Leeuwarder courant : hoofdblad van Friesland

Massamedia zijn de voelsprieten voor de samenleving — Pakken, die winst - Traditie van bedrog in Amerikaanse politiek — Patiëntenorganisatie?—Willeke van \mmelrooy: liet is eclll een \eriiiarkt — Gastarbeiders weten niet \;in «ronden handdruk - DS '70 veranderen <>! WD \ ersterken? — Burger: KVP /it vasl aan kabinet

„F.lseviers Maga-ine" heeft de/e 1 in kleuren op de iaat Het gesprek dat de hoofdmoot vormt in ren reportage uit Saoedi-Arabië. is echter gevoerd met olieminister Yamani en planning-m: Nazir: Saoedi-Arabië mag van een overmatige produktie geen nadeel ondervinden. De olie in onze bodem is ook van toekomstige generaties. De olie mag niet goedkoop worden geleverd. Als het olietijdperk ten einde is, moet het land hoogst ontwikkeld zijn en zonder olie een rol b. «Ie wereld kunnen spelen. Dat kost onnoemelijke kapitalen. De gezondheidszorg ln Nederland wordt ter sprake gebracht in een Interview met prof. dr. F. W. Merkus, die onlangs in een rede rel: Bijna 5 procent van de Nederlandse ziekenhuisbedden wordt bezet door patiënten die het slachtoffer zijn van ongewenste gevolgen van geneesmiddelen. Via „Elzeviers Magazine" daagt Merkus iedereen uit te bezwijzen dat zijn conclusies niet kloppen. Staatssecretaris Veerman van onderwijs ls niet gelukkig met het eindexamen: Waar het om gaat is dat het examen, zoals het nu is, geleidelijk verdwijnt. Het zal zich moeten aanpassen aan het leerproces, gespreid in tijd en niveau. Vo< met de schrijver Gerard Reve. Reve zal Ijn op 17 mei uit te zenden tv-show. als beer verkleed, een dialoog hebben met God in de gedaante van een ezel, die dan zal bekennen dat hij Reves boeken heeft stukgelezen. Lambert Fokkema. directeur van de Nederlandse Export Combinatie had al drieduizend exemplaren van zijn boek ..Het geld ligt op straat" verkocht, toen het dezer dagen van de persen rolde. De slotzin van Fokkema's „boek over strebers": „Er is heus maar één ding dat u pakken moet vandaag en morgen en overmorgen en altijd weer: de winst.. ."

Ik kan niet met mijn billen laten zien dat ik iets niet leuk vind, zegt Willeke van Ammelrooy deze week in een interview met Bibeb in „Vrij Nederland". In het klein is het hier hetzelfde als ii^ Hollywood: echt een veemarkt. Ma#- ze zullen mij er niet onder krijgen. Je werkt je het lazarus, iedereen is vreselijk aardig en vol beloften. Dan komt de laatste draaidag en dan besta je niet meer; weggeveegd ben je als in een zwarte put. Begrijp jij waarom Fons Rademakers nooit meer met me heeft gewerkt na het succes van Mira? En „Louisa, een woord van liefde" heeft in België waanzinnig veel geld opgebracht. Ik had een aandeel van 3 procent in de netto-winst Nooit gehad, nooit meer een pi klaart ..de ergste i tl nog niet eens in een dagboek te durven schrijven". De voorpagina is gereserveerd voor een beschouwu ie verkiezingsresultaten (De PvdA wint, maar links is verzwakt). Hans Kraay, manager van Go Ahead Eagles, zegt in een gesprek over het voetba l)e Nederlandse semi-prof is egoïstisch en verdient te Nederlandse clubs worden gedwongen salarissen te betalen die ze eigenlijk niet kunnen verantwoorden. Het blad besteedt aandacht aan de Biesbosch (Ooit 40.000 hectare natuurgebied, daarna 20.000, nu minder dan 17.000 ha, binnenkort waarschijnlijk niets meer).

goeft wederom op de eerste pagina aandacht aan de noodzaak van subsidie voor de v in Nederland, zoals dat ook in het buitenland gebeurt In een speciale bijlage wordt deze week uitgebreid geschreven over „de betere woning in de stad, zowel als buiten in het groen". Verder ruimte voor prof. mr. B. W. Frenkel. Op de vraag of de pa (de particulier dan voornamelijk) als werkgever van zijn arts kan optreden, zegt Frenkel: ja, maar beide pa moeten dan wel een cao afsluiten. Mej. Fransen van de Consumentenbond ift echter dat het stichten va is lukken Is gedoemd. De bond heeft het al eens Lambert Fokki m «lilk durf Int aan Ol H( n te I Kan li medewerk opwekkan, dan la hii de juiste leider niet, dan moet hij waf.

i acht pagina's lange schets van ■igcr is het omslagartikel van „Aceen geleerde, een staatsman en superstar die nu al zo lang schijnbaar uleuze prestaties heeft geieverd dat het wel haast routine is gewor- Ondanks het gerezen koor van klachten en vragen, is Kissinger heden 'lage waarschijnlijk de man met meer doorslaggevende invloed dan enig ander mens ter wereld. Zeer waarschijnlijk is hij de man die deze wereld thans het slechtste zou kunnen missen. Prof Heertje, penvoerder van DS'7O. schrijft dat zijn partij op vijf punten de koers moet verleggen. De naam moet worden veranderd door een die duidelijker het centrum-karakter van de partij weerspiegelt. Een mogelijkheid is Sociaal-Democratische Centrumpartij, kortweg SDP. Politieke bekwaamheid moet het winnen van intellectuele, er dient een ooöper verbondenheid met de confessionele partijen te zijn. de nieuwe centrumpartij moet zich vooral oriënteren op de middengroep (vanaf twintig millel en oogmerk van de centrumpartij dient op korte termijn de verdwijning van het kabinet-Den Uyl te zijn. Sai Tas ziet toekomst voor het centrum en 7.0 u liever de WD versterken. De zwakte van deze partij is dat ze leiders heeft en dus geen leiderschap kan uitoefenen. Vooral het versterken van het intellectuele en politieke niveau van de VVD is. volgens Tas. voor de toekomst van Nederland misschien meer urgent dan het zwoegen aan een wrakkig centrum.

Een interview met staatssecretaris de herstructurering van het schappelijk onderwijs in .J3e ibben het hele karakter van de propadeuse veranderd. Dat is toch een wezenlijke verandering. Met n handdruk terug naar de kkelingslanden, maar de gastarbeiders zelf weten nog van niets, zo ontdekte het blad, dat aan dit probleem pagina wijdt. Een andere zaak waar eon pagina voor werd ingeruimd was dat het wel eens nodig zou kunnen zijn dat we onze houding ten aanzien van de bevrijdig en onafhankelijkheidsstrijd van Bangla Desj 11 gaan herzien. India heeft Moedjiboer Rachman aan de macht gefióTpen «n hem — tegen zijn wil in — de onafhankelijkheid opgedrongen. Alleen maar omdat India wilde voorkomen dat in Bangla Desj een links-progessief ie aan de macht zou komen. Want India Bangla Desj als wingeneus voorbij 'ien gaan. Het blad meldt overigens dat ook de iarkt in Bangla Desj een vies spelletje speelt Ten slotte op de middenpagina's Johan Galtung die zich afi wat er mis is gegaan in !hi wijdt het geringe a liet socialisme daar aan de dogmatische ontsporing van het marxistische leer is niet slechts een briljante analyse van de kapitalistische maatschappij, zij draagt ook bij aan het aanwijzen van de elite van de nieuwe maatschappij. De elite van die socialistische maatschappij heeft theorie nodig om haar elitepositie te rechtvaardigen.

Viert de Nato haar laatste Jubileum? vraagt drs. Harry van den Bergh zich af in ..Henormd Nederland". „De beer komt immers nog uit het oosten. Politici doen er verstandig aan deze druk met een flinke korrel zout te nemen". ,Joseph Luns maakt de indruk, dat da Nato er toe dient op een veel verderde belangen van het n te bestendigen, getuige zijn uitspraak vlak voor de oliecrisis, dat het westen best eens gedwongen zou kunnen zijn in de olieproducerende landen in te grijpen als de westerse eco••n bedreigd". Overigens wil Van den Bergh niet uit de Nato, die ongewenste ontwikkelingen in het westen zelf kan helpen voorkomen. Lieke Frese schrijft over het La- Amerika Tribunaal. „Aan het tribunaal kleefden allerlei l voorkomen." ..Het Oaal ging le v«-cl o te' het dogma sche alement en dat kwam de pul ten goede. Nu, bij het I ■ Tribunaal, wil men vooral ook chl nen betrekken". Ex-NCRV-tv-dagsluitar «Ir Okke Jager, nu wetenschappelijk hoofdmadewerker aan da Theologlsche Hogeschool te Kampen („Per slot van rekening ben je door de polder in een uur in Amsterdam en ln Zwolle valt toch ook van alles te beleven. En na een tijdje vraag je je af: Waarom zou ik eingenlijk naar Amsterdam?") heeft enkele radio-lezingen uitgewerkt, die nu verschenen zijn in het boek „Baas boven b 'egt: „Een kerkdienst hoort niet op de tv. Wel een dienst, die uitsluitend gemaakt is om te worden uitgezonden, waar men dlt het medium rekening heeft ■ len". „Massamedia zijn de voelsprieten voor de samenleving" en „De meeste mensen hebben er geen flauw van hoe wij door politici zogenaamd voor ons bestwil bedrogen worden. ('. Albert van Dongen schrijft over de gereformeerde synode. Kees Waagmeester dacht met prof. Goudzwaard na over de toekomst en over rijken en dieven wordt geschreven door Bert Aalbers naar aanleiding van de talrijke reacties, die dr. G. H. ter Schegget kreeg op zijn kerstoverdenking in Hervormd Nederland.

.' HAAG —IV uiers hebben \' 'iin titan 5571 ton gegeten 10 hl Fran- Per hoofd van de bevolking komt «lit neer op 350 grmn ft liter wijn. aldus h

Buitenlanders die wegens een politiek delict in een politiecel belanden, worden onrechtvaardig en te streng aangepakt zo schrijft Rudie Kagie in ..De Nieuwe Linie". Hun lot is nauwelijks te vergelijken met dat van ■landse arrestanten. Aan buitenlanders wordt soms iedere bijstand van een advocaat geweigerd, soms worden ze zelfs behandeld op een manier die zonder overdrijving tot martelen moet worden gerekend. En raakt de politie daarvan zo in paniek, dat ze alle rechten van iemand onder voorarrest bewust aan de laars lapt Kagie haalt om deze beweringen te staven twee gevallen aan. Uit een interview met mr. Jaap Burger: De KVP wordt altijd direct gered, zodra re met de PvdA in zee gaat. De topmensen, de bezitter» uit de KVP. zijn natuurlijk naar de WD overgegaan, maar de gewone man zegt: natuurlijk steunen we dit kabinet. De KVP kan politiek gesproken niet meer doen alsof ze nog vrij kan kiezen, nu ze er met steun aan dit kabinet zo behoorlijk uitkomt. Steun aan een ander kabi- U verder verlies betekend hebben. En: Als de PvdA regeert heeft de CPN geen kans. Dat is altijd zo. Voorgesprek met een lerse politieke act die in Nederland is om de strijd van het -. olk te verduidelijken: Onze taak is: de katholieke en de protestantse arbeidersklasse samen brengen in een hechte partij. Daaraan werkten we in de jaren voor '69 en we kunnen pas met succes verder gaan als de Britten alle geïnterneerden in Noord-lerland vrijlaten en hun troepen terugtrekken en als de provisional IRA de gewelddaden staakt

De traditie van het bedrog tn de Amerikaanse politiek wordt in de „Haagse Post" van deze week in het omslagartikel breed uitgemeten. Dit alles naar aanleiding van „de politiek van de leugen", een boek van David dat net in de Verenigde Staten uitkwam'; Dit boek bevat een adembenemende opsomming van alle leugens die de Amerikaanse regeringen van 1945 af ten beste hebben gegeven. Roosevelt en Truman bezondigden zich daar nog nvaar heel zelden aan; voor Eisenhower en Kennedy was da leugen nog meestal een incident; bij Johnson was er nog sprake van een schizofrene twijfel; Nixon gebruikt de leugen en de geheimhouding veel systematischer. Verder besteedt het blad vijf pagina's aan het 50-jarige „schrikbewind" van de Inmiddels overleden huisjesmelker Hendrik Tabak (laagst mogelijke schatting van zijn jaarinkomen uit woningbezit 540.000 gulden) Het ge/r, ui van de voetbalgebroeders Molenaar — miljonairs, mede-eigenaars van een bloeiende profclub, die voor de **r „als loopjongen" meegaan na* nschap voetballen uit de doeken gedaan. Lachend het veld ruimen tl bet antwoord van hoofdredacteur W. L. Brugsma op de ' ' ' nw nog toe> heef! om It ne knopje zorgzaam tot een tak op te kweken. De vraag ls hoe wordt de ged« snelst en het elegantst gedood. Die eudan je denker Men gekozen Democraten in het ■ n pakken dl rie wet dat de volgende op de Inst die plaatsen moeten innemen. Wat de - | ld heeft verklaard. Zij k opheffen eil haar al makgeelt Wie «lat • i maar kort, laat de nu ook wezen.

Het stuk knipsel werd gedateerd omstreeks de eeuwwisseling. Op 18 april werd uit Jubbega gemeld: „Een jong echtpaar, nog pas vijf weken getrouwd, kreeg zulk een fors geschil, dat zó hoog liep, dat de man haar de echtelijke woning ontzegde. De vrouw heeft toen een heenkomen ht bij haar ouders. Toen kwam het dorp in opstand. Op een mooie lentedag verschenen enkele tientallen mensen voor de woning van de n voorzien van lawaaimakende voorwerpen. De ben getrakteerd op koe en ketclmuziek. Alles samen serenade, maar van „harmonie" was uiteraard geen sprake. Bovendien werd de woning flink onderhanden genomen. Men heeft niet minder dan 18 glasruiten vernield. Op 3 juni behandelde de rechtbank te ll' ■•• zaak. Het is niet duidelijk tot de pommai. De krant schreef er dat de v ook i grote menigte mensen Hepen te hoop — o.m. V Mtriider. toeterend op zijn horen en de 15-jarige Jan op een t mei of emmer sloeg. Jan was de «•g, later volgde V n mepte later nog een ruit in. waarbij enkele roeden braken. Trijntje K. en Anke de J. wler■ >ok flinke stenen naar binnen. Ja, op een gegeven moment volgtk i van stenen. Dat hadden de veldwachters Van der Laan en Van • eigen ogen gezien. Dat ze op de rechtzitting. .urde van acht tot elf i toen haast no< geluidsvolume o; door luid te schreeuwer.. Het aantal opgeraapte d« kamer of op het erf bedroeg 178' De .

Bij de behandel Hof noemde de procureur-generaal dit tafereel een van hoogst • aard, ineen beschaafd la rende". En dan zijn er ook iocht oan ünnocht" hebben. De smid en kof f- Harmen Aldershof de er „op de : op uit om menseaan ten Ii ••achter» leugens war< ksta-

i • f titer. ■:ker» ryf-■tl» sa. i jen i fa. 1939. n ln een revo- I

i mei skerpe toik, I de pas: Freegje dat üs domenee. c san forito Boer, of tsien ■ elkoar. De i' nr. ■ Dat 'im 't pf' ■au l folk dat gr-, ■ In ; rtl en g Is 't Paer. r en to Idn; Dat a forhurdt.' vn 't lyk.

In de loop \an dr jaren heb ik. hier en daar dichterlijke uitingen hreven over Jubbega en de Oosthoek van Friesland. Daar in die armoe wereld van honger is veel den. Gelukkig is er na 1928 een uien gekomen, die een se wind OVei «le heide blies.

u Kompa De earmoedstreek fan Skoatterlén, Fan polderfolk en hongerlijen. Fan heide, hutsje», bosk en »dn. Doel 'vs Kompanije heech, har folkje, itoer en dreech. I Kompar . n 'e Berneklean. Mei ii tM buorkr f froeger al ófstutsen fean. tmlju 't wurk meast dogge. ■ens faken tsjogge. -k soms Uren Foar •se) er gen. « hdld' wji 't aldervieast fan dy: forneamde Kompn >d by frjemde boe- < 'i oant Sneon-to-joun net ■ TeW t '.Ant duren Oant •]/ 't wiif, de bern mei Al ha win libben as in ho Prttcpje, dy Kompannijster groun. •• t/n earme. lytse klinten, ln hüs men 't hast net nearne faken hast pvv »•■ • de tekkens och tr ■ erteplak t klinten ky: ;en.

hut, loolsdie vro»gsf r» wild ontgonnen tUUn oan Frietland ii '»/,/ f/«r,/,„ gebOitwd. Pr heul,;, immg op ,/,-.-,- /,„„ afgebeeld, st„,,