De tijd : dagblad voor Nederland

ADVLKTKNTIE

ADVERTENTIE /" Maat; \ ;( ~*&A cosiiiums J m} Kleding gesigneerd ij Koningsplein Amsterdam \ r ~:v.v^v:iy-;,;v.v^v:iy-;,; .T:,. <' . , \ . ■"||,i",i". ..:.-3fr ?>v.v n ■w»»-.. .. ' i •--- :-r ... -• , jL:*.. 1. ■ ../.\...,v..*±m+t^

ADVERTENTIE mannen iMFJIMT VAKER ZWAARDEMAKER zonder kleurstof en conserveermiddel

CANNES. IS mei — De Amerikaanse film „M.A.5.11." van flobert Altman heeft de Ronden palm van het 23ste internationale filmfestival van Cannes gekregen. De speciale van de jury Ring naar de Italiaanse tilni „Onderzoek naar een burger". Deze film kreeg ook de prijs van filmcritici. De Luis Runuel-pnjs van de filmcritici van Madrid en Harcclona is toegekend aan de Braziliaanse film „Azyllo muito louco". Marcello Mastroianni werd onderscheiden voor zijn rol in „Jaloeziedrama" en Ottavia Piccolo voör haar rol in de Italiaanse film „Metello". De- Amerikaan John Boorman kreeg een prijs voor de regie van „I.eo the last", terwijl Raoul Coutard (Frankrijk) do prijs voor-zijn eerste werk „Hoa Binh" kreeg. Twee juryprijzen werden toegekend -san ..Strawberry Statement" (VS) en „De Valken" (Hongarije).

De regisseur van de bekroonde film M.A.S.H., Robert Altman, mei twee actrices Sally Kellerman en Jo Ann Pflug.

De Italiaanse Ottavia Ficcolo werd onderscheiden als beste actrice.

Marcsllo Mastroianni werd op het filmfestival in Cannes uitgeroepen tot de beste filmacteur.

DEN HAAG, 19 mei — Jurriaan Andriesscn heeft een concert voor klarinet en orkest voltooid, getiteld „Time .Spirit". Het is zijn vijfde symfonie. In dit werk, een vorm van muzikaal theater, is voor de eerste maal een popgroep volledig in het symfonieorkest geïntegreerd. Aangezien de compositie grotendeels is gebaseerd op het werk van de graficus M. C. Escher. zullen tijdens de uitvoering een :14- tal tekeningen en etsen van Escher worden geprojecteerd Bij een tweetal delen uit het werk is èen ballet voorgeschreven. De eerste integrale uitvoering van „Time Soirit" zal plaatsvinden op donderdag 19 november 1970 door het Rotterdams Philharmonisch Orkest," onder leiding van .Jean Fournet, met medewerking van George Peterson', klarinet, en popgroep „Focus" van Thijs van Leer. in De Doelen te Rotterdam. Op zondagmiddag 21 november daaraanvolgend word» het werk herhaald in het Concertgebouw te Amsterdam Tijdens d<- uitvoering in De Doelen zal de NCRV een kleurenopname maken van ..Time Spirit", geregisseerd door de componist.

Het hoogtepunt van het concert was de uitvoering van Les Noces van Stravinsky, een cantate voor vier soli, koor, vier piano's en slagwerk uit 1917- 1923. Felix de Nobel dirigeerde dit wel zeer ongewone ensemble exact en doeltreffend. Het samenspel van de piano's en het slagwerk was voortreffelijk, de . ritmiek vaak opwindend. Jammer dat het Nederlands Kamerkoor de geraffineerd-primitieve toon van het stuk niet aanvoelde en zo braaf zong, alsof het een oratorium was. Jules Bastin (bas) stal de show door zijn geestige voordracht. Het succes van deze uitvoering was zo groot dat het tweede deel van de cantate gebisseerd moest worden. Het programma opende met Kammermuslk nr. 1 opus 24 (1921) van Paul Hindemith. een soort Brandenburgs Concert voor twaalf solo-instrumenten waaronder een accordeon. Een werk dat wc jammer genoeg bijna nooit te horen krijgen. De bedoeling van de componist, namelijk een beeld te geven van het rumoerige stadsleven in de twintiger jaren, dus een conceptie waarin hij dicht bij de Futuristen staat, bleek het duidelijkst in het vierde deel „Finale 1921". Een beweeglijke figuur snort als een snel draaiende machine door hel hele deel heen, n\et flarden amusementsmuziek ertussendoor. Een fluitje brengt vlak voor het slot het mechaniek tot stilstand. Het laatste concert in de serie op zaterdag 30 mei belooft ook weer een gebeurtenis te worden, met Oiseaux Ilxotiques van Messiaen en ('anti di Vita e d'Amore van Luigi Nono en Collage nr. 9 van Otto Ketting. - JOS VAN LEEUWEN

SCHIPHOL, 19 mei — Het Residentie-Orkest is zonder moeilijkheden naar Portugal vertrokken, waar het zal deelnemen aan het Gulbenkian-festival in Lissabon. Het program van het festival is geheel met muziek gevuld. Dit jaar staan drie componisten centraal: Gluck, Beethoven en Penderecki. Het Angola-comité had vorige week een protest aangetekend tegen deze reis. Het orkest zou daarmee ..het onderdrukkersbewind" in de kaart spelen. Naar aanleiding hiervan , hadden enige orkestleden principiële bezwaren tegen deelname uitgesproken. Nadat de organisatoren van het festival de.verzekering hadden gegeven dat het orkest absoluut niet in politieke verwikkelingen zou worden betrokken, gingen de twijfelende orkestleden akkoord met deelnartie. Ook het Nederlands Danstheater zal voorstellingen geven in liet kader van het Gulbenkian-festival.

HET DERDE CONCERT van de cyclus „Muziek van onze eeuw" in het Haagse Congresgebouw op zaterdag stond in het teken van de motoriek. Evenals bij de vorige concerten in deze serie: een afwisselend programma en een goed gevulde zaal. Hoewel de Derde symfonie van Albert Roussel wat mij betreft ongespeeld had kunnen blijven. Het werk is wél motorisch, dat moeten we toegeven, maar het is een motoriek clie op papier geconstrueerd lijkt te zijn. Roussel is een half uur lang om beurten opgewonden en smachtend terwijl er in feite niets gebeurt. De toelichting in het programma (overigens een zeer interessant boekwerkje) probeerde ons te doen geloven dat Roussel de representant is van liet ..Keltische" in de Franse muziek. Nou, vergeet het maar. De Derde symfonie is;een samenraapsel van drukke Germaanse marsmuziek, laatromantische Oostenrijkse zwaartillendheid, nauw verwant aan Mahler, maar zonder de ernst waardoor diens werk geloofwaardig is, en "de veelbezongen maar in dit stuk niet erg op de voorgrond tredende Franse „esprit". Roussel mikt vooral op de vermogens tot muzikale beleving van pubers: bonkig, stoer, met een sausje van onderontwikkeld sentiment. Dat de klank soms ruw was, is niet te wijten aan Roberto Benzi en het Residentie Orkest. De uitvoering was voortreffelijk. Benzi had de syncopische .ritmiek in het derde deel uiterst zorgvuldig afgewerkt. De overgangen van d(' strakke maat naar zwieriger gedeeltoh werden zeer 'mooi gerealiseerd. Theo Olof legde veel gevoel in de overigens niets zeggende vioolsolo in het vierde deel. die hier verdwaald leek te zijn uit een of ander bekend romantisch vioolconcert. Ook in het smakeloze maar wel zeer originele slot deed Benzi erg zijn best om nog iets van dit werk te maken. Het publiek applaudiseerde oorverdovend en langdurig, alsof Benzi een afscheidstoernce hield. In deze algehele feestvreugde verdronk het boe-geroep van enkele aanwezigen.

UTRECHT, 19 ruci — Psychologen in Nederland maken zich zorgen over de verwijten, voornamelijk uit academische kringen, dat de bestaande maatschappelijke orde een te grote vat op ze zon hebben en zij zich teveel inpassen in het huidige bestel. Studenten en wetenschapsmensen uil de universitaire wereld eisen, dat hun collega's in de praktijk een kritischer houding aannemen ten aanzien van de huidige maatschappij. Deze functieverandering van de psycholoog is, reeds op gang. maar wordt onvoldoende waargenomen door de theoretici, zegt het Nederlands Instituut van Psychologen in Amsterdam, dat> de nieuwe rolopvatting van de psycholoog als thema heeft gekozen van haar voorjaarsconfercntie in de Utrechtse Jaarbeurs.

Kr is n grote kloof tussen de psychologen, die aan wetenschappelijke instellingen verbonden' zijn en de mensen in de praktijk. Vele theoretici hebben or volgens de directeur van het instituut, mr. A. Stu.vling de Lange, geen benul van wat zich in de praktijk afspeelt. Vele bedrijfspsychologen zijn tot het inzicht gekomen, dat niet alleen de eisen die een werkgever of de bedrijfsstructuur aan de werknemers stelt maatgevend dienen te zijn voor het oordeel van de psycholoog. Zij achten het evenzeer hun taak na te gaan of het systeem wel deugtl. Dit brengt voor de psycholoog tevens een stuk maatschappijkritiek met zich mee. Volgens de directeur van het instituut. zijn het juist de grote bedrijven, waar zich deze ommekeer zonder veel moeilijkheden voltrekt. Het onbegrip van de theoretici wijt; hi j aan dc geringe mogelijkheden die i er zijn om de kennis en ervaringen van de praktici over te dragen en het minimale contact, dat de wetenschapsmensen met de praktijk hebben. Een van de deelnemers aan de conferentie formuleerde de nieuwe rolopvatting van de psycholoog als een onvoorwaardelijke en ondubbelzinnige opstelling achter het individu, ook al brengt dit met zich mee dat de psycholoog zich daardoor opstelt tegenover de bestaande orde. Vooral bij de jongeren wordt dikwijls de vraag gesteld of de psycholoog niet moet uitgaan van het recht van het individu om zich niét aan te passen nis een bepaalde structuur zijn individuele ontplooiing belemmert. De taak van de psycholoog zal dan moeten zijn het individu te helpen zich zijn positie tegenover die structuur bewust te maken, ook wanneer dit een rechtstreeks conflict met die structuur betekent. Conclusies zijn onder andere dat de psycholoog vanuit zijn vakbekwaamheid zal moeten vragen in hoeverre bepaalde structuren en procedures op adequate wijze de gestelde doelen ondersteunen en bevorderen. Analyse en onderzoek zijn daarvoor noodzakelijk. alsmede bezinning op de eigen uitgangspunten. De psycholoog zal als deskundige zich moeten uitspreken, bijvoorbeeld over zaken als woon- en leefmilieu, gerechtelijke aanpak van delinquenten. resocialisatie van patiënten, onderwijssystemen, participatie in besluitvormingen. Er bestaan daartoe mogelijkheden via het werken binnen politieke partijen, eventueel actiegroepen. maar ook via de eigen beroepsvereniging.

STUTTGAKT, 19 mei — In een theater in Stuttgart heeft een nieuw stuk van Kolf Hochhuth (de man van „l)e Plaatsvervanger" en „Soldaten") 7.i.jn première beleefd. liet stuk heet „Guerillas". Het was bepaald geen succes en het stuk werd krachtig „uitgeboed" door vrijwel alle aanwezigen alhoewel men wel klapte voor de spelers. „Guerillas" gaat over een idealistische Amerikaanse senator, een republikein, die vermoord wordt door de inlichtingendienst van zijn eigen land omdat hij een samenzwering op touw had gozot om de regering, een „plutocratische oligarchie" omver te werpen, zodat er weer. een „echte" Amerikaanse grondwet zou komen. De moord op de Kennedy's, de mentaliteit van de CIA, het werk van de FBI en de Groene Baretten komen allemaal in „Guerillas" voor, maar als 'politiek stuk is het wat tandeloos. Het stuk was oorspronkelijk zes uur lang, maar de schrijver heeft het publiek tenslotte een bekorting voorgezet van een uur en drie kwartier.

Van onze verslaggever TILBURG, 19 mei — De doehter van Pieter van «ler Meer de Walcheren heelt van haar huis in Tilburg deze week een tentoonstellingsruimte gemaakt, „Vier-hoon" geheten. om er e»*n documentair overzicht te (teven van alles wat haar negentigjarige vader lot stand heeft gebracht. Pieter van der Meer de Walcheren, de schrijver onder meer van het tot ze» riolen uitgegroeide ..Mijn' dagboek", dat een onvervangbaar geestelijk voedsel voor talrijke mensen is geweest, en van vele kostbare herinneringen uit zijn leven in ander formaat, tot op de dag van heden is het getuigenis van een bekeerling, die later priestermonnik is geworden in de Sint Paulus Abdij te Oosterhout. De tentoonstelling werd geopend door het oud-Kamerlid voor de CPN. mr. Stokvis, die liet woord letterkundige in zijn toespraak nauwelijks gebruikt heeft. De bron van de motorische kracht van het werk van de schriiver zag hij allereerst in zijn liefde voor de mensen. Mr. Stokvis was diep bewogen door de samenvatting van al hun moeilijkheden in het liturgisch gebed van iedere mis, die de schrijver-monnik voor hen allen nog sleeds opdraagt. tentoonstelling vormt een treffende verzameling van herinneringen uit het leven van de schrijver, zijn ontmoetingen met kunstenaars, maar vooral met zijn peetoom de Franse schrijver Léon Blov. die met Pieter van der Meer de eigenschap deelde, dat de diepste ellende van de mensen hem zijn levenlang heeft beziggehouden, en die aan zijn petekind de kracht van eon absoluut vertrouwen in Gods vaderlijke goedheid heeft doorgegeven. Er bestaat een reële kans dat de verzameling ook in Oosterhout terecht zal komen, om rond de»verjaardag van Pieter van der Meer in september ook daar te worden tentoongesteld. Schrijvers en uitgevers hebben plannen om naar. aanleiding van deze verjaardag aan het bijzondei' waardevolle werk van de schrijver aandacht te schenken.

Een zeer recsnte cpr.ame van de negentigjarige Pieter van der Meer de Walcheren, schrijver en oud-journalist van De Maasbode.

DE W EST D UITS E SCHRIJVER .Bernt Engelmann heeft een aanklacht ingediend tegen de organisatoren van het passiespel in Oberammergau omdat het spel anti-serrfitische gevoelens bij het volk zou aanwakkeren. Het spel, dat iedere tien jaar wordt gespeeld, begint zaterdag. Tol nu toe heeft de openbare aanklager van München, die de klacht in ontvangst nam, er niet op gereageerd. IN ESSEN wordt op het ogenblik een internationaal theatercongres gehouden. De deelnemers hebben een telegram aan president Nixon gezonden waarin zü protesteren tegen de huidige situatie in Amerika. Aangedrongen wordt op vrede in Indo-China en herstel van de vrijheid van meningsuiting in de VS. Bij de ondertekenaars zijn zes Nederlandse toneelfiguren: Peter Oosthoek, John v.d. Rest. Gerard Rekers, Gerard Pieterse. Eric Schneider en Wim Vesseur. IN HET GEBOUW van het conservatorium te Maastricht wordt van ?1 t'm 28 mei een manifestatie georganiseerd op gebied van muziek, toneel, declamatie, beeldende kunst, ballet en film. Deze manifestatie, Impuls gehetpn, beoogt een poging tot konfrontatie en samenwerking tussen de verschillende kunstenaars en publiek.

IN HET RIJKSMUSEUM is een ten-ï toonstelling geopend van tweehonder4 illustraties bij Goethe's Faust dooi beeldende kunstenaars uit verschillende landen, gemaakt sinds het ontstaar van het werkstuk nu bijna 175 jaai geleden. De collectie is samengesteld in Weimar, Er zijn illustraties afkomstig uit onder andere Parijs, Münchenj Dresden en Moskou. Het Instituut voos Esthetica van de Universiteit van Am-! sterdam heeft de collectie uit Weimali in bruikleen gekregen en in de zaal van het Koninklijk Oudheidkundig Genootschap tentoongesteld. De tentoonstelling werd geopend door prof. dr. J. M. M. Aler, directeuü van het instituut voor Esthetica, diq erop wees dat het Faustthema ook nu nog actueel is. Hij noemde als voorbeeld de filosofische bcschouwinger van Karei Jaspers of George Gusdorf De Faust-opera van Hans Eichler, literair werk van Thomas Mann, Valérie, Willem Thomas en Lawrence Durell De cineast René Clair maakte omstreeks 1949 de film „La beauté du siable", waarbij hij aldus commentaar leverde op het Faustverhaal: ons tijdperk werpt een merkwaardig licht op de figuur van Faust. Het is het voor-j recht van onze tijdgenoten het vreem-j de schouwspel gade te slaan, hoe een: mensheid die haar ziel aan de wetens schap heeft verkocht de ondergang van? de wereld tracht te voorkomen, waar-' heen haar eigen prestaties haar meesleuren. } Dat ook de beeldende kunst een? bron van inspiratie vond in Goethe's verhaal bewijst wel deze tentoonstel-' ling. Onder de tweehonderd exempla-' ren vindt men zowel schilderijen alsl gouaches, aquarellen, litho's en lino-' leumsneden. Er is werk bij van Dela-j croix, Barlach, Schlevogt. Interessant] zijn zeven tekeningen in pen en pot-j lood door Goethe zelf gemaakt en| bedoeld als aanwijzingen voor de en-' scenering. De tentoonstelling duurt tot'» 6 juni. 1

IN KASTEEL HOENSBROEK in Zuid-Limburg wordt van 1(5 tot en met 24 mei een Kunst- en Antiekbeurs gehouden. Aan deze beurs nemen tien kunst- en antiekhandelaren deel, in hoofdzaak uit Brabant en Limburg Men kan er van alles vinden, zoals Chinees porcelein, Russische ikonen, schilderijen en etsen, Perzische tapijten, antieke klokken en meubels, koperen, bronzen en tinnen kunstvoorwerpen!