19.05 Knight Rider, Amerikaanse serie. 19.52 STER. NOS: Journaal. 20.20 STER. TROS: 20.28 De Kip en het Ei, Nederlandse serie. 21.00 De macht van een vrouw, tv-serie. 21.55 TROS Aktua. 22.30 Fox Mystery Theatre, Engelse thrillerserie. 23.40 STER. NOS: 23.45 Journaal. 23.50 Nieuws voor doven en slechthorenden.

Nederland 11. NOS: 18.15 Nieuws voor doven en slechthorenden. 18.20 Paspoort voor Joegoslaven. 18.30 Sesamstraat. 18.45 Jeugdjournaal. 18.53 STER. 19.00 Journaal. 19.05 STER. HUM. VERBOND: 19.12 Kwartslag-aan-tafel. Waar doe je het van?, jongeren praten over hoe ze omgaan met hun geld. NCRV: 19.27 Inspecteur Clouseau, Amerikaanse speelfilm. 21.05 Rondom-tien: Van ouwe snoeper tot gelukkige echtgenoot... 21.50 Stille schatten, programma over een klein Parijs' museum waar oude, wonderlijke en beroemde muziekinstrumenten weer tot leven komen. 22.23 STER. NOS: 22.30 Journaal. 22.45 Nieuws voor doven en slechthorenden. TELEAC: 22.50 Supermachten I: Geschiedenis van de Verenigde Staten. Les 2.

Dinsdag 15 oktober Nederland I; voor 18.00 uur. NOS: 9.30 en 13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden. NCRV: 14.30 De Carsons, Australische serie. 15.15 Wijzer, maandelijks informatief magazine voor ouderen. Afl. 1. 15.40 Welles nietes, discussieprogramma. Afl. 2. 16.20 NCRV Jeugdmatinee met om: 16.20 Apestreken, Russische tekenfilm. 16.23 Booker, Amerikaanse jeugdfilm.

NOS: 17.24 STER. 17.30 Journaal. 17.40 STER. NCRV: 17.46 Los Vast-TV

Nederland II NOS: 13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden. RVU: 17.00 Levensloop. Afl. 9: De schrijfster Germaine Greer. FEDUCO: 17.30 Voorlichtingsprogramma over de TEMA uitzendingen. 17.40 Open Universiteit: Wie onderwijst leert, voorlichtingsprogramma.

In de zendtijd voor politieke partijen beantwoordt het GPV-kamerlid Schutte vanavond vragen van mevrouw Hendriks-Stoorvogel over het concept-verkiezingspro-

gramma van zijn partij. Verder blikt hij vooruit op de Algeme Beschouwingen van de Tweede Kamer, die morgen beginnen. (Hilversum 5,18.20 uur)

Maandag 14 oktober 1985 Hilversum I na 18.00 uur leder heel uur nieuws EO: 18.06 Tijdsein. 18.30 Waar waren we ook alweer? 18.50 De Wolkenwagen. 19.02 Ronduit Radiokrant. 20.0 J De muzikale fruitmand. 21.05 Als mensen veranderen. 21.40 Brass on record. 22.02 Veraf en dichtbij. NOS: 23.02 Met het oog op morgen. AVRO: 0.02 Easy listening. 2.02 AVRO's Service Station. 6.02 Auto in? AVRI aan! I

Hilversum II

NOS: 18.00 Nws. 18.20 Nieuws over kerk en samenleving. (18.30 Weerbericht.) 18.40 Uitzending van DE Mormonen. 18.55 BOND ZONDER NAAM. KRO: 19.00 Goal op maandag. 19.30 Man en paard. 20.00 Nws. 20.03 KRO's operette-album. 21.30 lezen voor de lijst. 22.00 De betoverde wereld. 22.30 Nws. 22.35 Momenten om te vieren. 22.45-24.00 Da Capo.

Hilversum 111

NOS: 18.04 De Avondspits. AVRO: 19.02 De zwevende hemel. 20.02 Nationale LP Top 50. 22.02-24.00 Candlelight.

Hilversum IV , 18.00 Nws. 18.02 Voor Wagner. 18.30 Bayreuther Festspiele 1985. 22.00 Jazz-op-vier. 23.00 Het zout in depaP

Hilversum V

18.00 Onder de kop. 18.20 UitzendW van het GPV. 18.30 De dichter enz" taal. NOS: 19.00 Nieuws voor buitenlanders. TELEAC: 19.40 EIBO, Engels in het Basisonderwijs. 20.10 Supermachten. 20.40 Follow trough.

Dinsdag 15 oktober 1985 Hilversum I voor 18.00 uur leder heel uur nieuws .. AVRO: 7.02 Auto in? AVRO aan! 8-» AVRO's Radiojourn. 8.15 Uit studio en theater. 9.03 Nederlands «! AVRO-1. 10.03 Snotneus ahoy! 10». Arbeidsvitaminen. 11.03 Speci»*1 voor u. 11.31 Een reis vol gevar* EO: 12.03 Lunchtime magazine. lf_* Tijdsein. 14.03 Vrouw zijn. 15.30 Vo*»* elk wat wils. 16.03 Open huis. VPR" 17.03 Borat. 17.55 Mededelingen.

Hilversum II KRO: 7.00 Nws. 7.06 Het leven» Woord. 7.15 Echo. 8.30 Nws. 8.33 P"51 bus 900. 8.43 Levenslief en levensleed. 9.30 Nws. 9.33 M/V-maga^ 10.30 Nws. 10.33 50-plus. 11.30 N»^ 11.33 Met de KRO, met Arme. U£ Kruispunt. OVERHEIDSVOOJ LICHTING: 12.16 Uitzending voor» landbouw. NOS: 12.26 Mededeling voor land- en tuinbouw. 12.30 N j KRO: 12.36 Echo. 13.00 Nws. w-L, Echo-politiek. 13.30 Nws. 13-W £ jaar lief en leed. 15.30 Nws. IS^/S Zonnebloem. TROS: 16.00 T«^ Nieuws Show. 17.30 Nws. »*f TROS-Aktua.

Hilversum 111 . VARA: 7.00 Aktualiteiten via DinS£ van de Dag. 7.03 GesodemeuroeJ 9.03 Doorloper. 10.03 Twee meiet* lucht in. 12.03 VARA's Getallen™*; 14.03 Hollands Handwerk. 16.W verrukkelijke vijftien.

Hilversum IV v TROS: 7.00 Nws. 7.02 Een goede Q>> gen met Hugo Scheltema. 9.00 L_ . tinu Klassiek. 11.00 TROS Con<* zaal. 12.30 Nieuwe klassieke P'a

UTRECHT - Een pompje dat, op het lichaam gedragen, iedere twee uur een hoeveelheid hormoon in het bloed brengt, is de oplossing bij onvruchtbaarheid, wanneer deze tenminste voortkomt uit een hormonale stoornis.

Bij vrouwen die voor de behandeling in aanmerking komen (vijf tot tien procent van de onvruchtbare vrouwen) leidt het pompje binnen 1 tot 3 maanden tot zwangerschap. Bij onvruchtbare mannen duurt het iets langer: zij moeten het pompje zelfs tot twaalf maanden dragen om resultaat te bereiken.

In Nederland komen per jaar ongeveer driehonderd vrouwen voor een behandeling met de hormoonpomp in aanmerking. Het belangrijkste voordeel van deze manier van hormoontoediening is dat controle, na het inzetten van de therapie, nog slechts eens in de zeven tot tien dagen noodzakelijk is. Bij de ouderwetse' hormoontherapie, door middel van de injectienaald, moet de patiënt zich iedere dag voor controle bij de specialist melden. Door de geleidelijke toediening van het preparaat wanneer dit via een pompje gebeurt, is de kans op meerlingen na een geslaagde behandeling ook veel geringer.

Volgens de gynaecoloog dr. H.J.T. Coelingh Bennink zal het pompje de hormoonbehandeling met injecties grotendeels verdringen. De behandeling is in Nederland nog niet erkend, maar de registratie zit wel in de molen en verloopt voorspoedig, aldus Coelingh Bennink. De vijf grote vruchtbaarheidscentra die in Nederland al vier jaar met het pompje werken hebben er inmiddels 120 zwangerschappen mee bereikt.

GRONINGEN (ANP) - In het onderwijs bestaan veel te hoge verwachtingen van de effecten van onderwijsprojecten waarbij kinderen door samen te werken betere schoolresultaten zouden moeten behalen. Kinderen werken juist moeilijk samen, waardoor dit soort onderwijsprojecten niet méér effect sorteert dan het traditionele onderwijs.

Tot die conclusie komt drs. P-H. Vedder na onderzoek bij vijftien vierde klassen van basisscholen. Volgens Vedder worden kinderen nog te zeer belemmerd door hun opvoeding en door wat ze op school leren, om vruchtbaar samen te kunnen werken. Ze zijn nog te invidueel en onzelfstandig. Van kort durende onderwijsprojecten is in het geheel geen baat te verwachten, maar langere projecten kunnen mogelijk meer resultaat hebben, aldus Vedder, die gisteren op dit onderwerp promoveerde aan de Rijksuniversiteit Groningen tot doctor in de sociale wetenschappen.

Behalve voor garnalen wordt ook de keuring voor vis binnen afzienbare tijd strenger. Staatssecretaris Ploeg van landbouw en visserij werkt aan een herziening van het uit 1940 stammende en voor het laatst in 1978 bijgestelde visbesluit. Nieuwe technologiën voor onder andere transport en verwerking van vis liggen aan het nieuwe besluit ten grondslag. Een van de eisen zal zijn het koelen van vis van begin tot eind, dus van vangst tot het aanbieden in de winkel. Dit voornemen maakt tevens deel uit van de zogenoemde integrale ketenbewaking die het ministerie van landbouw en visserij voorstaat.

De controle op de vangst van vis en garnalen rust tot en met de aanvoer aan de afslag of vismijn bij de Rijksdienst voor de keuring van Vee en Vlees (RW).

Bij het produktschap hebben garnalenhandelaren ongeveer 3000 aanvragen ingediend voor een vergunning voor het thuispellen. In de nieuwe verordening zijn 20. wel de handelaren als de pei lers zelf verantwoordelijk voor de hygiëne tijdens het pellen. De verordening biedt niet alleen de mogelijkheid thuispellers hun vergunning af te nemen als zij niet hygi^ nisch werken, ook kan een handelaar zijn handelsvergun. ning worden ontnomen.

De prijs was hoog is de titel van een bundel nooit eerder bijeengebrachte verhalen van F. Scott Fitzgerald. In de bundel staan vooral verhalen die Fitzgerald voor goed geld sleet aan Amerikaanse tijdschriften als de Saturday Evening Post, Woman's Home Companion of het Metropolitan Magazine - tot geen enkel blad zijn verhalen meer wilde hebben (zoals het verhaal 'Alleenstaand', dat door minstens zeven bladen werd afgewezen).

Wellicht wil de titel van de bundel zeggen dat de bedragen die Fitzgerald in zijn goede jaren voor zijn verhalen kreeg, eigenlijk te hoog waren (2000 of zelfs 4000 dollar was veel geld in die tijd). Minstens zo toepasselijk is de titel echter voor Fitzgeralds levenslooop: de prijs die hij voor zijn literaire roem betaalde, was hoog. In 1940 stierf hij totaal uitgeblust, op 44-jarige leeftijd.

Er staan geen meesterstukken in De prijs was hoog, aldus de inleiding van Matthew Bruccoli. Toch verdiende Fitzgerald er in totaal 106.585 dollar mee. Zijn tragiek was, dat hij elke cent daarvan nodig had, eerst voor het erop nahouden van een extravagante levensstijl, later voor het onderhouden en van medicijnen voorzien van zijn (geesteszieke vrouw Zelda. Zo was het mogelijk dat hij ondanks zijn gigantische verdiensten toch steeds schulden had. En uiteindelijk kwam hij in zijn problemen om; de drank was daarvan niet het minste.

Wat valt er nu van deze verhalenbundel te zeggen? Daar zou kort op te antwoorden zijn met een verwijzing naar wat Fitzgerald zelf schrijft in een briefje, waarmee hij het in de bundel opgenomen verhaal 'Jouw manier en de mijne' aan zijn literair agent Harald Ober aanbiedt: „Dit is een van de rottigste verhalen die ik ooit heb geschreven. Gewoonweg verschrikkelijk." Als een auteur dat van zijn eigen verhaal zegt, dan lijkt er weinig reden voor een lezer om er nog aan te beginnen.

Maar zo eenvoudig ligt het natuurlijk niet. Het blad Woman's Home Companion betaalde 1750 dollar voor het verhaal; dus zo beroerd zal het niet geweest zijn. En inderdaad zijn de broodschrijfverhalen in dit boek zo heel erg slecht nog niet.

In zekere zin vond ik de verhalen tegen wil en dank goed, of althans lang niet gek. Erg bijzonder zijn de onderwerpen bijzonder flauw („Er zijn van die momenten... waarop - en dat is het onfeilbare kenmerk van echte geïrriteerdheid - een glimlach dezelfde uitwerking op je heeft als het hemd van een oliebaron op de echtgenoot van een koe.").

niet. Het speelt allemaal in het Amerika van de eerste decennia van deze eeuw, het zijn verhalen die je al vrij snel weer helemaal vergeet,, over echtelijke ruzies, grote verliefdheden, feestjes, autoritjes, successen en mislukkingen (maar vaak wel met een soort happy end); veel betekent het allemaal niet. Daarenboven staan er verschillende zaken in waar ik niet erg van houd. Fitzgerald is soms veel te pompeus (zoals in zijn quasi-zwaarwichtige vertellerstoon: „De speciale Myra aan wie dit verhaal is gewijd, zal een apart paragraafje in de geschiedenis krijgen. Ik zal trachten het verhaal zo snel mogelijk af te maken."), of Ondanks dit alles heb ik, enigszins tot mijn verbazing, de hele dikke bundel (519 blz.) gelezen, terwijl ik dacht met een paar steekproeven wel te kunnen volstaan. Het waren echt van die verhalen voor tussen twee andere dingen door, of voor een moment even bijkomen; weinig om het lijf en toch onderhoudend. Of de prijs ook te hoog is, moet ieder zelf maar zien*

N.a.v. F. scott Fitzgerald, De prijs was hoog, Nooit eerder gebundelde verhalen 1. Uitgeverij Villa, 519 blz., prijs f 39,50.

Enige maanden geleden verscheen een nieuw boek van Etty Mulder: 'Muziek in spiegelbeeld. De ondertiteling van het boek 'Essays over muziekfilosofie en diepte-psychologie', zal veel lezers eerder afschrikken dan aantrekken.

Dit is gedeeltelijk terecht, gedeeltelijk ten onrechte. Terecht, omdat het geen eenvoudig boek is, dat toch wel enige interesse in en kennis van psychologie, filosofie en/of musicologie veronderstelt. Ten onrechte, omdat het een interessant boek is, dat op een originele manier een veelheid van onderwerpen aansnijdt. Zo bespreekt Etty Mulder bijvoorbeeld de musicologie als wetenschappelijke traditie (waarbij Boëthius 'De Musica' uit het begin van de 6e eeuw uitvoerig aan bod komt), maar ook Adorno's reactie op 'Le Sacre du Printemps' van Strawinsky, een vernieuwende maar ook geruchtmakende compositie uit 1913.

Dat het boek toch een zekere eenheid vertoont, komt ten dele doordat alle essays geschreven zijn vanuit eenzelfde achtergrond, namelijk vanuit een Freudiaanse visie. Ik wil proberen te verduidelijken wat dit inhoudt d.m.v. een citaat uit Mulders essay over Mozart: 'Volgens Goethe heeft Mozart rechtstreeks in muziek gedacht zonder tussenstadium van woorden of begrippen. Als dat waar is, dan zou dat inhouden dat onbewuste beelden, voor ze in het bewustzijn konden doordringen, tot muziek werden en langs die weg rechtstreeks in de diepste lagen van de beleving van anderen konden en kunnen doordringen. Deze wonderlijke omzetting in muziek is sacraal omdat wij zo, bij het luisteren naar deze klinkende architectuur, monumentale schakels terugkrijgen met het collectieve verleden van onze cultuur en tegelijk met onze individuele geschiedenis, zonder het gewicht en de pijn van de herinnering te hoeven dragen.

Veel van wat Etty Mulder schrijft, zal uitnodigen tot discussie en soms tot regelrechte tegenspraak. Dit is bijvoorbeeld het geval in het essay 'Muziek en iconoclasme', dat gedeeltelijk bepaald wordt door haar stelling dat de wet 'Gij zult geen gesneden beeld noch enige gelijkenis maken van wat boven in de hemel is, noch van wat in het water onder de aarde is' op te vatten is als een globaal, drastisch verbod op kunst (curs. Mulder, pag. 39). Muziek vormt, aldus Mulder, als meest abstracte, onzichtbare kunst een uitzondering op deze regel. Me dunkt, dat tegen deze stelling zowel vanuit joodse en christelijke religieuze opvattingen als vanuit wetenschappelijk standpunt het één en ander in te brengen is.

Maar of men haar visie nu al dan niet onderschrijft, Mulders essays zetten de lezer wél aan het denken en laten een nieuw licht schijnen over soms verrassende, soms afgezaagd lijkende onderwerpen.

N.a.v.: Etty Mulder. Muziek in spiegelbeeld - Essays over muziek, filosofie en dieptepsychologie. Uitg. Ambo. Baarn. 1985: UI blz. prijs f 20.-.

DEN HAAG (ANP) - Vanaf aanstaande vrijdag zijn de strengere eisen voor het pellen van garnalen en de ruimtes waarin dat gebeurt van kracht. Dan treedt namelijk een nieuwe verordening van het produktschap voor vis en visprodukten in werking.

Secretaris drs. D. Langstraat van het produktschap gaat er vanuit dat de keuringsdiensten van waren de naleving van de verordening zullen controleren. Enkele keuringsdiensten hebben tot nu toe gezegd dat niet te doen, omdat zowel de menskracht zou ontbreken als een goede regeling. Volgens de keuringsdiensten voldoen veel garnalen die nu op de markt worden gebracht nog steeds niet aan

de eisen die daaraan uit een oogpunt van volksgezondheid moeten worden gesteld.

Volgens Langstraat biedt de nieuwe verordening de keuringsdiensten voldoende mogelijkheden om naleving van de verordening te controleren. Het schap heeft eerder aangeboden eigen controleurs in dienst te nemen, maar de overheid wilde de controle, terecht, in eigen hand houden, aldus Langstraat. Hij is van mening dat de overheid dat dan ook moet doen.

De nieuwe regels zijn een uitvloeisel van de Shigella-af. faire van begin vorig jaar Toen kwamen veertien rne^ sen door voedselvergiftiging om het leven. Hoewel de feitelijke besmetting niet meer kon worden aangetoond, gin. gen de autoriteiten er van uit dat de voedselvergifitigin„ het gevolg was van het eten van met de Shigella-bacterie besmette garnalen.

Dinsdag 15 oktober 1985: ROTTERDAM - Lunchpauzeorgelconcert in de Simonstraatkerk (centrum), door Dirk Jansz. Zwart. Van 12.15--12.45 uur.

HAARLEM - Orgelconcert door Piet Kee in de Grote of St. Bavokerk. Van 20.15-21.15 uur.

Nederlands Dagblad;