Leeuwarder courant : hoofdblad van Friesland

(ADVERTENTIE JAN KALMA'S AUTOBEDRIJVEN Stationsweg 197 te Drachten, tel. 05120-15199 zoekt op korte termijn een YR. ADM. KRACHT voor de boekhouding, op MAVO niveau. Zij zal met begeleiding geheel zelfstandig de boekhouding op ons klein kantoor verzorgen. Schriftelijke sollicitaties te richten aan bovengenoemd adres.

DEN HAAG — De Consumentenbond vindt dat de regering te weinig doet tegen het stijgen van het prijsniveau. De directrice van de Consumentenbond, mej. drs. A. G. Fransen zei gisteren dat de regering door allerlei uitlatingen en uitspraken over te verwachten prijsstijgingen, juist een klimaat schept, dat prijsverhogingen in de hand werkt.

Dit is in psychologisch opzicht een gevaarlijk beleid, aldus mej. Fransen. De regering zou'juist het tegenovergestelde moeten doen en een Mimaat moeten scheppen, dat ongunstig is voor prijsverhogingen. Zij zou onder meer veel meer de concurrentie moeten stimuleren, zoals dat bijvoorbeeld in West-Duitsland veel intensiever gebeurt dan hier. De regering zou het publiek moeten inschakelen in de strijd tegen ongerechtvaardigde prijsstijgingen, dat zou kunnen gebeuren door het publiek te wijzen op prijsstijgingen, die wel en die niet geoorloofd zijn.

Minister Lubbers heeft naar aanleiding van vragen van het CHU-Kamerlid Van der Mei gezegd, dat hem tot nu toe geen gevallen bekend zijn van zodanige prijsstijgingen, dat sprake zou zijn van misbruik van de onzekerheden in de huidige economische situatie.

Het publiek moet ook de weg worden gewezen naar de goedkoopste aanbieders. Dit zou via de consumentenorganisaties kunnen gebeuren, zoals dat bijvoorbeeld in Duitsland ook het geval is. Daar verstrekken de consumentenorganisaties, door de overheid gesubsidieerd, op grote schaal voorlichting over de plaatsen, waar men het goedkoopst terecht kan. In alle steden kan men daarvoor telefonisch informatie verkrijgen: niet alleen over de winkels, die het goedkoopst zijn, maar ook over de steden, waar men voor de aanschaffing van bepaalde goederen beter terecht kan. Voorts rijden er speciaal voor de voorlichting over de prijzen uitgeruste bussen rond met computers, die op dergelijke vragen over de voordeligste wijze van kopen informatie geven.

De Consumentenbond betreurt het in dit verband, dat de overheid in ons land in het afgelopen jaar is gestopt met het financieren van de prijsvergelijkende overzichten. De mensen zijn heus wel gevoelig voor aanwijzingen over de plaatsen, waar men goedkoper terecht kan en over de leveranciers, die goedkoper verkopen, dat merkt de Consumentenbond terdege aan de reacties van zijn leden. Gewoonlijk stelt men walt de grote aanschaffingen betreft (duurzame consumptiegoederen) het meeste prijs op dergelijke tips, maar de laatste tijd zoekt het puibliek steeds meer naar de goedkoopste leverancier ook voor dle Meinere aanschaffingen, voor de dagelijkse levensbehoeften.

Mej. Fransen, die ook vond, dat de prijzenoomtrole van het ministerie van economische zaken zeer summier is, deelde mede, dat de Cansaimen ten bond nog steeds overstroomd wordt met klachten over prijsverhogingen, waarvan men meent, dat zij niet gerechtvaardigd zijn. Ook uit deze stroom Machten blijkt duidelijk, dat het publiek steeds gevoeliger wordt voor prijsverhogingen ook voor de kleine bestedingen. Er komen onder meer nog steeds veel klachten binnen over te hoge premieverhogingen door de ziektekosteniverzekeiraairs. Inmiddels hebben dezen bekend gemaakt, dait zij zich wel degelijk aan de prijzenibeschikking van minister Lubbers willen houden en teveel in rekening gebrachte premies zullen, restitueren.

MAAGDENBURG — Voor het melken van muizen heeft een fokker in de Oostduitse plaats Maagdenburg een miniatuurmelkmachine uitgevonden. Een Roemeense geleerde had bij hem muizenmelk besteld voor wetenschappelijke proeven. De vierduizend witte muizen van de fokker, die de medische academie van Maagdenburg van proefdieren voorziet, verbruiken per kwartaal twee tot drie ton speciaal voer.

TORONTO — Derrick Salmon, van de universiteit van Toronto, maakte deze opname van de komeet Kohoutek tijdens een expeditie in de Chileense Andes. De foto werd gemaakt door de lens van het fototoestel twintig minuten open te houden.

ARNHEM — De preventie officier van de Arnhemse brandweer, hoofdbrandmeester A. P. Bax, heeft gisteren meegedeeld, dat bij branden in flatgebouwen voortaan behalve de spuitwagen ook een geluidswagen zal uitrukken. Door middel van luidsprekers worden flatbewoners opgeroepen aan te wijzen waar gehamsterde benzine ligt opgeslagen. Pas als aan die oproep gehoor wordt gegeven, zal de brandweer de flat betreden. Hamsteraars die geen aanwijzingen geven zijn „potentiële moordenaars", aldus de heer Bax.

DEN HAAG — Staatsseci-etairis J. Schaefer (volkshuisvesting en ruimtelijke ordening) zal maandag naar Amerika vertrekken voor ean studiereis van een maand. De bewindsman zal zich in het bijzonder bezighouden met de stadsvernieuwing in de Verenigde Staten. De heer Schaefer heeft bezoeken aan Washington, New Vork. Philadelphia, Boston, Chicago, Los Angeles en San Francisco gepland. Hij zal ook besprekingen voeren met een aantal organisaties die betrokken zijn bij de inspraak van de bevolking, onder meer bij het opstellen van stedebouwkundige plannen.

WASHINGTON — William Saxbe is gisteren beëdigd als minister van justitie van de Verenigde Staen. Saxbe is de derde minister van justitie in minder dan een jaar.

UTRECHT — Kardinaal Alfrink heeft als internationaal voorzitter van de katholieke vredesbeweging Pax Christi de aandacht van de Braziliaanse regering gevraagd voor do affaire van „Radio Nove de Julho". Blijkens een mededeling van de persdienst van de rk. kerkprovincie heeft de kardinaal dit gedaan in een brief aan de Braziliaanse ambassadeur in ons land. Op bevel van de Braziliaanse regering heeft het radiostation van het aartsbisdom van Sao Paulo „Radio Nove de Julho" zijn uitzendingen gestaakt.

EMMEN — Er is goede hoop op het voortbestaan van Peiger te Emmen. Dit deelde bewindvoerder mr. J. W. Boonk mit Emmen mede. Het is volgens hem beslist niet waar dat het met Peiger spoedig is afgelopen. We werken er hard aan om het bedrijf te behouden en proberen het niet op een faillissement te laten uitdraaien. Er heeft zich een aantal kandidaten gemeld. Eind jannari hopen wrj meer hierover te kunnen mededelen, aldus mr. Boonk.

Bij het personeel heerst ongerustheid over het voortbestaan, de schuldenlast is ruim vier miljoen, maar de Asser rechtbank heeft surséance van betaling verleend. De onderhandelingen worden gevoerd door het Industrialisatiebureau Noorden des Lands.

(Van onze correspondent)

BRUSSEL — De ministerraad van de Europese Gemeenschap, die maandag zou moeten vergaderen om een oplossing te vinden voor de geldmiddelen waarmee het Europese Regionale Fonds moet worden gespijsd, zal niet doorgaan. De reden is dat de Duitse en de Engelse regering tot dusver geen toenadering van standpunt hebben weten te bereiken. In afwachting van nader overleg tussen Londen en Bonn achtte de huidige voorzitter van de ministerraad, bondsminister Walter Scheel, het beter zijn collega's voor te stellen de raadszitting uit te stellen.

Op 17 en 18 december had de ministerraad zander enig resultaat gepoogd

overeenstemming te bereiken over het regionale fonds ten behoeve van achtergebleven gebieden in de Gemeenschap. Bij dat fonds zullen Italië, lerland, maar vooral het Verenigd Koninkrijk baat hebben. Vandaar dat de ise regering hoge eisen stelde en igde dat het fonds de eerstkomenie jaar over nog meer middelen zou beschikken dan de commissie had voorgesteld, namelijk over 3,25 miljard oude dollars. De commissie had 2,25 miljard voorgesteld, doch de Bondsrepubliek, die redeneert dat zij in de gemeenschap steeds de grote bertaler is zonder dat er voldoende zekerheid bestaat dat de ter beschikking gestelde middelen goed worden besteed, wilde nliet verder gaan dan 600 miljoen dollar.

De tegenstellingen waren te groot om overbrugd te worden en om de schijn te padden besloot de ministerraad op 18 december dat de gemeenschap eind 1973 de klok maar moest stilzetten en opnieuw uiterlijk 8 januari bijeen zou komen om tot besluiten te komen. Het zou er dan naar uitzien dat die besluiten nog voor het einde van 1973 genomen waren zoals was afgesproken.

Aangezien de besprekingen, die Apel, de staatssecretaris bij het bondsministerie van buitenlandse zaken, donderdag in Londen meit minister sir Alec Douglas Home heeft gehad, niet voldoende toenadering opleverden, oordeelde Berin het beter de voor maandag afgesproken zitting maar uit te stellen teneinde een nieuw echec te vermijden.

BRUSSEL — In het gebouw van de Syrische ambassade in Brussel zijn afluistermicrofoons en koffertjes met springstof ontdekt. Volgens het ochtendblad „Het Laatste Nieuws" vond men achter plinten in het ambassadegebouw verborgen microfoons. Noch de Belgische justitiële autoriteiten, noch het ministerie van buitenlandse zaken in Brussel wil over deze zaak mededelingen doen. De politie vond in het gebouw twee diplomatenkoffertjes die springstoffen bevatten. Een verder onderzoek in het ambassadegegouw, dat later op verzoek van de ambassadeur werd ingesteld, leverde de vondst van de verborgen microfoons op. Een van de microfoons was aangebracht in dewerkkamer van ambassaduer Adieb Daoedie.

De Syrische ambassadeur in België Abieb Dao-edie laat een strook met vijftien microfoons zien, die in de lambrizering van zijn kamer was aangebracht.

(Van onze correspondent)

BRUSSEL — De Belgische regering heeft besloten dat de automobilisten zondag aanstaande mogen rijden. Ook voor zondag 20 januari is het rijverbod opgeheven. Het blijft echter van kracht voor 13 en 27 januari. De regering wil eerst afwachten hoe de oliebevoorrading zich ontwikkelt voordat zij bepaalt of het gedeeltelijke rijverbod in februari gehandhaafd wordt of dat het geheel kan worden afgeschaft.

Een van de redenen waarom de regering het zondagrijverbod soepeler heeft gemaakt, is dat de benziinebezuiniging minder heeft opgeleverd dan gehoopt en verwacht werd, en een andere reden is dat de horeca-sector steen en been klaagde over de autoloze zondagen.

Het besluit dat aanstaande zondag gewoan gereden mag worden is echter wel zeer onverwacht gekomen. Terwijl de hotel- en restauranthouders buiten de grote centra in de handen wrijven, blijkt de sportwereld ontstemd. De organisatoren van sportwedstrijden, die deze vanwege het zondagrij verbod op de zaterdagmiddag hebben geplaatst, zijn niet meer in de gelegenheid ze weer naar de zondag te verschuiven. De maatregelen die zij getroffen hadden om op zaterdag een zo groot mogelijk publiek te trekken zijn dus voor niets geweest.

De reden dat de regering reeds deze zondag het rijverbod opheft en er niet een week mee heeft gewacht, moet gezocht worden in de overweging dat dit weckende zeer druk verkeer is te verwachten in verband met het einde van de kerstvakanties. Men oordeelde het beter dit vakantieverkeer niet op de zaterdagmiddag en -avond te concentreren.

Ondanks het feit, dat de olieproducerende landen besloten hebben dat België weer normaal bevoorraad zal worden zullen moeilijkheden op de markt van geraffineerde produkten tot in februari voelbaar blijven. Dat is meegedeeld door een woordvoerder van de Belgische petroleumfederatie, het overkoepelend orgaan van de Belgische petroleumproducenten. Vanaf eind januari zal een verbeterde bevoorrading steeds sneller haar invloed uitoefenen en daarna zal het tot een geleidelijk normalisatie komen, aldus •« federatie.

PARIJS — Het sjeikdom Aboe Dhaibi aan de Perzische Golf wil van Frankrijk 32 jachtbommenwerpers kopen ita, ruil voor olie, 20 is van ambtelijke zijde in Parijs vernomen. Er wordt over onderhandeld. De emiir van Aboe Dhabi, sjeik Zayed el Nahyan, zal naar verwachting binnenkort eeo officieel bezoek aan Parijs brengen. De luchtmacht van Aboe Dhabi telt op het ogenblik 50 toestellen, waaronder 20 veroudende Britse Humters.

ROME — De Italiaanse regering heeft gisteren een Arabisch verzoek afgewezen om er bij de Fiat-fabriek op aan te dringen om de hoofdredacteur van het dagblad La Stampa, dat het eigendom van Fiat is, te ontslaan. De Arabieren wilden bet ontslag van de Joodse hoofdredacteur Arrigo Levi, nadat in het blad een artikel over kolonel Gaddafi van Libië had gestaan, dat als beledigend werd beschouwd. De regering in Rome hoopt dat de kwestie „kan worden opgelost via de daartoe geëigende kanalen en in de geest van de traditionele vriendschap tussen ons land en de Arabische wereld." De verklaring van het ministerie van buitenlandse zaken kwam nadat politici en dagbladen van uiterst links tot uiterst rechts verontwaairdigd hadden gereageerd op het Arabische dreigement Fiat te boycotten.

TERNEUZEN — Gisteravond heeft een tot nu toe onbekende jongen de Terneuzense mevrouw T. G. met een mes zodanig gestoken dat zij in het Julianaziekenhuis een spoedoperatie moest ondergaan. De verwonding bleek zeer ernstig te zijn. De vrouw was om acht uur met twee vriendinnen gaan wandelen. Die jongen haalde hun per fiets in en sloeg een van de dames met een stok op het hoofd. Zij verdedigden zich met de paraplu en dreigden de politie te zullen waarschuwen. Hierop bracht de jongen mevrouw G. een messteek toe, waarna hij verdween.

DEN HAAG — Staatssecretaris Stemerdink (defensie) heeft gisteren toegezegd dat hii een onderzoek zal laten instellen naar de manier waarop in het Depot voor discipline in Nieuwersluis gedetineerden die in psychische moeilijkheden zijn geraakt worden behandeld. Hij deed deze toezegging tijdens een onderhoud met drie dienstplichtige artsen die een brief hadden geschreven aan de minister van defensie over hun bevindingen tijdens een excursie naar Nieuwersluis. In die brief betitelden zij de toestanden ln Nieuwersluis als middeleeuws. Zij hekelden voornamelijk het regelmatig gebruik maken van dwangbuizen, het opsluiten in kleine isoleercellen en het vrijwel niet aanwezig zün van psychiatrische hulp.

De staatssecretaris verMaarde na afloop van het gesprek met de artsen dat hij hun brief sterk overtrokken vond. Zijn voornaamste bezwaar was dat het onderzoek van de artsen niet wetenschappelijk was gebaseerd en uiterst summier was geweest. Volgens de staatssecretaris maakt een huisarts, die al vijftien jaar aan het Depot is verbonden, twee maal per dag een ronde. Zijn er gedetineerden die in ernstige psychische moeilijkheden zijn geraakt, dan worden ze, indien noodzakelijk, in een isoleercel opgesloten, in sommige gevallen ook in een dwangbuis. De volgende margen worden ze overgebracht naar het militair hospitaal aan de Spriiigweg in Utrecht. Minder ernstige gevallen worden verwezen naar het wekelijkse spreekuur van de psychiater. De algemene indruk van de staatssecre-

taris is, dat Nieuwamluis te kampen heeft met problemen waarmee elk verouderd gebouw zit, zoals te Meine en te slechte cellen.

De drie betrokken artsen, de héren J. Bakers, J. Wassenaar en C. Wittkamp, vertelden na afloop van het gesprek dat hun brief was gebaseerd op verklaringen van een onder-officier. Zij hadden niet met gedetineerden gesproken. Dezelfde man zou van de Jehova's Getuigen, die geen gebruik wensen te maken van de wet op de gewetensbezwaren en die hun voorarrest uitzitten in Nieuwersluis, gezegd hebben: „Ze moeten ze allemaal tegen de muur zetten en een kogel door de kop jagen". De artsen hadden de indruk dat deze opvatting door de leiding van het Depot wordt gedekt. De staatssecretaris zei hierover dat mensen met een dergelijke mentaliteit niet in deze instelling thuis horen.

MOSKOU — De Moskouse televisie heeft gisteravond in het voornaamste nieuwsbulletin de schrijver Alexander Solzjenitsyn een lasteraar en een renegaat genoemd vanwege diens boek over de concentratiekampen „De Goelagarchipel" dat onlangs in Parijs is gepubliceerd. Het was de derde aanval in evenzoveel dagen. De eerste twee waren buitenlandse commentaren van het persbureau Tass, die niet in de Sovjet-pers verschenen, maar ditmaal werd het binnenland op de hoogte gesteld.

Commentator Anatoly Potapov noemde het boek „boosaardige laster tegen de socialistische staat welke zelfs diegenen in bescherming tracht te nemen die verraders van hun vaderland werden". „De kwestie is niet Solzjenitsyns vijandigheid tegen het socialistische systeem, hetgeen welbekend is, maar eerder de publikatie zelf van dit schotschrift dat het voetstuk en de fundering is geworden van een anti-Sov jetcampagne in sommige buitenlandse kranten".

Het in de Sovjet-Unie niet gepubliceerde manuschript werd in september vorig jaar in beslag genomen bij een vrouw in Leningrad nadat zij vijf dagen was ondervraagd. Volgens Solzjenitsyn pleegde de vrouw, Yelizaveta Voronyanskaya, daarna zelfmoord. De Goelach-archipel beslaat de periode 1918-1956 en omvat de namen van meer dan 200 overlevenden uit de kampen.

Drie Franse advocaten die Solzjenitsyn maandag hebben bezocht hebben gisteren gezegd dat de schrijver ervan overtuigd is dat hij zal warden gearresteerd. Solzjenitsyn zei ons: „Ik zal worden berecht. Ik ben niet bang ik kende de risico's", aldus mr. Jean-Michel Perard op een persconferentie. Solzjenitsyn meent dat hij zal worden vervolgd wegens overtreding van de wereldconventie voor het auteursrecht, waartoe de Sovjet-Unie vorig jaar is toegetreden of wegens het publiceren van anti-Sovjeit materiaal.

SANTIAGO — De handelsbanken die tijdens het bewind van wijlen president Allende in Chili zijn genaast, zullen aan de eigenaars worden teruggegeven, zo heeft de Chileense Maatschappij tot Produktiebevordering meegedeeld. De staatsbureaus die indertijd de aandelen van de banken hebben opgekocht, moeten deze teruggeven, samen met eventueel na de overname gemaakte winst. Onder de genaaste banken zijn ook filialen van enkele buitenlandse ondernemingen.

BEIRA — Meer dan 160.000 vierkante kilometer staan onder water in Mozambique, waar na zware regenval twee rivieren buiten hun oevers zijn getreden. Ongeveer achtduizend mensen die in het overstroomde gebied wonen hebben hun toevlucht gezocht op plaatsen die nog boven het water uitsteken. Men vreest dat als het water blijft stijgen ook deze plaatsen worden overstroomd. De autoriteiten hebben reddingsploegen gestuurd naar de noodgebieden.