Leeuwarder courant : hoofdblad van Friesland

r 1 Ontdek de 100% winstgevende levensverzekering ! El CONCORDIA J Coöperatieve Levensverzekeringmij'ua- I Oudonoord 10. Utrecht. Tel.: 030-3334 33 •*■ ••»■» " »■■* ■' — •_■_■_> ■ i om- '■- i — ■ '■"■ ~^» . -■ -**-mam ■ -^— —••—— —ë

(Van on/* correspondent) ZWOI II — ..Of er ruimte voldoende l r klinkt oprechte verbazing in ile slem van Roelof Henri Aullionins (Koel) van Dntn als hii on/e vraag nog reus hei h.i ill Hii «list na.ir de kleun Re kaars >.''e a< liter ziin bureau luimt en iegt dan: ..Kijk daar eens Eaidc lijk I levol.iiul en de Markerwaard, sa men In ma 100.000 ha «rooi. Daar kunnen iv e alle kanten mee uit". De professor (49 jaar; in zijn schaarewoon — cultuurtechniek — actief nlngae Landbouwhogei>pen door zijn p de achtste verdieping van het k Rijksdienst-kantoor leerde werkkamer; hij loopt ie kaart naar de groen gecoate ramen die een wijds uitzicht — „bij weer tot aan Urk toe" — bieden op de nog maar kort geleden in cultuur c-hte polder. Van Duin wijst nog— nu naar buiten — en vraagt dan: „Wat zijn de problemen?".

Waarnemend Rtjksdienst-din pmi. Boel van Duin: „We hebben hier voorlopig ruimte _ inmtc overigi ns die u e ml hard nodi* hebbi

Ooi mdc pol. o,int bepaald met vergeten WOtth blijk, loei duidelijk tut deze Inehlopnai land» tvHdelijke tijde: achter de dijk Ug. een royaal botcot ipL \ m ervót n h< t \ eluu e randnu i jachthai en gesticht.

aan de niet zo heel lang n dooi- diverse instanties geslaak- Als iedereen in N land blijft, waar moet iedereen dan heen". Van Duin — met een constante glimlach zijn eigen theorieën en stellingen voortdurend relativerend: ..Want ik ben ook een mens die zich vergissen kan" — schudt zn hoofd. ..ledereen blijft niet in Nederland", stelt hij (ons) gerust. ..Daar is de doorsnee-Nederlander veel te avontuurlijk en te onderzoekerig voor". „Als puntje bij paaltje komt", gelooft larnemend RIJP-directeur, daarmee zijn profetieën motiverend, „gaan de meeste mensen straks tóch weer de over. Okee, ze zullen best even . okken zijn toen ze hoorden dat de chartervlucht een paar tientjes duurder werd of toen ze al rekenend ontdekten dat het op een Brava heel wat uitmaak per lit lijk • taal van het hele tiebudget blijken die extra n bij nader inzien meestal best komelijk te zijn".

Maar al gelooft de Lelystadse p Rijksdienst houd ik me met name bezig met de Inrichting van recreatiegebieden, wat niet inhoudt dat ik alles van toerisme weet") dan niet e oliecrisis het vakantiepatroon ingrijpend zal veranderen, wèl onderschrijft hij de opvatting dat er in eigen land nog steeds niet genoeg recreatieruimte voorhanden Dat klinkt, op he: loch „cultuurtechni(n redenatie e< e argumentatie aan als hij s: kt er me [ij komt ruimer in zn tijd in plaats van één keer tweemaal op vakantie, hij is bereid voor zn vrijetijdsbesteding wat meer geld o en hij gaat vaker ook het weekeinde bewust als mini-vakantie beschouwen. Maar hij kan niet iedere keer naar het buitenland...?"

De Rijksdienst voor de IJsselmeer.piilair gezegd: de club die poldergebied „gebruik - heeft die ontwikkelingen (méér vrije tijd: méér nogelijkhi i> kend. Van Duin nauwelijks | ■ doch in Oost-Klo..ikteti m _ vrij ten behoeve van allerlei vormen van veibli En in Zuidkwart van de (43.000 h< . natuur- en-of bosgebied. „We zijn hier enorm gastvrij: we i voor vo- Kiagd zijn; we bounen die ergens he l kunnen komen en I waar ied' Welk elders akelljk /i.m:

De cijfertjes spreken wat dat betreft duidelijke taal! Onze stranden en bossen werden in '73 door ruim 1.303.000 mensen bezocht, de sluizen in de randmeren noteerden in '72 reeds 48.095 doorvaarten en de verschillende campings in Flevoland verwerkten het afin et elkaar meer dan .01.065) overnachtingen. Me dunk' Geen .mt in Ken; hij kan er de voor hem ontaf leggen; _an er sportvliegen (nabij Lelystadl: hij kan er zn boot kwijt (meer dan 1 i: hij kan er zwemmen ' .mdmeren 5880 hecop De Flevohof ..een-land m maken; hij kan er de natuur bespieden in de (na afspraak te bezoeken) vogelpleisterhij kan er boswandelingen n en hij kan er (met name in de Dron' ' vormen van ander vertier vind'

All' ' daarom dat RIJP-chef Van Duin concludeert: „De {rijker rol in liet reci De polder altijd .. ■.•erloopfunctie" gehad voor de Randstad; toeristisch echte) I duidelijk óók ik van de Veluwe en Noordwest-Overijssel aan het worden". Waardevol pluspunt van d;it alles acht prof. Van Duin in het bijzonder: „Het terugdringen van de verkeerschaos, die je meestal snel krijgt als het • mooi wc 'k dat vanuit Zwolle nu.' strand wil beh' halve lijden") blijk' bewust gewild resultaat van vooruitziende planning te zijn. al", ,■• heer Van Duin. ~is het inzicht gegroeid dal recreatief) ik bij de «rote steden dient te situeren A op die manier kun je voorkomen dat in de toekomst de Amsterdammer zeven uur in zn auto file moet rijden teneinde drie uur ergens te kunnen uitrusten". „Alleen: dat ~naar-de-stad-brengen" van recretatiezaken was gemakkelijker gezegd dan gedaan. Doch de polders zorgden voor de oplossing; brachten de in hun bebouwing haast verstikte tellingen het eiland en de bossen weer tot bijna voor de deur..."

Kan dat allemaal? De prof wijst opnieuw naar de kaart: „Vergelijkt u de ruimte die de stranden en de bossen innemen maar met dat wat er nog voor akkerbouw en veeteelt alsmede woongebiedi n en kanalen over blijft. U ziet dan duidelijk dat de recreatie niets of niemand bedreiL Ook de flora en fauna niet: de vaak zeldzame polderplanten. de (alleen al in 1973 officieel geregistreerde) 615 vogel-broedparen, de reeën, etcetera. .„Nee"' zegt de hoogleraar, en het klinkt even eerlijk als zelfverzekerd. „Nee, wij geloven niet dat de recreërende mens voor de „recreërende" vogels — om maar iets te noemen — een direct gevaar met zich mee brengt. Daarvoor hebben we, dacht ik, de zaken en de desbetreffende gebieden duidelijk genoeg gescheiden. De speciaal als zodanig ingerichte natuurterreinen bij— voorbeeld zijn óf niet toefai kunnen alleen onder geleide worden ■ iit". „Natuurlijk: n en duin kampe* r krijgt moet er voor waken

raag: wat zijn nnen, waar wordt rekeoudenl De waarnemend * zijn rechterhand oven het tafelblad: „Plannen zijn er voldoende; minstens zon stap' Sommige plannen bestaan uitsluitend op papier: „Zoals ons voornemen om lidwesten van Lelystad een zeilplas van enkele honderden hectare te maken, speciaal voor kleine bootjes: een ongevaarlijk stuk reet met een diepte van om: . Andere plannen zijn al g natuurpai I naar Ketelhaven maakt: een pad waarvan I !te bijna klaar Maar onmogelijk is het — meent prof. Van Duin althans — om te voorspellen b' lijkhete zijner tijd benut zullen gaan worden. Doch na nogm, le cijfert j ( ersaantallen) genoemd te hebben, waagt hij zich dan toch — zij het met enige slagen om de arm — aan een blik in de richting 2000. En voorzichtig voorspelt hij: „De factor vrije tijd zal meer en meer het gedrag van de mensen gaan beïnvloeden. Wie de royale recreatievoorzieningen zoals wij die in het nieuwe hart van Nederland momenteel tot stand brengen, overbodig of overdreven acht, vergist zich : ;.s een be-

Hrt kan ziin". filosofeerde onlangs ten tiidr \ an de olircrisis en de daarbij behorende bezinedistributie de adjudant-directeur van dr Rijksdienst voor de I KM'lmrerpolders, prof. dr. R. 11. A. van Duin in hrt personerlsorgaan L.Cultuurrijp"i \an ziin Dirnst. ..het kan ziin dat straks tijdens dr vakantieperiode velen hrt dichter hii huis gaan zoeken, omdat bet gebrek aan energie wellicht tot minder beweeglijkheid leidt". De professor was niet de enige die zich aan dergelijke voorspellingen waagde; ook dr \\ \ vrrondrrstelden kortgeleden nog hardop dat het de komende zomermaanden in rigen land rn rrgio wel eens beduidend drukker — dan voorgaande jaren — zou kunnen wordrn. Kn menige „touroperater" deelde, met in het achterhoofd de wetenschap dat allr rrisprüzen in '74 pittig gaan stijgen, die visie destijds volkomen.... zij bet meestal niet van ganser harte. Reden waarom wij — in januari reeds — met de hrrr Van Duin, recreatiedeskundige lui uitstek, tot rrn gesprek trachtten te komen. Doch die wens bleek niet makkelijk vervuld te kunnen worden: ruim twee maanden moesten we wachten alvorens rr in de agenda van de prof. eindelijk „ren gaatje" zat rn hij zich 96 minuten voor ren «csprek over „dr toeristische couse.iuciities van de oliecrisis" _rii knn maken. Die crisis echter verdween inmiddels; manifrstrrrt zich momentrei althans niet meer zo duidelijk Tm h veranderde dat aan de omstandigheden — en aan onze n — nirt verl. want omdat begin dit jaar behalve plastic zakken en «aspoeder door menig gezin ook „uit-voorzorg" vast vakantieruimtr — in eigen land — gehamsterd wrrd bluft dr mag actueel of er ruimte is voor al die rxtra Holland-gangers.

VN GJIN JIERREN hiene de bern as doet mem dea boppe iei l'igen en oantroud, der v. Ro< n Styn wiene de eigen bern. Nine. Wiger en Doeke de oaren. Allegear len. Koet moaijer? It bigoun al mei it ütsykjen fan in De timmerman hie in boekje brocht. Roel die in foarsichtige kar. It wie V t frege, .Hoege wy foar de kiste wol op hündert goune to sjen?' Waerden eigen bern winlik fan oantroud mme makke? Sa fielde Atsje it ek oan. Hja die der nochriß hündert goune oerhinne. Net ien dy't blswleren hie. .Wy binne nou byinoar en moatte fuort mar ófprate hoe't vtj it mei de bigraffenis ha sille. It is 't moaist dat wy it meiinoar regelje'. Der soe in dümny by moatte. Sels Doeke makke gjin blswier al hie er 'i in tsjerke fan binnen sjoen. sei dat mem altyd in kristen-:e west hie. Hwa soe sizze hwat kt mei bidoelde? Wiger sei le man it net forgees boegde to 'i, hy koe mar sizze hwat er ba aelder en better? droegen «runde moatte üt ,lt hoegden se fierder . praten. .o it hóf komme?' Nochris nei ,It Gebou'. Mar soene freonen en kunde oan in wurd fan 'e dümny allinne genöch ha? .Leedmiellen as sadanich binne üt 'e tiid', sei Roele Nine. Liet dat mar wie wêze, boegden se dèrom alles oer board to smiten? Men minder aa théskinke Urne wy net ta'. ,Mei hwat der by'. Allegear seine se it Styntsje nei, mei hwat der by. .En smokerij fans' Dèr sil it min sünder kinne'. .San dei kinne wy net op in sigaer sjen'. .En de famylje üt 'e frjemdte?' .In broa iin kopke kofje Is al it minste dat wy jaen kinne'. i inoar seagen ac dat stik Onder ".. allegear yn greate frede. De sa goed as de oar sérea. It wie aa mooi dat ac net inoar harkje woene. De iene wist fan de oare dat er it beste foar hie. Men iit sa faek oars, binammen as oantrouden ek hwat to sizzen hiene. It ütstel fan Doeke wiene se it op it ■ioar foar wünder oer iens. Nei ófrin San 'e bdgrafftenis foar de a famylje ln ienfaldige tafel. Gjerritsma fan ,It Gebou' hie dat soarte fan dingen mear by de ein en soe har riede kinne. ,Ik soe't net ha meije dat wy om '• bigaffenis bipraet weerden. ld op stumper. Utcinlings soe 1 noch op memme holle delkomme. Ik moat der net om tinke'. JOECH IT FOECH om oer koeten to praten doet se byinoar wiene om alles to regeljen? Ne ommen» Hwn doarat oer sinten btgjinne wylst mem dea boppe ierde stie? Se wisten lokkich hwat paste en earber wie. Hoe soene ac it oer jild ha wylst de dea der mei mank gyng? Hoe soene ac rekkenje doare nou't it om It lésta gyng? Roel sei dat mem folie mear oan har fort sj inne hie aa ln moaije bigraffenls. Sa iens aa dy bern wiene, lt koe oan gans oaren ta foarbyld steld wurde. De bigrafferus foei net lt minste op to sizzen of it moast wêze dat de bern der tof olie by opset hiene. Hwa't in houn slaen v gau in stok. Alles ut 'e erntama's Boukje mei twa fam men der bylAni. Swarte jurken oan wrtskelkjes foar, alles alhiel yn styl en mear as dst de bern mei de netste faien fan 'e lytse sealtsjes oan e kilnoar brochje-lte". sei Roele Nine. Sok sizzen wie haat hwat to gewoan, net ien dy't der Nlne swart om oanseach. Sa iens wiene dy bem. Hwat dat kofje-iten oangyng hiene se Gje-Titsma gjin tekst en Mach jaen hoegd. .Ik haw lt faker by de ein hawn', sei er yn alle needrigens. ,De bldoeling Is my folsleln düdlik. Net utwrydsk, noch minder feestlik, alles yn it fatsoenlike mar wol goed. Dat wie nou krekt hwat de bern bidoelden. Gjerritsma hie net tofolle •ein dat se it oen him oerhtte koene. Bolle genöch. Tsils, ljirre, daelderkes droege woarst en tinne plakken skinke. Der wiene bakken en roggen- Kin men in bak utwrydsk nea- Né, ommers. Sels de bolle dért atlgen Mn hwat krinten e. mlsstle op dy tafel Hwa* dy krtnten cangyr_g koe min fan oerdiedigens prate. It ai der op soberens. sa't lt hearde. En allegear sa lens. Netfttid de bern noch meinoar nei me. Oan 'e lette joun ta foei den gjin forkeard wuurd. By it fuort- W'iger sa torjocht dat se op ln moaije bigraffenlsdei werom sjen koene. ROM WIE IT dflbel spitich dat lt I sa forkeard ütpakte as it mar De bern gyngen net sa fier om p to sizzen dat lt memme skuld Alteast net yn it iepenbier, hwa hwat der yn 'e hös sein wai ler dat der mei len wurd oer hl.- alles »•■ it lt Der wie Kim erfsk-p. s i lu'iske swter soe noch de f der wol i noasten f ,'rafriede Hwa o ITICII DAT IT sein wi; fier to sli ' hjoeddcdei ta komt clby de oare oer de fller. Inoar dei-te» wttte ac net lens mear hwat is. Der is ek noch altyd gjin stien op lt «rèf. As Jt net hurd lbroam Ml dat ■ k wol by bliuwe.