De tijd : dagblad voor Nederland

„DE MEESTE mensen zijn weinig kleurbewust. Wanneer je een man vraagt welke zijn voorkeurskleur is zal hij vermoedelijk vreemd opkijken. Veel vrouwen zullen de kleur noemen die hen het beste staat, wat heel iets anders is. Dan gaat het niet om de kleur die zij het liefst zien maar waarin zij het liefst gezien worden. Maar of je je de kleuren bewust bent of niet: beïnvloed word je toch. Zo zal men zich niet prettig voelen lopen op een lichtblauw tapijt. Onbewust

zijn er bij die kleuren associaties aan lucht en wolken, iets

waarop je niet kan staan. Zoiets geeft onzekerheid. Daarom dat een vuistregel voor de kleurstelling van het interieur eigenlijk ontleend is aan de natuur: een donkere vloerbedekking (zandkleur, bruin, groen), een licht plafond en bontere kleuren op ooghoogte". Aan het .voord is dc Amsterdamse meviouw E. M. Kraamer- Ferguson. binnenhuisarchitecte cn kleurenadviseusp, een van de weinige Nederlanders die bewust kleuren beleven. Mevrouw Kraamer (donkerbruine ogen. lichtbruin ha>ar, rode oorknoppen, blauwgroen geruite jurk. blauwe met rood afgebiesde muilen aan de voeten, gezeten in een geelrieten stoel, zwarte koffie drinkend uit een wit kopje, met achter haar een werkhoek met veel lichtgekleurd hout. een zandkleurige vloerbedekking, in de hoek een zwarte piano, het verfwerk in gebroken wit) is lid van de Nederlandse vereniging voor Kleurenstudie De leden ervan hebben met elkaar gemeen dat ze levendig geïnteresseerd zijn in kleuren, of ze nu deskundige zijn of leek Meer professioneel gericht is de veel kleinere Bond van Kleurenadviseurs. waarbij zij ook is aangesloten. samen met een antal textieldeskundigen, psychologen en een kleurfotograaf. Dat kleuren inwerken op de gemoedsgesteldheid zal nauwelijks worden betwist. Kleuren hebben, in een bepaald cultuurgebied, wellicht een onveranderlijke. niet aan mode onderhevige invloed. Dat men zich niet prettig zal voelen bij confrontatie met een paarszwarte kinderkamer, noch met een in vrolijke pasteltinten gehouden rouwkamer, is vermoedelijk niet alleen maar te verklaren uit het feit dat het ongebruikelijk is.

Mevrouw E. M. Kr aamer-Ferguson

Fen bekend experiment is geweest liet opdienen van een maaltijd met de meest uitgelezen gerechten aan een gezelschap in een omgeving die geheel in paars licht was gezet. De een na de ander heeft de tafel kokhalzend moeten verlaten, de gerechten vrijwel onaangeroerd achterlatend. Zo is ook aangetoond dut er inderdaad stimu'erende en rustgevende kleuren zijn. Proefpersonen werd gevraagd een bepaald ritme te kloppen met een apparaatje waarmee de frequentie kon worden vastgelegd. Ze werden daarbij bloot gesteld aan verschillende kleuren, waarbij bleek dat men onder invloed van warme kleuren onbewust tot een hoger klopritme kwam dan bij koelere kleuren. Het hoogtepunt vin de versnelling lag bij oranjerood, het dieptepunt van de verlangzaming bij blauwviolet. In de praktijk zal dat kunnen betekenen dat een verkoopafdeling van een onderneming in agressief rood zal worden gehouden en de administratie

in rustig blauw en grijs. Al zou het een zwartwit denkwijze zijn te menen dat het regelrecht naar het faillissement van het bedrijf zou leiden wanneer men het andersom zou doen.

Mevrouw Kraamer gelooft dat veel mensen, zij het onbewust, toch kleuren kiezen in hun interieur omwille van hun psychologische werking. Alleen is het verschrikkelijk moeilijk uit te maken of men de kieuren gekozen heeft om gestimuleerd te worden of juist om er zich, als een soort bescherming tegen zichzelf, door te laten temperen. Heeft men het rustige grijs en blauw gekozen omdat men van nature al rustig is of omdat men. zijn eigen levendigheid kennende, deze juist wat wil ingetoomd zien? Wanneer Mevrouw Kraamer adviseert over kleuren, zal zij zich tevoren door gesprekken over verschillende onderwerpen een beeld proberen te vormen van de persoonlijkheid vian de opdrachtgevel om de kleuren daarbij, in overleg, aan te passen.

De voorkeur voor kleuren komt het duidelijkst tot uiting in de kleding. Een voorkeur die, op langere termijn ook gevolgd wordt in de meubelindustrie. Mevrouw Kraamer constateert dat die golfbewegingen in smaak elkaar steeds sneller gaan opvolgen. Hoe lang hebben het saaie bruin en beige zich niet in de interieurs weten te handhaven ? Tötdat daar de reactie op kwam in de vorm van zeer sprekende. zoniet schreeuwende kleuren. „Maar het vooral door schildersbazen gestimuleerde idee vari '~op elk deurtje een ander kleurtje" is nu wel achterhaald. We zijn nog wel kleurrijk in het interieur maar het is toch gematigder dan het geweest is". zegt mevrouw, Kraamer. Ze ziet ook duidelijk steeds weer de reacties optreden. Op perioden van bontheid in de kleding, komt altijd een terugslag. „Weet u nog dat alle jongelui bij voorkeur in het zwart gekleed gingen ?" Ze is ervan overtuigd dat op de bonte hippiekleding van nu ook een reactie komt door, een voorkeur voor stemmiger kleuren. „De kunst is de kleuren te voorspellen die over een half jaar gangbaar zijn. Dat is vooral van groot belang voor de textiel-industrie,'die er op berekend'moet zijn. Er zijn deskundigen die zich met dat voorspellen van kleuren bezighouden. Je kunt je op hun bevindingen abonneren", zegt mevrouw Kraamer. AI blijft natuurlijk de vraag of dat voorspellen van kleuren niet » neerkomt op het pousseren van die kleuren.

Gifgroen, olifantsgrijs, vuurrood, spierwit, hemelsblauw, eigeel, pikzwart, mosgroen, marineblauw, bloedrood, kanariegeel. muisgrijs, poepbruin, loodgrijs, grasgroen, wijnrood. blauw-blauiv, lichtzwart. zeegroen, steenrood. Delfts blauw, Berlijns blauw, geeloker. lelieblank, reebruin, pauwblauw, goudgeel, knalrood, korenblauw, roetzwart, kopergroen, sneeuwwit, kastanjebruin, staalblauw, zwavelgeel, pimpelpaars, gitzwart, kersrood, olijfgroen, oudroze, koraalrood, opalinegroen, kobaltblauw, nootbruin, saffraangeel. nijlgroen, inktzwart, rozerood. zinkwit, citroengeel, •hocoladebruin, wimpeloranje.

Kleuren kunnen behalve spreken, ook vloeken. Al is dat begrip zo relatief dat er wel nooit een Bond tegen het vloeken van kleuren zal worden opgericht. „Op het ogenblik is men er bij de kleding soms juist op uit de kleuren te laten vloeken. Bijvoorbeeld rose met oranje. Maar zo'n affect gaal al gauw voor een groot deel teloor door de gewenning. Het aanpassingsvermogen hiervoor is erg groot". Deskundigen zijn ervan overtuigd dat er veel meer gebruik gemaakt kan worden van de psychologische werking van kleuren om de veiligheid van het verkeer te verhogen. Zo worden in het buitenland proeven genomen bepaalde doorgaande routes in de stad aan te geven door de stoepranden langs die route een bepaalde specifieke kleur te geven. Dit zou een ODlossing zijnvoor de zoekende, onzeker rijdende vreemdelingen, die het verkeer onveilig maken. Ook wordt geëxperimenteerd om met gekleurde wegen de nadering van gevaarlijke punten aan te geven. Op enige afstand wordt begonnen met de signaalkleur geel, welke langzamerhand overgaat in oranje om vlak voor het gevaarlijke punt over te gaan in het op gevaar duidende rood

Bewezen is ook dat de veiligheid van het verkeer zeer gediend zou zijn met sprekender kleuren van auto's. In grijze schemering aal een grijze auto minder snel gezien worden dan een gele en tegen een bosrand zal het groen van de auto weinig minder dan een soort schutkleur zijn. Het gaat bij die waarneming om fraéties van seconden, fracties, die toch beslissend kunnen zijn of het een botsing wordt of niet. Gezien de wisselende decors waarlangs auto's voortsnellen is men er eigenlijk wel van overtuigd dat een auto in drie felle banen gekleurd het veiligste is. Maar we zien bij voorbeeld de zwarte regeringslimousines nog niet in die hippieachtige uitmonstering uitgevoerd. Want veiligheid is een punt, maar deftigheid, aanzien. distinctie is er ook een. En daarvoor moet je kennelijk zwart hebben. P. VAN DER EIJK.

/* /' ' È'' "eikendonck" invught biedt u méér dan dat! Serviceflat „Eikendonck" biedt u een echt home, waar u vrij, '"gezellig en comfortabel kunt leven. Een royaal en toch huiselijk appartement met ruime, hoge kamers, een perfect ingerichte keuken, een volledig geïnstalleerde badkamer, toilet en balkon. Comfort Ontspanning Gratis brochure en en behaaglijkheid Natuurlijk is er aansluiting op showklare modelflats Laten wij eerst even het com- het centrale antennesysteem De prijzen van de flats befort en de behaaglijkheid van waarop de Nederlandse, Duitse ginnen bij f 69.000,-, inclusief de flat onder de loep en Belgische televisieprogram- BTW, exclusief garage-standnemen. De entreedeur die toe- ma's ontvangen kunnen plaats. De minimum-kosten gang geeft tot de ruime hall, worden, evenals de radio AM van verzorging en exploitatie ligt direct aan de lifthal. Naast en FM zenders. Gezelligheid voor twee personen bedragen de deur is de doorgeef- vindt u zeker in de prachtige f 405,- per maand. De verzorboodschappenkast met tuin of in de recreatiezaal waar ging omvat het verstrekken brievenbus. De grote glasvlak- desgewenst ook de maaltijden van warme maaltijden, dienstken hebben isolerende, dubbe- kunnen worden gebruikt. In de verlening van administratie en le beglazing. Dit is trouwens grote flats is ook een logeerka- personeel, huishoudelijke hulp slechts één van de manieren mer. Maar als u een kleinere en het schoonhouden van het waarop een perfecte warmte- flat bewoont kunt u toch logé's gebouw. Maar u wilt er naen geluidsisolatie is verkregen, inviteren, want er bestaat een tuurlijk méér van weten. Niets In de appartementen zijn op- mogelijkheid voor zulke gele- is gemakkelijker. merkelijk veel lichtpunten, genheden in het gebouw een Even een briefkaart of een ingebouwde contactdozen en kamer te huren. telefoontje en u krijgt geheel niet minder dan vier aanslui- Voor bezoeken aan schouw- vrijblijvend en gratis een tingen op de alarminstallatie. burgen, musea e.d. hebt u keus brochure met uitgebreide infor- En wat de dames onmiddellijk uit drie steden, nl. 's-Hertogen- matie toegezonden. Bovendien Opvalt,ls de grote hoeveelheid bosch, Eindhoven en Tilburg. zijn er modelflats ingericht bergruimte, van keukenkasten De respectieve bussen stoppen waar u van harte welkom bent tot hele kastenwanden. vlak voor de deur. Maar ook om een kijkje te nemen. U kunt k*- natuurliefhebbers kunnen in dan zelf zien, welke mogelijk- Vught hun hart ophalen. Denkt heden er in de komende zomer u maar eens aan de prachtige ook voor ü zullen openstaan. Vughtse heide met vlakbij het beroemde ontspanningsoord „De IJzeren Man". foouwconsortium serviceflats n.v. Bouwproject Taaistraat, Vught - Tel. 04100 - 47597 en 35591 Cr * • * •

LEIDSCHENDAM 6 km uit centrum van Den Haag worden gegebouwd aan de Patrijslaan in de VILLAWIJK DE ZIJDE op eigen grond en met vrije vestiging: LUXE DRIVE-IN WONINGEN Grote woonkamer van ca. 45 m 2 met parket en ' open haard, kunststofkeuken, balkon aan voor- i en achterzijde. - 14 slaapkamers, badkamer met ligbad en toilet, * balkon, tuinkamer, bergkamer en garage. ï C.V. gas met warmwatervoorziening, gunstige ligging in parkstrook, geen achterburen. Overdekt zwembad en sporthal in aanbouw en 320 ha recreatiegebied in aanleg (waarvan 180 ha voor watersport) aan de Vliet. Prijzen inclusief BTW vanaf ƒ 131.500,- vrij op naam. Tevens nog enkele herenhuizen inclusief H BTW ƒ 110.500,— vrij op naam. Prospectus op aanvraag beschikbaar. Opleveringsdatum augustus 1970. | MAKELAARS | I TAXATEURS | II ON». CO» DUIM | ijidfliniilfaH NASSAUSTRAAT 14 m FIBBE Er haarlem , |, „ r,, TEL. 320550 * I RUIM 45 JAAR PRAKTIJK I VERKOOP I VAN HUIZEN 1 ALLE ASSURANTIËN CAST Rl CU M ~ Verzorgingsflat „Sans Souci" Enkele Ums. van het Noordhollandse duinreservaat cn van zee i» met tle bouw var» deze verzorgingsflat begonnen. Men heeft volledig privacy. Het uitzicht op plantsoenen, rosarium en hertenkamp is riant. De nabijheid van winkels, postkantoor en gemeentehuis zeer gemakkelijk. Uitgebreide verzorging: Ter beschikking staan: Warme maaltijd Liften ziekenafdeling logeerkamers huishoudelijke huip dagwinkel schoonhouden gebouw recreatiezaal met bar centrale warmwatervoorziening biljartkamer centraal antenne-systeem leeszaal Geschatte service-kosten: 1 !*rs. Prijzen: 1 kamerflat v a. ƒ 50 000,— 2 kamerflat v a / 7't.söO.—. Lage overdrachtskosten. Ruime hvpotheck beschikbaar. Uitvoerige prospectus op aanvraag. Bemiddeling: J. P. KLOES .makelaar; onn goed .Burg Moerstraat 21, postbus 11 te Castricum. lel. ü.5.8 - o.) 004 b Kg.

HILVERSUM re koop in aardige omgeving gunstig gelegen t.o.v. 't centrum, scholen ook middelbare en 't Corversbos ARTISTIEK VRIJSTAANDE VILLA niet 11. tuin ca. 700 m 2, garage. Bev.: entree, hal (in het midden van het huis), ter rechter zijde hiervan flinke kamer met achterliggende keuken, ter linker zijde 2 gr. kamers en serre, w.c., kelder, douche. Boven: 5 slaapkamers. In goede staat. Dit sfeervolle huis komt spoedig voor zelfbewoning beschikbaar. Ook geschikt voor kantoor of praktijk aan huis. Prijs ƒ86.000,—. Te koop omgeving Schuttersweg, zeer gunstig gelegen ten opzichte van scholen, Corversbos en centrum MODERNE HALVE VILLA met garage en oliestook-centrale verwarming, hal, grote zit-eetkamer in L-vorm, keuken, kelder, 3 slaapkamers, badkamer en balkon. En zolder met kamer. Direct leeg te aanraarden. Prijs ƒ 87.500,—. Inlichtingen : Fa. H. Christiaan Smit, Makelaars 0.g.. Stationsstraat 6, Hilversum, Tel. 02150 - 40851, na 19 uur 17649 - 12035 of 02153 - €667.