Nederlands dagblad : gereformeerd gezinsblad / hoofdred. P. Jongeling ... [et al.]

134) Warner kijkt zwijgend naar zijn vader, wiens ogen glanzen in het goudige kaarslicht. Vader zit op de eiken kist. Moeder zit naast hem. Daarnaast zitten Geertruyt en Bloemardine. Ze slapen beiden. Hun hoofden leunen tegen Bloemardine's bonte buidel. De sierlijke muts hangt schuin op Bloemardine's lokken... Warner glimlacht. Hij denkt terug aan het benauwde avontuur en zijn glimlach trekt weer weg. Hij ziet weer het vlammende dorp en hij hoort weer het geschreeuw van de plunderaars... Hij hoort zijn vader zeggen: „O, mochten deze streken weer de vrede kennen, Stoew. Mochten wij worden verlost van dezeplunderbende." Stoew knikt. Er volgt een stilte. Warner staart naar zijn kleine broertjes en zusjes, die rustig slapen, alsof ze thuis zijn... De krullen van de kleine Anna glinsteren in het licht van de kaarsen. Het licht van de kaarsen. Het glijdt wiegend en deinend over de kinderen en de volwassenen. Het is alsof het warmte geeft aan de weggedoken dorpelingen, het toont de warme gele en oranje kleuren van de wanden.

Hier en daar glanst met gesp. Hier en daar mompelt een stem. Bij dat zachte gemompel valt Warner in slaap. * * * Hij wordt wakker doordat er iemand binnenkomt. Het is Ale. Wie binnenkomt, moet achtereenvolgens twee kleden opzij schuiven. Pas als hij het eerste kleed weer op zn plaats geschoven heeft, mag hij langs het twééde gaan. Op deze manier wordt voorkomen, dat er licht naar buiten dringt. Ale houdt de wacht op het eiland, samen met enkele anderen. „lets bijzonders?" vraagt Stoew. „Nee. Dat wil zeggen: Korrelo brandt nog steeds, maar verder is er niets te zien." „Ik los je af," zegt Stoew. Hij staat op en gaat naar buiten. Ook Warner verlaat de kuil. Vaag tekenen zich de struiken en bomen van het eiland af. Hier en daar staat een wachter. In de verte hangt het schijnsel van de grote brand. Waar zullen oom Übes en tante en Tondel nu zijn? Zullen ze nog leven? (wordt vervolgd)

73. Het was een eenvoudige boerenwoning waar het beroemde Friese boertje woonde. De veldwachters deden net of ze hier thuis waren. Ze duwden de deur open en gingen naar binnen. Van Bergen vond dat wel een beetje brutaal. Hij zelf bleef staan in de gang en wachtte tot er iemand bij hem zou komen. Er kwam niemand. Wel hoorde hij stemmen, daar binnen in de kamer. Hij hoorde een vrouw die luid riep dat het een schandaal was. „Daar moet ik meer van weten," dacht Van Bergen en hij ging ook in de kamer.

74. Van Bergen bleef op de drempel staan en keek met verbazing de kamer in. Hij zag een oude boer, een bejaarde vrouw en de twee veldwachters. Die ouwe boer, dat was nu zeker het Friese boertje. „Trek je jas maar aan, Oetse!" zei een van de veldwachters, „en ga met ons mee naar de burgemeester. Het spijt ons dat we je ophalen moeten maar de wet is nu eenmaal zo!" „'t Is 'n schandaal!" zei de oude vrouw. „Honderden mensen zijn door mijn man genezen! En nu wordt hij als een boef opgepakt!"

UTRECHT (ANP) - De Nationale Ziekenhuisraad gaat de mening van het publiek peilen over de bezuinigingen in de intramurale gezondheidszorg: ziekenhuizen, verpleeghuizen, psychiatrische ziekenhuizen en zwakzinnigeninrichtingen.

De NZR, die al enkele keren heeft gewaarschuwd dat de kwaliteit van de zorg in gevaar komt, heeft het bureau Lagendijk opdracht gegeven voor een opiniepeiling onder willekeurig gekozen Nederlanders en onder mensen die de laatste tijd zelf of via bij voorbeeld familieleden in aanraking zijn geweest met de intramurale zorg.

De NZR hoopt er op deze manier achter te komen in hoeverre patiënten en familieleden iets merken van bezuinigingen, in de medische verzorging zowel als in de verpleegkundige zorg en de bejegening in het algemeen. Ook zal worden onderzocht waar volgens de ondervraagden zelf nog bezuinigingen mogelijk zijn.

In januari zal het onderzoeksrapport klaar zijn, zo verwacht de NZR.

DEN HAAG (ANP) - „Binnen de regionale instellingen voor ambulante geestelijke gezondheidszorg (Riagg's) worden allerlei initiatievn ontwikkeld om vrouwenhulpverlening in te passen in de algemene hulpverlening. Over het algemeen kan echter gesteld worden dat hulpverlening voor vrouwen lage prioriteit geniet als het gaat om de uiteindelijke inpassing binnen het werk van de instelling."

Dit is een van de belangrijkste conclusies uit een onderzoek dat is uitgevoerd door het Instituut voor Psychologisch Marktonderzoek in Rotterdam. Staatssecretaris Kappeyne van de Coppello van sociale zaken en haar ambtgenoot Van der Reijden van volksgezondheid hebben het onderzoeksrapport inmiddels aan de Kamer aangeboden.

Het rapport 'Oriënterend onderzoek onder directies Riagg's inzake vrouwenhulpverlening' bevat de resultaten van een representatieve steekproef onder 23 directies van deze instellingen. Daaruit blijkt dat in de meeste gevallen in de afgelopen paar jaar is overgegaan tot de oprichting van werkgroepen. De meeste werkgroepen oriënteren zich nog. Enkele hebben, plannen ingediend en bij een paar instellingen is met de uitvoering van vrouwenhulpverlening een begin gemaakt.

Onder vrouwenhulpverlening wordt volgens het ministerie 'verstaan de hulpverlening waarbij aard en oorzaak van de problemen in verband worden gebracht met de wijze waarop vrouwen deelnemen aan de maatschappij en met de positie die zij daarin innemen.

De Riagg-directies verklaren hun geringe belangstelling voor het onderwerp, door te wijzen op een groot aantal andere problemen in zowel de organisatie als ten aanzien van de andere groepen waarop deze instellingen zich richten. Een stimulans voor de vrouwenhulpverlening zou volgens de directies kunnen zijn, dat de mannelijke en vrouwelijke werknemers bij de Riagg's voor dit onderwerp worden geïnteresseerd. Ook moet de leiding bevorderen dat de werkgroepen vrouwenhulpverlening tot enig resultaat komen.

De beide staatssecretarissen zijn volgens de bekendmaking van mening, dat het voor een geslaagde integratie van vrouwenhulpverlening noodzakelijk is dat de instellingen bereid zijn dergelijke hulpverlening als onderdeel van het beleid op te nemen.

AMSTERDAM (ANP) -Bijna veertig procent van de 12- tot 17-jarigen (voortgezet-onderwijsgroep) zal in 1995 behoren tot de etnische culturele minderheden. Momenteel is dit percentage nog 25. Dit blijkt uit een publikatie over de bevolkingsontwikkeling van etnisch-culturele minderheden in Amsteram tot 1995, opgesteld door de gemeentelijke projectgroep bevolkingsprojecties.

Deze studie wordt uitgevoerd om maatschappelijke ontwikkelingen (bij voorbeeld positie op de arbeidsmarkt en onderwijs) die zich in de komende jaren voor kunnen doen te signaleren.

De totale omvang van de etnisch-culturele minderheden zal volgens de projectgroep minder snel toenemen dan tot voor kort werd voorspeld. In een studie van drie jaar geleden werd ervan uitgegaan dat de hoeveelheid minderheden snel zou groeien door met name gezinshereniging en de hoge vruchtbaarheidscijfers van Marokkanen en Turken. Maar door onder andere een stringenter toelatingsbeleid voor deze groepen en een toenemend aantal buitenlanders dat als gevolg van de slechte economische situatie in Nederland naar het eigen land terugkeert, was die groei mindergroot.

Uniformiteit is bovendien onmisbaar voor een goede registratie en evaluatie van het onderzoek. Maar uniformiteit moet er ook zijn bij het laten maken van uitstrijkjes door de huisartsen, aldus het IKW, dat daarbij aantekent dat dit vooralsnog niet haalbaar lijkt. Tenslotte wijst het IKW èr op dat de drempel voor iedereen zo gelijk mogelijk moet zijn. Dit laatste is echter niet het geval, zo zegt het IKW te hebben geconstateerd.

De nieuw op te richten stichting IKW-Kankerpreventie zal er op toezien dat de continuïteit van de in het verleden gedane bevolkingsonderzoeken binnen de eigen regio niet in gevaar komen en dat er geen slecht op elkaar afgestemde activiteiten zullen plaatsvinden.

In de nieuwe stiching wordt een kamer voor het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker ingesteld. Tevens zullen in de toekomst telkens specifieke kamers worden ingesteld voor nieuwe bevolkingsonderzoeken, bij voorbeeld borstkankeronderzoek. De stichting belast zich met de totstandkoming van regionaal overleg op de organisatie en coördinatie van het bevolkingsonderzoek. In de kamer voor het bevolkingsonderzoek zou het IKW graag zien: vertegenwoordigers van de basisgezondheidsdiensten (of GG en GD's) in de regio, de Regionale Werkgroep Gynaecologische Oncologie van het IKW de samenwerkingsverbanden pathologisch-anatomische laboratoria in de regio, de huisartsen in de regio en de vrouwenorganisaties.

Maandag 9 december 1985 Nederland I, na 18.00 uur TELEAC: 18.25 Engels in het basisonderwijs, afl. 9. TROS: 18.55 De Fabeltjeskrant. 19.00 Jan, Jans en de kinderen, kinderserie. 19.05 Showbizquiz, spelprogramma. 19.52 STER. NOS: 20.00 Journaal. 20.20 STER. TROS: 20.28 Showbizquiz - vervolg. 21.25TV-Show. 22.20 TROS Aktua. 22.50 Derrick, Duitse politieserie. 23.50 STER.

NOS: 23.55 Journaal

Nederland II NOS: 18.15 Nieuws voor doven on slechthorenden. 18.20 Paspoort voor Joegoslaven. 18.30 Sesamstraat. 18.45 Jeugdjournaal. 18.53 STER. 19.00 Journaal. 19.05 STER. HUM. VERBOND: 19.12 Van God los. Joop van Tijn praat met mensen dienun godsdienstig verleden opzij hebben gezet. AVRO: 19.27 De grijze plaag en de boze wereld. 20.05 Jonge mensen op het concert podium 20.50 De sprong, toneelstuk. 22.23 STER. NOS: 22.30 Journaal. 22.45 Den Haag Vandaag. 23.00 Nieuws voor doven en slechthorenden. TELEAC: 23.05 Supermachten I: De geschiedenis van de instellingen van de Verenigde Staten. Les 10. Dinsdag 10 december 1985 Nederland I, voor 18.00 uur NOS: 9.30 Nieuws voor doven en slechthorenden. NOS/NOT: 10.00 Plaatjes kijken, afl. 4. 10.30 Muziek in de tent, afl. 4. 11.00 Taaifiguren, afl. 3. 11.30 Jonge Europeanen, afl. 3. NOS: 13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden. NCRV: 14.30 De Carsons, tv-serie. 15.15 Wijzer, informatief programma voor ouderen. 15.40 Welles nietes, discussieprogramma 16.20 De jongen en de gans, tekenfilm. 16.30 Michiel van de Hazelhoeve, jeugdserie. 16.55 Een krekel in de metro, tekenfilm. 17.24 STER. NOS: 17.30 Journaal. 17.40 STER. NCRV: 17.46 Los Vast.

Nederland II NOS: 13.00 Nieuws voordoven en slechthorenden. ROF: 14.00Telebord. Afl.: Minne de Boarre, afl. 3. RVU: 17.00 Ze wordt zo vergeetachtig, documentaire-serie over dementie, afl. 3. FEDUCO: 17 40 Open Universiteit. Bedrijfs- en bestuurskunde II (cursus: Bedrijfskunde en bestuurskunde I).

Aan iemand die bekend stond om zijn diplomatieke antwoorden, hij had dus vriend noch vijand, werd eens gevraagd wat zijn lievelingskleur was. Geruit, was het 'kleurloze' antwoord. Tja, zo gaat dat als je niemand wil kwetsen en iedereen te vriend wil houden. Je houdt geen vriend en zelfs geen vijand meer over; er wordt gewoon geen rekening meer met je gehouden. Neutraliteit moet je meestal bezuren.

De alternatieven van diplomatie lokken echter ook niet. Een genuanceerd oordeel wordt weliswaar volgens zeggen op prijs gesteld, maar de werkelijkheid is meestal anders. Wat vind je van mijn nieuwe jurk, mantel, hoed etc.?, is een rituele vraag in de trant van Hoe maakt u het? Niemand verwacht in dat laatste geval een uitvoerig exposé over slapeloze nachten, maag-en darmbezwaren en wat dies meer zij. Zelfs al heeft de huisarts de betrokkene vanwege diens lijden volledig gedrogeerd, dan nog behoort deze de hem gestelde 'vraag' te beantwoorden met: Dank u, hoe gaat het met u? De Britten laten eerlijksheidshalve zelfs dat 'dank u' achterwege. Hun 'How do you do?' is net zo inhoudloos geworden als#ons 'móge, dag, doei, hoy, tabé en dat soort kreetjes. De militairen hebben er wat op gevonden. Die tikken op een voorgeschreven manier aan hun pet en noemen vervolgens hun rang of stand en naam; bijzonder efficiënt.

De vraag naar iemands oordeel over een nieuw kledingstuk of iets dergelijks, behoort men over het algemeen evenmin volledig en afgewogen te beantwoorden. Uiteraard is het geoorloofd oprecht enthousiasme te tonen. Zou het oordeel dicht in de buurt van 'de miskoop van de maand' komen, dan is het voor de wederzijdse betrekkingen beter iets te mompelen over de fraaie kwaliteit van de stof of het vakmanschap van de couturier. Gedurfd, of zeer modieus kan er nog net mee door. Maar de mededeling dat het de draagster 'slank afkleedt' kan te pijnlijk zijn. Nu zou men hier tegenin kunnen brengen dat eerlijkheid voor alles gaat. Op zichzelf genomen, is dat waar. Maar de waarheid hoeft niet altijd hardop gezegd te worden. Mensen die altijd maar zeggen wat ze denken, zijn soms onuitstaanbaar. Voor kinderen die er van alles uitflappen, bestaat de uitdrukking 'enfant terrible. Voor volwassenen bestaat zon uitdrukking niet, maar terrible' (verschrikkelijk) zijn ze zeker. Spreken mag dan zilver zijn, zwijgen is goud.

Hiermee is toch voldoende aangetoond dat lang niet iedereen in de waarheid is geïnteresseerd Dat was trouwens genoegzaam bekend. De moderne sprookjes in boek- of tv-spelvorm zijn heel wat populairder dan bijvoorbeeld populair-wetenschappelijke tijdschriften, kerkelijke bladen of de uitzendingen van Socutera. De kijkdichtheid van het NOSjournaal lijkt daarmee in tegenspraak, maar is dat niet. De wereldwijde ellende op de kwelbuis fungeert meer als knappend haardvuur op een gure winteravond. Hoe meer narigheid elders (hoe verder weg hoe beter) getoond wordt, des te behagelijker lijkt het thuis. Een duidelijker bewijs voor de grote aantrekkingskracht van moderne sprookjes en andere het geweten onbelast latende niemendalletjes vormen de verkoopcijfers van pulpuitgaven en... het Guinness book of records. Aangezien het aantal alfabeten dat dit drukwerk niet kent vermoedelijk op de vingers van een hand is te tellen, kunnen we bij de verschijning van de zoveelste druk (is dat langzamerhand nog geen record en derhalve rijp voor vermelding in het redactionele gedeelte van het boek?) volstaan met een aankondiging. Wie zich meent te moeten interesseren voor cijfers over alles waar 'te' voor staat, haaste zich naar de erkende boekhandel. Misschien dat het daar aanwezige aanbod hem of haar op andere en wellicht betere gedachten brengt. Want voor hetzelfde geld kan men een zieltogende uitgever van goede boeken van een van zijn waardevolle winkeldochters afhelpen. Ongetwijfeld levert een kopersstaking in het geval van het recordboek heel veel extra energie op voor nuttige zaken, die nu verspild wordt aan pogingen om dat recordboek hoe dan ook te halen.

Of wil iemand beweren dat maanden paalzitten, dagenlang achtereen pianospelen of zo snel mogelijk de maag volproppen hem of haar enig nut of genoegen verschaft? De ongetwijfeld aanwezige nuttige cijfers in het recordboek staan vrijwel allemaal in de vorige druk ook. Mede om die reden verdient het aanbeveling het boekenbudget ditmaal een nuttiger bestemming te geven.

N a v: Het groot Cuinness record Doek 1986. uitg: Luitingh - Utrecht, 220 pag. prijs f 24,90 (na 1-1- 86 f 29.901.

Na 92 uur en 15 minuten paalzitten is het record gebroken en het plaatsje in het Guinness Record Book verworven. Er zijn nuttiger tijdpasseringen denkbaar, al leveren die meestal geen 'eervolle' vermelding in dit boek vol zinloze cijfers op.

LEIDEN (ANP) - In een nieuw op te zetten landelijk bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker zouden de integrale kankercentra in Nederland een coördinerende rol moeten spelen. Dit schrijft het Integraal Kankercentrum West (Den Haag, Delft, Gouda en Leiden) in een gepubliceerde notitie. In Nederland zijn acht van dergelijke centra. Op die rol vooruitlopend gaat het IKW een 'stichting IKW-kankerpreventie' oprichten.

De kankerbestrijding in Nederland beschikt namelijk door de integrale kankercentra over een goede infrastructuur, aldus de notitie. Deze organisatievorm moet worden gebruikt bij toekomstige bevolkingsonderzoeken want de bij een bepaald onderzoek opgebouwde kennis blijft op die manier beschikbaar voor nieuwe bevolkingsonderzoeken.

Het centrum wijst erop dat staatssecretaris Van der Reijden van volksgezondheid er vanuit gaat dat vroege opsporing van baarmoederhalskanker volgend jaar in de huisartsenpraktijk start, maar dat nog niet duidelijk is wanneer precies. Verder is nog onzekerheid over de uitkomst van de onderhandelingen tussen de Landelijke Huisartsen Vereniging en de Vereniging van Nederlandse Ziekenfondsen en ook is onbekend hoe lang het zal duren, voordat deze reeds langdurig voortgaande onderhandelingen tot resultaat zullen leiden, aldus het IKW.

Daarom heeft het IKW op deze materie nu reeds zijn visie gegeven. Als huisartsen overgaan tot onderzoeken naar baarmoederhalskanker moet uniformiteit in acht worden genomen. Dit omdat de term bevolkingsonderzoek impliceert dat een ieder die in aanmerking komt dezelfde rechten kan doen gelden ten aanzien van dit onderzoek.

In september jongstleden stemde de Ziekenfondsraad in met een concept-advies over het onderbrengen van het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker bij de huisartsen Ook de huisartsen gingen ermee akkoord, zij het dat zij er wel apart voor willen worden betaald. Zij vinden het onderzoek namelijk een uitbrei-

ding van hun Uk een standpunt waa, ;; kenfondsraad het beurt niet mee eens i.°p ! Het IKW heeft 2iL gestuurd naar de enii Ben Win de regio „ ge-■**. ■ * IKW werkt, d? J"*1»* * van basisgezondhSf6'*-- r< sten, de plaatselijke l senverenigingen, het c :' 'i Bureau voor KeurinA* ! Stichting preventie?*' kingsonderzoek voor tv Omstreken (SBO) L kundig inspecteur J' volksgezondheid vonr Holland, het Kontakt Landelijke Organisa,; Ziektekostenverzeker;.- I (KLOZ) en de betrok? t kenfondsen.

Minister Smit-Kroes van verkeer en waterstaat heeft vorige week met de directie van Wagenburg Passagiersdiensten BV een akte ondertekend waarin de privatisering van de veerdienstentusti twee Waddeneilanden wordt geregeld. Na de ondertekening kreeg de minister uit handen ti burgemeester E. Haaksma van Terschelling een zogenoemde 'waddenpluim' als waarderingvo haar inspanningen ter verbetering van de situatie rond de eilanden en het Wad. (Links bur* meester Haaksma.)

Maandag 9 december 1985 Radio 1 na 18.00 uur leder heel uur nieuws VOO: 19.03 Veronica Sport. 20.09 Club Veronica Trend KRO: 21.02 KRO's Jazz Connection. 22.02 Goal 22.50 Momenten om te vieren. ' n3no*iMe,*.h!et °°8 °P morgen. AVRO: O 02 Easy Listening. 2 02 AVRO's Service Station. 6.02 Auto in** AVRO aan' Radio 2 EO: 18.03 Tijdsein. 18.25 Hallo Nederland. 18.30 Kom er es uit 19.00 Zie radio I. Radio 3 NOS: 18.04 De Avondspits. AVRO:

19.02 De zwevende hemel. 20.03 M tionale LP Top 50. 22.02 CandleligHl Radio 4 18.00 Nws. 18.02 Blazers mapziiit 18.30 Klassieke muziek voot strijkers, piano en orkest. '20.00 Si» 20.02 "De Vara Matinee., 22.00 lm vier. 23.00 Het zout in'depap. Radio 5 VARA: 18.10 Zwart op wit. P.P.: 1U Uitzending van het GPV. NOS: 11» Dichter bij de dichter. 18.40 EO Uitzending van de Vrije Geda** NOS: 19.00 Programma voor buil* landse werknemers. TELEAC: M Follow through. 21.00 De Superma* ten. 21.30 Biotechnologie overDW en genetische manipulatie, tt* EIBO. Dinsdag 10 december 1985 Radio 1 voor 18.00 uur leder heel uur nieuws KRO: 7.00 Nws. 7.03 Echo. 7.1* W levende Woord. 7.25 Echo. 9.05 IW. bus 900. 9.15 Even bijkomen...JJ* M/V-magazine. 11.05 Met d met Arme. 12.05 KRO's Sch. sten. 12.56 Mededelingen voor'»?] en tuinbouw. 13.08 Echo. VW] Veronica Nieuwsradio. Radio 2 AVRO: 7.03 Auto in? AVRO aan-»* AVRO's Radiojourn. 8.15 Uitsta en theater. EO: Muzikale tv 10.03 Vrouw zijn. 11.30 Ik zou*"; eens willen weten. 11.58 F daad Hulpverlening. 12.03 time magazine. 13.03 Tijdsein, vm 13.30 Het gebouw.

Radio 3 . ■,•_«, VARA: 7.00 Aktualiteiten via IW" van de Dag. 7.03 Gesodemeurto» 9.03 Angelique. 10.03 Twee meter lucht in. 12.03 De Steen & Beens» 14.03 Hollands Handwerk. ID-1» verrukkelijke vijftien.

Radio 4 TROS: 8.00 Nws. 7.02 Een g< gen met Ina van der Bei.- Continu Klassiek. 11.00 Tri' certzaal. 12.30 Nieuwe klas.: ten. 13.00 Nws. 13.02 De klastien. 13.30 ■Belcantonun*. 16.00 Literama: Moortje.

Radio 5 NOS: 9.00 Nws. 9.02 NOS 9.25 Waterstanden. RVU: 9 mans veren. TELEAC: 10.W through les 8. NCRV: 10.30 de vijver. 11.30 In bewegi:--12.00 Nws. 12.05 Kijk op NCRV: 13.00 Nws. 13.10 Ned^M zijn buren. 13.30 Anders eruit. 13.50 Kijk op het w***'^1 Schoolradio. 14.20 Oog voor P^d gels. 14.35 Van binnenu. Woord in de middag. \mx^ zingt Gods lof. NOS: van het recht. 16.30 NOS * man. 17.25 Anders dan anderei Overheidsvoorlichting, l'-30 delingen en Nieuws

ITRECHT (ANP>; *° -.* zondheidsraad heeltin vies aan de bewindslied ,„ welzijn, volksgezondne cultuur het instellen v programmacommissie (X. sche biotechnologie ai* ,d deel van de raad voorde

ft v°°r Het ministerie heei dat het advies was,v A^ge-*" al ingestemd met dez. tic. Het deelde daarbi onderonderdat er binnen n? zoeksbudget van het rie geen «dd bcsch-K voor oen stimulcjjj gramma inzake de biotechnologie.