De tijd : dagblad voor Nederland

' , ADVERTENTIE

ADVERTENTIE * bTy

ADVERTENTIE Eu % H ' ; BM J f ,-g Ij ; Bij ons niaakt U méér rente van Uw geld. f M : U kunt er sparen met grote of kleine bedragen. i H \ voor korte of langere termijn, steeds.is de rente aantrekkelijk: :Ij 43/0/ Cl/0/ C 3/0/ ' 1 A/0 3/4/0 3/4/0 !| || ff Eerste inleg f 100.-. Eerste inleg f 500,-. Eerste inleg f 1.000.-. II l | Opzegtermijn 2 weken. Opzegtermijn 1 maand. Opzegtermijn 6 maanden. s|| • | Per maand f 1.000,- Per maand minstens f 1.000,- Per maand f 1.000,- ; || ' j direct beseliikhaar. direct beschikbaar. direct beschikbaar. H m m |[i Eerste inleg f 2.000,-. Eerste inleg f 2.000,-. ff |f | , Opzegtermijn 12 maanden. Twee jaar vast. ; || | I Per kwartaal f 1.000,- Rente i ||| | direct beschikbaar. jaarlijks beschikbaar. f ff rj \ Sparen bij ons is gemakkelijk. ! || f] I] Storten en opnemen kan per kas, ' B f! | maar even eenvoudig ook per post- of bankgiro. ; 1 j|| Vraag onze folder "Méér rente van Uw geld". 1 fi || VI Icrtogcnbosch, Postbus 21, Tel. (04100) 22321, Postgiro 11 17570 t I || Fiindliovcn, Postbus 520, Tel. (040) 27442, Postgiro 1130570 > In Tilhurg, Postbus 34, Tel. (04250) 38745, Postgiro 1140570 li I.j Vught, Postbus 2, Tel. (04100) 34775, Postgiro 1104500 [ |] Amsterdam. Roosendaal, i fel y Postbus 3494, Tel. (020) 248486, Postbus 26, Tel. (01650) 34994, t M H Postgiro 3656. Gemeentegiro A 13656 Postgiro 1065831 I ||

De gulden mompelde galant: „Ach Fraulein Mark, Geliebte, wij lopen samen uit de hand en stijgen naar de diepte." CHRONOS

ADVERTENTIE ' behang Was maar af, dat Radocota behang van R&D. Met water en zeep, wasbenzine, terpentine, ammonia. Het blijft er even lichtecht en mooi van. Bekijk het Radocota staalboek (uw vakman heeft het) goed. Zie hoe mooi het is. Voor overal in huis. 53 cm breed ƒ1.28 per strekkende meter. C Rath & Doodeheefver maakt van een huis uw thuis.^

NIET ZONDER aarzeling is mevrouw Golda Meir, premier van Israël, aan haar recente reis naar de Verenigde Staten begonnen. Weliswaar heeft zij lang in dat land gewoond en gewerkt (als onderwijzeres) en in de periode, dat zij de Israëlische portefeuille van buitenlandse zaken beheerde, is ze er verscheidene keren terug geweest. Maar dit was de eerste keer als regeringsleidster. Bovendien had zij voor zichzelf enige moeite de figuur van Richard M Nixon. de Amerikaanse president, to plaatsen. Per slot van rekening is zij zelf sociaal-democrate en Nixon heeft in haar kringen de reputatie van een weinig progressief man. De deskundigen in ■ haar eigen land en op dc Israëlische'ambassade te Washington hebben tevoren van alles beproefd om haar ervan te overtuigen, dat Nixon anders is. gecompliceerder en nimmer geheel voldoend aan de bestaande typeringen. Maar mevrouw Meir stelde de, eventuele herziening van haar denkbeelden uit totdat ze dc man in levenden lijve had gezien en gesproken. De kennismaking is meegevallen .Mevrouw Meir heeft dc ovei'tuiging opgedaan, dat ook de huidige Amerikaanse fcgering weinig voelt voor terugkeer naar een situatie in het Midden-Oosten, die vrede noch oorlog is. Wanneer de Arabische regeringen een simpele -„opheffing van de staat van oorlog" aanbieden in ruil voOr een ontruiming door Israël van gebieden, die na 5 juni 1967 zijn bezet, dan zal Washington geen overdreven druk op Israël uitoefenen met een dergelijke transactie in te stemmen. Zolang de buurlanden van de Joodse staat weigeren hun handtekening te plaatsen ontier een vredesverdrag in optima forma, acht de rcgering-Nixon hel gevaar te groot, dat een Israëlische terugtocht gepaard zal gaan met een evenredige vergroting van de Russische invloed in! het Midden-Oosten.

DIE VERGROTING .van Russische invloed wenst Nixon niet voor zijn rekening te nemen. Maar evenmin is hi.) bereid het zover te laten komen, dal Amerika zelf rechtstreeks betrokken .jaakt bij de tegenstellingen en conflicten in dat deel van de wereld. Want dat is de grootste les, die de Amerikaanse president uit de kwestie-Vietnam heeft getrokken: het is ongelooflijk gemakkelijk in een dergelijk probleem partij te kiezen, maar het is ongelooflijk moeilijk van dat eens gekozen engagement weer bevrijd te raken. Concreet gesproken betekent dal voor het Midden-Oosten, dat Amerika er de voorkeur aan geeft aldaar ceri staatje Israël te handhaven, dat bij machte is zijn eigen boontjes te doppen Maanden geleden hebben in Washington al berichten de ronde gedaan, dat de Israëlische ambassadeur, de voormalige stafchef' Kabin. besprekingen met de Amerikaanse autoriteiten zou zijn begonnen • over de-'mogclijlïe aankoop door Israël van honderd gevechtsvliegtuigen, Minder dan de helft zou, net als de partij die thans wordt afgeleverd, bestaan uit Phantoms; de rest uit Skyhawks. " Twee factoren zijn bij deze besprekingen van belang. De Amerikaanse bereidheid om lot leverantie over te aan zal toenemen, naarmate vast komt te staan, dat ook het Frankrijk van gaan zal toenemen, naarmate vast komt te staan, dat ook het Frankrijk van Pompidou ongenegen is de door Israël aangekochte (en betaalde) Mirages vrij te geven. Er zijn aanwijzingen, dat de Franse houding met betrekking tot het Israëlische verzoek om associatie bij dn EEG de laatste tijd enige versoepeling heelt ondergaan. Maar ten aanzien van de Mirages blijft de regering in Parijs i onwrikbaar vasthouden aan de gedragslijn van Charles de Gaulle. Een tweede punt van belang is, dat Israël ten genoege van de Amerikanen moet kunnen aantonen, dat zijn eigen verliezen cn de versterking van de Arabische luchtmachten de levering van zoveel niefuwe Amerikaanse toestellen rechtvaardigt. De gegevens van di' Israëlische inlichtinendienst kunnen worden gecontroleerd door de Amerikaanse. en over het algemeen kloppen ze aardig. . Mevrouw Meir heeft de kwestie van cie nieuwe vliegtuigen niet rechtstreeks ,ter sprake gebracht. Wel heeft ze tot uitdrukking gebracht, dat Israël het op prijs zou stellen, indien het gunstiger kredietvoorwaarden zou kunnen bedingen. Zij is niet zofidor hoop teruggekeerd. EEN STEEDS brandender kwestie, die o.m. ook de verhouding van Israël tot de Verenigde Staten betreft, is het geval van de twoe Israëlische luchtreizigers, die nog steeds gevangen worden gehouden in Syrië. Men kent de feiten: op 29 augustus |.1. werd een TWAlijntoestel door twee Palestijnse guerilla's gekaapt en gedwongen naar Damascus te vliegen. Een aantal vrouwelijke Israëlische passagiers werd dooi de Syrische autoriteiten redelijk snel vrijgelaten. Twee mannen werden evenwel vastgehouden. Over de omstandigheden, waaronder zii gevangen worden gehouden, is weinig bekend. De ervaringen, die andere Israëliërs in dit opzicht hebben opgedaan, zijn verre van gunstig. Dezer dagen heeft Damascus aangeboden de beide Israëlische passagiers uit te wisselen tegen twee Syrische piloten, die omstreeks een jaar geleden -rin gedwongen met hun Migs te landen in Israël. De regering in Jerusaiem! heeft dit aanbod afgeslagen. Zij gaat; ervan uit. dat aanvaarding van heli Syrische voorstel een aanmoediging j ■zou betekenen van hel kidnappen ini het algemeen en van luchtpiraterii in het bijzonder. Daar komt nog het praktische punt bij, dat altijd nog rekening moet worden gehouden met cie mogelijkheid, dat Israëlische piloten nog eens in Syrische gevangenschap zullen raken en dan wil Jerusaiem de mogelijkheid hebben een quid pro quo aan te bieden. Naarmate de beide Israëliërs langer worden vastgehouden, lopen de emoties in de Joodse staat (het is verkiezingstijd) snel op. De regering gaat voort met haar pogingen diplomatieke steun lo verwerven voor haar streven de Syriërs te dwingen tot wat in feite behoorlijk is. Maar tot dusver zijn de vorderingen niet bepaald groot geweest. Men wil Syrië kennelijk niet te hard aanpakken. En dan te bedenken, dat het land een van de kandidaten is voor het lidmaatschap van de Veiligheidsraad!

I)c woordvoerders vun d« priestergroepen hebben bezwaar tegen de naam „rebellen" die hen wel gegeven is. „Wij zijn priesters die trachten solidair te zijn". De bijeenkomst in Rome, zo vervolgt de verklaring, „moet aantonen, dat wij tot de Kerk behoren en bij haar behoren willen". Van de Synode wordt door de priestergroepen het volgende gezegd: „Onze bijeenkomst valt ton dele samen mot do bisschoppensynode. Deze synode is belangrijk. Het gaat om de toekomst en oin df autonomie van de plaatselijke kerken. Een collegialiteit die nog beter doorgedacht •en nog krachtiger gestalte moet krijgen, staat tegenover een op de spits gedreven centralisme. Wij willen de synode noch aanvallen noch belemmeren maar wij willen die bisschop-1 pen steunen, die zich inspannen \ ooi de verwezenlijking van de besluiten i van het Tweede Vaticaans Concilie".

De pilestergroepen zeggen verwonderd te zijn dat. hun' aanwezigheid in Home kennelijk in vele kringen verontrusting heeft gewekt. De contesterende priesters hopen, dat hun bijeenkomst door mensen van goede wil gezien zal worden als „een laad van geloof en hoop en van liefde voor de kerk en voor de mensen". De bijeenkomst van de priestergroepen in het Waldenzenhuis in Ittfine is geheel openbaar, zoals dat ook in Clun het geval was. Dat wil zeggen ci.it de publiciteitsmedia toegang hebben tot dc plenaire vergaderingen. Dat deze openbaarheid ook zijn nadelen heeft, bleek gisteravond toen jongeren hel huis binnendrongen, waar juist een vergadering bijeen was. Zij wierpen een rookbom en deelden pamfletten uit waarin te lezen stond: „Dc ware katholieke icuod walgt van de schande, d deze pnexterennferentie de lleilifie Stad aandoet. Wep uit Rome met de nieuwe ketters".

ZONDAGAVOND WORDT in het Amsterdams Concertgebouw een popmanifestatie gehouden voor de liefhebbers van experimentele muziek. De groepen DEEP PURPLE en de NICE, die er die avond optreden, pionieren in het vervlechten van klassieke muziek met pop. DEEP PURPLE trad onlangs op in de Royal Albert Hall samen met de London Philharmonle. Eerst speelden beiden een stuk apart, daarna werd legen elkaar ingespeeld en tenslotte lieten orkest en popgroep voor een laaiend enthousiast publiek een indrukwekkend stuk muziek van het podium daveren. Ook de NICE traden al eens met een svmfonie-orkest op Dat belooft dus wat te worden, al kan men zich afvragen waarom de organisatie liet Noordhollands Philharmoniseh Orkest niet óók gecontracteerd heeft. gertjan van ommen

NA VELE .schiftingen, selecties en testen zijn de twaalf meisjes aangewezen die mogen optreden al> ..gastvrouwen" op de Nederlandse afdeling van de komende Wereldtentoonstelling in Osaka (Japan). Het aantal aanmeldingen voor dat baantje was weer enorm groot en er moesten dan ook veel meisjes teleurgesteld worden. Om dat te voorkomen geven we hier de huidige bezigheden van de 12 uitverkorenen, zodat voor de volgende keer iedereen weet in welke richting een Wereldtentoonstelling zoekt: Tolk-vertaalster Frans te Amsterdam; Secretaresse Bataafse Petroleum Maat- . schappij te 's Gravenhage; Informatrice Rijksmuseum te Amsterdam; Informalrlce V.V.V. Ie 's Gravenhage: Rechtenstudente te Leiden; Assistente i neen antiekhandel te Amsterdam; Receptioniste in een hotel te Bazel; Studente Japans te Leiden: Public relations assistente Tempo-Team te Amsterdam; Studente Frans en Spaans te Parijs; Studente Nederlands te Leiden; Studente economie te Rotterdam.

HET DRANKJE, bij openingen van tentoonstellingen, is een vanzelfsprekende zaak. Wie daai iets van zegt is een neetoor Kijken en proeven is in de goede volgorde een feestelijk combii natie. De liefde van de geroutineerde kijker gaat door de slokdarm. De houten kop is na twee dagen over; de schilderijen blijven en kunnen later opnieuw bekeken worden. Er zijn nogal wat habituele kunst-kijkers, die museumdirecties of galeriehouders een >loot geld kosten, vanwege de, dorst, Maai een huis vo) volk is ook wat waard. Hoe meet' zielen hoe meer Klaasjes. Neem nou het Stedelijk Museum van Amsterdam. Met is ons nooit uegund een oog in de hoeken te werpen om eens te eonstateren hoeveel nuldens er aan edel nat weggeslikt worden. Gezien de bij officiële openingen gebruikelijke lange talels vol met gevulde glazen moet dat loch een aardig bedrag zijn. Op z'n minst goed voor enkele extra-tentoonstellingen of ruim voldoende om wat aan te kopen van Nederlandse kunstenaars. Mr. De Wilde is dat bii het opmaken van de niet-artistieke balans ook opgevallen. Wie wel eens een opening in liet Stedelijk heelt meegemaakt kan weten, hoe de altlid maar groter wordende groep van kunst-kijkers er als de kippen bij is de gemeentelijke graanborrels van de tafels te ritsen om daarna in ijltempo de vernissage massaal om te zetten in een avondje vrij zuipen. De kunst wordt duur betaald moet mr. De Wilde gedaeht hebben. Kffe kijken of dit gilde ook nog blijft komen als wij er nu eens drie kwartjes het glas van maken. Ken mooi demoeratisch eenheidsprijsje. daar kan toch geen bezwaar tegen zijn. Het is op een aangename manier iets voor de kunst over hebben. Zo gedaeht. zo gedaan. Kn wat bleek? Dat je bii de voorbeziehtigingen en de openingen zelfs de kans kreeg om te zitten; van gedrang geen sprake. Kr werd niet gelooid maar voorzichtig genipt op eigen rekening. De gelederen zijn geslonken en het ziet er naar uit dat kijken en proeven weer in de juiste volgorde komen te staan. franx duister

Van onze speciale verslaggever ROME, 10 okt. — Het thema; van de bijeenkomst in Home van Europese contesterende priester-1 groepen is: „de Kerk bevrijden —I door de bevrijding van de wereld". Aan de vooravond van; deze bijeenkomst, die vandaag is! begonnen en die tot volgendel week donderdag zal duren, is dit; thema toegelicht. In deze toelichting is yczeyd, dal de keuze van dit thema moet duidelijk maken dat de'pricsteryroepen zich niet willen verliezen in „steriele debatten", maar dat zij.de onvoorwaardelijke eis willen stellen.dat de Kerk een gemeenschap van vrije mensen wordt. „Alleen dan zullen onze tijdgenoten de boodschap van de Kerk ernstig nemen, als de Kerk bestaal uit vrije leken, vrije priesters, vrije bi'sxchoppen en een vrije paus". De bijeenkomst in Rome wd: „bijdragen lot een radicale en permanente hervorming van de kerk". Aan de bijeenkomst, dio weid gcoiganiseerd door de Europese Assemblee van Priesters, wordt deelgenomen door priestergroepen uit acht Europese landen, maar er zal ook samengewerkt worden met afgevaardigden van lekeng roe pen. ;,omdat een meer intensieve samenwerking en 'ntegratie van priesters en leken dringend geboden is". ■

Ho priestergroepen hebben aan de deelnemers aan de synode hun plannen voor deze bijeenkomst laten weten. Zij hebben ook een brief geschreven aan de Paus. ..in diens kwaliteit van bisschop van Rome". In dit schrijven aan de Paus zessen zij: ..Wij. komen naar ltome om een ernstige en objectieve bijdrage te leveren tot de crote open dialoog in de kerk. ontketend door Vaticanum II en tot de betrokkenheid van de kerk bij de bevrijding, de ontwikkeling en de rechtvaardigheid van de wereld die U zelf hebt geëist in Populorum Proaressio en in Uw oproep in Gcnèvo", lli' blief .t.ui de Paus werd ondertekend door het secretariaat van de Europese Assemblee van Priesters. On* der de ondertekenaars is liet Nederlandse lid van de groep Septuagint, pastoor Joost Reuten uit Amsterdam- Noord. Vertegenwoordigers van de priestersroepen hebben donderdagavond een gesprek gehad met enkele leden van de theologencommissie. Zij spraken met do theologen Congar. Rahner, Schürmann rn Gonzalez.

WASHINGTON, 10 okt. (Keuter — Amerika wil het leger van Zuid-Vietnam in toenemende male; gaan betrekken bij de oorlog in Vietnam, die daarmee „gevietnamiseerd" moet worden, zoals de Amerikaanse minister van defensie, Mei vin Laird, het noemt. De Amerikaanse regering vraagt zich af, wat Hanoi bedoelt met de minder grote militaire activiteit van het ogenblik, Een reden om voorzichtig te zijn, aldus het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken, is dat de vijand voorbereidingen zou kunnen treffen voor een nieuw offensief op grote schaal. Noord-Vietnam heeft, officieel liet beslaan van „geheime contacten" met Washington ontkend. ~llet verspreiden van valse berichten", aldus een verklaring van Hanoi", heeft tot doel de plannen van Amerika te dienen, die gericht zijn op misleiding van de open-! bare mening. Nixon is niet van plan zijn troepen snel en volledig uit Viet-j nam terug te trekken", Volgende week woensdag wordt inj de Verenigde Staten een landelijke j protestactie gehouden tegen de oorlog' in Vietnam. !>• actie, die massale bijeenkomsten, marsen en gebedsdien- Men omvat, krijgt steeds meer steun. De Deniocratt n in het Huis van Afgevaardigden willen--pogen do kamer (Ir hele nacht van dinsdag op woensdag in zitting bijeen Ie houden voor een antioorlogsdebat. De lichten van Amerika's congresgebouw zullen voor de betogers een ..dramatisch symbool" vormen. Een van de hoogtepunten van „Moratoriumday", zoals |."> oktober genoemd wordt, zal een optocht im-J brandende kaarsen rond het Witte Huis zijn. President Nixon hoeft llenry Cabol Lodge, de leider van de Amerikaanse onderhandelaars bij het vredesoverleg in Parijs, naar Washington ontboden voor „overleg en instructies". Ministei Laird van defensie verklaarde te hopen op enige politieke vooruitgang wat Vietnam betreft. De kwestie van de terugtrekking van Amerikaanse troepen en de „vietnamisatie" van de fuirlüp d.Kirnipp in unrhiinH

JOOP HEKMAN heeft ter gelegenheid van de Erasmus-herdenking een penning ontworpen. De voorzijde van deze penning, die in muntgoud, zilver en brons geslagen wordt, toont het portret van Erasmus; op de keerzijde is de schrijvende hand van Erasmus afgebeeld met een uitspraak van de grote humanist. Vertaald luidt deze: "Standvastigheid is niet altijd hetzelfde zeggen, maar wel altijd hetzelfde nastreven".

FALUN. 10 okl. (Rcutci) — Het Zweedse mijnbedrijf Slora Kopparberg heeft een order van ruim 120 miljoen gulden van een Amerikaanse onderneming verloren, omdat Zweden hulp verleent aan Noord-Vietnam. De naam van do Amerikaanse onderneming is niet meegedeeld, evenmin om welkej goederen het ging.

HET SCHEVENINGSE restaurant Splendid — eerder 'in het nieuws toen men er in de bar een glas whisky-soda, Franse cognac of pils tegen de eenheidsprijs van één gulden kon kopen — geeft voortaan op rekeningen die het bedrag van vijftig gulden te boven gaan een korting van tien procent. Die korting zal worden uitbetaald in de vorm van eenvijfde lot voor de Staatsloterij. Bij de trekking loopt men zo de kans het etentje, er grandioos uit te halen. De bedrijfsleider van Splerdid: „Er zijn groepjes zakenmensen di: er een sport van maken, om samen een of meer loten te pakken te krijgen. Men kan natuurlijk ook zelf voor vijftig gulden proberen te consumeren, maar dat zal niet zo gauw gebeuren. We hopen 'met deze actie de stille winter te overbruggen." Gant die eenhnidxpruien-actic in de bar itoy steeds door? „Daar zijn we in september mee gestopt. Als ik mijn baas goed beluisterd heb, beginnen we er het volgend zomerseizoen niet meer aan. Het was een beetje bedoeld om de andere restaurateurs in Scheveningen ook tot drastische prijsverlagingen te verlokken. Maar dat is niet gelukt. Onze prijzen zijn nu nog niet hoog. maar een glas Franse cognac voor één gulden geeft op den duur toch een te grote verliespost."

Anne Biegel schrijft in het artikel „Stuflie over stelen in warenhuizen" in l)c Tijd (van 4 okt.): ~Om KtM-i» schandaal ie maken als iemand op stelen betrapt wordt, volgt de ins|)eeteur het slachtoffer, dat soms, .illrriei zaken wegnemend, van afdeling tot aldeling gaat, tot bit .de uitgang."

De directie van een warenhuis wil dus geen schandaal laten maken. Er is nog een andere reden waarom men het, slachtoffer tot bii de uitgang volgt, of beter: tot buiten het warenhuis. Men heeft dan de zekerheid dat het slachtoffer zich iets wederrechtelijk heeft willen toeëigenen. Immers: wordt iemand in het gebouw dan kan hij altiid nog zeggen, dat hij bijvoorbeeld verstrooid is geweest en alsnog wil betalen. Terecht verfoeit Moyson het systeem der warenhuizen. Alleen al,het feit dat ie gepakt wordt is voor het slachtoffer een formidabele morele klap. De warenhuis-detective kan bij betrapping beter even met zulke stuniperds praten. Desnoods waarschuwt hij hen op een fatsoenlijke manier voor herhaling. De meesten doen gaarne afstand van de prullen die ze ontvreemd hebben. In het andere geval willen ze wel betalen. Geldgebrek is nimmer een reden tot winkeldiefstal, zoals het artikel overduidelijk betoogt. AMERSFOORT O. van Loo