Rotterdamsch nieuwsblad

Het is eener levendige verbeeldingskracht eigen, een vruchtbaarmakenden invloed uit te oefenen; ■want zij is de kunst, zij is het genie des kunstenaars,'die ons openbaart, wat er goddelijks is in den mensch, en den ijver prikkelt van de jeugdige kampvechters, tot verwerving in de kunst van de gulden vrucht der Hesperiden. Na don draak der wangunst geveld te hebben, keercn zij als nieuwe Argonauten in zegepraal terug met het gouden vlies, het sieraad der schoone kunsten, die het algemeen welzijn bevorderen en den mensch bijna Gode gelijk maken; die Rome en Athene in den tijd van hun schitterendste grootheid opluisterden, die tot sieraad strekken van de triumfale optochten der vorsten, en van de keizerlijke paleizen; die in de oudheid zelfs als goden aangebeden werden; en die, alom geraadpleegd, orakelen zijn geworden, die de regels van den smaak bepaald, en invloed gehad hebben op het lot van de grootste rijken der wereld.

Ik vind er altijd een bijzonder genoegen in, met mond en pen den naam van Van Dijk te vermelden. Men had hem moeten zien, eer hij zich naar Italië begaf, om te oordeelen, hoe hoog hij reeds in bekwaamheid stond, boven de beste leden mijner akademie. Zijn penseel zengde het doek als een bliksemstraal; men zou gezegd hebben, dat God hem het vurige genie van Michel Angelo ten erfdeel gegeven had, om in onze katholieke gewesten de gezonde en zuivere overleveringen der godsdienstige schilderkunst te vereeuwigen.

Zijn penseel is mij, in spoed vorderende gevallen, meermalen tot nuttige hulp geweest; en gaarne leg ik de bekentenis af, dat ik zonder hem niet al het werk, dat van mij zoo dringend verlangd werd, zou hebben kunnen volvoeren.

Zijne zedige en rondborstige geaardheid verhoogde nog den glans van zijn vroeg gerijpt talent ; en een ieder, de onverschilligste zelfs, was opgetogen, evenzeer over zijn geest, als over de zuiverheid zijner zeden. Beschouwd als mensch, als kunstenaar, als christen, is Van Dijk, door zijne grondige kundigheden, zijne kunstliefde, zijn godsdienstig genie en zijne godsvrucht een der uitnemendste sieraden van België.

Men verlieze niet uit het oog dit voornaam beginsel, dat de regelmatige stand der figuren de grondslag is van het geheele gebouw der schilderkunst ; want hij is de band en vereeniging van de andere deelen, bestaande in de inventie, de proportie, de kleur en de uitdrukking. Het is toch niet genoeg, een onderwerp gezocht, de schoonheid en de nauwkeurige proportie van elke figuur bestudeerd te hebben, een uitmuntend kolorist te zijn, en licht en schaduw op alle voorwerpen met de natuurlijke tinten en kleuren te weten aan te brengen, en voorts het goddelijk talent te bezitten, om de bewegingen des geestes en van de hartstochten (dat als de ziel der schilderkunst is) uit te drukken; bij het bezit van al deze edele deelen der kunst, moet men ook in staat zijn, de regelmatige schikking en orde der figuren in een schilderstuk in acht te nemen. Orde is de bron en het wezenlijk beginsel der wetenschappen, evenals ze in eenen anderen zin, de ziel der burgermaatschappijen uitmaakt. Maar ten opzichte van de kunsten, heeft zij dat bijzondere, dat wonderbaarlijke, hetwelk de bron der schoonheid is, en zelfs behaaglijkheid aan het middelmatige toedeelt en het belangrijk maakt.

Ik heb menigmaal opgemerkt, dat zekere schilders, verlokt door het voorbeeld, zelden mistasten in het navolgen der gebreken van de zoodanigen hunner kunstbroederen, wier voortreffelijkheid zij zich niet eigen kunnen maken. Maar het is met de schilderkunst anders gesteld dan met de geschiedenis; deze biedt slechts een bepaald getal van belangrijke feiten aan; een dezer gedeelten kan door een gelukkig genie worden behandeld, die de stof uitput, en alzoo den arbeid zijner opvolgers noodeloos en ijdel maakt; maar de bron der kunst, daarentegen, is onuitputtelijk, omdat de gedaanten der voorwerpen oneindig zijn. De schilders, hoe groot ook in getal, kunnen elkander niet benadeelen; zij kunnen altijd hopen nieuwe gezichtspunten op te sporen. Zij bezitten zelfs hierin een onfeibaar middel, daarin bestaande, dat zij nooit kopiëeren. Men kan verzekerd zijn, altijd iets nieuws voort te brengen, als men slechts met zichzelven te rade gaat.

In elke compositie is het algemeen effect van het geheel het hoofdpunt, dat het moeielijkst is, en tevens het onmogelijkst te verbeteren, als het eenmaal mislukt is; maar wanneer, integendeel, dit geheel goed begrepen is, sluiten de onderdeelen van zelve zich aan ; want de natuur is daarom zoo vruchtbaar in hare oneindige verscheidenheden, omdat haar algemeen plan zoo onbegrensd eenvoudig is.

De overblijfselen der schoone kunsten zijn in eene treffende harmonie met de bouwvallen der natuur. Zij bezitten, evenals deze, eene poëzie, die het kenmerk diaagt van het behagelijke en majpstueuze der vroegere herinneringen. De ouden, die zoo scherpzinnig in hunne compositien waren, huwen het akelig denkbeeld van de kortstondigheid des levens altijd aan de uitdrukking eener ösbekommerde vréugde. Zoo deed de herinnering aan het prachtige Thebe het akelige zijner woestijn te dieper beseffen. Wanneer de hand des tijds de verheven gewelven van de abtdij van Villers in het graf zal bedolven hebben, zal de godsdienst zich plechtig op hare bouwvallen verheffen en op denonmetelijken boog van het hemelgewelf' wijzende, de tegenstelling besefbaar maken van de eeuwige duurzaamheid der werken van God, en de onbegrijpelijke nietigheid van die der menschen.

Een der ernstigste gebreken in de schilderkunst is het gemis dier groote en edele eenvoudigheid, zonder welke geen voortbrengsel, hoe uitvoerig ook behandeld, immer voor een werk van breeden stijl zal doorgaan ; want in alle vakken vloeit het verhevene voort uit de natuur, die de eenvoudigheid zelve is.

De schilderkunst en de poëzie trachten beide de schoonste effecten der natuur voor te stellen. Deze twee kunsten, oppervlakkig van elkander verschillend, vormen metterdaad slechts één geheel; want evenals de schilderkunst eene zwijgende poëzie is, zoo is de poëzie eene sprekende schilderkunst.

De directeur van het sßritish Medical Journal" heeft in een zeer interessante studie een beeld gegeven van den omvang, welke het gebruik van ether in enkele districten van lerland heeft verkregen. Vergeleken bij ether, zijn alcohol en opium onschuldige genotmiddelen, en de slachtoffers, aan dezen drank verslaafd, zijn bijna allen binnenkort geheel verloren voor de maatschappelijke samenleving. In het noordelijk gedeelte van lerland, in het graafschap Londonderry, worden de meeste etherdrinkers aangetroffen. De voornaamste plaatsen van het gebruik zijn Draperstown, Maghera, Tobermore, Desertmarin. In deze steden verkoopt elke kruidenier ether; elke winkelier biedt zijne klanten een glas van deze likeur aan, en mannen, vrouwen en kinderen zelfs maken er een vreeselijk misbruik van, dat bijna geen andere grenzen kent dan die door de beurs gesteld.

Eerst sinds dertig jaar bekend, heeft de etheromanie reeds verscheidene phasen aoorloopen; de heftige predikingen van de geestelijken, de banvonnissen, de bedreigingen hebben eenigen tijd de uitbreiding tegengehouden ; daarna is zij opnieuw aangewakkerd, toen de slijters een goedkooper product dan zwavelether, namelijk methylether aan hunne klanten konden aanbieden. Dit product wordt uit Londen en Dublin bij groote ladingen aangevoerd, in suikerbonbons of' in kleine flesschen. Een fabrikant te Dublin verzendt jaarlijks naar Belfast 18000 liters; een huis te Londen zendt aan één drogist 2200 liter. "Van uit Belfast worden de bovengenoemde kleinere plaatsen voorzien, en een dezer kleine plaatsen verbruikte in 1870 1100 liters.

Het product wordt tegen zeer lagen prijs verkocht ; zijn bedwelmend vermogen is veel grooter dan dat van alcohol, waaruit zich verklaren laat, dat zelfs de armste bewoner zich aan dezen akeligen hartstocht kan overgeven. De etherdrinkers beginnen met kleine hoeveelheden, en het kost een zekere overwinning om zich te gewennen aan den brandenden en scherpen smaak van het vocht. Ook neemt men gewoonlijk in den aanvang eerst een glas water, om dan in een teug de ether te slikken en deze door een derde teug water te doen volgen. Op deze wijze voorkomt de etherdrinker een verbranding van de mondholte, maar de verslaafde drinker maakt niet zooveel omslag en verslindt het vocht zonder eenige verdunning. De gewone maat is 8 a 15 gram, en veelal neemt men dit vijf a zesmaal per dag. Op marktdagen zijn de straten en markten verpest door den geur van ether. De conducteurs van de Derry central railway vertellen, dat op enkele dagen de derde klasse waggons, gevuld met vrouwen, van de markt terugkomend, met een walgelijke en afschuwelijke etherlucht zijn bezwangerd. De etherdronkenschap uit zich veel sneller dan bij alcohol en verschilt naar gelang van den ouderdom en het gestel van den drinker. De roes is ook spoediger over; vandaar de veelvuldige terugkeer naar de slijterij. In de eerste tijden neemt men de gewone verschijnselen van vroolijke dronkenschap waar ; snelle opwinding, levendige woordenvloed, daarna even snel een verslapping van de spierkracht. Maar op den langen duur brengt de ether behalve de dyspeptische kwalen, een werkelijk krankzinnige opwinding voort; de dronkaards lachen als gekken en vervallen in een staat van zenuwachtige verslapping die karakteristiek is voor de etherdronkenschap en zeer spoedig tot geestverwarring leiden kan. Het is moeielijk om de oorzaken van deze gevaarlijke gewoonte natesporen en volgens dr. Hart heeft waarschijnlijk de hooge belasting op alcohol er toe geleid dezen goedkooperen, maar veel gevaarlijker drank bij de bevolking inheemsch te maken. De kwaal is hoogst ernstig, maar heeft gelukkig buiten de genoemde streken nog weinig ingang gevonden. Men zal wel in Londen en elders enkele etherdrinkers aantreffen, maar die zijn uitzonderingen en zij genieten in het geheim. In de steden van Londonderry integendeel wordt deze nieuwe bron van ellende voor de bevolking openlijk geëxploiteerd, en is het te verwonderen, dat de overheid niet alle middelen aangrijpt om het kwaad te keeren of te verminderen. Een hooge belasting op de ether en bemoeielijking van den verkoop, ,gft» paard aan zware straffen voor het misbruikten net openbaar, zijn zeker tic oenige middelen'om den omvang van den ontlnikenden hartstocht, die het volk in zijn levensader aantast, te beperÜtën

Vrouwen zijn de vreugd der aarde, Haar te dienen is mijn keus; Wie geen vrouwen houdt in waarde, Is geen knip waard voor zijn neus.

Die zich aan eeD ander spiegelt, spiegelt zich zacht

Stout gesproken is half gewonnen.

»Wordt u, o mensch, te kort gedaan, Laat dit u niet ter neder slaan; Berust er in, ziet ge ook 't verijdlen uwe» [wenschen, 't Is beter dat gij 't offer wordt, Dan dat gij andren doet te kort: Eilieve, stoor u niet aan 't boos bejag de* [menschen."

Wegen en dalen ontmoeten elkander niet, -• menschen wel.

Wie u niet mint, Gods wonderwerk, Natuur!

Wien gij niet trelt en't harte niet doet zwellen, k Wil op zijn pad hem niet verzeilen: Hij heelt gevoel noch vuur.

TOLLENS.

De arme man zoekt list, Waar de rijke niet op en gist.

Men noemt u Engeltje; maar in de heele hel Is niet een Duiveltje, zoo boos, zoo spits, zoo fel, WESTERBAEN.

(Naar het Duitsch.) Stil aan het harte Sluimert het kind, Het kent niet de smarte Der moeder die mint. Op 't bleeke mondje en wangen Is reeds vervangen Het lieflijk rood; Straks in het leven, Lachte 't nog even ... Nu kust 't de dood.

Patiënt. — Maar zijt gij er wel zeker van, dat ik ooit genezen zal ? Dokter (haalt uit zijn portefeuille eene gedrukte statistiek): — Ja, zeker. Uit deze tabel kunt gij zelf oordeelen. Minstens 1 pCt. van hen, die uw ziekte hebben, wordt gered. Patiënt (somber): — Een schrale troost! Dokter: — Volstrekt niet. Gij zijt juist de honderdste, die onder mijne behandeling aan deze ziekte lijdt; de andere 99 zijn reeds langgeleden gestorven; derhalve moet gij degene zijn, die in het leven blijft.

Toen de graaf De Bonneval, maire te Bourges, tot pair van Frankrijk werd benoemd, verzocht hij deze beide betrekkingen te gelijk te mogen waarnemen.

— Neen, graaf, gaf de minister hem daarop ten antwoord, — pair en maire (père en mère) in één persoon vereenigd, dat heb ik nog nooit gehoord!

Men kan croquettes van alle vleeschsoorten maken ; het is zelfs zeer lekker daartoe half runden half kalfsvleesch te gebruiken. Men hakt het vleesch zeer fijn, neemt dan eerst een paar lepels jus of bouillon,' voegt daarbij een lepel bloem, wat fijngesneden uien, pieterselie en eenige eierdooiers, laat deze saus dik worden en roert daar dan het vleesch door. Als het koud is geworden, maakt men er rolletjes van, klutst 3 a 4 eieren, wentelt ze daarin en dan in gekruimeld wittebrood, en bakt ze in de koekenpan met boter. Bij het opdoea legt men pieterselie rond den schotel.

Een stad in België. Een stad in Frankrijk. Een stad in Griekenland. Een golf in Afrika. Een rijk in Afrika. Een stad in Friesland. Een stad in Azië. Een kaap in lerland. Een dorp in Noord-Holland. Een plaats in de residentie Batavia. Een plaats op Sumatra's Westkust. Een schiereiland van Azië. Een stad in Noord-Holland. Een rivier in Nieuw-Granada. Een berg op Java. Van deze 15 woorden, alle van 5 letters, vofw men de middelste van boven naar beneden drit woorden, die den Nederlandschen militair tot sieraad strekken.