De tijd : dagblad voor Nederland

ZO OP HET EERSTE GEZICH'I bekeken kunnen zoogdieren geen zou water drinken. Ook de zeezoogdierei niet. willen 7.0 vroeg of laat geer hinder en schade ervan ondervinden Toch gebeurt dit wel in de natuur Prof. Telfer van de universiteit var Zuid-Californië heeft met dolfijnet geëxperimenteerd om te zien of ze o[ louter zeewater kunnen» leven. Hij lie zijn proefdieren in een bassin, gevuk met zeewater zwemmen, dat radio-ac tief gemerkt was. Op deze wijze kor het zeewater met behulp van special* instrumenten in het lichaam van d< dolfijn worden gevolgd. Bloed en urin< van de dieren bleken na korte tijc voldoende radio-activiteit te bevatter om te bevestigen, dat dolfijnen inderdaad zeewater drinken en er helemaa geen last van hebben. Ze moeten du) wel over het een of andere mechanisme beschikken om het zoute water t< ontzilten. Hoe dit in zijn werk gaat i: nog onbekend.

ONLANGS hebben astronomen in Rusland, Engeland, Chili en lerland een ster zien opvlammen en weer uitdoven. Het gaat om de rode dwergster (7.0 genoemd omdat het hemellichaam klein is en ~rood'' licht uitstraalt) YZ Canis Minoris. Gedurende drie en een half uur produceerde de ster twaalf maal zoveel licht en radioenergie als normaal. Rode dwergen onder de sterren worden doorgaans beschouwd als hemellichamen aan het einde van hun leven. Oorspronkelijk straalden ze helder wit licht uit, doch door de gestage afkoeling — energie-uitstralingen doen immers de temperatuur dalen — geraakten ze als het ware energetisch in verval met als gevolg dat-hun lichtuitzendingen hoe langer hoe „zwakker" werden. Natuurkundig komt dat er op neer dat het uitgestraalde licht een giotere golflengte krijgt en roder wordt. De uitgestraalde energie danken ze aan de omzetting van waterstof, de oer-stof, in helium door fusie, waardoor energie vrij komt. In het „rbde stadium" is nog niet alle waterstof omgezet; er blijft nog ruimschoots voldoende over voor een verdere omzetting. Zoals een kachel even voor het uitgaan nog intens opvlammen kan. zo zal de ster, als de hoeveelheid brandstof het kritische volume bereikt zal hebben, eensklaps meer licht en warmte het wereldruim inzenden dan normaal. Dan zal ze nog eenmaal laten zien wat ze waard is. • Misschien wordt ze via een ingenchrompclde witte dwerg een neutronster, gekenmerkt door een onvoorstelbare dichtheid. YZ Canis Minoris schijnt een poging te hebben aangewend zich door een enorme uitbarsting te ontdoen van fusie-energie om dan aan eigen zwaartekracht overgeleverd ineen te schrompelen tot een oerdicht hemeHichaam. Het is de ster evenwel niet geheel gelukt.

DE ALGEMEEN AANVAARDE opvatting dat neger-cultuur matriarchaal is moet volgens de professoren Hyman. van de Wesleyan Universitv te Middleton Ver. Staten, en Reed van de universiteit van Norlh Carolina te Chapel Hill, niet al te letterlijk worden genomen. Het feit. dat gezinnen zonder vader meer onder de negers voorkomen dan onder de blanken, wil niet noodzakelijk zeggen dat negermoeders in het gezin meer domineren dan blanke moeders, ook als de vaders present zijn. Een analyse heeft onlangs aangetoond dat in dit opzicht geen opmerkelijk verschil bestaat tussen zwarte en blanke gezinnen. Volgens het onderzoek beweert 73 procent van de zwarte ondervraagden dat de voornaamste drijfkracht in het gezin uitgaat van de moeder tegen 69 procent bij de blanke groep. Slechts een gering verschil van vier piocept scheidt de dominerende zwarte moeder van de blanke. Dit betekent ook. dat het patriarchale patroon van het blanke gezin en van de blanke opvoeding ook aan een grondige revisie toe is. De neger is op grond van dit onderzoek dus minder matriarchaal en de blanke minder patriarchaal als voorheen gedacht.

DUIVEN zullen eerstdaags de mens kunnen waarschuwen tegen de gevaren van een ver gevorderde luchtvervuiling, De dieren moeten er jammer genoeg voor opgeófferd worden. Eén van de meest giftige bestanddelen van verontreinigde lucht is lood, afkomstig van uitlaatgassen en fabrieksschool - steendampen. Natuurlijk kan men het loodgehalte in menselijke urine, bloed en speeksel bepalen, maar dan krijgt men slechts een indruk van het acute gehalte aan lood en niet van het effect van een langdurige blootstelling, Men kan anders gezegd geen goede hoogte krijgen van het werkelijke gevaar, omdat dit alleen maar „afgelezen" kan worden aan de concentraties in spier- en andere weefsels Wil men hier achter komen dan moet sectie worden ■•erricht op duiven Hun vitale organen kunnen dan nauwkeurig worden bestudeerd op de hoeveelheid geabsorbeerd lood. Om er zeker van te zijn dat duiven als waardevolle aanwijzers voor luchtverontreiniging kunnen dienen, heeft dr. Tnnsy weefsels van duiven van het platteland en uit de stad met elkaar vergeleken. En inderdaad bleek, da' stadsduiven een veel hoger loodgehalw in hun weefsels vertoonden dan duiven die doorgaans op boerenerven verblijven.

LEREN SKIèN wordt gemakkelijker en plezieriger met de nieuwe Noorse mini-ski 85. Door gebruikmaking van gemakke.'ijk-glijdend Cyco'ac ABS hoeft de ski niet meer met was te worden Ingesmeerd en deze zeer sterke lichtgeA/iotit-ski's kunnen worden gebruikt op zachthellende oppervlakten en alle soorten sneeuw. Door hun breedte kunnen de sk;'s met wegzakken in zachte sneeuw, waardoor een betere balans wordt verkregen. Daarnaast zijn de ski's bijzonder wendbaar en zeer goed bruikbaar voor instruct.e of voor gebruik als ~plezier ski" in sr>eeuwgeb.eder|. De ski wordt gemaakt van een Cycolac-mengsel dat werd uitgekozen aangezien het zware druk bij lage temperatuur kan doorstaan. Het is een industriële thermoplastische kunststof van Marbon Europe met vestigingen In Amsterdam 'en Schotland. De prijs is ongeveer vijftig gulden. De mini-ski wo

AM ERI KA ANSE ASTRONOM EN van de universiteit van Arizona hebben kort geleden voor het eerst ammonia-ijs in de ringen van Saturnus, een van onze grotere planeten, ontdekt Volgens dr. Kuiper zou het ook voor het eerst zijn dat kritallijn ammoniaijs ontdekt is binnen ons zonnestelsel. Ammoniakgas heeft men weliswaar reeds eerder in de spectra van Jupiter, onze grootste planeet, aangetoond, maar nog nooit eerder is men op ammonia-ijs gestoten. De ontdekking heeft wel enige verbazing gewekt omdat men voorheen altijd heeft gedacht dat Saturnus' heldere, witte ringen grotendeels Opgebouwd zijn uit „water-ijs"-kristallcn. Infrarode observaties van de ringen met "behulp van de fil inch-telescoop van Tucson in Arizona hebben acht spectraallijnen in het teruggekaatst f zonlicht onthuld, die karakteristiek zijn voor ammonia-ijs. Hoe de ringen aan kristallijn ammonia zijn gekomen, is nog oen raadsel. Een mogelijke verklaring zou kunnen zijn, dat gasvormige ammonia uit het oppervlak van Saturnus in een zekere periode, nadat de planeet was afgekoeld, ontsnapte en zo in vaste toestand rond de planeet werd gehouden door haar zwaartekrachtveld. Maar het eigenaardige is, dat de infrarode observaties van Saturnus' oppervlak geen enkel teken van ammoniakgas wisten tp registreren. Een andere eigenaardigheid is dat het ammonia-ijs in de ringen blijft zonder in de wereldruimte te verdampen. De onderzoekingen geven namelijk een ring-temperatuur aan van - 189 gr. C., wat warm genoeg is om de ammonia-ijs kristallen te doen verdampen. Misschien bevatten de ringen ook water-ijs met een hogere temperatuur, wat de ringen gemiddeld warmer schijnt te maken. #

GELEERDEN hebben langs synthetische weg een witte koolstof weten te maken, welke gegoten kan worden tot kunstdiamanten zo groot als een kofferof nog groter. „Wij praten over stukken synthetisch diamant welke voor een paar dollar per pond verkocht kunnen worden in plaats van honderden dollars per karaat", zei James McClelland, een natuurkundige van Aerospace Corporation. Witte koolstof is een asachtige substantie, welke zich op grafiet vormt bij verhitting tot zesduizend graden Fahrcnheit. De kristalletjes van witte koolstof, die een diameter van enige duizendsten van een centimeter hebben, zijn doorzichtig en hebben praktisch dezelfde hardheid en dichtheid als natuurlijk diamant. Tot dusver zijn nog slechts zeer kleine hoeveelheden verkregen — een halve gram — maar McClelland zei in een vraaggesprek, dat bij het onderzoek is gebleken, dat zij in stukken kunnen worden geperst of ook in verschillende vormen kunnen worden gesmolten; iets wat met natuurlijk diamant onmogelijk is. Mogelijke toepassingen zouden kunnen zijn patrijspoorten voor onderzeeërs en ruimtevaartuigen, krasvrije lenzen voor camera's en telescopen en betere en goedkopere slijpstenen voor de industrie. Militaire toepassingen zouden kunnen zijn doorzichtige bepantsering van vliegtuigen en tanks. Ruimteschepen zouden kunnen worden uitgerust met diamanten hitteschilden welke opnieuw bruikbaar zouden zijn. omdat zij niet zouden kunnen verschroeien bij terugkeer in de dampkring.

ZAJIC EN MEDEWERKERS van de universiteit van Ontario hebben korl geleden voor het eerst een schimmel ontdekt en geïsoleerd dat natuurlijk gas als koolstofbron kan benutte: — het organisme heeft koolstof nodij voor de aanmaak van zijn eiwitter — om te groeien en zich voort t< planten. Ze verkregen de zwam. voorlopig geïdentificeerd als graphium door rioolwater aan een bepaald pro ces te onderwerpen. Na de winninj van het organisme werd het verdei voortgeteeld op een bodem van mine raai zout waaraan toegevoegd natuurlijk gas. bestaand uit 90.5 pet. methaan, 6 pet. ethaan. 3 pet. stikstof o.'_'s pet. koolzuurgas en O.'il pet. propaan plus spoortjes isobutaan, n-butaan.isopentaan en n-pentaan. Van sommige bactcrieën weten wi. reeds dat ze op gas-basis kunner groeien en gedijen, maar nu maken wi, voor het eerst kennis met een zwan die ook z.r> welig kan tieren. Voorlopif is deze ontdekking van puur academische waarde. Maar het is niet onmogelijk dat zuivere culturen van deze er andere soortgelijke organismen straks ii dienst gesteld kunnen worden van de eiwitfabricage. Men vermoedt dat graphium, gekweekt op een voedingsbodem van mineraal zout met 40 pet natuurlijk gas en 60 pet. lucht, eer veelbelovende potentiële bron is var proteïne of eiwit. Onder die conditie? gfceft het geheel namelijk een type Var kolonievorming te zien. die het ge.schikt maakt voot-een .produküe o[ grote schaal.

HET PROCES, dat naar verwachting een maand zal duren >n grote belangstelling trekt, roept herinneringen op aan de sombere oorlogsfase van 1942, toen de Royal Navy voot een bijna onmogelijke taak stond, de Amerikanen nu de ramp van Pearl Harbout hun Atlantische vloot hadden teruggetrokken en de Russen op eigen grond overal werden teruggedrongen dooi d( Duitse legers aan hel Oostfront Elke dag weet zond Stalin dringende veizoeken om oorlogsmatei ieel uit naai zijn bondgenoten En dit oorlogsmaterieel bevond zich hoog opgestapeld in de ruimen van 38 vrachtschepen, die zich eind juni in de wateren rondom IJsland verzamelden en vervolgens hun positie in het konvooiverband innamen. Het gebruikelijke escorte bestond o.a. uit zes torpedobootjagers en vier korvetten. Dit escorte zou de schepen op hun route langs de Noordkaap naar Moermansk en Archangel moeten beschermen tegen Duitse luchtaanvallen en de voortdurend toenemende dreiging van U-boten en andere oorlogsschepen, waarvan de Kriegsmarine er vele in noordelijke havens had gestationneerd. Zoals bijvoorbeeld het meest geduchte slagschip uit die tijd, de Tirpitz, die naar een Noorse haven gezonden werd om met volle overgave

deel te nemen aan wat de Duitsers in deze fase van de strijd zagen als een soort „kat en muis-spelletje".

HET SALDO van de actie Soedan staat op het ogenblik op 190.000 gulden. Het is de bedoeling do actie af te sluiten als de twee ton bereikt is. Dan hebben de lezers van De Tijd het streefbedrag van dertigduizend gulden bijna zesmaal overtroffen. Mgr. van den Elzen zal met dit geld een medische dienst oprichten voor de vluchtelingen uit Soedan. De actie heeft bovendien nog andere gevolgen gehad. Nederlandse charitatieve instellingen, zoals Miva, Memisa, Pauselijke Missiewerken en Caritas buigen zich op het ogenblik over de vraag of zij nog meer kunnen doen voor de Soedanezen. Tussen en 28 januari kwamen de volgende giften op giro 99.000 t.b.v. Bestemming Soedan binnen, waarvan de volgende verantwoording: G. O. te Eindhoven 5.000, A. B. te Roosendaal 10. Bejaardencentrum te C.oirle 250. A. G. te Breda 25, T. te Sneek 1 000, M. L,. te Arnhem 10, J. C. te Utrecht 10. J. van K. te Kindhoven 10. D. v. d. \V. te Bolswnrd 10. B. te L. te Hengelo 20, M. P. te 's Gravenhnge 10. M. H.-C. te Breda 25. G. L.-v. d. B. te Utrecht 10, Th. W. te Botterdam 15, par. O.L.V. A.B. te Amsterdam 20:i,40. A, S. te Amsterdam 10, M. B. te Voorschoten 15. M. v. d. H. te Vught IR, M. G. te Heiloo 20, G. W. te Amsterdam 50. W. L. te Amsterdam 10. P. K. te Amsterdam 10. M. M. te Enschede 10, J. G. te Leiden 15. M. S. te Heemstede 10, M. P. te Dongen 1.000, P. IJ. te Reusel 10, C, N. te Breda 2.50, overste J. te Venray 10. . B. te Haarlem 5, A. de G. te Jutphaa* 100, M. D. te Haarlem 25. par. H A. te Helmond 250, L. B. te Amsterdam 200, Br. B. te Heythuysen 100. L. S. te llillegom 25, P. v. D. te Utrecht 25. W. J. te Haastrecht 394, EL van L. te Amsterdam 10. M. V. te Amsterdam 20. B. M. te Amsterdam 25, J. A. te Heerlen 10, A. P. te Breda 50. .7. J. te Arnhem 15. J. H. te Dordrecht 10. St. .!. 7.. te Vefhel 100. A. V. d. W. te Vleuten 50, W. S. te Boskoop 10, A. K. te Botterdam 5, 1.. D te Venray 20, J. H. V, te Amsterdam 10. H. van G. te Schiedam 50. P. S. te Nootdorp 15. R. T. te Maastricht 10, A. B. te Rittard 2.50. A. S te Waalwijk 10. J. P. te Hengelo .15, S. de H. te I.obith 500.

Met de waarschuwing tegen beleiriddorkruisende en gezag-ondermijnende activiteiten kan toch waarachtig niet bedoeld zijn dat ieder die het er niet m.>e eens is, nu verder de mond moet houden. Niet tegen duidelijke meningsuitingen lijkt ons die waarschuwing gericht. Maai vooral tegen zulke activiteiten (geen woorden maar daden!) waarmee vanuit geheel andere hoe!r op de avond na het pastoraal concilie werd gedreigd. EINDHOVEN P. v. d. Burgt

U probeert een ongefundeerde tegenstelling te scheppen tussen Katholiek Leven en Michaël Legioen. Ik heb de drie groepen — ook Confrontatie — nauwkeurig gevolgd en zo U dit ook gedaan had, had U tussen hen noch in woord, noch in geschrift, noch in doelstelling enig verschil gevonden. Ik geloof dan ook niet dat Uw artikel veel invloed zal hebben, zeker niet op het ledental van Katholiek Leven. Deze mensen weten beter. Het zal de bisschoppen niet onbekend zijn. dat een bepaald deel van de geloofsgemeenschap hen allerminst wil steunen in hun desastreus beleid. Dit deel dan monddood te maken is allesbehalve democratisch. Uw bewering — ondanks al Uw enquêtes — dat het Pastoraal Concilie een juiste vertegenwoordiging aangaf, is zeer aanvechtbaar. De uitslag alleen zegt al veel. 99 pet. voorstemmers! !. lets waar dictatoriaal geregeerde landen ook altijd mee geuren. Enquêtes kunnen waardevol zijn. Nieuwe wellicht ook. Maar dan vakkundig opgesteld ■ door onbevooroordeelden. AMSTERDAM C. Dam

DEN HAAG, 3 febr. — Drie Haagse kinderen, de broertjes Leo (9) en Theo (?) en hun zusje .Tohanna (.">) hebben zondagavond in een melkfabriek aan de Marktstraat een ravage aangericht door achter het stuur te kruipen vanj acht vrachtwagens in de fabriekshal | en de auto's — op de startmotor — te laten lopen. Van de acht wagens reden; er zeven vooruit, toen de kinderen aan* de contactsleutels begonnen te mor-: reien. Rij de achtste wagen stond de versnellingshandel in de stand achteruit. Deze wagen reed tegen een stellage lege melkflessen op. die daardoor: met donderend geraas door de ruiten van het ketelhuis Ring. De kinderen hebben in de fabriekshal en het aangrenzende kantoor voorts met pakjes via gegooid. De schade die zij in de fabriek hebben aangericht, bedraagt enkele duizenden guldens.

Het is of de gewone man niet gehoord mag worden en geen stem mag hebben in deze voor ons Nederlandse katholieken zo belangrijke zaak. Persoonlijk ken ik geen van deze groepen, maar ondervindt onderweg — met hel voetvolk — dat zich meer mensen bij deze groepen aansluiten als aan de andere groeperingen. Wij hebben nu deze paus en zullen dus Hem als de steenrots moeten zien, ook al zijn wij het er niet altijd mee eens. Als de paus er wel mee instemmen ral deugt Hij natuurlijk weer bij de drogressieven. Persoonlijk ben ik wel voor ontkoppeling maar niet op de manier waarop dit allemaal gaat. VENLO J. Hendriks

LUWDEN, J lebr. — Meer dan 28 jaar geleden vond in de barre wateren van de gevreesde Moermansk-route het drama plaats van een geallieerd konvooi dat de codenaam P Q 17 droeg. Dit konvooi bestond uit SR vrachtschepen. volgeladen met oorlogsmateriaal voor de Russen. In een soort leder-voor-zich-koers hadden de schepen het konvooiverband opgeheven. En terwijl hun escorte van torpedobootjagers en kruisers zich op voile kracht naar een denkbeeldige vijand spoedde, kwam er uit het grauwe wolkendek plotseling een compleet eskader Duitse homnienwerpers te voorschijn en waren de weerloze schepen ineens omringd door een waaier van U-boten, aan boord waarvan het verder slechts een kwestie van prijsschieten was. In totaal verdwenen et 26 schepen naar de onheilspellende diepte van dit beruchte waterrijk, honderden zeelieden in hun zuigende kolking meevoerend. Als boze dromen herleven thans deze gruwelijke gebeurtenissen in de zaal van hel gerechtshof in de Britse hoofdstad, waar de gepensioneerde kapitein ter zee John Kgerton Broome een proces voor schadeloosstelling heeft aangespannen tegen de schrijver en uitgevers van het hoek: „De vernietiging van konvooi PQ17", dat. hem een grote male van schuld aan de ondergang van dit konvooi toeschrijft. I» I I I .1

TEGEN DEZE ACHTERGROND ging konvooi PQI7 onder stoom. Op de brug van Hs Als destro.ver Keppel stond de commandant van het escorte John Egerton Broome, die via de Asdicklampen zijn orders aan de verschillende schepen liet doorgeven. Broome stond ook in voortdurend contact met een viertal kruisers onder commando van de rear admiral Hamilton dat voor een zogenaamd schaduwrscorte zou zorgen cn op afstand met het konvooi opvaren, om eventuele grootscheepse vlootaanvallen van de Duitsers te kunnen pareren. Op 3 itili werden via do admiraliteit een aantal berichten ontvangen die spraken over het opstomen van een Duits vlooteskader bij Noorwegen, vvaarondei zich de gevreesde Tirpitz zou bevinden. Alles• wees op een grootscheepse aanval het omvangrijke konvooi. De 4e juli werden de vrachtschepen en hun escorte aangevallen door Duitse bommenwerpers en drie schepen tot zinken gebracht.

De raadsman van kapitein ter zee Broome, David Hirst, vertelde hoe vervolgens de Britse admiraliteit de opdracht gaf het konvooi in kleine groepen te splitsen, die elk afzonderlijk hun reis naar de twee Russische havens zouden moeten vervolgen. Kort daarop kwam het sein dat in verband met een dreigende aanval van grote Duitse oppervlakteschcpen met verdragend geschut, elk konvooiverband werd opgeheven en iedere kapitein volgens een tevoren pfgesproken koers, zijn weg moest vervolgen. De raadsman zei dat commandant Broome verwachtte dat op elk moment de enorme radiomasten en geschutstorens van de

Tirpitz aan de horizont zouden opdoemen. Broome gaf zijn escorte opdracht de steven in westelijke richting te wenden om zich te verenigen met de kruisers en gezamenlijk de Duitse aanval op te vangen en zodoende de nu ieder voor zich varende schepen een kans te geven zich uit de voeten te maken.

OP DAT MOMENT begon het grote drama, want zoals Hirst het uitdrukte, door een wrede speling van het lot waren de berichten van de admiraliteit volkomen onjuist, lagen de Tirpitz en de andere gevreesde Duitse slagschepen nog rustig in de Noorse havens en joegen de kruisers, destroyers en , korvetten van de Koyal Navy slechts op spoken. 20 van de 38 vrachtschepen voeren op dat moment echter hun ondergang tegemoet. Zij dreven als het ware op een presenteerblaadje van de onbedreigd toeschietende U-boten, die mstig hun torpedo's konden richten, en waren een gemakkelijk doelwit , voor de plotseling opduikende Duitse bommenwerpers. ( Het drama dat toen volgde ls onbe-

schrijfelijk. In korte tijd was de zee bezaaid met in dichte rookwolken gehulde wrakken, d e langzaam maarzeker wegzakten in de trage deining, temidden van reusachtige plekken brandende olie, waarvan de vlammen alle leven gevende zuurstof verslonden en zij die zich door een sprong overboord trachtten te redden, naar een afschuwelijk einde voerden.

~Het Secretariaat" (Ter Steeg) en „Het Pastoraal Instituut" (Goddijn) loepen ons als Nederlandse katholieken op, om onze bisschoppen nu niet voor de voeten te lopen. Hoe 7.0? Waarom vragen de bisschoppen dat dan zelf niet in hun verklaring? Zi.i zijn daartoe mans genoeg. Of menen Ter Steeg en Goddijn soms dat de pluriformiteit, de meervoudigheid van opvatting binnen de Kerk. ophoudt aan de Nederlandse grens? Moeten de Nederlandse katholieken nu ineens in het uniform van Noordwijkerhout gedrongen worden? Maar die tijd is voorbij! AMSTERDAM J. van Ewijk NASCHRIFT: De toevoeging: van de heren Ter Steeg en Goddijn was door de bisschoppen geautoriseerd. REDACTIE.

U schrijft over een steekproef in Nijmegen. Waarom Nijmegen? Zou daar de invloed van progressieve elementen onder studenten etcetera niet reeds bij voorbaat een ongunstig beeld oproepen bij degenen die nog enige invloed aan enquêtes villen toekennen? Waarom niet steekproef als u daard an waarde aan toekent in bijvoorbeeld Twente. Oldenzaal of Ootmarsum of Hengelo? IJSSELSTEIN W. H. C. M. Gerritsen pastoor

Men weet niet goed raad met wat eigenlijk de waarde is van de representatie van het katholieke volksdeel in het besluit van het pastot aal concilie. Er is een eenvoudige oplossing Op een zondag aan degene die de H. Mis bijwonen een formulier geven met alleen: „Gaat U accoord met hetgeen is besloten op het pastoraal concilie? Ja of neen? Als men er belang instelt is dit de beste manier om het aan de weet te komen. ROTTERDAM W. Beenakker r 1

De eenheid der conservatieven voor het hoogste kerkgezag stellen tegenover onverdraagzaamheid jegens het eigen episcopaal. —• raakt kant noch wal, ook door deze ongeoorloofde formulering wordt het grote goed der democratische meningsuiting opnieuw aangetast. In plaats van opwinding past aller gebed voor het welzijn van Christus kerk. EINDHOVEN F. F. M. Raymaker»

De bisschoppen van Nederland moesten zich schamen! In hun verklaring over het celibaat slaat geen enkel woord over de „gehoorzaamheid" aan; de heilige vader. De paus wordt blijk- j baar enkel beschouwd als de voorzitter van de bisschopssynode in de wereldkerk. VORDEN A. Gavacre-De Stuers v, ' j

U verwacht een antwoord door een enquête of een dergelijk onderzoek, lkj meen er aan te mogen twijfelen of ditj wel de juiste methode is. Ons II.: Geloof immers steunt op andere | grondslagen dan op de uitslagen van j menselijke enquêtes. GROESBEEK H. Hok. pr.

Degenen in Nederland, die voor ontkoppeling zijn, verzetten zich tegen het 2de Vaticaans concilie, dus tegen de kerk. De bisschoppen hadden op het Nederlands Pastoraal concilie moeten zeggen: ..Het kerkelijk gezag heeft in het algemeen Vaticaans concilie ge-; sproken, dus uit. Niet meer zitten j zeuren als kleine kinderen, die hun| zin niet krijgen". Wie gaan dus tegen, het wereldepiscopaat in? Niet degenenJ die het niet eens zijn met het besluit1 van de bisschoppen. In de Bazuin van 22 iuni 1969 heeft t de psycholoog dr. \V. de Bont o p. een serieuze kritiek geleverd op de betrouwbaarheid van de in 1968 gehouden celibaatsenquète. En pater dr. Dury heeft afgerekend met de KROenquéte. Enquêtes zijn meestal waardeloos, laten wij liever met eerbied luisteren naar paus en algemene concilies. Dan luist oren wij naar Christus en dan zal de onrust onder de Nederlandse katholieken spoedig ten einde zijn. AMSTERDAM G. A. J. Wissmg

DAVID IR VING. de schrijver van het bij Casseil & Co verschenen boek heeft er uitvoerig over verteld. David

Irving, aldus de raadsman, stelt in „De vernietiging van Konvooi PQI7" dat commandant Broome zijn orders met betrekking tot de route van het konvooi heeft genegeerd en dat hij verantwoordelijk wp* voor het op eigen initiatief onttrekken van het escorte. En ook suggereert hij duidelijk dat commandant Broome van onvoorzichtigheid en grote incompetentie heeft blijk gegeven. „Dit zijn ernstige beschuldigingen aan het adres van mijn cliënt, die alle berusten op valse verklaringen," aldus de advocaat. Wie zond konvooi PQI7 naar zijn afschuwelijke ondergang? Dat is de brandende vraag waar rechter Lawton en zijn jury van twaalf gezworenen, onder wie drie vrouwen, zich de komende weken mee zullen bezighouden. Want de schrijver en de uitgevers van het bock hebben direct laten weten er geen woo* 1 van te willen terugnemen Daarom zullen weei velej getuigen worden gehoord om opnieuw te kunnen vernemen hoe ruim 28 iaai geleden in d» polaire wateren van de Moermansk-route 26 vrachtschepen in een korte, maar afschuwelijke tijd kansloos ten onder gingen, zonder dat er een hand werd uitgestoken om hen te helpen.

HET PASTORAAL CONCILIE heeft zich in Noordwijkerhout gebogen over de problemen van de religieuzen. Veel meer dan een buiging is het niet geworden. Het was wel een veelzeggende buiging: het Concilie toonde zich solidair met de religieuzen en met het religieuze ideaal. Maar er was ook teleurstelling, omdat er geen nieuwe visie van het religieuze leven op tafel kwam, die de jeugd zou kunnen inspireren. Eigenlijk is dit netatief resultaat niet zo verwonderlijk. Men heeft voortdurend twee dingen door elkaar gehaald: de situatie van de religieuzen zelf. en de mogelijkheden van het religieuze ideaal in onze moderne wereld. Men kan zich maar niet voldoende losmaken van bestaande structuren bij het zoeken naar nieuwe mogelijkheden. Op deze manier zal men niet uit de impasse geraken. Men moet bereid zijn om in gedachten alle bestaande structuren opzij te schuiven, en het religieuze ideaal consequent vanuit de fundamentele behoeften van onze samenleving opnieuw te formuleren. Er zijn wel pogingen in deze richting, zoals de experimenten in het Cisterciënzerklooster van Boquen in Frankrijk en' ook de nota van de Nederlandse Augustijnenprovincie. Zij streven naar meer zinvolle menselijke relaties als een eerste vereiste voor een 'meer zinvol religieus leven. Deze pogingen verdienen waardering. Er moet heel wat recht gezet worden. Maar dit streven is te beperkt. Het gaat niet alleen om meer menselijke verhoudingen, maar \ok om een herstructurering van onze maatschappij om de geestelijke waarden weer tot hun recht te doen komen. Ons streven dient gericht te zijn op zinvolle „gemeenschapsopbouw". Juist hier schiet de moderne samenleving tekort. Men denkt nog steeds in termen van het traditionele patroon: de kleine gemeenschappen geleidelijk uitbouwen tot grotere eenheden — leefgemeenschappen, we r k geme e nschappen, socia il-economische structuren, nationale eenheid. Een dergelijke opbouw blijft noodzakelijk. Maar men dient rekening te houden met een nieuwe factor: een „wereldwijde broederschap" is niet alleen technisch mogelijk, maar dient zich ook aan als een eis van sociale rechtvaardigheid. Onze eigen beperkte gemeenschappen moeten aangepast worden aan de behoeften van dezr broederschap. Dit is geen geringe opgave. Het is alsof we ergens gezellig samen bijeen zitten, en plotseling staan er een stel armoedzaaiers voor de deur. die ook binnen willen We voelen et niets voor, maar wc geven ze beleefd een brokje „ontwikkelingshulp" en houden tegelijkertijd de deur zorgvuldig op slot. Deze kortzichtigheid heeft haar weerslag gehad op de kwaliteit van onze eigen gemeenschappen: zij missen een alles-omvattend-ideaal, dat hen namenbi nd t. Leefgemeenschappen, werkgemeenschappen, het zakenleven en de internationale politiek van een land vormen in hoge mate aparte vereldjes. Hun eigen doelstellingen hebben niet alleen een sterk exclusief karakter, maar de ethische uitgangspunten staan ook vaak lijnrecht tegenover elkaar. Neem bijvoorbeeld zulke kwesties als Biafra ,en de afslachting van negers in de Soedan. Wat op humanitaire gronden gewenst is, blijkt om politieke redenen niet haalbaar. Dit is het dilema van de moderne mens: zijn leefwereld is doorzeefd met halve waarheden en talrijke onwaarachtigheden en schijnheiligheden, die een gezamenlijke verantwoordelijkheid onmogelijk maken Geestelijke waarden dreigen steeds meer een randverschijnsel te worden in onze samenleving.

DE REHABILITATIE van geestelijke waarden vereist een duidelijk en praktisch ideaal, dat niet alleen alles overkoepelt, maar ook in staat is de fatale ethische tegenstellingen in ons modern leven weg te werken. Zulk een ideaal wordt gevonden in een ..wereldwijde broederschap". Hier is een banier, waarachter men zich eensgezind kan scharen. Dit betekent, dat de oplossing v*n de crisis in het religieuze leven t< n nauwste samenhangt met christelijke vernieuwing in het algemeen — in de zin van een gezamenlijke verantwoordelijkheid vooi de opbouw van een nieuwe wereld Vele religieuzen maken zich bezorgd dat Onze Lieve Heer in de kou komt te staan, maar in feite laten ze de medemens in d? kou staan. H. VAN ENGELEN, O.Praem.