Leeuwarder courant : hoofdblad van Friesland

„Argenta" Super Lux: de lamp met 30% meer licht op tafel voor dezelfde stroomkosten

DEN HAAG — Vanmorgen hadden zich elf inzenders met een foutloze kolom bij de Stichting Sporttoto in Den Haag gemeld. Zij komen voorlopig in aanmerking voor de eerste prijs van f 111.661 en de premie van eenzelfde bedrag. Ook de tweede en derde prijs zijn elk f 111.661 groot. Aan toto 27 namen 462.598 mensen deel, die voor een inleg van f 1.055.899 zorgden.

DEN HAAG — Ongeveer veertig Molukkers, die de Indonesische nationaliteit bezitten, zijn gisteren naar Den Haag getogen om bij het ministerie van Buitenlandse Zaken een petitie af te geven. Zij vroegen minister Van der Stoel van Buitenlandse Zaken tijdens zijn bezoek aan Indonesië te streven naar een oplossing van het probleem der Molukkers in Nederland. Minister Van der Stoel arriveerde bij zijn ministerie, toen de petitie al was aangeboden. De heer Van der Stoel moest minutenlang het gejoel der Molukkers aanhoren, omdat de portiers de minister pas na herhaald bellen binnen lieten.

NANTES — De politie van de Franse stad Nantes heeft een jong Frans echtpaar gearresteerd die hun slechts enkele dagen oude baby voor 20.000 franc te koop had aangeboden. Meegedeeld werd dat de vader, de 24-jarige André Foucher, die vorige maand uit de gevangenis was vrijgelaten, toen zijn 22-jarige vrouw Brigitte zwanger was. Omdat hij niet de vader van het kind was, aldus de politie, verkocht André het kind aan een caféhouder in Tours die zonder succes had getracht jaren geleden een zoon te adopteren. De Fouchers werden opgepakt toen ze de bloemetjes buiten wilden zetten en de politie argwaan kreeg.

DEN HAAG — Staatssecretaris Hendriks van volksgezondheid heeft zaterdag zijn beleid inzake de moeilijkheden binnen de Willem Arntszstichting en op Dennendal besproken in het kahinet en heeft daarna meegedeeld dat er een commissie van goede diensten moet komen die een structuur moet formuleren waarbij de verniewingsgedachte in de zwakzinnigenzorg een reële kans krijgt.

Zonder dat nadrukkelijk te zeggen, wordt hiermee het beleid dat het interimbestuur van de Willem Arntszstichting voerde gedesavoureerd en wordt in Den Haag gekozen voor de lijn-Carel Muller, in volledige tegenstelling tot het beleid dat twee kabinetten geleden door de toenmalige staatssecretaris Kruisinga werd gevoerd. Het betekent niet dat de staatssecretaris gelukkig is met de bezetting. Hij keurt die integendeel sterk af omdat de actie de belangen van de pupillen in gevaar bracht.

Op korte termijn wil Den Haag. ter wille van de patiënten, rust op Dennendal. Daartoe moet het thans fungerende, afgetreden, tweemansbestuur in functie blijven, moet schoolleider Van Nek in functie blijven, maar moet ook Dennendaldirecteur Carel Muller weer in functie komen, zij het onder het beding dat hij het bestuur Drechsel- Middelhuis moet erkennen. Zo spoedig mogelijk moeten b. en w. van Utrecht en gedeputeerde staten van de provincie Utrecht het bestuur uitbreiden tot vijf personen.

Het oudercomité van Dennendal handhaaft ondanks de „interventie" van staatssecretaris Hendriks zijn standpunt dat het in het nadeeL-van Dennendal zou zijn, als drs. Carel Muller terug komt als directeur. Het comité vertegenwoordigt alle ouders, inclusief de oudercommissie van de school.

Het bij de laatste fase van het conflict meest betrokken staflid Hendrik van Nek verklaarde dat hij persoonlijk

„altijd in wonderen blijft geloven". Carel Muller krijgt nu volgens hem een laatste kans zijn met de mond beleden idealen in daden om te zetten en zich zelf en anderen te bewijzen dat hij goede en eerlijke bedoelingen heeft. Overigens zijn het de provincie en de gemeente Utrecht die zullen moeten beslissen of ze het advies van de staatssecretaris wel of niet aanvaarden.

TEL AVIV-DAMASCUS-CAIRO — De troepen van Israël zullen met ingang van aanstaande vrijdag van de westelijke oever van het Suezkanaal worden teruggetrokken. Deze operatie zal 28 dagen duren. Dit heeft de Israëlische stafchef, luitenant-generaal David Elazar, verklaard nadat de stafchefs van Israël en Egypte onder supervisie van de commandant van de VN-noodmacht, generaal Siilasvuo, zondag weer bij kilometerpaal 101, aan de weg Cairo-Suez bijeen waren gekomen. Generaal Elazar zei voor de Israëlische radio, dat zijn troepen het gebied ten zuiden van de hoofdweg tussen Cairo en Suez zullen ontruimen en de weg voor alle verkeer zullen openstellen. Dit betekent dan het einde van het isolement

van het Egyptische Derde Leger, dat sinds de Israëliërs op de westelijke oever een bruggehoofd wisten te vormen op de oostelijke oever zit opgesloten.

Verdere besprekingen over technische kwesties die met de terugtrekking verband houden zullen tot donderdag elke dag plaatsvinden in de VN-tent bij kilometerpaal 101. Het overleg zal dan niet meer door de beide stafchefs maar door officieren van lagere rang worden gevoerd.

Minister Kissinger arriveerde zondagochtend is Damascus voor besprekingen met president Assad van Syrië over scheiding van de troepen aan het Syrische front. Het overleg concentreert zich op drie punten: 1. een Syrische opgave van de Israëlische krijsgevangenen; 2. het scheiden van de troepen op de hoogten van Golan en 3. deelneming van Syrië aan de volgende fase van de vredesconferentie voor. het Midden- Oosten in Genève. Kissinger heeft dit weekeinde voorts een bezoek gebracht aan Jordanië, waar hij koning Hoessein heeft ingelicht over de bijzonderheden van het Israëlisch-Egyptische akkoord. Gisteravond is Kissinger weer naar Washington teruggekeerd.

Het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina heeft het Egyptisch-Israelisch akkoord over troepenscheiding langs het Suezkanaal verworpen. Het noemt het een stap van overgave van de zijde van Cairo. In Israël heeft de rechtse Likhed-beweging betogingen tegen het akkoord georganiseerd. Het noemt dit „Muenchen anno 1974 voor het Midden-Oosten".

DEN HAAG — De regering heeft besloten het prijsbeleid aanzienlijk te verscherpen. Een van de belangrijkste maatregelen is de verlenging van de zogenaamde prijsmeldings termijnen. Tot dusver gold over de hele linie een meldingstermijn van één maand alvorens prüzen — na overleg met het ministerie van Economische Zaken — mochten worden verhoogd. De prijsmelding is nu als volgt: bij de termijn van een maand, die nog over de hele linie bln'ft gelden komt voor de industrie een termijn van acht weken, voor de dienstverlenende sector een termijn van zes weken en voor de handel een termijn van vier weken.

De nu genomen maatregel was het enige wat het kabinet kon doen met de Prijzenwet in de hand. Daarmee heeft men de eis van de vakbeweging en de PvdA om een prijsstop van een maand genegeerd. Ook de centrale werkgeversbonden, die vrijdag in een brief het kabinet hadden gewaarschuwd geen verscherping van het beleid toe te passen, hebben de eis niet gehonoreerd gekregen. \

Minister Lubbers zei vanmorgen na afloop van zijn gesprek met de I'rijzencommissie, dat hij de Tweede Kamer verder per brief heeft laten weten, dat er een prijzenbeschikking aardolieprodukten zal komen, zodat de consument weet wat hij moet betalen. Er komt ook een beschikking met betrekking tot de beoefenaren van vrije beroepen waarin op zeer korte termijn de tarieven worden bevroren. Dit zal geschieden na overleg met de organisaties van die beoefenaren over een aanvaardbare tariefverhoging in 1974. Vervolgens zal in de brief aan de Kamer worden meegedeeld dat de elektriciteitstarieven wel zullen mogen worden verhoogd op grond van de stijging van de brandstofkosten, maar niet op grond van de vermindering van de afzet.

Met het oog op de zeer sterke stijging van stookkosten zal via de minister van Volkshuisvesting en ruimtelijke Ordening een beschikking worden uitgevaardigd waarin over het eerste kwartaal van 1974 aan bewoners van gesubsidieerde woningen een tegemoetkoming in de stookkosten wordt verleend. De consumentenorganisaties zullen de voorlichting over de prijzen uitbreiden. Die uitbreiding zal geschieden met steun van de overheid die daarvoor in een actie, die reen week of tien zal duren, f 1,25 miljoen voor beschikbaar zal stellen.

Mr. Ch. van Veen, voorzitter van het Nederlands verbond van Ondernemingen zei de verscherping van het prijsbeleid te betreuren. „Het bedrijfsleven werd vorig jaar al zwaar door het prijsbeleid getroffen". Namens het midden en kleinbedrijf zei de heer W. Perrjuin het te betwijfelen of het verscherpte prijsbeleid wel een haalbare zaak is. Voorzitter De Mooy van het Nederlands Christelijk Ondernemers Verbond zei, dat „de minister wel een heel leger controleurs op stap mag sturen, die dan nóg met niets thuiskomen omdat ook de minister steeds zegt dat de ondernemers zich goed aan de prijsvoorschriften hebben gehouden".

Minister Lubbers zei nog, dat de Economische Controle Dienst in verband met het verscherpte prijsbeleid zal worden uitgebreid. Deze dienst zal binnenkort 450 man tellen. De uitbreiding van de meldingstermijnen voor ondernemers hebben nu ook betrekking op alle ondernemingen. Tot dusver gold een minimum van een omzet van f 1 miljoen. De kostenstijgingen die mogen worden doorberekend zijn die voor arbeidskosten, zij het niet geheel. Een en ander brengt wel een zware belasting mee voor detaillisten. Via een vergelijking van hun inkomen met dat van de zogenaamde gemiddelde werknemer hoopt men een systeem te krijgen dat bepaalde kleine ondernemers niet een te zware belasting zullen hebben van de nieuwe maatregelen, aldus de minister.

Minister Lubbers legde er de nadruk op dat hij niet van plan is met allerlei ontheffingen te gaan werken. Uiteraard zullen wel ontheffingen mogelijk zijn, maar daarbij zal sterk worden gelet op de werkgelegenheid. Hij zei nog dat als uitwerking van deze maatregelen als hat ware de prijzen zullen worden „afgetopt", zodat de doorwerking van de kostenstijgingen aanzienlijk later bij de consument zal terechtkomen dan nu het geval is.

Dit weekend hoorden -Q r\ we een voor ons nieuwe J^m(^>-n variant op het oude &jtë>Zz spelletje „Ik zie, ik zie wat jij niet ziet", dat '-' lat"r een radiosucces werd onder de titel „Het hangt aan de muur en het tikt" (en als het valt is de klok stuk — ra, ra wat is het?) namelijk „detectiefje" waarbij degeen, die het probleempje stelt alleen op vragen mag antwoorden met ...ia" en „nee. Bijvoorbeeld: een man loopt een café binnen en vraagt om een glas water. De caféhouder trekt een pistool en richt dat op de man. Deze draait zich om en gaat opgelucht de zaak uit.

De kwestie is nu, dat u door vragen moet uitvissen wat er met die klant aan de hand was, waarom de cafébaas dat wapen op hem richtte en waarom de ander toen opgelucht weer vertrok. De oplossing is, dat de man, die binnen kwam de hik had. Afgrijselijk moeilijk was het om de logische draad 'te vinden in de volgende historie: meneer A ontvangt een pakket, maakt het open, ziet wat er in zit en knikt tevreden. Hij zendt het pak door aan meneer B, die het eveneens opent, erin kijkt, tevreden is en het pak dan doorstuurt naar meneer C. Deze ziet ook wat het bevat, is evenzeer content en gooit het pakket met inhoud in het vuilnisvat. We uiillen uw familie en kennissen niet onderschatten maar binnen het half uur kom je daar gegarandeerd niet uit tenzij iemand een paar ongelooflijk mooie geluksschoten plaatst doch dat komt maar zelden voor. De hamvraag is natuurlijk wie dat pakket naar A stuurde en wat er in zat. De afzender is een chirurg laten we hem D noemen, die een willekeurige operatiepatiënt een arm afzette en dat lichaamsdeel verzond. Hij deed dat daar hij plus A, B en C in de oorlog samen de bemanning van een vliegtuig vormden, dat boven zee werd neergeschoten. Het viertal redde zich per parachute, klauterde in een rubberbootje maar moest zo lang op hulp blijven wachten, dat men dreigde de hongerdood te sterven. Toen amputeerde D respectievelijk bij A, B en C ieder een arm om tot mondkost te dienen. Toen zij werden gered eisten de drie invaliden, dat D, die immers lekker had meegeprofiteerd van hun armen, zelf eveneens zon lichaamsdeel zou offeren. Hij beloofde dat doch bedroog later de anderen door de arm van een onbekende te versturen en er op te vertrouwen, dat het na de oorlog verloren contact met zijn strijdmakkers niet zou worden hersteld. Kom er maar eens op! Wat makkelijker is de historie van de man, die zijn woonkamer binnen komt, daar een verandering ziet, naar boven gaat en zich van kant maakt. Hij zou dat niet gedaan hebben als hij geweten had, dat er zaagsel onder het vloerkleed lag.

Laten we het kort houden — de man was een lilliput, die als zodanig in een circus ïijn brood verdiende en het voorwerp waar hij een verandering aan zag was een meetlat. Het lijkt ons niet moeilijk de rest te reconstrueren. En wie nog andere d*>tectiefjes weet mag het zeggen.

ZUNDERT — Bij verkeersongelukken zijn dit weekeinde in ons land tien mensen om het leven gekomen. In Friesland viel één dode: de 21-.iarige H. W. van der Veen uit Dokkum die in Hantum verongelukte. Twee jongelui uit het Brabantse Hoeven zijn gisteravond om het leven gekomen, toen op de Bredaseweg in Zundert de bromfiets waarop zij reden in botsing kwam met een trekker met oplegger. Het ziin de 18-jarige A. van Tetering en de vijftienjarige Carolina van Eekelen.

Zaterdagavond is in de gemeente Beemster de wielrijder J. Zeeman uit Beemster door een voorbijrijdende automobilist geschept. De heer Zeeman was vrijwel op slag dood. Hij reed vermoedelijk zonder brandend achterlicht. Bij ongelukken elders in het land vonden dit weekeinde zes mensen de dood.

AKABA — Koning Hoessein van Jordanië besprak zaterdag in het koninklijk paleis in Akaba met dr. Hcnry Kissinger, de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, de. vredesplannen voor het Midden- Oosten.

DE OVEREENKOMST over troepen'scheirirng aan het Suezkanaal tussen Egypte en Israël, die vredesvlieger Henry Kissinger heeft bedisseld, is nog maar een eerste, voorlopige stap op de lange en moeilijke weg naar vrede ii het Midden-Oosten. Toch kan dit akkoord een beslissende doorbraak naar vrede tussen Israël en zijn Arabische buurlanden inleiden. Kissinger heeft in elk geval het uitbreken van nieuwe oorlogshandelingen aan het Suezkanaal en in de Golanhoogten, die er vlak voor zijn ingrijpen dreigden, weten te voorkomen. De troepenscheiding vermindert het oorlogsgevaar in het Midden-Oosten en daarmee het risiko van eën botsing tussen de beide supermachten. Ze schept een sfeer die gunstig is voor verdere vredesonderhandelingen.

Voor Israël is deze overeenkomst van groot positief belang. Het gevaar van een nieuwe verrassingsaanval is erdoor verminderd. Er komt een bufferzone met Uno-troepen door de Sinaï te lopen. Israël kan straks reservisten naar huis terug halen, wat voor zijn economie dringend noodzakelijk is; de huidige mobilisatie wordt economisch rampzalig voor het land. Het akkoord houdt tegelijk in, dat Egypte Israël voor het eerst de facto als staat erkent. Het kan een sneeuwbal-effect hebben: „Vliegende Hendrik" is dit weekeinde al bezig geweest om ook verdragen over troepenscheiding met Syrië en Jordanië voor te bereiden.

De regeling aan het Suezkanaal kan grote gevolgen hebben in de hele wereld: Er is eindelijk beweging gekomen in de fronten, die jarenlang bevroren waren geweest. Israël is begonnen met de ontruiming van in 1967 bezette gebieden. Dit kan voor de Arabische olielanden aanleiding zijn, hun olieboycot tegen de VS en Nederland zonder al te veel gezichtsverlies op te heffen. De verhouding tussen de VS en de Arabische landen kan door deze regeling worden verbeterd. President Sadat van Egypte noemt Kissinger „mijn vriend — nee mijn broeder." De vrede werd mogelijk gemaakt door het samenspel tussen Washington en Moskou. Europa, dat in het Midden-Oosten de grootste politieke, financiële en economische belangen heeft, is er niet aan te pas gekomen.

Kissinger is zowel in Jeruzalem als in Kaïro geprezen voor zijn onvermoeibaar zwoegen voor de vrede. Natuurlijk heeft hij ook Amerikaanse belangen willen dienen en had hij succes nodig — voor zichzelf en voor baas Nixon thuis. Maar toch is hij de architect en uitvoerder van deze overeenkomst, die naar echte vrede kan leiden. Hij heeft bewezen, hoe er in de onmogelijkste conflict-situaties door goede wil en volharding toch oplossingen mogelijk zijn. Hij heeft ook weer eens bewezen, welk een belangrijke rol één man in de wereldgeschiedenis kan spelen. Hij toont zich de Nobelprijs voor de vrede waardig. Het is wel griezelig dat er in deze wereld zoveel afhangt van één man. Het geruststellende is, dat die éne man in dit geval Henry Kissinger heet N.