Leeuwarder courant : hoofdblad van Friesland

(ADVERTENTIE 1.M.) JÉ| |x ten Cate Colorite. / V.j fo^r

Onder de titel ..De nadere rok" ageerde de heer Willem Riemersma in de LC van 30 maart tegen dienstweigeraars in hot algemeen en tegen politieke dienstweiseraars in het bijzonder. Hl.l meende dat zij eerder aandacht hebben voor datuene v. buiten de eigen alvorens aan de veiligheid van hun eigen familiekring en hun eicen volk te denken. Als klap op de vuurpijl lanceerde hij de opmerking te moeten lachen om de gedachte dat politieke dienstweigeraars werkelijk begaan zijn met het lot van Mozambique en Angola. Immo redeneerde hij. ze eaan er zelf niet naar toe. Meneer Riemersma, U hebt erg weinig begrepen van de redenen waarom dienstweigeraars over Angola enz. praten. Het gaat er hun in de eerste plaats niet om hun aanhankelijkheid te betuigen aan de bevrijde gebieden, maar om een duidelijk ..noo" ' i oen leger dat tegen de bevri strijdt. (Als u niet gelooft d;.' vechten kan dankzij of zelfs voor de Nato moot u eens kennis nemen van do ideeén van Joseph Luns, opperhoofd van dit pact). Hiervoor hooft de dienstbaar niet in Angola !• knj?t een oproep voor het Nederlandse leger. Als hij aie zou beantwoorden door te vertrekken zou er m.i. pas sprake zijn van een, zoals u het noemt, allergoedkoopste vorm van afschuiving van de persoonlijk te dragon verantwoordelijkheid. En dan gelooft u niet dat wij bereid zijn ons eigen land te verdedigen hoewel we bier wel blijven wonen en dan van de voorziening' dit to d van eo iel ijk door hot onn. t- Russmeer, hot gevaar van een cht als de S.U. wél, ■ nderkennen het gevaar \">' ',l' VS onze • zelf hand pakken. Het e kins ia een fabeltje slechts oen tijdelijke oplossr

! do hom barst conïarkten leidt nu al agedies als Vietnam e Oosten. I! van over' • de vrede erg ' gediend is met het slaafs meelopen in <\o wapenrok, mi >doen aan de waan. wapening Ik ben er dthans na te d- Misschien werkelijkheid en uto| irijft Maai een utopisch n het naiakkeron, van de eigen veOgheld en duldbarc en onmenselijke mid Spannum. Dienstweigeraar Hans van den Hurk

De schril ver van de Veemarkt van maart j.l la er grai ■ innige... erhandigde hel rapport van de beruilverkavolmg, van „De waaruit blijkt dat wij het •rt wel goed hebben gelezen nelijk is ter redactie vm .ler Courant de spelling „Bierrumen" Hoeig is gebleken dat dit de -ik blijkt uit de 1968 getekend sche Die' tgegevei door het Prov. ske Aka. de Leei en de ..e VVV. blijft deze verandering | ng van de LC. usie: de schrijver van de Veei hoeft do nota van de BFVW : „De Bjlr- Veri i kt gesteld dal ' hebben begre- Is eergebracht. Uiteraard waa .t bet In het gebied van de Bierrumen en •n van het gemaal te • er was dan voorheen. In arverslag over 197.; v'ogeli dt op pagina 9 dan ook al vastgerf weinig Is terecht gekomen van de broedsels van de Meerkoet door de wisselende waterstand vanwege werkzaamheden aan de stroomkanalen naar Roptazijl. Het feit dat reeds eerder met het peil is gemanipuleerd ontneemt ons toch niet het recht ' op de gevolgen voor de weidevogelstand van hot verlagen van het peil in het kader van deze ■ (pagina 8 en 26 van het rapport). Deze gevolgen zullen zich na enkele jaren manifesteren. Vogels zijn n.l. lo .ens, die zich aanvanketrachten te handhaven in het geleidelijk ongunstiger wordende biotoop, maar uiteindelijk zullen ze het loodje leggen. wordt ons in de Veemarkt oeten geworpen dat wij geen idee van rekenen hebben, daar wij spreken van „4.71 en 3.57 broedparen Elanden". 1 ■ ebben betrekking op h ogelaat „Kievitslanden" in Oo orden gepubliceerd door de Wetenschappelijke Afdeling van de Rijksdienst voor de IJsseLmeerpolders 'vstad. De Rijksdienst publiceerde ra voor een oppervlakte van 100 ha en, alhoewel de schrijver van de Veemarkt dit wel nooit zal kunnen begrijpen, men kan niet alleen de diverse categorieën rundvee, maar ook de broedvogelbezetting van een gebied uitdrukken in cijfers per ha en zelfs nog wel in decimalen. Om de te verwachten achteruitgang van de weidevogelstand redelijk te kunnen compenseren, vragen w{j een weidevogelgebied met een oppervlakte van 427 ha. zijnde 5 pet van de totale oppervlakte van het blok. De geplande twee weidevogelgebiedjes bij Dongjum en Boer met een totale oppervlakte van 27 ha vinden wy n.L een lachertje. Het creëren van weidevogelgebieden heeft te maken met snijmaisverbouw, zoals de Veemarktschrijver suggereert, maar alles met de bereidheid van de f 40.700.000, die deze ruilverkaveling gaat kosten, een klein deel te besteden voor het reserveren van ruim 400 ha laag gelegen grasland met beperkt agrarisch gebruik ten behoeve van de Zevenaar. D. Westra, secretaris BFVW

en kwïtrtaer thuis na een \nan b|jna 1000 km over ■in-luk Nederlandse autowegen nieuwslezer van de TV zeggen dat er een actie gevoerd sou v.h d.- ïoo km n dat hoe lanfpeir hoe meer deze maetrei neer legt De minieter. het d.i:i: e eena en zou ■ genovcegaetekß sou blijken. in genoemde rit en daaraan voorafgaande, ia da* ,■1 u. •.,■:'..' listen eereden woedt alaof de 100 km snelh voor ben niet geldt Alajeot Amerafixwt-Zwolle •uasen pLm. 5.30 en i>cmeden mot strikte 100 km i door enige tien' •. .f motoren van de • ge/ien. Wat heeft het voor • handhaven als voortdurend controle* kan organiseren of via fotografische appnna* «dors kunnen worden gegne- Als de politie tevreden la over de e situatie d»n la men belaas mi. ig tevreden. Als men dan in de te oenen cijfere tevens de overtredingen op- " in dorpaknmmen gemaakt worden (kort geleden ging ik op de bon in een klein Drants dorpje waar ik niet bekend ben en het 50 km-boixl niet had zton stann) dan -hien t«t een flink aantal controles maar niet genoeg die bet rilden boven de 100 km (met als doei energie te besparen) aan banden legt Als je dagelijks lange trajecten via de autoweioet afleggen dan kim je het risom sneller te rijden, want één bon op tien of twintig maal geluk hebben is voor sommige mensen blijkbaar nog een haalbare kaart. Ik hoor nog de wat gezwollen taai en hoge politieautoriteit die strenge en talrijke controles aankondigde, rht als op de weg Volgens deze spreker was het mogelijk dat men opeen traject van enkele kilometers meerdere malen gecontroleerd zou worden en dan weer lange stukken niet. Volgens mij is het alleen het laatste geworden. Als het alleen bij dreigementen moet blijven bij gebrek aan mankracht en-of materiaal, dan kan men beter de eer aan zich zelf houden en de 100 km limiet afschaften. Leeuwarden. W S. ter Horst

Mi. | I 11..ui.in Ii m \andaag vi neringen' e titel kompa dan hij gedaan hrrlt: . Wat zijt xhii i tuf, Wart de mda ntijn Huygem ontleend' gesloten ebben lieol wal mensen m (\ei loop van de lijd gesteld als lut om Jan Linthorst Roman ging vraag lu-t nadnikkelijkst aan de ordf in de rrrstc oorlogsjaren toen Hom. broer van 11. I. do vorige i ommiss.iris van de koningin in Friesland uitmaakte van het drin ip dat de Xrderlawlu- l nie oprichtte en, tot de Duits.- een eind aan maakten. ór/<> omstreden [Hiliticke beweging ;

nan had overigens ook voord; meermalen reden gegeven tot he! ■ • vraag wat voor man hij nu eigenlijk wel was. De in 1903 geboren aoon van een Asser advocaat en secretan het D schap on I Drenthe ging voor ledereen zichtbaai wat nonconforr met name toen Jan Homan ln 1932 burgo- van Vledder werd, de gemeente die grenst aan onder meer „de Friese oemeeir Ie en Weststellinou'er/." Hij mocht dan lid zijn van do lil r zich lieidsbond, de e! 'i de crisisjaren en do werkloosheid ontgingen Homan allerminst. Hij probeerde, van de bescheiden plaats af waarop hij stond, de arbeiders en de kleine boerei mogelijk te helpen. En toen hij ontdekte dat in Drenthe greep op de mensen kreeg, onder meer via Landbo: rhappij, werd Homan daar ook lid van om ..rnn binnenuit aktie tegen de NSB" te kunnen voeren.

In 1937 verlieten de Homans de kleine Drentse gemeente om In Groningen igd> de ambtswoning te betrekken van commissaris der koningin: „een schriel betaalde baan trrote witQQven." Ook dftsr d^^d Hotnsn het a' gebruike toonden zich nogal eens sterk geïrriteerd over *+ In het bitronder Van Har-- Friesland en I> Vos van Steenw Drenthe moeite har teiten die Homan ontwikkelde kan al» het sprekendste voorbeeld worden genoemd de oprichting van de Gemeenschap waar nam na een rede d mina in januari 1939 had uitgesproken. De op die datum ook i gekomen oorlog leidde tot grote, vaak schokkende verand' ebt het f het vertrek van d«-en van de ministers. Een gang van zaken die door Homan al i verd begrepen er komende maanden nam hii meer ri waar. In eerste instv ■• irelkr er over de 1;n issues n ons lam: moeten worden gevolgd." En toe: hooo ~d vervuld werd en i der» der ■nei of bc 'nroenstoot (hadden) gegr reeds zo lang door di Ben sociaal beproefden aanswak" vond Homan het hoogs' voor wat hii noemt „Or p nog niet op een gi maar op . man waren het J. de Q' ven en H. J. Reinink en ■ die elkaar min of n■vreesd ri rms volk <> kanse dat er tou onf.stnnn al ken gingen m drlnet zli dacht. olde maar ook org.

Ook als ik daar rekening n i dus tot matigii blijft ningen over d het b' kunnen in dit stuk I litick' ' laatg van de po e de iuli 19 „landfi ii. 300 i».

ring van „terugvallen in vooroorlogse " en orri en waar■•erderheld van •ht daar niet eens •ïan brer n boek in

..raak mr .esproken ever lief . !e meeste onzer led> ■•'■eueerden voor ons prog' -n-oorlogse vernieuwing tn Arage voldoende achtten als ze maar diende als an-

De verkeerde beoordeling van de toestand ezen stond Homan niet op zlr •ek noteert hij dat men noemt 'de brede lagen van ons volk' te zeer — en terecht — de gedachte (zat) aan het falen van ons nationale bestel vóór de oorlog". Maar: over welke „brede lagen" heeft hij het eigenlijk en welke uitleg geeft hij dan toch wel aan de verkiezingscijfers in de latere dertiger jaren?

Enkele vreemde Unie-zaken moeten zeker nog genoemd worden. De naarste daarvan is het door Homan geschren openhartig woord. Het ■ de jodr land e ook toen, en niet alleen achteraf l Nederland i«nj de joden niet da positis in landen het jodenvraagstuk acuut hebben gemaakt", alsof ds joden de schuld hadden aan hun vervolging' Homan tekent daar nu bij aan: ..ik trilde dat ik hst anders had geschreven <...) en sommige passages doen ei Sinds lang is bekend dst het boetekleed de man siert. Dat geldt ook voor tn dit ens geval an fouten of het hebben van schuld onder mear ook tn relaas over l'nie-contacten met A nold Meren Nationaal Front waarvan veet dat er „een sfeer ■ de otce niet kon zijn" iat over contacten ' en het domste < nt doen is een .•n naar een weepr--. Toch ■ debet komsn raag of het goede woord is voor een man die zich geroepen meende om het Nederlandse volk doi te loodsen is er nog een motief om Homans formulering onbevredigend te vinden, amelijk dat hij deze „tender overleg met ie-secretaris dr H G. W.) Van der Wie > De Qur. was begon haastig werk ••urstel-wakkendc formulering „nist i dan mijn slordige ■man nu houding en on en voor een belangrijk deel te rechtvaardigen is laarbij zet hij zich, zoals te beg' 'ns sterk af tegen dr >ngs beschrijving van r dat mijns ■t Homan gegronde kritiek b ngs manier van werken in d koenen - nkel al in 1941 door ou< ■ ris H. Roelesma gesc' apport. teveel gissing • -nen aan' ~n. rel, «e ;dt an vast als Int dan ook mag wi • . • wrrl nd der te 'AI, (Ml' ÏAN Assen; •.< ■ tl / 39,50.

Men om mijn hart l toen ik donderdag in de krant las, dat de redactie van Bokwerder Belang de pon er bij neer k*gen wou. Een paar dagen ben ik do kaart af geweest, maar nu bin ik gelukkig mijn soep maar ■ pen, want hier moet ik wat Ik woot wel /oker dat ik uit . die de ruime <>p\ ■ klim maak. Nu moei Ik eerlijk toegeve ik een heel klein /.wak plekje heb in mijn hart voor Singelsma, omdat ik een klein zetje Fri an hem gehad ia een tijd, hij bezocht toen ook al ln de jeugd !' te wokken. Wij b week met het lied „Fryatón ropl de findels ■Te rige". Nou en dat ging er dan om \\ halde door do bele school aar'iedere die het n le, Ja wij ■n Singelsma d k oen ■ voor de kruiwagen, want hij zei iedere week hetzelfde aan de afloop van het lied en dat wouden wij vanselts graag horen, hij zei dan: „Dat wie moai bern. singelier hwat in moai liet." Nou en dat singelier daar wast ons om te doen en vandaar mijn zwak voor Singelsma zie? En nu kan ik mij och zo goed voorstellen dat het een teleurstelling ls dat jullie stemadvies de wind n is en dat men het dan niet altijd meer zitten ziet en de veren n laten wil, maar kijk dat mag niet, het hoofd er voor houden mannen!

Nee wat dat aangaat, ben ik groots op de Amelanders. De FNP had maar mmen hier en die kwamen vast niet van ons, maar van bijtijde badgaston, die als Friezen om uitens nier stemmen mochten. Ook wij op het Ameland . üemaal wat in ruimer verband. Wel was hier een groepering die ons adviseerde op Rombout van Vlieland te stemmen want dat was zon goede burgervader voor de kinderen aan de wal en zo en voor de studiekosten enzovoort henen. Nou ik moet zeggen hoor, dat heeft wel aangeslagen hier, die mensen hadden een smak stemmen. Maar ja hier is ook zon soort Doeke Vaartjes en die riep maar: „Kies uit de vreemde niet, wat eigen eiland U biedt", dat sloeg op Zevenbergen zie, dat is onze burgemeester hier hè en ja die stond op zeven. Een soort „7 up" dus, maar dan was het de VVD Nou en die WD heeft me een gesel gemaakt hoor! Wat een stemmen. En die op ..zeven" stond heeft het ook nog gehaald dat nu zitten er twee oilandburgemeesters in de Staten dat wij kunnen nu ons hoofd rustig neer leggen wat de milieuhvena van de wadden aangaat, dat komt wel goed nu. Als het de WD nu maar niet in de plas geslagen is hier en dat ze met de gemeenteraad ook mee doen willen, Zevenbergen kan natuurlijk geen kker worden voor de gemeenteraad en wij zitten hier altijd nog met die Oost-West verhouding en met die éénheidspudding hier in Nes en Buren, dat laat Uw stem niet verkeerd terecht komen wou ik maar zeggen.

Nu geachte redactie van *t Bokwerder Belang, U hebt het wel begrepen, de kop niet hangen laten, er tegen aan hoor, ons niet in de steek laten, wy kunnen Uw objectiviteit niet missen. Ballum. Een .Amelander.

In de Leeuwarder Courant van dinsii ik een artikel van Actie oor de vv Heerenveen over weer dio gevoerd zullen worden voor het a, dat is allemaal prachtig mooi. want zonder actie bereik jo «et wel op om slaan. Maar nu vraag ik me wel af, wat is nu de oorzaak dat nog met geen enkel woord is gerept over illende activiteiten m de nu afgel nbuur-Week gehouden, georganiseerd door de mr voor het behou•. an bet b' >etbal in Leeuwarden. Is het Vriendenclub-bestuur hier in gebreke gebleven om verschillende ties geregeld door te geven aan de Leeuwarder Courant of ziin er andere oorzaken? Leeuwarden. D Visser. (Desgevraagd deelde de heer Th. Boersma van het ( Comité mee, dat d. ten ran de actie voor Sportclub Camnog niet bekend zijn. F

CHROMOSOMEN hebben te maken mei erfelijkheid en voortplanting. Tot voor enkele jaren wist de geleerde wereld wel dat kinderen soms op de ouders leken, loaa helemaal niet. Dat lijken op de ouders kon in volvallen voorspeld worden. Zo zijn er de bloederziekte van de tsaren van Rusland de kin van de Habsbu-

bekend, tot het gebruik van de microscoop leerde dat mensen, dieren en planten allemaal uit cellen bestaan, het kleinste stukje leven dat er is. Worden cellen stuk gemaakt, dan blijft alleen dode stof over. De cel ntegen kan in een geschikte omgeving nog Jang doorgaan met '.even en zich zelfs voortplanten. Het voortplanten van cellen gebeurt vanzelfsprekend in de natuur ook. Hoe vaak dat gebeurt, hangt af van de oelsoort die zich aan het voortplanten is. Bij de mens planten cellen van oudere meneen zich langzaam voort, zenuwcellen heel langzaam. Mannelijke voortplamtingscellen vrij snel In het zaad van de man komen enige uren na een ilj oenen cellen voor. allemaal op elkaar gelijkend. Wil de onderzoeker daarom kijken naar wat er gebeurt als een cel zich voort' zal hij graag teeltcellen gebruiken uit de zaadbal Doet hij dat. dan ziet hij op het moment dat de cel zich gaat delen eerst lets gebemen ln een o van ledere cel, de kern. Daar komt ineens een aantel draadjes te zien, die twee aan twee langs elkaar liggen. Even daarna wonden de helft le draadjes aan de ene kant van de oei gevonden, de andere helft aan de andere kamt. Daarna laat de kern een insnoering zien, tussen de twee groepen draadjes, de cel ook. Die bisnoeting wordt dieper tot de twee delen zich van r losmaken. Daarna zijn de drnadjes niet meer te zien, tot de volgrade deling. De draadjes heten chromosomen. Ze kunnen heel goed zichtbaar gemaakt worden met kleurstoffen, vandaar hen naam: lichaampjes met kleitr. Bij de zaadcellen van de man blijken er eerat 48 draadjes te zijn. vlak voordat ze loslaten uit de wand van de bal. Eenmaal vrij blijken er van die 48 chromosomen 24 naar iedere cel te gaan. Het an de ene zaadcel ls nld gelijk «■an het 24e van de andere- Ze heéen bfi dei-zoekers het X- en het V-chromosoom. Alle cellen van het lichaam, behalve de zaadcellen van man en vrouw, blijken na de doling IR chromosomen in iedere nieuwe cel te hebben. Warwieer zaad en eicel bij elkaar komen, verschijnen ineens weer de 24 r men van iedere eet De zaadcel kruipt ln de eicel De kernen koran naast alkaar te liggen, de 24 chromosomen ven ledere partner verschijnen kees wwer, de kernen veismeiteii, de 48 chromosomen verspreiden rich over de nieuwe cel en verdwijnen weer tot de nieuwe cel zich gaat delen, als bevrucht De chronosomen blijken de dragers i van de erfelijke eigenschappen. langzamerhand wel eer. kond. maar niet erg bels het resultaat. Wel belangrijk j dat bij die vereniging van de twee geslach■ cellen, eicel en zaadcel, wel eens iets kan misgaan. De chromosomen kunnen over elkaar gaan liggen of op een andere manier veranderen. Het kind krijgt dan de eigenschappen die de abnormale chromosomen-rangschikking opgeeft. Zo kan een mongooltje ontstaan, of een ander kind met abnormale eigenschappen. Natuurlijk kunnen ook meer waardevolle eigenschappen zo ontstaan. Daarvan is in het geheel niet bekend wat er dan gebeurt. Bovendien: het is nimmer zeker door welke man een vrouw bevrucht is. Kinderen met een donkere huidskleur worden wel eens gel van (officiële) ouders die allebel blond zijn. ledereen weet zo wel wat er gebeurd is, maar vaak houdt men zijn mond. De kinderen houden heel hun leven dezelfde chromosomensamenstelling. Hun huidcellen ook en deze zyn hot waar de dokters aan de medische faculteit In Rotterdam gebruik van willen maken. Zij willen bij vrouwen met een risico op het krijgen van een mongooltje (boven de 40, mongooltjes in de familie) een weinig vruchtwater afnemen met een naald, die cellen k omen bekijken Er Is te zien o i mongooltje zal worden. Onk een paar andere aangeboren afwijn kunnen op die manier v ■ nen. Als er zich /niets voordoet, wordt dit Ie vrouw meegedeeld. Zij kan dan an abortus wil is geen dwang. De vrijheid van de dt biiTdoor vergroot. Slechts de meest orthodoxe gelovigen zullen . het afbreken van een zwanger• monden bezwaar maken. nkt dat de ziekenfondsen in Rotterdam ten onrechte niet willen betalen. ■ slotte de Franse misdadiger». Een tijdlang ls beweerd dat bij so ge misdadigers er een afwijking In de •iiosomensamenstelling zou zijn die hen /nu voorkomen < | rs, Van am1 is dit i Tut op dit lukt I ook b n begaan, /muil ■ i uiteen mens.