Nederlands dagblad : gereformeerd gezinsblad / hoofdred. P. Jongeling ... [et al.]

106) Toen Joan het hoorde, keek ze een ogenblik verbaasd, daarna zei ze: „Wil je wel geloven, dat ik liever Freek tegen je zeg dan Felix Baron Claaue van Catenfoort?" „Dan blijf jij Freek zeggen. Desnoods laat ik mijn naam veranderen in Bakker en dat baron kan me gestolen worden." „Malligheid. Weltrusten Felix'"

Reeds de volgende dag vertrok Felix om zijn oom te gaan bezoeken. Er waren natuurlijk heel wat mensen, die hij in de eerstvolgende dagen wilde ontmoeten, maar hij voelde zich verplicht om eerst zijn voogd van zijn genezing in kennis te stellen. Dan had hij meteen het moeilijkste gehad. Hij liet zich door Henri aandienen en werd dadelijk verzocht naar ooms kamer te gaan. „Ziezo, oom, hier ben ik, genezen en zo gezond als nooit te voren." Oom zei iets gewoons terug en wilde dadelijk beginnen aan een preek. „Wacht u even tot ik zit," zei Felix, die dacht aan de vroegere staande recepties. Zonder op verlof te wachten, haalde hij een stoel, ging recht voor het bureau zitten en... nam de touwtjes in handen. Wat oom te zeggen had, wist hij al van te voren, daarom nam hij direct het woord over en vertelde hoe en wanneer hij genezen was.

De kolonel was wel iets veranderd in zijn houding tegenover zijn neef, maar vriendelijk was hij nog helemaal niet. Toen hij hoorde van Felix' besluit om dokter te worden, vond hij dat best, mits hij dan officier van gezondheid werd. Dat wimpelde onze vriend dadelijk af en gaf zijn oom duidelijk te verstaan, dat hij in het vervolg zijn eigen weg zou gaan, als het niet goedschiks ging dan maar kwaadschiks; door niets of niemand wilde hij verhinderd worden zijn eens genomen besluit ten uitvoer te brengen. Verder vertelde hij, dat hij zich binnenkort ging verloven met Joan Roland.

Meer brandbare olie had hij nooit op het vuur van ooms toorn kunnen gieten, want daarmee vervloog diens hoop op een huwelijk van Felix met Madelon. Energiek schudde hij het hoofd en gebood zijn neef van dat huwelijk af te zien. Felix had deze reactie verwacht en zei rustig: „Ik ben nu twintig jaar, over zes maanden ben ik meerderjarig. U zoudt me desnoods zolang kunnen tegenwerken, maar daarna ben ik mijn eigen baas en doe ik wat ik wil. Wees verstandig oom en kies de gemakkelijkste weg. Waarom zouden we nog meer ruzie maken dan we al hebben gedaan"

(wordt vervolgd)

TELEVISIE

In de actualiteitenrubriek van de EO, Tijdsein, wordt vanavond aandacht besteed aan de gewelddadige acties tegen abortusklinieken in Amerika (aanslagen, ontvoeringen aborteurs e.d.). Verder aandacht voor hyperventilatie en 'psychqpaupers' (emotioneel verwaarloosde "kinderen). t, (Ned. 2, 20.20 uur)

Dinsdag 15 januari 1985 Nederland I, na 18.00 uur IKON/RKK: Het verhaal. Wekelijkse bijbelvertelling. TELEAC:

CADCAM, ontwerpen en fabri ceren met computers, les 6. KRO:

19.00 De Freggels, poppenserie, afl. 14. 19.25 Links naast de Pinguïns, Duitse serie, afl. 7. 19.52 STER. NOS: 20.00 Journaal. 20.20 STER. KRO: 20.28 1-2-3-Show.

22.10 De ver van mijn bed show 23.00 Brandpunt, actualiteiten 23.35 STER. NOS: 23.40 Journaal.

23.45 Nieuws voor doven an slechthorenden.

Nederland II NOS:

18.15 Nieuws voor doven en slechthorenden.

18.20 Paspoort voor Italianen 18.30 Sesamstraat. 18.45 Jeugdjournaal. 18.53 STER. 19.00 Journaal. 19.05 STER. EO:

19.12 EO Kinderkrant, kinder programma.

19.37 Op het randje van de wereld, natuurfilm over verschillende eilanden van het zuidpoolgebied en een bezoek aan een weerstation.

20.20 Tijdsein, actualiteiten. 20.50 Jessy Dixon in concert. 21.15 De open cirkel, serie over huwelijk, gezin en opvoeding. Thema: kind en geloof. 22.15 Vrije gevangenen, korte rubriek met aandacht voor het Roemeense meisje Luminita. die om haar geloof mishandeld is en nu thuis 22.23 STER. NOS: 22.30 Journaal. EO: 22.45 Spionnen in de ruimte, documentaire over de satellieten 23.15 Mag ik es met je praten, gesprek met Johan Frinsel. directeur van de vereniging 'Tot heil des volks', over zijn jeugd in de Amsterdamse Jordaan en over zijn geloof. NOS: 23.47 Nieuws voor doven en slechthorenden.

Woensdag 16 januari 1985 Nederland I, \ oor 18.00 uur NOS, NOT: 9.00 Pak je prentenboek, afl. 1 NOS: 9.30 Nieuws voor doven en slechthorenden. NOS NOT 9.35 Pluspunt, klas 2, afl. 1. 10 00 Pluspunt, klas 3, a: NOS: 13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden. FEDUCO: 13.30 Open Schooltijd-thema 10: lekker lezen (he: KRO: 14 00 De Poppenkraam. kinderserie. 14.32 Candy. Candy. kinderserie. 14.54 Torn & Jerry, tekenfilm. 15.05 Muppetshow. TROS: 15.30 De Blufshow, kinderprogramma. 16.25 Dierenmanieren. 16.40 Tijd voor Marijke. 17.26 STER. NOS: 17.30 Journaal. 17.40 STER. TROS: 17.45 TROS Formule 1.

Nederland II NOS: 13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden.

Dinsdag 15 januari 1985 Hilversum I na 18.00 uur leder heel uur nieuws VPRO: 18.06 Boeken. 20.03 Hot i ement 21 02 Buiten beeld. 22.02 Pan demonium NOS: 23.02 Met het oog op morgen. VARA: 0 02 De nacht klinkt anders 2.02 Groot licht. 5.02 Werklicht. Hilversum II NOS: 18.00 Nws 18.10 Het journalistenforum. 19.00 TROS Klanteservice. 20.00 Nws 20.03 De huiswerklijn. 21.00 Om het boek. 21.30 Finale. 22.30 22.35 Prometheus XIIII. 23.00 Proeflokaal. Hilversum 111 NOS: 18.04 De Avondspits VARA: 19.02 Dubbellisjes. 20.02 Popkrant. 21.02 Moondogs. 2102 Morgen gebeurt het. Hilversum IV NCRV: 18.02 Cultureel nws 18.02 Met hart. mond en handen. 18.15 Muziek in vrije tijd. 19.15 Van binnen uit. 19.30 Herinneringen aan Sas Bunge. 20.00 Mozart en de bassethoorn.el had een kousenwinkel 22.30 Internationaal Orgelfestival Haarlem 1984. 23.10 Pianorecital. 23.23 Muziek uit eeuw, Hilversum V P.P 18 20 uitzending van de CP. HUM. VERBOND: 18 30 Het voordeel van de twijfel. NOS: 19.00 Nieuws voor buitenlanders. TELEAC: 19.40 Turkse vrouwen projekt Bizim Icin 20.10 Marokkaanse en Berberbvrouwen projekt Marhaban Biekum 20.40 Gute Reise 21.10 Handwerken

Woensdag 16 januari 1985 Hilversum I, voor 18.00 uur leder heel uur nieuws VOO: 7.03 Ook goeiemorgen. 9.03 Muziek terwijl u werkt. 10.30 Veronica Nieuwsradio. 10.32 Kletskop. 12.03 Will wil wel. 13 06 Nederland Muziekland. NCRV: 14.03 Kletsmajoor. 14.15 Douce France. 14.30 Middenin. 17.03 Hier en Nu-woensdagmiddagmagazine. 17.55 Meded. (NOS).

Hilversum II

VARA: 7.00 Nws. 7.06 De Wekkerradio. ( 7.06 en 8.11 Dingen van de dag. 7.30. 8.00 en 8.30 Nws.). 9.30 Nws. 9.33 Hoor Haar! 10.30 Nws. 10.33 Leef-tijdgenoeg. 11.30 Nws. 11.33 Radio weekblad. OVERHEIDSVOORLICH TING: 12.16 Gesprekken met vrouwen. NOS: 12.26 Meded. v. land- en tuinbouw. 14.00 De Schuurpapier vanuit Diergaarde Blijdorp. 14.30 Nws. 14.33 Wel en wee. 15.00 Leeftijd-genoeg. 15.30 Nieuws. 15.33 Het zout in de pap magazine. 16.00 Hartezeer hoorspel. 16.30 Nws. 16.33 NOS Ombudsman. 17.30 Nws. EO: 17.36 Tijdsein. Hilversum 111 EO: 7.03 Ronduit music-time. 9.03 Gospelsound. 10.03 Muziek motief. 11.03 Country Trail. VPRO: 12.03 De Wilde Wereld. 15.03 Ronflonflon met Jacques Plafond. NOS: 16.04 De Nationale Hitparade. Hilversum IV NCRV: 7.00 Het levende Woord. 7.10 Preludium. 8.00 Nws. 8.02 Culturecel nws. 8.05 Platennieuws. 8.45 Te Deum Laudamus 9.15 Onder de hoogtezon. 10.00 Kamermuz. uit de Barok. 10.30 Orkestpalet. 11.45 De soloconcerten van Havdn. 12.20 Promenade. 13.00 Nws. 13.02 NCRV Vocaal Ensemble. 13.30 Kerkorgelconcert. AVRO: 14.00 AVRO's Radiojournaal. 14 03 Telefoonnummer 035 • 39211. 15.30 Puur cultuur. 15.40 Affiche 4. 15.45 Muziektheater. 16.30 Omroep Symfonie Orkest van Saarbrücken. Hilversum V NOS: 9.03 NOS-sportief. 9.25 Waterstanden. TELEAC: 9.30 Follow me 11. les 44. RVU: 10.00 RVU Taairevue. AVRO/VARA: 10.30 De Nederlandse Schoolradio. NIJMEGEN (ANP) -Mr. Margarethe I. Litjens-Roessel is benoemd tot kantonrechter in Nijmegen. Thans is zij rechter in de arrondissementsrechtbank in Utrecht en tevens kantonrechter-plaatsvervanger in Boxmeer.

Fujitsu. de grootste computerfabrikant in Japan, heeft naar eigen zeggen de snelste supercomputer ter wereld ontwikkeld. De computer is in staat meer dan een miljard gegevens per seconde te verwerken, hetgeen is gemeten door het Japanse Nationale Bureau voor de Ruimtevaart.

De huidige computers kunnen tussen de 250 miljoen en miljoen gegevens per seconde verwerken, aldus een woordvoerder van Fujitsu die verder geen bijzonderheden bekendmaakte. Vermoedelijk zal er later dit jaar een koper voor de computer kunnen worden gevonden.

■ Snuifmachine... Dat Franz Muller uit Stuttgart een verwoed snuiver is was al bekend. Vijftien jaar geleden vond ni) de pocket-stiuifmachine' uit. Nu doet hij weer van zich spreken. Hij heeft namelijk een nieuwe snuifmachine geconstrueerd, ie wel een bijzonder fraaie uitvoerina heeft gekregen.

Er blijken kikkers te ben die op een ongebruikelijke manier met elkaar communiceren, namelijk door op de grond te stampen. Zij doen dit niet met hun pootjes maar door het opblazen van hun keelzak. De ritmische trillingen die zij daardoor in de grond veroorzaken worden door andere kikkers opgevangen en beantwoord.

Twee onderzoekers van de universiteiten van Californië in Berkeley en Los Angeles. Edwin Lewis en Peter Narins. rapporteerden in het wetenschappelijke tijdschrift Science dat het stampen zich voordoet wanneer de mannetjes aan de vrouwtjes willen laten weten waar zij te vinden zijn.

Lewis en Narins ontdekten dit bij gewervelde dieren tot dusver onbekende communicatiemiddel bij witlipkikkers in een regenwoud in Puerto Rico.

De treinwagon waarin generaal Francisco Franco van Spanje de 'Führer van het Derde Rijk, Adolf Hitler ontmoette en diens voorstel afwees om zich bij hem aan te sluiten, wordt het middelpunt van het nieuwe spoorwegmuseum van Madrid, zo berichtte onlangs het dagblad 'El Pa-

Na de historische ontmoeting aan boord van de trein in de grensplaats Hendaye op 23 oktober 1940, klaagde Hitler dat hij zich liever een tand zou laten trekken dan nog eens de Spaanse Caudillo te ontmoe-

Spanje, dat was geteisterd door de burgeroorlog van 1936-39. nam nimmer aan Duitse-Japanse zijde deel aan de Tweede Wereldoorlog en weigerde de Duitsers doorgang tot het Britse Gibraltar. Maar de felle anti-communist Franco stuurde wel een blauwe divisie' van 47.000 vrijwilligers naar het Oostfront, toen Hitler de Sovjetunie was binnengevallen.

Generaal Franco had Hitler al geërgerd door een half uur overrijd te komen, omdat hij zich aan zijn middagdutje had wensen te houden. Vervolgens trakteerde hij Hitler met zijn zachte stem op een monoioog. Het nieuwe museum heelt de in 1929 gebouwde wagon gekocht van een schroothande-laar.

Het spoorwegmuseum ging in december open. maar de Franco Hitler-wagon is er pas in maart klaar voor.

DEN HAAG (ANP) - De heer D.B.F.A. Serree in Nijmegen is benoemd tot voorzitter van het zuiveringsschap rivierenland in de provincies Gelderland en Zuid-Holland.

GENDT (ANP) - Een uitslaande brand heeft in het Gelderse Gendt een woning volledig in de as gelegd. Volgens de politie is het vuur ontstaan door een defecte kachel. Er deden zich geen persoonlijke ongelukken voor. De schade bedraagt enkele honderdduizenden guldens.

Het was in het jaar 1812 dat David Hutton. een zuinige Schot, het Franse gevangenkamp te Perth bezocht. Hij snuffelde daar enige tijd rond.

De gevangenen hadden vanzelfsprekend veel 'vrije' tijd en die gebruikten ze vooral om te knutselen. De mannen maakten allerlei snuisterijen.

Eén gevangene had iets maakt, dat speciaal de aandacht van David Hutton trok. Hij ging er telkens weer naar kijken. Het zette hem aan het denken! Wat die gevangene dan wel gemaakt had?

De man had een muis gevangen en had voor het grijze knagertje een tredmolentje geknutseld. Daar liet hij het diertje in lopen. De Schot vond het erg interessant en ten slotte wist hij de man zo ver te krijgen dat hij muis én molentje voor een shilling aan hem verkocht.

Het was Hutton echter niet om de aardigheid te doen.

Daar voor alleen zou hij geen shilling over gehad hebben. Integendeel: hij had gezien dat een muis een wiel kon doen draaien en hij besloot die muizekracht in gebruik te nemen...

De Schot ging na hoe groot de afstand was. die één muis op een dag aflegde. Het bleek niet minder dan 15 km te zijn!

Weldra wist Hutton beslag te leggen op een muis. die bijna het dubbele presteerde.

Maar wat kon hij nu met die muizekracht doen? De Schot ontdekte het: muizen konden naaigaren spinnen! Hutton ging aan het werk en het gelukte. Eén muis spon door middel van een tredmolentje dagelijks honderd draden van ongeveer zestig cm lengte1. Dat was in vijf weken 3500 draden. En in die periode van vijf weken at de muis voor een halve stuiver havermeel... Hutton ging rekenen. Vergeleken met het loon dat vrouwen in de fabriek voor dit werk kregen, zou elke muis hem per jaar een winst van ruim drie en een halve gulden opleveren.

Als hij dat nu eens in het groot ging toepassen? De handige Schot maakte plannen. Hij zou een groot leegstaand klooster huren en daar zon 10.000 muizen aan het werk zetten. Dat zou hem een reusachtig inkomen bezorgen, zonder dat hij er zelf iets voor behoefde te doen. Hij berekende verder dat hij tevens nog een groot bedrag zou kunnen verdienen aan kijklustige bezoekers van zijn fabriek met muizekrachten. Een kleine toegangsprijs en het zou 'lekker lopen'1

Helaas kwam van al die mooie plannetjes niets terecht omdat David Hutton plotseling stierf.

En na zijn dood heeft blijkbaar niemand ooit meer iets in muizekrachten gezien...

Er zijn joggers in Europa die hun trimmen bont en blauw moeten opgeven door mysterieuze aanvallen van buizerds roofvogels. Het 'joumal of medicine' van New Èngland in Boston wijdde hieraan onlangs een repor tage.

Een groep dokters in Zwitserland heeft meegedeeld dat n de voorbiie twee jaar alf joggers hoeft behandeld voor verwondingen die door snavel en poten van buizerds en andere roofvogels ien aangebracht in duikvluchten van achteren. Elke aanval werd atgebroken zodra de jogger met hardlopen ophield.

Hoewel de januarihemel vanavond mooi helder is en het prachtige wintersterrenbeeld Orion majestueus boven het dak van de overburen staat te flonkeren, verkies ik vandaag toch de schrijfmachine boven het waarnemen in de buitenlucht. De combinatie van 12graden vorst en een snijdende oostenwind kan zelfs de meest fanatieke amateurs afschrikken. Wel is het zo dat de aanblik van het heelal al het andere doet vergeten, maar dat kan onder deze omstandigheden juist extra gevaarlijk zijn. Gelukkig heb ik de beschikking over een uitstekend alternatief, want onlangs gleed de nieuwe sterrengids voor 1985 door de brievenbus. Dat is een moment om ieder jaar weer naar uit te kijken. Zowel uitvoering als inhoud zijn dermate aantrekkelijk dat ik in grote lijnen dezelfde dag nog weet wat er het komende jaar te zien is aan de sterrenhemel. Meestal is de omslag gesierd met een prachtige foto: Deze keer is het een opname van de komeet West, die in 1976 aan de ochtendhemel prijkte. Die keus is niet zondereen goede reden gemaakt, want in 1985 komt de komeet van Halley terug. Hoewel de herverschijning naar alle waarschijnlijkheid niet zo indrukwekkend zal worden als komeet West, zijn de 25 pagina's die aan dit onderwerp gewijd worden, mijns inziens gerechtvaardigd. Halley kan namelijk bogen op een rijke historie. De oudste, ons bekende, waarneming van deze periodieke komeet stamt uit het jaar 239 voor Christus. Ook internationaal wordt zeer veel aandacht gegeven aan Halley; maar liefst 5 ruimtesondes uit de USSR, Europa en Japan zullen waarnemingen aan de kmeet verrichten. Uiteraard komen we in de loop van dit jaar nog uitvoerig op dit hemellichaam terug. Zoals gebruikelijk is het eerste gedeelte van de gids gevuld met de sterrenhemel van maand tot maand. Om u een indruk te geven, zullen we januari 1985 eens nader bekijken. Elke maand is voorzien van de twee halfronde sterrenkaartjes, die u in dit artikel gewend bent. Het enige verschil is dat de sterren wit zijn tegen een donkere achtergrond. Dan volgt het zogenaamde schemerdiagram dat aangeeft de tijdstippen van zonsop- en -ondergang, begin en einde van de burgerlijke schemering en van de astronomische schemering. Met name is van belang dat je direct kan zien welk gedeelte van de nacht absoluut goeddonker is. Vervolgens worden de tijdstippen van de maanfasen vermeld en een kort overzicht van de zichtbaarheid van de planeten. In de dagkalender vinden we, voorzien van datum en de precieze tijden, de meest bijzondere gebeurtenissen van de maand. Voor 3 januari wordt een meteorenzwerm aangekondigd, voor 4 en 14 januari een sterbedekking door de maan. Bij de zestiende lezen we dat de maan in conjunctie is met Saturnus en op 24 januari is het 'halve' Venus. Uw bijzondere aandacht wil ik vragen voorde notitie bij 24 en 25 januari. Op beide avonden is er weer een schitterensamenstand te bewonderen van de maan, Mars en Venus. De twee planeten staan deze dagen heel dicht bij elkaar (ongeveer 3 keer de middellijn van de volle maan). Op de 24e staat de maan onder en op de 25e links naast het tweetal. Beide samenstanden vragen erom op de gevoelige plaat vastgelegd te worden. In het maandoverzicht dat nu volgt wordt uitvoerig ingegaan op de planetten die deze maand zichtbaar zijn. De meteoren van de derde januari worden besproken alsmede de helderste nu zichtbare planetoïden. Ten slotte worden nog gegevens verstrekt over enkele veranderlijke sterren, d;w.z. sterren waarvan de helderheid varieert. Spectaculaire gebeurtenissen worden soms in een apart artikeltje besproken. Om u vast lekker te maken: we krijgen dit jaar twee totale maansverduisteringen, op 4 mei en 28 oktober. Na de maandoverzichten volgen artikelen over de zon, de maan, alle planeten afzonderlijk, planetoïden, sterbedekkingen, meteoren, veranderlijke sterren, het testen van een telescoop, tijdrekening en nog enkele appendices. Een minpuntje van sommige van deze hoofdstukken vind ik wel dat de teksten soms jarenlang exact hetzelfde zijn. Natuurlijk moeten data en tijdstippen wel van jaar tot jaar aangepast worden. Wanneer de tekst daaromheen letterlijk gekopieerd wordt is het gevaar aanwezig dat een datum, die aangepast moet worden, over het hoofd wordt gezien. Zo staat bij Saturnus vermeld dat de oppositie met de zon plaatsvindt op 3 mei, maar dat is de datum van 1984; de juiste datum is 15 mei. Het fotomateriaal is wel elk jaar geheel vernieuwd.

Al met al is dit toch een prachtige en complete sterrengids, die een amateur eenvoudig niet kan missen. ledereen die belangstelling heeft voor de sterrenhemel, zal van de aanschaf van dit boek geen spijt hebben.

N.a.v.: Sterrengids 1985; 156 pagina's, formaat: A 4; prijs: ƒ 29,50. Samenstelling: Wim Gielingh en Jean Meeus. Uitgever: 'Stichting de Koepel', Nachtegaalstraat 82 bis, 3581 AN Utrecht.

Oost Zuid West

Do grootste spiegeltelescoop ter wereld zal de komende jaren op een uitgewerkte vulkaan op Hawaii worden gebouwd. De sterkte van de spiegels, die een diameter van 10 meter hebben, zal volgens bij het project betrokken sterrenkundige zo groot zijn dat men gemakkelijk de vlam van een kaars op de maan zou kunnen zien. De president van de Caltech-universiteit in Pasa dena (Californië) die de tele- iCO.°P zai exploiteren, Marvin Goldberger, verklaarde dat het apparaat viermaal zo sterk is als de 5 meter-telescoop op de berg Palomar in het zuiden van Californië De astronomen willen met L"'™,we, telescoop, die in 1992 in bedrijf wordt gesteld vooral het ontstaan vU het heelal bestuderen. Volgen Goldberger zal het dan moge ;'lk zijn 12 miljard jaar in de tijd terug te kijken. Dit bete kern dat het observatorium het licht van sterren kan Tvangen die 12 miljard lichtte zrdo aarde *»

-langs tw^e uur laKnSttkzenden omdat een enhrf '•20 meter onlangs de stüT was binnengeglipt 10 Een werknemer wi<;t h -. -M uiteindelijk g. gelse sleutel dood te slaan, * dat eerdere pogingen het die' te elektrocuteren of te vergiftigen waren mislukt. Volgens een medewerk'1 van het radiostation in G" rissa voert het personeel e* voortdurende strijd tegen binnendringende schorpioenen «r slangen.

Na een slepende rechtszaa heeft het hooggerechtshof va; de Canadese provincie Queb* besloten dat de regering va deze Franstalige provin» tweetalige opschriften «• mag verbieden. Voorvechter van 'taalvrijheid' in Q"e^j hebben de uitspraak als «? doorbraak toegejuicht, zaak was aanhangig gemaa»; door vijf zakenlieden die *« gerden de Engelstalige W* van hun uithangborden enl7 clames weg te halen. Volgens de wetgeving v Queoec, waar de Franst?1» regering de Franse taal wil* schermen, is alleen het F bruik van het Frans to«S staan. De rechtbank oordee' dat dit deel van de vvet strijd is met de vrijheid meningsuiting, die in ,# grondrechten is vastgelegd daarom zwaarder weegt gewone wetten. Do wetge , mag wel voorschrijven alle openbare opschrift" het Frans worden aanL bracht, maar hij mag heli, bruik van een andere, t* taal niet verbieden.