Nederlands dagblad : gereformeerd gezinsblad / hoofdred. P. Jongeling ... [et al.]

TEHERAN/BAGDAD (AFP BTR DPA-UPI) - Bij een -elfrooordaanslag tijdens het vrijdaggebed op het universiteitsterrein van Teheran zijn jes doden en 10 gewonden gevallen. President Ali Chamene i, die het wekelijkse vrijdaggebed leidde, dreigde Irak met zware vergeldingsacties indien Bagdad zijn aanvallen blijft opvoeren. De strijd in de moerassen van zuid-Irak ging onverminderd voort en Zowel Irak als Iran bestookte burgerdoelen van de tegenstander.

Een man die explosieven op zijn lichaam had vastgehecht, begaf zich temidden van de gelovigen op de campus van de universiteit van Teheran en blies zichzelf daarna op. De zeer krachtige explosie leidde slechts tot een onderbreking van enkele minuten van de toespraak van president Chamene'i. Onder de duizenden toehoorders brak geen paniek uit en Chamene'i beschuldigde misdadige „Munafiqeen" („huichelaars" - leden van de links-islamitische oppositiebeweging Mujahedien Khalq) die samenwerken met Bagdad ervan de aanslag te hebben uitgevoerd.

Irak heeft gemeld dat tankeenheden zijn opgerukt in de Huwaizah-moerassen in het zuiden van het land. Bij de opmars zou het grootste gedeelte van de regio zijn heroverd op Iraanse troepen, die met een offensief trachten de strategisch belangrijk gelegen snelweg tussen de havenstad Basra en de Iraakse hoofdstad Bagdad te veroveren. Iran meldde op zijn beurt dat het offensief voorspoedig verloopt en dat de Iraanse troepen terreinwinst hebben geboekt.

Reizigers uit de omgeving van de moerassen vertelden dat bij de strijd tientallen vliegtuigen en helikopters werden ingezet. Tankcolonnes waren op weg naar het strijdtoneel, aldus ooggetuigen. Iraakse militaire woordvoerders lieten doorschemeren dat de Iraanse pogingen om een bruggehoofd te vestigen bij Huwaizah grotendeels zijn mislukt. Beide partijen gaven zoals gebruikelijk uiterst tegenstrijdige communique'suit.

AMERSFOORT (ANP) - Het Amersfoortse installatiebedrijf Flakt tekent cassatie aan bij de Hoge Raad naar aanleiding van de veroordeling van het Amsterdamse Gerechtshof over het afgeven van twee zogenoemde niet-jood verklaringen. Dit deelde directeur R.W. Dijk van het Amersfoort.se bedrijf mee.

Flakt deed enkele jaren geleden aanvragen voor een visum voor werknemers die in Saoedi-Arabië werk moesten verrichten aan telefooncentrales gepaard gaan met brieven waarin stond dat de betrokken werknemers geen binding hadden met de staat Israël en waaruit ook was op te maken dat ze niet de joodse gods- Odienst aanhingen. Het Centrum voor Informatie en Documentatie over Israël diende daarop een strafklacht in. Via de rechtbank in Amersfoort en het Gerechtshof in Utrecht kwam de zaak bij de Hoge Raad, die die verwees naar het Gerechtshof in Amsterdam. Het Gerechtshof veroordeelde jl. donderdag Flakt tot een geldboete op grond van een wetsartikel dat het maken van onderscheid verbiedt. Volgens Flakt-directeur Dijk is van enig discriminatoir handelen van het bedrijf _een sprake. Het artikel 429 quarter, waarop het Amsterdamse Gerechtshof de veroordeling baseerde, is naar z'jn mening hier niet van toe- Passing. Obk steekt het Dijk dat het Amersfoortse bedrijf als enige is overgebleven. Het Centrum voor Informatie en Documentatie Israël had ge'ijksoortige strafklachten ■jgediend tegen een bouwbedrijf en het Nederlands Centrum voor Handelsbevordenng, maar die zijn om verkillende redenen niet bestraft.

MANAGUA (RTR) - In antwoord op de Sovjethelikop'ers van het Nicaraguaanse leger hebben de Nicaraguaanse febellen de beschikking gekregen over verscheidene '"chtdoelraketten. Dit is meegedeeld door de militaire com- mandant van de 'contra's'. Enrique Bermudez, de com- mandant van het Nicara«uaans Democratisch Front 11 DN), zei tegenover verslagers dat de raketten klein j* draagbaar waren en dat ze Konden worden afgevuurd met een bazooka.

2 religie en onderwijs °^yerhaus roept op tot v°rrning belijdende kerk 3 B^nen-/Buitenland Redelijke planning in feii e Wereld schiet tornen tekort" 4 Varia Mjk eens . prentenboeken! S J^keer/Gezin "nen aan open water heeft S_,zrton-eneen «-naduwzijde

STOCKHOLM (AFP-DPA) - Het Oostblok heeft tijdens de Europese ontwapeningsconferentie in Stockholm gereageerd op voorstellen die het Westen onlangs heeft gedaan over het wederzijds informeren over manoevres.

De Nederlandse minister van defensie, J. de Ruiter die als eerste minister van de 35 landen die aan de sinds januari 1984 bezig zijnde conferentie deelnemen de bijeenkomst bezoekt, noemde de reactie een 'signaal' dat de Oosteuropese landen over concrete maatregelen willen discussieren.

De Tsjechoslowaakse afgevaarde, Oldrich Pavlovski, stelde voor dat men voortaan 30 dagen tevoren oefeningen aankondigt waar meer dan 20.000 soldaten aan meedoen.

De regering-Reagan heeft zich in lovende bewoordingen uitgelaten over het Belgische besluit om overeenkomstig de plannen van de NAVO deze maand te beginnen met de plaatsing van Amerikaanse kruisraketten. „Wij prijzen de standvastigheid van de Belgen om het besluit tot plaatsing te nemen', zei woordvoerder Larry Speakes van het Witte Huis. „Wij denken dat het aanzienlijk effect zal hebl.en op de besprekingen in genève", zei hij.

Speakes voegde er aan toe dat de beslissing de „vastbeslotenheid van het NAVObondgenootschap" bewijst. „Het geeft aan dat de Belgische regering bereid is haar toezeggingen aan de NAVO na te komen en wij denken dat zulke stappen kunnen leiden tot vruchtbare wapenbeheersingsonderhandelingen."

Speakes sprak tenslotte de hoop uit dat de regering van Nederland ook tot plaatsing van zijn aandeel in de 572 kruisraketten en Persing 2's in West-Europa zal besluiten.

Op de zetel van de NAVO in Brussel verklaarde men dat de Belgische beslissing „de samenhang in het Atlantisch Bondgenootschap versterkt". Een Westeuropese diplomaat sprak van een „duidelijk signaal" in de richting van de Sovjetunie.

Bij de NAVO verwacht men een „psychologisch offensief" van de Sovjetunie om de aarzeling in de publieke opinie in West-Europa over de plaatsing van kernwapens uit te buiten en de banden tussen de Verenigde Staten en hun 'bondgenoten te verzwakken. Maar „de Belgische beslissing maakt een dergelijke operatie veel moeilijker", aldus een Westeuropese diplomaat.

LOS ANGELES/AUGSBT. RG (AFP-DPA-UPI) - Het Amerikaanse leger was op de hoogte van het feit dat Jozef Mengele zich na de oorlog verborgen heeft gehouden in het dorpje Autenried in Beieren. Deze beschuldiging is geuit door het Simon Wiesenthalcentrum in Los Angeles. Het centrum heeft beslag weten te leggen op enkele legerdocumenten op grond waaruit een en ander zou blijken.

De voorzitter van het centrum, rabbijn Marvin hier. heeft in een vraaggesprek met de Washington Post verklaard dat gegevens vanuit Los Angeles voor de officier van justitie in Frankfurt aanleiding waren een onderzoek in Autenried in te stellen.

, Het dorpje ligt op 12 kilometer van de woonplaats van Mengele, Gunzberg.

De hele vorige week al zit de vrouwelijke helft van het Schoonrewoerdse ooievaarsechtpaar op het nest te wachten op de terugkeer van het mannetje uit Afrika. Het mannetje behoort als eerste het nest in bezit te nemen en het vrouwtje enkele dagen later, hetgeen dit jaar dus niet gebeurd is. De bevolking van het dorp wacht nu vol spanning op de dingen die komen gaan...

DEN HAAG (ANP) - Premier Lubbers is tevreden over het rakettenbeslu.it van de Belgische regering, „ook al steekt het kabinet er niet de vlag bij uit".

Lubbers zei het eens te zijn met zijn Belgische ambtgenoot Martens dat in de huidige situatie geen aanleiding is van het voorgenomen plaatsingsschema af te wijken. Evenals Martens meent Lubbers dat de onlangs hervatte onderhandelingen in Genève niet op korte termijn resultaat zullen opleveren. Volgens Lubbers wordt door het Belgische besluit vanuit het Westen het signaal aan Moskou gegeven, dat de Sovjetunie niet mag verwachten dat zonder enige actie van haar kant veranderingen worden aangebracht in het plaatsingsschema van de NAVO. „Dat geldt voor de houding van België, dat geldt evenzeer voor de houding van Nederland." Lubbers wees erop dat het besluit van de Nederlandse regering van 1 juni vorig jaar niet is opgehangen aan de onderhandelingen in Genève. De beslissing van de Belgische regering betekent volgens Lubbers dan ook niet dat daarmee plaatsing in ons land automatisch dichterbij is gekomen. Als ons land per 1 november zou besluiten tot plaatsing over te gaan, omdat de Russen meer SS 20's hebben gestationeerd, kan daarvan volgens Lubbers een positieve werking uitgaan op de besprekingen. .Vanuit die tussenfase zou dan verder kunnen worden onderhandeld", denkt Lubbers.

Lubbers wilde niet ingaan op gegevens als zouden de Russen er sinds het Nerderlandse 1 juni-besluit 33 SS 20's hebben bijgeplaatst. Minister Van den Broek en ik houden die taximeter niet bij, aldus de premier. Voor Nederland is de situatie per 1 november bepalend, niet tusstijdse gegevens, zo zei hij.

Hij meent dat van het besluit een positief signaal kan uitgaan naar de Sovjetunie om te komen tot een vermindering van het aantal SS 20-raketten.

Voor de Belgische ambassade in Den Haag is een demonstratie gehouden toen bekend werd dat België nog dit jaar over gaat tot plaatsing van kruisraketten.

Moskou - De beslissing van de Belgische regering om 48 kruisraketten op te stellen betekent een extra obstakel voor pogingen om bij de ontwapeningsbesprekingen in Genève tot een akkoord te komen. In een snelle reactie op het besluit van de regering-Martens zegt het Sovjetpersbureau Tass dat dit besluit is genomen onder de druk die de Verenigde Staten op hun bondgenoten uitoefenen en tegen de wil van het Belgische volk.

Afgelopen zondag zou in België inderdaad een grote vredesdemonstratie worden gehouden. Diverse groepen spraken zich tegen het regeringsbesluit uit. Het Belgische socialistische vakverbond ABVV bijv. heeft „met verontwaardiging" kennis genomen van het regeringsbesluit aangaande de plaatsing van raketten. In een verklaring zegt het ABVV dat er opnieuw een zeer grote kans is gemist om een belangrijke stap te zetten op de weg naar vrede en ontwapening. Het vakverbond blijft ervan overtuigd dat enkel vertrouwenwekkende maatregelen kunnen bijdragen tot het slagen van de vredesonderhandelingen in

Genève

DEN HAAG (ANP) - Staatssecretaris Van Houwelingen (defensie) kiest voor de Amerikaanse Seasparrow als luchtafweersysteem op de acht nieuwe M-fregatten. De totale kosten voor deze geleide wapensystemen bedragen 305 miljoen gulden. Dit heeft de met de zorg voor het materieel belaste bewindsman in een brief aan de Tweede Kamer meegedeeld.

De Seasparrow is in aangepaste vorm al in gebruik bij andere NAVO-landen. De verticale lanceerinrichting is gezamenlijk ontwikkeld door industrieën uit de Verenigde Staten, Nederland, België, Noorwegen en Denemarken. Het systeem bestaat voor het grootste deel, ongeveer 60 procent, uit door de Nederlandse industrie ontwikkelde en te produceren delen. Het Europese aandeel in deze uitvoering bedraagt ongeveer 70 procent.

Volgens de staatssecretaris heeft de aanschaf van de Seasparrow bovendien het logistieke voordeel dat andere Nederlandse fregatten, met uitzondering van die van de Van Speyk-klasse, al zijn uitgerust met hetzelfde systeem maar dan met draaibare lanceerinrichting.

De belangrijkste concurrent van het Amerikaanse wapen, de Britse Seawolf, is voor de staatssecretaris afgevallen na een vergelijkend onderzoek door deskundigen van de Britse en de Nederlandse marine. De Seasparrow kwam voor de luchtverdediging van de M-fregatten als beste uit de bus.

In de brief spreekt de staatssecretaris zijn spijt uit over in dit geval mislukte samenwerking op materieel gebied tussen de Britten en ons land. Het is wel tot afspraken gekomen overcompensatie-orders in geval de marine zou hebben gekozen voor de Seawolf.

De Nederlandse industrieële betrokkenheid, via Fokker, het Amersfoortse Bronswerk en Philips-dochter HSA in Hengelo, brengt volgens Van Houwelingen bij de produktie van het Seasparrow-systeem aanzienlijk meer op dan de waarde van de Nederlandse bestelling voor de Koninklijke Marine. Fokker en Bronswerk treden namelijk als enige leverancier op voor de door hen te produceren systeemdelen, HSA' levert een aandeel in de Nederlandse versie. De produktie van de verticale lanceerinrichting voor de acht tregatten geeft, volgens een berekening van defensie, ongeveer 112.000 mensuren werk. Voor de onderdelen die niet in Nederland worden gefrabriceerd, heeft de Amerikaanse producent Praytheon 10 procent compensatie gegarandeerd.

Volgens defensie kost de Britse Seawolf ongeveer tien procent meer als niet alleen de aanschafkosten maar ook alle bijkomende uitgaven worden berekend. Belangrijke factor voor Van Houwelingen is verder dat het NATO Seasparrow-systeem in staat is niet alleen het schip waarop het is geplaatst tegen luchtaanvallen te beschermen maar ook onder escorte meevarende schepen. De Seawolf is ontworpen voor de zelfverdediging van het schip.

Van Houwelingen wil op korte termijn, na eventueel mondeling overleg met de Vaste Kamercommissie voor defensie, het Amerikaanse systeem aanschaffen. Die haast is noodzakelijk omdat van de eerste twee fregatten die kiel al is gelegd.

ROTTERDAM (ANP) - De gemeente Rotterdam gaat de komende jaren tussen de 168 en 193 miljoen gulden investeren in de herstructurering van de stukgoedsector. Het gaat daarbij om investeringen in verouderde terreinen en kades en voorfinanciering ten behoeve van investeringen van individuele bedrijven. Daarmee en met de investeringen van de bedrijven kunnen tot het jaar 2000 bijna 3200 directe en indirecte arbeidsplaatsen op een totaal van 16.500 worden behouden.

Het college van B en W van Rotterdam is akkoord gegaan met een voorstel aan de gemeenteraad om in 92,7 miljoen gulden voor infrastructurele investeringen in de periode 1985-1989 ter beschikking te stellen. Daarnaast krijgt het bedrijf Seaport een voorfinanciering van 25 miljoen gulden voor een versneld vertrek uit de oude havengebieden naar de Brittanniëhaven. De gemeenteraad neemt op 2 mei een beslissing over dit voorstel. De totale voorfinanciering zal oplopen tot 75 a 100 miljoen gulden.

De vier grote concerns in de Rotterdamse haven (Nedlloyd, Internatio Muller, Furness en Pakhoed) zijn inmiddels tot overeenstemming gekomen over een ruil- en koopactie van terreinen van hun dochterondernemingen in het Eemhavengebied.

V__/NS land telt momenteel circa 750 gemeenten. Dat zijn er in het verleden aanzienlijk meer geweest. Na de Tweede Wereldoorlog lag het aantal nog boven de 1000. Door samenvoeging van gemeenten en gemeentelijke herindelingen is dat aantal gestadig teruggelopen. Laatstelijk werden grootscheepse herindelingen doorgevoerd in Friesland, de Hoekse Waard, de Krimpenerwaard en Zuid- Limburg. De Alblasserwaard is in behandeling bij de Tweede Kamer. In andere landsdelen zijn herindelingen in voorbereiding.

Zulke wijzigingen voltrekken zich niet zonder slag of stoot. Veel gemeenten vechten tot het laatst voor hun zelfstandig voortbestaan. Soms bereiken ze, dat de Tweede Kamer via een amendement de grenzen nog iets anders legt dan was voorgesteld. Maar dat blijven incidentele beslissingen.

Vorige week sprak de Tweede Kamer fundamenteler over dit beleid. Waar willen we naar toe? Zijn we wel op de goede weg. Een rapport over de resultaten van de herindeling van Zuid- Limburg had duidelijk gemaakt dat de balans bepaald niet enkel positief was. De financiële gevolgen waren tegengevallen en er was vervreemding tussen burgers en bestuur.

Niettemin meende minister Rietkerk op de ingeslagen weg te moeten doorgaan. Hij acht bij de toenemende lokale overheidstaken grotere gemeenten noodzakelijk; een gemeente met minder dan 10.000 inwoners acht hij niet meer voor haar taak berekend. Zijn eigen partij, de VVD, en de PvdA steunen hem in deze visie; het CDA en de meeste kleinere fracties hebben grote twijfels.

\mJOK naar onze mening is de aanpak van de regering te technocratisch. Er wordt te weinig rekening gehouden met het waardevolle van het historisch-eigene als samenbindend element in de lokale gemeenschap. Dat wil men ook tot uitdrukking gebracht zien op bestuursniveau. In een kunstmatig gevormde bestuurseenheid is dat veel moeilijker.

Dat wil niet zeggen dat elke ingreep af te wijzen is. De ontwikkeling van een gebied kan het noodzakelijk maken dat het gebied van twee gemeenten vanuit één centrum wordt bestuurd. Dan vloeit de ingreep voort uit een gegroeide verstrengeling.

Het is ook waar, dat aan te kleine gemeenten bezwaren kleven, Een illustratie daarvan troffen we aan in het SGP-blad 'De Banier', waarin een wethouder van Molenaarsgraaf wordt geïnterviewd. Deze gemeente in de Alblasserwaard met nog geen 1000 inwoners wordt met opheffing bedreigd.

Wethouder Baan zegt daarvan: „'t Is nog een (h)echte dorpsgemeenschap en we zitten ér voor het algemeen belang. Ik vrees echter dat bij een eventuele samenvoeging van gemeenten dit niet meer zo sterk zal zijn. Alles wordt dan veel afstandelijker." Maar tegelijk erkent hij: ~We kennen elkaar eigenlijk te veel. Je opdracht, als wethouder, is het algemeen belang te dienen en niet het persoonlijke. Doordat de afstand tussen de mensen erg klein is, geeft dit wel eens moeilijkheden. Dat moet je wel leren."

lET bezwaar van te kleine gemeenten wordt hier goed aangeduid. Maar tussen de 975 van Molenaarsgraaf en de 10.000 van minister Rietkerk zit nog veel ruimte. De laatste grens betekent dat in de meeste delen van Nederland weinig overblijft van de huidige indeling. Dan wordt te weinig rekening gehouden met de eigen ontwikkeling die elke gemeente heeft gehad.

Een (toegegeven: extreem) voorbeeld is de Noordoostpolder. Dat is één gemeente met wel tien dorpen. Dat was geen bezwaar; deze plaatsen hadden alle eenzelfde karakter en geschiedenis. Maar op de rand van die polder ligt nog een heel kleine gemeente: Urk. Wie van strakke kaartbeelden houdt, zou zeggen: voeg dat maar bij de N.O.P. Maar het betreft hier twee gemeenten met een totaal verschillende geschiedenis en daardoor heel verschillende bevolking.

Gelukkig zit Urk boven de 10.000-grens, zodat het het zwaard van minister Rietkerk niet hoeft te vrezen. Maar niet het domme getal, doch de mate van eigenheid van een gemeente behoort hier de doorslag te geven.

Een kleine gemeente mag een wat minder gespecialiseerd ambtenarenapparaat hebben, er is vaak wel een hartverwarmende betrokkenheid van de bevolking bij gemeentelijke zaken en dat vergoedt veel. En worden grote gemeenten altijd zo perfect bestuurd? Amsterdam liet de administratie van het Grondbedrijf in het honderd lopen, Rotterdam die van het Energiebedrijf. In beide gevallen ging het om tientallen miljoenen guldens die door de vingers gegleden waren. Laat het plaatselijk bestuur dicht bij de mensen blijven, daarmee is de democratie het beste gediend. JPdV

DEN HAAG (ANP) - Premier Lubbers ziet in het Centraal Economisch Plan dat dezer dagen uitkomt een rechtvaardiging voor het voorstel van minister Ruding (financiën) op de begroting voor volgend jaar meer te bezuinigen dan de zeven miljard meer wordt omgebogen.

Uit het plan dat de economische ontwikkeling voor dit jaar beschrijft, blijkt volgens de premier dat ondanks de bezuinigingen de verlaging van de overheidsuitgaven beduidend langzamer verloopt dan het kabinet gewenst acht. Dat komt, doordat er naast de gerealiseerde ombuigingen sprake is van een aantal extra uitgaven en tegenvallers op een aantal beleidsterreinen.

Volgens Lubbers schetst het plan een bescheiden herstel van de economie, dat zich langzaam uitbreidt tot andere sectoren dan de export. De premier sprak van zeer geleidelijk proces, waarbij in ieder geval de vrees van de SER dat de economische opleving in 1986 weer zou verflauwen niet wordt bewaarheid., „Geen spectaculaire, wel een houdbare groei", aldus Lubbers.

De bedrijfswinsten zijn ge middeld echter nog beduidend lager dan in de economische opleving uit de jaren zestig. De huidige toestand is volgens Lubbers te vergelijken met de periode '70-75, toen de economie begon te verzwakken.

Lubbers noemde het van groot belang er nu voor te zorgen dat in de sterke bedrijfstakken en uitbreiding van produktie, personeel en investeringen doorzet. Een verdere stijging van de loonkosten zou volgens Lubbers de kentering in de economie de das weer kunnen om doen. „Er is een goede prestatie geleverd op het gebied van de loonmatiging, maar die kan heel snel weer wegspoelen", aldus de

premier

ROME (AP) - Een gerechtshof heeft in hoger beroep de veroordeling tot levenslange gevangenisstraf voor 22 leden van de Rode Brigades wegens de ontvoering van en moord op de voormalige premier Aldo Moro èn andere terroristische activiteiten bevestigd. Voor 10 leden van de Rode Brigades is de straf teruggebracht tot een maximum van 30 jaar.