Nederlands dagblad : gereformeerd gezinsblad / hoofdred. P. Jongeling ... [et al.]

/vin onze correspondent Adriaan°verbeeke)

Gisteren verscheen de Belgihe socialistisch krant 'De unriren' voor het laatst. Een ?£ eerder was het blad, dat al i ne met financiële problemen [e kampen had , failliet german. Ittet toch nog onverwachte pinde van 'De Morgen' is onrE meer te wijten aan de door El regering-Mariens toegepaste bezuinigingen op de «rteun aan de dagbladpers. Eaar ook de belangrijkste Aandeelhouder van de uitge- Egr van de krant, de Vlaamse Kcialistische Partij, lijkt liaar steun aan de laatste progressieve krant in Vlaanderen iWëindigd te hebben. De SP was nooit erg geluki. jö met de onafhankelijke [koers die het dagblad onder leiding van hoofdredacteur ■Paul Goossens volgde. Eergisteren werd nadrukkelijk ge- Kjêen op de wijze waarop de I krant de zogenaamde 'bocht \\W\7___\ Van Miert' (de omme«aai van de SP-partijvoorter ten aanzien van de in lgië geplaatste kruisraketten) aan de man bracht. Die manier was weinig flatteus voor partij-voorzitter Van Miert. De houding van ■De Morgen' tegenover de SP ■gil ongetwijfeld een rol heb- Iben gespeeld bij het beoorde- Xp van de financiële steun Wgf. de krant. 'De Morgen' had Cen tekoit van 70 miljoen Krank (ongeveer 4 miljoen gul- Wen). De krant verloor 40 muloen Bfr. aan staatssteun. [ Van de SP kan overigensliiet gezegd worden, dat ze Kch niet bekommerd heeft om de krant: vijfennegentig procent van de aandelen is in handen van de partij. Gisteren kwam een laatste noodeditie van de pers onder de titel 'De moord. Als 'De Morgen' definitief verdwijnt. verliest Vlaanderen zn laatste socialistisch-progressief dagblad. Dat is opmerkelijk, want de SP heeft, blijkens de verkiezingsresultaten van najaar 1985, een achterban van 0,9 miljoen kiezers (de grootste partij, de christendemocratische CVP heeft plusminus 1,3 miljoen kiezers).

Hoewel hoofdredacteur Paul Goossens geen details kwijt wilde, koesterde hij eergisteren toch nog een sprankje hoop: er zijn naar zijn zeggen onderhandelingen aan de gang met een potentiële koper van de krant.

FBtdent Reagan wordt bedolven onder de confetti tijdens een verkiezingstoespraak ten gunste ide Republikeinse senaatskandidaat James Santini in Reno in de staat Nevada.

WASHINGTON/MOSKOU IFP-DPA-Reuter) - De Amekaanse minister van buitenmdse zaken Shultz zal zijn «vjetambtgenoot Sjevard»dze volgende week in We- W tweemaal ontmoeten. Dat Mft het ministerie van buisnlandse zaken in Washing■tomeegedeeld. Op woensdag 5 november " 's middags een eerste ge- Prek worden gehouden. Voor °nderdagochtend is een *eede onderhoud vastge*ld. De twee ministers zijn oniende week in de Oostenfee hoofdstad ter gelegeneid van de derde vervolg-con'rentie over veiligheid en sa- Inwerking in Europa F; SE), die daar dinsdag Nt geopend. De gesprekken tussen de '^ ministers vormen het Sovjet-Amerikaanse Wact op hoog niveau sinds 'top in Reykjavik. Volgens * State Department zal het terleg betrekking hebben op [•..gebruikelijke geheel van Verwerpen". Het Witte Uls verklaarde dat Shultz 'neldering zal vragen over '.opstelling van de Sovjet''e in de ontwapeningson- in Genève.

JNKARA (UPI) - Turkije rt een gemoderniseerd naar Noord-Cyprus .Versterking van de afge«den en naar eigen procla" le Turkse republiek Dit heeft een J^lngswoordvoerder in An* bekend gemaakt. Het be-si KW.erd.erd genomen op het 'vfi u Waarop het ministe- buitenlandse zaken be,^ dat de Verenigde Sta- vorige week heb„ 6e,Waarsehuwd het aantal nun bezettingstroepen D

&VAP) -De Fili* Politie heeft 14 gevan*tst?* ler Clpiers in de d aanJF ,Vangenis van het u aangehouden.

WINDHOEK (AFP) - De Zuidafrikaanse autoriteiten hebben vertegenwoordigers van het internationale comité van het Rode Kruis toestemming gegeven hun werkzaamheden in Namibië voort te zetten. Pretoria besloot de afgelopen weekwisseling dat het comité Zuid-Afrika moest verlaten.

Dit besluit had te maken met de recente verwijdering van de Zuidafrikaanse delegatie van de 25e internationale conferentie van het Rode Kruis in Genève.

PARIJS (AP) - De Franse regering heeft berichten over het 'afkopen' van Libanese terroristen ontkend en heeft tevens tegengesproken dat Frankrijk Syrië wapens zou leveren in ruil voor hulp in de strijd tegen het terrorisme.

De woordvoerder van premier Chirac, Denis Baudouin, erkende overigens wel Syrisch-Franse samenwerking in een poging een eind te maken aan een terreurcampagne die onlangs in Parijs aan 10 mensen het leven kostte.

„De Franse regering heeft geen 'deal' gesloten met Arabische terroristen om te verhinderen dat die nieuwe aanslagen in het land plegen", zo verklaarde Baudouin tijdens een persconferentie, in reactie op een artikel in de kwaliteitskrant 'Le Monde. Dit dagblad schreef dat Parijs met de clan-Abdallah overeengekomen zou zijn dat Georges Ibrahim Abdallah, de vermeende leider van de gewapende Libanese strijdgroep (FARL) op een mild vonnis kan rekenen als de FARL verdere acties in Frankrijk achterwege laat. Abdallah, die een gevangenisstraf van vier jaar uitzit wegens verboden wapenbezit, komt in februari opnieuw voor de rechter. Ditmaal vanwege zijn vermeende betrokkenheid bij de moord op een Amerikaanse en een Israëlische diplomaat in 1982.

Baudouin benadrukte dat er geen contact en geen onderhandelingen met de terroristen waren geweest. Wel zijn de afgelopen weken verschillende Franse ministers in Damascus geweest.

Baudouin verklaarde verder dat de Franse regering bereid is met de andere lidstaten van de Europese gemeenschap een wapenembargo tegen Syrië af te kondigen. Hij wees er op dat geen Frans wapentuig naar dat land verscheept is sinds de centrum-rechtse regering onder Chirac in maart het schip van staat overnam van een socialistische regering onder premier Fabius.

Vice-premier Abdel Halim Khaddam van Syrië verklaarde dezer dagen in een vraaggesprek met de Franse televisie, dat vanuit Damascus werd uitgezonden, dat de Syrische en Franse autoriteiten met elkaar samenwerken bij het opsporen van de daders van een reeks aanslagen in Parijs.

Naar Baudouin verklaarde zou Syrië geen wederdienst verlangd hebben voor de samenwerking. „De regering in Parijs voert géén onderhandelingen over een omvangrijke wapenverkoop aan Damascus", aldus de woordvoerder van de Franse premier. Hij liet overigens de mogelijkheid open, dat met Franse wapenproducenten gesprekken gaande zijn. „Er lijkt sprake te zijn van verwarring over verzoeken aan de wapenindustrie en de beslissingen van de Franse regering", aldus Baudouin.

• Waarnemers houden het er op dat Frankrijk probeert de banden met Syrië aan te halen op een moment dat de Britse regering de diplomatieke betrekkingen met Damascus verbroken heeft omdat Syrië betrokken zou zijn geweest bij een mislukte poging een Israëlisch vliegtuig, dat vanaf Heathrow zou vertrekken, in de lucht te laten exploderen met ruim 300 mensen aan boord.

Groot-Brittannië en Syrië zijn inmiddels overeengekomen diplomatieke-belangensecties in te richten in Londen en Damascus volgende op de verbreking van hun diplomatieke betrekkingen.

„Twee diplomaten en een attaché van Syrië en Groot-Brittannië zullen belangensecties bemannen in de Libanese ambassade in Londen en de Australische ambassade in Damascus", aldus het ministerie van buitenlandse zaken in Londen.

De Australische ambassade in Damascus zal consulaire noodhulp verlenen aan Britse onderdanen in die hoofdstad en de Syrische regering heeft ermee ingestemd de verantwoordelijkheid te aanvaarden voor de veiligheid van Britten in Syrië, aldus de verklaring. De Britse ambassadeur Tomkys heeft gisteren Damascus verlaten. Voor zijn vertrek zei Tomkys tegen de op het vliegveld van Damascus aanwezige pers dat het mogelijk behoorlijk lang gaat duren voordat de relatie tussen beide landen hersteld kan worden.

Minister Van den Broek van buitenlandse zaken heeft inmiddels gezegd dat de Europese landen wellicht zullen terugkomen op hun weigering de Britse regering te steunen in haar strafmaatregelen tegen Syrië.

KOPENHAGEN - Over het lot van Russische soldaten in Afghanistan is de laatse tijd steeds meer bekend geworden. Zelfs de Russische media berichten soms over de harde omstandigheden daar. Er is geen Russische soldaat die vrijwillig naar het Afghaanse front afreist. Een toenemend aantal Russische soldaten loopt naaF het Afghaanse verzet over.

De in augustus 1963 in de Ukraïne geboren Nikolai Movchan werd in het najaar van 1982 als sergeant naar Afghanistan gestuurd. In juli 1983 liep hij over naar het verzet. Onlangs troffen wij hem in Kopenhagen waar hij een door het plaatselijke Sacharov Comité' georganiseerd 'Afghanistan Tribunaal' toesprak. Zijn getuigenis maakte op de aanwezigen diepe indruk. Hoewel ex-sergeant Movchan reeds enkele jaren geleden naar het verzet overliep, geeft bijgaand interview nog steeds de tragische werkelijkheid weer.

Volgens sergeant Movchan begaat het sovjetrussische leger in Afghanistan een groot aantal oorlogsmisdaden. „Ik herinner mij bijvoorbeeld een aanval op een Afghaans dorp in de provincie Ghazni. De aanval vond plaats nadat verzetsstrijders een klein incident hadden veroorzaakt. Onze tanks trokken het gebied binnen, maar de verzetsstrijders (Moedjaheddien) waren reeds gevlogen. Vervolgens begonnen onze tanks het bewuste dorp te beschieten. Het werd totaal in de as gelegd. De meeste inwoners kwamen daarbij om."

- Worden dergelijke acties tegen de burgerbevolking van hogerhand bevolen?

„Bevelen komen van hogerhand, maar in die bevelen staat niet dat mensen moeten worden vermoord of dorpen moeten worden verwoest. Er staat slechts in dat in een bepaald gebied 'bandieten' uit de weg moeten worden geruimd en dan weet iedereen precies wat ermee wordt bedoeld, namelijk de vernietiging van dorpen en burgers. De officieren verwachten van hun manschappen niets anders dan dat."

„Zij gaan ervan uit dat de Afghaanse partizanen zonder de steun van de inheemse bevolking niet kunnen opereren. Dus maken ze de burgerbevolking mede tot belangrijk doelwit."

- Is er onder de gewone soldaten veel onvrede over het opreden van de officieren?

„Er zijn enkele voorbeelden van goede samenwerking tussen de soldaten en hun officieren, maar in het algemeen is er sprake van een gespannen verhouding. Zon 30.000 Sovjetrussische soldaten zijn in Afghanistan al gesneuveld in een oorlog die door een gemiddelde soldaat niet wordt begrepen. Het moreel is tamelijk laag. Niemand is echt gemotiveerd in Afghanistan te vechten."

- Hoe lang moet een Russische soldaat in Afghanistan dienen?

„Twee jaar. Verlof is er nauwelijks en heel moeilijk te krijgen. Veel soldaten vluchten in de verdovende middelen. Vooral hasjiesj is geliefd. Heroïne en opium worden in mindere mate gebruikt.

- Hoe beoordeelt u de veel gepubliceerde terugtrekking van 6000 Russische soldaten uit Afghanistan?

..Dat is puur bedrog. Men moet dat niet serieus nemen. Allereerst gaat het om terugtrekking van eenheden die een ondergeschikte betekenis hebben. In de tweede plaats gaat het om maar een heel klein deel van de in totaal 120.000 man troepen in Afghanistan. De troepen die nu met veel bombarie worden teruggetrokken, zullen worden vervangen door gespecialiseerde eenheden die veel effectiever kunnen optreden."

- I' denkt dus niet dat de Sovjetunie zich uit Afghanistan zal terugtrekken?

Ik geloof, dat de Sovjet unie in Afghanistan wil blijven ongeacht de kosten die dat met zich meebrengt."

- Is het moeilijk voor Russische soldagen om naar het verzet over te lopen?

„Dat is een heel zware beslissing. De westerse wereld vangt de overlopers niet op. Ze moeten doorgaans in Afghanistan blijven waar het verzet over hun lot beschikt.

Geen land blijkt bereid hen asiel te verlenen. Zij hebben een stap voor vrede en gerechtigheid gedaan en verwachten van het Westen een antwoord. Maar het Westen laat het hier afweten."

- Is er ook niet de angst dat ze door het verzet zullen worden gedood?

„Die angst is duidelijk aanwezig. Ze wordt er van hogerhand ingepompt. Niettemin is er een aanzienlijk aantal dat die stap waagt."

- Gelijktijdig met dit interview vindt hier in Kopenhagen een groot 'vredescongres' plaats. Dit congres neigt sterk naar de Russische lijn. Wilt u daar iets over zeggen?

„Wij probeerden op dit congres de kwestie Afghanistan aan de orde te stellen, maar we kregen geen gehoor. Toen ik nog in de Sovjetunie was, werd er heel vaak over 'vrede' en 'gerechtigheid' gesproken. Maar wat de Sovjetrussische definitie van 'vrede' is, heb ik in Afghanistan met eigen ogen kunnen aanschouwen. Ik geloof niet, dat vredescongressen die zich op Moskou oriënteren, zoals bij dit congres van de Wereldvredesraad het geval is, serieus moeten worden genomen. Wie werkelijk serieus over vrede wil discussiëren, moet eerst conflicten als die in Afghanistan aan de orde durven stellen."

NIKOLAI MOVCHAN

WASHINGTON (AP) - De Verenigde Staten hebben opgeroepen tot een minnelijke schikking van het visserijconflict rond de Falkland-eilanden, en gezegd dat het Britse besluit om een visconserveringszone rond de eilanden in te stellen, Argentinië geen kopzorgen behoefde te baren.

Woordvoerder Redman van het ministerie van buitenlandse zaken noemde de Britse stap een 'voorlopig' besluit en zei dat Groot-Brittannië zich bereid had getoond andere voorstellen te overwegen, vóórdat het plan op 1 februari 1987 in werking treedt. Groot-Brittannië, dat de Falkland-eilanden in 1982 na een tien weken durende strijd met 1000 slachtoffers heroverde op Argentijnse bezettingstroepen, maakte de visserijmaatregel woensdag bekend.

Argentinië reageerde met het intrekken van de verloven van afzwaaiende dienstplichtigen en kondigde aan zijn marinepatrouilles in de omstreden wateren te zullen voortzetten.

De Amerikaanse woordvoerder zei overigens dat de VS geen stelling willen nemen in het soevereiniteitsconflict tussen Argentinië en Groot- Brittannië.

De Sovjetunie verklaarde in een commentaar dat het Britse voornemen het zoeken naar een Brits-Argentijnse oplossing voor de impasse slechts in de weg zou staan. Maar een hooggeplaatste regeringswoordvoerder in Londen zei dat Groot-Brittannië verzekeringen had gekregen van de Sovjetminister van buitenlandse zaken Sjevardnadze, dat het Kremlin géén moeilijkheden in het zuiden van de Atlantische Oceaan wilde veroorzaken.

Het Argentijnse ministerie van buitenlandse zaken heeft intussen andere landen die in het gebied vissen verzocht de Britse maatregel naast zich neerteleggen.

(Van een medewerker)

DACCA - Na de stichting van de Islamitische republiek van Iran is de aan-

hang van fanatieke mos-

lims in de mohamme-

daanse wereld met sprongen gestegen en steeds

meer bedreigend gewor-

den. In Libanon dragen fanatieke moslims hun steentje bij aan de volledige afbraak van het land. Zelfs in gematigd islamitische landen als Egypte en Indonesië vormen de fanatieke moslims steeds meer een

bedreiging voor de betrekkelijke rust. In Bangladesh steken fanatieke moslims ook steeds meer de kop op. De slechte positie waarin dit land zich bevindt is een goede voedingsbodem voor fanatieke groeperingen.

Van de 100 miljoen inwoners zegt 85% moslim te

zijn. In de onlangs gehouden presidentsverkiezingen zag de zittende president Ershad in de fana-

tieke moslim-leider Maulana Mohammadullah Huzoor de enige tegenstander. De meer gematigde oppositiepartijen wilden aan de nep-verkiezingen niet mee doen. Dit heeft vermoedelijk nogal wat aanhang gekost, ten gunste van Maulana Mohammadullah.

Hoewel deze zich door de verwachte stembusfraude ook volstrekt kansloos achtte, werd er toch een mogelijkheid tot profilering in de verkiezingen gezien.

De 80-jarige moslim-leider is er voorstander van, Bangladesh om te vormen tot een islamitische republiek naar het voorbeeld van Iran. Islamitische rechtspraak, gesluierde vrouwen en andere bekende stokpaardjes zullen dan verplicht aan de bevolking worden opgelegd. De huidige president, Hossain Mohammad Ershad, ziet meer in een islamitische staat naar het voorbeeld van Indonesië.

In Bangladesh worden 7 baby 's per minuut geboren. De overheid voert een gebrekkige campagne voor het gezin met één of twee kinderen. Fanatieke moslims hebben het bord op de foto beklad. Het gezicht en de arm van de vrouw zijn zwart geverfd, delen die eigenlijk door een sluier bedekt hadden moeten worden... (foto Marius Bremmer).

KHARTOUM-NEW VORK (AFP-Reuter) - De Sudanese regering heeft secretaris-generaal Perez de Cuellar de Verenigde Naties laten weten dat zij Winston Prattley tot ongewenst persoon' verklaard heeft. Hij leidde de hulpoperatie 'Rainbow' voor het zuiden van het land. Dit heeft het Sudanese persbureau Suna gemeld.

De Nieuwzeelander Prattley heeft volgens Suna „de normale code van de diplomtie geschonden doordat hij probeerde in contact te komen met de opstandige beweging - een toespeling op de Beweging tot Bevrijding van het Volk van Sudan (SPLM) onder aanvoering van John Garang - om hulp naar het zuiden van het land te transporteren, al beheerst de regering de drie belangrijkste vliegvelden in dat gebied"

WASHINGTON (AP) - Minister Van den Broek van buitenlandse zaken is van mening dat het Amerikaanse onderzoeksprogramma SDI naar een verdedigingssysteem in de ruimte ertoe heeft bijgedragen de Sovjetunie weer aan de onderhandelingstafel te krijgen. Tevens uitte hij een waarschuwing aan het adres van de Amerikaanse regering om niet op eigen houtje een rakettenverdedigingssysteem in de ruimte te stationeren.

De minister, die een tweedaags bezoek aan Washington afrondde, waarschuwde dat als de VS éénzijdig dit laserdefensiesysteem in de ruimte zouden opstellen dit zou kunnen leiden tot een nieuwe wapenwedloop.

„Wij weten dat de Sovjetunie eveneens op grote schaal met onderzoek bezig is". Als een deugdelijk verdedigingssysteem in de ruimte in de toekomst mogelijk blijkt dan is het „zaak dat Moskou en Washington op de een of andere manier tot een overeenkomst komen". Het is van groot belang dat de VS niet op eigen houtje tot stationering overgaat, zo meende hij.

Minister Van den Broek had in Washington een ontmoeting met de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Shultz en andere functionarissen van het Pentagon en het ministerie van buitenlandse zaken als voorbereiding op zijn komende bezoek aan Moskou. Op 19 november zal hij met premier Lubbers naar de Sovjetunie vertrekken om daar besprekingen met regerignsfunctionarissen te voeren.

Minister Van den Broek beschreef het Amerikaane SDlprogramma als „een verstandig project", dat in zijn ogen er mede toe heeft bijgedragen de Russen weer aan de onderhandelingstafel te brengen.

De perspectieven voor een akkoord over raketten voor de middellange afstand en een verbod op kernproeven zijn volgens de minister na de top in Reykjavik aanzienlijk verbeterd.

Minister Van den Broek meent inmiddels dat de zorg over het Russische overwicht op het gebied van de conventionele bewapening en de Russische kortere-drachtraketten de kans op een akkoord over het terugtrekken van alle middellange-afstandsraketten uit Europa niet mag verminderen. Hij verklaarde bij terugkeer uit Washington dat ,,op geen enkele wijze iets mag worden afgedaan" aan het grote belang van de beginselafspraken van Reykjavik over de nul-optie, waarvoor Nederland zo lang heeft gepleit. Nu zo'n akkoord over de nul-optie in het verschiet ligt „moeten .wij niet de indruk wekken daarop te willen terugkomen omdat er nevenproblemen zijn", aldus de minister.

WASHINGTON (AFP) - Volgens de Amerikaanse minister van justitie, Meese, moeten werkgevers ook buiten de directe werkplek gaan controleren of hun personeel geen verdovende middelen gebruikt. Directies dienen werknemers in dit opzicht ook in de gaten te houden in de garderobe, parkeer- en expeditieruimtes en zelfs in cafés en dergelijke in dc buurt, als dit nodig is, zo zei hij in een toespraak voor de Amerikaanse Kamer van Koophandel in Washington.

Van degenen die worden betrapt op het gebruik van verdovende middelen moet een deel van het salaris worden ingehouden. „Daar straffen pas doeltreffend zijn als zij de werknemer raken waar het pijn doet... de portemonnee", aldus Meese.

Tegen deze oproep is direct fel geprotesteerd van de kant van de vakbonden, mensenrechtenorganisaties en deskundigen op het gebied van de grondwet.