Nederlands dagblad : gereformeerd gezinsblad / hoofdred. P. Jongeling ... [et al.]

(advertentie) ER IS WEER EEN POSITIEF CHRISTELIJK FAMILIEBLAD!!! Meer dan 21.000 gezinnen ontdekten ~ —*"^ dat er eindelijk weer een professioneel 3 christelijk familieblad in Nederland is te verkrijgen. Ontdekt u het ook!! <<" WÊÊÊÊ TERDEGE * Ax £"** I Een *Ben,,lds- positief familieblad, dat A™- v^ - uitgaat van de bijbel als norm fr \@ . betrouwbaar is in journalistiek *^"% X % I - degelijk wordt uitgevoerd y^f- i-i , - njk is in kleur en vanatie \ *» jst^^ " meer dan 20 rubneken heeft o a ILifc..', ■ "'lk vervolgverhalen, ingezonden brieven. Bk cultuur, de consument, boeken, muziek, W y, ~" t «k 'W- ■Hfll puzzels, strips, etc. plus reportages en ** ** w>- IkjJJJht pagina's over ons Koninklijk Huis HyÉH - om de twee weken verschijnt W^^^^^^^^^ . een (jiad is voor het hele gezin met een omvang van 64 pagina's WORD NU ABONNEE ■HTAhI IMÉÉÉ VAN TERDEGE F^jfl Wanneer ook u zich voor een half jaar als MkM abonnee opgeeft ontvangt u een prachtig fotolijstje of een zilveren hangertje met I K^^W r^^Êm)t\lf'^Êm^\ parelof bijpassend zilveren collier KtsJS^^W sf £| ||V Voor een jaarabonnement ontvangt u een I WJ^k *ai zilveren hangertje met parel EN collier Vj I il Htlfjurabonnement voor hechts ƒ 45,-. ■UNf^ijSlfl afclP^«*^^lWfir Ben junbonnement ƒ 86,- fc^'^SÖlß .

rFNÊVE(AFP-Reuter)-De ,-, van de rechten van de *>,va in El Salvador blijft •^Lekkend, hoewel het aan•fCnorden door doodseska- ? is verminderd. Dat 'frS,, geconstateerd in een '"oort dat is voorgelegd aan '"' 'vtf-comniissie voor de '' „. van de mens in Gereen 11

tv strijd tussen het leger en .guerrillastrijders heeft in %l aan enkele duizenden Vnsen het leven gekost. Volns het stuk van VN-rappor{ T José Antonio Pastor Rite" jo bekommeren de Salva- Joriaanse autoriteiten zich recht over de toestand van °L rechten van de mens. Maar Z> justitieel apparaat schiet kort bij het onderzoeken L schendingen van de mensenrechten. In de meeste geilen is het nog niet tot strafvervolging gekomen. Ook de guerrillabewegingen maken zich schuldig aan grove schendingen van mensenrechten door moorden en ontvoeringen. Volgens de meeste bronnen gebeurt dat op kleinere schaal dan aan de kant van het leger, zo stelt de VNfapporteur. Hij dringt er bij deSalvadoriaanse regering op jan haar greep op leger en veiligheidsdiensten te versterken.

DEN HAAG (ANP) - „Het Zuidafrikaanse leger maakt och in Namibië op grote schaal schuldig aan systematische martelingen van politieke gevangenen. Tot de slachtoffers behoren geestelijken, leiders van dorpsgemeenschappen, winkeliers, onderwijzers en boeren. In vrijwel die gevallen blijven de verintwoordelijke militaire of politie-functionarissen ongestraft". Dat stelt Amnesty International in een rapport «ver Namibië. Verscheidene politieke gevangenen zouden tijdens hun worarrest zijn overleden. In /ree recente gevallen hebben lechtbanken vastgesteld dat ie dood is veroorzaakt door mishandelingen. Maar in geen |van deze gevallen is het tot strafvervolging gekomen, aldus Amnesty. Op grond van wettelijke bepalingen zijn leger en politie in Namibië gevrijwaard van strafvervolging voor alle daden die 'te goeder trouw' zijn begaan bij de bestrijding van terrorisme.

WASHINGTON (UPI-DPA) - Haast is voor de VS geboden bij de ontwikkeling van ruimtewapens, daar de Sovjetunie 'als bezeten' aan hetzelfde werkt.

Dit heeft de Amerikaanse minister van defensie, Wemberger, verklaard tegenover een commissie van het Huis van Afgevaardigden.

„Ik denk dat wij ons allen kunnen voorstellen hoe de situatie zou zijn, als zij zon verdedigingssysteem eerst zouden hebben en wij het niet zouden hebben. Voor mij lijdt het absoluut geen twijfel dat, als de Sovjetunie dit als eerste zou hebben de wereld aanzienlijk gevaarlijker zou zijn", zei Wemberger. „Moskou werkt al jaren aan een strategisch defensiesysteem, zoals de president nu voorstelt om aan te werken", zei Wemberger. Naar zijn oordeel zal Moskou zijn werk op dit gebied ook geenszins verminderen, ook al zal het intussen in de komende nieuwe wapenonderhandelingen in Genève toch pogen het Amerikaanse programma te blokkeren. De onderhandelingen beginnen op 12 maart. De VS hebben voor hun onderzoek in het kader van het Strategische Defensie Initiatief (SDI) in de begroting 1986 3,7 miljard dollar uitgetrokken.

Wemberger zei dat dit programma in onderhandelingen nooit als wisselgeld zal kunnen worden gebruikt. Hij gelooft niet dat de Sovjetunie ook maar enigszins geneigd zou zijn om haar kernwapenarsenaal te verminderen, als de VS hun onderzoek naar ruimtewapens opgeven.

„Wij hebben akkoorden met hen gesloten, maar zij hebben nooit iets verminderd. Zij lieten alleen akkoorden toe die het mogelijk maakten hun expansie voort te zetten langs de wegen die zij al tevoren besloten te willen volgen", zei hij. JOHANNESBURG (DPAAFP) - De eerste kerncentrale van Zuid-Afrika die in Koeberg bij Johannesburg staat, is stilgelegd nadat er onregelmatigheden waren gevonden in de buizen van het koelsysteem van een van de twee reactors van de centrale. De reactor was nog aan het proefdraaien, maar het defect is voor de maatschappij aanleiding geweest om de andere reactor, die wel vol in bedrijf was, ook stil te leggen.

LUXOR (ANP) - Uitlatingen van leiders van de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO) dat de Palestijnse opvattingen over resolutie 242 van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties niet zijn gewijzigd, kunnen de zaak om te komen tot een vredesproces op losse schroeven zetten. Dit heeft de Nederlandse minister van buitenlandse zaken. Van den Broek, donderdag verklaard na besprekingen met de Egyptische president Moebarak.

De Nederlandse bewindsman was in Luxor voor een toeristisch bezoek. In Ismailia had de minister eerder de Egyptische president bezocht. Deze vroeg Nederland en de EG om actieve steun aan het vredesproces in het Midden- Oosten, dat met het akkoord tussen Jordanië en de PLO een nieuwe impuls heeft gekregen. Minister Van den Broek verklaarde later dat uitlatingen van Abou Jihad, de tweede man van de PLO, dat hun opvattingen over resolutie 242 niet zijn gewijzigd, het proces niet kunnen schaden. De PLO was voorheen niet bereid de resolutie 242, waarin Israël impliciet wordt erkend, te aanvaarden omdat het Palestijnse probleem daarin is omschreven als een vluchtelingenprobleem.

Bijna twee en een halve eeuw geleden waren er in de Javaanse havenstad Tanajong Priok bij Batavia ook al Chinezenrellen. Het bloedbad'waarbij 10.000 doden te betreuren waren - ontpopte zich als een ware opstand tegen de Nederlanders.

De Soesoehoenan van Kartasoera koos de zijde van de opstandelingen. Inmiddels was dit Pakoe Boewono II 'spijker der wereld'. Vanwege zijn hulp aan de opstandelingen staken de Nederlanders zijn paleis in brand. Enkele kilometers oostelijker stichtte hij in een kleiner gebied een nieuwe residentie: Soerakarta of Solo.

Dit is het paleis dat onlangs in vlammen opging. Soesoehoenan betekent letterlijk: 'die men knielend nadert. Zijn paleis is door de Nederlanders altijd als een enclave behandeld, waar men de Javaanse wetten en tradities volledig respecteerde, inclusief het knielend naderen van de vorst.

In 1755 stichtte een oom van Pakoe boewono II een kraton (dat is een paleis met alles er om heen) in Djokja, het tegenwoordige Djokjakarta. Deze tweespalt werd door de Nederlanders flink gevoed. Naat de Soenan (zo kortte men Soesoehoenan af) van Solo was er op Midden-Java nu ook de Sultan van Djokja.

Meer dan leenmannen zijn de Sultan en de Soenan niet geweest. Tijdens de zogenaamde Java-oorlog in de vorige eeuw, steunde de Soenan van Solo de Nederlanders tegen gewapende opstandelingen.

Na de Tweede Wereldoorlog koos de Sultan van Djokja de zijde van het gewapende verzet tegen de Nederlanders. Zijn kraton werd tijdens de politionele acties met tanks bestormd. Sultan Hamenpkoe Boewoiiu IX wilde alleen vanaf de paleismuur - neerkijkend op de Nederlanders - onderhandelen.

De Soenan van Solo wedde op het verkeerde paard. Hij koos de zijde van de Nederlanders, die hij tijdens de tweede politionele actie met een grandioze receptie in de kraton ontving. In 1950 verloor hij bij de onafhankelijkheid van Indonesië al zijn gezag. Djokja bleef semi-autonoom en de Sultan werd vanwege zijn inspanningen in het verzet vicepresident.

Bovenop de smet op de stad Solo vanwege dit verleden, kreeg het in de jaren zestig opnieuw een negatief stempel opgedrukt. De hele glorie van de onafhankelijkheid was min of meer door Jakarta en Djokjakarta opgestreken. Het onbehagen hierover in Solo vertaalde zich in een massale aanhang voor de KPI, de communistische partij van Indonesië.

Weer stond Solo aan de verkeerde kant, want met de komst van generaal Suharto werd de KPI verboden en werden vele aanhangers van deze partij opgepakt.

WASHINGTON (Reuter-AFP-UPI-DPA) - De Verenigde Staten hebben zich ten doel gesteld het linkse sandinistische bewind in Nicaragua te verwijderen tenzij dat bewind zijn huidige communistische structuur wijzigt. Dat heeft president Reagan gezegd op de eerste persconferentie van zijn tweede ambtstermijn. Op de vraag of het zijn doel is het sandinistische regime te verwijderen tekende Reagan aan: „Verwijderen als het gaat om zijn huidige structuur waarin het een communistische totalitaire staat is".

Toen hem daarna herhaaldelijk gevraagd werd of hij daarmee de omverwerping van de sandinistische regering bepleitte, wilde Reagan alleen zeggen dat hij de mensen die hadden gestreden tegen de verdreven dictator Somoza, de vrijheden wil teruggeven die zij in 1979 verkregen maar die weer werden afgenomen door hun sandinistische leiders.

Volgens Reagan zal hij niet oproepen tot een omverwerping van het sandinistische bewind als zij hun bondgenoten uit de strijd tegen Somoza terughalen in de regering en terugkeren naar hun oorspronkelijke democratische doelstellingen, zoals vrije verkiezingen en een vrije pers. ~De huidige regering was één element van de revolutie tegen Somoza. De vrijheidsstrijders zijn de andere elementen", aldus Reagan. Met vrijheidsstrijders bedoelt hij de zogeheten 'contra's' die met steun van de VS een guerrilla voeren tegen de sandinisten.

Het Congres weigert nog langer financiële steun te geven aan deze rebellen. Reagan zei hierover dat het Congres niet begrijpt wat hij hoopt te bereiken in Nicaragua. Het sandinistische bewind is niet^ gekozen door het volk. Washington heeft daarom de plicht de 'contra's' te helpen. „Wij willen dat ze een kans hebben de democratie te krijgen waarvoor ze hebben gevochten", aldus Reagan.

De president begon zijn op de televisie uitgezonden persconferentie met het voorlezen van een verklaring dat de Amerikaanse economie in 1984 een onverwacht sterke groei van 6,9 procent te zien heeft gegeven. „Het beste resultaat in een jaar... sinds 1951", aldus Reagan die beloofde „deze economische expansie te zullen handhaven en beschermen".

Reagan maakte verder duidelijk dat hij er nog steeds niet aan denkt de belastingen ■te verhogen om op die manier het begrotingstekort, dat dit jaar waarschijnlijk zal oplopen tot een recordbedrag van 222 miljard dollar, te verminderen. Volgens hem hebben de Amerikaanse kiezers hem bij de verkiezingen van vorig jaar een mandaat gegeven om het tekort terug te brengen zonder de belastingen te verhogen. „Deze kwestie is besproken en beslist op 6 november".

Reagan herhaalde zijn oproep de regeringsuitgaven voor 1986 te bevriezen op het huidige niveau. Dit voorstel is omstreden, onder meer in het Congres, omdat het Witte Huis vooral wil korten op de binnenlandse programma's terwijl de militaire bestedingen zullen stijgen.

Inzake de kwestie van de ruimtewapens zei president Reagan dat hij bereid is te zijner tijd met de Sovjetunie te spreken over garanties dat de VS geen eenzijdige voordelen nastreven met het de uitvoering van het zogeheten Strategische Defensie Initiatief' (SDI).

Reagan herhaalde verder de beschuldiging dat de Sovjetunie de wapenovereenkomsten met de VS schendt. De Amerikaanse regering houdt zich nog steeds aan die verdragen, maar ze zal binnen enige maanden besluiten of ze zich niet bij Moskou moet aansluiten' wat het schenden van de verdragen betreft.

Washington moet binnenkort beslissen of het een aantal oude, vanuit onderzeeërs te lanceren raketten zal vernietigen om binnen de beperkingen van het Salt-2 verdrag te blijven wanneer later dit jaar een nieuwe Trident-on-

derzeeër in gebruik wordt genomen. Met zijn opmerking verwees president Reagan kennelijk naar dit komende besluit.

De Amerikaanse president maakte duidelijk dat hij geen actie zal ondernemen om een verdere stijging van de hoog opgelopen dollarkoers te voorkomen. Van de zijde van de handelspartners wordt hierop aangedrongen. Maar volgens de president zullen hun financiële problemen vanzelf verdwijnen als zij zich economisch weten te herstellen van de crisis van de afgelopen jaren. „Ik denk dat het huidige probleem van de dollar er in feite op neerkomt dat onze handelspartners er niet' in geslaagd zijn ons economisch herstel bij te benen".

Op de vraag of hij overweegt iets te doen aan de schadelijke effecten die de sterke dollar heeft op de Amerikaanse exportindustrie antwoordde Reagan dat 'gestoei' met de waarde van de dollar de inflatie opnieuw zal aanwakkeren.

Na aanslagen op Chinej*f in de havenstad Tanjun Priok en de bomaanslag op 't Borobudur, hebben de fanatieke moslims op Java »«t er niet bij laten zitten. onlangs brandde een van Je bekendste paleizen op 'ava af. Het is het paleis J*n de Soesoehoenan van 4°lo, dat dateert uit de 18e *»w. Het is niet de eerste *er in de geschiedenis dat ?*Jn paleis afbrandde. De van Soesoe°enan van Solo werd in Jt verleden door dermate V^ figuren gevoerd, dat J*ar vermoedelijk ons Neenandse woord snoes***n' van afgeleid is.

Zoals bekend werd Indië de komst van de Neder- Voi:ers geregeerd door vele Cq^64s S(>ot de Oost-Indische vrede met Amanghe el'1aIt. 1' Soesoehoenan van . Middenjavaanse rijk Maniee 1' 6?r nem waren er wel lUjƒ.Srillige vorsten geweest, ha J: deze Amangkoerat sloeg bij . 'edereen in wreedheid. VeW, en wiJle slachtte hij derd nt6n af' en liet hiJ hon" l«üiwn m°^ammedaanse gees«*C T zeep helpen- Re»ier d g d.reven in de Solo-ri*'enli k ken van vele aan" «tierjn .?^n favoriete vrouw hond' -jlet de Soesoehoenan *en s van ziJn andere vrou- Jra«vn,een kooi boven haar Het !.erhongeren. öDj aJfsxdan ook geen pretje v°rst t Nederlander met de '«n. £Nene J^oeten onderhandelt _e, an Goens wist daar bee0 ad °P: toen hij er eens draa; m°est, nam hij een tijd vegeltJe mee. Vanaf die Piet rr, n°°nde de vorst zich "" het er zonder draaiorgeltje bl°«ddr10Penbaar- En °m de "^r tp!ige heerser nog e Plezieren liet hij zijn soldaten goochelkunsten doen.

Eén van hen ~at naer schijn wel ses pond capock en spooch gedurich vuur ende eijndelijck veel gecouleurde linten, naelden, spelden ende geit uyt syn hals. Dit alles behaegde den Soesoehoenan soo, dat hij dickmael seer hartelijck daerom lachte". Een merkwaardige snoeshaan dus. Tenslotte raakte hij door de drank en de opium in een staat van verdwazing. Als een geitenhoeder liep hij met een stuk of wat geiten over het paleisplein rond.

Bij de brand is vermoedelijk ook au portret van ac snoesnaan van Solo verloren gegaan. Op dit portret is hij getooid met een oranje sjerp en vol behangen met meest Nederlandse ridderordes. Door de brand zijn tevens gouden sculpturen, kristallen kandelaars en zeldzaam porcelein verloren gegaan.

Het afgebrande paleis diende als museum, als ruimte voor plechtigheden en als woning voor de Soesoehoenan. Het torentje diende speciaal voor de vorst om afspraken te maken met de godin van de zuidelijke zeeën.

Solo maakt als stad een wat verwaarloosde indruk. Het leven is er stil blijven staan. Misschien dat het verleden grote investeerders afschrikt.

Door de verwaarlozing krijg je in Solo echter wel het beeld te zien van een Javaanse stad. Jakarta en Djokjakarta worden door vernieuwingen steeds meer verpest. Ook het paleis van de 'Snoeshaan' van Solo maakte een uiterst verwaarloosde indruk. Het originele dak was vervangen door golfplaten, die al flink aan het doorroesten waren.

Een deel van het paleis was opengesteld voor het publiek. Het tentoongestelde maakte zon verwaarloosde indruk,

dat je haast je toegangsgeld te rug zou vragen.

Prachtige Wajang-poppen hingen verschimmeld achter glas. Grote koetsen verkeerden in vervallen staat, kapok en stro puilde uit de zittingen. Op de portieren was nog wel het beeldmerk van de VOC te zien. In grote vitrines stoord hier en daar een vaas of hing een kris (een Javaanse sabel).

KAAPSTAD/JOHANNESBURG (RTR-UPI) - Zwarten met woonvergunning in drie woonoorden rond Kaapstad zullen recht van pacht voor een periode van 99 jaar krijgen. Dit zijn de oorden Langa, Nyanga en Guguletu, zo heeft de Zuidafrikaanse minister G. Viljoen voor zaken betreffende zwarten bekendgemaakt. Crossroads, een grotendeels illegale vestiging van 60.000 mensen, noemde de minister echter niet. Daar vielen in de afgelopen dagen 18 doden en 230 gewonden als gevolg van botsingen tussen zwarte bewoners en de politie. Minister Viljoen verklaarde wel regelingen te hebben , getroffen om voor het eerst persoonlijk met leiders in Crossroads te gaan spreken. Dit om tot een ordelijk vertrek van de bewoners uit deze „illegale en onhygiënische woonsituatie" te bereiken.

Het jongste besluit van de regering, ook al zou Crossroads er niet onder vallen, lijkt toch een belangrijke concessie, daar de regering eerst

alle Afrikanen rond Kaapstad

wilde onderbrengen in een groot, nieuw woonoord, Khayelitsa, dat verder van Kaapstad ligt.

De nieuwe maatregel zou gelden voor ongeveer de helft van de in totaal 250.000 Afrikanen die rond Kaapstad verblijven.

Mensen die zich illegaal hebben gevestigd rond Kaapstad hebben steeds geweigerd naar nieuwe huizen in Khayelitsa te gaan. Zij vrezen dat daar de huren en vervoerskosten hoger worden. Inwoners van Crossroads vrezen daarnaast vooral het verloren gaan van de 'gemeenschapszin' die in de afgelopen elf jaar in dit oord is ontstaan.

Het Verenigde Democratische Front (UDF) van zwarten tegen apartheid meent dat het besluit van de regering een paniekreactie vormt op de ongeregeldheden en dat de overheid daarmee een wig wil drijven tussen 'legale' en 'illegale' zwarten.

Na de vernielingen aan bezittingen van Chinezen in de havenwijk van Jakarta en de aanslag op de Borobudur is nu ook het paleis van Solo doelwit geworden van fanatieke moslims. De geschiedenis biedt genoeg aanknopingspunten om juist dit paleis als doelwit uit te kiezen.

Misschien ook dat juist deze aanslag een protest is tegen het gezapige mohammedaanse sfeertje in Solo, waar je rustig een kerk en een moskee naast elkaar kunt aantreffen.

De regering in Djakarta wordt steeds onverzoenlijker tegenover de fanatieke moslims, die het land bij de toeristen in een kwaad daglicht kunnen stellen. Aan interne onrust heeft Suharto beslist geen behoefte.

Deze maand werd Salman Hafidz, een leider van de Indonesische moslim-groepering 'Imron', door een vuurpeloton van elf man geëxecuteerd. Hij werd op een geheime plaats begraven. Eerder had Suharto een gratieverzoek afgewezen. In maart 1983 werd Hafidz ter dood veroordeeld wegens een aanslag op een politiebureau in Bandung. Hierbij kwamen drie mensen om het leven.

Bij de paleisbrand in Solo zijn geen slachtoffers gevallen, omdat het museum op het moment van de brand geslo-

ten was

De Amerikaanse ambassadeur in Zuid-Afrika, Nickel, heelt Zuid-Afrika de verzekering gegeven dat de regering van president Reagan niets zal nalaten om te voorkomen dat strafsancties aan hun land worden opgelegd om het opgeven van de apartheid af te

dwingen

Nickel, die zich richtte tot Afrikaanse zakenlieden, zei dat sancties naar alle waarschijnlijkheid een vicieuze cirkel van rebellie en onderdrukking versneld naderbij zou brengen.

De economische bezuinigingen die van sancties het waarschijnlijke gevolg zouden zijn, zouden leiden tot polarisatie en politieke spanningen, zouden de economische groei van Zuid-Afrika afremmen, de werkgelegenheid onder zwarten verminderen en de kans op vreedzame verandering verkleinen, aldus de ambassadeur.

Het Amerikaanse Congres zou vergaande maatregelen overwegen ter restrictie van de economische banden met Zuid-Afrika, zoals een verbod op investering en de verkoop van de gouden 'Krugerrand' in de Verenigde Staten.

SAINT-RAPHAEL (AFP) - Een zakenman van Nederlandse afkomst, de 67-jarige R. R. P., is in het venster van zijn huis in Puget-sur-Argens bij Frejus in het zuidoosten van Frankrijk, met twee schoten uit een geweer om het leven gebracht. Dit is van de zijde van poltiie in Toulon vernomen. Het slachtoffer was sinds 1976 verwikkeld in een proces dat was aangespannen door een zakenman, Jean-Louis Liardon, aan wie hij voor 1.200.000 frank een botenbedrijf aan de nieuwe haven van Saint-Raphael had verkocht.