is toegevoegd aan uw favorieten.

Pius-almanak ...; jaarboek van katholiek Nederland, jrg 4, 1878, 1878

1878

Permanente URL

Aflevering

Pagina

Gebruiksvoorwaarden: Auteursrechtelijk beschermd. Op dit object rust auteursrecht.
Titel: Pius-almanak ...; jaarboek van katholiek Nederland, jrg 4, 1878, 1878
Alternatieve titel: Pius-almanak (Alkmaar); Jaarboekje voor katholieken en inzonderheid voor de leden der katholieke vereenigingen; Jaarboekje voor de leden der katholieke vereenigingen; Pius almanak voor het jaar des Heeren; Jaarboek van katholiek Nederland; Adresboek van katholiek Nederland; Pius-almanak ...; jaarboek van katholiek Nederland; Adresboek katholiek Nederland
PPN: 422673137
Uitgever: Lenfring, Amsterdam
Jaar van uitgave: 1878
Publicatiedatum: 1878
Aantal pagina's: 346
Taal: Nederlands
Publicatietype: Aflevering
Herkomst: Universiteitsbibliotheek Nijmegen
Signatuur: Tz c 253
Toegevoegd in Delpher: 05-08-2019

Geen zoekvraag opgegeven
- Ga naar paginanummer (totaal 346 pagina's) / 346
Auteursrechtelijk beschermd. Op dit object rust auteursrecht.
Permanente URL
Aflevering

Pagina

Gebruiksvoorwaarden

Auteursrechtelijk beschermd. Op dit object rust auteursrecht.

Titel

Pius-almanak ...; jaarboek van katholiek Nederland, jrg 4, 1878, 1878

Alternatieve titel

Pius-almanak (Alkmaar)

Jaarboekje voor katholieken en inzonderheid voor de leden der katholieke vereenigingen

Jaarboekje voor de leden der katholieke vereenigingen

Pius almanak voor het jaar des Heeren

Jaarboek van katholiek Nederland

Adresboek van katholiek Nederland

Pius-almanak ...

jaarboek van katholiek Nederland

Adresboek katholiek Nederland

PPN

422673137

Uitgever

Lenfring, Amsterdam

Jaar van uitgave

1878

Publicatiedatum

1878

Aantal pagina's

346

Taal

Nederlands

Publicatietype

Aflevering

Herkomst

Universiteitsbibliotheek Nijmegen

Signatuur

Tz c 253

Toegevoegd in Delpher

05-08-2019

17. Volle Maan, ’s morgens 11 » 35 » 24, Laatste Kwartier, ’s » 3 » 31 » MAART. 4. Nieuwe Maan, ’s morgens 3 uur 36 minuten. 12. Eerste Kwartier, ’s » 4 » 19 » 18. Volle Maan, ’s avonds 9 » 25 » 25. Laatste Kwartier, ’s » 5 » 8 » APRIL. 2. Nieuwe Maan, ’s avonds 9 uur 33 minuten. 10. Eerste Kwartier, ’s middags 3 » 13 » 17. Volle Maan, ’s morgens 6 » 16 » 24. Laatste Kwartier, ’s » 8 » 52 » MEI. 2. Nieuwe Maan, ’s middags 1 uur 9 minuten. 9. Eerste Kwartier, ’s avonds 10 » 51 » 16. Volle Maan, ’s middags 2 » 50 » 24. Laatste Kwartier, ’s morgens 2 » 6 » • JUNI. 1. Nieuwe Maan, ’s morgens 2 uur 6 minuten. 8. Eerste Kwartier, ’s » 4 » 13 » 15. Volle Maan, ’s avonds 12 » 10 » 22. Laatste Kwartier, ’s » '7 » 34 > 30. Nieuwe Maan, ’s middags 12 »49 » JULI. 7, Eerste Kwartier, ’s morgens 8 unr 39 minuten, 14. Volle Maan, ’s » 11 » 13 » 22. Laatste Kwartier, ’s middags 12 » .34 » 29. Nieuwe Maan, ’s avonds 9 » 59 » AUGUSTUS. 5. Eerste Kwartier, ’s middags 1 uur 38 minuten, 13. Volle Maan, ’s nachts 12 » 35 ï 21. Laatste Kwartier, ’s morgens 4 » 26 » 28. Nieuwe Maan, ’s » 6 » 18 * SEPTEMBER. 3. Eerste Kwartier, ’s avonds 8 uur 44 minuten. 11. Volle Maan, ’s namiddags 4*B » 19. Laatste Kwartier, ’s avonds 6 » 49 » 26. Nieuwe Maan, ’s namiddags 2 x> 29 » OKTOBER. 3. Eerste Kwartier, ’s morgens 7 uur 19 minuten. 11. Volle Maan, » 9 » 13 » 19. Laatste Kwartier, » 7 » 28 » 25. Nieuwe Maan, ’s avonds 11 » 17 » NOVEMBER. 1. Eerste Kwartier, ’s avonds lü uur 9 minuten. 10. Volle Maan, ’s nachts 2 » 52 » 17. Laatste Kwartier, ’s avonds 6 » 17 » 24. Nieuwe Maan, ’s morgens 9 » 29 » DECEMBER. 1. Eerste Kwartier, ’s namiddags 4 uur 56 minuten. 9. Volle Maan, ’s avonds 8 » 8 » 17. Laatste Kwartier, ’s nachts 3 » 22 » 23. Nieuwe Maan, ’s avonds 9 » 43 » 31. Eerste Kwartier, ’s namiddags 2 > 16 » TARIEF VAN HET ZEGEL. FORMAATZEGEL. Groot Registerpapier. . . . Zegel. . . / 1 — met Opc. ƒ 1.38 Registerpapier » 1.03f Gewoon papier . . » 0.50 » 0.69 Half vel gewoon papier. . . . . » 0.25 » 0.34 i Klein papier . . » 0.15 » 0.21 ONDERHANDSGHE AKTEN VAN VERHURING VaN ONROERENDE GOEDEREN VOOR EEN JAAR. Beneden föO vrij van zegel. Van / 50 tot f 100 ... . . f 0.25 f 0.34» » 100 » » 200 ... . , )) 0.50 )) 0.69 » 200 )) 300 .- . . . . » 0.75 )) 1.03» )) » 300 » 400 ... . , )> 1.— )) 1.38 )) )) 400 )) 500 ... . » 1.25 » 1.72^ ledere /"100 daarenboven 34|- cents met inbegrip van de verhooging. PATENT-NERING-ZEGEL. Patenten op de Neringen, Bedrij ven en Scheepvaart. . . / 0.25 / o co Buitenlandsche paspoorten voor één persoon » 2.50 )) 3.45 Buitenlandsche paspoorten voor 2 of meer personen . . . » 5.— y> 6.90 HANDELSPAPIER (binnen het rijk). Van f 300 en minder. . ... ƒ 0.15 f 0.21 » » 300 tot / 500. . ...» 0.25 » 0.34i 2> :o 500 )) » 1000. . ...» 0.50 )) 0.69 » » 1000 » )) 1500. . ...» 0.75 » 1.03f )) )) 1500 )) » 2000. . ...» 1.— )) 1.38 » )) 2000 )) » 2500. . . . . » 1.25 » 1.72^ )) )) 2500 )) » 3000. . ...» 1.50 )) 2.07 ledere /50U daarenboven cents met inbegrip van de verhooging. Tarief viiii Telegrammen. Europa. I I Naar; ' Binnenlandsobe kantoren, ƒ 0,30 ! België. . . . ƒ0.50 b „ 1,— Corsika. 2,50 Duitsche Staten, 1' kring, I—lo mijlen . . . . „ 0,60 ld. ld. 2e kring. 10—45 mijlen . . . . „ 1,20 Oostenrijk-Hongarije . . „ 2,25 Portugal „ 4,25 Frankrijk „ 2,— Rome en Italië . . „ 2,50 Spanje „ 3,75 Groot-Brittanje en lerland. „ 2,80 Londen „ 2,20 Zw'itserland „ 2,— Denemarken „ 2,— Malta „ 5,— Kooru-egen „ 3,— Zweden „ 2,75 Rusland „ 4.50 Kaukasus „ 6.50 Eur. Turkye . . . . „ 4,25 Ruraenië en Servië ƒ2,75 b „ 3,— Griekenland: vasteland. „ 4,25 Cephalonia Itbaka, Spezzia en Zanta . . . ƒ5 b „ 6.—• Amerika. Vereenigde Staten v. N.-Amerika; New-York en Boston, ƒ27.40 Baltimore, Pbiladelpbia en Washington . f 28,50 Cbicago „ 32,30 San Kraneisco. . . „ 38,20 Cuba „ 37,23 Antigua „ 60,— Barbados „ 66,30 Berbice „ 72,50 Demerary „ 72,50 Dominica ƒ 61,60 Granada 64,70 Guadeloupe . . . . „61,60 St. Kitts „ 60,— St. Lucia 63,15 Martinique „63,15 Porto-Rico 56,90 St. Thomas . . . . „ 56,90 Trinidatl 66,30 St. Vincent . . . . 64,75 Jamaica 47,50 Azië. Siberie: * Ki’ing f 12.— 2' „ „ 19.50 Turkye : zeekust . „ 6,25 binnenlandB,2s Perzië 13,50 Britsch-Indië: aan de Perzische Golf. „ 40,— t. west V. d. Tsjittagong „ 45,— Ceilon „ 47,50 t. oost. V. d. Tsjittagong 48,75 Pinang 54,75 Singapora 64,75 China: Hongkong en Shanghai*J„ 72,— Cochinchina . . . „ 68,25 Japan : Nangasaki 84,50 Nederlandsch Indië: Batavia en Weltevreden 1 71,50 ten westen v. Samarang,, 7 2.25 ten oosten V. „ „ 73.50 *) Over Rusland f 51,50 , doch slechts 15 telegrammen hunnen • per dag langs deze lijn verzonden I worden. I Afrika. Algerië en Tunis. . f 3,— Egypte: Kaïro „ 15,50 Alexandrië en Suez. „ 18,—■ Port Said, Ismaila . „ 19,25 Australië. Port Darwin. ... ƒ 101,— Adelaide en geheel South- Australia . . . . „113,75 Victoria „ 114,75 Nieuw-Zaeland . . . „ 115,75 Tasmania „ 119,75 Queensland . . . . „119,75 Een telegram dat niet meer dan 20 woorden bevat, wordt in Europa genoemd een enkelvoudig of gewoon telegram. Voor landen buiten Europa, wordt per woord betaald ; meestal onder voorwaarde, dat men minstens 10 woorden betaald. Een woord mag niet meer dan 15 letters bevatten. In telegrammen naar andere werelddeelen, mogen de woorden uit niet meer dan tien letters bestaan. Voor elke 10 woorden meer wordt de prijs met de helft verhoogd. nepalingen omtrent Kaarttele^rammen. TARIEF. Binnen ’s lands 20 cents. Buiten ’s lands 3/5 van het ge woon tarief voor 20 woorden. Een Kaarttelegram mag niet meer dan 20 woorden bevatten. Door de dienst wordt niets overgebracht, dan hetgeen door den afzender in het telegram is vermeld. De Kaart wordt open, en zonder ontvangbewijs te vergen, aan 1 het adres bezorgd. NIET TOEGELATEN ZIJN: Geheim schrift of overeenge- komen woorden. Getallen in cijfers. ; Dringende overbrenging. Vooruitbetaling van antwoord. Collationnement. Bewijs van ontvang. Naseinen. Meerdere adressen. Kusttelegrammen. Andere bezorging buiten de lijn, dan per post. ZUIGTANDEN Nieuw procédé, zonder haken, veer of goud, mogen door geen ouvrier bewerkt worden, maar worden zelf vervaardigd door MEDECIN-DEKTISTE. Is dagelijks te consulteeren of schriftelijk te ontbieden te zijnen huize; Kloveniersburgwal hoek Oudeiuanhulspoort, B 80, te AMSTERDAM. KATOENEN DEREI fcmÏTÏrtWm. WOLLEN DEKENS worden gewasschen aan worden gewasschen mijn eigen Etablissement. Leiden. MACyA'M,m YAN en, MoUen^Pekens., „L BAPÎÎBSÎ WAtLEGGiÂ. Fatoriekant in Bedden. lun, spunm- pmaM- iml- mk- ratßis- ZEUS- EK STBOO-MTnm. Natlilnale StooinniKring no Mieeren. GENEESKUNDIG GOEDGEKEURD, Singel bij de Benlingsluis, 428. AMSTERDAM. Matrassen kunnen desverkiezende bij belanghebbenden aan huis worden opgemaakt. i e. vim M «M, Horologiemaker, HIIKSTBA4Ï, G 2a, te giis. Door de uitgebreidheid mijner zaken ben ik in staat gesteld geworden met de voornaamste Fabriekanten van DUITSCHLAND, ZWITSERLAND en FRANKRIJK in connectie te zijn, en hierdoor aan alle concurrentiën, wat goedkoopheid en deugd der Horologiën aangaat, het hoofd te bieden. Zoowel ZAKIIOROLOGIËI\, Cylinders ofAtikers, als Vergulde en Marmeren PEVDULES, Fraiische Cadres en alle soorten van Friesche en Duitsche KLOKKEN worden door mij tot de laagste prijzen geleverd, voor wier deugdelijkheid en soliditeit 2 jaren wordt gegarandeerd. Tevens heb ik ontvangen eene der schoonste verzamelingen van HARMONICA’S der beste fabrieken van Duitschland, met alle Harmonische toonen en verscheidene Registers, van af/S.— tot ƒ 40.—. Verder beveel ik mij opnieuw aan bij mijne geachte begunstigers tot het herstellen van alle soorten MUZIEK- en UURWERKEN, zorg dragende voor eene prompte en accurate bediening. I J /# !# / MM A? #v I rS** c$- o/ o/ A/ W y iv / / / / Niet zonder smai’t verzoeken wij u bij de merkwaardige viiKcu ïoor Neêrland’s Katholieken in te vullen: 16 Oktober fds 1' gedenkdag van het overlijden van Z. D. H. Mgr. Joannes Zwijsen, Aartsbisschop-bisschop van ’s Hertogenbosch. KARDINAAL MANNING. f nHenricus Eduardus, Kardinaal-Priester der H. Roomsche Kerk, onder den titel van S. Andries en S. Gregorius op den Coelischen heuvel, bij de Gratie Gods en de gunst van den Apostolischen Stoel Aartsbisschop van Westniinster” dus luidt de officiëele titel van Z. Eminentie is wellicht de meest geacheveerde type van den negentiende-eeuwschen Roomschen geestelijke, welken de wereld thans bezit, en wiens meest onderscheidene karaktertrek zijne universaliteit is. De welbekende beschrijving van den veel gelasterden wijsgeer der oudheid kan met juistheid op hem worden toegepast: ïOmnis Aristippum decuit status et color et res.” i) »In eiken toestand en kleur en omstandigheid van het leven is Kardinaal Manning te huis. Hetzij in zijne titulaire kerk te Rome, wanneer hij tot de geestehjkheid in het Italiaansch het woord voert en zijnen talrijken landslieden, die er mede vergaderd zijn om van zijne installatie getuigen te zijn, in het Engelsch toespreekt; hetzij m zijne Pro-Kathedraal te Kensington, wanneer hij predikt voor eene menigte, welke voor de helft uit andersgezinden bestaat, die zoowel om hem te zien als om hem te hooren daarheen gekomen zijn; hetzij op een partij in de Prinselijke tuinen te Chiswiek; hetzij in Exeter-Hall, wanneer hij met den ijver van O nGeen staat, noch kleur noch zaak was Aristippns vreemcL^ 7 een Apostel de zaak der afschaffings-genootschappen verdedigt; hetzij in de Yatikaansche Basiliek, wanneer hij de debatten leidt en de besluiten van een Algemeen Concilie in den vereischten vorm stelt; hetzij aan een genoegelijk banket te Oxford ter eere van het een of Inder academisch feest, wanneer hij daar, als uiteene andere wereld komende, voor een kort oogenblik wederkeert op het tooneel zijner eerste overwinningen en vriendschaps-aanknoopingen waar ook het werk, dat hem is toevertrouwd, in eenig opzicht kan bevorderd worden, daar is Kardinaal Mannmg te vinden, terwijl hij in zijne woorden en in zijne handelingen overal en altijd juist is, als door een soort van natuurlijke gave en instinctmatige wijsheid. v, ~ . »Het ambt, dat Pr. Manning thans bekleedt, is, het moet gezegd worden, van het grootste gewicht. Het inkomen, dat er aan verbonden is, bedraagt nog met zooveel als een middelmatige predikantsplaats in de Anglikaansche kerk. Het hoofd der Roomsch-Katholieken in Engeland is, evenals de Paus zelf, metgeringen dank verschuldigd aan het beginsel van vrijwillige offergaven. onr,V,+. «n Aa vorllovoTlViaïd »Doch het gewicht van zijn ambt en ae vernevenneia van zijne waardigheid treden juist meer op den voorrond ter oorzake van dit gemis aan tijdelijk voordeel. In het oude Europeesche systeem, dat door de Fransche revolutie vernietigd is, hield een Kardinaal gelijken rang met het Koningschap. sßeges non sunt, sed regibus aequiparantur.” (Zij zijn geen koningen maar vvorden met koningen op ééne lijn gesteld) was de regel die hen hun plaats aanwees. Nu, de woning van Kardinaal Manning is een in het oog vallende illustratie der veranderde positie van de Prinsen der Kerk in onzen tijd. Het Aartsbisschoppelijk paleis te Westminster ziet er juist uit, zooals het deed vooraleer het in handen kwam Un den’tegenwoordigen bezitter. Het is een groot modern gebouw, in onbepaalden stijl, staande op een open •tuk gronds tusschen Vauxhall bridge-Road endePem- tentiary Ie Millbank, en was oorspronkelijk gebouwd voor een militair instituut. "Vlak bij het paleis moet, zooals men zegt, in de toekomst de sinds lang besproken Katholieke Kathedraal verrijzen. Kardinaal Manning echter is overtuigd, dat hij voorloopig meer noodzake-Ujk werk heeft te doen dan shet oprichten van statige tempels.” Een kort bezoek in zijn paleis zal ons tot zekere hoogte doen zien wat dat werk is. »De bediende, die u binnenlaat, zal u hoogstwaarschijnlijk zeggen, dat ZEm. op het oogenblik verhinderd is; er is iemand bij hem, en onderscheidene andere personen wachten om te worden toegelaten. Gij overhandigt uw kaartje en wacht zoo geduldig mogelijk in een ruim doch eenvoudig gemeubileerd vertrek, op de wanden waarvan zich enkele platen en schilderstukken vertoonen van een godsdienstig karakter. Gij slijt uwen tijd met ze te bezichtigen en in het doorbladeren van eenige kostbare geïllustreerde boekwerken presentexemplaren naar allen schijn die voor u op tafel liggen. Misschien waagt gij het een blik te werpen door een geopende deur rechts, waar zich een ruimer vertrek bevindt, namelijk de principale receptiekamer. Hier ziet gij, onder een glazen stolp, de roode bonnet, welke de Kardinaal bij gelegenheid zijner verheffing tot lid van het H. College uit ’s Pausen handen ontvangen heeft. De tijd gaat ondertusschen voorbij; de bezoekers, die vóór u waren, en waaronder sommigen er juist uitzien als Ritualistische predikanten of ex-predikanten, vertrekken een voor een, en eindelijk komt de bediende u aanzeggen dat het uw beurt is, en dat ZEm. thans in staat is om u te ontvangen. »De bibliotheek doorgaande komt gij in zijne studeerkamer, een rustig en eenvoudig vertrek, waarvan de voornaamste meubelstukken bestaan in twee photographiën van het Altaar van S. Eduard den Belijder inde Westminster-abdy, de eene zooals het was in de 13', de andere zooals het nu in de 19' eeuw is. In deze kamer te midden van een massa boeken en papieren zit Kardinaal Manning te werken, en zulks ondanks de nimmer ophoudende onderbrekingen en distractiën, terwijl hij in zeven of acht uren meer afdoet dan de meesten slechts in zestien kunnen doen. Het ascetisch gelaat van den Kardinaal met zijn levendig en doordringend oog en zijne scherpe trekken draagt het kenmerk van een buitengewoon verstand. sEenvoudige levenswijze en diep denken” spreekt uit elk zyner lijnen. De tafel, waaraan hij gezeten is, getuigt op beteekenisvollewijze van de verscheidenheid zijner bezigheden. Men ziet er o. a. proefdrukken van een artikel in the Nineleenth Century; het manuscript van eene lezing voor de Katholieke Academie; aanteekeningen voor twee of drie preeken voor den aanstaanden Zondag; een stapel gelezen brieven, die allen behoorlijk met instruktiën beschreven zijn voor zijne sekretarissen, die ze moeten beantwoorden ; een andere niet minder groote stapel ongelezen brieven; een aantal Latijnsche documenten, waarop zich het aartsbisschoppelijk zegel vertoont en die ongetwijfeld op des Kardinaals handteekening wachten. ïZEin. draagt het gewone huisgewaad van een Katholiek Bisschep; alleen duiden zijn rood solidee en roede kousen zijn kardinaalsrang aan. Zoodra hij opstaat om u te begroeten, vertoont zich zijne gestalte veel grooter dan zij werkelijk is, uithoofde van hare dunheid. Hij ontvangt u met eene waardigheid en vriendelijkheid zonder gemaaktheid en voert u terstond tot de bespreking van het onderwerp of het doel, dat u tot hem heelt gebracht, want zijn tijd is te kostbaar, om er een grooter gedeelte van dan noodig is aan conventieneele termen te wijden, »die het hart van den goeden tijd verslinden.” »De zorg, die op zijne schouders ligt, is ontegenzeg-I'uk groot. Behalve de meer algemeene belangen van kerkelijken aard, die aanspraak maken op zgn tijd en zijne overweging, is de zorg en zijne verantwoording voor de zaken, die hem onmiddellijk aangaan, zeer zwaar. Hij staat aan het hoofd van de armste commu* nauteit in de wereld, en de betrekking tusschen hem en zijne geestelijke kinderen is zeer innig en nauw. Vijfzesde van de Katholieken in Engeland zijn leren, waarvan ontelbaren uit de diepte hunner armoede en ellende naar hun opperherder opzien om medelijden en bescherming. »De onvermoeide werkzaamheden van den Kardinaal te midden der armen, zijn kruistocht tegen de hen aanrandende zonde van dronkenschap, zijn ernstig ondersteunen van de rechten van den veldarbeider op iets meer dan de schamele portie, nauwelijks voldoende om zijn leven te houden, zijne onophoudelijke pogingen om het maatschappelijk en intellectueel lot van den werkman te verbeteren dit alles heeft hem de meest oprechte bewondering verzekerd van de grootste vijanden zijner Kerk. Doch wat minder algemeen bekend is, is het werk, dat hij voor de arme kinderen in zijn bisdom heeft verricht. »De onderneming onder den titel van Westminster Dioecesan Education Fund is wellicht reden voor hem tot de grootste tevredenheid. Voor tien jaren geleden door hem op het touw gezet, is zij ondanks allen tegenspoed doorgevoerd tot dat, zooalshij verhalen zal, 30,000 van de 33,000 Katholieke kinderen in Londen hunne opvoeding ontvangen in Roomsch Katholieke scholen, volgens het verlangen der Kerk. Van de overige 3000 worden er 1200 in de district of Workhouse scholen der metropolis gevonden, waaruit hij hen onophoudelijk tracht te verlossen tegen eiken prijs, die de besturen maar willen noemen. sZoodanig is de tegenwoordige omgeving van den Kardinaal, eene omgeving die, als de dag van den nacht, van zijne vroegere carrière verschilt. Het kost moeite aan de verbeelding zich dezen prins der Kerk, die de verlichaming schijnt te zijn van al wat ascetisch, hierarchisch en bij uitstek Roomsch is, het kost moeite zich dezen prins der Kerk als een Protestantsch geestelyke voor te stellen. En toch is het slechts 30 jaren geleden, dat hij in die hoedanigheid een eminente plaats in de wereld innam. Doch reeds in die dagen bezat de Aartsdiaken Manning een kerkelijken geest, geheel verschillend van dien, welke in de Anglikaansche kerk heerschte. Toenmalige studenten te Oxford weten te verhalen van de kalmte, die er ontstond, wanneer hij onder hen optrad. ledereen zorgde er voor zich goed te gediagen, en de invloed van den geboren leider werd even sterk in de Oxford-beweging gevoeld als later bij gelegenheid van het Vaticaanscfi Concilie. Doch, in waarheid, in het geval van Kardinaal Manning is men meer geneigd om by zijne tegenwoordige positie te verwijlen of over zijne toekomst te speculeeren dan om terug te keeren tot een bladzijde in zijn leven, die, hoe gedenkwaardig ook, nochtans afgehandeld en omgeslagen is. Hij is essentiëel een man van de daad, weinig geneigd om aan verouderde dingen te blijven hechten of anderen daai toe te leiden. Zijn onuitputtelijke geestkracht, zijn onweerstaanbare moed, zijn diep en degelijk geestelijk staatsmanschap vertoonen zich overvloediglijk aan zijns gelijken in rang en worden als van zelf meer gewaardeerd op het vasteland dan door zijn eigen landslieden. Daar is misschien geen ander lid van het H. College, wiens uitstekende bekwaamheden zoo algemeen erkend worden door de gansche Katholieke wereld. Is hij be.stemd om deze bekwaamheden vroeger of later in nog hooger waardigheid ten toon te spreiden? Zullen wij hem eeilang zich zien vestigen op het Vaticaan? Wellicht is de opwerping, die algerneen daartegen wordt aangevoerd, nl. dat hij geen Italiaan is, juist eene sterke aanbeveling. Daar is een toenemend gevoelen onder de wijsste en voorzichtigste hoofden der Katholieke Kerk, dat de plaatselyke invloeden, welke in de laatste drie eeuwen de keus der kiesgerechtigden voor den Stoel van Petrus zoo zeer beperkt hebben, nauw verbonden zijn met de tegenwoordige rampspoeden van het Pausschap, en dat geen nadrukkelijker verkondiging van het oecumenisch karakter er van kon gedaan 'worden dan door tot opvolger van Pms IX iemand te kiezen, die in geen zin hoegenaamd kon beweerd worden een onderdaan van Victor Emmanuel te zijn. Deze schets van Engelands beroemden Kardinaal Manning is genomen uit het Protestantsch Weekblad T>The World" en door den Londensclien correspondent van y 1 •1 • »Dan heb ik voor uwe lordschap eene gewichtige tijding zeide de vreemdeling en haalde eene strook papier uit zijn gordel te voorschijn. De graaf nam het papier aan en las; sLieve Willi! Doe ons het genoegen en kom met uwe jachthonden ter groote vossenjacht. Wij zijn reeds aardig aan den gang; te Bremar, heden den 26“ Augustus, werd de jacht geopend; wij zullen te zamen in Londen den pels verknopen.” »Dus in Bremar werd de jacht reeds begonnen waart gij van de partij?” >Dat zal waar wezen,” zei de Hooglander, »en het ging er vroolijk op los, op mijn woord! Thans trekken zij van de bergen naar beneden, wel acht duizend man sterk, rechtstreeks op Perth aan. Van alle hoogten stroomt hun versterking toe; zij wassen in macht gelijk de Pay, als in het voorjaar de sneeuw smelt. Ik echter werd door den graaf van Mar tot u gezonden, opdat gij u spoeden en den dans hier in ’t Laagland ook meê beginnen zoudt. Dag en nacht heb ik doorgeloopen over bergen en door wouden, omu de gewichtige mare te brengen.” De graaf schelde en zeide tot den kamerdienaar: sSpoedig, Richard! Zorg, dat mijne manschappen terstond in de groote zaal zich vergaderen!” Eenige minuten later luidde de torenklok; deuren sloegen open en toe, haastige schreden stormden door de lange gangen en de trappen op en af; vraag en antwoord werden in de haast gewisseld en van alle kanten ijlde de talrijke bediendenschaar naar de groote zaal van het slot. De graaf en de gravin traden binnen. In eene korte, maar vurige toespraak deelde Nithsdale den verzamelden mede, hoe de graaf van Mar, ingevolge het verlangen van den prins van Wallis, de banier huns rechtmatigen vorsten ontplooid had, hoe duizenden trouwe Bergschotten zich om het oude, roemrijke veldteeken geschaard hadden en reeds op weg naar Perth waren. »Ook ons,” ging hij met geestdrift voort, sroepen Vorst en Vaderland op. Naar het voorbeeld mijner voorzaten, voornamelijk dat mijns vroom ontslapen vaders, die onze stamburcht, de vesting Carlaverock, ten tijde van Jacobus 11, zoo heldhaftig verdedigde en slechts op bevel van den verdreven monarch aan den vijand overgaf, heb ik besloten goed en bloed voor vorst en vaderland in de waagschaal te stellen, tegen de partij, die thans wederrechtelijk de kroon van Engeland in de handen eens vreemdelings wil spelen. Ook vanu, mijnegetrou- ■wen, verwacht ik clenzelfden vaderlandschen moed, want ik ken uwe gezindheid. Trekt dus uwe degens en roept met mij uit: Leve Jacobus, de achtste van Schotland, de derde van Engeland!” Daar flikkerden in den fakkelglans de zwaarden en het gewelf der zaal herdreunde van den bezielden kreet: »Heil onzen Koning! Heil den telg der glorierijke Stuarts!” De graaf beval, dat terstond eenige hunner te paard stijgen en naar de naburige lords brieven brengen zouden, die hij reeds van te voren geschreven had. Vervolgens liet hij wijn en whisky in de zaal brengen, gaf aan den keukenmeester last om te zorgen, dat zoowel de eigene lieden als de gasten, die voor het aanbreken van den dag verwacht werden, zich rijkelijk konden te goed doen, ontsloot zelf de welvoorziene wapenkamers en verdeelde den inhoud met volle handen. Wat een gejoel en gewoel was dat op het anders zoo vreedzame kasteel I Beneden in de hooggewelfde keuken knetterden op verscheidene haarden groote vuren , en daarboven zag men weldra aan reusachtige braadspitten kolossale stukken malsch ossenvleesch gaar smoren. Boven in de groote zaal heerschte eene algemeene bedrijvigheid in het passen en aantrekken van kleedingstukken en wapenen, in het poetsen van buksen en het wetten van pieken en zwaarden. Tusschen dat alles deed de beker vlijtig de ronde; vreugde en vervoering gaven zich lucht in de oude Schotsche volksliederen , die met krachtige longen gezongen en door de tonen van het hakkebord en den doedelzak begeleid werden. Het was vooral de oude slotvoogd, een grijsaard met het vuur eens jongelings, om wien de jongere gezellen zich verdrongen. Met jeugdige spraakzaamheid vertelde hij zijne veelvuldige krijgsherinneringen, want reeds verschillende veldtochten had hij medegemaakt en meermalen voor het Schotsche koningshuis naar het zwaar d gegrepen. Ook ditmaal wilde hij geen werkeloos toeschouwer blijven en was een van de eersten geweest, die den graaf vergunning verzocht hadden om meê uit te trekken; en toen hem zijn verzoek was toegestaan, gevoelde hij zich op eens een dertig jaren jonger, zoo krachtig en fier sloeg hem het oude krijgsmansharte weer in de borst. De zomernacht verliep in aanhoudende levendigheid. Gedurig werd het getal der aanwezigen door de aankomst van nieuwe troepen vermeerderd; zij kwamen van de vele bezittingen van den graaf en uit de kasteelen en heerlykheden der in den omtrek wonende vrienden en aanhangers der Stuarts. Elke nieuwe troep vergrootte de vreugde in de slothal, terwijl de aanvoerders door den graaf en de gravin in de familiezaal werden ontvangen en onthaald. – – Tegen den ochtendstond legde ook Nithsdale zijne wapenrusting aan; zijne gade hielp hem het blanke, rijk met goud en zilver versierde borstharnas vastgespen. Want ofschoon de tijd der ijzeren ridders reeds voor de zijden hofkleeding van Lodewijk XIV met goudgalons , pruiken en driekante steken had plaats gemaakt, toch plachten vooral de ruiterofficieren nog helmen en kurassen te dragen. Zoo althans vinden wij graaf Nithsdale afgemaaid op zijn portret, dat nog heden onder de rij der voorzaten de groote zaal van het nieuwe Terregles versiert, met de eene hand tegen de zijde gedrukt en met de andere leunende op den naast hem staanden helm. Zijn schoon ovaal gelaat met die donkere ernstige oogen en krachtige wenkbrauwen zal zeker wel met denzelfden ernst, die nog heden uit zijne edele trekken spreekt, op gindscheii morgen zijne liefdevolle gade hebben aangestaard. En Winifrida’s groote blauwe oogen, die ons thans zoo zielsvol aanblikken, vulden zich ongetwijfeld in dat oogenblik met bittere tranen. Toen zijn kuras was vastgegespt, zei de graaf ernstig: »Vaarwel, Winifrida,” en sloot haar aan het koude ijzer, dat zijn kloppend hart bedekte. »Vaarwel, William,” antwoordde zij; »geve God, dat ik u als overwinnaar aan het hof van Jacobus 111 moge begroeten! Volg mij nu en zegen uwe kinderen alvo- Frans Eduard. Als koning zal bij natuurlijk den naam zijns vaders voeren.” Cecilia gaf geen antwoord. Eene poos lang werkten zij samen zwijgend door. Niets onderbrak de stilte dan bet knapperen van bet vuur op den baard of bet builen van den sneeuwstorm, die de booge ramen schudde en de verroeste weerhanen op de daken krassend been en weer deed draaien. «Het is een vreeselijk weer”, begon de gravin, bet stilzwijgen verbrekende. «God zij den zeelieden genadig! Waar toch mijn man in dit noodweer wel mag zijn?” «Het is juist als op Kerstnacht anno 3 (1703), toen de Presbyterianen, aangehitst door de predikanten van Drongray en Torthorall, ons kasteel bestormden”, zeide miss Evans. «Inderdaad, ik herinner het mij. De graaf was afwezig en ik lag ziek te bed, toen het gepeupel kwam binnenstormen”. «Waar is de mispaap?” brulden zg, »in zijne ingewanden zullen wij den God zoeken, dien hij voorgeeft dagelijks te nuttigen! Gelukkig was die goede, oude vader Bonaventura, dien wij tot troost voor alle Katholieken in den omtrek zoo vele jaren hadden verborgen gehouden, juist uitgegaan, trots nacht en winterstorm, om aan een armen stervende de laatste heilige Teerspijs te brengen en had de gewgde vaten meegenomen.” «Och, leefde toch die goede priester nog!” vervolgde Cecilia. «Thans moeten de trouwe kinderen van de Kerk beele weken reizen om ergens op bet kasteel eens katholieken edelmans bij nacht en ontijd de vertroostingen van onzen heiligen godsdienst te genieten.” »D O sLaat ons hopen en bidden” zeide de gravin. «Wanneer eenmaal de prins van Wales den troon van den H. Eduard beklommen beeft, dan zal bij aan zijne katholieke broeders hunne oude rechten teruggeven, en als de Kerk weder bare goddelijke leer verkondigen en den luister van haren godsdienst ontvouwen mag, dan kan het niet anders of de zon der waarheid zal over den nacht der duisternis zegepralen. Ik hoop het nog met eigen oogen te mogen aanschouwen, dat ons dierbaar vaderland weder in de moederarmen van de heilige Kerk terugkeert.” Wat was dat? klonk daar niet de bel van de slotpoort?” «Zoo scheen het mij ook,” antwoordde het meisjen, «maar het zal zeker de wind geweest zjjn.” 1 ‘i 1 _1 )» T ~ J sDaar hoor ik het weder,” riep Lady Nithsdale opstaande. «Waarschijnlijk een vreemdeling, die in dezen kouden winternacht onder dak wenscht te komen; —of zou het wellicht een bode uit het legerkamp zijn?” Zware stappen kwamen de trap op; de oude Richard opende de deur en zeide in zichtbare verwarring: »De slotvoogd is daareven teruggekomen; men zegt, dat dat er een ongeluk gebeurd is, zooals de wisselende krijgskans ” »Een ongeluk, groote God! Hij is gewond, zwaargewond, misschien reeds dood spreek, spreek toch!” smeekte de lady, die het ergste vreesde. »Neen, mylady, wees bedaard; het is zoo ei’g met, mylord is slechts gevangen en zal ongetwijfeld—” »Gevangen! O, dan zullen zij hem naar Londen in den Tower sleepen en niet eerder rusten voordat zijn hoofd gevallen is. Ik ken hen, ik weet hoe zij hem haten! Rechtvaardige Hemel,welk een slag! en die ai’me, arme kinderen!” Winifrida bedekte haar aangezicht met de handen en viel door smart overweldigd achterover in haren stoel. Men eerbiedigde hare droefheid; eerst toen hare tranen rustiger vloeiden en de eerste hevigste aandoening vooi’bij was, vraagde Richard of de slotvoogd, die beneden stond, mocht binnenkomen. _ 1 1 r • wilr nnl »Ja, breng hem binnenantwoordde zij; »ik wil alles, zelfs het vreeselijkste vernemen. Nithsdale’s vrouw schaamt zich harer tranen niet.” Richard ging heen en kwam met den hoogbejaarden man weder binnen; de gravin gaf hem eene plaats aan den warmen haard en verzocht hem de volledige waarheid mede te deelen. In bedaarde, overlegde woorden begon de grijsaard zijne boodschap. sMylady, graaf Nithsdale zelf zendt mij hierheen en gaf mij tot uw naricht en tot bevestiging van mijn mondeling verhaal dit bi'iefjen voor u mede.” De slotvoogd trok uit zijnen borstzak een in haast geschreven papier te voorschijn en reikte het aan zijne meesteresse over, die bevende van opgewondenheid het volgende las: Winifrida! Als ge deze regels leest, dan bevind ik mij reeds als gevangene op weg naar denTower. De zaak zal wel zoo slim niet afloopen. Zorg voor de kinderen en vergeet het ijzeren kistjen niet! Hoe zich alles toegedragen heeft zal U onze oude trouwe slotvoogd wel verhalen. God sterke U en uwen WiLLIAM. Preston, op Sint-Geertruidsdag (15 Nov.) 1715.” Lady Nithsdale legde het papier naast zich op de tafel en bedekte eene poos het gelaat met be:de handen. Cecilia zag, hoe hare meesteres zich inspande om gelaten te zijn, en bad voor haar. Eindelijk werd Winifrida bedaarder en wischte hare oogen af; zij troostte zelfs hare trouwe gezellin, die nu op haren beurt in tranen smolt. Hoe kwam het, dat de gravin zoo spoedig hare gelatenheid terug ontving? Misschien door ongevoeligheid ? Neen! Het was het licht des geloofs, dat door den nacht van haar bitter zielelijden straalde en haar aldus de noodige kalmte en wilskracht verleende. De gravin vraagde den slotvoogd naar alle bizonderheden der treurige gebeurtenis. De grijsaard verhaalde, hoe lord Kenmure zich naar Preston had begeven om in dit van oudsher vermaarde brandpunt der katholieke party, de aanhangers van den waren godsdienst onder het vaan der Stuarts te vereenigen; maar de Schotten waren op een vijfmaal sterker leger onder generaal Wills gestuit en na eene heldhaftige verdediging in de stad geworpen. Ook daar konden zij zich niet staande houden, aangezien de burgerij niet, zooals men gehoopt had, de partij der Stuarts wilde kiezen. ïEr waren slechts twee uitwegen,” ging de oude voort, »óf zich met het zwaard in de vuist door de vijanden heenslaan óf de wapens neerleggen en zich aan de willekeur des overwinnaars prijsgeven. De graaf verkoos het eerste maar de meerderheid der bevelhebbers besloot tot onderhandeling, en, toen deze tot geen doel leidde, tot overgave op genade of ongenade. Nadat aldus de teerling gevallen was, liet de graaf mij roepen en vraagde mij of ik zijne vrouw en zijne kinderen een gewichtigen dienst wilde bewijzen. Ik bevestigde zulks natuurlijk en daarop zeide de graaf: »Dan moet gij u bij onzen hospes verborgen houden, totdat de overgave volbracht is. Wegens uwen hoogen leeftijd zullen de Whigs geen krijgsman in u vermoeden; rijd dan later met mijn beste paard naar Terregles en breng mijne vrouw dit brief]en en mijne groeten.” ïMylady,” zoo besloot de wakkere grijsaard, »het is Gode bekend, dat ik liever den graaf naar den Tower vergezeld had dan dusdanige tijding naar dit kasteel te moeten dragen. Dit was de zwaarste rit van geheel mijn leven.” De gravin bedankte den slotvoogd en beval hem van de geleden vermoeienissen goed uit te rusten. De oude krijgsman zei, dat hij dit hoogstens voor een of twee dagen kon aannemen, waarna hij naar Perth wilde vertrekken om zich bij het leger van den graaf van Mar aan te sluiten. Toen gelastte de gravin aan Cecilia zich ter ruste te begeven. «Morgen,” zeide zij tot haar bij het heengaan, nmorgen zullen wij zien wat ons verder te doen staat.” Middernacht was reeds voorbij en nog had lady Nithsdale zich niet te slapen gelegd. Eerst begaf zij zich naar de werkkamer van haren gemaal, opende de schrijflade en doorzocht aandachtig de vele papieren. Wat eenige waarde had werd ter zijde gelegd en daarna in een pakjen te zamen gebonden, hetwelk zij verzegelde en tegelijk met het ijzeren kistjen mede op hare kamer nam. Vervolgens liep zij nog geruimen tijd over de zachte tapijten het vertrek op en neer, stond af en toe in gedachten stil voor eene der vensternissen en luisterde naar den storm, die de ramen deed klapperen, langs eerkers en torens gierde en door de ontbladerde boomen van het park ruischte. Dan sprak zij in zich zelve: sWilliam, al loeide de storm ook honderdmaal heviger, toch kwam ik bij uin den Tower! Mijn plaats is aan uwe zijde, zoowel in het ongeluk als in het geluk. Morgen wordt alles bezorgd en overmorgen vertrek ik van hier. Het voorradige geld en mijne juweelen neem ik mede; misschien gelukt het mij hem daarvoor vrij te koopen of althans den gang van het proces zoo lang aan te houden, dat de zegepraal van onzen Koning hem bevrijd. Maar de kinderen dan?” Deze laatste gedachte veroorzaakte in haar moederharte een bitteren strijd. Eindelijk had zij ook dien bedwongen en nu voor het oude eerwaardige crucifix boven haren bidstoel nederknielende, bad zij: »Barmhartige Zaligmaker! o Gij, die bij het afscheid voor uw bitter lijden de pijnen meegevoeldet, welke het hart uwer heilige Moeder doorboorden, schenk mij toch kracht en sterkte!” Toen de volgende morgen was aangebroken, ging ladyNithsdalenaar.de kinderkamer, wekte de kleinen, bad met hen en kleedde hen onder tranen aan. Daarna zeide zij: zoudt ge wel naar tante Traquair willen?” »Ja, ja!” riep het kind gretig, »maar Anna gaat ook mee, niet waar, mama? en u ook.” ï)Zeker, Anna gaat mee; ik zal later komen, als gij zoet bidt; dan breng ik vader mee. Wat zult ge dan doen, Anna?” , , , . . ï . 1 _i j; l-w/\Al+önic De kleine maakte een kushandjen voor de beeltenis des vaders en stamelde haren groet daarbij. De moeder wendde zich af om hare tranen te verbergen. Spoedig stond eene draagkoets op het slotplein gereed; de min steeg er in en nam de kinderen van de gravin aan, Kleine Willi was zeer vroolijk en riep mama toe, dat zij toch gauw moest komen; Anna wenkte haar met heure poezele handjens goeden-dag en keek haar met die onnoozele oogjens zoo liefderijk aan. Ach, ze wist niet, het kind, dat ze hare lieve moeder thans voor de laatste maal op aarde zag! Toen de kinderen weg waren, maakte lady Nithsdale met veel tegenwoordigheid van geest aanstalten tot een spoedig vertrek. In den loop van den dag kwamen ook uit het noorden treurige tijdingen. Graaf Mar , luidde het, was bij Dumblane verslagen en Lord Lovat had den gewichtigen bergpas van Inverners aan de Engelschen verraden. »Des te noodzakelijker wordt mijne aanwezigheid in Londen”, zeide de gravin. »Maar bij dit vreeselijke weder, dat alle wegen onbegaanbaar maakt, is het zoo goed als ónmogelijk om daarheen te komen,” antwoordde miss Evans. »Geen schipper zal het wagen om in dezen stormachtigen tijd de Schotsche zee met hare tallooze klippen over te steken.” »Nogthans, al moest ik te voet en geheel alleen den weg naar Londen zoeken —er heen moet ik!” En of het goedhartige meisjen haar ook hare zwakke gezondheid en al de vermoeienissen eener zoo verre reis in dit seizoen onder het oog bracht, de gravin bleef by haar besluit volharden. Op den avond van dezen dag had de gravin een vertrouwelijk onderhoud met Tom, den ouden tuinbaas. Daarna nam zij het ijzeren kistjen benevens het verzegeld pakket en volgde hem naar buiten in het donkere park. Op eene afgelegene door dichte struiken bedekte plek aan den voet van een breedgetakten denneboom liet zij hem eerst zorgvuldig de harde moslaag oplichten en daaronder eene kuil graven. Daarin begroef zij het kistjen, behoorlijk in dekens gewikkeld om het tegen vochtigheid te beschermen. De kuil werd daarna weder zorgvuldig gesloten en met mos overdekt. »Tom,” sprak de gravin, »bij de zaligheid uwer ziel, zeg aan niemand een syllabe van hetgeen hier aan den voet van dezen boom verborgen ligt.” »Uwe hoogheid kent den ouden Tom,” antwoordde de tuinman op trouwen, openhartigen toon. »Zoo laat ze dan thans komen en het slot dooi’snuffelen, ja, het zelfs in brand steken met Gods hulp is dan toch de toekomst mijner kinderen verzekerd,” zeide de gravin gerust gesteld. Ongemerkt keerde zij in het kasteel terug. Onder het bestijgen der breede trappen hoorde zij in de groote zaal een aangrijpend gezang door snarenspel begeleid. Het was de oude slotvoogd. De dienaren van het kasteel stonden om den grijzen krijgsman geschaard en lieten zich het onheil van Preston verhalen. De grijsaard bezat reeds van jeugd af aan de gave, die ook nog ten huidigen dage niet zeldzaam in het Hoogland is, de gave namelijk om alles, wat zijn hart aandeed in den vorm van een lied te brengen en zulks op de eene of andere volkswijze onder begeleiding der harp te zingen. Aldus ontstond op dien bewusten avond de schoone ballade; waarin graaf Nithsdale’s gevangenneming bezongen wordt en die nog tot op onzen tijd in den schotschen volksmond voortleeft, i) De eerste strophe luidt ongeveer als volgt: „Treur nu, mijn lieflijk Nittsdal, uw jeugdig loof valt af; TJw krijgers zijn verslagen en rusten in het graf; De witte roos, die ’k bloeiend steeds op hun helm zag staan, Ligt nü geknakt daar neder, vertreden en vergaan. Op deze wijze gaat het lied voort den rouw en den weemoed te schilderen, die elks gemoed na het vernemen der treurige mare vervulden; hoe gelukkig en tevreden men vroeger op Nithsdale was en hoe eenzaam 1) The songs of Scotland, by Allen Cnnigham, vol. 111, p. 186. en verlaten het er nu uitzag; hoe mylady weende en zuchte en hoe eindelijk hij, de grijze zanger en strijder, na het verlies van zijnen heer en gebieder, zich allen heldenmoed voelde ontzinken en verlangde deze schande niet lang te overleven Bij het aanbraken van den volgenden morgen verliet de gravin, slechts door Cecilia en een vertrouwden dienaar vergezeld, het kasteel om zoo mogelijk het zwaard, dat haren gemaal thans boven het hoofd zweefde; nog bij tijds af te wenden. 111. In den Tower. Het Kerstfeest, die heilige tijd, waarin het lied der engelen vrede verkondigt aan alle menschen, die van goeden wille zijn, was voor de eerste maal op het slot Terregles niet gevierd geworden. De graaf zat in den Tower, de gravin was vertrokken, en de kinderen verbleven nog steeds op het slot Traquair. Het nieuwe jaar was zijne loopbaan ingetreden en reeds in zijne eerste dagen moest het de volkomene nederlaag van den ridder van St. George en de smadelijke terechtstelling van meer dan een zijner trouwe aanhangers aanschouwen. Bodewijk XIV stierf juist op het tijdstip, dat hij zijn koninklijk woord had kunnen gestand doen. Desniettegenstaande en in weerwil van de nederlagen bij Preston en Dumblanc, was Jacobus 111 toch naar Schotland overgekomen en had zich tot koning laten uitroepen en kronen. Maar ondanks z'yne zachtgeaardheid bleek hij niet de man te zijn, bekwaam om aan het volk liefde en vertrouwen en aan het leger geestdrift in te boezemen. De beweging te zijnen gunste, die althans in den beginne in het Hoogland tamelijk algemeen was, bleef steken; de Presbyterianen riepen, dat de koning aan den Paus had gezworen de zuivere evangelische leer door de Spaansche in- quisitie met wortel en tak te zullen laten uitroeien, en sloten zich daarom bij den vijand aan. Oneenigheid en afgunst verzwakten daarenboven de aanvoerders der bevriende partij, zoodat ten gevolge van dit alles de zaak der Stuarts te niet ging, nog voordat zij door de zegevierende wapenen der Whigs onderdrukt werd. . . .. . . Koning George I, door het Parlement op den troon van Engeland geroepen, had onderwijl zijn rijk in bezit genomen. De publieke opinie was hem trouwens niet zeer genegen; overal broeide het, en de koning meende daarom door strengheid en doodvonnissen de gevaarlijke bewegingen te moeten dempen. Hiertoe boden nu dete Preston gevangen Schotsche lords de gewenschte gelegenheid. Zij werden van hoogverraad beschuldigd en den 9° Januari 1716 in Westminster-Hall voor de rechtbank gebracht. Juist op dezen dag bereikte lady Nithsdale Londen. De reis van Terregles naar hier had meer dan twee maanden geduurd. En indedaad, slechts de alles overwinnende wilskracht van Winifrida was in staat geweest om, ondanks sneeuwjacht en wintervorst en bij den, dan weder plotseling intredenden doei, die de ellendige wegen van die dagen tot modderpoelen maakte, vol te houden en niet te rusten, voor dat zij haar doel bereikt had. En als haar de kracht scheen te begeven en hare begeleiders den moed verloren, dan kwam hare trouwe liefde haar onderschragen en verleende haar nieuwe sterkte. sVoorwaarts, voorwaarts!” zoo spoorde zij dan zich zelve en de haren aan, »het moet, het zal ons gelukken I” De winterzon spleet voor ettelijke uren de koude nevelen, waarin de Theemsstad om dezen tijd van het jaar gehuld ligt. Hare stralen verguldden de koepels van St. Paul en de vele torens en tallooze gevels van Londen; zij daalden neer in de vochtige straten, waarin destijds even zeer als thans de menschen, gelijk mieren in een reusachtig gebouw, steeds rusteloos en schijnbaar zonder doel zich voorbij elkander heen spoedden.. Maar op dezen dag scheen toch nog eene andere omstandigheid dan de vriendelijke winter-achtermiddag of het gewone jachten en haasten der kooplieden mede te werken, om pleinen en straten met stroomen van menschen te vullen. Reeds toen de gravin door de oude Yorkpoort met hare massieve torens en donkere gewelfde bogen de stad binnenreed, waren haar de talrijke groepen van burgers opgevallen, die allerwegen in druk gesprek bij elkander stonden. Er moest iets van groot belang aan de hand zijn, want de Londenaar is anders zoo mededeelzaam niet, gelijk de levendige Franschman of de rondborstige Hollander. Op het plein aan de Street-Hill, waar de meer dan tweehonderd voet hooge gecanneleerde zuil (ter gedachtenis aan den groeten brand van het jaar 1666) staat, was het gedrang zoo groot, dat onze reizigers halt moesten maken. Eensklaps naderde een sherifmet een troep soldaten onder trommelslag, besteeg de trappen der gedenkzuil en gebood stilte in den naam des konings. Daarop las hij na eene lang gerekte inleiding over het wezen van het hoogverraad, in den stijl van die dagen een oordeel voor, dat geveld was over de bij Preston gevangen rebellen. De gravin was te ver van den ambtenaar verwijderd om ieder woord goed te kunnen verstaan, maar duidelijk vernam zij toch het alsnu met luider stem uitgesproken doodvonnis wegens hoogverraad: sNaar Tower-Hill gesleept, opgehangen en gevierendeeld.” Vervolgens hoorde zij nog slechts den naam: ïNithsdale” uitspreken; toen overweldigden schrik en smart hare wilskracht. »Te laat, te laat!” riep zij uit, en eensklaps werd het donker voor haren geest zij viel bewusteloos achterover in het rijtuig. Haar angstig gillen maakte de aandacht der omstanders gaande en toen zy nu van den koetsier vernamen wie deze dame was, verwekte haar ongeluk elks deel- neming. jDie arme vrouw!” zeide een man in de nabijheid. dien men gemakkelijk voor een timmermansbaas herkende. »Hm het is de vrouw eens hoogverraders,” bracht een kramer naast hem in het midden. j)Wat, hoogverrader? Hij heeft als een eerlijk man gehandeld en het ware te wenschen, dat iedereen zijn voorbeeld gevolgd hadde! Want de Stuarts zijn toch de wettige koningen van Engeland!” »Maar het parlementsbesluit van anno 1 (1701) dan?” sprak de kramer opnieuw. »Het parlementsbesluit? Zijt gij dan van oordeel, dat het parlement mag weggeven, wat zijn eigendom niet is ?” »Pas op, meester Little, snoer uwe tong een beetje! De Whigs, die thans het roer in handen hebben, verstaan geen malligheid,” antwoordde de burger. Ondertusschen had de sherif geëindigd en riep, terwijl hij zich weer onder trommelslag verwijderde, naar ouder gewoonte: sLang leve de koningi” Maar slechts enkele stemmen herhaalden nauw hoorbaar dien kreet. »Die goede koningin Anna heeft twaalf jaren lang geregeerd zonder een sterveling wegens de kroon aan den galg te brengen,” bromde de timmerman in zich zelven; deze zendt ze reeds in het eerste jaar bij dozijnen tegelijk naar den drommel. Maar waar is die dame gebleven?” Het rijtuig der gravin sloeg juist eene zijstraat in. Eene krachtige vrouw had gedurende het gesprek der omstaanders eenige woorden met miss Evans gewisseld en was vervolgens naast den koetsier op den bok gaan zitten. Zij nam de teugels van hem over en mende nu de paarden de naastbij gelegen straat in, alwaar zij voor een zeer statig huis stilhield. De heldere, door ouderwetsch snijwerk omlijste vensters, de geschilderde forsche balken van het paneelwerk, die kruisgewijze gelegd zeer smaakvol met de onberispelijk witgepleisterde wanden contrasteerden, de hooge gevels, gaven aan deze woning het karakter van onbekrompenheid en pronkzucht , hetwelk den gebouwen der zestiende eeuw veelal aankleeft. Voor den steenen vensterboog boven de deur hing een deftig uithangbord, eene reusachtige druif voorstellende, omgeven door een randschrift van ouderwetsche vergulde letters, naar de bijbelvaste spreekwijze der puriteinen uit twee berijmde schriftuurteksten bestaande , ongeveer van den volgenden inbond: »Gaat binnen in de druive van jericho: (4 Mos.: 13—24) »Door wijn leeft de mensch in dulci jubilo!” (Ps. 103: 15.). Toen de wagen stilhield en de vrouw, die hem hierheen gebracht had, van den bok steeg en het portier opende, was lady Nithsdale in zooverre hersteld, dat zij in staat was haar te antwoorden, toen deze onder eene beleefde buiging vroeg: »Heeft mylady misschien reeds eene herberg uitgekozen? Of mag ik, juffrouw Mills, eigenares van »de Druif van Jericho”, de eer en het genoegen hebben, uwe hoogheid in mijn comfortable en wijdvermaard logement te ontvangen, waar toch gewoonlijk hooge personages afstappen?” De gravin was in Londen niet bekend en had dus het voornemen gehad om naar de hertogin van Montrose te rijden, die eene vriendin van haar was, ten einde zich van deze een logement te laten aanwijzen. Thans gevoelde zij zich echter te zwak voor een dergelijk bezoek en nam dus het aanbod der flinke waardin met gretigheid aan. Zij ontving eenige zeer gezellige kamers; daarna werd haar de waard voorgesteld, een echt vollemaansgezicht, die ondanks zijn welgedaan uiterlijk klaarblijkelijk onder den pantoffel zijner achtbare wederhelft stond; hij rakelde op haar bevel het vuur aan den haard behoorlijk op en boog onder het heengaan als een knipmes. ■Winifrida’s krachten waren uitgeput, zij moest zich oogenhlikkelijk te bed begeven. Denzelfden avond kreeg zij eene hevige koorts, waartegen zij zich langen tijd, doch te vergeefs, aangekant had. Men haalde den dokter. Toen deze van miss Evans de ongehoorde vermoeienissen der gravin, hare opgewondenheid der laatste week en de ontsteltenis bij de aankomst in Londen vernam, schudde hij bedenkelijk het hoofd, ging vervolgens aan het bed der patiënte en voelde haar den pols. »Het is van weinig beteekenis, dokter; morgen of uiterlijk overmorgen moet ik toch weer gezond zijn.” zeide zij. r • V # -rtr‘. *ll 1_ ._ 5> _ .. JJ_ J_ »Zoo!—-ja wel! Wij willen hopen,” antwoordde de dokter, sintusschen zou ik u aanraden om alle opwindende gedachten van u af te zetten, rustig te bed te blijven en nauwgezet de voorschriften op te volgen, die ik de eer....” »Maar in ’s Hemels naam, ik han thans niet ziek worden thans niet! Het is u immers bekend , wie ik ben; ik moet, ik moet naar mijn ongelukkigen man!” j)De graaf zal ongetwijfeld gratie ontvangen; het kan slechts de bedoeling van zijne majesteit zijn, om door zulke oordeelvellingen schrik in te boezemen.” De zieke schudde ongeloovig met het hoofd. In de voorkamer vroeg Cecilia den dokter wat hij van de gravin dacht. Schouderophalend gaf hij ten antwoord: ïWij zullen zien —ik ben bang voor zenuwkoortsen !” »God zij ons genadig!” riep de trouwe dienares uit. »Wat moet er dan van den graaf en van die arme kinderen worden?” De dokter gebood nogmaals rust en zorgvuldige verpleging en beloofde den volgenden morgen vroeg te zullen terugkomen. Dat was een bange nacht voor de goede Cecilia. Zij zat aan de sponde harer meesteres en lette op eiken ademtocht. De zieke was in den beginne zeer opgewonden, hare wangen waren hoogrood gekleurd; eerst lang na middernacht sliep zij in. Maar ook in haren slaap bleef zy onrustig, zij droomde van haren gemaal. sDaar nemen zij hem vast!” ijlde zij, »o wee, zij binden hem de handen! En wat moet die man daar met dien rooden mantel? Laat los! laat los! hij is onschuldig, hij heeft als een trouwe vazal zijn plicht gedaan; geef hem aan mij en mijne kinderen terug!” Verschrikt knielde Cecilia naast het bed neder en smeekte de heilige Maagd om ontferming. Vervolgens kwam haar de heilige Winifrida in de gedachten, de patrones der zieke, wier wonderbare &on in Wallis ook zelfs onder de schrikkelijkste vervolgingen der Katholieken steeds een druk bezocht bedevaartsoord was gebleven, dat gedurig door nieuwe wonderen verheerlijkt werd. Zij deed de gelofte om daarheen eene bedevaart te zullen doen, wanneer de gravin spoedig herstelde. Eerst laat in den morgen, toen de zon reeds een paar uren door de ronde vensterruiten scheen en in de straten van Londen weder langzamerhand het gerammel van karren en wagens levendig werd, viel Winifrida in een diepen, vasten slaap. Het morgenlicht scheen ook in den kerker van graaf Nithsdale en verbande den slaap van zijne oogleden. Hadde hij de nabijheid zijner liefderijke gade of, erger nog, hare ziekte kunnen vermoeden, zeer zeker zou hij geen oog geloken hebben. Van de veroordeeling in Westminster-Hall was hij gisteren onbevreesd teruggekeerd; hij kon niet gelooven, dat de koning zoodanig vonnis bevestigen zou. Zoo denkende had hij rustig geslapen en stond nu verkwikt en gesterkt van zijn harde legerstee op. Na een kort morgengebed, dat hij als rechtzinnig katholiek, dank zij der opvoeding eener godsdienstige moeder, ook thands nooit vergat, liep hij eenige raaien zijn nauwe gevangenis op en neer, nam vervolgens een voetenbankje, plaatste dit voor het met dikke ijzeren staven getraliede venster, klom er op en zag naar buiten. De zon kwam juist koud en glansloos van achter een donkere wolkgordijn te voorschijn en hare matte stralen vielen op de vergrauwde, massieve torens van den Tower. Op de nahijzijnde Theems waren de schippers reeds in de weer; zeilen werden geheschen en gereefd, en wimpels van allerlei kleur fladderden in de koele morgenlucht. Juist ging een statige driemaster onderzeil ; de graaf hoorde het zingen der matrozen en het ratelen van den ankerketting; het schip bewoog zich langzaam stroomafwaarts. ))Is dat de Schotsche vlag niet, geene -vleugelen kunt bezorgen gelijk eertijds Daedalus zijnen zoon deed, dan valt er aan ontkomen uit deze muren niet te denken.” «Langs hier zou het niet gaan , maar langs dien weg,” sprak zij daarop, met de hand naar de deur wijzende. «Door een dozijn posten in dit huis en eene driedubbele poortwacht daarbuiten? Zijt gij van plan den Tower te overrompelen, of denkt ge alle schildwachten te kunnen omkoopen? Neen, als ik geen genade krijg, dan verzoek ik u slechts een katholieken priester bij mij te zenden, die mij op de reis naar den eeuwigen rechter behoorlijk voorbereide; deze zal mij wel genadiger zijn dan alle wereldsche rechters waren.” «Ik denk er niet aan geweld of omkooping te gebruiken ; alleen wensch ik, dat gij in bet beslissende oogenblik zult medewerken. Het plan is bij mij zelve nog zoo geheel vast niet en gij moet mij daarom veroorloven er vooreerst nog niet verder over te spreken.” Daar knarste de deur, de oude kolonel trad binnen en sneed alle verdere gesprekken af met de korte militaire aankondiging: «Vijf minuten voor vieren!” De echtgenooten omhelsden elkander en scheidden. Winifrida en de andere vrouwen deden wat slechts eenigszins mogelijk was; haar verzoekschrift werd wel is waar in het Parlement ter tafel gebracht, maar de onderhandeling daarover werd op de lange baan geschoven en er kwam zelfs een gerucht in omloop, dat de koning tot de terechtstelling besloten was. Toen maakte de gravin zich gereed om den laatsten beslissenden stap te wagen en zich aan de voeten van den vergramden vorst te werpen. Op den morgen van den 1-3” Februari ging zij met lady Nairn en miss Morgan (eene bevriende adellijke dame, die voor de gevangene Schotten groote deelneming betoonde) naar het paleis van St. James, de residentie des konings. De dames waren in zwaren rouw gekleed. Het was een zware moeielijke gang, zooals "Winifrida ernog nooit een in haar leven gedaan had. Haar hart klopte hevig, toen z'ü onder de geweltde bogen van de oude koninklijke burcht der Stuarts door naar binnen ging, en hare knieën knikten, toen zij de breede marmeren trappen opsteeg. Het was geene vrees of angst, die haar deed sidderen, maar het gevoel, dat zij haren naam en haar adellijk geslacht ging beleedigen door de knie te buigen voor den man, dien zij als een overweldiger beschouwde. Doch de gedachte aan hare kinderen in Schotland en aan hare gade in den Tower gaf haren wil nieuwe veerkracht. »Het moet,” sprak zij, en vastbesloten schreed zij voorwaarts. Een officier van de lijfwacht, aan wien zij door de hertogin de Montrose waren aanbevolen, leidde de dames in eene der koninklijke pronkzalen. Hier werd haar vergund te wachten, totdat Zijne Majesteit het ontbijt had gebruikt, waarna de koning uit de aangrenzende zaal door dit vertrek naar zijne eigene kamers zou terugkeeren, en alsdan zouden zij haar verzoek kunnen voordragen. De dames plaatsten zich in eene der vensternissen, waar zij door de zware damasten overgordijnen met breede gouden franjes eenigermate aan de nieuwsgierige blikken der gestadig heen- en weer ijlende bedienden waren onttrokken. Zij wachtten langen tijd. Eindelijk werden de vleugeldeuren der zaal geopend; de soldaten presenteerden het geweer en de koning trad binnen, gevolgd door de heeren en dames van het hof. Ras beraden schoof de gravin het gordijn op zijde, trad op den koning toe en viel hem te voet; bevend volgden de andere haar voorbeeld. De koning liet de hand van de hertogin van Darlington, waarmede hij schertste, los en keerde zich barsch tot de gravin van Nithsdale. »Wat verlangt gij ? Laat men mij dan geen oogenblik met rust? Wie zijt gij?” vroeg hij in het Fransch. »Hier knielt lady Nairn en ik ben gravin Nithsdale,” antwoordde Winifrida in dezelfde taal. ïOnbeschaamdl” brak hij in hevige gramschap uit. »Officier! wie heeft de stoutheid de vrouwen van die Schotsche verraders onder mijne oogen te brengen?” »Sire,” antwoordde de gravin met waardigheid, »de koningen van Engeland zijn gewoon, om ook de bede der armste vrouw in genade aan te hooren. Vergeef het ons dus, dat de liefde tot onze echtgenooten en kinderen ons den moed gaf voor uw aanschijn te treden en uwe barmhartigheid af te smeeken.” »Hun de vrijheid geven? Opdat zij bij de eerste gelegenheid de beste opnieuw kunnen samenzweren voor dien ouden gek, dien Stuart? —»Neen,” zeg ik, »hun hoofd zal vallen en wel op de eerste plaats dat van dien verwaten paap Nithsdale! Ik zal toonen wie ik ben, en ik zal die weerbarstige Schotten wel tot rede brengen.” o De koning keerde zich om en wilde gaan; maar de gravin greep zijn kleed en smeekte andermaal onder een stroom van tranen om erbarmen. Zij sprak, zij bad, gelijk liefde en wanhoop het haar ingaven. De heeren van het gevolg waren aangedaan, maar geen hunner waagde het zyne smeekingen met de hare te vereenigen; zij vreesden de verbittering des konings. Hij wilde haar niet aanhooren en ging weg; in de overmaat harer smart klemde zij zich echter aan zijn kleed vast en zoo werd zij door hem formeel door de voorkamer gesleept. Nu gaf hij een teeken aan de schildwachten, en de ongelukkige werd met geweld van den vertoornden monarch losgerukt. Haar blik volgde hem echter, maar toen hij driftig de deur achter zich had dichtgeslagen, schemerde het haar voor de oogen; met een doordringenden gil stortte zij als levenloos op den vloer neêr. Eenige hofdames hadden medelijden met de ongelukkige en trachtten haar te troosten, toen zij weder tot bezinning gekomen was. Maar Winifrida schudde weemoedig het hoofd. »Ik heb reeds van te voren aan vergiffenis geen geloof geslagen”, zeide zij; sthans is de ondergang van mijnen echtgenoot bezegeld. De koning zal sedert het jongste tooneel dennaam Nithsdale dubbel haten.” sTegen uwe eer I” riep de arme gravin op wanhopigen toon uit,, nu zij daar onverwacht al hare hoop, de vrucht van hare slapelooze nachten en haren toeleg van weken herwaarts op den tegenstand van haren man in het beslissende oogenblik zag schipbreuk lijden. »Tegen uwe eer! Is het mogelijk, William, dat gij zoo zelfzuchtig zijt om in het oogenblik, waarop het er om te doen is aan uwe vrouw haren echtgenoot en aan uwe kinderen hunnen vader terug te geven, slechts aan uwe eer te denken ? Denk liever aan mij, wie gij liefde en trouw gezworen hebt; denk aan uwe onmondige kinderen in Schotland, die dagelijks hunne handjes voor uw behoud ten Hemel heffen —en vat moed! Kom, William , de engelbewaarders van onze kinderen zullen ons in onze onderneming beschermend ter zijde staan.” —Q --J Winifrida was bij deze woorden voor den gevangene op de knieën gezonken en hield smeekend de handen tot hem opgeheven. De graaf drukte haar aan zijn onstuimig kloppend hart, waarin op ditoogenblik een hevige strijd gestreden werd; na eenige minuten werd hij bedaarder en zeide gelaten: »Welaan, Winifi’ida, ik ben bereid uwen wil te doen!” De gravin sprong juichend op; de grootste hinderpaal, dien zij gevreesd had, was uit den weggeruimd. sSpoedig, spoedig, wij mogen geen oogenblik verliezen sprak zij; »over een kwartier moeten wij de ijzeren poort van den Byeward achter den rug hebben. Miss Morgan, geef nu spoedig de kleeren!” Terwijl de vrouwen bezig zijn om den gevangene op de waardin van »de druif van Jericho” te doen gelijken, zullen wij de ruimte vóór de cel eens in oogenschouw nemen. Daar vinden wij vooreerst twee veteranen met hunne hellebaarden, een paar in storm en strijd geharde soldaten, die aan den Rhijn en in de Nederlanden onder Marlborough en prins Eugenius hebben gediend. Zij zijn juist aan het nuttigen van hun middagmaal, dat vrouwen of dochters op dit uur gemeenlijk bren- gen. De gravin had dit bij hare bezoeken, die gedurende de laatste week herhaaldelijk hadden plaats gevonden , opgemerkt en op deze omstandigheid haar plan gebouwd. Daags te voren was zij zeer opgeruimd bij hen gekomen en had verteld, dat het Parlement opnieuw besloten had een verzoek om gratie bij den koning in te dienen; dat zij nu niet meer twijfelde of Zijne Majesteit zou zich laten vermurwen, en dat zij daarom zoo vroolijkwas. »Hier, dappere mannen,” zoo had zij geëindigd, »hier hebt gij eene kleinigheid; drinkt daarvoor een goed glas sek op de gezondheid van den koning en de edele lords en op de bevrijding van mijnen man!” Lady Nithsdale had reeds dikwijls kleine fooien aan de schildwachten gegeven, maar nooit was hare gift zoo groot, dat het argwaan kon verwekken. Zoodoende waren deze lieden zeer aan haar gehecht geworden, en zoowel de schildwachten zelven als hunne vrouwen en kinderen, van welke laatsten er ook nu verscheidene in het voorportaal aanwezig waren, betoonden groote deelneming voor de vriendelijke gravin. Toen zij met hare gesluierde gezellin Nithsdale’s cel was binnengegaan, spraken zij onder elkander over het vermoedelijke lot van den gevangene. De eene wachter vooronderstelde dat de gravin, na hetgeen zij gisteren mededeelde, vast en zeker op gratie kon rekenen; maar de andere haalde daarover de schouders op zeggende, dat het schavot op Tower-Hill reeds stond opgericht. »0, dat kan wel zijn om schrik in te boezemen en het verleenen van gratie des te opvallender temaken.” «Misschien,” antwoordde de andere, «maar ik heb er een slechten moed op. Menigeen heeft op gratie gehoopt, zelfs als men hem reeds naar buiten geleidde, maar de vrijspraak kwam óf in het geheel niet óf vijf minuten te laat; meester Hannes met zijn verwenschte bijl was echter vroeg genoeg geweest en die verstond geen gekheid. Waarachtig, beste jongen, als die je het zes achtereenvolgende jaren hebben gewoond. De opname geschiedt kosteloos. Hofjes. a. Het Swigtershofje op den Binnen-Amstel bij de Halvemaansteeg; Oude-vrouwen, familie-leden van den stichter Isaah Swigter, worden bij voorkeur, volgens den wil van den stichter, op dit Hofje geplaatst. b. Het Lindenhofje op de Lindengracht, tusschen de Brouwersgracht en de eerste dwarsstraat. Op dit hofje kunnen gehuwde lieden opgenomen worden. c. Het Hamerhofje op de Heerengracht bij de Heisteeg, enkel voor vrouwen. d. Het Hofje in de Wijdesteeg of de Bouwershuisjes, in de Wijdesteeg bij de Bloemmarkt, neemt alleen oude-vrouwen op. De Regenten worden bijgestaan door HH. Wijkmeesters, die elk in een of meer buurten het toezicht uit- oefenen. Deze zijn: of Bnoiten. J. Gelly Lz., Nes, 37. A en B. P. J. Tribels. Nieuwmarkt. 20. C en K. J. Planken, Heiligenweg, 36. D. en 88. H. van Lingen, N. Z. Voorburgwal, 231. E. J. S. de Haas, Paleisstraat, 14. F. J. Th. Oostermeijer. Spuistraat, 119. G. A. R. Hol, N. Z. Voorburgwal, 94. H. J. G. Schoemaker, Warmoesstraat, 135. J. en M. J. H. Feldberg Jz., Texelsche Kade, 18. L. J. A. Siewe Jr., Binnenkant, 24. N en O. W. van den Berg Jr., Rapenburg, 17. P, Q, Ren S. J. J. Wijnen, Oostenburgerachterstraat, 3. T. P. P. Vlaming, Hoogte van den Kadijk, 48. U en V. J. A. Wennink, Weesperstraat, 72. W en ZZ. T. Heerebaart, Amstel, 70. X, IJ en Z. E. A. B. Ebbinkhuizen, Noorderdwarsstr., 12. AA. enIJIJ. J. G. C. van Rossum, Prinsengr. b/d. Spiegelstr. CC. en JJ. J. C. Pieters, Langebleekerspad, 57. DD. Voor Buurt of Buurten. M. Pieters Jz., Prinsengracht, 276. EE en FF. H. B. Reesinck, Leidschegracht, 26. GO en HH. J. .1. Elsenburg Az., Pijpenmarkt, 169. KK. D. Aders, Bloemgracht, 87. LL en MM. J. S. van Thienen, Bloemgracht, 143. NN. H. Kuyper, Noordermarkt, 25. 00. en PP. J. Phiiiphis, Prinsengracht, 32. QQ. J. J. Doesburg, Prinsenstraat, 9. RR, SS en TT. J. W. ter Berg, Haarlemmerstraat, 37. UU en VV. J. J. Wiman, Langebleekerspad, 400. WW en XX. HH. Wijkmeesters hebben onder elkander eene Vereeniging opgericht, -waarvan Bestuurders zijn de Heeren; D. Aders, Voorzitter. J. Gelly Lz., 2' Voorzitter. A. R. Hol, Penningmeester. J. G. Schoemaker, Sekretaris, ïBRENTANO’S STEUN DES OUDERDOMS”. Zie Pius-Almanak 1876, pagina 123. VREDENBURGH. O. Z. Voorburgwal bij de Vredenburgersteeg, 1. Gesticht in 1836 door Anna Helena Teresia Spijker. In dit Burger- Oude-Vrouwenhuis kunnen geplaatst worden vrouwen, die den ouderdom van 65 j aar bereikt hebben en ƒ3OO.— storten. Bij uitzondering wordt dit toegestaan aan personen van andere gemeenten. Regenten: E. P. Fages, Rokin, 44. J. G. van Ginkel, O. Z. Voorburgwal, 105 A. W. H. Smits, J. J. W. Sterck, Kloveniersburgwal, 49. SINT BERNARDUS-GESTIGHT. Opgericht door wijlen den Zeer Eerw. Heer B. Hofman, R. K. Pr. en de Heeren P. van Cranenburgh, B. L. van Hees en A. H. Hafkenscheid. Dit Gesticht, gelegen op de Oude Turfmarkt, neemt oude mannen of vrouwen op. De liefdezusters der Vereeniging te Tilburg zijn belast met de verzorging. In den loop van dit jaar werd de nieuwe inrichting geopend, waarin tijdelijke zieken ter verpleging worden opgenomen. De Eerw. Zusters verplegen ook zieken bij de burgers der stad. Regenten zijn: Mgr. H. Poppen, Deken van Amsterdam ;de Heeren J. Hazeman, L. C. J. van Ogtrop, C. J. J. Schmitz en Mr. W. S. J. van Waterschoot van der Gracht. ROG MSCH-KATHOLIEK JONGENS-WEESHUIS. Lauriergracht, 103, 105. Van dit gesticht werd de eerste steen gelegd in Augustus 1700, terwijl de eerste vergadering van Regenten gehouden werd den 23“ October 1701. De kinderen uit gehuwde ouders geboren, van welke de langstlevende gedurende de twee laatste levensjaren in deze gemeente woonde, worden opgenomen, zoo beide ouders overleden zijn. De aanvrage tot opneming moet geschieden vóór de begrafenis van de langst geleefd hebbende der ouders. Regenten F. J. H. Haerten. A. J. B. van Waijenburg. I W. J. Hazeman. | Mr. E. Slagbek. Regentessen: Mevrouw J. W. Westerwoudt, geb. Stoffels. Mevrouw de W ed. H. van Sonsbeeck, geb. van Romunde. Directeur: C. H. van Tol. MAAGDEN- OF MEISJES-WEESHUIS. Spui, 15. Het R. R. Maagdenhuis is gesticht omstreeks 1570» door Aaltje Pieters Foppens en Marytje Laurens Spiegel. Het thans bestaande Godshuis, onder den bouwmeester Abraham van der Hart ten jare 1783 begonnen, werd in September 1787 door de weezen betrokken. In dit weeshuis worden opgenoraen meisjes tot den vollen ouderdom van 16 jaren. wier ouders of de langst levende van deze, twee jaren binnen deze gemeente of haar gebied gewoond hebben. De aangifte tot plaatsing 'moet geschieden vóór de begrafenis van de langst geleefd hebbende der ouders. Regenten: Mr. C. P. Hoynck van Papendrecht. Mr. P. W. H. van Sonsbeeck. T. G. M. H. van Rijckevorsel. E. A. Strater. Regentessen: Mevrouw M. C. Bonnike, geb. Vermeulen. » L. F. L. J. van Waijenburg, geb. ten Sande. GESTICHT VAN LIEFDADIGHEID. Heerengracht, 182. Regenten: Mgr. H. Poppen, de Hoog-Eerw. Heer J. A. van den Akker, en de Zeer Eerw. Pater J. J. Burgmeijer; ST. ALOYSIÜS-GESTICHT. Zie Pius-Almanak 1876, pagina 124. Tot instandhouding van dit gesticht is opgericht de St. Jozefs-Vereeniging. Zie Pius-Almanak 1877, pagina 163 en 164. Naamlijst van Heeren Inzamelaars: H. H. Kothmann, Spuistraat, 28. H. J. Victoor, Elandstraat, 42. D. Aders, Bloemgracht, 87. J. S. van der Beek, Geldersche-Kade hoek Ridderstraat. A. M. M. ter Beek, Reguliersbreestraat, 30. B. J. Forceville, IJgracht, 27. w. ... , --- J. D. van Hasz, Looijersgracht, 14 N. J. Nieberg, Langebleekerspad. J. B. Kortman, Bloemstraat, 6. H. M. Lammers, Kloveniersburgwal, 20, A. F. Frankemölle, O. Z. Achterburgwal. A. F. Nieberg, Hartenstraat, 13. F. van Os, Nieuwmarkt, 3. Th. Pels, Steenpad, 14. G. Doornebosch, Mennonietenpad, onder Nieuwer- Amstel. Ruel, Utrechtschezijde. P. P. Vlaming, Hoogte van de Kadijk, 48. J. W. Wijnen, Oostenburger Achterstraat, 3. J. P. G. Breuwer, Wolvenstraat. VEREENIGING VAN DE H. CATHARINA VAN SIËNA. ten behoeve van arme vrouwelijke zieken en kraamvrouwen. Zie Pius-Almanak 1876, pagina 125 en 126. Hoofdbestuur: Mevrouw E. F. Tholen, geb. Becker, Presidente, Warmoesstraat, 54 Mevrouw Kemper, Vice-Presidente, Singel, 111. Mevrouw H. G. Haan, Penningmeesteresse, N. Z. Voorburgwal, 122. Mevrouw Merkelbach, 1® Magazijnmeesteresse, Singel, 5. Mevrouw Kloppenburg, 2' Magazijnmeesteresse, Nieuwendijk, 101. Mevi’ouw Smit, geb. Meijer, Sekretaresse, Brouwers- gracht, 31. Bestuur der eerste Afdeeling: Mevrouw Watts, geb. Schohaus, Presidente, Nieuwendijk, 217. Mevrouw Hol, Vice-Presidente, N. Z. Voorburgwal, 94. Mejufvrouw Wattiau, Sekretaresse, Rokin, 86. Mejufvrouw Kemper, Penningmeesteresse, Singel, 111. Bestuur der tweede Afdeeling; Mevrouw Schuver, geb. Eskes, Presidente, Kloveniersburgwal, 103. Mevrouw Scheuler, Vice-Presidente, Binnenkant, 41. Mejufvrouw M. van Erven Dorens, Sekr., Rokin, 54. Mejufvrouw de Mol, Penningmeesteresse, Buitenkant, 9. -J – o , ’ Bestuur der derde Afdeeling; Mevrouw van Berckel, geb. Slagbek, Presidente, Boommarkt. Mevrouw Geels, Vice-Presidente, Warmoesstraat, 72. Mejufvrouw Kompel, Penningmeesteresse, Heerengracht, 352. Mejufvrouw Laubuhr, Sekretaresse, Heerengracht, 186. Directrice der Spijskokerij; Mevrouw Wiwel, geb. Degens, Nieuwendijk, 154. Voortaan zal in de kerk van den H. Dominicus jaarlijks eene H. Mis worden opgedragen voor de overledene werkende Leden, weldoeners en verpleegde armen der Vereeniging, alsook voor ieder overleden werkend lid eene H. Mis in voornoemde Kerk en voor elke arme, terstond na haar afsterven, eene H. Mis in de kerk der parochie, waar de overledene woonachtig was. KOMMISSIE TOT STICHTING VAN EEN PIUS-MONUMENT TE AMSTERDAM. H. M. Werker, President. G. W. Breuker, Vice-Pres. I. B. J. Ostheimer, Penningm. H. G. te Riele, Sekr. G. Knepper. J. Th. Schilder. Jaarlijks wordt er een H. Mis gelezen voor de overledene weldoeners dezer stichting. HEEREN-VEREENIGING TOT WELDADIGHEID. Dr. J. G. H. Rombouts, te Groesbeek, President. «LIEFDEWERK OUD PAPIER.” Collig'ite fragmenta ne pereant. VeizHinelt de overblijfselen, opdat niets veiioren ga. Joan. VI; 12. Opgericht te Amsterdam den 25“ Maart 1874. Hoofd-Comité: F. Gompertz, President, Haarlemmerhouttuinen, 43. B. J. Forceville, Vice-President, I.lgracht, 27. J. A. de Jonge 1“ Sekretaris, Rokin, 426. B. J. de Haas, 2' Sekretaris, Paleisstraat, 14. J. G. Lomans, 1' Penningmeester, N. Z. Voorburgwal bij het Spui, 344. G. J. J. van Ginkel, 2' Penn., O. Z. Achterburgwal, 144. L. H. Duwaer, Kalverstraat, 171. j Kommissa-H. J. Schade v. Westrum, Leidschestraat, 32. > rissen van J. H. Schmitz, Vondelstraat, 72. ) Toezicht. ST. JOSEPHS-GEZELLEN-VEREENIGING, Opgericht 1868 , Vergadert in een eigen gebouw op de Stadhouderskade en beoogt het welzijn van den handwerksman. Jhr. H. J. C. M. van Nispen totSevenaer, Pr., Pres. C. C. van Berckel, Pr., Vice-President. Mr. J. J. W. van den Biesen, Protector. J. H. Schmitz, 1' Sekret. B. J. M. de Bont, 2' » J. G. Lomans, Penningm. L. M. Bonnike. I H. Hogeiïian. I Jos. V. d. Hulst I en 1 L. Kuypers. «RECHT VOOR ALLEN”, Kies-Vereeniging, Opgericht ten jare 1853, Bestaat uit een onbepaald getal Leden, welke / 3-. kontributie per jaar betalen. Mr. F. J. A. M. Reekers, President. M. W. van der Aa, Vice-President. Mr. J. J W. van den Biesen, Sekretaris. Bernard J. M. de Bont, Penningmeester. L. M. Bonnike en Robert Barge. DE KATHOLIEKE VEREENIGING sCECILIA”, Opgericht in Mei 1870, heeft ten doel aan Katholieken eene gepaste uitspanning te verschaffen en het vriendschappelijk verkeer onder hen te bevorderen, door het geven van Soirées-Musikales et Amusantes en Kinderfeesten, onder bestuur van L. S. Veger, President. H. M. V. d. Laan. Vice-Pres. H. Wilting, 1' Sekretaris. A. 0. Hansen, 2' » A. T. Krijger, Penningm. L. Q. P. Miranie en W. A. Netten, Kommissarissen van Werkzaamheden. | G. de Veer, Regisseur. .T. .T. Roder , Lokaal-Kommissaris. F. A. Hulskamp, W. J. Veling, P. G. Mulder, H. Bremer en B. Heyman, (Ceremoniemeesters. ST. GREGORIUS-ZANGSCHOOL, onder hoofdleiding van Mgr. H. Poppen, Deken van Amsterdam. Muziekonderwijzer W. A. Smit. Contributie of bijdrage /’2.50 in het jaar. Prijs van het onderwijs /5.— per jaar. De St. Gregorius-Zangschool bestaat sedert het P'eest van O. L. V. Hemelvaart (15 Aug.) 1875 en heeft tot bestuurderen de Heeren: Mr. J. J. W. van den Biesen, Voorzitter. Prof. J. A. Alberdingk Thijm, Plaatsverv. Voorz. A. B. J. Sterck, Sekretaris. Mr. L. J. G. van Ogtrop, Penningmeester. H. A. Bahhnann, \ David Hegener, ( Kommissarissen. F. J. M. A. Reekers, ) A. J. F. J. de Bonter, Pr., Moderator. Zij stelt zich voor de bevordering der diatonische of zuiver kerkelijke muziek, ingevolge het verlangen van Z. H. den Paus en van het Provinciaal Koncilie, ten jare 1865 te ’s-Hertogenbosch gehouden. Het huidige aantal leerlingen is 20, die met succes op Witten Donderdag en Goeden Vrijdag 1876, de Mis opus VIII van Ferdinand Schalier, in de St. Jozefskerk alhier, ten gehoore brachten. Op den tweeden Pinksterdag van dit jaar voerden zij uit in de kerk van O. L. V. Onbevl. Ontvangen in de Houttuinen de »Missa in honorem Sanctae Mariae” van W. A. Smit, met de »Te Deum” van Friedr. Witt voor 4 stemmen en de »Jubilate” insgelijks voor 4 stemmen , van W. A. Smit. Den 22“ Juli des avonds in kombinatie met de St. Gregorius-Vereeniging van Haarlem in dezelfde kerk, het »Adoro te” voor 4 stemmen (vokaal) van Witt, het sLauda Sion” en ’t »0 Sacrum” uit de nieuwe Gregoriaansche boeken, uitgave van Pustet te Regensburg, een «Magnificat” falco Bordoni van Caesar Zacharias 1530, zonder orgelbegeleiding en een «Tantum ergo” 4 stemmen (vokaal) van Aiblingen. Genoemde stukken werden in de kerk van O. L. Y. Onb. Ontv. nog eens herhaald op 9 September 11. des avonds in het Lof. De oefeningen worden gehouden eiken Vrijdag-avond van tot 10 ure, ten huize van den Heer W. A. Smit, Rozengracht 15, die gaarne bereid is voor eventueele deelneming alle mogelijke informatie te geven. Men kan hierop, bij hen die zich genegen gevoelen tot eer onzer H. Godsdienst op de koren mede te zingen en de ware kerkeiyke muziek bevorderen willen, niet genoeg aandringen. H. PETRUS-VEREENIGING. Zie Pius-Almanak 1876, pagina 143. ALPHONSUS-VEREENIGING. Zie Pius-Almanak 1876, pagina 143. ZOUAVEN-BROEDERSGHAP »FIDEI ET VIRTUTI”, Afdeeling Amsterdam van den Bonifacius-Bond der Nederlandsche Zouaven. F. J. A. Vos, President. J. W. Helmer, Vice-President. J. H. Maarten, Sekretaris. G. S. Göllner, 2® Sekretaris. H. J. G. Kattenbelt, Penningmeester. J. P. Kruis, 2® Penningmeester. Herman H. ten Kortenaar, Bibliothekaris. Deze broederschap heeft eene onderafdeeling, de rederijkerskamer: Alberdingk Thijm. DE KATHOLIEKE VEREENIGING. Opgericht den 5® April 1872. M. W. van der Aa, 1® Voorzitter. J. G. H. ter Horst, 2® Voorzitter enSekretaris, Heerengracht, 555. H. A. Bahlmann, Penningmeester. A. H. Walter, Bibliothekaris en Kommissaris voor de Lezingen. W. J. Dankelraan, Kommissaris voor de Lezingen. G. L. J. Otterbeek, » van Orde. Th. Asseler, s » » B. H. Klönne, Pr., Rector van ’t St. Bernardus-Gesticht, Adviseerend Lid. LIEFDADIGE INSTELLING TOT ONDERSTEUNING VAN INVALIDE NEDERLANDERS UIT HET PAUSELIJKE LEGER. Mr. L. H. Povel, President. P. .1. de Munnick, Penningmeester. J. W. Lutkie. Mr. J. J. W. van den Biesen. Bernard J. M. de Bont, Sekretaris. HOFJES, welke niet staan onder het beheer van het Roomsch-Katholiek Oude-Armenkantoor St. Andries-, en Moens-hofjes, zie Pius-Almanak 1876, pagina 125. Zeven-Keurvorsten-, Nieuw-Suiker- en Regenboogsliefde-Hofjes, zie Pius-Almanak 1877, pagina 169 en 170. Gebouw van Barmhartigheid en Gesticht van »van Brienen”, zie Pius-Almanak 1877, pagina 169. DEBATING-CLUB. Het doel dezer club is om in een kring van katholieke vrienden den lust voor schoone letteren en wel- sprekendheid op te wekken en aan te kweeken. Dit doel zal men trachten te bereiken door: 1® het houden van verhandelingen over door eene commissie van werkzaamheden te stellen vragen; 2“ voordrachten van eigen letterkundigen arbeid; 3® het jaarlijksch uitschrijven van een prijsvraag. 4® critiek op bovenbedoelde verhandelingen en voor- drachten. CENSUS. In Amsterdam, voor Gemeenteraad ƒ56.—. » Prov. Staten en Tweede Kamer ƒ 112. Alkmaar, 8{ uur (•) van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer: in Alkmaar J 40.—, in Zaandam f 50.—, in Vlieland, Terschelling, Egmond aan Zee en Wijk aan Zee en Duin/20—; in de overige gemeenten van dit kies-district /’32.—. Vincentius-Vereeniging. J. H. Keuss, President. Almeloo, 29 uren van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer /20.—. Twentsche R. K. Kiesvereeniging: sßeciit voor Allen.” Hoofdkiesdistrict: Almeloo. H. J. G. Essink, te Oldanzaal, Voorzitter. A. Hemmelder, te Belden. Th. Verhoeven, te Denekamp. B. Schrader, te Enschede. C. J. Teusse, te Ootmarsum, Sekretaris. Amersfoort, 8|- uur van Amsterdam. Census voor den Gemeenteraad ƒ 15. ; voorde Provinciale Staten en Tweede Kamer: in Amersfoort ƒ3o.—, in Rhenen ƒ26.—, in Zoelen, Doodewaard, Kesteren, IJzendoorn, Dienden, Echteld, Buurmalsem, Culemborg, Beusicheni, Buren, Maurik, . Scherpenzeel en Hoevelaken, X2o.;—; in de overige gemeenten van dit kies-district ƒ24.—. Vincentius-Vereeniging. J. B. H. Vermolen, President. B. A. Deutz, Vice-President. T. ten Brink, Penningm. L. van Ruitenbeek, Mag. en W. J. Wiedenbrugge, Sekr. Arnhem, 47 uren van Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer in Arnhem /40.—, in Wageningen y 26. en in andere gemeenten van dit kiesdistrict /20.—. O De hier bedoelde uren zijn uren gaans. 47 VINCENTIÜS-V EREENIGING. H. Mulder, President. C. A. Hageman, Vice-Pres. A. J. ter Beek, 2' Vice-Pres. P. H. Driessen, Penningm. en J. G. Verhoeven, Sekr. Sociëteit Jan, opgericht 11 December 4853. Zie Pius-Alinanak 1877, pagina 170 en 171. De Sociëteit telt: 304 gewone leden, 110 buitengewone leden en 29 huiten-leden. Beschermheer: J. H. van Basten Batenburg, R. K. Pr. en Pastoor. Bestuur Lambert Hasselbach, Eere-Voorzitter. H. Heuvels , l'’ Voorzitter. , 2® Voorz. Tb. Coenders, 1' Sekretaris. H. J. KleynCz., 2'Sekret. G. J. van Baal, I'Penningm. Th. P. Pol, 2» Penningm. H. \ j£oj3dini5sa-H.J.PreUer, ( j Z. Fokken, P. Reijers. / Kommissie van Toezicht S. Morel, Jr., I A. J. Mollmann, J. H. Oorsprong, ] en J. F. Hoebink. Conciërge; H. Kortekaas. St. Joseph-gilde. Timmerlieden-Vereeniging. opgericbt 22 December 1872, is in 1876 in het bezit gekomen van een eigen gebouw in de Weerdjesstraat. Zie Pius-Almanak 1877, pagina 171 en 172. Geestelijke Militaire- Vereeniging. onder bescherming van den H. Mariinus. Vergadert eiken avond van 6 tot 9i uur. Direkteur: J. H. van Basten Batenburg, R. K. Pr. en Pastoor. Prefect: De korporaal Baar. Sekretaris: W. van .der Eerden. geschonken aan die gezinnen, -welker kinderen ditjaar hunne 1' Communie deden, alsook ter gelegenheid van eenig feestelijk onthaal in het St. Vincentius-Jongens- Gesticht. Katholieke Harmonie »St. Cecilia”, opgericht door wijlen den Hoogeerw. Heer J. Stoop, in Januari 1872. Direkteur: de Wel-Eerw. Heer C. A. Vermeulen. L. Goenegracht, Voorzitter. J. J. Steenbergen, Kapelmeester. J. van Genk en S. van Steen,- Bestuurders. Ant. van Loon, Sekretaris. De Katholieke Kring, onder bescherming van de H. Barbara, opgericht in 1873, als rechtspersoon erkend 15 April 1875, heeft een eigen gebouw, waarin Sociëteit. Het is dagelijksch geopend en op vertoon van hun diploma hebben leden van elders gevestigde Kath. Kringen toegang. Vreemdelingen kunnen geïntroduceerd worden. J. A. J. W. van Hal, Voorz. Mr. J. W. V. d. Biesen, 2“ » W. Merkelbach, Penningm. F. Rikkers, Sekretaris. Mr. H. A. des Amorie van der Hoeven te ’s Gravenhage is oudste Eere-Lid van dezen Kring. Sub-Gomité voor het Liefdewerk »Oud Papier”. Mr. L. C. H. Ingenhousz, Vooi’z. ] Mr. Max van Dam, Sek. R. K. Gasthuis, onder beheer der Eerw, Gasthuis-Nonnen. WelEerw. Heer F. X. Maassen, Rector. J. J. L. Ingen-Housz, Voorz. A. H. A. T. Meijer. A. Maassen. J. B. A. van Gils. Liefde-Gesticht , onder het beheer der Liefdezusters, (Hoofdzetel Rosendaal, bij Breda.) In dit Gesticht worden plus minus 400 weezen (vrouwelijke) tegen eene geringe vergoeding verpleegd. Ruim 400 arme kinderen (meisjes) ontvangen gratis onderwijs, terwijl het getal der betalende kinderen, voor het meerendeel uit de deftige burgerklasse bestaande, p. m. 600 bereikt. WelEerw. Heer N. C. J. van Mens, Rector. Eerw. Zuster Marie Cecile, Superieure. R. K. Bijzondere School »St. Antoine”. J. C. van Aken, Kanunnik en Pastoor, Voorzitter. G. van Spaandonk, Kanunnik en Pastoor. J. van den Bosch, Kanunnik en Plebaan. A. H. Kuppens. I Mr. L. C. H. Ingenhousz. | I Mr. H. van Mens. I Dr. M. Klep, Penningm. Mr. Max van Daui, Sekretaris. A. Strucker, Hoofdonderwijzer. B. K. Militaibe-Vereeniging. (beeft een eigen locaal.) WelEerw. Heer F. A. van.-Dijk, Kapelaan der St. Antonius-kerk, Directeur. M. Jeuken, Wachtmeester der Kavalerie, Prefect. St. Josefs-Gezellen Vereeniging. (beeft een eigen lokaal, waarin Sociëteit.) C. Rombouts , R. K. Pr. en Kap. O. L. Vr., President. L. de Beer, R. K. Pr. en Kap. O. L. Vr., Vice-President. J. A. W. van Hal, Penningm. | Mr. Max van Dam, Raad van Kommissarissen: J. Besier, H. M. G. Brinkman. A. Meulesteen. M. J. Tiggelman. J. Pavers. J. Mingaars. Roomsch Burger-Weeshuis. A. H. Kuppens, President. Mr. L. H. C. Ingenhousz, Thesaurier. J. J. H. Hoeben, Boekhouder. M. P. A. Faes. G. van Alphen. Dr. P. R. van Mierlo. Mr. A. H. van Mens. .T. van Hal. (Leden.) Dames-Vereeniging , tot uitdeeling van kleedingstukken, enz. aan behoeftigen der H. Familie voor vrouwen. (St. Antoniuskerk.) Mej. Mastboom. iMej. Hultermans. » van Mens. Culeiubori;, 12 uren van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer ƒ 20.—. Vincentius-Vereeniging. P. A. Hoogveld, President. 1 F. A. Everdingen, Sekr. Scholen. Zie Pius-Almanak 1877, pagina 174. Sociëteit der Mannen-Gongregatie, gevestigd in een ruim fraai huis met een prafthtigen tuin. (Eigendom.) Het bestuur der Sociëteit is opgedragen aan de Heeren P. A. Hoogveld en F. A. Everdingen, onder toezicht van den Zeer Eerw. Pater J. G. Jeten, Directeur der Mannen-Gongregatie. Cuyk, 23 uren van Amsterdam. VINCENTIUS-V EREENIGING. J. D. J. Daamen, President. Uelfshaveii, 15J uur Tan Amsterdam. V incentius-Vereeniging. J. H. van der Vloodt, President. Delft, uur van Amsterdam. Census. In Delft voor den Gemeenteraad / 30.—; voor de Provinciale Staten en Tweede Kamer ƒ6o.—. Voor de overige plaatsen in dit Kiesdistrict: voor de Gemeenteraad ƒl6.—; voor de Provinciale Staten en Tweede Kamer ƒ32.—. VINCENTIUS-V EREENIGING. Zie Pius-Almanak 1876, pagina 127. R. K. Parochiaal Armbestuur. Zie Pius-Almanak 1876, pagina 127. St. Elisabeth’s-Vereeniging. Zie Pius-Almanak 1876, pagina 127 en 128, Kommissie der R. K. Parochiale Scholen. Zie Pius-Almanak 1876, pagina 128. Sub-Comité voor het Liefdewerk dOud-Papier. Bestuurders 'niet bekend. Katholieke Kies-Vereeniging »Regt voor Allen”. C. F. van Berckel, Voorzitter. Henri C. W. van Schaik, Onder-Voorzitter. J. P. Kok, Penningmeester. P. F. van Munnikrede, 1' Sekretaris. I. J. Vlek, 2' Sekretaris. Deze Heeren zijn tevens onder dezelfde titels Bestmurders der Roomsch Katholieke Leesvereeniging. Zouaven-Bboederschap »Fidei et Virtuti”, afdeeling Delft van den St. Bonifacius-Bond der Nederlandsche Zouaven. N. Dol, Voorzitter. J. van Stratum, 2' Voorz. Diensers, Penningmeester. J. van de Kasteele, 1' Sek. J. de Jongh, 2® Sekretaris. De Kraaij, Bibliothèkaris. Dcurningen, 42| uur van Amsterdam, Vincentius-Vereeniging. H. Pelster, President. Deventer, 20 uren van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer; InDe- vent®i- f 30.—, voor de overige gemeenten van dit kiesdistrict /'2O.—• Vincentius-Vereeniging. J. Spijker, President. Genootschap dGerardus Magnus,” Bestuurders niet bekend. Ointher, 20 uren van Amsterdam. Vincentiu.s-Vereeniging. A. Kerkhof, President. Dockum, 43| uur van Amsterdani. Census. In Dockum voor de Prov. Staten en Tweede Kamer: ƒ36.—, op Ameland en Schiermonnikoog /’2O.— en in de overige gemeenten van dit kiesdistrict ƒ 30.—. Vincentius-Vereeniging. J. G. Detnes, President. |G. E. Met*, Penningmeester. P. H. Rouing, Vice-Presid.|L. Wüst, Sekretaris. R. Kath. Parochiaal Armbestuur. J. G. Demos, 1' Voorzitter. J. G, Wüst, 2' Voorzitter. . T. Stockman, Penningmeest. , G. H. Volmer. en L. Becker, Sekretaris. Lepelstraat, 26 uur van Amsterdam. Vincentius-Vereeniging. H. P. Korst, President. Lithoyen, 47 uur van Amsterdam. Vincentius-Vereeniging. J. Dijkhoff, President. iUaastrieht, 38J- uur van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer in Maastricht ƒ34.— en in de andere gemeenten van dit Kiesdistrict /20.—. Vincentius-Vereeniging. Mr. E. de Ras, Lid van den Hoefdraad. F. Loomans, President. H. Timmermans, Vice-President. Mr. E. Gadiot, Sekretaris. P. de Welf, 2' » J. Bemelmans, Penningm. Geestelijke Militaire-Vereeniging. Direkteur; de Hoog-Eerw. Heer Deken F. X. Rutten. * de Wel-Eerw. Heer Nicolaes, Kapelaan der St.-Servaaskerk. Het R. K. Armenhuis is eene instelling tot verpleging van behoeftige kinderen, die een van beide ouders missen. Het heeft zijn oorsprong te danken aan de weldadigheid van een Kanunnik van St. Servaas, Max. Hend. Salden geheeten, alhier overleden in 1745, die bij testament de R. K. Armen van Maastricht tot zijne universeeie erfgenamen maakte. Het Gesticht was eerst gevestigd in het tegenwoordige MilitaSre Hospitaal, in de Groote Looiersstraat, dat ter herinnering daaraan de spreuk van den Psalmist; »Qui dat pauperi non indigebit” d.i., »die den arme geeft, zal geen gebrek lijden”, in den gevel draagt. In 1794 werd dit gebouw door de Franschen, tot zijne tegenwoordige bestemming ingericht, en eerst in 1797,"na de opheffing der geestelijke gestichten, het voormalige nonnenklooster de Nieuwenhof, mede in de Looiersstraat aan den voet van den stadswal gelegen, daarvoor in de plaats gegeven. In dit ruim verblijf is het Armenhuis nog steeds gevestigd. Regenten: Mr. M. H. Batta, Voorzitter. Mr. J. P. H. Jessé, A. Schrijnemaeckers, Mr. V. Nijst en Ch. Moors, Sekretaris-Rentmeester. Direkteur: A. J. Brechersen. Het XII-Apostelenhuis , in de Bogaardenstraat, is eene der oudste alhier bestaande weldadige instellingen: het is gesticht in 1493, door zekeren Lambert van Middelhoven, om aldaar I‘2 onbemiddelde grijsaards van meer dan zestig] arigen leeftijd een rustig verblijf in hun ouden dag te bezorgen. Daar de inkomsten van het gesticht zulks toelieten, is dit getal in later jaren nog eenigszins uitgebreid. Bestuurders: Jhr. W. E. Kerens de Wijlre; Jhr. M. F. J. Kerens de Wolfrath; P. G. van Gorkum en F. M. A. Coenen. Rentmeester: H. Drummen. Direkteur: J. W. Korff. St. Gillis-Gasthuis , is gesticht voor R. K. Oude Vrouwen en wordt beheerddoor het Bestuur van het R. K. Weeshuis. Superintendenten: De pastoors der vier parochiën. Regenten: Jhr. G. E. F. X. M. Kerens de Wijlre en D. E. L. J. Dumoulin. Rentmeester: Ch. Moors. SOCIÉTÉ DE ChARITÉ, tot het verleenen van hulp en onderstand aan de armen en aan behoeftige kraamvrouwen. Mevrouw de Bieberstein, 1' Voorzitteres. » Weustenraad, 2* Voorzitteres. » de Kuyper, | Freule de Gericke van Herwijnen, f Mevrouw Dufrasne, 1 Leden. Mejufvrouw H. Tielens, Magazijnmeesteresse. » Bauduin, Penningmeesteresse. Mevrouw P. Swart, Sekretaresse. Voorts bezit deze stad nog verscheidene zoogenoemde Hofjes, of, gelijk men hier zegt, Conventjes, enz., wier Bestuurders of Regenten ons niet zijn opgegeven. Inrichting voor Kost-Dames , onder bestuur der Zusters van Liefde. Aledemblik, 10|- uur van Amsterdam. Cen.sus voor Prov. Staten en Tweede Kamer: ƒ32.—, Vincentius-Vereeniging. J. Schouten, President. St. Michiels-Gestel, 21 uur van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer: ƒ2O.—. Vincentius-Vereeniging. A. Groos, President. I/. van de Westelaken, Sekr. I E. Eykemans, Penningm. | Smulders, Magazijnmeester. Instituut voor R. K. Doofstommen. Eerw. Heer Terwindt, Direkteur. Middelbui'g, 38J uur van Amsterdam. 1 ■ Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer; in Mid- delburg ƒ6O.—, in Vlissingen ƒ4O.— en in de overige gemeenten van dit kiesdistrict ƒ 32.—. Vincentius-Vereeniging. J. J. Ceulen, President. Monnikendam, 2J uur van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer: ƒ32.—, Vincentius-Vereeniging. J. L. Huyke, President. Neerbosch, 21 uur van Amsterdam, Vincentius-Vereeniging. G. van Munster, President. Nieuwveen, 5 uur van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer: ƒ32. , Sub-Comité voor het Liefdewerk »Oud-Papier”. Bestuurders niet bekend. Nijmegen, 20|- uur van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer: in Nijmegen /36.—, en in andere gemeenten van dit kiesdistrict 120.—. Vincentius-Vereeniging. Bijzondere Raad. P. A. Hamer, President. J. J. H. Mascheck, Vice-Pres. A. F. H.v. Aersbergen, Pen M. A. de Rooij, Sekretaris! Conferentie van den H. Stephanus. J. P. M. Broekman, President. I H. M. van Haaren, Vice-Pres. I M. Hendriks, Penningm. W. Daniels, Sekretaris. en 8 leden. Conferentie van den H. Laurentius. J. Th. Pontée, President, IH.D.H. v. Aernsbergen, P H. J. V. d. Wijngaard, Vice-Pr. |H. van den Bogaard, sèkr! en 8 leden. R. K. Parochiaal Armbestuur. F. T. J. H. Dobbelmann,Pres. E. T. Koppel, Vice-President, W. H. M. van Crimpen, Sek. en 15 Leden. Kommissie der St. Jozefschool. N. van Heukelom, President. J. Holthaus, Vice-President. [l IJ. H. Mascheck, Penn. L Rooy, Sekretaris. en nog 4 leden. Sub-Comité voor het Liefdewerk dOud-Papier”. I. J. H. Mascheck, P. A. Hamer en M. A. de Rooy. 19 Kommissie der Lezingen voor E. Katholieken. Jhr. Mr. F. H. P. M. van Nispen tot Sevenaer. Mr. Harry Barge. Mr. P. J. Berkhof. I H. Terwindt. I G. Hamer Kies-Vereeniqing ; »Recht voor Allen”. Mr. Harry Barge, Voorzitter. Jhr. Mr. F. H. P. M. van Nispen tot Sevenaar, Vice-Pres. W. H. M. van Crimpen, Sekretaris. R. K. Militair e-Vereeniging. Wel-Eerw. HeerG. van Haaren, Diiekteur, Kapelaan aan de kerk van den H. Augustinus. Wel Edel Gestrenge Heer I. J. H. Mascheck, gep. Luitenant-Kolonei der Kavalerie, Prefekt. R. Kath. Bibliotheek. Eerw. Heer A. J. N. Vermeulen, President. Elisabeths-V ereeniging. Mevrouw Noonen, presidente. Obdaiu, 11 uur van Amsterdam. Vincentius-Vereeniging. P. de Groot, President. Oldenzaal, 32J uur van Amsterdam. Census voorProv. Staten en Tweede Kamer: /20. . Vingen tius-Vebeeniging. H. J. G. Essink, President. Oosteind, 24 uur van Amsterdam. Vincentius-Vebkeniging. T. Sprangers, President. Oosterhout, 18 uur van Amsterdam. Census voorProv. Staten en Tweede Kamer: ƒ2O. , ViNCENTIUS-V EREENIGING. W. N. Schoonens, President. Ootmarsum, uur van Amsterdam. Census voorProv. Staten en Tweede Kamer; ƒ2O. Vincentius-Vereeniging. J. van Benthem, President. Oss, uur van Amsterdam. V incentius-Vereeniging. H. Meijer, President. Oud-Pekel-A, 32 uur van Amsterdam ViNCENTIUS- V EREENIGING. F. J. Drenth, President. Oud-Zevenaar, 19 uur van Amsterdam. Vincentius-Vereeniging. J. Heickman, President. Overschie, 15J uui- van Amsterdam. De Katholieke Vereeniging dFides et Charitas” Zie Pius-Almanak 187ö, pag. 137. Poeldijk, 10 uur van Amsterdam. Westlandsche Zouaven-Broederschap: ïFidei et Vibtuti”. J. V. d. Meer, Voorzitter. Purnierend, 31 uur van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer: / 40. Sub-Comité voor het Liefdewerk »Oud Papier.” Bestuurders niet bekend. Puyflijk, 18 uur van Amsterdam. Vincentius-Vereeniging. J. van Hoogstraten, President, Roermond, 351 uur van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer: in Roermond ƒ2B. ,in Venio /26.—, en iri de andere gemeenten van dit Kiesdistrict /20.—. Vincentius-Vereeniging. Mr. V. P. H. Mertz, President. ] A. Schieffer, Sekretaris. 0. Smeets-Maitre-Jean, Penning- en Magazijnmeester. Mari a-Munster-Vereenigino. Onder bescherming van Z. D. Hw. Mgr. Paredis. Deze Vereeniging, in het begin van 1862 opgencht, heeft ten doel, de O. L. Vrouwe Munsterkerk, eender schoonste bouwmonumenten van ons Vaderland, in haren vroegeren luister te herstellen. Burggraaf A. P. S. van Aefferden, Voorzitter. J. H. Schreurs, Onder-Voorzitter. C. Creemers, Penningmeester. Jhr. Mr. G. L. M. H. Ruys van Beerenbroeck, bekret. J. Clocquet. G. van Meyel. I M. van de Renne van Daelenbroeck. I J. G. Custers en J. Güsgens. Bouwmeester: P. J. H. Cuypers. Roomsch-Katholiek Godshuis. Gesticht voor oude Lieden en Kinderen. G. Burghoff, Voorzitter. Mr. P. Baron de Bieberstein- Regalia Zawadsky. L. H. F. Berger. J. H. Schreurs Mr. A. Leurs, Sekretaris. Roosendaal, 24| uur van Amsterdam. Vincentius-Vereeniging. P. A. G. van Gilse, President. Rotterdam, uur van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer:/100. . R. K. Parochiaal Armbestuur. Dagelijksch Bestuur: Jacq. J. H. V. d. Kun, Voorz. i Mr. L. Driebeek, Ond.-Voorz. 1 G. de Bruyn, Penningmeest. J. Langelaan, Sekretaris. i _ Het Armbestuur bestaat voorts nog mt zestien gewone leden. Kerkmeesters der Parochiekerk v. d. H. Maagd Onb. Ont. P. J. van Leeuwen, Presid. J. J. G. Nolet. G. C. Beukers. P. Meijer J.Az. Mr. W. H. Jansen, Sekret. R. K. Armbestuur. De ZeerEerw. Heer P. J. van Leeuwen, Pastoor der O. L. V. Parochie is Kommissaris des Bisschops by dit Armbestuur. P. J. Bruineman, President. W. A. Beukers, Vice-Pres. A. C. A. Nolet, Penningm. F. H. B. Snijders, Sekretaris. J. Meijer Pz. Mr. A. K. J. V. d. Drift. J. H. Roozestraaten. J. van Buuren. S. J. Zoetmulder. Het Katholieke Weeshuis staat onder hetzelfde Bestuur. Katholieke Kies- en Lees-Vereeniging »DE Grondwet”. J. L. ,T. Jansen, Yoorzitter. W. A. Beukers. Mr. A. K. J. van der Drift. P. Melchers. H. R. M. A. van Gent, Sekr. Lydwina-Gesticht voor Oude-Vrouwen. J. B. Nolet, President. | G. 0. Beukers, Sekretaris. St. Elizabeth’s-Vereeniging. Mevrouw G. 0. Rosestraaten, geb. Oats, Presidente. Mevrouw M. W. Walraven, geb. Jansen, Sekretaresse. Mejuffrouw van der Burg, Penningmeesteresse, en D Rebers, Magazynmeesteresse. Schi.jiidel, 22 uur van Amsterdam. Vincentius-Vereeniging. F. A. Manders, President. Sillewolde, 14 uur van Amsterdam. V incentius-Vereeniging. G. Lubbers, President. Sittard, 38 i uur van Amsterdam. Census voor den Gemeenteraad ƒ2O.— en voor de Provinciale Staten en Tweede Kamer: ƒ2O.—. Vincentius-Vereeniging. F. H. Moreau, President, j A. Arnolds, Sekr.-Penningm. Vereeniging van den H; Franciscus-Xaverius IN DE St. MiCHAELS-KERK. Direkteur de Zeer-Eerw. Pater v. d. Leeuw, S. J. Gesticht der Eerw. Zusters van Liefde. Hospitaal en Bewaarschool. Sneek, 40 uur van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer: in Sneek ƒ46.— en in de andere gemeenten van dit kies-district / 30.—. Vincentius-Vereeniging. J. W. Rooswinkel, President. Sub-Comité voor het Liefdewerk »Oud Papier” Bestuurders niet bekend. Soeterwoude, 10 uur van Amsterdam. Census voor den Gemeenteraad ƒ 16.—, voor de Provinciale Staten en Tweede Kamer ƒ 32.—. Vincentius-Vereeniging. President. R. K. Leesvereeniging »Nut en Genoegen” opgericht den 1“ Oktober 1868. 25 Leden. S. Schavenraaker, Directeur. A. V. d. Krocht, Biblioth. J. Pieterse, 1 Kommis-A. van der Poel,S sarissen. en N. Berg, Sekretaris. Van 1 Oktober tot 1 April den eersten Dinsdag'der maand vergadering; in den zomer 2 vergaderingen. Sprundel, 24 uur van Amsterdam. Vincentius-Vereeniging. J. B. de Bakker, President. Stadskanaal, 42 uur van Amsterdam. Vincentius-Vereeniging. J. V. d. Putten, President. Steyl, bij Tefelen, prov. Limburg, 36 uur van Amsterdam. Missiehuis. Direkteur den Zeer-Eerw. Heer Arnold Janssen. Deze Tnrip.ht.iTig stelt zich ten doel missionarissen te vormen voor de heidensche volkeren, vooral voor die van Achter-Azië, als China, Japan, enz. Jongelingen, die roeping voor de Buitenlandsche Missie gevoelen, worden daar opgeleid en doen er de lagere en hoogere studiën. Elke geloovige kan tot dat verheven doel medewerken door aalmoezen en bydragen, die een bron van zegeningen voor zich zelven worden en van genade voor duizende zielen. Bijzonderheden omtrent dit Missiehuis kan men vinden in het geïllustreerde maandschrift sDe Katholieke Missiën”, derden jaargang. Giften worden in dank aangenomen en inlichtingen verstrekt door den Zeer-Eerw. Direkteur. Stratum, 24 uur van Amsterdam. St.-Elisabeths-Vereeniging. Mevrouw Smits, geb. Ingenhousz, Presidente. > L. van Driel, geb. Mikkers, Sekretaresse. Tilburg, 24 uur van Amsterdam. Census voor Prov. Statenen Tweede Kamer: /20.—. Vincentius-Vereeniging. Conferentie ’t Heike. J. A. A. Kerstens, President. Conferentie ’t Goirke. Ign. Mutsaers, President. Kies-Vereeniging »Noordbrabant”, afdeeling Tilburg. W. P. A. Mutsaers, Voorz. G. Mombers, 2'Voorzitter, J. C. Pessers, Penningm. J. A. A. Kerstens, Sekretaris. Vincent Bogaerts. Alphonse Janssens. J. B. Brouwers, te Rijen. A. J. V. d. Heuvel, te Udenhout. J. J. Lombarts Beijnen, te Kaatsheuvel. Dr. L. J. Smits, te Zevenbergsche Hoek, en J. M. de Vocht, te Oirschot. Zouaven-Broedersciiap »Fidei et Virtuti”, afdeeling Tilburg, tevens hoofdzetel van den Bonifacius Bond der Nederlandsche Zouaven. Hoofd-bestuur: J. Vrancken, O. E. S. G. Mh, Tilburg, Voorzitter. Adr. Looijmans, Luit. der. P. Zouaven, Oosterhout, tAAUiio f Li X • V/L/oLiCI lIU LI 2' Voorzitter. Jhr. L. Ridder de van der Schueren, O. E. S. G. M>., ’s Bosch , F. J. A. Vos, Lange Niezel, Amsterdam, R. W. Lorijnen, Rotterdam, A. J. J. Jansen, Schiedam, Kommis- | sarissen. Antoine Arts, Luit. der P. Zouaven, bg ’s Bosch, Sekretaris-Penningmeester. Uithuizen, 46J uur van Amsterdam. Vincentius-Vereeniging. T. S. Riepma, President. Utrecht, uur van Amsterdam. Census voor de Prov. Staten en Tweede Kamer: in Utrecht ƒ6O.— en in de overige gemeenten van dit kiesdistrict ƒ24.—. leder, die in deze opgaven eene fout of leemte wordt vriendelijk verzocht daarvan dadelijk *) kennis te geven, niet opgaaf der verbetering of aanvulling, aan den Heer H. M. Werker, Heerengracht 303 te Amsterdam. 1) Men wordt verzocht dit dadelijk te doen, opdat door do late inzending der opmerkingen de uitgave van de Pius-Almanak niet vertraagd worde, zooals soms het geval is geweest. Hibeniia en Shamrock STEEIIOiEII-VEeiEKtHe PRIJS-COÜRANT. Oiigezifte kolen (grof en fijn) /'0.95 p. flectol. Gezifte „ (grove) ... .) »1.25 „ „ Haard „ »1.85 „ „ Stuk „ .. ; »2.35 „ „ VRIJ AAN HUIS. AAN DE ONDERSTAANDE DEPOTS Oiigezifte Kachelkolen (grof en fijn) /0.80 p. Heet. DAM, onder het bestelkantoor der Rijnspoor. PRINSENGRACHT, bij de de Prinsenstraat, 457. OUDE LOOIERSSTRAAT, bii de Prinsengracht 16. KADIJK, 177. * llfstaurant: „gd GELEGEMHEID YOOR g©W3?ll®9 lli« Ook tot het houden van VERGADERINGEN. Propriètaire G. C. J. KAGIE. HOTEL HET ViieüLßE POORTJE, UTRECHT. De ondergeteekende beveelt opnieuw zijn door verbouwing naar de eischen des tijds ingericht HOTEL het reizend publiek aan, belovende door soliede en nette bediening hetzelfde vertrouwen te genieten, hetwelk hij sedert vele jaren mocht ondervinden. H. JANSEN J. A. VAN ZIJL, HAARLEM. S. E. Boekhand&ïs MIGIIZIJN VAN KANTODR-, SCiOL- [N SCHBIJFBEIIDEFTEN. Uitgebreide sorteering voorhanden in Post- en Schrijfpapieren, Enveloppen, Pennen, Leien, GrilFeis, Photographic- en Poëzie-Albums, Zakboekjes, Portefeuilles, Porteinonnaies, Schrijfmappen, Muziekmappen, Engelsche Zaken Schrijfpenhouders, Scrap-Albums, met meer dan 100 soorten Plakplaatjes, Menu’s, Bordenkaarten, meer dan 100 soorten Prentenboeken, van de minste tot de beste soorten, ingenaaid en in prachtbanden; nog honderden andere Spelen, zooals m een flink Magazijn behoort. De prijzen zijn zeer voordeelig en voor Winkeliers met ruim rabat. l i HUSTEi. IN Bloemen, Veereii, Linten, Fluweel, enz. HBEBEN, MOFFEN, COBSETTEN, ENZ. ENZ. Beliegfachl, bciak 86 AMËËÈEËLÖDÁLMe GESTICHT VOOR MEISJES, ONDER LEIDING VAN DE RELIGIEUZEa'.FMi\CISC,iaiESSEJf DER 11. FAMILIE, Sclmttershofstraat 21, Tl ANTWIRJII. Meisjes, van goede getuigen voorzien en bereid om de regelen van het Gesticht na te leven, worden tegen eene matige vergoeding aangenomen. Asyl für Deutsche Madchen, UNTER DER LEITÜNG DER FRAraKAAERIISEA VÖI DER D. FAMILIE, AITWIRPII', SCHUTTERSHOFSTRAET 21, (Rue du Jardin des Arbalétriers, 21.) Nur ehrbare Madchen , welche, mit gaten Zeugnissen versehen, sich der Hausordnung fügen wollen, werden gegen billige Vergütung aufgenommen. MM MS S'Mlie DIRIGÊ PAR LES RELIGIEUSES FRANGISGAINES DE LA ST.-FAMILLE, A,N VIES, Rue clu Jardin des Arbalétriers 21, (Schutterhofstraet 21.) Bont ad mises, pour une modique rétribution, les filles honnêtes, qui, manies de bons certificats, se soumettent au règlement de Ia maison. J. H. HÖFHIIiS, KOEK-E?f BAJfKBTBAKKER, iii lijne Chocolade en Suikerwerken. K:al.yepstraat bij 4@ Bagijnhofsteeg,. 125 AMSTERDAM. m&m YmusK SPECIALITEIT li\ VERSCHE TOxAGEA. VISCHHANDEL. De heerlijkste SCHELVISCII en KABELJAUW wordt bij directen aanvoer uit zee, alle digen geleverd door H. SCHROOT te Terselielling. Groote en kleine partijen voor HH. Instituteurs, Restauratiën, Winkelvereenigingen, Gestichten enz.; bij doorgaande levering uiterst goedkoop. NIEÜWEDIEP! NIEÜWEDIEP! VERSCHE ZEEVISCH. Wilt gij die puik puik hebben, vervoegt U dan met uwe orders bij de Vissclierij-Hlaatschappij „NEPTUNES” te IIIUWIDjIiP, Be Maatschappij verzendt niet alleen aan Haniiiwita en Hoteliers, maar ook aan Particulieren. H. H. L MARIENS, SCHILDER. NIEUWE NIEÜWSTRAAT, 10 AMSTERDAM. B. P. KABELS, ËËÍ@Ë@GLÈA‚QËQ Ifinsengf&cht bij 4e Seliegtiaat, |gB AMSTERDAM. l W. RftOEMMER, MAKELAAR, METSELAAR EN STEENKOOPER. A. Z. .Voorburgwal, 252 AMSTERDAM. T. J. VAN DER VEGT, SCHILDER EN MAKELAAR. 0. Z. Voorburgwal bij het Stadhuis, 201 AMSTERDAM lOf i 11T ïï §, Eene oude legende op nieuw verhaald. Daar, waar de zon haar vuurge middagstralen Verzengend op het aardrijk neer doet dalen, In ’t eenzaam woud, ver van Egypte’s strand, Stond op den berg de schaamle hut geplant Eens kluizenaars, die daar met zijne boeken. Met kruiden voor de zieken op te zoeken, Met boete doen en bidden dag en nacht, Reeds vijftig jaar getrouw had doorgebracht. Om alles, wat de zinnen streelt, te vluchten, Nam hij tot spijs schier niets dan rauwe vruchten. En haalde hij tot dagelijksch gebruik, Het water met een zwaren steenen kruik In ’tlage dal en droeg het naar den top Des stellen bergs zwaar ademhalend op. Zoo had hij reeds verscheiden duizend dagen. Vol moed, zijn kruik ten bergtop heengedragen; Maar eindlijk kreeg hij tegenzin er aan En dacht: ik heb dit veel te lang gedaan. ïWaarom”, sprak hij, «mijzelven af te beulen »Met ’t water steeds ter bergspits op te zeulen ? »Ofschoon ik met die zware kruik niet zwoeg, »Doe ik toch nog boetvaardigheid genoeg. ïMet heden mee volhard ik nog drie dagen: »Dan ga ’k naar ’t dal mijn woning overdragen.” O” —'■—***'» “ ■ ‘"O Zoo morde hij reeds voor den derden keer, En zeeg mistroostig bij den put ter neer. Nadat hij daar een wijl had zitten droomen, Moest hij toch weer den berg zien op te komen; Hij tilt zijn kruik, diep zuchtend, van den grond En klimt omhoog, en klaagt met luiden mond, Bij eiken stap al meerder ontevreden. Toen hij op eens een voet hem na hoort treden. Hij wendt zich om en zoekt wie met hem ging; Hij ziet, hij zoekt doch vindt geen sterveling, Maar hoort een stem, wat hem nog meer ontstelt, Die ïeen-twee-drie” en zoo al verder telt. Hij gaat weer voort, de stem gaat voort met tellen Tot aan zijn kluis. Daar blijft zijn hoofd zich kwellen Wat of toch wel die stem mag zijn geweest: Of mensch of spook, of hel- of hemelgeest ? Des andren daags hoort hij, hij ’t opwaarts treden, Weer de eigen stem, hij ziet in ’t zand de schreden Des vreemdelmgs, die steeds zijn oog ontvliedt, Hij hoort zijn taal den spreker ziet hij niet. De derde dag is gloeiend aangehroken, De zon doet schier het bloed in de aadren koken Egbertus torst zijn waterkruik alweer; Het zweet stroomt hem van ’t dampend aanzicht neer. Hij mort, hij klaagt nog meer dan ooit te voren; Hij hijgt en zucht... hij geeft den moed verloren En wil terug. Het tellen vangt weer aan... Hij wendt zich om en... ziet een Engel staan. Recht voor hem glanst, in duizend gloriestralen. Een afgezant der hooge Hemelzalen. Hij toont den grijs een hoek; zijn linkerhand Wijst op des kluiznaars stappen in het zand, Hij telt die en op een der gouden blaeren, Waar al de voorgen reeds geschreven waren, Schrijft hij ze bij, en naamloos blij te moe Spreekt hij aldus den ouden Egbert toe; »Laat, kluizenaar, laat toch den moed niet zinken! »Ik zie wel ’t zweet u op het voorhoofd blinken, »Ik zie wel hoe gij zwoegt en hijgt en strijdt; »Maar ziet ge ook wel de kroon, u toebereidf »Hier in dit boek der menschlijke bedrijven »Heb ik bevel uw arbeid op te schrijven; »Geen druppel zweet, geen zucht, geen enkle tred, »Dien ge op dit pad reeds vijftig jaren zet. »0f ’t staat alhier nauwkeurig opgeteekend; sEen eeuwigheid van loon is er berekend »Voor ’t minste werk, ter liefde Gods verricht.” Zoo sprak hij en verdween uit zijn gezicht. Zoo sprak hij en Gods Engel ging weêr henen. Doch schoon hij was uit Egberts oog verdwenen, Dat zoet gezicht bleef hem gestadig bij, Het maakte hem bij al zijn arbeid blij. Vermocht zoozeer zijn ijver aan te vuren, Dat hij getroost het moeilijkst bleef verduren, Totdat het graf zijn langen strijd verslond, En hij bij God het loon zijns arbeids vond. O gij, die hier nog voor dat loon moet strijden, Gij allen, die nog zucht in druk en lijden En wie daarbij de moed somtijds begeeft. Het hart wel eens terug voor ’t zwoegen beeft! Mocht dit verhaal u ter vertroosting wezen, U voor den strijd niet mateloos doen vreezen! Bedekke ’t u met een verstaalden moed, Hoe ook de strijd u soms versagen doet! Hebt moed, hebt moed! gij vaak miskende vrinden 1 Hoe de afgunst ook uw pogen mocht verzwinden; Voor ’t minste werk, ter eere Gods verricht, j .w.*»w***.. Straalt u het loon reeds schittrend in ’t gezicht. Hoe ook miskend op ’s levens doornen-paden En soms, helaas I door eigen kroost verraden, Hebt moed en staakt den strijd ten goede niet; Er is een God een God, die alles ziet. Het hart omhoog, gij duizend duizend lijders! Het hart omhoog, gij duizend duizend strijders! Het oog omhoog naar God, op wien gij bouwt O zie hoe Hij uw eedlen strijd aanschouwt, En ziet, hoe Hij reeds aan de Hemelkoren De gloriekroon vertoont, u eens beschoren, En die elk uur, waarin gij strijdt en zwijgt, Een nieuwen glans en nieuwen luister krijgt! ’s Bosch. A. V. D. Hoeven MOEDERLIEFDE. Ik stond hij mijne moeder. Die moeder, zoo geliefd; Zij was zoo stil en treurig, Ik had haar diep gegriefd. Ik had mijn heide handen Gelegd in haren schoot. Ook ik was stil en droevig. Van alle vreugd’ ontbloot. Daar viel een heete druppel Op mijne handen neer. Hij kwam uit hare oogen, En deed mij ’t harte zeer. Toen stond zij op, mijn moeder, Maar sprak daarbij geen woord. Zij drukte mij de handen En ging dan zwijgend voort. weet ik niet, bevreesd zijn niet voor Mevrouwen aangezien te zullen worden, waarom zij zoo beleefd zijn aan het publiek bekend te maken, dat het om in hunnen gunst te komen noodig is de titel van mevrouw te gebruiken. Zouden sommige Nederlanders von Windthorst ook voor een democraat aanzien? Het distinktieve element der wereld is het geld, en de poging om met den geldzak de verkiezingen te regelen , is een alierbedenkelijkst middel. Juist de mannen van den geldzak zijn tegenwoordig het meest aangestoken door de ideëen van den modernen, heidenschen Staat, en om in die klasse het zwaartepunt der verkiezingen te leggen, dat noem ik noch verstandig, noch konservatief, noch politiek. von Windthorst. Twintig meer dan een? Een Engelsche boer klaagde eenen anderen aan, dat hij zijne spade had gestolen, en bracht eenen getuige mede, die dit gezien had. »0,” zeide de beschuldigde, »ik kan wel twintig getuigen voorbrengen, die het niet gezien hebben. »Ho, ho,” zeide de vrederechter, stwintig getuigen gelden meer dan een! Gij zijt vrij.” De bekwame handwerksgezel. Een ambachtsman die zijnen zoon, een onachtzaam en onhandig jongeling, naar buitenslands opzijn handwerk uitzond, gaf hem voor zijne afreize te verstaan, dat hij zich voor het toekomende weinig goeds van hem beloofde. »Ga,” zeide hij , »gij verstaat uw werk niet, en zijt ook nergens anders toe geschikt; reis dus het land maar rond, gij zult toch geen baas krijgen.” De zoon ging, en ongeveer na drie weken schreef hij zijnen ouders, dat zijn vader geene waarheid gesproken had, vermits hij in den tijd van 14 dagen al vijf bazen had gehad. Naïeve vraag. ïMeld mij toch vooral met omgaanden post” schreef FMM ©ESLS, Firma GEELS & C°., Grossiers en Winkeliers in KOFFIE, THEE en SUIKER, TOT ZEER BILLIJKE PRIJZEN. WARMOESSTRAAT, 72. AMSTERDAM. F. GOSELING, Mr. TIMMERMAN en MAKELAAR, Spuistraat 251. AMSTERDAM. T, a C, M, BRUGMAN, Mr. SMID, Sloten- en Kachelmaker en Kachelverliimpder. . N. Z. Voorburgwal bij de Armsteeg 25 AMSTERDAM. J. l k. LEMAIRE, lABA.ES- BI Sia-AEBIfABSIBE SPECIALITEIT VAN SIGARETTEN EN geïmporteerde havanasigaren. Lelijgraclit liet Sc huis van du Keizersgracht, 32. S. &. WEMMUm Maakt en Verkoopt alle soorten van EOPIE II lljllWlll. Leliegraelit bij de Prinsengracht, BR. 62. AMSTERDAM. M. C. EVEeS, IN KQFFIJ, THEE, CHOCOLADE EN KHOIDENIERSIHEN. li@iwo „ llf AMSTERDAM. a. BRUNiNa eP., ilßffll II 100F14I, Zeedijk bij de O. Z. Kolk 39, te Amsterdam. J. J. DOESBURG, Loodgieter, Ziiikwerker, Filtreermachiiiemaker eu aafllegger van Duinwater. PRINSENSTRAAT, 9, AMSTERDAM. Biadz, Sprokkelingen 125 Ter Bisschopswijding van Z. D. Hoogw. Monseigneur Petrus Mathias Snickers, door J. A. de Kijk, Pr. ... 127"" In Memoriam. 129 ~ Voormalige Kloosters in Friesland, door A. Jorritsma . . 134..—» De Hoefsmid van Salon, door Mathilde 145 Lady Mthsdale, een verhaal uit den tijd der Stuarts, door J. Spielmann, S. J 161 314 Liefdadige Instellingen en Katholieke Vereenigingen . 237 Egbertus, door A. van den Hoeven 313 Moederliefde, door A. Huyens . 316 Bij het overlijden van een jeuedig knaapje, door H. T. N. Nieuwenhuizen 317 Snippers van Maarten 319 De Zadelmaker, enz 324 Advertentiën 25. 26. 29. 30. 33. 34. 37. 38. 41. 42. 45.46. 49. 50. 53. 54. 57. 58. 61. 62. 65. 66. 69. 70. 71. 72. 73. 74. 77. 78. 80. 81. 82. 85. 86. 93. 94. 95. 103. 104. 105. 106. 107. 108. 112. 113. 114. 115. 116. 126. 128. 141. 142. 143. 144. 151. 152. 153. 154. 155. 156. 157. 158. 159. 160. 226. 227. 228. 229. 230. 231. 232. 233. 234. 235. 236. 307. 308. 309. 310. 311. 312. 325. 326. 327. 328. 329. 330. 331. HERSTELLINGEN Bladzijde 9 staat M. Vuillemin, moet zijn: Aug. Lorain. „ 47 „ Vijde der zes Zondagen, moet zijn: Vijfde. „ , 50 bij het Hotel Normandië moet staan J. J.Bergmans. „ 80 staat alboekjes, moet zijn: Balboekjes. Ik heb het wel begrepen, Dat goede moederhart! Nooit zal ’t meer om mij weenen, Van droefheid of van smart! Ik wil dien traan gedenken Tot ’t uur van mijnen dood, Dien traan, het liefdeteeken, Dat eens haar oog ontvlood. Zwolle, A. Nuyens. BIJ HET OVERLIJDEN VAN EEN KNAAPJE, iii den jeugdigen leeftijd van circa 7 jaren. Anton! waart gij niet tevreden, Met hetgeen U hier beneden, Door Üw Ouders werd geboón? Liefling waart Gij van ons allen, Kon U dit dan niet bevallen? Of was U deze aard’ niet schoon? Waarom haar dan reeds verlaten? Kon onze liefde ü niet baten ? Waart Gij voor den Hemel goed? Ach! Gods Englen daalden neder, En op seraphijnen veder. Voerden zij ü weg met spoed. ■ 1 Dacht gij dan niet aan Uw Vader, Moeder, Tante, altegader. Die thans weenen d’oogen rood? O, hoe kunt Gij ons verlaten! Kan ons roepen clan niet baten ? Waart Gij voor deze aard le groot? ANTÜK Waarde Vader, lieve Moeder, Goede Tante, Zuster, Broeders, O, benijdt Uw Anton nietl Graag was ik bij U gebleven. Maar ik zag Gods Eng’len zweven. Die mij wenkten door bun lied: jAnton, kom, ga met ons mede! »Wat zoekt Gij nog bier beneden? sßoven is bet waarlijk schoon; ïDaar kunt Gij als Engel zweven, »En Gods troon met ons omgeven, ----- , s)Zmgen op der Englen t00n!.,.” Volgen moest ik bij die woorden, Die als hemelzoete accoorden Klonken in mijn kinderoor. Doch U kon ik niet vergeten, En ik wil het U doen weten Dat ik volg der Englenspoor; Maar, voor Jesus neergebogen, Vraag ik om zijn mededongen Voor U allen op deez’ aard : Dat Hij U toch wil beloonen, En hierna er voor wil kroonen: Want Gij waart mij alles waard! En Maria wil ik vragen. Dat Zij U toch alle dagen Moederlijk gedenken zal. Wilt om Anton dus niet treuren. Maar het hoofd bemoedigd beuren: Ik geniet mijn God, mijn Al! H. F. N. Nieuwenhuizen, Amsterdam, 4 Augustus 1876. SIIFFIES TM IMEfll. Pracht en Plechtigheden. sik moet ueenseen vraag doen, Dominé 1” zeide een ouderling, nadat hij de lijkstatie van H. M. de Koningin had bijgewoond. sWaartoe dienen toch die prachtige plechtigheden bij den doop, bij de inhuldiging en begrafenis van vorstelijke personen?” »Wel, broeder!” antwoordde de Predikant, som de vorstelijke waardigheid op eene betamelijke wijze te vereeren, en eenen des te grooteren indruk van eerbied bij het volk te verwekken.” sMaar, Dominé! dan hebben de Roomschen gelijk , wanneer zij prachtige godsdienstplechtigheden houden , want welke waardigheid kan grooter zijn, dan die van Koning der Koningen? Mij dunkt, dat bij ons de aardsche Vorsten meer eer genieten, dan de Heer van Hemel en Aarde.” 19' eeuwsche begrippen. In de Turfstraat te Arnhem ziet men voor een winkel met groote letters staan: Tabak , Snuif en Sigaren. Den winkel binnentredende en om snuif vragende kreeg ik ten antwoord: Snuif verkoopen wij niet. In eene andere straat zag ik een bordje, waarop geschilderd stond: Het Kantoor van de Heeren V en 0“ enz. Het schijnt daar dus noodig te zijn, de bezoekers te waarschuwen dat zij met geen hoeren te doen hebben. Zoo ook kan men dagelijks in een of andere courant ontwaren dat vele dames, gegrond of ongegrond dat iemand in het naschrift van zijn brief— »of gij dezen bri'ef ontvangen hebt, al of niet. Er gaan uit ons dorp gedurig brieven verloren.” I Oeconomisclie sluitreden. Professor K. te P. had Qpn zoon, die professor te L. wa.s. Toen deze hem eens om geld had geschreven, gaf hij hem het volgende korte antwoord: 's>Of een professor 'heeft geld, of hij heeft het niet. Heeft h'y geld, dan behoeft gij het niet te vragen; heeft hij het niet, dan kan ik het niet geven.” Ezels of geen ezels? E.en Franschman, in Duitschland woonachtig, die een geheel collegie ezels had genoemd, werd veroordeeld zijn woorden te herroepen en de beleedigden in hun eer te heristellen. Hij verscheen dien ten gevolge voor de achtbare vergadering en sprak in zijn gebroken taal: »Mijnhoeren, ik zal gezegd hebben, dat gij ezels zijt, dat is waar, ik moet daarom u vragen vergiffenis, dat doet mij ztier leed.” ■Veranderde rollen. ' Patroon. Reeds drie maanden op reis, en nog de k(3Sten niet verdiend? Hoe zal ik daarbij blijven bestaan ? Reisbediende. Geloof mij, mijnheer, aan mij ligt de SC,huid niet; maar ik word overal barsch afgewezen. i Patroon. Och wat, gij verstaat uwe zaak niet. Ik wil u eens voordoen, hoe een reiziger praten moet. Doe gij nu, of gij een van onze klanten waart. Pas opl slleb ik de eer, den heer Goedhart te spreken?” • 7 “ . Reisbediende. »Ja, die ben ik.” Patroon. »’t Is mij veel eer. Ik reis voor het huis Porte en Comp., in probate middelen tegen allerlei haarzi(ikten, tegen kale plekken Reisbedietide. »Wat? reist gij voor die schurken? Als hunne middelen goed waren zou de chef zelf niet met een kalen knikker loopen. Dadelijk mijn huis uit!” 21 De Zacïelmaken. Het paard, hoe stout het eertijds snoof, Neemt eindlijk toom en zadel an. En volgt hem, die ’t bestieren kan: Dus toomt de geest ook, door ’t Geloot En ’t woord, het dier zijn vleesch en bloed En rent dus naar het hoogste goed. B® lacMwaeM. De nachtwachts roepen uur en tijd; De ratel waarschuwt tussehenbeiden: «Wilt u, o menschen! wie gij zijt. Steeds tot den nacht des doods bereiden I” Gelukkig hij, die dag en nacht En ieder uur zijn dood betracht 1 i@ fabs&sspteief. Hoe ook de vrek schrape om gewin. En op ’s gewetens haspel spin’ Den last des weekers, en steeds spare: Wat helpt het, dat hij ’tsaam vergare Wat als tabaksrook weêr verdwijnt. Wanneer Gods strafgericht verschijnt? i@ lailenii®fe®ïf» Wat heeft de ziel voor winst of baat Aan schatten in de kast verborgen? Want al wat tijdlijk is vergaat, En geeft den geest geen rust, maar zorgen. Heer! maak een kast van mijn gemoed, En leg daarin Uw hoogste goed. G. P. Spijker, Ud. van ons hoofd valt zonder Zijnen wil ?” Belooft Hij niet een groot loon aan een teug water? Zijn dit geen kleinigheden ? Indien wij daaraan meer dachten , en overeenkomstig die gedachte leefden, dan zouden de Vereenigingen daar wél bij varen. Bestuurders en leden zouden met een helderder blik de zaken der Vereeniging overzien en met minder persoonlijkheden rekening houden. De Vereenigingen zelven zouden op elkander niet naijverig zijn, maar integendeel zich verheugen, wanneer iets goeds tot stand kwam, al geschiedde het niet door hunne vereeniging. We zouden met meer ijver en met minder bezorgdheid werken, zoo die gedachte ons gedurig bijbleef, omdat wij vaster zouden rekenen op Gods Voorzienigheid. Hoe dieper wij doordrongen zijn van de waarheid, dat niet xvij werken, maar dat wij werktuigen in Gods hand zijn tot zoolang Hij zulks nuttig acht, des te minder zouden wij bekommerd zijn over den uitslag onzer pogingen, wel wetende dat God alles tot een goed einde leidt. Een onzer correspondenten , sprekende over de sEcole Apostolique” te Turnhout, schrijft: »De opleiding voor Missionarissen aldaar geschiedt door de Jezuiëten. Zij dragen de zorgen en lasten, en die zijn groot, dat verzeker ik u. De Eerw. Direkteur, een man , die de schoonste betrekkingen in de Sociëteit vervuld heeft, neemt op 70-jarigen leeftijd de taak op zich om het verstorven leven te leiden van en met die toekomstige apostelen. Hij vormt de apostolieken tot leden der Sociëteit, meent ge misschien? O neen, er gaan ei' naar de Liguoristen, naar de Capucijnen, naar de Dominicanen, naar ’t college te Mill Hill in Engeland fvoor de missie van Mongolië), en hij verheugt zich daarover. Waarom ? Niet alleen voor de verschillende missiën, maar en dit is zeer leerzaam en karakteriseert den man Gods omdat daardoor een hand ontstaat tusschen de verschillende geestelijke orden. De naijver maakt plaats voor broederlijkheid, en zoo wordt het groote doel bereikt: «met vereenigde krachten te arbeiden aan de uitbreiding van het Rijk Gods op aarde.” Volgden de Katholieke Vereenigingen dat voorbeeld, wat zouden ze eene ontzaglijke macht uitmaken. Geve God, dat men dit bijtijds inzie. Een schoon voorbeeld in ons land geven de verschillende Zouaven-Broedersehappen. Met behoud van ieders zelfstandigheid hebben zij dit jaar een bond gesticht, waardoor zij meer dan vroeger nuttig werkzaam kunnen zijn. Laat «Memento mori” , «gedenk te sterven”, onze leus zijn en wij zullen waarlijk leven. Dat de eene Yereeniging dit voor de anderen afbidde is de wensch der PIUS-YEREENIGING te Amsterdam. Op den feestdag van O. L. Vkocw Ceboobte, 1877. MERKWAARDIGE DAGEN VOOR NEËJRÎĲAÈWES KATE©LEEKEíﬁ„ 1 Januari. 1' gedenkdag van het afsterven van Z. D. H. Mgr. G. P. Wilmer, 2” Bisschop van Haarlem. 91 5,17 e gedenkdag van het afsterven van Z.b. H. Mgr. F. .T. van Vree, 1“ Bisschop van Haarlem. 4 Februari. 10' gedenkdag der benoeming van Mgr. J. ScHAEPMAN voor den Aartsbisschoppelijken zetel van Utrecht en van Mgr. den Aartsbisschop J. Zwijsen voor den Bisschoppelijken zetel van ’s-Hertogenbosch. 19 y, 61' verjaardag van Z. M. den Koning. yy 81' IDS derik der Nederlanden 4 Maart. 25“ gedenkdag der herstelling van de Bisschoppelijke Hiërarchie in Nederland, (1853) en der benoeming van Z. D. H. Mgr. J. Zwijsen tot Aartsbisschop van Utrecht en Apostolisch Administrator van het Bisdom van ’s Hertogenbosch en van Mgr. J. A. Paredis tot Bisschop van Roermond. _ 4,0 gedenkdag van het overlijden van Z. D. H. Mgr. J. van Genk, Bisschop van Breda. » 29* gedenkdag van het overlijden van Z. M. Koning Willem 11. 30 Maart. 64® verjaardag van de beëediging der Grondwet. 8 April. 54' verjaardag van H. K. H. Prinses Sophia, Groot-Hertogin van Saksen-Weimar-Eisenach, Zuster des Konings. * 36® gedenkdag der wijding van Z. D. H. Mgr. J. ZwiJSEN, Aartsbisschop-Bisschop van’s Hertogenbosch, tot Bisschop van Gerra i. p. i. 9 Mei. 68' verjaardag van H. K. H. Prinses Marianna. 13 Mei 86' verjaardag van Z. H. Paus Pius IX. O o '— 1 Juni. 1' gedenkdag van het overlijden van Z. H. Mgr. J. P. Deppen , Bisschop van Samosi.p.Adjutor van Z. D. H. Mgr. J. ZwiJSEN, Aartsbisschop-Bisschop van ’s-Hertogenbosch. » 1' gedenkdag van het overlijden van H. M. Koningin Sophia Frederika Mathilda. 13 » 58' verjaardag van Z. K. H. Prins Ilen• drik der Nederlanden, Broeder des Kenings. 10 )> 32' gedenkdag der verkiezing van Z. D. H. Mgr. Mastai-Ferretti tot Paus (Paus Pius IX). 18 » 63' gedenkdag van de Overwinning te Waterloo. 19 » 4' gedenkdag der benoeming van Z. D. H. Mgr. H. VAN Beek tot Bisschep van Breda. 21 » 32' gedenkdag der Krooniug van Z. H. Paus Pius IX. 30 » 37' gedenkdag der wijding i?an Z. D. H. Mgr. J. A. Paredis Bisschep van Roermond tot Bisschep van Hirene i. p. i. 5 Juli. 37' verjaardag van H. K. H. Prinses Maria, tweede dochter van Prins Frederik. 31 Juli. 1' gedenkdag der benoeming van Z. D. H. Mgr. P. M. Snickers tot Bisschop van Haarlem. 2 Augustus. 4' gedenkdag der wijding van Z. D. H. Mgr. H. VAN Beek tot Bisschep van Breda. 25 » 27' verjaardag van Z. K. H. Prins Alexaiider der Nederlanden, jongsten zoon des Konings. 26 » 18 gedenkdag der wijding van Z. D. H. Mgr. A. 1. ScHAEPMAN, Aartsbisschop van Utrecht, tot Bisschep van Hesebon i. p. i. 2 September. 1' gedenkdag der w'yding van Z, D. H. Mgr. P.M. Snickers, 3“ Bisschep van Haarlem. 4 » 38' verjaardag van Z. K. H. den Frins van Oranje. 14 Oktober. 1* gedenkdag der wijding van Z. D. H. Mgr. A. Godschalk , Bisschep van Imeria, i. p. i., Adjutor van Z. D. H. Mgr. j. ZwHJSEN, Aartsbisschop-Bisschop van ’s-Hertogenbo.scli. W. A. SMIT, Missa iii lioiiorem Saiiclae Mariae. Partituur ƒ2.50, Stel Stenuiieii /"l.—. J. WORP. MISSA. Partituur ƒ 2.20, Stel Stemnien 80 ets. J. G. VAN BALEN. MSSA. Partituur /2.20, Stel Stemmen 80 ets. Deze drie Missen, allen voorzien van het sKerkelijk Imprimaturzijn voor twee geiyke stemmen met Orgel. Nog eenige Exemplaren zyn voorhanden van: W. A. SIIT. Krooningskantate. Wooi’den van Prof. J. A. ALBERDÏNGK THIJM. Klavieruittreksel f 5.— De 4 Zangstemmen (ingenaaid) » 4. Muziekhandel ALBERT ROOTHAAN; Oude Spiegelslpaat bij den Singel 8 AMSTERDAM. JANUARI OF LOUWMAAND heeft 31 dagen EN IS TOEGEWIJD AAN HET KINDJE JESUS. 1 Dinsdag. Nieuwjaarsdag, besnijdenis des iiEEREN. Te vieren als Zondag. In het Bisdom Roermond : Dag van Devotie. Evangelie: Het Kind wordt besneden. Lucas II: 21. 2 Woensdag. H. Macarius. Oktaat van den H. Martelaar Stephanus. 3 Donderdag. H. Genoveva. Oktaaf van den H. Joan- nes. Apostel en Evangelist. 4 Vrijdag. H. Joanna van Valois. Oktaaf van de HH. Onnoozele Kinderen. 5 Zaterdag. 11. Telesphorus, Pausen Mart. +139. Vooravond van Drie-Koningen. 6 ZONDAG. Driekoningen. Eerste Zondag der • MAAND. Evangelie: lie aanbidding der Wijzen Matth. II: I—l2. 7 Maandag. Z. Reinoud. Koppermaandag. 8 Din.sdag. H. Gudula, Maagd, Patrones van Brussel. 9 Woensdag. HH. Julianus en Basilissa. 10 Donderdag. H. Theodosius. 11 Vrijdag. H. Hyginus, Paus en Martelaar, -j-412. 12 Zaterdag. H. Arcadius. 13 ZONDAG. 1' Zondag na en Oktaafdag van Driekoningen. Evangelie: Jesuste Jeruzalem verloren. Lucas II: 41—52. 14 Maandag. H. Hilarius, Bisschop, Belijder en Leeraar, f 398. H. Felix, Priester en Martelaar, + 256. 15 Dinsdag. H. Paulus, 1' Kluizenaar, + 342, 16 Woensdag. H. Marcellus, Paus en Martelaar, f 310. 17 Donderdag. H. Antonius, Abt, 'J'SSö. Patroon van Delfshaven en Scheveningen. 18 Vrijdag. Sint-Pietersstoel te Rome. 19 Zaterdag. H. Canutus , Koning en Mart. f 1086. 20 ZONDAG. 2" Zondag na Drie-Konxngen. Feest “ – – YAN DEN Zoeten Naam Jesus. Evangelie: De bruiloft te Cana, in Galilea. Joan. II: I—ll. 21 Maandag. H. Agnes, Maagd en Mart. f 305. 22 HH. Vincentiüs en Anastasius, Mar- telaars, f 304 en 401. 23 Woensdag. Verloving der H. Maagd Maria. 24 Donderdag. H. Timotiieus, Bisschop en Martelaar, leerling van den H. Paulus, f 97. 25 Vi'ijdag. Verjaardag van Canossa. Bekeering van Saülus tot Paulus. 26 Zaterdag. H. Polycarpus, Bisschop en Mart. f 166. 27 ZONDAG. 3® Zondag na Drie-Koningen. H. Joan- NES Chrysostomus , Bisschop, Belijder en Leeraar. f 407. Evangelie : Jesus geneest den hiecht van den hoofdman. Math. VIII: I—l3.1—13. 28 Maandag. HH, Fabianus en Sebastianus, Martelaars, f 250 en 288 (20 dezer). 29 Dinsdag. 11. Franciscus van Sales, Bisschep van Gelieve en Belijder, f 1622. Patroon van de Haarlemmermeer en van het Seminarie van het Bisdom ’s-Hertogenbosch. 30 Woensdag. H. Martina, Maagd en Mart. f 200. 31 Donderdag. H. Petrus Nolascus, Belijder, f 1256. GKii Hom M miir Th.!T “"HEM. Omnibus aan het Station. Geheel nieuw eoinfortable ingerieht op het sehoonste gedeelte der stad, bevattende ruim ZESTIG LOGEERKAMERS, FRAAIE SALONS, groote EEIZAAL met VERANDA, nieuw aangelegden TUIN, KOETSHUIS tot stalling voor EQUIPAGES, wordt beleefd aan bet reizend publiek aanbevolen. VV. P. WERIvEK. miowE HURIIHSIiIII tOVRINT. lilgevep W. KIPPERS te Haarlem. Deze Courant yerscliijut tweemaal per week, WOEPiSDIG en ZiTERDAG ’s avonds. ABOI'iINEMEKT per 3 maaiuleii 75 Cents, franco per post 90 Cents. Pt ijs der Adverlenliën 5 Cents per ters naar plaatsruimte. FEBRUARI OF SPROKKELMAAND heeft 28 dagen EN IS TOEGEWIJD AAN DE ZEVEN SMARTEN DER ALLERHEILIGSTE MAAGD. 1 Vrijdag. H. Ign.atius , Bisschop en Mart. f 107. 2 Zaterdag. Maria-Liciitmis. Verplichting om Mis te hooven in het Aartsbisdom Utrecht en het Bisdom Haarlem, ïe vieren als Zondag in de Bisdommen ’s-Bosch en Breda. Dag van Devotie in het Bisdom Roermond. Evangelie : Jesus' opdracht in den tempel te Jerusalem. Lucas II: 22—32. O VrVXTFv.Ii-l T7> rj ... 3 ZONDAG. Eerste Zon DAG DER MAAND en *4® na Drie-Koningen. 11. Blasius, Bisschop en Martelaar, Patroon van Heinkenszand, -j- 316. Evangelie: Gevaar op zee, Matth. VIII: 23—27. 4 Maandag. H. Andheas Corsinfs, Bisschop en Belijder, 1373. 5 Dinsdag. H. Agatiia , Maagd en Martel, f 251, Patrones van Lisse, Beverwijk en Zand voort. 6 Woensdag. H. Raymundus van Pennafort, Belijder, f 1275. H. Dorothea, Maagd en Mart. 295. 7 Donderdag. 11. Romualdus, Abt -f- 1027. 8 Vrijdag. H. .loannes van Matha, Bel. -r 1213. 9 Zaterdag. H. Ildepiionsus, Bisschop en Belijder, f 667. 11. Apollonia, Maagd en Martelares, Patrones tegen de tandpijn, f 249. 10 ZONDAG. 5« Zondag na Drie-Koningen. H. Scho-LASTiCA, Maagd, -j- 543 Zuster van den H. Benedictus. Evangelie: Het goede zaad en het onkruid. Matth. XIII: 24—30. 11 Maandag. H. Titus, Bisschep en Belijder, f 67. Z. Joannes de Britto, Martelaar en Lid der Sociëteit van Jesus. . 12 Dinsdag. HH. Martelaren van Japan. 13 Woensdag. H. Castor. 14 Donderdag. H. Valentinus , Priester en Martelaar, ~ + 270. 15 Vriidag. HH. Faustinus en Jovita, Martelaars + 121. 16 Zaterdag. H. Simon Stilites. 17 ZONDAG. Septuagesima. H. Sebaldus. Evangelie : De arbeiders in den wijngaard. Matih. XX: I—l6. 18 Maandag. H. Simeon, Bisschep en Mart. -J- 106. 19 Dinsdag. Feest vin het Gebed des Heeren. 20 Woensdag. H. Conradus Placentinus , Bel. f 1351. 21 Donderdag. Z. Pepijn van Landen. 22 Vriidag. Sint-Pietersstoel te Antiochië. H. Isabella. 23 Zaterdag. H. Margaretiia vanGortona, -}-1297. 24 ZONDAG. Sexagesima. Na de Hoogmis het Te Deum voor onzen geëerbir-digden Koning, ter gelegenheid van Z. M. verjaring. Evangelie: Het zaad is het Woord Gods. Luc. VIII: 4—15. 25 Maandag. H. Matiiias, Dag van Devotie. Patroon, te Warmond. 26 Dinsdag. Gedachtenis van het Lijden des Heeren. 27 Woensdag. H. Petrus Damianus, Bisschep, Be lijder en Leeraar, f 1072. 28 Donderdag. H. Proterius, Patriarch van Alexandrië, Martelaar, -}- 457. GEZONDHEIDBEVORDEREND, ONVERSLIJTBAAR, SIERLIJK EN DEUGDZAAM, GEMAKKELIJK IN HET GEBRUIK, ONTOEGANKELIJK VOOR ONGEDIERTEN, UITMUNTEND VOOR ZIEKEN EN ZEER BILLIJK IN PRIJS, ZIJN DE STALEN SPRINeïEEiEN MATRASSEN UIT DK Koninklijke Kederlandsche Fabriek VAN FRANCHIMONT & C“ te AMËSÏERDAM. Bestellingen franco in te zenden aan de Faßriek of aan Bare Agenten. 3 BOEK- EN MUZIEKHANDEL VAN tt. I. mms. Kalverstraat bij de Munt, 234-, AEËËEËËAĲ Voorhanden: eene uitgebre'de verzameling van KERK-MÜZIEK, als: Missen, Elevatiën, Gezangen onder de Vespers, het Lof, enz. enz., waarvan de Catalogus op franho aanvrage franko te bekomen is. HET PIANO-MAGAZIJN (Firma ZWEERS & C”.) Is steeds ruim voorzien van PIANO’S (PIANINO’S)’ en VLEÜGEL-PIANO’S uit de voornaamste Fabrieken, als van; PLEYEL, ERARD, BLÜTHNER, JEANPERT, AUBERT, BAUVAIS, WOLTER, MULLER: en vele anderen. Ook zijn ORGüES SERAFINES (Harmoniums) voorhanden. De levering geschiedt met Bewijs van Oorsprong (Certificat d’Origine) der Instrumenten en met guarantie voor de soliditeit. 'V'oord.eelige I*rüzeii. MAART OF LENTEMAAND heeft 31 dagen EN IS TOEGEWIJD AAN DEN H. JOSEF. 1 Vrijdag. H. Suitbertus, Bisschep en Belijder. 2 Zaterdag. H. Simplicius, Paus en Martelaar, -1- 458. 3 ZONDAG. Quinquagesima. Eerste Zondag: der maand. Evangelie: De blinde van Jericho. Luc. XVIII: 31—43. 4 Maandag. H. Casimirus, Belijder, -j-1483. H. Lucius, Paus en Mart. •]- 253. 5 Dinsdag. H. Adrianus, Martelaar, -{■ 309. 6 Woensdag. Aschdag. Dag van Devotie. Aan vang der veertigdaagsche vasten en van den Besloten tijd. 7 Donderdag. H. Thomas van Aquine , Belijder en Kerkleeraar, f 1274. H. H. Perpetua, Felicitas en gezellinnen, Mart. -J- 203. 8 \rijdag. Doornenkroon onzes Heeren. 9 Zaterdag. H. Francisca, Weduwe, | 1440., Patrones te Cocksdorp. 10 ZONDAG. Quadragesima. Eerste Zondag van de Vasten. Evangelie: Jesus wordt bekoord in de woestijn. Matth. IV: I—ll. 11 Maandag. H. H. Martelaars van Sebaste, +320. 12 Dinsdag. H. Gregorius de Groote, Pa’us, Belijder en Leeraar. 4- 604. iljuci CU JUCCIiUU , Y UU'*. 13 Woensdag. Quatertemper. Vastendag. Mirakel van Amsterdam. 14 Donderdag. H. Mathilda, Koningin, f 968. 15 Vrijdag. Quatertemper. Vastendag. Feest van de HH. Lans en Nagelen onzes Heeren. ib Zaterdag. Quatertemper. Vastendag. H. Heri-BERTus, Aartsbisschop, + 1022. 17 ZONDAG. Reminiscere. Tweede Zondag van de Vasten. Evangelie: Gedaanteverandering des Heeren Jesus Christus. Matth, XVII: I—9. 18 Maandag. H. Gabriël , Aartsengel. 49 H. Josef, bruidegom der Allerheiligste Maagd en Moeder Gods Maria, Algemeene Patroon der H' Kerk en Patroon van de kathedraal van Haarlem. __ , -tT -\nT Ar» £»n T^pVlif^P.F. 20 Woensdag. H. Wulfrannus, Bisschop en Beiguei, 4- 720. Apostel van Iriesland. . , ‘n AR+ J- Fi/lQ 21 Donderdag. H. Benedictus, Abt, f 543 22 Vrijdag. Feest van den Zweetdoek en het Lijnwaad onzes Heeren. nn -23 Zaterdag. H. Patricius, Bisschop en Belijder, 4- 464. . „ /.N T-v in do VQs+pn. Kvun- 24 ZONDAG. OcuLi. Derde Zondag mde Vasten. R.yangelie: Jesus drijft den duivel uit. Luc. XI: 14-28. , -r-i olc 'ZrtVk- 25 Maandag. Maria Boodschap te vieren als Zon- dag in het Aartsbisdom-Utrecht en in de Bisdommen Haarlem, ’s Bosch en Breda, doch in ’t Roermondsche: Dag van Devotie. Evangelie: De boodschap des Engels aan Maria. Luc. 1: 26-38. . 20 Dinsdag. H. Ludgerus , Bisschep en Bel. ; 80J. :iU ' 27 Woensdag. H. Rupertus. 28 Donderdag. H. Guntramnus. 29 Vrijdag. ° De H. H. vijf Wonden Heeren^ ■3O Zat'erdag. H. Joannes Climacus, Abt, f 005. T 7.r.n(3acr van de Vasten ■H ZONDAG. Laetare. Vierde Aonaagvaii ue (half-vasten). Evangelie: Vermemgvuldi-: ging der brooden. Joan. VI: 1 ld. Men acht het verledene beter dan het geweestis,! het tegenwoordige slechter dan het is, het toekomende gelukkiger dan het zijn zal. Bij den Uitgever P. J. VAN SPIJK te Zwolle verschijnt: TOOLIBCE BIBLiTHEEK „KEBS EM KEUi". NIEUWE REEKS. ONDER REDACTIE VAN A. NUYENS. Deze Bibliotheek stelt zich ten doel, goede en degelijke lectuur onder het Katholieke Nederlandsche Volk te verspreiden. Met de meeste nauwgezetheid wordt ervoor gezorgd, dat slechts zulke werken worden opgenomen, die hart en geest kunnen veredelen, war-en godsdienstzin bevorderen en tot edele gevoelens opwekken. Daarom wordt met zorg vermeden al wat roman is, omdat de Roman door de verbeelding te veel te prikkelen en een ongeregelde en hartstochtelijke lust tot lezen op te wekken, vooral voor jeugdige personen nadeelig is. De Katholieke Bibliotheek »Keus en Keur-” wordt Kerkelijk goedgekeurd en kan gerust aan een ieder ter lezing worden gegeven. Jaarlijks verschijnen Twaalf Afleveringen, te samen 1000 bladz’ydeii druks bevattende, voor den prijs van .ƒ2.50 per jaar Met Januari 1878 begint de Negende Jaargang. G. ROGMANS, Cliir. Deiitiste, Keizersgracht bij de Spiegelstraat, 554. Bekroond met Medailles op de Wereldtentoon- stelling te Weenen 1873, EN OP DE Tentoonstelling van Nederlandsche Nijverheid te Arnhem, 1868. CONSULTEN op de Woi'kdaseii van O 10l luie. J. H. VAN SÏADEN, 193 Kalverstraat, |QQ ■ tussclieii Olieslagers- en St. Jorissteeg, te AMSTERDAM. IN TABAK EN SIGAREN Specialité van Fraiische en Turksche TABAIi en van CIGARETÏEN. Echte HAVAIMA SIGAREN van / , /’SO.—/ 100.— en honger. Men gelieve vooral op het Nr. te tetten. Boekhandel Wed. J. R. VAN ROSSUM te Utrecht. Verschenen en alom Ie bekomen: DE VIJFDE DRUK VAN RIJM EN ZANG. GEDICHTEN VAN B. Wil MEÜRS. Prijs 60 Cents. TWEE EN TEEETIfi lIEIÖDIEEN, met Piano-begeleiding, BEHOORENDE BIJ RUM EN ZANG Prijs /l.—. MEI OF BLOEIMAAND heeft 31 dagen EN IS TOEGEWIJD AAN DE H. MAAGD EN MOEDER GODS MARIA. 1 Woensdag. HH. Philippus en Jacobus, Apostelen, Dag van Devotie. 2 Donderdag. H. Athanasius, Bisschep, Belijder en Leeraar, -[- 373. 3 Vrijdag. H. Kruisvinding, 326. Dag van Devotie. 4 Zaterdag. H. Monica, Weduwe, moeder van den H. Augustinus, + 373. 5 ZONDAG. Misericordia. 2* Zondag na Paschen en eerste der maand. Evangelie: De goede herder. Joan. X: 11—16. 6 Maandag. H. Joannes voor de latijnsche poort, -}- 95. H. IsiDORUS. 7 Dinsdag. H. Stanislaus, Bisschep en Martelaar. 8 Woensdag. Verschijning van den H. Aartsengel Mi- CHAËL. H. Julia. 9 Donderdag. H. Gangulpiius, Martelaar, -j- 760. 10 Vrijdag. De overblijfselen van den H. Bavo, uit Gent naar Haarlem overgebracht, 1500. 11 Zaterdag. H. Gregorius van Nazianze, Aarts-Bisschop en Kerkleeraar, 389. 12 ZONDAG. JuBiLATE. 3' Zondag na Paschen en EERSTE der ZES ZouDAGEN ter eere van den H. Aloysius van Gonzaga. Beschermfeest van den H. Jozef. Evangelie: Een weinig tijds en gij zult mij niet zien, Joan. XVI: 16—22. 13 Maandag. H. Antoninus, Bisschep en Belijder, t 1495. 14 Dinsdag. H. Bonifacius, Mart. + 307. 15 Woensdag. H. Fidelis van Sigmaringen, Mart. 16 Donderdag. H..ToANNEsNEPOMUNCENUS,Mart.-i-1383. 17 Vrijdag. H Paschalis Baylon , Belijder, •]-1592. 18 Zaterdag. H. Venantius, Martelaar, f 250. 19 ZONDAG. Cantate. 4' Zondag na Paschen en tweede der Zes Zondagen van den H. Aloysius van Gonzaga. Evangelie: De trooster wordt heloofd. Joan. XVI: 5—14. 20 Maandag. H. Bernardinus van Siënal, Bel. f 1444. 21 Dinsdag. H. Felix van Gantaliciën, Belijder. ü.» J. 7 -j 22 Woensdag. H. Übalbus, Bisschop en Belijder -}-116(3. 23 Donderdag. Z. Petrus Ganisius , Belijder, geboortig van Nijmegen; gedoopt den 8“ Mei 1521; wordt Jezuïet den 8” Mei 1543; legt de groote belofte voor altijd af in 1545; sterft te Friburg den 21 Dec. 1597. Zijn feest wordt gevierd op 27 April. 24 Vrijdag. O. L. V. Hulp der Christenen. 25 Zaterdag. H. Gregorius VII, Paus. H. Urbanus , Paus. 26 ZONDAG. Vocem. 5' Zondag na Paschen en derde der Zes Zondagen ter eere van den H. Aloysius van Gonzaga. Evangelie: Vraagt en gij zult verkrijgen. Joan. XVI: 23—30. 27 Maandag. Kruisdag. Op de drie kruisdagen: vasten tot den middag en den geheelen dag onthouding van vleeschspijzen. H Maria Magdalena van Pazzis , Maagd. Evangelie op de Kruisdagen: Vraagt zoekt en klopt en gij verkrijgt. 28 Dinsdag. Kruisdag. H. Petrus, Mart. -}■ 1252. 29 Woesdag. Kruisdag. 30 Donderdag. Hemelvaartsdag. Te vieren als Zondag. Evangelie: Jezus klimt ten Hemel op. Mare. XVI: 14—20. 31 Vrijdag. H. Angela van Mekicis, Maagd. Bij Wed. .J R. VAN ROSSÜM te Uleecht is veeselieneii en alom te bekomen: PEPERMUNTJES Honderd Dichtjes VAN B. VAN MEURS Prijs: 35 Cents. Wed. J. R. VAN ROSSUM te Utrecht heeft uitgegeven en alom ver krijgbaar gesteld: BE ÏROOLIJIHEIB EN HET LACHEN. dOQï i» ?41 lIÏÏIS, Tweede Druk. Prijs ƒ0.40. DE NEUS BESCHOUWD OP HET GEBIED DER PHYSIOLOGIE, AESTHETICA EN PHYSIONOMIE. Ï,Bïi.ng doos ?4I llïïlS, Derde vermeerderde uitgave. Prijs ƒ0.40. LEZINGEN VAN 8. ™ lIÜES. 1. De Vroolijktieid en liet Laclien-2. De Neus. B. Het Niezen. Prgs ƒ0.70. JUNI OF ZOMERMAAND heeft 30 dagen EN IS TOEGEWUD AAN HET H. HART VAN JESUS. 1 Zaterdag. Oktaaf van Hemelvaartsdag. 2 ZONDAG. Eerste Zondag der maand ,6' na Paschen en vierde der Zes Zondagen ter eere van den H. Aloysius van Gonzaga. Evangelie: Komst van den H. Geest. Joan. XV: 26—27 en XVI: I—4. 3 Maandag. H. Clotildis. 4 Dinsdag. H. Franciscus Caracciolo, Belijder. 5 Woensdag. In het Aartsbisdom HH. Bonifacius EN Gezellen , Apostel van Duitschland en Nederland, Martelaren. 6 Donderdag. H. Claudius. 7 Vrijdag. H. Norbertus, Bisschep en Belijder. 8 Zaterdag. Vigilie. Vastendag, 9 ZONDAG. Pinkster. Vude der Zes Zondagen ter eere van den H. Aloysius van Gonzag.a. Evangelie: De Trooster zal u alle waarheid leeren. Joan. XIV: 23—31. 10 Maandag. 2' Pinksterdag, te vieren als Zondag. In het Bisdom Roermond: Dag van Devotie. Evangelie: Gods lief de in het zendenvan zijn Zoon. Joon. III: 16—21. 11 Dinsdag. 3' Pinksterdag. Dag van Devotie. 12 Woensdag. Quatertemper. Vastendag. 13 Donderdag. Octaaf van Pinkster. n* ~ 14 Vrijdag. Quatertemper. Vastendag. 15 Zaterdag. Quatertemper. Vastendag. 16 ZONDAG. H. Drievuldigheid. 1® Zondag na Pinkster en laatste der Zes Zondagen ter eere van den H. Aloysius VAN Gonzaga. Evangelie: Gaat en leert alle volken. Matlh. XXVIII’ 18—20. 17 Maandag. H. Barnabas, Apostel. Patroon van Haastrecht. 18 Dinsdag. H. Odulphus, Belijder. Patroon van Assendelft en Wijk aan Zee. 19 Woensdag. H. Juliana, Maagd, 1340. 20 Donderdag. H- Sakramentsdag, te vieren als Zondag. In het Bisdom Roermond: Dag van Devotie. Evangelie: Mijn vleesch is waarlijk spijs. Joan. VI: 55—59. 21 Vrijdag. H. Aloysius van Gonzaga, Belijder der Sociëteit van .Tesus, Patroon der jeugd. 22 Zaterdag. H. Paulinus, Bisschop en Belijder. 23 ZONDAG. 2' Zondag na Pinkster. Evangelie: De gasten verschoonen zich ten feestdiscli te komen. Luc. XIV: 16—24. Na de Hoogmis TeDeum, ter herinnering aan den slag te WaterlOQ. 24 Maandag. Geboortedag van den H. Joannes den Dooper. Patroon van Schiedam, Gouda, enz. 25 Dinsdag. H. Adelbertus, Belijder, Geloofspreker in Kennemerland, -j- 740. Patroon van Egmond. 26 Woensdag. HH. Joannes en Pauj.us, Martelaren, f 362. 27 Donderdag. Oktaafdag van H. Sakramentsdag. 28 Vrijdag. Vigilie. Vastendag. Fee,stdag van het H. Hart van Jesus. 29 Zaterdag. HH. Petrus en Paulus, Apostelen. Te vieren als Zondag. In het Bisdom Roermond: Dag van Devotie. Evangelie: Petrus de steenrots. Matth. XVI: 13—19. 30 ZONDAG. 3'Zondag na Pinkster. Evangelie; Het verloren schaap en de verloren drachma. Luc. XV: I—lo. WlOili illTli-HIIZUII VAN DE F'irma J. MEN & ZOON De Firma der bovenstaande Kationaie Militie-Verzekering heeft bij deze de eer aan belanghebbenden ter algemeene kennis te brengen: Dat zij zich even als vorige jaren blijft belasten met het stellen van Plaatsvervangers en i\nininerverwisselaars door het geheele Rijk, en zij het haar geschonken vertrouwen zal trachten waardig te blijven. J ’ J unaargescnon Dat zij ten allen tijde de belangen harer deelnemers waarborgt: r? «voor PlaatsvervanKei-s ingev. de art. 49 en 50 der Wet, dat is met. garantie vZ voor den opvolgenden Broeder of Broeders, en b voor Xuninierverwissclaari iniev" .1. w"erv.'„"»?9 De belanghebbenden worden aan het nut eener vroegtiidigc verbiiiteiiiii« herinnerd, waartoe grelegenheid bestaat aan het liootVlkantom- te Utreeht VlJu! tensche weg, L. IV«. 23 alvvaar tevens op franco aanvrage Reglementen ter inza“ê zgn te bekomen, waai van ieder belanghebbende wordt uitgenoodigd kennis te nemen. J. 111:11 XOOM. 16 Dinsdag. O. L. V. van den berg Carrnel; feest van het Scapulier. 17 Woensdag. H. Alexius, Belijder, f vijfde eeuw. 18 Dondenlag. H. Fredericus, Bisschep van Utreclit en Martelaar, f 830. 19 Vrijdag. H. Vincentius van P.aulo, Belijder, -J- 1660. T> V I 20 Zaterdag. H. Hieronymus Belijder, Patroon der Weezen, f 1637. .. . rr 1 T-T Taammi/w 21 ZONDAG. 6« Zondag na ll. Guaebertus, Abt, f (Hldeis 12 dezer). Evangelie: Vermmigvuldignig der hrooden. Mare. \ III: 1 9- m. K lï . T5/iOi^Vi£»T'rYihoillofP 22 Maandag. H. Maria Magdalena , Beschermlieii.ge van de Boetvaardige Zondaars. Pa' trones te Goes, Wormer, ’t Kalf en Maasland. T“\ • _l. A 1 Vl+l <“* n.» ‘>3 Dinsdag. H. Apollinaris , Bisschep en Martelaar, 24 Woensdag. H. Camileus de Lellis Bel., ,10^ Donderdag. H. Jacobus, Apostel. Dag van Bevotie. Patroon te’s-Hage, Akersloot, Spaarn* woude, Vlissingen, Tuitjenhorn, Schipluiden en Kethel. ‘)6 Vrijdag. H. Anna, Moeder der H. Maagd. r_ „ -1“ u i0r.0..ï-TT TNns. Priester en Belader, 27 Zaterdag. H. MARCELLiNUb, f achtste eeuw. (16 dezer.) H. 1 antai.EON, Martelaar, f 603. » ZOND4G. 29 Maandag. H. Martha. Maagd. HH. Felix, Sim-PLicius en andere Martelaren. 30 H. Henricus , Keizer en Belijden (Klders .tU Uin.aac dezer.) HH. Abdon en Bennen, Martelaren, f 250. -r » ».T T K Kolnnpr PTI 31 Woensdag. H, Ignatius van Loyola, üeiijaer VYoens g Stichter der Sociëteit van Jesus, f 1556. TEEm. &. S. MÏSI, Leliegracht SS, fflerselbgij ertheilt an Damen und Herren jeden Altars und Standes gründlichen und leichtfasslichen Unterricht in deutscher Sprache, Conversation, Literatur und kaufmünnischen Correspondenz, und empfiehll sicii Herren Verlegern zum Uebersetzen in’s Holiandische oder Deutsche von wissenschaftlicken und belletristischen Werken. Bei'iclit aan Wiiikelieps. KERR’S -MACHINE-GAREN, in alle nummers en kleuren voorhanden. Op nieuw ontvangen het merk N. M. T. extra prima qualiteit, 6 draads, in het Magazijn: Singel 293, hoek Schootsteenyegei'S’steag te AMSTERDAM. W. GRELINGER. ; Agent van de Zeepfabriek: »!Set Anker” pm Gebr’ DOBBELMAN te Nijmegen. □TJitelüfci I zijn de Monsters te bezichtigen. D. & P. KIEVITS, COMMISSIOWNAIRS-EXPEDITEURS, AMSTEL, 20-22, AMSTERDAM. Agenten der geregelde Stoomvaart naar: ANTWERPEN, den 5”, 10®, 15”, 20”, 25" en 30" van elke maand. ROTTERDAM , alle werkdagen, ’s avonds ten 8 ure. LEEUWARDEN, FRANEKER. HARDINGEN, V Dinsdagmiddag ten 4 ure. ) ’S'HERTOGENBOSCH, Maandag en Donderdag, ’s avonds ten 8 ure. VLAARDINGEN, SCHIEDAM, j Maandag, Woensdag en Vrijdag, s avonds ten b ure. AUGUSTUS OF OOGSTMAAND heeft 31 dagen EN IS toegewijd AAN HET ONBEVLEKT HART VAN MARIA. 1 Donderdag. Petrus’ Banden, Volle Aflaat wegens het Broederschap van den St.-Pieters-Penning. 2 Vrijdag. H. Alphonsus Maria de Liauoßi, Bisschep, Belijder en Leeraar, -j- 1787. Insteller van de Congregatie van den Allerheiligste Verlosser. Aflaat van PoRTiuNCULA in de Kerken der Paters Franciscanen. 3 Zaterdag. Vinding van het lichaam van den H. Stephanus. 4 ZONDAG. Eerste Zondag der maand en 8" na Pinkster. H. Dominicus, Belijder en Stichter der Predikheeren-orde, 1221, Patroon te Haarlem en te Amsterdam. Evangelie: De onrechtvaardige rentmeester. Lucas XVI: I—9. 5 Maandag. O. L. Vrouw ter Sneeuw. 6 Dinsdag. Gedaanteverandering des Heeren. Titel van de Kapel van het Seminarie te Warmond. 7 Woensdag. H. Gajetanüs van Thiena, Belüder 1574. 8 Donderdag. H. Syriacus en Gezellen, Martelaars, 303. Patroon te Hoorn. 9 Vrijdag. H. Rümanus, Martelaar. 10 Zaterdag. H. Laurentius, Diaken en Martelaar, 258. Dag van Devotie Patroon van Rotterdam en te Alkmaar Voor Rotterdam te vieren als Zondag. 11 ZONDAG. 9“ Zondag na Pinkster. Evangelie: Jeaus weent over Jerusülem. Lucas XIX: 41—47. 12 Maandag. H. Clara, Maagd. 13 Dinsdag. H. Cassianus, Martelaar. Patroon der Onderwijzers. 14 Woensdag. Vigilie. Vastendag. 15 Donderdag. Maria Hemelvaart. Te vieren als Zondag- Evangelie: Martha en Maria, Lucas X: 38—42. 16 Vrijdag. H. Rociius, Belijder. Patroon tegen . pestziekte. 17 Zaterdag. Oktaafdag van den H. Laurentius. 18 ZONDAG. 10' Zondag na Pinkster. Evangelie: Het gebed van den Fariseër enden Tollenaar. Lucas XVIII: 9—14. 19 Maandag. H. Lunovicus Tolosanus, Belijder. 20 Dinsdag. H. Bernardus , Abt en Leeraar. Patroon te Amsterdam. 21 Woensdag. H. Joanna Francisca, weduwe,-[■ 1641. 22 Donderdag. Oktaafdag van Maria-Hemelvaart. 23 Vrijdag. H. Philippus Benitius, Belijder. 24 Zaterdag. H. Bartiiolomeus , Apostel. Dag van Devotie. Patroon te Poeldijk, Voorhout, Nootdorp en Schoonhoven. 25 ZONDAG. 11' Zondag na Pinkster. Evangelie; De doofstomme wordt genezen. Marcus VII: 31—37. 26 Maandag. H. Sa.muel. 27 Dinsdag. 11. .TosepiiCalasanctxus, Belijder,-{-1648. 28 Woensdag. H. Augustinus , Bis&chop, Belijder, Leeraar en Stichter eener H. Kloosterorde , 430. Patroon te Buitenveldert. 29 Donderdag. Onthoofding van den H. Joannes den Dooper. Patroon te Soeterwoude en Moordrecht. 30 Viijdag. H. Rosa van Lima uit Zuid-Amerika, Maagd, •(- 1617. * 31 Zaterdag. H. Raymundus Nonnatus , Bel. -]-1240. COEDKOOPSÏ DA6SÜD VAN NEDERIANO! DE iIDERLIIEPi. NIJMEESCH DAGBLAD. 80® Jaargang. 80® Jaai'gang. Is het eenigst Katholiek orgaan, dat dagelyks in GELDERLAND, N. O. NOORD-BRABANT en N. LIMBURG verschijnt en door zijn zeer groot getal lezers in die .streken het best geschikt tot ADVERTEERES. Het toenemende getal ABONNE’S stelde de uitgevers in staat den Abonnementsprijs te verlagen tot ƒ 2 per Kwartaal. Alle Postdirecteuren, Boekhandelaren, Brievengaarders enz., benevens de uitgevers LAIVGEIMDAM & C". te Nijmegen nemen Abonnementen en Advertentiën voor genoemde Courant aan. ABSOLUUT METAAL VRIJ MINER AAL-WATER De Amsterdamsche Mineraalwater-Fabriek van G. VAN DOORNUM & Co. levert een in smaak en zuiver koolzuurgehalte onovertrefbaar fabrikaat, hetwelk door de geheel bijzondere en nieuwe wijze van bereiding volkomen gewaarborgd is tegen elke metaalverontreiniging. Cx. VAN DOORNUM & C°., Bloemgracht, 3B Amsterdam. SEPTEMBER OP HERFSTMAAND heeft 30 dagen EN IS TOEGEWIjp AAN DE HH. ENGELBEWAARDERS. 1 ZONDAG. Eerste zondag der maand en 12“ na Pinkster. Feest der HH. Engelbewaarders. Evangelie: De barmhartige Samaritaan. Lucas X : 23—37. 2 Maandag. H. Stephanus, Koning van Hongarije, Belijder, -j- 1038. 3 Dinsdag. 11. Joachim , vader der H. Maagd. 4 Woensdag. 11. Rosa van Viterbo, Maagd, f 1261. 5 Donderdag. 11. Laurentius Justinianus, Bisschep en Belijder, -j- 1455. 6 Vrijdag. 11. Rosalia, Maagd, f 1160. 7 Zaterdag. H. Regina, Maagd en Martelares, Q rr, -1... _ r TT 8 ZONDAG. 13' Zondag na Pinkster. O. L. Vrouw Geboorte. Evangelie: Jesus geneest tien melaatschen. Lucas XVII: 11—19. 9 Maandag. Zal. Petrus Claver, Belijder der Sociëteit van Jesus. vcvii 10 Dinsdag. H. Nicolaas van Tolentijn, Belijder, 1308. Patroon tegen de veeziekte. 11 Woensdag. HH. Photus en Hyacinthus, Martelaren , 257. 12 Donderdag. H. Guino, Belijder. 13 Vrijdag. H. Maternus, Bisschep van Trier. 14 Zaterdag. Kruisverheffing. "15 ZONDAG. 14' Zondag na Pinkster. Naamfeest der H. Maagd. Volle aflaat voor die gebiecht en gecommuniceerd hebbende, in de Hoogmis tegenwoordig zijn, toevoegelijk aan de zielen in het Vagevuur. Evangelie: Niemand kan tivee Heeren dienen. Matth. VI: 24—3.3. 16 Maandag. H. Cornelius , Paus, en H. Gyprianus. Bisschop, Martelaren. . _ _ – T , . , . Y -_i JTLT TTt. IVT 17 Dinsdag. Indrukking der wonden van den H. Franciscus. 18 Woensdag. Quatertemper. Vastendag. 19 Donderdag. HH. Januarius, Bisschop, en Gezellen. Martelaren. 20 Vrijdag. Quatertemper. Vastendag. _ – _ " ® TT- 1 fT AJ » mtnTT IT’TTC. 21 Zaterdag. Quatertemper. Fastendajf. H.MATTiiiEus Apostel en Evangelist. Dag van Devotie. IN',. rr 1 Pi.»»T.r..rsnpii-iTk TVrt / l-k«TÖTI 22 ZONDAG. 15' Zondag na Pinkster. De Zeven Smarten der H. Maagd. Evangelie; De jongeling van Ndini. Lucas VII; 11—16. 1 TT T TV.-. rv*.. IVTr» OO Y» 23 Maandag. H. Ltnus, Paus en Martelaar, f /b. _ _ _ . – T TT – J. J ril^^TTrtT* 24 Dinsdag. O. L. Vrouw ten vrykoop der slaven. Woensdag. H. Thomas van Yillanova, Bisschop en Belijder (van den 18“). .> .1 TT T 1~1 26 Donderdag. H. Lambertus, Bisschop en Martelaar (van den 17”). HH. en Jus-TiN.A, Martelaars. 27 Vriidair. HH. Cosmas en Damxanus , Martelaars, f 303. 28 Zaterdag. H. VVenceslaus, Martelaar, f 938. 29 ZONDAG. 16' Zondag na Pinkster. H. Michaël, Aartsengel. Evangelie; Is het geoorloofd op den Sabbat te genezen ? Lucas XIV: I—ll. ;iO Maandag. H. Hierontmus, Belijder en Leeraar, f 420. Patroon te Wognum. Wat baat het ons te noemen naar den Heer Zco wij niet leven naar zijn leer. A. H. MATTHESIUS AMSflliAl. STEENHOUWERIJ, FABRIEK en JIABAZIJ.V van MARIIEHEiV SCIIOORSTEEMI4SITELS, MARMERPLATEN EN VLOERTEGELS, Ciroote voorraat! in cenvomlige cn islerliik Vtewcrkte Modellen. KIRK- en A|;TA4EWIBKIIf, GRAF-MÖNÜMENTEN en ZEMEN. TEEREMMEI en MODELLEN in NATERA, eiken dag aan de Fabriek te bezichtigen. Adres: Buitensingel, tusschen de Leidsehe- en Raambarrière, 108“. Desverkiezende, kan men zich ook vervoegen, om werkzaamheden op te geven, aan de Werk- en Bergplaats buiten de Willeinspoort, nabij het Hollandsch Spoor, even op den Haarlemmerweg op het pad, toe gang gevende tot het Westelijk-Entrepót, waar tevens eene groote sorteering Escaucynsche-, Fransche- en Engelsche een voorradig is. EDDARD LOTKIE s-eosch De ondergeteekende levert onderstaande zuivere en onversnedene BORDEAUXWIJXEX aan uiterst billijke prijzen, waartoe hij in staat is gesteld door zijne inkoopen op het land zelf. Men gelieve vooraf proeven te ontbieden, waarvoor twee halve uesschen van elke soort gratis worden toegezonden , opdat men deze met de zending kan vergelijken. Bordeaux . . . 14" per Anker van 45 fl. /28.-, per Fust van 280 n ƒ155.—. Medoc )> » » 7> » » 30.—, )) )) )) )) » »165,—, id. Sup'. . )) » » 32.—, )) » » »175,—, St. Estèphe. . » » » 34.—, » )) » y> D 185,—, St. Eiuilioii. . » » » )) )) » 35.—, » )) )) » )> »195,—, Margeaux. . . » » » )) )) » » 36.—, )) » » 3) » 200,—, St. Julieii. . . )) » )) » )) » » 36.—, » » y> )) » 200.—, La roze Ludoii » )) )) )) y> )) » 46.—, )) )) » » » 255,—, Voor/5.— extra wordt de Wijn afgetapt en met de overllesschen toegezonden, mits men de ledige Uesschen zoo spoedig mogelijk terug zende. Alle zendingen geschieden franco Amsterdam of Rotterdam wal. Plaatsen in direct verkeer met ’s-Bosch, allen ook franco wal of Station. Deze aanbieding geschiedt geheel zonder verbintenis. ËDLARD LÜTK.IE Cziv. IMB, Men gelieve op naam en voornaam te letten. OKTOBER OF WIJNMAAND heeft 31 dagen EN IS TOEGEWIJD AAN DE VEREERING VAN DEN ROZENKRANS. 1 Dinsdag. H. Bavo, Belijder. -[-657. Hoofdpatroon der stad Haarlem en der plaatsen in het Bisdom, die geen Patroon hebben. 2 Woensdag, H. Remigius, Bisschep en Belijder,-j-533, (Elders den 1“ dezer). 3 Donderdag. H. Georgius , Mart. f 303. (23 April.) 4 Vrijdag. H. Franciscus van Assisië, Belijder en Stichter van de orde der Minderbroeders, -j- 1226. 5 Zaterdag. HH. Oletus en Marcellinus, Martelaars. (26 April.) n A TTI ..r > » •vT-t-v /%« 4 6 ZONDAG. Eerste zondag der maand en 17' na Pinkster. Feest van den H. Rozenkrans Evangelie: Het grootste gebod, der wet dat der liefde. Matth. XXII: 35—46. T TT TT n TT ... 11! J |.. 4.W Ie rt v> 7 Maandag. H. Bruno , Belijder en Stichter der Karthuisers, -}- 1101. 8 Dinsdag. H. Brigitta, Weduwe, f 1373. 9 Woensdag. HH. Dionystus en Gezellen, Martelaars. Patroon te Heer-Hugowaard. /IA J XJ Tr-r» A-viriTO nTTO trAM Rauata RplhHpt* 10 Donderdag. H. Franciscus van Borgia, Belijder van de Sociëteit van Jesus. 11 Vrijdag. H. Ludovicus Bertrandus, Belijder, t 1580. 12 Zaterdag. H. Wilfridus, Bisschep en Belijder, Apostel van Friesland, -{- 709. 13 ZONDAG. 18“ Zondag na Pinkster. Evangelie: De lamme wordt genezen. Matth. IX; I—B. 14 Maandag. H. Cauxtus , Paus en Martelaar, f 222, 15 Dinsdag. H. Teresia, Maagd en Stichteres van de orde der Ongeschoeide Carmelieten, f 1582. 16 Woensdag. HH. Nereus, Achjlleus, enz. Martelaars (12 Mei.) 17 Donderdag. H. Hedvvigis, Hertogin van Polen, Weduwe, 1243. 18 Vrijdag. H. Lucas, Evangelisten Martelaar. Patroon te Hem en Venhuizen. 49 Zaterdag. H. Petrus van Alcantara, Belijder, t 1573. 20 ZONDAG. 19“ Zondag na Pinkster. Evangelie: De man zonder hruiloftskleed, Matth. XXII: I—l7. 21 Maandag. HH. Ursula en Gezellinnen, Maagden en Martelaressen, + vijfde eeuw. nr» TI /AC\ T. ir^ 22 Din.sdag. H. Margareta, Wed. (10 Juni). Koningin. 23 Woensdag. H. Leo , Paus en Belijder. (28 Juni.) 24 Donderdag. H. Raph.aël, Aartsengel 25 Vrijdag. H. Nazarius , Celsus en anderen, Mart. (28 Juli.) 26 Zaterdag. H. Gregorius , Bisschop en Belijder. (25 Augustus.) 27 ZONDAG. 20® Zondag na Pinkster. Evangelie: De zoon van den Koninklijke hoveling genezen. Joan. IV: 46—54. 28 Maandag. HH. Simon en ,Tijdas, Apostelen. Dag van Devotie, 129 Dinsdag. H. Quintinus. 30 Woensdag. H. Lucanus. Z. Alpiignsus Rodüiguez, Belijder der Sociëteit van .lesus. 31 Donderdag. Vigilie. Vastendag voor Allerheiligen. H. WoLFGANGUS, Bisschop en Belijder. PEGK & G°. 74 Nienwendijk, Amstefdam. Belasten zich voortdurend met de levering en plaatsing van aanleg voor Water-, Gas- en Sioomleiding, Badinrichtingen, volgens het beste systeem, zoodat men verscheidene warme baden na elkander verkrygen kan, Watercloceis of reukelooze Privaattoestellen, Porceleinen Waschbakken, aimospherische of Luchtdruk schellen. Spreekbuizen, Horlonpijpwellen ter bekoming van Drinkwater, voor serres, Bierseheyikmachines met luchtdruk etc. etc. Him Magazijn is altijd rnim voorzien van artikelen voor het bouwvak, Machinekamerbenoodigdheden, Engelsche Water-Jilters, Gomelastiek Tochtband, Gaskachels, Gaskomforen, Pompen in de grootste verscheidenheid, Wi'ingmachines voor Kleerbleekers, gevlochten gegalvaniseerd IJ'zerdraad voor volières etc. etc. «n 6. I. flïlSï EGELANTIERSGRACHT BIJ DE PRINSENGRACHT 9, TE AMSTERDAM. 1. B. J. OSTHEiMER, YLEESCHHOUWER. WLTDE-LOMBARDSTEEG 3, TE AMSTERDAM. Hx a Jx TE RÏELE, BEIIAMER eü ROOPMA3I in BEMNOERSFOERMTÜREN, EARIĲÍGEAKKERIĲJ 3„ AMSTERDAM. B. J. WIJNGAARDEN, KAPPER, NIEUWE LELIESTRAAT!, 57, AEÊÊEÂGËAË NOVEMBER OF SLACHTMAAND heeft 30 dagen EN IS TOEGEWIJD AAN DE GEDACHTENIS DER OVERLEDENEN. 1 Vrijdag. Allerheiligen. Te vieren als Zondag. Evangelie: De acht Zaligheden. Matth. V: I—l2. A T-v .« 2 Zaterdag. Allerzielen. Dag van Devotie. 3 ZONDAG. Eerste Zondag der maand en 21» na Pinkster. H. Hubertus, Bisschep en Belijder, 727. Evangelie: De onmeedoogende knecht gestraft. Matth. XVIII: 23—35. 4 Maandag. H. Carolus BoRROM.t;us, Bisschep en Belyder, 1584. 5 Dinsdag. H. Zacharias. 6 Woensdag. H. Florus. 7 Donderdag. H. Willibrordus, Apostel van Nederland, eerste Bisschep van Utrecht. Patroon van het Aartsbisdom van Utrecht en het Bisdom van Haarlem. Verplichting om Mis te hooren in het Bisdom Haarlem. In het Aartsbisdom van Utrecht wordt de plechtige viering van het feest op den eerstvolgenden Zondag geplaatst. Te Bakel te vieren als Zondag. 8 Vrijdag. H. Godefridus. 9 Zaterdag. Kerkwijding van de Basiliek des Verlossers in Rome. 10 ZONDAG. 22' Zondag na Pinkster. Evangelie Geeft den Keizer wat des Keizers en aan God wat Godes is. Matth. XXII: 15—21. 11 Maandag. H. Martinus, Bisschep en Belijder, ■{• 400. Hoofdpatroon der stad Utrecht en der plaatsen in het Aartsbisdom, die geen eigen patroon hebben. Patroon te Voorburg, ’tVeld, Zwaag, Westwoude, Medemblik, Bovencarspel, Hillegom, Noorden en Oude-Schild. 12 Dinsdag. H. Lebuinus, Belijder, fB' eeuw. M -ÏTT 1 U 'Ti-rrx . TÏAllïylAM J- 4 ZAQ 13 Woensdag. H. Didacus, Belijder, f 1463. 14 Donderdag. Oktaafdag van den H. Willibrordus. 15 Vrijdag. H. Gertrudis, Maagd, f 1334. 16 Zaterdag. H. Martinus , Paus en Martelaar, f 655. 17 ZONDAG. 23' Zondag na Pinkster. Evangelie: De opwekking van Jdirus dochter. Matth. XI: 18—26. 18 Maandag. Kerkwijding van de Basilieken der HH. Apostelen Petrus en Paulus. 19 Dinsdag. H. Élisabeth, Weduwe, Dochter van den Koning van Hongarije, f 1231. 20 Woensdag. H. Felix van Valeis, Belijder, f 1212. 21 Donderdag. O. L. V. Opdracht in den Tempel. Onder dezen titel Patrones te Anna-Paulowna. 22 Vrijdag. H. Caecilia, Maagd en Martelares, f 230. Patrones der Koorzangers en Muzikanten. 23 Zaterdag. H. Clemens, Paus en Martelaar, f 100. 24 ZONDAG. 24' Zondag na Pinkster. Bescherinfeest der H. Maagd. Evangelie; Voorspelling van den dag des oordeels. Matth. XXIV; 15—35. 25 Maandag. H. Gatharina, Maagd en Martelares, f ¥ eeuw. Patrones te Brielle. 26 Dinsdag. H. Joannes van het Kruis, Belijder, f 1591. (24 dezer). 27 Woesdag. H. Andreas Avellinus, Belijder, f 1590. (10 dezer). X"V T-, 1 1 TX T» T y-. J »»* ..V ...J yl AM 1-Z fC* _ 28 Donderdag. H. Gregorius, de wonderdoender, Bisschep en Belijder, + 270. , TT r. . ORA 29 Vrijdag. H. Saturninus, Martelaar, 250. 30 Zaterdag. H. Andreas, Apostel. Dag van Devotie. â ĲBJLEÍËMAATE ‚y VOOR DE MIIITIE JE HOOF, g-evestig-d te ARNHEM. Bestuur: A. J. MOLLMANN, Hoofd-Directeur te Arnhem. W. J. THIJSSEN, Directeur voor de Provincie Gelderland, te Tiel. W. STUIJVER, Directeur voor de Provincie Limburg en Noordbrabant, te Roermond. C. A. B. BANTZINGER, Directeur voor de Provincie Zuid-Holland, te Gouda. Commissarissen van Toezicht; G. VAN GILS, Agent eener Levensverzekering-Maatschappij , te Oldenzaal. H. VAN GALEN, Koopman te Loenen a. d. Vecht. H. WARDENBURG, Koopman te Steenwijk. Tot het geven van nadere inlichtingen hebben zich bereid verklaart: Den Wel Ed. Heer A. F. C. VAN HASSELT, Notaris, Stationstraat te Arnhem. » » » G. W. ROES, Notaris, Velperplein te Arnhem. » y> y> M' D. NIJMAN, Notaris, Beukerstraat E. N“. 246, te Zutphen. ■» y> F. P. DE POORTER, Notaris en lid der Provinciale Staten van Over- ijssel, te Oldenzaal. Verder zijn de Kantoren der Maatschappij gevestigd: Voor de Provincie Gelderland : te ' Nijmegen bij den Hoofd-Agent, den Heer Th. HENRI POLMAN, Gommissionair, Ziekestraat; te Zalt-Bommel bij den Hoofd-Agent, den Heer J. J. VAN SCHAIGK, Zaakwaarnemer, Koningstraat, G, 426. te Driel bij Arnhem bij den Agent, den Heer A. BULTE, Planter; te Wageningen bij den Agent, den Heer F. VAN HEELSUM, Deurwaarder; te Eist bij den Agent, den Heer J. W. HENDRIKS, Stalhouder; te Eibergen bij den Agent, den Heer E. RIBBELS; te Hattetn bij den Agent, den Heer J. FIEGHTER; te Lochem bij den Agent, den Heer H. G. HOLTER- MAN, Mr. Schoenmaker; te Winsen bij den Agent, den Heer H. C. EGG, Landbouwer. Voor de Provincie Overijssel: te Oldenzaal bij den Hoofd-Agent, den Heer G. VAN GILS; te Steenwijk bij den Hoofd-Agent, den Heer H. WARDENBURG, Koopman; tititxt te Enschedé bij den Agent, den Heer J. H. BRINKERS, Kantoorbediende, Hengeloschestraat. Voor de Provincie Noord-Holla.nd : te Werverskoef bij den Hoofd-Agent, den Heer H. A. VAN DE WETERING, Logementhouder. Voor de Provincie Zuid-Holland : te Schoonhoven bij den Hoofd-Agent, den Heer O. B. VAN BAAREN, einde der Oude Haven. Voor de Provincie Limburg: te Sittard bij den Hoofd-Agent, den Heer C. A. te Weert bij den Agent, den Heer F. VAN BUUREN, Belanghebbenden worden herinnerd dat leze Maatschappij alle waarborgen geeft: 1“ voor nMtSrervaiiging, ingev. art. 61, 49 en 50, d. i. vrijstelling voor den Loteling en opvolgenden Uroeder of Broeders, en 2» voor Nuinmerverwisscling, m'gev. art. 65, in verhand met art. 116 en 117 der Wet op de Nationale Militie van 19 Augustus 1861 (Staatsblad No. 72). Tevens worden zy herinnerd aan het iiut vroegtijdige verbindtenis, en beleefd inzage te nemen van het Reglement der Maatschappij, hetwelk op franco aanvrage aan bovengenoemde Kantoren te bekomen is. DE DIRECTIE. Namens dezelve: A. J. IIOLiLiMAHM. Arnhem, October 1877. BOEKHANDEL EN SNELPERS-ROERDRÜKKERIJ EDUARD TAN WEES te Breda. Uitgever van DIPLOMA’S voor de Congregatiën der Heilige Familie en O. L. Vr. Onbevl. Ontvangen. HANDBOEKJES en GEZANGEN. MEDAILLES, met of zonder linten. REGISTERS, ABSENTIELIJSTEN, enz. enz. ïï'itgebpsïd!, M'agazijii, Tann ROZENKRiSEfI, KRUISJES, MEDtIES, ENZ. RELIGIEUZE BEELDEN in plastiek en gepolycliromeerd. wmmmmË Chromo met goud, Hollandsche gebeden ƒ 4. de IOÖ Lila » » » D t> 0.50 » » Van beide soorten ontvangt men 1100 voor 1000. GROOTE COLLECTIE KANTPRENTJES. Theologisclie, Liturgisclie, Ascetisclie en Klassieke "Werken. Bechtatreekêche eorregpondeutie met alle voorname uitgever» in het Buitenland, J. BELLM & C\, 114 NIEUWENDIJK, 114 AinSTERDAin. SPECIALITEIT IN MANTELS, CHALES, STOFFEN, EN ANDERE NOUVEAUTÉS. ElolMlliliMTlLS, NIEUWSTE MODELLEN. G-roote 'V©oi*i*aa 28 » Einde: » 1 » 53 Zonsverduisteringen. Op 1 Februari, eene ringvormige Zonsverduistering, hier te lande niet zichtbaar. Op 29 Juli, eene totale Zonsverduistering, zichtbaar in Noord-Amerika. Op den 6“ Mei is er overgang van Mercurius over de zonj Begin: ’s middags 3 uur 31 minuten. Einde: ’s avonds 11 » 6 » Boekhandel van G. BORG, Leliegracht tusschen de Keizers- en Prinsen* grachten, iM® 50 te Amsterdam. Voorhanden: Een uitgebreide sorteering Kerkboeken, van af de eenvoudigste tot de smaakvolste Banden, Rozenkransen met bijbehoorende Doppen en Étuis, Kant-, Bid- en Katechismnsprentjes, Platen, Kruisen, Medailles, Schapuliers, Devotieboekjes, enz. enz. Verder: Prentenboeken, Plak-, Vlecht-, Vouw-, Knip-, Mozaïk-. Gekleurde- en Zwarte-prenten, Plakprent-Jesen Boeken, Brandweer-, Kluchtig-, Atchin-, Schimmel-, Boerenschroom-, Ganzen- en anderen Spelen. Voorts een fraaie collectie Papeterie met en zonder Doozen, Notitieboekjes, Portefeuilles, Teeken- en Verfdoozen, Liniaals. Leien, Griften, Potlooden, Pennen en Inkt, Post-, Kast-, Schrijf-en gekleurde Papieren, Enveloppen in dif. soorten en formaten. Beleefdelyk beveelt hij zich aan tot het bezorgen van Holl., Fransche, Duitsche, Engelsche Boeken en T'ij dsclirzften, het plaatsen van vertentiën in alle binnen- en buitenlandsche Dagen Weekbladen, het Binden van Boeken en leveren van Boek- en Steendrukwerk. Ijeliegracht 50. lieliegracht 50. EIVGmOS I>ETA.IE. DAMES ZOMER-, WINTER- EN BEGEMANTELS. I. O, IOOfIBOOI BIBBQEII, Heerengracht over de Wolvenstraat 305. AMSTERDAM. KÜNENKLÏJKE ZEEP- m EAE DE COLOGNE FABRIEK Parfumerie- Extraits. A- SAVALLE, Voorburg. EAU DE VOORBURG. Keurigst Extrait voor Zakdoek, Bad en Waschtafel. Door zijn zuivere en uitmuntende hoedanigheid is dit reukwater sedert bijna veertig jaren in de beschaafde wereld aangewend als een hoofdvereischte bij het toilet. ZEEPEN in iedere qualiteit en prijzen. Grezondheidbevorderend. Ontoegankelyk voor Ongedierte, IcaïtiMiJke f abdek VAN STALEN SPRINGVEEREN-MATRASSEN. (Nieuw Systeem.) FRANCHIMONT & CO. TE AMSTERDAMx Deze STALEN MATBASSEN, naar een nieuw systeem sierlijk en deugdzaam vervaardigd, van dubbele Stalen cirkelveeren, reeds door vele geneesheeren aanbevolen, zijn door vaste maar zeer billijke prijzen onder het bereik van iedereen gesteld. Zij zijn in alle vormen en maten verkrijgbaar bij de Agenten der Fabriek. Betaling contant, vijf dagen na levering. Levering aan de Stations van Spoorwegen of Stoomschepen te Amsterdam, De prijzen zijn: ' voor cM. /-ai – in soort A. ; 1 breedte 7 5 ‘ en ;; 28, ~ ~ B. met verhooging van 1T cents voor Aen 35 cents voor B voor elke centimeter meerdere groote. Voor Stalen Matrassen beneden deze maat gelieve men prijs-opgave aan te vragen. Alle inlichtingen worden op franco aanvrage verstrekt door de if RONINRIIJKE NEDEELANDSCHE IABEIEK FRANCHIMONT & C“. AMSTERDAM. Sierlyli- ~~ Deugdzaam. Billijk in Pri,js. BEHANGSELPAPIER EN ZAALDECORATIE, bekroond op de Nationale Tentoonstelling 1866. C. H. SCMEIDER, hoek Leidschestraat en Prinsengracht, 79, te AISTERAM, recomiMamlecrt zfin vooralen van cle grootste Collectie der nieuwste Dessins tot de laagst moge-Itike prtJaeu. Franco levering door gansch Nederland. OLEOGRAPHIËN. X. P. L. MÏNNIIVGHOFP, Deveiitep. Landschappen, Genrestukken, Ecceiloino’s. Madonna’s en andere Religieuse onderwerpen van de grootste Meesters. Specialiteit van Kruiswegstatiën. Prijscouranten, zoomede van vergulde Lijsten, op franco aanvraag, gratis en franco. Geïllustreerde Catalogus verkrijgbaar tegen inzending van vijf blauwe postzegels. Voortreffelijke uitvoering lage prijzen. BEHANGSELPAPIEREN 3 TAPIJTEN) KARPETTEN) LOOPERS) ZEILEN) TAFELKLEEDEN) ENZ. ENZ. F. F. G. BAHÎELS. Hartenstraat, Lilj SO, Jlmsterdam. SPECIALITEIT in BEHANGSEL-PAPIEREN (Staalboeken zijn op aanvrage verkrijgbaar. HH. Behangers en Aannemers genieten rabat. m DE IVAGEDACHTEMS VAN Zijne Doorluchtige Hoogwaardigheid MONSEIGNEUR GERARDUS PETRUS WILMER, BISSCHOP VAN Haarlem, Assistent-Bisschop bij DEN PAUSELIJKEN TROON, RIDDER DER ORDE VAN DEN NeDERLANDSCHEN LeeUW EN KOMMANDEUR VAN DE EIKENKROON. Op den eersten dag van het pas ingetreden jaar verloor Haarlems diocees zijn beminden Kerkvoogd, Mgr. Gerardus Petrus Wilmer. Nog onder den eersten indruk van dit onberekenbaar verlies, wagen wy het de betuiging van diepgevoelden rouw uit te spreken en een woord van dankbare hulde aan de nagedachtenis van onzen Hoogwaardigen Herder te wijden. Nog levendig herinneren wij ons den apostolischen moed, waarmede hij, eenige maanden geleden, aan God het offer van zijn leven bracht en op plechtige wijze de HH. Sacramenten der stervenden ontving. Wèl mocht hij later zijn verloren gezondheid gedeeltelijk herwinnen; maar toch zijn levenskracht was gebroken en bijna elke dag herlevendigde in hem het bewustzijn, dat zijn stervensuur niet ver meer verwijderd was. Van daar dat ook elke dag hem als een ernstige voorbereiding gold voor den dood. Ofschoon de benauwdheden der ziekte hem kwelden, hem den ademtocht verzwaarden, bleef niettemin zijn heilige ijver voor den dienst des Heeren onverflauwd en torste hij tot den laatsten stond op zijn gebogen schouders nog den vollen last van het kerkelijk bestuur. Toen op zijn sterfdag de geestelijken der stad zich om den eerbiedwaardigen lijder verzamelden, hem bij den aanvang van het jaar hunnen heilgroet brachten, en den wensch uitten, dat zij voor het minst nog eenmaal den nieuwjaarsgroet aan hunnen Doorluchtigen Kerkvoogd mochten herhalen, rees de Bisschep van zijn stoel op, om in het bewustzijn van zijn zwakheid die zoete hoop te verijdelen en hen met een vaderlijk woord toe te spreken, dat hun als een afscheidsgroet, als een laatst vaarwel tegenklonk. Met innigheid bedankte hij de geestelijken, die zich de moeite hadden gegeven beurtelings des nachts aan zijn ziekbed te waken, als hadde hij het voorgevoel nu verder dien liefdedienst niet meer te behoeven. Op den avond van dien dag sloeg dan ook plotseling het uur, waarop God Zijn trouwen dienaar tot zich riep. Het H. Oliesel mocht hij nog onl>- vangen en reeds den 9“ December was hij, naar de voorschriften van het iJiSuaZa, in de bisschoppelijke kapel met de H. Teerspijze voorzien geworden. Thans staren wij met weemoed in het hart op het dierbaar overschot van den ontslapen herder, die, met de verheven eigenschappen van een waren Apostel versierd, ons niet slechts een wijze en krachtige Bestuurder, maar tegelijk een voorbeeld van priesterlijke deugd en een goedhartige Vader w'as. Want minzaamheid betoonde hij aan allen, die hem naderden. Als Prins van Christus’ Kerk deelde hij in haar bitter lijden en trachtte de liefde, die hem voor de beminde Bruid van Christus verteerde, in het gemoed zijner onderhoorige priesters telkens te vermeerderen. Van daar ook zijne belangstelling in allen, die alsslachtoftersder kerkvervolging zijn wijzen raad of vermogenden bijstand inriepen, mochten onlangs daarvan getuigen zyn, toen Mgr. Lachat, de bisschop van Bazel, dubbel eerbiedwaardig om zijn ballingschap, aan Haarlems bisschop een bezoek bracht, om daar te ondervinden hoe Monseigneur deelde in het naamloos leed der vervolgden en uit zijn overstelpt gemoed de taal van moed en opbeuring wist uit te spreken. Dominus pi'ovidehit’— löde HeGr zal zorgen was het wapendevies des Bisschops. In die spreuk ligt het getuigenis, dat Z. D. Hoogwaardigheid steeds op God zijn vertrouwen stelde. Daarom is hij niet beschaamd geworden. Haarlems Bisdom werd onder zgn beleid met rijke zegeningen overladen, en uit dankbaarheid daarvoor, bidden wij, dat die eigen wapenspreuk in den vollen zin des woords ook aan den Bisschop zelven, die haar voerde, moge voltrokken worden. Domims providehit ïde Heer zal zorgen”. Hy zal Zijn trouwen dienaar in eeuwigheid bonen! Wij laten hierbij als overzicht van de vele en verschillende werkzaamheden, waartoe Z. D. Hoogwaardigheid geroepen werd, de merkwaardigste datums van zijn arbeidzaam leven volgen. Nog vóór zijne priesterwijding, mde jaren IO.ZO, werd hij benoemd tot professor in de Rhetorica en Philosophie; te Keulen ontving hij d& H. Priesterwyding op den 8” September van het jaar 1824. Na vervolgens in Oktober 1825 assistent te zijn geweest te Cromvoort en te Heusden, werd hij den 80“ Januari 1826 tot kapelaan benoemd te Eindhoven. Vervolgens werd hem, den 10“ November 1829, te Herlaer de leerstoel der Theologie aangeboden, dien hij behield tot 12 September 1834, toen hij sekretaris werd van den Apostolischen Administrator van het Vicariaat ’s-Hertogenbosch. Op den 23“ Maart 1852 ontving hij zijne benoeming tot Pastoor te Boxtel en Deken van Oirschot. Later, op den 23° September 1856, werd hij deken van’s-Bosch en plebaan der Kathedraal. Op den 4“ Mei 1861 tot Bisschop van Haarlem benoemd, werd hij den 23° Juni van datzelfde jaar inde kapel van het Seminarie te Haaren geconsacreerd. Toen eindelijk de doorluchtige Kerkvoogd door God naar een beter leven werd opgeroepen, was hij zijn 77‘ levensjaar ingetreden. {Overgenomen uit »de Tijd”.) „DAS SCHWARZE BLAÏT”. Neues politisches Wochenblatt fiir’s iiaiize deutsche Volk. Erscheint vom 1 April ab unter der Redaction des Herrn Friedrich Nienkemper. Kupze iiiid klare, fassliehe iiml frische Belehrung über alle wichtigen politischen Ereignisse, mit besonderer Berücksichtigung der socialen Bewegung (Arbeiter-, Handwerker-, Agrarfrage & c.). lm unterhaltemlen Theile: Wochenplauderei, kleine Geschichten, Schilderungen aus den Parlamenten, dem Beiliner Leben &c. Eine kleine lustige Eeke für Scherz und Satire. ]\ur 75 Pfennige rierteljahrlich. Aufgeführt im 5. Nachtrage zur Zeitungspreisliste unter Nr. 3475 a. Probenummern am 16. und 23. Miirz. Gütige Beihilfe zur Verbreitung derselben sehr erwünscht. Für Golporteure, Agenten, Geschaftsinhaber &c., die sich mit dem Vertreib befassen, Provlslou. Berlin 0., Stralauerstrasse 25. GEIÌIIIANIA. Actiengeselkchaft für Verlag und Druckerei. EDM. EIRUND. B. pfaltzp:r ’S-HERTOOEMBOS€H. GEREEDSCHAPPEN EN FOÜRNITURES VOOR Horlogemakers, Coud- en Zilversmeden, Instrumenmakers enz. Importatie van Amerikaansclie Oliesteenen ZILVEREN CYLINDERS, ANKERS EN REMONTOIRS. HH. Winkeliers in GOUD en ZILVER worden attent gemaakt op zijne GRANATEN KRALEN ROND EN OLIJEVORMIG TOT iriTSRST BILLIJKE PRIJZEN. öeen beter adres Yoor Kunstscbrift en Penteekenwerk dan bij ANTONIË CALLIGRfIAPH VAN Z. K. H. PRINS HENDRIK DER NEDERLANDEN. Bekroond te Rome, Antwerpen, Amsterdam, Breda, Haarlem, Arnhem, Veendam, Baarn, door Z. K. H. Prins Frederik der Nederlanden en door ver- schillende Coj'poratiën. Naamlijsten, Regentenlijsten voor Gestichten, Diploma’s, Huwelijks-Souvenirs, FEuniliewapens enz. enz. enz. Grimburgwal, 7 te Amsterdam. 8 üe Werken van Pater ABRAHAM a SANCTA CLARA GOEDKOOPE UITGAVE Bij PETIT & C“., R. K. Boekhandelaars te Rijsenbui’g, is verschenen: NUTTIG MENGELMOES smakelijk gekruid en opgedisckt door P. ABR4HAM a CLARA in leven Hofprediker te Weenen. In nieuw Hollandseh overgebraclit en met kerkelijke goedkeuring voorzien. Een deel 8". formaat van 420 pag. fraai papier. Prijs ƒ1.60. De werken van P. Abraham a Sancta Claha hebben eene Europeesche vermaardheid, en wel inzonderheid het nuttig Mengelmoes. Dit merkwaardig boek is verdeeld in Vijftig Hoofdstukken, over verschillende onderwerpen, als: 1. Mijn doen moet blijken, 2. Dit is het middel niet, 3. Voor ingeworteld kwaad is weinig raad, 4. Uit een klein zaadje komt een groot kwaadje, 5. Het geld is de oorzaak van alle kwaad, 6. Ergernis is zonde, 7. Holla! zegt niet weer: De Duivel hale, enz. 8. De duivel is bang voor het kruis, 9. Weg fortuin, 10. Geheiligd zij uw naam, 11. O duivelsch papier, 12. Altijd te willen bidden is ook uiet goed, 13.Twisttusschen God en den duivel, 14. Die de kerken niet eert, enz. 15. Rozemond, mijn waarde schat! 16. Het getal twee is God aangenaam, 17. Lach! echo: Ach! 18. Een bun- deltje van schoone zaken om ’t zwaarste handwerk licht te maken. 19. Des duivels liefste spijs, 20. Wie daar? Een goede vriend, 21. Door lezen, genezen. 22. De Hoovaardige vernederd, 23. De slimme S. C. H., 24. De waarzeggende Echo, 25. Amen, Amen! is eene zeldzame waar, 26. De rijke bedelaar, 27. Voorbeelden die stichten zijn fakkels die lichten, 28. In hetzelfde gasthuis ziek te zijn, 29. God beware mij voor die oude Heks! 30. Een stoel van lindeboomenhout, 31. Die de voorste wil wezen, heeft het meeste te vreezen, 32. Goede werken helpen niet altijd in den hemel, 33. De geoorloofde heiden of waarzegger, 34. Het geestelijk kruidboek, 35. De mensch behoorde te zijn als de duivel, 36. Niet goed is zeer goed, 37. Een goede wil is God dikwijls zoo aangenaam als de daad zelf, 38. Een ootmoedig gebed, 39. Die zich vernedert zal verheven worden, 40. Wat moet men hooren? Hoe moet men hoeren? Wanneer moet rnen hooren? 41. Des duivels vermaak, 42. De gewoonte is eene tweede natuur, 43. Satans vogels, 44. De ezel als leermeester, 45. Gezegend of gevloekt, 46. De zon is het teeken des schutters, 47. Wonderlijke vinding, 48.0 hoe slecht is het daar, waar de bezem ontbreekt, 49. Onverantwoordelijke afwijking van hem tot haar, 50. De grootste schat zonder rijkdom. ln de nieuwe bewerking is zooveel mogelijk de oorspronkelijke tekst gevolgd en zijn vooral de eigenaardige dikwijls recht origineele uitdrukkingen behouden. Ter beoordeling eener spoedige expeditie worden aHe tiau ans gerichte aanvragen daetelijk en Sranvo elaor het geheele Hijk verisontten. PENSIONAAT VOOR K. K. JONGEHEEKEN TE IUVENSTEIN, bil MIJMEEEN. PROSPECTUS en INPOEMATIËN BIJ DEN DIEECTEUR T ie IEIiIGK. S* S. M © 3Ei ïi ïKf G, MAKELAAR. l!is|)e('t(M!i''Ageiit dei' OklenlMii'gei' Wĳîéìíhkîîlîlîgä äesâgllsârîtaﬁt (GLAS- EN BRAND-VERZEKERING.) Singel naast d@ Twentseke Bankvgfeenigiig. AMSTERDAM. AAN PIUS DEN IX\ op 21 Juni, 1876. Tu xs Pastor oviuir. Gij ïijt de herder van de lamm’ren, van de schapen: Dat ruischt uit Oost en West U tegen van alom. Vergeefs roept Lucifer zijn geestenheir te wapen; Gij toont uw blanken staf: en ’t heir staat mat en stom. Zij kunnen wel den muur van Rome nederstormen, Zij kunnen uw gezin, de Priesters uwer Kerk, Berooven van hun goed, en staat en wet hervormen. Opdat de Wet het kwaad, het onrecht stijve en sterk’: Zij kunnen uw falanx van Heilige Prelaten Verjagen van het volk, dat aan hun lippen hing. Verbannen wie ’thun lust uit hun regeeringskring, Verdrukken wie U mint, verheffen wie U haten.... Gij blijft de Vader, blijft der droeven hoop en ster: Gij blijft de Herder, Gij! ten spijt van Lucifer. Al hebben zij uw land, trots plechtige verbonden. Uw’ Koningsstaf ontrukt, al breken ze U hun eed, Al bleef geen onderpand, geen zegel, ongeschonden. Al zwichtte een Keizer zelf, die Apostoliesch heet,— Wat nood I wij deinzen niet! wij kroost der christen vaderen! Zij deinzen, ginder, niet, die, uit het Heidendom, 1) in de Pius-Vereeuiging van Amsterdam. Bij ’t kruis der martelaars het kostbaar bloed vergaderen, Dat zaad wordt uwer Kerk, die zich vernieuwt alom I Uw naam is in ons hart met vurig schrift geschreven. Dien rukt men uit dat hart niet dan met onzen dood. De dood ? Al komt de dood nog roepen wij, wat nood! D * ••-J J ■ ■ Wij die met U. bij God, in de eeuwigheid, herleven! Al zwichten Keizers ook uw kudde kent uw stem! Geen vorstenmacht verdelgt uw Rijk Jeruzalem! Gy zijt de herder van de lamm’ren, van de schapen; Profeetiesch heeft uw schild voor eeuwen ’t reeds ver- kond: Mastaïs Leeuw beheerscht de waereld in uw wapen, ') Beschermend gaat ge, o Leeuw, de trouwe schaapskooi rond. God dank! dat onze trouw beproefd wordt in dees dagen! God dank, dat gij het kaf komt scheiden van het graan. Wij groeyeh in den nood, wij juichen bij de slagen. Die ’t vuur der blanke trouw uit onze zielen slaan. God heeft die ziel verstaald, en echter eindloos teder O grijzaart, wien de kroon van zoo veel jaren ciert. Buigt hier ons hoofd, dat met uw kru's gedoopmerkt wierd, Zich, schreyend, voor uw hand en voor uw voeten neder. Gij, Leeuw van Juda, waakt. Wie zou ellendig zijn ' En vreezen, waar gij zalft en zegent, —aardsche pijn ? Gij zijt de Herder, Gij de Koning! Gij de Leeraar! Nooit voelden wij zoo diep, wat heilgeloof ons kroont; Nooit blonk er in de lucht, voor’t oog der trouwe heerschaar. Een kruis, dat ons zoo klaar den weg der waarheid toont: Gij spraakt der waarheid woord; Gij zaagt den boom der logen 1) Het Geslacht Mastaï waartoe de Paus behoort, voert in zijn wapen een Gouden Leeuw, staande op een gouden aardkloot, in een blaauw veld. Vol blaadren, en Gij hebt den weelgen stam gevloekt. Verdord staat hij in ’t véld; wie zoii nog twijflen mogen 1 De volheid van de leer werd door uw hand geboekt. Wees, Pius, wees gedankt, gezegend, en geprezen! O Yader, neem ons aan, en houd ons aan uw zij. Al komt uw groot gezin uw deugden niet nabij. Zij mogen schuldeloze of weêrgekeerde wezen! Gij zijt de herder, Gijl bid God, dat al uw kroost Als Gij ten Hemel ga —uw eigen leed ten troost. Jos. A. Alberdingk Thijm. O. Eq. S. Gr. M. SOIPHÏA. 1839, De Juni was gekomen. Gehuld in speelziek groen; Men hoorde zangen stroomen Langs maandroos en pioen. Sophia kwam getreden, En werd Oranje’s bruid. Heel Neêrland werd een Eden Door die Germanje’s spruit. Hier vond zij groote weiden. En water meer dan land. En dijk op dijk, die scheiden De zeeën van het zand. Hier vond zij reuzenwerken, Cyclopennijverheid, En schatten zonder perken, In slibbe en plas bereid. Hier vond ze een volk van leeuwen-En ook van lammren-aard, Het grootste volk der eeuwen. Het kleinste op d’ atlas-kaart. Hier vond zij vaste steden Op ’twisslend schuim gebouwd. En kindren, rein van zeden, En menschen, trouw als goud. Dat vaderland, gekozen Door hare zoete jeugd , Zag dra die roos der rozen Hier bloeien tot elks vreugd. Zij schiep zich ’t volk tot leden Van één haar lief gezin; En werd op al haar schreden Begroet als Koningin. Geen goudskroon, overtrekken Met eedlesteenen-glans, Zwierde om haar blonde lokken; Haar sierde een deugdenkrans. Geen purper droeg die Vrouwe, Die Engelin van vreê, Maar ’t kleed van feest of rouwe Naar Neèrlands wèl of wee. Heur hart welde als een bronne Van goed- en teederheid; Heur geest blonk als een zonne Van kunst en van beleid. De fijnste keur der talen Van half een wereldrond Vloeide als een rij koralen Van haren rozenmond. VOORMALIGE KLOOSTERS IN FRIESLAND. Van Heusden i) verhaalt, dat er, volgen.s zeker handschrift , onder hem berustende, in Friesland geweest zijn: Drie Abdijen en vijf Priorijen van de orde der Benedictijen. Drie Abdijen, twee Proostdijen van kloosterbroeders en twee van kloosterzusters, benevens nog drie Priorijen, allen van de orde van Prernonstreit. Eene Adbi), eene Proostdij en vier Priorijen van reguliere kanunniken, onderscheiden van de voorgaande. Drie Priorijen van regnliere kanunnikessen. Twee kloosters van de kruisbroeders. Twee kommanderijen van de Duitscbe Ridderorde. Een gasthuis van de ridders van Maltba. Twee kloosters van de Predikbeeren of Dominikanen. Twee kloosters van Minderbroeders. Twee van Karmelieten. Een van Augustijner Monniken. Acht van Grauwzusters. Schotanus, eene optelling van de abdijen en kloosters makende, zooals die, ten tijde van de Saksische regee- 1) Oudheden en Gestichten van Friesland, I' Deel, bl. ringen, hier te vinden waren, houdt de orde der grietenijen ') op de volgende wijze 1 FT – 1 – ... f SS revs/'i In de grietenij Leenwarderadeel, en binnen Leeuwarden, een der Predikheeren, een der Minnebroeders en een van de Franciskanen, St. Anna Grauwe Begynenende Gijsbertisten. , i In Tietjerksteradeel, te Bergum een van reguliere kanunniken; ’t klooster Sigerswolde van dezelfde orde, met verre van het dorp Oarijp; en dat van Bethlehem, een nonnenklooster van de orde van Premonstreit. . .11 j _A_l- A In ütingeradeel 3) lag het klooster Aalsum van Grauwe Begijnen. In Bauwerderhem, een van Grauwe Begynen, Engwird genaamd. . . y. In Ferwerderadeel Marieng'-iarde van de orde van 1 remonstreit, Foswert van S' Benediktus en Genaiiwert, een jonkvrouwenklooster, ook Gènezaret of Nazaïeth en Dockum, een abdij binnen de stad van de Premonstreitensers; te Nijawier het klooster bion van dezelfde orde en ’t klooster Weert te Moira. In üantumadeel de abdij Glaarkamp der Gisterciënsers. . _ – m A--. 11 In Achtkarspelen, Bouwe Klooster, een Proostdij van Grauwe Begijnen; te Veenklooster, een jonkvrouwen- Proostdij , ... /-i __.i 1-1 ahHti v«n In Kollumerland, Gerkesklooster 6), eene abdij van Gisterciënsers, en een vrouwenklooster van dezelfde orde. In Smallingerland, de abdij Smallinger-Ee, een abdij van S‘-Benedictus. 1 1 -1 ■ . A I ’.ic<+aT»_ In Wonseradeel, Oldeklooster, eene abdij der Oisterciënser orde. Oegeklooster van Grauwe Begijnen. In BoUward, ’tSant, eene Proostdij van de orde van 1) Burgerlijke Gemeenten. 2) Schotanus, Historie oan Friesland, bl. 523. 3) Schotanus heeft hier Idaarderadeel, dat een vergissing schijnt te ïijn. Zie zijne Beschrijvinge van Friesland, bl. 219. -*r i_i kiifTortlnV nnHp.T TCollui]lorl&QQ« 4) Veentlooster behoort eigenlijk onder Koiinmenanu. 5) Behoort tot Achtkarspelen. Premonstreit (wordt anders buiten de stad in Wonseradeel gesteld), een klooster der Minderbroeders en een van Grauwe Begijnen. Binnen Workum, een van Grauwe Begijnen (dit zal misschien het klooster van S*-Ursula, een nonnenklooster, geweest zijn, staande een half uur buiten Workum ten zuidoosten i). In Franekeradeel, te Achlum, een van reguliere kanunniken. Binnen Franeker, een van kruisbroeders ®). In Barradeel, de abdij Lidlum van Preraonstreit; te Tjummarum, een vrouwenklooster van reguliere kanunnikessen. (In Oudh. en Gestichten van Friesland, ll' Deel, bl. 162, wordt dit eene abdij van Premonstreit genoemd). In Menaldumadeel, ’t klooster Anjum, van reguliere kanunniken. In Baarderadeel, bet nonnenklooster Monnikkebaijum, van de Premonstreitenser orde. In Wijmbritseradeel, Thabor, der reguliere kanunniken; ’t Hospitaal van S*-Jansorde of Ridders van Maltha. Te Woudsend, een klooster van Karmelieten. In Sneek, een klooster van Kruisbroeders. Binnen IJlst een van Karmelieten; Nijeklooster, zijnde een klooster van Jonkvrouwen: ’t klooster Groendijk van Grauwe Begijnen, en Nazareth van dezelfde soort. In Gaasterland, te Hemelum, een klooster der Benediktijner orde 3). Te Stavoren, een van reguliere kanunniken. In Utingeradeel, te Nes, een commanderij van de Duitsche Ridderorde; alsook het klooster Aalsum. 1 Zie Geographisch Woordenboek van Friesland, bl. 94. 2) Zie Oudh. en Gestichten van fi'ndstond, II Deel, bl, ItO, 113. 3) Dit moet niet in Gaasterland maar in Hemelumer Oldevaart gesteld worden, gelijk ook Schotanus zelf in zijne beschrijving dier grietenijen aangemerkt heeft. In Gaasterland vind ik een Hospitaal Capelle, een half uur van Ruigehuizen. Geogr. Woordenb. va» Frietland, bh 91. Nopens deze en andere lijsten van kloosters en Abtdijen merkt men terecht aan, dat dezelve zeer gebrekkig zijn gesteld; ook is ’tniet wel mogelijk, eene volkomene en juiste optelling van die gestichten te geven. De schrijvers der Nederlandsche oudheden, hoe omzichtig doorgaans, begaan mede in dit stuk verscheidene fouten. De opstellers van het Groot Algemeen Woordenboek 1) op den naam Abdijen, zeggen, ïdat, dewijl nergens in eenige historie eene naamlijst van de Abdijen dezer landen gevonden wordt, en de registers der boeken, die van de oudheden der Vereenigde Nederlanden handelen, al te gebrekkelijk zijn om dezelve daarin te kunnen nasporen, zij dezelve, met veel moeite, uit vele schrijvers, bijeen gezocht hebben; zullende hetgeen aan deze lijst (der abdijen) ontbreken mocht, op |t artikel der kloosters in ’t vervolg aangewezen worden”. Of het die geleerde mannen aan genoegzaam onderricht ontbroken heeft, weet ik niet, althans vind ik in hun werk geen het minste gewag van kloosters gemaakt. Wij moeten ons derhalve met hunne lijst der abdijen vooreerst vergenoegen, en zullen hier, zooals wij dezelven gevonden hebben, ter neer stellen. Ziehier dezelve, voor zooveel Friesland betreft. Abdij te Dohkum, van reguliere kanunniken van de orde der Norbertynen of Premonstratensen. Abdij te Bergum, van Augustijnen, gelegen te Bergum, in Tietjerksteradeel. Bétanie of Foswerd, in Oostergo (zoo ook zijn de twee voorgaande in Oostergo gelegen), eene abdij van Benedictijner broeders en zusters. Bloemkamp of Oldeklooster, eene abdij van de Cisterciënserorde, in de Grietenij Wonseradeel, in Westergo. Jerusalem, Gerricum of Gerriksklooster, te Atigustinusga, onder Achtkarspelen; eene abdij van Gisterciënsers. 1) Hoogstrateu’s Woordenboek, lett. A. Klaarkamp, onder Binsumageest, in Oostergo (zoo ook het voorgaande); eene abdij van de Gisterciënser orde, de eerste in rang in Friesland. Lidlum, te Tjummarum, in de Grietenij Barradeel, eene abdij van Premonstratenser monniken (L. kanunniken) en dus niet een klooster van Jonkvrouwen, volgens Schotanus. , •, T __ j* 1 1 oVv/iii rocmlipvA Kfl.minniKGn Ludingakerke, eene abdij van reguliere hanunmaen van S* Augustinus, in Franekeradeel (gelijk de voorgaande abdij) in i\festergo. Mariëndale, te Nijawier, in Oostdongeradeel, van Premonstratenser monniken (L. kanunniken). Dit klooster, hier Mariëndale genoemd, heette eigenlijk Sion, maar werd naderhand O. L. Vrouwe ten Dale genoemd. Ook blijkt, dat het door Norbertijner niken is bewoond geweest (Zie Oiidh. en Geat. van Friesland. I Deel, bl. 418—420). Schotanus, Winsemius en Alting zeggen eenparig, dat het een vrouwen- of Begijnenklooster is geweest, ’tgeen w'y om de redenen, in de Friesche Oudh. bijgebracht, niet kunnen toestemmen. Bovendien wordt dit klooster m ’t Groot Woordenboek eene abdij genoemd, en dat schijnt ook uit de aangehaalde plaats der Friesche oudheden bevestigd te worden, dewijl aldaar gesproken wordt van eenen 1 olkerus, abt van Mariëndale, van de Premonstratenser orde. Op het kerkhof te Nijawier ligt nog een gralsteen, ■waaronder, ■volgens het opschrift, begraven ligt. rleer Johannes Kuyk, Prior van dit Convent, gestorven den 1" Mei 1589. Dit grafschrift luidt als volgt: Een grafzerk door geweld en onregt weggevoerd, ’t werd zelfs by ’t heidendom Een schandlyk ding geacht Dit slimmer my gebeurd Werd ik door Christen boeren Geweldig weggerukt, En in hun kerk gebragt. i) Doch Frieslands Hooge hof Heeft deze Zaak beslist En gaf my aan myn Heer Ondanks dit lands gerigt. Op het randschrift leest men; johannes Kuyk, Prior van ’t klooster Sion tot Nyawier. 1589. Boven het randschrift stond vroeger een tabernakel, waarin zich een kelk bevond met eene Hostie daar boven. Doch in de dagen der fransche overheersching moest dit monument van vroegere eeuwen door den moker der sloopers bezwijken Deze Pi'ior zal zeker onder den abt het bestuur gehad hebben. Dus is dan het klooster te Nijawier eene abdij van Premonstratenser kanunniken geweest, en niet, zooals doorgaans opgegeven wordt, een vrouwenklooster. De heer van Rhijn zegt, dat het evenwel bij hem vast staat, dat hieromtrent nog twee Nonnenkloosters gestaan hebben; doch weet niet waar. Wij kunnen dien heer hierin terecht wijzen. Het eene stond in de nabijheid der stad Doakim en werd Sionsberg of ook wel O. L. Vrouwe ten Berge genaamd, was een uithof van het klooster te Nijawier, en werd in oude tijden bewoond door nonnen van de orde van Premonstreit. De Heer Alting schijnt dit niet wel begrepen te hebben, noemende hij de abdij Mariëndale ’t klooster van O. L. Vrouwe ten Berg, en weder dit l^tste, bij -Dokkum staande, O. L. Vrouwe ten Dale. 1 ïll_l Beiden is verkeerd; de plaats bij Bokkum, daar ’t klooster Sionsberg gestaan heeft, is ongemeen hoog en wordt 1) Die kerk wordt thans door Protestanten gebruikt. 2) Dit is eene verklaring van een ouden Katholiek aldaar, die er een afschrift van genomen had. DE HOEFSMID VAN SALON DOOR MATHILDE. Op zekeren morgen heerschte groote vroolijkheid onder de koninklijke lijfwachten te Versailles. Het was onder de regeering van Lodewijk XIV, den Zonnekoning, zooals de vleiers, den Groote, zooals de magistraten van Parijs hem noemden. Hij was op het toppunt van roem en geluk; zijn stormachtige jeugd achter zich latend, zocht de bewierookte vorst in den omgang eener vrouw, die hem door haar groot verstand en fijne beschaving wist te leiden, de kracht tot een nieuw ernstiger leven. Zijn huiselijk geluk was dus door haar, die voor de wereld slechts Madame de Maintenon, voor God en eenige vertrouwden de tweede en zeer beminde echtgenoote van den groeten koning heette, zoo volkomen mogelijk. Een schitterende stoet prinsen en prinsessen van den bloede stond op de treden van zijn glanzenden tioon en vormden, volgens de getuigenis van alle groote en kleine dichters, een krans van sterren om de glinsterende zon. Van alle kanten bracht het genie, zoo verschillend in zijn uitingen, hulde aan den beschermer van kunst en wetenschap. Op het tooneel schitterden Corneille, Racine, Molière; in de kerken weêrgalmden de verhevene klanken van een Bossuet, een Bourdaloue, een Massillon. Fénélon wijdde zich toe aan den grootschen arbeid dien hy op zich genomen had, voor Frankrijknamelyk 10 een Koning te vormen, zooals het nog nimmer een had aanschouwd. Poussin en Lesueur door hun penseel, Puget door zyn beitel, de beide Mansards, Perraultenle Nótre, die het paleis van Versailles met zijne trotsche tuinen schiepen , vertegenwoordigden de schoone kunsten. Nimmer nog had de wereld een hof aanschouwd, dat meer deed deiiken aan de verwezenlijking van dephantasieën der oude Grieken over hun op den Olympus troonenden Zeus (Jupiter). Buitenslands ook omringde dezelfde aureool vol glans en licht de kroon van Lodewijk XIV. Hij alleen had immers te beslissen over Europa s lot. In dit paleis dan, waarvan de naam alleen reeds aan iets verhevens, iets bijna bovennatuurlijks deed denken, verscheen eens een zeer eenvoudig gekleed man, die blijkbaar een verre reis moest hebben afgelegd. Onbeschroomd trad hij in het gebouw der lijfwacht en vroeg.... of hij den koning spreken mocht. Lodewijk XIV spreken, den half-god, den ontoepnkelijke, die zich opzettelijk in een geheimzimig licht hulde, om voor zijn onderdanen in een voor hen onbereikbare hoogte te verschijnen? . . , , , Geen wonder dus, dat een luid gelach de woorden van den eenvoudigen vreemdeling beantwoordde. ... 1» VOCrCfPn Maar hij werd lastig, hield aan, en wilde niemand zeggen waarom hij den vorst spreken moest. Men riep den komrnandant der garde, den hertog Ue Brissac, die hem eveneens lachend te ’woord stond. »En hoe heet gij dan, vriend?” was de minachtende vraag, »uit welk land komt gij, waar men met weet, dat de allerchristelykste komng voor den eersten den besten buitenman niet te spreken is? »Miinnaam” zoo klonk het vrijmoedige maar gepaste antwoord, »is Frans Michel, ik ben van beroep hoefsmid en kom uit het diepst Provence om den koning een geheim mede te deelen.” —P .. 1 ■ ._ i J. O»» >En mogen 'wij dat niet weten i rens gij ons gaat verlaten.” Zij opende eene zijdeur en leidde hem over een gang naar de kamer, alwaar de kinderen in weerwil van het hachtehjk rumoer rustig hadden geslapen. De krijgsman trad zachtkens binnen; de gravin opende de zware venstergordijnen, en toen vielen de heldere stralen van den nieuw ontwaakten dag in de kamer en beschenen twee sneeuwwitte kinderbedjens. In het eene sluimerde een knaap van ongeveer vijf j aren met door den slaap hoogrood gekleurde wangen; in het andere rustte zijn klein zustertjen met het teeder gezichtjen in het kanten mutsjen verborgen. Beide ouders stonden eene poos hand in hand en beschouwden de panden hunner liefde; dan doopte de vader zijne vingers in het zilveren wijwatersvat en maakte zijnen zoon het heilig kruisteeken op voorhoofd, mond en borst. Nu sloeg de kleine William zijne j donkere oogen op en zijn blik viel op den gewapenden man, wiens borstharnas juist in de eerste zonnestralen gloeide als vuur. De knaap schrikte eerst, maar toen hij zag, dat het zijn vader was, richtte hij zich in zijn bedje op en sloeg zijne kleine armen om zijns vaders hals. sWaar gaat gij heen, vader?” vraagde hij, »en waarom hebt gij van daag een ijzeren pak aangetrokken?” En toen de vader slechts met een langen kus de vraag zijns lievelings beantwoordde, zeide de moeder:»Vader gaat ver, heel ver van hier, naar Londen, en als gij zoet bidt, dan moogt gy met mij ook daarheen gaan.” Toen klapte het kind in de handjes en riep: »Zeker, kleine Willi zal bidden, zooals gisteren avond, toen gij mij naar bed bracht, weet gij nog wel, moeder?” Thans was ook de kleine Anna wakker geworden op het hoeren van de stem harer moeder. Zij stak de handjes uit de kussens omhoog en riep om haar. De gravin nam de kleine engel, die pas een paar woorden kon stamelen, uit het bed, drukte het kind aan haar hart en legde het toen in de armen haars vaders; deze kuste het meisje en zegende het. Vervolgens sprak hij onder de grootste aandoening: »Vaartwel, vaartwel! God, Zijne heilige Moeder en alle engelen en heiligen mogen met u zijn!” Daar klonk trompetgeschal van af het voorplein. »Dat is lord Kenmure,” riep de graaf, »nu moet ik scheiden.” Nogmaals kuste hij gade en kinderen en ijlde dan de deur uit, onderweegs met de hand de tranen van zijne oogleden drogende. Weldra bliezen de trompetten te tweede male, het geroffel der trommels mengde zich in de schetterende krijgstonen. De gravin trad met de kinderen op het balkon en zag op het slotplein, dat met aftrekkende scharen gevuld was. Juist togen de eerste krijgers over de ophaalbrug naar buiten. In gelijken pas volgde nu de geheele bonte schaar, meer dan duizend man sterk, die in de haast te zamen gekomen waren; in Dumfries zouden zij zich bij de andere strijdgenooten aansluiten. Hoog wapperde de oude Schotsche banier, de roode leeuw op een gouden veld. Graaf Nithsdale reed aan de zijde van lord Kenmure; nog eenmaal groette hij naar omhoog en dan trok ook hij over de brug en volgde den stoet door den hollen weg bergafwaarts. De gravin staarde hem met vochtige oogen na; zij zag zijn zwaard in de morgenzon glinsteren en zijn zwartgouden vederbos boven de andere uit wuiven nog eens werd hij zichtbaar en was daarna voor goed uit hare oogen verdwenen! —— ■ Met wankelende schreden verliet de gravin het balkon en ging in de huiskapel, om daar uit te weenen en in het gebed kracht en sterkte te zoeken voor de bange uren, die, gelijk een inwendig gevoel haar voorspelde, weldra komen zouden. IL Tijding uit het legerkamp Sedert het vertrek van graaf Nithsdale waren nu ongeveer drie maanden voorbijgegaan. De herfst had de bosschen om het kasteel Terregles bruiner gekleurd en met volle handen zijne kleurschakeeringen verspreid. De beuken en linden lieten de laatste stralen der herfstzon vroolijk over hunne geelkleurige en purpeiroode takken en kruinen spelen; nu zond de winter vanaf de ijsbergen in Scandinavië den ruwen noordenwind. Deze bruiste over land en zee, loeide door de boomen, ontrukte hun langzamerhand al hunne teedere sieraden en joeg ze ver weg door de lucht over veld en moerasgrond, en eindelijk staken de stammen hunne naakte armen door de herfstnevelen, die het zonlicht verduisterden. Dichter werden de nevelen, welhaast lieten zij dikke sneeuwvlokken dwarrelend uit haren schoot vallen en legden een donzig kleed om de leden der verkleumende aarde. En vervolgens kwam de vorst, die toovenaar uit het Noorden, en bekleedde in een enkelen nacht alle takken en kruinen van het woud met glinsterenden rijp, die in den zonneschijn het effect van ontelbare schitterende diamantjes teweegbracht. Op het kasteel Terregles was het stil en eenzaam. Lady Nithsdale bracht de dagen onder huiselijken arbeid door, hare eenigste vreugde waren de kinderen, die als bloemknoppen in de lente onder Winifrada’s moederlijke zorg steeds schoener ontloken. Zoo hield zij zich ook op een stormachtigen avond, in het laatst van November, met de kinderen onledig. Zij had hun de legende der heiligen en de krijgstochten der oude Schotten verhaald en de kleine Willi moest haar navertellen. Vervolgens moest de knaap, naast den bidstoel der gravin knielende, zijn avondgebedjes opzeggen, waarbij zijn klein zusterke op moeders arm de handjens vouwde en zijne woorden nastamelde. Wel begreep het kind den zin daarvan niet, maar voor God, die het stamelen der onschuld verstaat, was het toch een vurig gebed voor den ververwijderden vader. Nadat het Amen uitgesproken en het heilig kruisteeken gemaakt was, stond de moeder op, om met behulp eener dienstmaagd de kinderen ter ruste te brengen. ïMoedersprak de knaap, toen zij de slaap- kamer binnengingen, swaar is vader nu toch wel ?” »Ver weg van hier in Engeland,” antwoordde Winifrida. »Bid steeds voor hem! hoort ge, hoe daarbuiten de storm aan de ramen schudt? Vader is misschien in dit oogenblik in nacht en sneeuw op straat en heeft geen warm hedjen zoo als gij.” «Waarom doet hij dat, moederlief? waarom komt hij niet liever thuis ? Hier in de kamer is het lekker warm.” «Lieve Willi, dat kunt gij nog niet begrijpen; vader is in den oorlog en strijdt voor den koning, en wanneer ge groot zijt, dan moet gij eveneens doen. En gij, Anna, hoe heb ik u geleerd vader te groeten als hij terug komt?” Het kind maakte een kushandjen naar het portret van den vader, hetwelk ernstig van uit de breedeomlijsting naar omlaag zag, en stamelde: «Welkom, vader!” Alsnu drukte de moeder nog een laatsten kus op het voorhoofd der kinderen en liet 'hen vervolgens aan de hoede der min over. Zij zette zich daarna in de huiskamer met haar kamer meisjen Cecilia Evans aan den haard bij het warme vuur en onderwijl zij te zamen bezig waren kledingsstukken te vervaardigen voor de krijgslieden van den graaf, werden de duizenderlei geruchten besproken, die in tyden van oorlog gewoonlijk omloopen. Miss Evans was in den regel haar eenigste gezelschap. Als jeugdig meisjen was zij reeds op het ouderlijk slot der lady gekomen en vervolgens met haar opgegroeid. Spoedig waren de trouwe weeze en de zachtmoedige Winifrida één hart en één ziel geworden en beminden zij elkander als zusters. Ofschoon door den tijd het onderscheid in stand heiden begrijpelijker was geworden, verbrak nogthands Winifrida den bestaanden vriendschapsband niet, maar bleef Cecilia steeds als vriendin en gezelschapsdame en niet als dienares beschouwen. Toen de hertog van Powis en Montgomeri, Winifrida’s vader, zijnen koning in de ballingschap naar St. Germain volgde, ging ook Cecilia mede naar Frank- 12 rijk, en toen, na des hertogs dood, de jonge graaf Nithsdale gekomen was om Jacobus II te huldigen en Winifrida, destijds hofdame der koningin, als zijne geliefde gade mede naar Schotland voerde, begeleidde het trouwe en verstandige meisjen haar ook daarheen terug. Sedert dien tijd waren zij onafscheidelijk; aldus zaten zij ook op dezen avond onder vlijtig handwerken vertrouwelijk te praten aan den haard. »Alles gaat goed, Gecilia,” had de gravin gezegd. »Graaf Mar en de markies van Tullibardine zijn met tienduizend wakkere Hooglanders naar Perth opgerukt en hebben deze gewichtige plaats ingenomen. Ook schrijft men mij, dat de ridder van St. George onderweg naar Schotland is; wanneer hij maar eerst het land zijner vaderen betreden heeft, dan zullen ook de harten zijner thans nog onverschillig toeziende onderdanen hem alle getrouw worden.” sMaar de Presbyterianen toch zeker niet”, antwoordde miss Evans. sDe fanatieke predikanten neen; maar het volk, waarom niet? Hij zal het volledige godsdienstvrijheid beloven; ik vooronderstel, dat het toch aan een geboren Stuart de voorkeur zal geven boven een vreemdeling! Ook in Engeland schijnt alles naar wensch te slagen; mijn echtgenoot is met de afdeeling van Kenmure zonder noemenswaardigen tegenstand tot diep in Lancashire doorgedrongen; zij moeten thands Preston ingenomen hebben en over de Ribble getrokken zijn.’ »Preston is van oudsher eene ongeluksstad voor de Schotten geweest; de koningsmoordenaar Cromwell heeft hen daar verslagen”. »Welnu, dan zullen zij bij deze gelegenheid die oude schande uitwisschen. Gij schijnt weinig aan de overwinning van de goede zaak te gelooven, Gecilia?” , »Ik heb steeds gehoord, dat \olgens eene oude voorspelling een koning Eduard in Engeland de mis weer zal invoeren,” zeide het meisjen. »Hij heet immers Eduard; zijne namen zijn Hugo die daar hoog van den mast wappert?” Met een weemoedigen glimlach keek de graaf het voortstuwende schip na, dat de witte zeilen vroolijk in den frisschen morgenwind stak. Dan richtte zich zijn blik voor zich heen in de diepte, waar eene breede gracht en driedubbele muren en wallen hem van de vrijheid scheidden. De Tower, deze beruchte gevangenis van Londen, werd door Willem den Veroveraar in de elfde eeuw gebouwd. De volgende heerschers vergrootten de citadel meer en meer. Om den eigenlijken of witten Tower (Whitetower), een massief kwadraat met zware steunpilaren en flanktorens, werd later een drievoudige kring van wallen, ringmuren en grachten gebouwd, welke door acht en twintig torens verdedigd werden. Hoeveel zuchten er in deze duistere gewelven sedert den tijd hunner stichting tot op het begin onzer eeuw ongehoord wegstierven; hoe menige wanhoopsvloek, maar ook hoe menig gebed der vele ter wille van hun geloof gefolterde en door beulshanden afgemaakte Katholieken, vooral onder de bloedige regeering der zoogenaamde maagdelijke Elisabeth, van uit deze plaatsen ten hemel opsteeg dat is Gode alleen bekend! Graaf Nithsdale bewoonde geen der eigenlijke kerkergewelven; met het oog op zijnen stand had men hem eene kleine ruimte toegestaan in het huis van den luitenant van den Tower. Nochtans de drie- en viervoudige torens, en meer nog de vele schildwachten maakten zijn klein vertrek, hoog boven de wallen en grachten gelegen, even zeker als de diepste gewelven van den bloedtoren (Bloody tower) of van de koude herberg (Gold harbour). Nadat de gevangene eenigen tijd lang het wegzeilende schip had nagekeken, verliet hij de vensteropening en liep in gedachten verzonken zijne enge cel op en neer. Zijn hart was het ranke vaartuig naar Schotland vooruitgeijld, naar Terregles, waar hij dacht dat zijne Winifrida èn zijne kinderen verwijlden. sArme kleinen, arme vrouw!” sprak hij, »wat zult gij wel ge- 13 voelen, als de mare op het kasteel aankomt, dat ik als hoogverrader ter dood veroordeeld ben!” De deur zijner gevangenis werd geopend en een wachter bracht het karig ontbijt binnen. Nadat hij den schotel op de tafel geplaatst had, ging hg niet terstond weder heen, zooals zijne gewoonte was. Hij zag den graaf aan en loerde af en toe schuw naar de deur; eindelijk vroeg hij zacht: sßestaater behalve de echtgenoote van uwe lordschap nog eene andere gravin Nithsdale ?” rv _ £ vrQQcr AntVilltst De graaf was over deze onverwachte vraag oninutsi en keek den man scherp in het gezicht; toen hg echter diens eerlijke oogen zag, antwoordde hij: »neen!’ sW'elnu, dan is uwe gade hier in Londen,” zei de cipier. 1 -VT*.! 1 1 _ 1.1 1.a... + + ÖTI Lord Nithsdale verbleekte van blijde ontsteltenis en verzocht om nadere mededeelingen. »lk ging gisteren toevallig over het plein bij Street-Hill,” begon de wachter. Maar in dit oogenblik hoorde men beneden een gedruisch op den vloer; de wachter legdebeteekenisvol den vinger op den mond en sloop ijlings de deur uit. Nu was het met de rust van den gevangene gedaan. Vreugde en verwachting bruisten gelijk een storm door zijn binnenste. Hij kon haast de namiddaguren niet afwachten, waarop uitsluitend bezoeken in den Tower werden toegelaten. De minuten kropen om als uren en het scheen maar geen avond te willen worden. Eindelijk viel de schaduw van Belfry i) schuins over de gracht en de klok in den toren sloeg drie uren. Reeds vóór dien tijd had de graaf het voorhoofd tegen de ijzeren staven van het venster gedrukt en keek nu starren blik naar de vingerbreede plek, die hij van de brug kon te zien krijgen. Van dien kant moest de vurig verbeide Winifrida komen. Wel gingen verscheidene lieden in en uit, soldaten, wachters, dames enheeren; eens meende hij zelfs de jonge gade van lord Deventwater, een zijner medegevangenen, te zien, maar nie- 1) Niiam van een der torens. mand zag hij, wiens gestalte Winifrida’s welbekende slanke leest maar eengiszins nabijkwam. De zon vervolgde ondertusschen haren weg en dook steeds verder en verder achter de tinnen van Belfry, Diens schaduw werd steeds langer en schetste zijne kanteelen op den tegenoverstaanden muur. Eindelijk sloeg het vier uur; het ijzeren traliehek van den Byewardtoren werd kletterend neergelaten maar zij was niet gekomen. «..j „cc Aldus ging het ook daags daarna, de volgende dagen en de geheele week. Winifrida kwam niet; ook de wachter verscheen niet meer; een ander bracht in zijne plaats het eten op de bepaalde uren. De gevangene trachtte de gedachte van zich af te zetten. »Het is een misverstand”, sprak hij in zich zelven. »Als Winifrida zich hier bevond, dan was zij reeds lang bij mij geweest.” Eenmaal geloofde hij haar werkelijk te hebben gezien; doch slechts een oogenblik, waarna de gedaante achter de muren van den Byeward verdween maar het kon immers ook wel een spel zijner opgewonden verbeelding zijn geweest. Intusschen werden de gevangenen andermaal naar We"tminster-Hall geleid; het was den 19 Januari; zij zouden alsnu voor het Huis der Lords, waaraan zij geappeleerd hadden, hun oordeel vernemen Het luidde eveneens tot den dood; nogthands liet het Huis een verzoek om gratie aan den koning daarbij vergezeld gaan. Deze deed door zijnen kanselier Stanhope verklaren , dat hij zou doen wat de waardigheid der kroon en de veiligheid van den lande eischte. Dit kon gerust als eene afwijzing op het verzoek om gratie worden beschouwd, en de meesten lieten dan ook alle hoop zinken; Nithsdale was misschien de eenigste, die niet aan het tenuitvoerleggen van het vonnis geloofde. De veroordeelden werden weggebracht. Terwijl zij tusschen de dubbele rij hellebaardiers, in de voorzaal en op de trappen geplaatst, doorgingen, hoorde de graaf zich plotseling toeroepen: sMoed, mylordl” Het was miss Evans, de graaf herkende hare stem terstond en wendde het oog naar de richting, waaruit hij die vernomen had, maar in het gewoel der menigte was het hem niet mogelijk de dienares te onderscheiden. Winifrada bevind zich dus eveneens in Londen, was zijne eerste gedachte. Maar waarom komt zij dan niet? Deze overweging maakte den graaf erger bezorgd dan het vonnis, dat nu reeds voor de tweede maal over hem was uitgesproken. Eindelijk zou alle twijfel worden opgeheven. Op een stormachtigen namiddag geleidde kolonel D Oyly, bevelhebber van den Tower, een oud, in weer en wind gehard officier uit het leger van Marlborough, de vurig verwachte in de cel van den gevangene. Met de onweerstaanbare kracht der innigste en meewarigste liefde stortte Winifrida zich aan de borst van den edelen man. Ach, hoe klopten thans die getrouwe, door God zelf vereenigde harten, van liefde en leed, van hoop en vrees, van verrukking en ontsteltenis! In zulke oogenblikken kan de mensch niet spreken; welk woord ware ook in staat zulke overmachtige gevoelens uit te druki ken? Des te verstaanbaarder spreken dan oog en hart. Langen tijd hield de graaf zijne trouwe, geliefde gade in zijne armen, aan zijn hart gesloten. Hoe gelukzalig was niet dit bewustzijn, dat hij in zijne Winifi’Tda een kleinood zonder weerga bezat, eene parel, die hij voor alle schatten van de wereld niet zou willen afstaan I , , 1 1. X J /-r rrrtrr +T’rklr nil Toen de oude soldaat deze ontboezeming zag, trok luj zich terug onder de bedaarde vermaning, dat zij hunne gevoelens bedwingen en rustig de gewichtige familieaangelegenheden met elkander af handelen zouden, waarover de gravin hem gesproken had; het kon wel eens de laatste maal zijn, dat zij elkander zouden spreken, vijf minuten voor vieren zou hij de lady weder komen afhalen. Na de eerste vreugde en smarte des wederziens vroeg de graaf naar Terregles en naar Winifrida’s vermetele reis. «Reeds voor drie weken werd mij uwe aankomst verteld”, sprak hij; «maar ik kon de tijding nietgelooven, daar ik u maar niet zag komen.” «Op denzelfden avond van mijne aankomst in Londen werd ik ziek,” antwoordde de gravin met tranen in de oogen; «de dokter hield mijne ziekte zelfs voor gevaarlijk, maar door de voorspraak van de H. Winifrida, aan wie onze goede Cecilia eene gelofte deed, ben ik het gevaar te boven gekomen. Na veertien dagen mocht ik mijne kamer verlaten; mijn eerste gang was natuurlijk hierheen maar te vergeefs I De strengste bevelen waren den kommandant gegeven om niemand bij de Schotsche hoogverraders toe te laten. Ik ging dan naar de hertogin van Montrose, die, zooals ge weet, ons wettig koningshuis aanhangt, om door hare bemiddeling toegang aan het hof te verkrijgen. Ik trof in hare woning de jonge vrouw van graaf Deventwater, de gemalin van lord Nairn, en andere bloedverwanten en vrienden der veroordeelden. Wij besloten tot gemeenschappelijke maatregelen, die echter niet de gewenschte gevolgen hadden, De hertogin bezorgde mij ook eene audiëntie bij den kanselier Stanhope; het eenigste wat ik van hem verzocht was de vergunning tot een bezoek in den Tower, Ook dit wilde hij in den beginne slechts toestaan onder voorwaarde, dat ik uwe gevangenschap zou gaan deelen, zooals zulks wel meer bij veroordeelden wordt gevorderd; ik weigerde echter, mijne zwakke gezondheid voorwendende, Ach! ik had zijn aanbod zoo zielsgraag aangenomen, maar wie zou er dan voor uwe redding zorgen?” IjKJ u. Cl uctii vw»-»i «Dierbare, vrouw!” sprak de graaf geroerd, «hoe kan ik ooit uwe liefde vergelden 1 Ja, indedaad, slechts in het vuur der wederwaardigheden wordt het go ud der trouwe liefde getoetst,” »Ik bood Stanhope 50,000 Schotsche Merks, als het doodvonnis in verbanning werd veranderd. De ongevoelige staatsman haalde de schouders op en zei, dat ons vermogen eerlang toch aan de staatskas vervallen zou. Eindelijk wierp hij op, dat er wel iets bij den koning aan te doen zou zijn, als het hier niet bizonder den eersten Katholieken hij drukte vooral op het laatste woord lord van Schotland betrof. Toen ik veinsde hem niet te verstaan, zeide hij droogjes, dat er stellig uitzicht op volledige gratie bestond, indien Nithsdale kon besluiten den staatsgodsdienst als borgstelling voor zijne toekomstige getrouwheid aan te nemen. Op dusdanigen voorslag bleef ik het antwoord schuldig; ik maakte eene buiging en vertrok.” ))Dus voor den prijs eener dubbele trouweloosheid, zou men mij willen sparen! Trouweloos aan de Kerk en aan mijn Koning, aan wien ik den eed als vazal heb gezworen ? Waarachtig, de kanselier kent Nithsdale slecht, daar hij mij een zoodanig voorstel durft doen! Voor het overige verheug ik mij over zijne woorden; Winifrida, gij weet nu, waarvoor ik sterf, als het zoover mocht komen. Maar het is hun slechts te doen om schrik in te boezemen, beste vrouw! Ik houd mij overtuigd, dat de koning genade moet schenken. Zijn troon staat nog allesbehalve zeker; de terechtstelling van mannen uit de adellijkste familiën van Engeland en Schotland zou hem slechts gehater maken, vooral nu zelfs onze tegenstanders toegeven, dat wij naar onze beste overtuiging als trouwe vazallen hebben gehandeld. Hij drijft het spel eenvoudig maar zoover, opdat de grootheid zijner genade des te levendiger worde gevoeld.” »Ge zGudt zoo niet denken als ge den keurvorst kendet, William”, gaf Winifrida ten antwoord. »En al schonk hij ook aan alle anderen genade, u zou hij die niet verleenen. Zoo spreken onbewimpeld allen, die in zijne onmiddellijke omgeving staan. Men verhaalt leelijke voorbeelden van zijn hard en onverbiddelijk karakter. Reeds meer dan dertig jaar houdt hij zijne gemalin, de schoone prinses Sophie de Geile, onschuldig, gelijk elkeen zegt, onder bloote verdenking van ontrouw op het slot Ahlen gevangen, terwijl hij zelf in openbare echtbreuk leeft. Bij zijne troonsbestijging moet hij haar ver- giffenis hebben aangeboden; zij heeft hem echter het schoone antwoord gegeven: «.■Vis ik schuldig ben, dan ben ik geene vergiffenis waardig; als de keurvorst mij echter onschuldig aldus behandeld, dan is hij mijner niet waardig.” «De graaf fronste de wenkbrauwen en zat een poos zwijgend met het hoofd op de hand geleund. Daarna sprak hij: «En toch geloof ik, dat hij aan uwe smeekingen geen weerstand zal kunnen bieden, als gg kondt besluiten om hem te voet te vallen.” f T Tl T*.T T_l_ J_ Aw V * VI • XX U 1 /X i>/x i| f /XV* T O Q I Lady Nilhsdale gaf ten antwoord: «Hierover is al reeds gesproken. Wij, de vrouwen en kinderen der veroordeelden, zullen dezer dagen een smeekschrift indienen bij het Hooger- en Lagerhuis, om hunne voorspraak bij den koning te verwerven. Weigert hij, dan heb ik besloten ook dezen stap niet onbeproefd te laten, hoe moeielijk het ook der dochter des hertogs van Powis valt zich voor dezen man neder te werpen, en ofschoon ik ook dit voor nutteloos houd.” «Gij gelooft aldus niet, dat ik genade zal krijgen ?” «Waartoe u en mij te misleiden? Neen, ik geloof er niet aan.” )>ln Godsnaam dan. Als ik voor het geloof en onzen wettigen vorst mijn bloed moet vergieten, ben ik bereid. Het komt er niet op aan of dit onder beuishanden of op het slachtveld ge.schiede. Bedroef u niette zeerover mijnen dood, lieve Winifrida, en wees eenegoede moeder voor onze kleinen.” »Zou er geen kans bestaan om u tot de vlucht behulpzaam te wezen?” vroeg de gravin zacht. De gevangene geleidde zijne gemalin glinalachend naar het kleine venster zijner cel, toonde haar de dikke ijzeren staven daarvoor, de meer dan zestig voet daaronder liggende diepe gracht, de wallen en muren aan de tegenovergestelde zijde en zeide toen: »Ziet gij hier aan uwe rechterhand den Belfry- en daar links den Bloody-tower, en hoort gij de schreden der schildwachten wel, die dag en nacht op de muren op en neer gaan? Als ge mij Werkelijk bevestigde George I reeds weinige dagen daarna het doodvonnis over de graven Nithsdale en Derventwater, later nog over lord Kenmure, en stelde de voltrekking daarvan op den 24“ Februari vast. Alles scheen verloren; maar in het hart der gravin schemerde toch nog een vonk van hoop. Trouwe liefde heeft een onwankelbaren moed, die zich eerst in den nacht van het lijden in zijn vollen bovenaardschen luister vertoont en daarin de eeuwige sterren aan den hemel gelijkt, die ons steeds vriendelijker beschijnen, naarmate het nachtfloers zich dieper om de aarde spreidt. IV. Ecne stoute oiideriieining. In »de Druif van Jericho” was het bij uitzondering stil en eenzaam. Een helder vuur flikkerde en knapte aan den haard der gelagkamer, weerkaatste zijn rooden gloed op de met donker eikenhout ingelegde zolders en verspreidde eene aangename warmte door het vertrek, terwijl daarbuiten een dikke, koude mist ove.'’ de Theems en in de straten der groote wereldstad hing. Het was tevergeefs dat de nieuwsgierige waardin herhaaldelijk de ronde vensterruiten afveegde, om in de straat te kunnen zien; tegen drie uur werden zelfs de tegenoverstaande huizen onzichtbaar. De goede vrouw nam dus maar plaats bij den haard, waar de corpulente heer des huizes zich reeds lang geleden in een gemakkelijken zorgstoel had neergevleid en onder den behagelijken indruk van stilte, rust en warmte onschuldig was ingedut. »Jack, hoe is het mogelijk,” zeide de waardin, terwijl zij den slaper eenige malen door elkaar schudde, ïhoe is het mogelijk, zeg ik, dat je vandaag kunt slapen , daar je weet dat morgen de man van onze lieve, edele gravin zal worden terechtgesteld? Voor nog geen uur geleden heb je zelf verteld, hoe men het schavot op Towei’-Hill reeds oprichtte? Man, heb je dan een keisteen in je borst? Onze-lieveHeer weet, dat mijn hart omdraait en dat ik dien Stanhope en dien anderen de oogen uit het hoofd zou willen krabben, als ik er aan denk! Zoo waar als ik de baas van Jericho ïben, ik zal van nacht geen oog kunnen dicht doen!” «Zeker, het doet mij ook van harte leed,” zeide de waard geeuwende, terwijl hij zich den slaap uit de oogen wreef. «Bij mijne ziel, het was mij twee vaten sek waard, als ik er iets aan veranderen kon; maar wat men niet kan veranderen, dat moet men laten betijen.” Er werd aan de deur geklopt; het was miss Evans, die de waardin verzocht om even boven bij de gravip te komen. «Bij de gravin?” zeide de geroepene, «ach God, ik zal haar met geen droge oogen kunnen aanzien 1” Zij schoof hare huif en haar boezelaar recht en volgde miss Evans. Boven gekomen vond zij, behalve de gravin en Cecilia, nog eene andere dame, die zij sedert de laatste weken had leeren kennen als miss Morgan. Winifrida ging sinds geruimen tijd met een stout overlegd plan tot redding van haren gade om, welks uitvoering zij met even groote omzichtigheid als scherpzinnigheid had voorbereid. Slechts hare vertrouwde en moedige Cecilia was in het geheim ingewijd. Nu had het uur van handelen geslagen. De gravin kon haar plan niet verwezenlijken zonder de medewerking van miss Morgan en van onze wakkere waardin, en zeer terecht had zij ingezien, dat eerst in het beslissende oogenblik de inwilliging daartoe van de beide vrouwen moest worden verkregen. Een vroeger verzoek toch kon tot ontdekking van haar plan leiden of althans oorzaak zijn, dat de vrouwen hij nader wikken en wegen aan het gevaarlijke waagstuk hare medewerking ontzegden. Zij moest ze dus als het ware overrompelen. Lady Nithsdale verzocht de waardin in zeer minzame woorden pm plaats te nemen. Daarna vertelde zij van de onverbiddelijkheid des konings en hoe hij ondanks de herhaalde voorspraak van het Parlement de terechtstelling van haren beminden gade op den volgenden dag had vastgesteld. Morgen dus zou zij weduwe en hare onschuldige kinderen weezen worden ten minste zoo niet eene stoute daad werd gewaagd, om dat noodlot van haar af te keeren! ïHet is daartoe, dat ik u bij mij heb geroepen, lieve miss Morgan, van wier offervaardigheid ik reeds zoo menig schoon bewijs heb, en u, goede vrouw Mills; want ik ken niet alleen uw medelijden met mijn treurig , onverdiend lot, maar ook uw doorzicht en mannelijken moed. Inderdaad, het was mijn goede engel, die mij in deze herberg gebracht heeft, want voortreffelijker vrouw dan gij zou ik in geheel Londen tevergeefs hebben gezocht. (De waardin kleurde van vergenoegen bij het hooren van deze loftuiting.) De zaak is werkelijk niet zoo moeielijk, als zij zich op het eerste gezicht laat aanzien; een weinig moed en vastberadenheid is alles wat wij behoeven. De wachters in den Tower zijn brave mannen; ik heb hun af en toe eene kleinigheid gegeven en ze zullen ons van daag wel niet zoo erg scherp op de handen kijken. Nu is het er nog slechts om te doen, of gij beiden mij tot de uitvoering van mijne kleine krijgslist de hand wilt reiken ?” ))Als zij werkelijk uitvoerbaar is ongetwijfeld,” antwoordde miss Morgan. »Ja zeker, Mylady! gij kunt op de waardin in »de druif van Jericho” rekenen.” sMijne list is gemakkelijk uitvoerbaar, zooals ik u onder weg naar den Tower breedvoerig zal aantoonen. Wij moeten ons reppen; het zal welhaast drie uur slaan en met klokslag van vieren gaat de ijzeren poort aan den Byewardtoren dicht. Maar vóór alles, moed en het zal ons gelukkenl Zeg eens, vrouw Mills, hebt gij misschien nog een zelfde kleed en eene zelfde huif, als gij thands draagt?” »Ik heb er nog een van hetzelfde stuk; maar wacht, ik zal liever mijn blaauwe merinos ” «Toch niet, bid ik u, dat bruine staat u voortreffelijk. Wees zoo goed om mij dat andere te leenen, dan zal miss Morgan het onder hare kleederen aantrekken. Cecilia, zie eens of het rijtuig al voor is! Nog iets, vrouw Mills, tracht uwen man over te halen om ons te helpen.” «Lieve deugd, mijn man? Die is veelte onhandig om bij eene dusdanige onderneming gebruikt te worden!” «Het betreft maar eene kleinigheid, die hij toch wel zal kunnen verrichten; hij weet immers de woning van de oude Ellen Morre? Of twijfelt gij er wellicht aan of wij hem voor ons plan kunnen overhalen?” «Overhalen? Wel zeker! Neen, hem heb ik naar mijn iiand gezet. Als ik zeg: «Jack, ga mee”, dan gaat hij zoo gewillig als een hondje.” »Het rijtuig staat reeds klaar,” berichtte Cecilia. «Vooruit dan, in Gods naaml” sprak de gravin. ~' £ O Eenige minuten later rolde het rijtuig door de mistige straten van Londen en sloeg den weg naar den Tower in. Naast den koetsier op den bok zat de welgedane waard, maar alles behalve in zijn Zondagsch humeur. Zijne waardige wederhelft had hem voor de tweede maal uit zijne zoete sluimering opgeschrikt en hem kortaf: »mee naar den Tower”! gecommandeerd. En mee moest hij, zonder tegenspraak en zonder zelfs te hooren waarom en waartoe. Daar zat hij dan bovenop en kon zijne gemelijke bui in den konden mist laten bekoelen, terwijl zijne vrouw binnenin bij de gravin en de andere dames mocht zitten. Terwijl dit geschiedde stapte graaf Nithsdale langzaam en peinzend zijne duistere cel op en neer. Sedert gisteren moest hij wel gelooven, dat het met zijne terechtstelling toch ernstig gemeend was. Bij deze overtuiging hadden zijne levenslust en de liefde tot zijne echtgenoote en kinderen een hevigen storm in zijn binnenste opgewekt. Maar zijn edel hart en zijn krachtig geloof hielpen hem spoedig zijne bedaardheid herkrijgen en in zijn lot berusten. Den geheelen nacht en morgen had hij zich met vurige gebeden tot den dood voorbereid; nu was hij kalm en gelaten. Op de tafel lag zijn laatste wil, dien hg zooeven met vaste hand had neergeschreven. Dit testament ligt voor ons en begint met de volgende schoone woorden; »1. Ik, William V, graaf van Nithsdale, heer van Carlaverock en Terregles, baron van Lochruten, Ur , Kirkpatrick, enz. sterf met Gods genade, zooals ik geleefd heb, als trouw en gehoorzaam kind der heilige, katholieke, apostolische, roomsche Kerk. »2. Ik verklaar, dat ik mijn zwaard slechts uit gerechtigheid en vazallentrouw heb getrokken, om voor het onloochenbaar en erfelijk recht te strijden van den vorst, dien ik als mijn eenigen wettigen gebieder en koning beschouwde en nog beschouw, voor Jacobus den achtsten van Schotland, den derden van Engeland, en om mijn geboorteland te bevrijden van het juk en de ellende, waaronder het gebukt gaat. Zoo ik als offer eener zoo góede en roemrijke zaak val, dan deel ik daardoor slechts het lot van vele mijner voorzaten, die meerendeels hun bloed in den strijd voor Koning en Vaderland hebben gestort.” Nadat de veroordeelde aldus zijne rekening met de wereld had vereffend, had zijn hart nog slechts één vurigen wensch; hij begeerde namelijk eenen priester bij zich te hebben, ten einde door het H. Sacrament der biecht zijne ziel van alle feilen te zuiveren en zich door het nuttigen der H. Teerspijs op eene waardige wijze tot de groote reis voor te bereiden. Maar zijn verlangen was vergeefs; de fanatieke haat der anglikanen weigerde hem dien troost. Toen hij zich den vorigen dag daarover bij W inifrida beklaagde, beloofde zij op den morgen der terechtstelling een verkleeden priester te zullen medebrengen, terwijl zg bovendien zou zorgen, dat in het hoekhuis bij Tower-Hill, vlak tegenover het schavot, een priester, kenbaar aan een witten doek dien hij in de hand hield, voor het middelste raam stond, ten einda hem in het laatste oogenblik nog de absolutie te geven. »Ik hoop evenwel”, voegde zij er bij, »door het welslagen van mijn plan deze voorzorgsmaatregelen onnoodig te maken.” De graaf dacht thans over die zonderlinge woorden na, waarop hij in het oogenblik, dat zij gesproken werden, zoozeer geen acht geslagen had. »Ik begrijp niet wat zij kan bedoelen”, sprak hij in zich zelf. »Ach, hare trouwe liefde toovert haar bedriegelijke en onuitvoerbare bevrijdingsplannen voor den geest!” Daar sloeg de klok op den Belfrytoren drie uur. Eenige minuten later werd de deur zijner gevangenis geopend en trad zijne gade, vergezeld door eene andere gesluierde dame, binnen. sZie, lieve William, hier stel ik u onze wakkere miss Morgan voor, die den moed had met mij de vorige week naar den koning te gaan. Thands zijn wij gekomen om u uwe bevrijding aan te kondigen.” De graaf zag zijne gemalin verschrikt aan; de gedachte, dat overmaat van smart haren geest kon verward hebben, deed hem ijzen. Maar hare oogen stonden zoo helder en hare trekken waren als altijd kalm en zacht. »Mijne bevrijding?” vroeg de graaf ongeloovig. »Ach ja, gij hebt gelijk, de bijl van den beul zal mij morgen van alle aardsche leed bevrijden.” »Neen, William, dat was mijne bedoeling niet. Binnen een uur zult gij in vrijheid zijn; alle maatregelen daartoe zijn genomen; slechts een weinig moed en vastberadenheid, en het zal ons gelukken! Verneem dus ons plan. Gij moet u laten verkleeden; wij zullen u in vrouwenkleeren door de wachters heenvoeren. Miss Morgan draagt onder haar kleed een pak, dat u zal passen, en zie eens hier welk een fraaie pruik ik voor u heb laten maken. Laat mij maar begaan, ik zal u wel zoo uitdossen, dat de wachters u voor eene dochter Eva’s zullen houden, zoozeker als gij graaf Nithsdale zijt.” De gevangene kon ondanks den ernst van zijn toestand een glimlach over dezen inval zijner gade niet onderdrukken. Toen vatte hij hare handen sprak: »Ik dank u, beste Winifrida, voor dit bewijs uwer trouwe liefde, die alleen in staat was u eene zoo avontuurlijke gedachte in te geven. Neem mij echter niet kwalijk, dat ik van uw aanbod geen gebruik zal maken.” »Maar in ’sHemels naam, waarom dan niet?” ïOmdat ik de uitvoering van uw plan voor eene onmogelijkheid houd. Hadt gij mij in plaats van die vrouwenkleren een goed zwaard meegebracht, dan zou ik eer kans zien om mij door die wachters eenen doortocht te banen.” »Maar ik zal u zoodanig vermommen, dat zelfs uwe eigene moeder u niet zou herkennen.” De graaf richtte zich in volle lengte op en zei: »Zie mij nu eens aan! Moesten de wachters niet zinneloos zijn, als zij mij met u of met deze slanke dame zouden verwarren?” »0, daar is voor gezorgd. Zoodra gij toestemt en deze kleeren hebt aangetrokken, dan zal ik de vrouw hier laten komen, wier persoon gij voor een half uur moet \spelen. Het is vrouw Mills, mijne voortreffelijke hospita, die geen duim kleiner is dan gij en een zoo krachtigen lichaamsbouw heeft, dat iedere kurassier er trotsch op zou gaan. Bovendien zal het door den zwaren mist binnen een half uur reeds schemerdonker zijn.” »Maar dan steekt men immers licht aan! En mocht het, terwijl wij hier met verkleeden bezig zijn, kolonel d’Oyly invallen mij eene visite te maken, zooals hij in de laatste dagen dikwijls gedaan heeft; of dat een der schildwachten ons aanhoudt, of. neen! het is niet doenlijk! Ik dank u, lieve 'Winifrida, maar ik mag en kan niet u en onze vrienden mede in het verderf sleepen. Laat mij in Gods naam liever sterven, gelijk het een’ man betaamt, en men zal mijnen moed prijzen; doch eerst in vrouwenkleederen eene dolzinnige poging tot ontvluchting te doen en dan tot spot van de heele wereld gevat te worden neen, neen, dat strijdt tegen mijne eer 1” 14 hoofd van de schouders gelicht heeft, dan is geen chirurgijn zoo knap, om het er weer behoorlijk op te zetten.” ïJa, ja,” zei een derde, »dat genade geven neem ik maar zoo gaaf niet aan. Als onze goede koningin Anna nog leefde, dan zou ik het gelooven; maar die Duitsche brombeer, dien ons het Parlement op den hals schoof, heeft een hart van steen. En toch, als ik goed gehoord heb, sprak de lady toen zij de trap opkwam van een stellig uitzicht op vrijspraak was het niet zoo, Ralf?” «Indedaad, het is zoo en zij was zeer gehaast,” gaf de aangesprokene ten antwoord. »Ik hoorde haar zeggen: Als nu mijne kamenier maar tijdig genoeg komt; ik moet dadelijk van hier naar het St. Jamespaleis.” Terwijl de wachters zoo met elkander snapten en daarby vlijtig den beker rond lieten gaan, werd plotseling de deur der gevangenis geopend. De gravin trad met miss Morgan in het nauwe voorportaal en zei, terwijl zij deze dame vooruitduwde: »Ach, lieve miss Morgan, wees toch zoo vriendelijk en breng spoedig mijne dienstmaagd hier, zij weet, hoe kostbaar heden onze oogenblikken zijn, en toch draalt zij zoo lang.” De schildwachten maakten plaats en miss Morgan sloop tusschen hen door en snelde de tweede en derde post voorbij (want de wacht was wegens de ter dood veroordeelden gedurende het uur van bezoek versterkt geworden.) en ijlde de smalle wenteltrap af. Hier kwam zij in een engen, donkeren gang, waaruit men door de groote raadskamer van den kommandant gaande de hoofdtrap van het huis bereikte. Een andere uitgang was er niet en deze raadskamer had den gravin bij het opstellen van haar plan vrij wat zwarigheid gemaakt. Maar de schildwacht aan de deur liet miss Morgan door. 3»ls de lady, waarmede u gekomen zljt, nog boven?” riep hij haar na. sLaat zij dan voortmaken. De kommandant heeft een oogenblik geleden gezegd, dat spoedig de raadsheeren voor het verhoor bij elkander zullen komen en dan zou de gravin niet meer kunnen passeeren.” sGoed, ik zal dadelijk de dienstmaagd , die beneden in den tuin wacht, bij haar bovenzenden”, antwoordde zij, en liep spoedig naar beneden. Daar trof zij werkelijk miss Evans en onze forsche waardin aan. »Spoedig! haast ul” riep zij, sMylady vraagt naar u!” Daarop fluisterde zij vrouw Mills, wier knieën in het beslissende oogenblik toch van angst knikten, in het oor; »Houd u kloek, goede vrouw! Geef den moed niet verloren! Alles zal naar wensch afloopen! Nu is het uwe beurt; boven zult gij den heer graaf reeds in uw persoon veranderd vinden. Houd vooral uwen zakdoek krampachtig tegen uw gezicht gedrukt, zooals de gravin gezegd heeft, en snik wanneer gij naar boven gaat om een steenen hart te doen breken— later zullen wij er des te vroolijker om zijn 1” Vrouw Mills ging nu vastbesloten aan het werk. In werkelijkheid was het haar zoo angstig om het ha,rt als nooit te voren; maar zij herinnerde zich, dat zij, de waardin uit »de Druif van .Tericho,” inden geheelen omtrek wegens haren mannelijken moed bekend was. Zij verborg dus haar gelaat in den zakdoek en besteeg luid snikkende de trappen. De wachters lieten haar ongemoeid voorbijgaan. Toen zi) in de gevangenis aankwam, vond zij den graaf geheel verkleed. Eene pruik, die de gravin nauwkeurig naar het haar der waardin, dat van een roodblonde kleur was, had laten maken, verborg zijn zwart hoofdhaar. Een zeer doelmatig aangebracht blanketsel verhelderde de donkere gelaatskleur van den gevangene; in de schemering, die intusschen begon te vallen, kon men toch zoo nauwkeurig niet onderscheiden. Vrouw Mills gaf hem nog volgens afspraak haar hoogrooden halsdoek, dien de lady om de breede schouders van haren gemaal plooide, en zeide: »De schildwacht aan de raadskamer laat u weten, dat de raadsheeren ieder oogenblik kunnen komen en dat dan alle deuren gesloten worden.” »Dan zoo spoedig mogelijk van hier 1” antwoordde de gravin, nam haren echtgenoot bij de hand en lichtte de klink van de deur op. Toen wendde zij zich tot de waardin en vroeg: »Beste vrouw Mills! zoudt gij den moed hebben mij met den graaf eerst naar beneden te laten gaan en hier nog eenige minuten te wachten? Wij zullen u die moedige daad vorstelijk beloonen. Wanneer gij na eenig toeven hoort, dat de vrouwen der schildwachten heengaan, dan kunt gij u gemakkelijk met haar uit de voeten maken.” »0f ontdekt worden, wat nog veeleer kan gebeuren, en dan heb ik zelve den hals in den strop gestoken”, viel vrouw Mills, wienhet hachelijke van haren toestand steeds duidelijker werd, de gravin in de rede. »Neen! Mylady, ik blijf voor alle schatten der wereld geen oogenblik langer hier I” Daar stuitte dus lady Nithsdale in het uiterste oogenblik op een nieuwen hinderpaal I Zij kon de waardin niet overhalen deze wel wat zware taak op zich te nemen. Daarom veranderde zij haar oorspronkelijk plan, terwijl zij zich zelve een veel moeielijker rol voorbehield , dan zij de waardin had toegedacht. Zij antwoordde dus: »Goed, beste vrouw Mills! Als gij liever vooruitgaat, het zij zoo; slechts één verzoek heb ik aan u; sluip zoo stil mogelijk langs de wacht heen. Tracht u dan door de poort van den Wiegetoren te verwijderen; ik meen gezien te hebben, dat zij heden toevallig openstaat.” Na deze toespraak liet zij de waardin stil de deur uitsluipen. De gravin bemerkte bij het openen der deur, dat het buitp in het voorportaal nog even vroolijk en levendig toeging. De sek, door haar geschonken, begon te werken. Lady Nithsdale achtte daarom het oogenblik tot de volvoering van hare koene onderneming gunstig. Zy sterkte zich met een kort, hartelijk gebed en zeide met eene vaste stem tot haren gade: »Komnu; de heilige bewaarengelen onzer kinderen zullen ons geleiden en trad vervolgens vastberaden naar de deur. »Het is waanzinnigheid!” riep de graaf uit en bleef staan. »Als zij mij aanhouden en in het aangezicht lichten ?” sJuist daarom moeten wij nu gaan, voor zij hunne fakkels hebben aangestoken. Bedek uw gelaat met den doek, zooals de waardin deed, even alsof gij weent.” En eer de graaf weder een woord in het midden kon brengen, rukte zij stoutweg de deur open. Daarna den graaf in gebogen houding en met den doek voor het gelaat bij de hand nemende, riep zy onder snikken: sAch, waarde miss Betsy, spoed u toch in Gods naam en breng mij mijne dienstmaagd! Gij weet mijne herberg, anders zal ik zeker met mijn verzoek te laat komen. Haast u, meer dan gij u ooit in uw leven gehaast hebt. leder oogenblik vertraging beslist over leven of dood!” Met deze woorden drong zij den graaf vooruit door de voorste wacht en liep toen achter hem aan om zijne mannelijke gestalte en gang zoo goed mogelijk te verbergen. De wachten, bijna verschrikt door die plotselinge verschijning, lieten hen werktuigelijk passeeren. De vrouwen weenden luid, toen zij de ongelukkige vrouw en hare weenende gezellin zagen. Nauwelijks echter hadden zij, na de tweede wacht te zijn voorbijgegaan, de nauwe wenteltrap bereikt of Ralf, een der wachten, riep: sTe drommel! Wat is dat nu? die groote dame of wat zij ook moge zijn, meen ik reeds hier voorbij te hebban zien gaan! ’ De gravin, die op de trap deze woorden hoorde verschrikte hevig; doch krachtig drukte zij de opkomende vrees in haren boezem terug en bedwong haar kloppend harte. »Vooruit, om Gods wil, lieve miss Betsy, spoed u! een menschenleven hangt aan iedere seconde!” »Ziet gij spoken, Ralf?” vraagde de andere wacht, die door den drank in eene vroolijke stemming was gebracht; sof is het de sek, die u alles dubbel doet zien?” »Neen, kameraad, ik weet wat ik zeg, die groote is al vroeger naar beneden gegaan. Ik geloof, dat het raadzaam is iemand naar den kommandant te zenden om rapport te maken.” »0m hem te laten zien, hoe wij tegen het reglement in, op wacht zitten te drinken en om hem ons aandeel van een dracht stokslagen te verzoeken doch zie, daar komt de edele gravin al terug.” Ja waarlijk, lady Nithsdale keerde terug. Zij had haren man gelukkig tot aan de groote trap gebracht en beneden op de binnenplaats wachtte hem immers hare vriendin, miss Evans. Daarom hield zij het voor verkieslijk hem verder alleen te laten gaan en zelve trots alle gevaar naar de cel terug te keeren, om zoo mogelijk de al de spoedige ontdekking zijner vlucht, waarvoor zij na het gesprek der soldaten vreesde, te voorkomen. »Mocht men mij vatten,” zoo dacht zij, »hij zal toch zijn gered!” Inmiddels had baas Mills, de waard uit»de druif van Jericho’ ruim een half uur voor de Byewardpoort gewacht. De koude was snerpend; de zware mist golfde als een eindelooze, onafzienbaar breede stroom vanaf de Theems over de werven, door de Waterstraat en bedekte de donkere torens van den Tower met zijn grauwen sluier. Baas Mills echter was geenszins gestemd om dichterlijke opmerkingen te maken over de eigenaardige, treurige schoonheid van dit winterverschijnsel. Kwalijk gemutst liep hij op eenigen afstand van de poort heen en weder, en toen de Belfryklok half vier sloeg, vestigde hij zijne oogen in gespannen verwachting naar den kant van den donkeren poortweg. »Welk eene dwaasheid!” bromde hij, »ik had mijne Sara voor verstandiger gehouden. Het is zinneloos hem door een tiental wachtposten en door alle poorten en deuren te willen heenvoeren. Had men mij te huis er over gesproken, ik had geen voet verzet, zelfs niet wanneer Sara het mij bevolen had. ledereen zegt wel dat ik onder den pantoffel sta, omdat ik den huiselijken vrede wil bewaren, maar toch dan zou ik mijn streng vastgehouden hebben 1 En wat hebben wij ons ook in zulk eene heillooze zaak te mengen! Het spijt mij zeer van de gravin, maar wat helpt het haar of wij ons ook daaraan de handen branden?” Daarop begon hij weder heen en weer te loopen en langs den poortweg te gluren , maar er kwam niemand; de schildwacht alleen drentelde af en aan en blikte mistroostig door den konden mist, in afwachting dat de ijzeren traliedeur zou worden neergelaten en hij zich in de welverwarmde wachtkamer de bevrozen leden zou kunnen ontdooien. »lk deed wijs, als ik naar huis ging”, zoo begon de waard zijne alleenspraak weder; ïmijne vrouw kan dan alleen de kastanjes uit het vuur halen.” Reeds wilde hij op zijne schreden terugkeeren, toen hem dat angstige gevoel overmeesterde, dat ook in een heldenhart niet vreemd is; heeft zelfs niet Gunter, deze wijdvermaarde koning uit het Heldenlied van de Nevelingen, voor zijne vergramde Brunhilde gesidderd? Zoo stamelde dan ook baas Mills: »Maar Sara —?” en bleef. Weder sloeg de torenklok van Belfry, het was slechts weinige minuten voor poortsluiten en nog kwam niemand opdagen. De waard ademde in zijne van kou verkleumde handen, wreef zich de koude wangen en bleef nog altijd wachten. Daar klonken voetstappen van uit den poortweg; zijn hart verstijfde van angst. Zag hij goed? Ja, daar naderden twee vrouwelijke gedaanten: het kamermeisjen der gravin en zijne Sara, ten minste voor zoo ver de nevel hem toeliet te onderscheiden. Ja, zij was het werkelijk; hij herkende haar kleed en den rooden halsdoek, dien hij haar op St. Valentljn ten geschenke had gegeven. nGod dank!” jubelde hij, »zij hebben hare dwaze onderneming opgegeven,” en liep de naderenden tot aan de brug tegemoet. Maar hoe verschrikte hij, toen zijne vermeende Sara den doek van voor haar gelaat wegnam en hij in plaats van de hem zoo bekende trekken, een mannengezicht zag! Hij gaf een luiden schreeuw, sprong terug en ging, eer de beide aangekomenen het konden verhinderen, zoo snel zijne beenen het toelieten op den _ «Baas Mills, haas Mills, hlijft toch staan!” riep miss Evans hem na; maar te vergeefs, reeds was de ontstelde man, onder begunstiging van mist en duisternis, in een nauw straatjen verdwenen. «Die lafaard!” bromde Cecilia, «en hij alleen weet waar de oude Ellen Moore woont, die ons eene schuilplaats heeft aangeboden. Maar laat ons maken, dat wij wegkomen van deze rampzalige torens.” «Waar blijft toch Winifrida?” vroeg den graaf, «zou zij in mijne plaats in de handen onzer vijanden gevallen zijn?” «God en zijne heilige Engelen zullen haar wel bewaren, mylord! en nu, spoeden wij ons van hier!” Zij sloegen een donker straatjen in, ijlden de eene straat na de andere door en waren weldra in den mist verdwenen. Cecilia hield het voor zeer gevaarlijk den graaf naar de «Druif van Jericho” te brengen; in Drurylane kende zij eene lersche vrouw, en ras besloten bracht zij den vluchteling daarheen. Dan ijlde zij in volle vaart naar hare herberg, waar zij den waard reeds in zijnen leunstoel bij den haard vond zitten. Maar ondanks al hare heloften en smeekingen kon zij den man niet bewegen, zijn rustig plaatsjen nogmaals te verlaten, om, gelijk hij het noemde, met levensgevaar in den konden mist rond te zwerven. Gelukkig kwam Sara thuis en deze joeg in hare gewone ontzagwekkende taal haren vreesachtigen echtgenoot weder op straat. Een uur later bevond de graaf zich goed en wel in zijne schuilplaats. Het was het zolderkamertjen eener bedelares, die op sommige dagen in de «Druif van Jericho” kwam, om het overschot der maaltijden weg te halen. Bij zulke gelegenheden had zij dikwijls van lady Nithsdale eene aalmoes ontvangen, waarvoor zij nu hare dankbaarheid bewees, door bereidwillig den adellijken vluchteling bij zich op te nemen, eene edelmoedige daad. die bij ontdekking ook voor deze goede ziel schromelijke gevolgen kon hebben. Een veiliger schuilplaats dan de schamele woning dezer bedelares, kon de gravin voor haren echtgenoot wel niet vinden. Wie zou er aan denken om daar den edelen graaf Nithsdale, de bloem der Schotsche ridderschap, te zoeken? Zoo was dan nu de onderneming door den moed, de geestkracht en de liefde der edelaardige vrouw beraamd , gelukkig volvoerd! HIJ was nu in veiligheid; maar zij waarom toefde zij nog? Het eene uur na het andere verstreek. De nacht daalde over het aardrijk neder; reeds had de nachtwacht het tiende, het elfde uur geroepen; het gejoel van den dag verstomde in de straten en nog altijd wachtte de graaf zijne echtgenoote. Daar kraakten lichte schreden op de steile trappen, de deur ging open en met onbeschrijfelijke blijdschap sloot de graaf zijne geliefde echtgenoote in zijne armen. V. Trouw tot in den dood Wederom was het lente geworden. In het noorden der Schotsche hooglanden had zij met haren levenwekkenden adem sneeuw en ijs doen smelten. Beken en stroomen zwollen en de Niths joeg zijn anders zoo rustige wateren troebelzwart langs het kasteel Terregles in de Solwaybaai. Heuvels en dalen dosten zich in een goudgroen kleed; duizende bonte bloemen openden in woud en beemd hare kelken en schenen te luisteren naar de eeuwig oude, maar toch altijd weder nieuwe lofliederen van den leeuwerik en naar de wonderdingen, die de zwaluw van verre landen wist te verhalen. De boomen in den slottuin prijkten weder met het eerste groen en wiegden hunne takken, gelijk zegepalmen der lente, in de zoete Meilucht. Om hunne kruinen gonsden nijvere bijen, zwermden goudschildige kevers en dartelden bonte vlinders in de zonnestralen alles, tot het nietigste wezen in Gods heerlijke, herlevende schepping, verheugde zich in het genot van de lente, van de koesterende zon en in het bezit van het zoete, vreugdevolle leven! Het kasteel echter stond daar stil en verlaten als eene ruïne. De gesloten vensterblinden beletten de ontelbare zonnestralen, die op de torentinnen dansten en de kale muren verwarmden, in de anders zoo gezellige zalen te dringen en te roepen: de lente is daar! Slechts twee venstertjens in de tuinmanswoning stonden open en de frischheid en de kunstige schakeering der tulpen en hyacinthen, die de bloembedden sierden, lieten duidelijk en geurig blijken, dat de zorgende hand des ouden tuin mans nog immer over deze plekjens waakte. Spoedig vinden wij hem zelf, op eene zodenbank bij de fontein gezeten, in gesprek met den grijzen slotvoogd. »Gij hebt haar dus gezien?” vraagde de oude Tom. »Met eigen oogen. Én ook gij zult haar morgen avond zien. Ik begreep maar al te wel, dat zij het moest zijn, die mij eergisteren dat vreemdsoortige briefjen zond. Wie anders ook dan zij zou mij in Carlaverock, in dat oud vervallen slot bij nacht en ontijd bescheiden hebben? Reeds was de zon achter de kimmen gedaald toen ik daar aankwam, maar er was nog niemand. Ik had dus den tijd dien ouden burcht, een bekende uit mijne jonge jaren, nog eens goed te beschouwen. Daar toch had ik als jongeling, onder de bevelen van den ouden graaf, zaliger gedachtenis, de belegering doorgestaan, toen hij die vesting voor onzen koning Stuart tegen Willem van Oranje wilde behouden. De koning echter gaf last tot de overgave en toen braken de Whigs de buitenmuren geheel af en staken het slot in brand.” >Gij geraakt weer ongemerkt aan uw geliefkoosd vertellen”, viel de tuinman hem in de rede; sZeg mij liever of zij kwam.” »Zeker kwam zij! Maar heb geduld, ik heb het mijne ook moeten oefenen, en het werd mij bijna angstig om het hart tusschen die oude muren, alwaar de nachtwind door het riet aan den oever gierde en, helaas thans wilde struiken in de vensternissen en langs de drempels ruischten, waar ik als knaap zoo vaak onze lieftallige jonkvrouwen zag zitten. Ach! ook zij rusten reeds lang in den koelen schoot der aarde! De maan ging op en bescheen de trotsche hoektorens en kaatste haar zilveren glans over de voortrollende golven van de Nith. Terwijl ik zoo voor mij heen tuurde, gleed daar een bootjen, door een ouden visscher geroeid, over den stroom; eene vrouw zat zwijgend aan het roer. Ik verborg mij in de schaduw van de koetspoort om het afgesproken teeken te verbeiden. Nauw had ik het vernomen of ik verliet mijnen schuilhoek en bevond mij tegenover eene vrouw in de gewone kleederdracht der boerinnen van Galloway, Ik wist eerst niet wie daar voor mij stond, maar toen zij mij de hand gaf en haren mond opende, toen herkende ik haar terstond.” »Lady Nithsdale?” vraagde Tom. »Indedaad, onze edele gravin. Ik liet mij door haar in de schaduw van den muur geleiden; daarna zette zy zich op een afgevallen steenklomp neder en terwijl ik dus voor haar stond, verhaalde zij mij alles.” »Maar wat dan? dat is het juist wat ik wilde weten. Gij zijt heden weder verbazend langwijlig!” jNu, oude kameraad,” vervolgde de spraakzame slotvoogd , wien het een genoegen was zijnen toehoorder een weinig op de pijnbank te houden, »gij zijt zoo ongeduldig als een klein meisje, welks pop men weggenomen heeft! Wat zij mij vertelde? Om te beginnen vroeg zij mij naar de kinderen en moest ik haar vertellen hoe wij op Terregles den winter doorbrachten. Ik vertelde haar hoe de dweepzieke Presbyterianen, aangevoerd door hunne predikanten, weder in het kasteel waren gevallen en alles vernield hadden! »Hoegelukkig dat wij de kinderen vooraf in veiligheid gebracht hebben!” onderbrak zij mij. Eindelijk vertelde ik haar hoe ik haren last ten uitvoer legde en de bedienden ontsloeg. Toen ik haar daarop zeide, dat de oude Tom en ik het niet met ons geweten konden overeenbrengen om het kasteel te verlaten, drukte Mylady mij de hand en zeide: j>lk ken u beiden en ook uwe gehechtheid aan ons!” Gij kunt denken hoe die woorden mij verheugden, en ook u zullen ze goed doen aan het hart, oude kameraad!” De tuinman sprak geen woord; hij wendde het hoofd af naar de fontein en streek met de ruwe, eeltige hand langs de oogen. «Vervolgens vatte ik moed en vraagde naar den graaf, onzen heer. «Die is met Gods hulp in veiligheid!” sprak zij. «Gij weet immers reeds hoe wij hem uit den Tower voerden, niet waar 1 Wij hielden ons vervolgens op het kamertje eener bedelares verborgen. In de eerste drie dragen durfden wij zelfs geen spijs of drank laten brengen, uit vrees dat wij ons zouden verraden en wij behielpen ons met een stuk brood en een flesch wijn, die ik in den haast uit onze herberg had meegenomen, toen ik uit den Tower ontkomen was.” ))Maar, Mylady, hoe is u dat gelukt?” vraagde ik. »Miss Evans had geen tijd om ons dit te verhalen, daar zij zich reeds den volgenden morgen, denzelfden waarop de beide lords Deventwater en Kenmure terdoodgebracht werden, met de vreugdevolle tijding van ’sgraven redding op weg naar het kasteel Traguair spoedde.” »Ja! dat was juist de groote zaak”, hernam de gravin. »Toen ik mijn echtgenoot door de wachten tot aan den groeten trap gebracht had, liet ik hem in vredesnaam maar aan Gods hulp over en ijlde met kloppend hart naar de verlaten cel terug, daar ik bemerkt had, dat een der soldaten argwaan koesterde. Het was werkelijk meer dan tijd, dat ik tusschenbeide kwam; zij waren juist van plan den kommandant te ontbieden, toen zij door mijne terugkomst werden gerustgesteld. »Ik trad de verlaten gevangenis binnen en liep met zware stappen en onder luid spreken heen en weer, om de schildwachten in den waan te brengen, dat ik met mijnen man sprak. Eerst toen ik den graaf volkomen veilig geloofde, opende ik de deur en mij op den drempel omkeerende, nam ik zoo roerend mogelijk afscheid. Ik hoop u spoedig weder te zien, zeide ik en inderdaad hoopte ik zulks; maar niet in denTower. Daarop zeide ik aan een der wachters, die bezig waren de lantaarns aan te steken, dat de graaf voor het oogenblik geen licht in zijne cel wenschte; als hij het later noodig oordeelde, dan zou hij het wel bestellen.” »Vervolgens vloog ik de trappen af en bereikte nog juist tijdig genoeg de poort; knarsend hoorde ik de ijzeren valdeur achter mij neergaan. Ik nam in de eerste huurkoets de beste, die ik ontmoette, plaats, en spoedde mij naar de herberg. Hoerende dat alles goed afgeloopen was, liet ik mij in eene draagkoets naar de hertogin van Montrose brengen, die mij had ontboden. Toen ik bij deze edele dame was toegelaten en zij mij op de zachtst mogelijke wijze op de mededeeling, dat voor den graaf geen genade te hopen was, wilde voorbereiden, toen kon ik mijne vreugde niet langer bedwingen, maar barstte in een vroolijk lachen uit.” »De goede hertogin schrikte en meende, dat overmaat van smart mij krankzinnig gemaakt had; deze meening was duidelijk op haar gelaat te lezen; maar hoe verwonderde zij zich, toen ik haar de reden mijner vroolijkheid meêdeeldel” »Zij beloofde mij ons zoo spoedig mogelijk bericht te zullen zenden over de stemming aan het Hof, want wij hoopten dat de koning, nu het feit eenmaal gepleegd was, wel tot verzoening zou overhellen. Het tegendeel echter gebeurde; hij was vreeselijk verbolgen, liet aan iedere poort der stad de wachten verdubbelen en zette zelfs een jinjs op ’s-graven hoofd; ook tegen mij, die paapsche h » » .T. J. Burgmeijer, Pr. » » » Jhr. H. C. J. M. van Nispen tot Se- venaer, Pr. » » W. J. van Bieten, Pr. Hoog y> » A. G. Schweitzer, Pr. A. H. Wal ter. J. F. Hendrichs. Mr. A. H. M. vani Berckel. | Robert Barge, en P. Strater. Scholen van deze Vereeniging. St. Pius-School. Burger-Bewaar- en Leerschool in de Kerkstraat. St. Jozef-School. Armen-Bewaar- en Leerschool. Tus- schen Bewaar- en Leerschool. Beiden in de Nieuwe Looierstraat. St. Aloysius-School. Armen-Bewaar- en Leerschool in de Westerstraat. St. Ignatius-School. Tusschen- en Burgerschool op de Egelantiersgracht. In deze scholen wordt onderwijs gegeven door de Eerw. Zusters der Congregatie te Tilburg. O. L. Vr.-School. Burger-Bewaar- en Leerschool op de Oude Schans. St. Anna-School. Armen-Bewaar- en Leerschool op den Kadijk. St. Antonius-School. Armen-Bewaar- en Leerschool op Kromboomsloot. In deze scholen wordt onderwijs gegeven door de I'.erw. Zusters der Congregatie te Amersfoort. Voor alle kinderen, die op deze Scholen onderwijs genieten , moet betaald worden, zoowel voor de arme kinderen als voor de leerlingen der tusschen- en burgerscholen. Parochiale School -van den Zeer-Eerw. Heer H. Schliiter in de Parochie van O. L. V. Onbevlekt Ontvangen. Zie Pius-Almanak 1876, pagina 118. EOOMSCH-KATHOLIEK OUDE ARMEN-KANTOOR. Onder deze benaming wordt de administratie gevoerd over de armengelden der Katholieken van geheel Amsterdam. Het Kantoor is gevestigd op de Keizersgracht bij de Runstraat, ter plaatse waar de in 1772 afgebrande schouwburg stond. De bedeeling geschiedt in geld of in turf, om de 14 dagen, op Woensdag na den middag. De bedeelden worden onderscheiden in: schamele, huiszittende en gewone armen. Hulpbehoevenden, die van alles moeten worden voorzien, worden geheel ten koste van het Armen-Kantoor besteed; kraamvrouwen ontvangen eene toelage en zieken, die naar de gasthuizen worden vervoerd, een nieuw hemd. Regenten zijn: de Heeren J. E. Bonnike. P. F. J. Everard. Mr. J. Jager. Mr. L. H. Povel. C. J. A. M. Strater. Theod. J. AlberdingkThijm. Mr. L. A. A. van Wensen. I J. L. Kuinders. Heeren Regenten voeren ook beheer over het Oude Mannen- en Vrouwenhuis en over de hier vermelde hofjes. R. K. Oude Mannen- en Vrouwenhuis St. Jacob, Plantage, Middenlaan, 52. Dit gesticht, opgericht naar aanleiding van een legaat van wijlen Mr. Jacob Diederik Lodewijk Emanuel, baron van Brienen van Stad, werd in 1865 geopend en wordt steeds geschraagd door vrijwillige bijdragen. Het is bestemd voor de opname van behoeftige R. K. oude vrouwen en mannen, die den leeftijd van minstens 67 jaren hebben bereikt en ongehuwd, weduwen of weduwnaars zijn. Zij moeten te Amsterdam geboren zijn, of aldaar Beek, (proT. Limburg), 39 uren van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer: ƒ 20.—, Vincentius-Vereeniging. A. Baron de Rosen, President. Bemmel, 19 uren van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer: ƒ2O.— VINCENT IUS-V EREENIGING. H. W. van Oppenraay, President. Bergen-op'Zoom, 26J uur van Amsterdam Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer: ƒ26.—, Vincentius-Vereeniging. G. Vermunt, President. | F. Gussenhoven, Penningm. J. Asselbergs, Sekretaris. St. Anthonius-Gesticht. Reetor: de WelEerw, Heer H. Snoeys. Geestelijke Militaire-Vereeniginq , opgericht door J. H. Legge. Direkteur: de WelEerw. Heer A. van Genk, Kapelaan. St-Jozefs-Gezellen-Vereeniging. President: de WelEerw. Heer M. P. W. Smits, R. K. Pr. en Kapelaan. Vereeniging van Liefdadig Onderwijs. De School staat in de van Hasseltstraat en het onderwijs wordt gegeven door religieuzen. In dit Gesticht bestaat voor drie Dames de gelegenheid tot inwoning als commensales. Best, 23 uren van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer: ƒ2o—, Vincentius-Vereeniging. P. A. J. Boelaars, President. Bolsward, 41J uur van Amsterdam. Census in Bolsward voor de Prov. Staten en Tweede Kamer : /36.—. Vhs’centius-Vereeniging. Y. L. Hettema, President. 43 uren van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer: ƒ2o.—, Vinoentius-Vereeniging. G. ten Voorde, President. Bovenkerk, 2 uren van Amsterdam, De Pius-Vereeniging. Zie Jaai-boekje 1876, pagina 134. Boxtel, 2U uur van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer./20. . VINCENTIUS-V EREENIGING. J. F. van Uden, President. Breda, 21 uur van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en TVeede Kamer: in Breda /sa-, in Bergen-op-Zoom ƒ26.- en m de overige gemeenten van dit kies-district J 20. . De Vincentius-Veréeniging , onder bescherming der H. Barbara, telt 14 werkende Leden. De gezinnen door Conferentie bezocht, bestaan uit plus minus 320 Z'olen. A. H. A. F. Meyer, Pres. 1 B. C. van Dongen, Sekret. ’üeze Conferentie heeft opgericht en bestuurt: Hét St. Vincentius-Jongens-Gesticht._ In dit Gesticht worden by uitzondering ook jongens uit andere gemeenten tegen een bepaald kostgeld opgenomën. « mi Regent is de Heer C. Th. Bosmans. jv 11 Ook heeft deze Conferentie eene eigen Broodbakkerij, welke in 1876 heeft afgeleverd 6570 rogg^, 1040 tarween 169 krentenbrooden of mikken. Deze laatste werden St. Laurentius-Gasthuis. Direkteuren: de Zeer-Eerw. Heer G. J. Demes, Pastoor en de Heeren J. H, Visser en F. Y. Ypma. Sub-Comité van het Liefdewerk »Oud Papier.” A. Jorritsma, Voorzitter. ] F. G. Smit, Sekpetaris. Stads-Weeshuis voor Kinderen van alle godsdienst-gezindheden. Voogden: F. J. van Slooten, President. M. W. Scheltema, Ez. I K. W. Nauta. | H. D. Drukker. A. ven der Herberg. David van der Werff, Boekhouder-Sekretaris. Allen Protestant. Vóór 9 Oktober 1872 vondt men, overeenkomstig Art. 3 van het Reglement van 17 Juli 1866 , 2“ alinea, onder de Voogden ook een Roomsch Katholiek. De inkomsten bestaan uit landerijen, vroeger aan het klooster (Bonifacius) behoord hebbende. Voogdessen: Mej. Y. Boekhout—de Vries, Protestant. » Hazelhoff—Dijkstra, Protestant. » Schaafsma—Kramer, Protestant. > Rouing—Flierl, Roomsch Katholiek. Doesburg, 20? uur van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer: /’26.—. Vincentius-Vereeniging. J. W. Berendsen, President. ] P. L. Rieff, Vice-President. Dooriienburg, 19J uur van Amsterdam. V incentius-Veeeeniging. D. Terwindt, President. Dordrecht, uur van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer: ƒ7O.— en in de overige gemeenten van dit kies-district ƒ32.—. Armbestuur. L. A. van Deenen, President. J. B. Moonen, Penningm. J. Klaus, Sekretaris. R. R. Lindemans. F. Arnolds. J. W. Schampers. P. F. Broekerhof. Het Armbestuur is tevens belast met de zorgenvoor het Wees- en Armenhuis. Kerkbestuur. L. C. Spoorman. Past., Pres. C. D. Pennock, Penningm. E. Keuss, Sekretaris. P. L. Masion. B. J. Koldewey. A. Meeus. R. G. Pel. Schoolbestuur, L. G. Spoorman, Past., Pres. P. L. Masion, Penningm. J. P. J. Pennock, Sekr. A. Meeus. G. Engels. Visser. Vincentius-Vereeniging A,. Meeus, President. J. Liyeu, Sekretaris. Visser. H. Engelbrecht. H. Schouten, P. Martinot. J. L. V. d. Boom. E. Keuss. J. Lips-C. D. Pennock. C. Eijgenraam. Einders. Hieraan is verbonden een Leesbibliotheek. De Wel-Eerw. Heer W. C. Koevoets, Kapelaan, is Adviseur. St. Catharina-Vereeniging voor Tooneelopvoeringen. (Batig slot ten voordeele der St. Jozef-school.) A. Swillens, Pr., Eere-Voorz. C. Eijgenraam, President. J. Smeules, Penningm. J. P. J. Pennock, Sekr. F. C. de Hosson, Magazijnm J.Martinot, Bibliothekaris 16 Werkende Leden en 154 Honoraire Leden. Drcuniel, 16 uren van Amsterdam Vincentius-Vereeniging. G. Spray tenburg President. Druten, 17 uren van Amsterdam. Vincentius-Vereeniging. A. C. J. Dericks, President. Dell Duiigen, 18 uren van Amsterdam. Vincentius-Vereeniging. H. van de Westelaken, President. Dussen, 16J uur van Amsterdam. Vincentius-Vereeniging. P. J. Stael, President. Edani, 4 uren van Amsterdam. Sub-Comité voor het Liefdewerk ïOüd Papier.” Bestuurders niet bekend. Eindhoven, 25» uur van Amsterdam. Census voor Prov. Statenen Tweede Kamer: y24. en in andere gemeenten van dit kies-district /20.—. Vincentius-Vereeniging. Aernout van de Ven, Pres.i J. Broex, Vice-President. | .jW. V. d. Velden, Penningm. |A. N. BayenS; Magazijnmeest, Zouavenbond voor Eindhoven en Omstreken, opgericht den September 1870. Zie Pius-Almanak 1876, pagina 140. St. Elisabeth’s-Vereeniging. Bestuurderessen niet bekend. Liefde-Gesticht. Regenten üiet bekend. Eist, uur van Amsterdam. Vincentïus-Vereeniging. Th. Roggen, President. Etteii, 22 uren van Amsterdam. Vincentius-Vereeniging. J. Schrauwen, President. Franeker, 43J uur van Amsterdam. Vincentius-Vereeniging. H. Berndes, President. IH. van der Schaaf Gz., Sekr. E.Adema, Vice-President. I "W. H. Ensink, Penmngm. A. Grijpman, Magazijnmeester. Maria-Veeeeniging. Mejufvrouw Alida Lunter, Presidente. De Leden dezer Vereeniging vervaardigen kleedingstukken voor de armen, staan de Vincentius-Vereeniging bij door het naaiwerk te verrichten dat in de bezochte gezinnen noodig is en geven aan ieder arm kind met St. Nicolaas een cadeau in kleedingstukken. J onge-Heeren-Vereeniging. 8 Leden. Deze jongelingen collecteeren elke maand en verstrekken daarvan geneeskundige hulp aan de behoeftige zieken. Geertruidenberg, 181 uur van Amsterdam. Vincentius-Vereeniging. E. F. Smolders, President. Geldrop, 26j uur van Amsterdam. Vincentius-Vereeniging. W. van den Heuvel, President. Zouaven-Broederschap. Bestuurders niet bekend. Gent (in Gelderland), 19 uren van Amsterdam. Vincentius-Vereeniging. R. Gerrits, President. Goirie, 2M uur van Amsterdam. Vincentius-Vereeniging. G. van Besouw, President. Goes, 331 uur van Amsterdam. Census. In Goes voor den Gemeenteraad / 20.—, voor de Prov. Staten en Tweede Kamer / 40.—. In andere Gemeenten van het Kiesdistrict Goes, voor den Gemeenteraad /16—, voor de Prov. Staten en Tweede Kamer /32.—. Katholieke Kiesvereeniging. J. P. Barsen, Voorzitter. I T XT;:.« Tï • _ . ‘ J. Bookelaar , Onder-Voorz. J. W. Nijs, Penningmeester en Sekretaris. Gorincheni, 14J- uur van Amsterdam. _ I Census voor de Prov. Staten en Tweede Kamer / 50.—, in Bussen, Munster en Muilkerk, in Meeuwen, Hill en Babyloniënbroek, in Drongelen, Haagoort, Gansoyen en Doeveren, in Heesbeen, Eetben en Genderen, in Almkerk en Uitwijk, in Emmikboven en Waardhuizen, Werkendam, Woudricbem, de Werken en Sleeuwijk, Giesssn, Rijswijk, Op- en Neer-Andel, Veen en in Wijk en Aaldburg ƒ2O.— en in de overige gemeenten van dit kies-district ƒ32.—. Vincentius-Vereeniging. G. van Schalen, President. Gouda, uur van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer /44.—, en in andere gemeenten van dit kiesdistrict / 28.—. R. K. Leesvereeniging. Mr. H. A. des Amorie van den Hoeven te ’s Hage,Eere-Voorz. W. C. van Dillen, President. J. van der Sanden, Vice-Pres. D. A, Pensioen Az., 1' Sekr. P. H. Hülstnan, 2' Sekr. H. H. "Weck, Bibliothekaris. , Verslaggever. De Vereeniging telt ongeveer2oo Leden; Eere-Leden en Leden van Verdiensten daaronder begrepen. Contributie / 3.30 per jaar. R. K. Kiesvereeniginq sßecht voor Allen”. W. 0. van Dillen, President. E. van Straaten, Vice-Pres. D. A. Pensioen Az., Penn. P. H. Hulsman, Sekretaris. Sub-Comité voor het Liefdewerk »Oud Papier”. H. M. Carlier , President ] H. Goorissen, Sekretaris. C. J. Koot, Magazijnmeester. R. K. Armbestuur voor beide Parochiën. A. H. van Dillen, President. A. Jaspers, Sekretaris. L. J. Ruygers, Penningm. N. de Graaf. B. F. C. Verbeeek. J. W. Peeters. R. K. Inrichting van Liefdadigheid, (Liefdegesticht). Onder het beheer der Liefdezusters (Hoofdzetel Oudenbosch.) School voor Meisjes. Bewaarschool voor Jongens en Meisjes. Een groot getal behoeftige kinderen wordt op beide scholen gratis en ontvangt jaarlijks met St. Nicolaas Kleedingstukken, enz. G. Pouw, (Pastoor) President. P. C. Th. Malingré (Deken en Pastoor), Vice-President. H. Goorissen, Sekretaris. H. M. Garlier, Penningm. I G. P. van Werkhooven. 1 N. de Graaf. Beide eerstgenoemde Eerw. HH. zijn beurtelings gedurende den tijd van één jaar president. R. K. JONGENS-SCHOOL. Het Bestuur is opgedragen aan de Directie van het Liefdegesticht. St. Elisabeth’s-Vereeniging , tot ondersteuning van behoeftige Kraamvrouwen. Wed* J. Goorissen—de Hoog, Presidente. Wed* F. Koppendraaijer—Mathot, Vice-Presidente. G. P. van Werkhooven, Penningftieesteresse. Wed* H. Kabel—van der Veer, Sekretaresse. Wed' W. Adams—Goorissen, Magazijnmeesteresse. Wed* J. van der Zanden^—Huijgens, Spijsmeesteresse. Contributie f 3.00 per jaar. Grave, 22|. uur van Amsterdam. Vincentius-Vereeniging. W. Keijenberg, President. *8 Gravenhage, 12 uur van Amsterdam. Census voor de Prov. Staten en Tweede Kamer ƒ100; en in de overige gemeenten van dit kiesdistrict /32.—. Vincentius-Vereeniging. Hoefdraad in Nederland. A. J. L. M. Lux, President. M® J. F. A. Leesberg, Vice-President. Th. van Leeuwen, Penningmeester. J. B. Nolet te Schiedam. ■ H. van Langenhuysen. J. A. H. Borret te Utrecht. P. Gillisen te Rotterdam. J. A. J. Kerstens te Tilburg. G. Meyknecht. G. A. Hamer te Nijmegen. M' E. de Ras te Roermond. Bijzondere Raad. C. J.M.Mooyman, Th. van Leeuwen, J. H. J. Reuser, G. Meyknecht, Th. Borret en H. Iserief. Conferentie van O. L. Vrouw, C. .T. M. Mooijman, President. Conferentie van den H. Willibrordus, Th. Borret, President. Conferentie van de H. Teresia, J, H. J. Reuser, Piesident. G. J. Iserief, Vice-President. Conferentie van den H. Antonius en Lodew'yk. H. Iserief, President en Conferentie van den H. Jozef. W. Lehrner. Geneeskundig Gesticht voor minderjarige Idioten. Hierin kunnen ook Katholieken worden opgenomen; nadere bijzonderheden niet bekend. R. K. Militaire-Vereeniging. Direkteur: de Wel-Eerw. Heer H. E. Moorrnans, Kapelaan, Oude Molstraat. Ziekenhuis van den H. Joannes de Deo. Opgericht 26 Juli 1873 en plechtig geopend 7 Aug. 1873. Zie Pius-Almanak 1876, pagina 130 en 131. R. K. Liefdegesticht voor Weezen en Ouden VAN Dagen. J. F. Cuypers, Ridder der Orde van den H. Sylvester of den Gouden Spoor, Voorzitter. Roomsch Katholieke Lees-Vereeniging. Opgericht in November 1872. 160 gewone en 20 buitengewone, niet te ’s Gravenhage wonende, Leden. f\Q Contributie voor de gewone en /5 Contributie voor de buitenwone Leden. Van Oktober tot en met Maart 6 Lezingen. Pater C. J. J. Wilde, R. Kath. Pr., Adviseur. Mr. H. A. des Amorie van der Hoeven, 1“ Voorzitter. J. A. N. Meeuws, 2' Voorzitter. A. T. Ummels, Penningmeester. I J. L. Brands. I J. A. J. M. Meylink. Mr. A. F. A. Leesberg, Sekretaris. 18 Zouaven-Broedebschap ïFidei et Virtuti”, afdeeling ’sGravenhage van den Bonifacius-Bond der Nederlandsche Zouaven. J. A. Nijssen, i‘ Voorzitter. H. A. Sleiffers, 2“ Voorzitter. i J. Theeuwis, Biblioth., en I A. B. Brons, Penningm. A. F. Roornans, 1“ Sekretaris. A. B. van Zanten, Kemperstraat 37, 2* Sekretaris. Sub-Comité voor het Liefdewerk »Oud Papier”. S. J. J. Knaapen, President, Lage Westeinde 51. J. M. Hols, Sekretaris, 2“ Wagenstraat, 104. M. C. Langeveld, Penningmeester, Beestemarkt 62. Th. van Reijsen,l®Magazijnmeester, L. Westeinde 6.3. H. 0. M. Blersch, 2'Magazijnmeester, Vliersteeg, 12. G. J. Iserief Senior, Hoogstraat, 29. i B. J. M. Bakker, Denneweg, 114. i C. Meijknecht, VVagenstraat, 169. I L. G. J. Franses, Korte Poten, 22. V J. G. H. Schrijver, Denneweg, 138. f £d. V. Campen, Lange Beestenmarkt, 24.| Fr. Buch, Driehoekjes. j Jac. Hessing, Stille-Veerkade, 36. Leden. Groenlo, 28} uur van Amsterdam. Vincentius-Vereeniging. J. G. van Oefel, President. Groessen, 18| uur van Amsterdam. Vincentius-Vereeniging. A. Aleven, President. Uroningen, 40}- uur van Amsterdam. Census: In Groningen voor Prov. Staten en Tweede Kamer ƒso.—, in andere gemeenten van dit kiesdistrict ƒ32,—. Vincentius-Vereeniging. C. Kikkers. President. 1 ,1 B. Cornelisse, Vice-Pres. j I J. Ruding, Penningm. 1 P. Morielt, Sekretaris. Instelling onder de zinspreuk: «Liefde tot God EN ONZE Evennaasten.” F.W. A. Jansen, Past.,Voorz. C. Rikkers, Onder-Voorz. Mr. P. C. J. G. Hecker, Sekr. C. A. A. Frigge, Penningm. L. van der Nops. G. J. F. Metz. A. J. Wijnands. A. T. Tellegen. Spaarkas, opgericht door het Parochiaal Kerk- en Armbestuur. F.W. A. Jansen, Past.,Voorz. P. V. Witte, Boekhouder. C. Rikkers, Penningmeest. | Jhr. A. A. J. M. Verheijen. , H. D. Sormani. J. Sauveur. P. Kuinders. Het Liefdegesticht. Direkteuren het Dagelijksch Armbestuur en J. Sauveur. R. K.' Armbestuur. P. V. Witte, Voorzitter. P. Huismans, Onder-Voorz. J. Meddens, Sekretaris. H. D. Sormani, Penningm. R. K. Kies-Gollege «leders Recht”. Th. Feldbrugge, President. i H. van Baaien, Vice-Presid. | R. Geniefs, Sekretaris. J. Dado, Penningmeester en W. Dopheide. Sub-Comité voor het Liefdewerk «Oud Papier”. Dr. J. Th. Sormani, President. | C. Draper, Sekretaris. Haarlem, 3 uur van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer: in Haarlem /50.—, in Zandvoort ƒ2o. en in de overige gemeenten van dit kiesdistrict ƒ 32.—. Vincentius-Vereeniging. Bijzondere Raad: J. A. M. Lans, President. J. C. van Reysen, Sekret. W. M. van Bemmel, Penn. W. Maas. J. A. van Zijl. M. C. de Groot. Th. de Graaff en P. J. Lijdsman. Conferentie van den H. Joseph. M. C. de Groot, President. 1 W. H. Geurts, Sekretaris. ‘ H. Schlatmann, Penningm. Conferentie van den H. Dominicus. P. J. Lijdsman, President. j.’j. Grollenberg, Sekret. J. C. van Reysen, Penn. Conferentie van den H. Antonius van Padua. Th. de Graaff, President. J. H. Kroon, Sekretaris. J. J. van Reysen, Penningm. Bibliotheek van den H. Vinoentius, gevestigd in het St. Vincentius-Huis in de Zoetestraat. Kommissie: J. C. van Reijsen, President, j P. J. Berlage, Sekretaris. R. K. Lees-Vereeniging. Mr. H. .T. Fenseling, Voorz. W. Klippers, Sekretaris. H. C. Tombergh, Penn. W. M. van Bemmel, R. P. T. Vos en P. J. van der Aa. Bisschoppelijk Museum voor Kerkelijke Oud- HEID, Kunst en Geschiedenis. De Kommissie voor het Bisschoppelijk Museum: Z. D. Hoogw. Mgr. P. M. Snickers, Bisschep van Haarlem 1' Voorzitter. . tiaarieiii, J- „ rut a o« Vr,nr7itter. J W L Smit, Prof. te Warmond, 2' Voorzipr. G. Schoonderbeek, Pastoor te Overveen, Pennm^^^^^^^ T' T Graaf Sekretaris van het Bisdom, 1' L. P. A. Gompertz, Pastoor te Fijenoord, 2* Sekretans_ Vereeniging voor het Liefdewerk van den Goeden Herder. Opgericht 16 Maart 1855. Zie Pius-Almanak 1876, pagina 128. Vereeniging tot bevordering van Katholiek Bijzonder Onderwijs in het Bisdom Haarlem. Mgr. P. M. Snickers, Bisschop van Haarlem, Voorz. Th. J. H. Borret, Pastoor te Vogelenzang, 2' Voorz. Jhr. Diert van Melissant, Penningmeester. J. A. van den Akker, Kanunnik, Deken en Plebaan. C. J. M. Bottemanne, President van het Seminarie te Warmond. Mr. J. G. de Bruyn, te Rotterdam. W. H. Jansen. Mr. J. J. W. van den Biesen te Amsterdam, Sekretaris. Vereeniging van R. K. Bijzondere Hoofdonderwijzers in het Bisdom Haarlem. Bestuur: Eere-Voorzitter. L. G. van Schaik te Amsterdam, 1® Voorzitter. M. L. van Gemert te Alkmaar, 2' s J. Th. Averkamp te Amsterdam, 1' Sekretaris. j. A. Bakker j » 2' » H. S. Neuhuys te Rotterdam, Penningmeester. 0. van der Deyl te Amsterdam. B. G. Brom te Hoorn. 12 Honoraire en 49 gewone Leden. Honoraire Leden: Z. D. Hoogw. Mgr. H. van Beek, Bisschep van Breda. Mr. J. G. de Bruin te Rotterdam. Mr. J. J. W. van den Biesen te Amsterdam. J. B. Nolet te Schiedam. Hoog Eerw. Heer J. A. v. d. Akker, Deken van Haarlem. » » » Dr. Th. Borret, Pastoor te Vogelenzang. 5 » » G. F. Drabbe, Kanunnik en Regent van het Seminarie Hageveld bij Voorhout. Jhr. Mr. Diert van Melissant te ’s Hage. J. H. C. van der Kun te Rotterdam. Z. D. Hw. Mgr. P. M. Snickers, Bisschep van Haarlem. Zeer Eerw. Hooggel. Heer C. J. M. Bottemanne, President van het Seminarie te Warmond. Donateurs; Z. D. Hw. Mgr. P. M. Snickers, Bisschep van Haarlem. )) » » » H. van Beek, Bisschep van Breda. De Hoog Eerw. Heer J. A. v. d. Akker, Deken van en Pastoor te Haarlem. De Hoog Eerw. Heer G. F. Drabbe, Kanunnik en Regent van het Seminarie te Voorhout. De Wel Edel Gestrenge Heer Mr. J. J. W. v. d. Biesen te Amsterdam. De Wel Edele Heer B. M. Bahlmann te Rotterdam. 'Vereeniging tot uitkeering eener vaste som bij OVERLIJDEN AAN R. K. ONDERWIJZERS. Opgericht 1 Januari 1874. Bestuur: H. Eman, te Ursem, Voorzitter. J. Th. Averkamp, te Amsterdam, Sekretaris. D. de Groot, te Westwoud, Penningmeester. C. van der Deyl, te Amsterdam, Gedelegeerde van de Vereeniging voor R. K. Bijzondere Onderwijzers in het Bisdom Haarlem. Donateurs: E. Keuss te Dordrecht. C. J. van Dooren te Dordrecht.. A. A van Gemert te Rotterdam. Zeer Eerw. Heer B. A. van ’t Rood te Pijnacker. B. M. Bahlmann te Rotterdam. 0. F. Ooms te Rotterdam. Het Hofje van Nicolaas Berensteyn. In de Lange Heerenstraat aan den St.-Jansweg. Gesticht in 1684 door Jonkheer Nicolaas van Berenstejm. Mr. Egbertus Rentinck, zwager en Henricus Spoorwater en Jacobus Berensteyn, neven van den Stichter, waren de eerste regenten en daartoe bij testament aangewezen. Het werd den 30" April 1688 in gebruik genomen. Regenten: N. J. A. Travaglino, W. M. van Bommel en P. A. Vos. St. Gregorius-Zangschool , bijzonderheden niet opgegeven. Mannen-Zangvereeniging ))Grescendo”. N. Andriessen, Direkteur. Harlingen, 411 uur van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer: ƒ36.—. Vincentius-Vereeniging. E. B. Winkeler, President. Sub-Comité voor het Liefdewerk sOud Papier”, E. B. Winkeler, President. Heemstede, 4 uur van Amsterdam. Vincentius-Vereeniging. J. G. V. d. Horst, President. Heerenveen, .331 uur van Amsterdam. Vinoentius-Vereeniging. F. Padberg, President. Heerlen, 43 uur van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer: / 20.—, Yincentius-Vereeniging. J. A. Lemmens, President. Den Helder, 17 uur van Amsterdam. Census voor Prov. Statenen Tweede Kamer; ƒ32.- Vincentius-Vekeeniging. J. Moorman, Voorzitter. ’s ISertogeiibosch, uur van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer in’s Hertogenbopch /40.— en in de overige gemeenten van dit kiesdistrict ƒ 20.—. Vincentius-Vereeniging. Bijzondere Raad: J. A. de Kort, L. W. v. d. Bosch, J. M. Tret en J. W. Sassen. Conferentie van den H. Joannes Evangelist. J. A. de Kort, Ridder in de orde van den H. Gregorius den Groote, President. Conferentie van den H. Petrus. L. W. v. d. Bosch, President. Conferentie van de H. Catharina. J. M. Tret, President. Conferentie van den H. Jacobus. J. W. Sassen, President. Vereeniging »De Katholieke Kring”, opgericht den 30* April 1867, erkend bij Koninklijk besluit van 3 Februari 1873. Doel: naast vriendschappelijk verkeer, het behoud der Katholieke beginselen. Vergaderingen: gewoonlijk des Woensdags om de 14 dagen van 31 Oktober tot 31 Mei en de overige maanden eens of tweemaal per maand naar omstandigheden. Dagelijks toegang tot hare Sociëteit voor de Leden en geïntroduceerde vrienden van buiten de stad. J. A. de Kort, Ridder in de orde van den H. Grego- rins den Groote, 1' Voorzitter. Jhr. Jos. de la Court, 2' Voorzitter P. Ch. Smit, Sekretaris. Comité voor het Liefdewerk dOud Papier”. Bestuur voor Noord-Brabant: A. P. Smits-Coppens. J. A. Hohmann. L. F. M. ■van den Bogaert. T. A. J. Keizer. Geestelijke Militaire-Vereeniging. Direkteur; de Zeer-Eerw. Pater van der Sanden, in het klooster der PP. Redemptoristen. In 1876 heeft deze vereeniging een eigen gebouw gekregen door de ijverige bemoeiingen van den Eerw. Direkteur. ZiNNELOOSHUIS OF GENEESKUNDIG GESTICHT. Opgericht door Reinier van Ar kei in 1442 voor 6 krankzinnigen. Dikwijls is het verbouwd en uitgebreid. In 1853 werden er 150 verpleegd, doch sedert in dat jaar de behandeling dier ongelukkigen is toevertrouwd aan de Broeders en Zusters van Barmhartigheid van Ronsse, is het getal der verpleegden tot boven de 400 geklommen. 30 Broeders en 32 Zusters zijn daar steeds werkzaam. Het Apostelhuis, waarin een bepaald getal mannen samen leven. De Vereeniging van de H. Elisabeth bestaat uit Dames en legt zich toe op het kleeden der naakten. Bestuurderessen niet bekend. Het Katholieke Weeshuis, Regent; Jhr. J. F. ridder de van der Schueren. Vereeniging van den H. Aloysius. Deze Vereeniging is bestemd om de jongelingen van verkeerde vermaken af te houden en geeft aan hen, die boven de 15 jaren zijn, gelegenheid om zich op Zonen feestdagen gezellig te vereenigen. De Zusters van den H. Carolus Borromeus, alsook de Broeders van den H. Joannes de Deo , allen uit Duitschland verjaagd, passen de zieken op en voorzien daardoor in eene groote behoefte. Herwen en Aerdt, 21 uur van Amsterdam, Vincentius-Vereeniging. B. Gorris, President. Ileusden, 19 uur van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer: ƒ 32.—. Vincentius-Vereeniging. J. A, Kliebisch, President. Pius-Vereeniging. stelt zich ten doel de zaak des Pauses zooveel mogelijk te ondersteunen, vooral door het inzamelen van den Sint-Pieterspenning, van het oud papier, enz. Zij houdt hare vaste vergaderingen op den 3“ Zondag van Januari, April, Juli en Oktober. S. 0. van Sluysvelt, Presid. ] L. Mostertman. Sekretaris. Leden. Joseph Kliebisch. D. van Oudheusden. J. van Laarhoven. J. de Mol. H. J. Wassen. J. G. Karthon. Broederschap der Processie van Heusden en ONDERHOORIGE PLAATSEN NAAR KeVELAAR. Opgericht 8 September 1755. J. Verhoeven, Direkteur. | J. G. Karthon, Sekretaris. Zij is gevestigd in 21 parochiën, heeft in elke parochie een Broedermeester en telt ruim 3000 leden. R. K. Kies-Vereeniging »Reciit voor allen”. C. M. Malingré, President. | M. G. van der Ven, Sekret. Hilversum, 5J uur van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer: /24.—. Vincentius-Vereeniging. A. Brouwer, President. W. J. de Wit, Vice-Pres. B. Nieuwenhuisen, Penn. Joh. Geradts, Sekretaris. De Katholieke Vereenigino. A. Brouwer, 1' Voorzitter. W. J. de Wit, 2' Voorzitt. P. Andriessen, Sekretaris. A. Veen, Penningmeester. J. Bijlard, Bibliothekaris. Rederijkers-Vereeniging: door Oefening Volmaakter. A. Veen Az., President. J. Veen, Vice-President. L. de Rijk, Sekretaris. H. Beugel, Penningmeester. Hoorn, uur van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer, in Hoorn ƒ32.—, in Purmerend ƒ4o.—, op Urk en Marken ƒ20— en in de overige gemeenten van dit Kiesdistrict /'32.—. Vincentius-Vereeniging. W. Schermer, President. Sub-Comité voor het Liefdewerk dOud Papier”. Bestuurders niet bekend. Hulst, 38 uur van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer: /"32.—, Vincent ius-Vereeniging. A. L. J. van Waesberghe, President. Iluybergen, 22 uur van Amsterdam. R. K. Verplegingsgesticht. Kosten /52.— per jaar. Kaatsheuvel, 20 uur van Amsterdam. V incentius-Vereeniging. M. de Schamps, President. Kampen, 22| uur van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer ƒ 30.—, Vincentius-Veeeeniging. P. C. de Wolf, President. Kerkrade, 38 uur van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer: ƒ2O.—, voor de Gemeenteraad ƒlO.—. VINCENTIUS-V EREENIGING. A. J. Deutz, R. K. Pr. en Professor te Rolduc, President. 16 werkende leden bezoeken 50 gezinnen. Gesticht van Franciskaner-Broeders . Deze broeders geven onderwijs aan 160 verlaten kinderen. Gesticht der Zusters van den H. Elisabeth. Hierin worden zieken verpleegd. Übsulinen-Klooster. Hierin ontvangen 330 kinderen onderwijs. Kessei, 26 uur van Amsterdam. Vincentius-Vereeniging. A. H. Kluytmans, President. Langeraar, 12 uur van Amsterdam. Katholieke Liedkrtafel: »De Eensgezindheid”. Dr. A. M. Finkenflügel, Direkt. | J. v. d. Elfen, Sekretaris. Leeuwarden, 40 uur van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer ƒ5O.—; in Harlingen en in Bolsward ƒ 36.—, in de andere gemeenten van dit Kies-district ƒ 30.—. Vincentius-Vereeniging. G. W. Metz, President. Sub-Comité voor het Liefdewerk dOud Papier” Bestuurders niet bekend. Leesgezelschap tot «Verspreiding van goede Boeken”. Bos, Voorzitter. I de Haan, Sekretaris. R. K. Rederijkerskamer »Joost van Vondel”. H. A. Hogeman, Pres., Heerestraat; Lett.C. 37. H. F. Laiübooij, Sekr., Kleine Kerkstraat, Lelt. T. 57. Leeuwen, uur van Amsterdam. Vincentius-Vereeniging. J. J. Kuppen, President. Leiden, 9 uur van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer en in de overige gemeenten van dit Kies-district/02. . VINCENTHJS-V EREENIGING. Conferentie van den H. Petrus. B. P. Verhoeven, President. Conferentie van de H. Maagd. G. Elshof, President. Conferentie van de HH. Franciscus en Dominicus. N. J. Sanders, President. G EESTELIJKE MiLITAIRE-VEREENIGING. Dlrekteur: de Zeer-Eerw. Pater F. P. M. Pastoor, Hartebrug. Katholieke Lees-Vereeniging. In den winter van 1874—’75 drie Lezingen gehad. ZouAVEN-Broederschap dFidei et Virtuti”. P. Willemse Czn. van Rotterdam, Eere-Voorzitter. A. Dries, Voorzitter. j A. J. Overdijk, Sekret. R. K. Kies-Vereeniging: sßeoht voor Allen”. W. T. K. A. Truflino, Voorz. ] G. Elshof, Sekretaris. Lcnt, 20 uur van Amsterdam. Vincentius-Vereeniging . W. Daams, President. Vincentius-Vereeniging. Bijzondere Raad ; P. Gilissen, Voorzitter. J. A. V. Rooy, Sekretaris. H. de Bonter, Penningmeester. Conferentie van den H. Dominicus. Jhr. G. C. D. van Bommel, President.. Conferentie van O. L. Vrouw. J. F. Verouden, President. Conferentie van de H. Rosalia. M. B. Koevoet, President. Conferentie van den H. Laurentius. H. de Bonter, President. St. Lucia-Gesticht voor verlaten meisjes. A. Verhagen, Voorzitter. J. P. Bisschep, Penningm. I W. 0. deKeyzer, Sekret. Vereeniging van den H. Antonius , ter verpleging van R. K. Ongeneeslijken en IBlinden Wed' Ch‘ Serruys—de Bruin, Presidente. M. A. Knaepen, Sekretaresse. H. Ladrentius Jongens-Gesticht, Gesticht 1865. M' A. A. Weve, 1' Voorzitt. Casp. H. J. Wap, 2' » H. A. MarceliS; Penningm. F. E. C. Ooms, Sekretaris. Jacq. van der Kun, Jzn. Dr. Minderop. J. A. M. van der Ven. A. Hu ij hens. en Joh. A. Vroomans, Lzn. Getal verpleegden: 53 jongelingen. Jonge-Heeren-Vereeniging tot ondersteuning van dit Gesticht. J. H. Holterman, Voorz, A. van der Poel, 2' » I J. J. Roovers, Sekretaris. I H.Kruitwagen, Penningm. Vereeniging voor Katholiek Onderwijs. 16 Eere-Leden, 150 Donateurs en 997 Leden. Deze Vereeniging heeft 3 scholen gesticht en zorgt voor derzelver instandhouding, alsook voor eene vorm- school tot opleiding van Katholieke Onderwijzers. Het Bestuur bestaat uit de volgende leden : A. Sommerdijk, t G. W. Regnders, I Eere- N. F. Taverne, > bestuurs-J. D. Escherich, i leden. A. Verhagen, J. Bos, Eere-Voorzitter. J. W. Thompson, Voorzitter. J. W. Hensen, 2* Voorzitter. W. A. Berten, Sekretaris. E. de Bont, 2* Sekretaris. C. H. Looyaard, Penningm. L. N. H. Croissant, 2* Penn. C. A. Caminada. H. P. Jansen. Het College van H. H. Parochiemeesters, Sekretarissen en Zelateurs bestaat uit de volgende Heeren: Parochie H. Rosalia: P. Theunissen, Parochiem., R. Jansen, Sekret., J. Lassoy, F. Pauwels, A. Houet. J. F. van den Broek en W. Losmans. Parochie H. Dominicus; C. J. Creyghton, Parochiem., Th. A. J. van Dijk, Sekr., E. Waterreus, L. Brantenaar, A. Brantenaar, H. G. de Booij, A. Brouckx, Werner, K. J. Smolders en Klein. Parochie H. Laurentius: Th. M. van Dormael, Parochiem., J. M. F. de Bont, Sekr., J. H. Vriethof, P. J. van Gorcum ,J. Goorissen, S. H. J. Tas, H. Vermeulen Jr., M. P. Okhuijsen, H. M. van Vugt,C. Fens, H. van Dijk, M. W. A. Hunnego, G. Waterreus, Musterd en A. Jansen. eii rt-. jaijocii. Parochie O. L. Vrouw: A. IJsseldijk, Parochiem., W. Nollee, Sekr., B. Kommers, D. van Noord, P. 0. van Wijngaarden. J. van der Poel, H. van Bree, J. Hackmann, H. Schroot, W. Nollee A. 1., W. F. Sonderop en A. IJsseldijk A. I. . TA TTT* T» Parochie H. Antonius; J, A. van Winkel, Parochiem., W. Berten, Sekr., P. van der Drift, Joh. Lips, R. de Roodt en J. P. J. Kooien. R. K. Diakonieschool aan de Delfsche vaart. D' H. J. Sleurs, 1® Voorzitter. J. H. Hoogeweegen, 2' Voorzitter. Jhr. G. C. D. van Bommel, Penningmeester. J. J. Bonke. M' A. A. Weve. J. A. M. van Berckel. M' L. C. Driebeek. H. J. Heeren. 0. Langelaan, Sekretaris. Katholieke Leesvereeniginq. Dr. H. J. Sleurs, Voorzitter. I B. W. A. Vos, Sekretaris. J. Bos, Pr. Adviserend lid. Vereeniging van de H Elisabeth. Mevrouw F. van de Ven, Presidente. Vereeniging tot het verleenen van hulp aan MINVERMOGENDE OOGLIJDERS IN ZuiD-HoLLAND. Mr. A. Hoyinck van Papendrecht, Voorzitter. Hendr. C. de Wolff, Sekretaris. Inrichting voor Doofstommen-Onderwijs. De Kinderen leeren hier spreken. Katholieke Kinderen kunnen er gebruik van maken en ontvangen het godsdienstig onderwijs van een R. K. Priester. Vereeniging van den H. Willibrordus. Bestuurders niet bekend. Zouaven-Broederscuap dFidei ét Virtuti”. Afdeeling Rotterdam van den St. Bonifacius-Bond > der Ned. Zouaven. R. W. Loreynen, 1' Voorz. H. H. B. Binnewiertz, 2' » P. Roelpfs, Algem. Sekret. A. H. van Gemert, Penningm, S. H. Tas, Bibliothekaris. P. M. Claveau, Binnenweg, N®. 9, 2' Sekretaris. H. Staal, 1® „ » Centraal Comité voor het Liefde-werk »Oud Papier”. L. N. H. Croissant Voorzitter. Schaasberg, 37 uur van Amsterdam. Vincentius-Vereeniging. G. Baron de Rosen, President. Schagen, uur van Amsterdam. VINCENTIUS-VEREENiaiNU. H. B. Voorman, President. Schiedam, uur van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer: ƒ6O.—, Vincentius-Vereeniging. Conferentie van de H. Maagd, Onbevl. Ontv. L. W. Jansen, President. P. J. Bruineman, Vice-Pres. C. A. Beukers. H. Lindeman. P. J. Wouterlood. M. Wouterlood. M. G. Lagerwey. I. ,T. Zoetmulder. 0. Rozestraten. G. G. Beukers. P. ,T. Meijer. H. R. M. A. van Gent. W. A. H. A. Nolet. A. C. A. Nolet. C. .T. Wouterlood. F. I. Zoetmulder, Sekret. Conferentie van den H. Joannes den Dooper. G. A. J. Beukers, President. J. Meijer Pz., Vice-President. W. V. d. Sman, Sekretaris. J. van Buuren. J. Hohnerlage Gretc. P. J. Willems. C. F. J. Beukers. H. Holterman. G. B I. Lindeman. A. H. Nolet. Kerkmeesters der Parochiekerk v. d. H. Joannes de Dooper, J. F. van Wees, President. J. T. Beukers. G. A. J. Beukers, Sekretaris. J. W. M. van Gent. J. v. d. Burg Gz. Vincentius-Vereeniging. J. A. H. Borret, President. ITh. G. J. van Rossum,Sekret, G. H. N. van Spanje, V.-Pres.lJ. A. van Reysen, Penningm. Kommissie der Spijskokerij. T. G. F. de Kruyff, Janskerkhof, G. 325. L. H. G. Arntz, Mariaplaats, E. 278. Th. J. Dobbe, Óude-Gracht, C. 124. A. J. B. Overman, bij de Maliebaan. A. G. Verheul, Pottestraat, C. 107. J. H. Huinek Jsz., Oude-Gracht, H. 22. R. Schoonhoven, achter de molen de Kat, L. 91ai. A. de Laat, Vreeburg; C. 738 en J. J. G. Wahlen, Neude, G. 77. St.-Bernulphus-gilde. A. J. Aukes, Pr., Sekretaris. Lezingen voor Katholieken. Hoog Eerw. Heer H. J. Smidt, Vicaris-Generaal van het Aartsbisdom, Kanunnik en Pastoor te Utrecht, Voorz. A. van Everdingen. J. F. A. Lindsen. Th. G. J. van Rossum, I Regelings-Kommissie. De Vriendenkring, opgericht 4 Nov. 1876. W. Pompe, President. C. van Schaik, 2* President. V. Hal, Penningmeester. H. J. Meddens, I'Sekretar, Emmen, 2' Sekretaris. Vereeniging van de H. Elisabeth. Bestuurderessen niet bekend. R. K. Militaire-Vereeniging. Direkteur: De Zeer-Eerw. Heer H. B. J. L. Kloppenburg, Pastoor der H. Catharina-kerk. Vereeniging tot bevordering van katholiek BIJZONDER ONDERWIJS in het Aartsbisdom Utrecht. Zie Pius-Almanak 1876, pagina 135. Vaals, 36 uren van Amsterdam. Vincentius-Vereeniging. J. J. Heckmans, R. K. Pr. en Rector v. h. Gesticht der Dames v. h. H. Hart te Blumenthal, President. Veendam, 42 uur van Amsterdam. V incentius-Vereeniging. F. H. Brans, President. Venray, 38 uur van Amsterdam. Vincentius-Vereeniging. H. W. H. van Haaf, R. K. Pr. en Pastoor, President. Venio, 37 uur van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer; /’26.—. Vincentius-Vereeniging. Ed. Receveur, President. | J. Wouters, Sekretaris, en K. Schrijnen, Penningmeester. R. K. Armbestuur. Gesticht voor Oude-Lieden en Kinderen. J. L. H. Wolters, Voorzitter. G. Raetsen. J. S. H. Verzijl. H. A. H. van de Loo. A. Janknecht en H. Sax, Sekr. en Penn. R. K. ZIEKENQASTHUIS St.-JoSEPH. G. Raetsen, Voorzitter. J. L. Wolters, F. H. H. Sax en W. Schafïers, Leden. J. H. H. Custers en J. S. H. Verzijl, Eere-Leden. H. K. J. H. Sax, Sekretaris. Vlaardingeii, 161 uur van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer: ƒ36.—, VINCENTIUS-V EREENIGING. Opgericht in 1846. A. Nooten, President Kerkbestuur: C. A. IJzermans, Penningmeester. L. P. van der Drift, Sekretaris. Vlissingen, 39S uur van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer: ƒ4O.—. Vincentius-Vereeniging. C. F. van Dierendonk, President. Volendam. 4 uur van Amsterdam. Sub-Comité voor het Liefdewerk »Gud Papier.” Bestuurders niet bekend. Waalwijk, 21 uur van Amsterdam. Vincentius-Vereeniging. L. van Gemert, President. Sub-Comité voor het Liefdewerk dOud Papier.” Bestuurders niet bekend. R. K. Leesgezelschap. Idem. Wamel, 18 uur van Amsterdam. Vincentius-Vereeniging. A. N. Brants, President. Waspik, 20 uur van Amsterdam. Vincentius-Vereeniging. J. van Daal, President. Weert, 36 uur van Amsterdam. Vincentius-Vereeniging. P. J. Maessen , R. K. Pr., President. J. Clerx, Sekretaris-Penningmeester. 28 werkende leden. R. K. Parochiaal Armbestuur. J. Schneider, 1' Voorzitter. J. L. Meertens, 2' » I J. M. Jacobs, Penningm. 1 M. H. H. Peters, Sekretaris. R. K. Weeshuis. L. H. Rutten, Direkteur. Sint Jans-Gesticht , bediend door de Liefdezusters van Mgr. Zwijsen, voor oude mannen en vrouwen, weeskinderen en zieken. Dames-Vereeniging van de H. Elisabeth, maakt onder anderen kleedingstukken voor het magazijn van de St. Vincentius-Vereeniging. Wervershoef, 44J uur van Amsterdam. Vincentius-Vereeniging. C. Bakker, President. Winterswijk, 33 uur van Amsterdam. Vincentius-Vereeniging. J. B. Dericks, President. Woensel, 25 uren van Amsterdam. Vincentius-Vereeniging. J. van der Velden, President. Wornier, 5 uren van Amsterdam. R. K. Vereeniging »de Vriendschap”. G. Mooij, Eere-Voorzitter. I P. van Kleef, Dz., Voorz. Wijk bij Duurstede, 12 uur van Amsterdam. Sub-Comité van het Liefdewerk »Oud Papier”. Bestuurders niet bekend. Zaandam, 21 uur van Amsterdam. Census voor de Prov. Staten en Tweede Kamer : / 50.—, St. Jozefs-Vereeniging. G. Bergmans, President. Zevenhoven, 6 uur van Amsterdam. Sub-Comité voor het Liefdewerk »Oud Papier’ Bestuurders niet bekend. Zierikzee, 351 uur van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer/40.- in de overige gemeenten van dit kiesdistrict ƒ 32.—. St. Cornelia-Liefdegestight. Gesticht door Mevrouw de Wed. P. Schillemans, geb, Cornelia de Wit, 30 Juni 1877. Bestuurd door Eerw. Zusters Franciscanessen. In dit Gesticht is gevestigd eene bewaarschool; ook vinden ouden van dagen en ongeneeslijken daar een toevluchtsoord. Zutpheii, 21 i uur van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer; in Zutphén/30.—, in Doesburg / 26. en in de overige ge- meenten van dit kies-district /20.—. Vincentius-Vereeniging. J. H. Weevers, President. Sub-Comité voor het Liefdewerk »Oud Bestuurders niet bekend. Zwolle, 21J uur van Amsterdam. Census voor Prov. Staten en Tweede Kamer: in Zwolle ' Kampen ƒ30.— en in de andere gemeenten van dit kies-district / 20.—. 20 20 Vincentius-Vereeniging. C. B. de Haas, President. Sub-Comité voor het Liefdewerk dOud Papier”. Bestuurders niet bekend. Pius-Vereeniging. Bijzonderheden niet opgegeven. Onder het afdrukken ontvingen wij bericht dat de tegenwoordige sekretaris van Mgr. Capri (zie pagina 9) Aug. Lorain heet; dat Z. D. H. Mgr. Henricus van Beek, Beschermheer is van de Katholieke Kring te Breda; dat de voorletters van den Heer Meijer (zie pag. 261) zijn: A. H. A. F.; dat de naam van den vicepresident van St. Jozefs-Gezellen-Vereeniging is de Boer en niet de Beer; dat in Dockum nog eene R. K. Lees-Vereeniging bestaat genaamd: «Tot Nut en Uitspanning”, met Bestuur als volgt: J. Fensling, President. I G. Metz, Penningmeester. F. G. Smit, Vice-President. (B. Rohling. Sekretaris; dat in het Instituut voor Doofstommen te St. Michiel-Gestel doofstommen worden opgenomen van 8 tot 16 jaren oud, dat het kostgeld gewoonlijk /200.— per jaar is en de armen gratis worden opgenomen, mits bij de opname / 50.— worde gestort, dat men voor alle verdere inlichtingen zich kan wenden tot den Eerw. Heer C. J. A. Terwindt, Directeur van het Instituut of tot den WelEdel Gestr. Heer Mr. Ch. van Rijckevorsel, te ’s Bosch, Lid en Sekretaris der Commissie; dat te Utrecht in het St, Andreas-Gasthuis ook zieken worden opgenomen die de verpleging betalen kunnen en dat in Nijmegen I. J. H, Mascheck, Penningmeester is van R. K. Parochiaal Armbestuur en dat daar ook nog bestaat eene Kommissie voor Ambachtsleerlingen, met I. J. H. Mascheck als President en W. Daniëls als Sekretaris en Penningmeester; Mevrouw Noonen moet zijn Nooren. (Zie pagina 290.) Wiet dom! Eene oude juffrouw, die over de lljkenverbranding hoorde spreken, werd er akelig van en riep uit: ’kO , foei! Neen, dan zou ik toch liever willen blijven leVen, dan zóó begraven te worden!” De oorlog. Een buurvrouw, die op vastenavond spekkoek wilde bakken, beklaagde zich tegenover eene andere over de duurte van ’t spek. »Dat komt allemaal van den oorltog ?” »En hoe dat?” »Wel, mijn lieve mensch, ik. heb gehoord, dat ze tegenwoordig heel veel met spek SKihieten.” sWat je zegt! ’tls zonde voor God!” Logica van een éénoogige. lemand ging naar een tentoonstelling, waarvan de entree 50 cents kostte. Hij vroeg een kaartje onbetaalde maar 25 cents. »Een kwartje te weinig!” riep men hem toe. »Dat ’s genoeg, want ik heb maar één hij ten antwoord. Vergeet dit niet. De gimst der wereld is een thermometer, die de graden aanwijst der fortuin; voor iemand die geen g(jld heeft, staat zij beneden het vriespunt. Tegen alle natuurwetten in. »In de maand van Mei Leggen alle vogels een ei.” Behalve Pruisens adelaar Die maakt in Mei een kerkwet klaar. Een spiegel voor hen die gaarne rijk willen worde m. Er zijn menschen, die gedurende de eerste helft van hun leven hunne gezondheid verkwisten om geld te krijgen, en die in de laatste helft van hun leven liet geld verkwisten om weer gezond te worden. Eene kleine vergissing. Een burgemeester was met zijne doove vrouw naar eene militaire manoeuvre gaan zien. Op eenige passen afstands werd eene zware batterij afgeschoten: »God zegene u!” zei mevrouw, meenende dat haar man niesde. Dit is niet te loochenen. Reeds vóór Gallileï hebben duizenden, voohal op den TWEEDEN Pinksterdag, beweerd, dat de aarde draait. Kinderachtig of Kinderlijk ? »Toe, beste jongen, antwoord op mijn vraag, je weet het immers wel!” »Ja, Meester, ik weet het!” »Welnu, waarom zwijg je dan?” sOmdat ik bang ben, dat u me dan weer een vraag zult doen, die ik niet weet!” Niet nieuw meer. lemand stortte aan tafel een glas wijn om. sDat is niets!” zei de beleeide gastheer, ik zou het ook kunnen doen!” »Dat geloof ik wel!” hernam de ander, »ik heb het u voorgedaan!” Altijd tevreden. »Dat is alweer achter den rug!” zei de matroos, en hij had dertig touwslagen ontvangen. Nog zoo gek niet. «Tegenwoordigheid van geest is een goed behoedmiddel by een spoorwegongeluk!” was de opmerking van een reiziger. »Ik weet er een, dat beter is!” hernam een ander. »En welk is dat, mijnheer ?” —• »Wel: afwezigheid van het lichaam!” M. J. ?AI 9BOIÏIIHSEH', BANKETBAKKER EN CONFISEUR, FIJHE CiGOIM- El SIIIKEmEiEI. Reguliersgraclit, lioek Amstelveld, 67. AMSTERDAM. J. F. VAN DER AA, FABEIEKANT VAN HOEDEN, PETTEN, ENZ. Zeedijk bij de Stormsteeg, 79. AMSËÈËDAĲ Set KaatQQP vaa RICHARD KOLFSCHOTEN, Wijnliandelaar te Arndem, is gevestigd : St. Jansplaats in de Zandboersteeg. I 6. ïAfi BE ÏEM, HOROLOGIEMAKER, liaage Eefkstfaal, 0. 11, te OOES. HOTEL FRlESiftii, Pelsterstraat, 2‘ huis van de Heerestraat, ‘Ga @R@NEN@ËN„ Comfortable ingericht. Goede Bedden. Puike Tafel. Billijke Prijzen. Beleefdelijk aanbevolen door den Eigenaar P. KOOL. MAGAZIJJI van TABAK & SIGAREN. VAN Oa SI4H é I§®lo P. C. Hooftstraat lioek van Bacrlestraat 133. AMSTERDA.M, X & SSIÏSI'MS, KOOPMAN IN GRANEN EN GRUTTER o. Z. Voorburgwal bij de St. Annastraat 132. AMËÊÍËËEÁM HILVERSUM. HOTII„HETHOIfVANHOLLAI’’ Propriétaire. SSEBESEBISf. ZUTFEN. HOTEL KEIZERSKOON, Logement en Stalhouderij. G. STOKVIS, Omnibus aan den trein. GRONmCEN. HOTEL .JE aOELEr. AHmSTERBAm. M H üt iu 11lifr» LA HAVE. HOTEL „BELLEVUE” €. J- VELSEX, Propriétaire. Maison de premier orde, belle situatiën a proximité de la gare Rhénane, recommandé aux families et aux voyageurs. Orands et petits appartements. Table d’iiöte. Magazyn van Glas, Porcelein, Aardewerk EN MINERALE BRONWATEREN. e. SIKKING, Reguliersdwarsstraat bij de Oeelvinksteeg, 61. AMSTERDAm. M. J. DE KOK, Mr. Timmennan en Aannemer, KERKSTRAAT BIJ DE VIJZELSTRAAT, 294. AMSTERDAM, J. S. KOEIVDERS, Makelaar in MenDllalr en Vaste Goederen, Heerengraeht bij de Onde Spiegelstraat, 303. AMSTERDAM. J. J. GOSELING Fz„ LOODGIETER EN ZINKWERKER, Firma J. J. GOSELING Fz. & C. M. SEWING, SpulstraAt 939. Amsterdam. A. VAN DEN OEVER, M' METSELAAR EN MAKELAAR, Oudescliaiis L)ij Boomsloot 28. AMËÊEËÈAM» L. W. J. TEN IROOOE, Firma P. J. G, DEIESSEN, TimMUI [ll EEDCTIIOIMiE JIHIÊHIHnT. Werkplaats: Heerengraclit N®. 351. AMSTERDAM. M. F. R SCHREUDER, HOEDEII-FABRIEK ART, HARTENSTRAAT, 4. AMSTERDAM. H. ALINK, Mr. SMID, AMSËJERDÀM. Korte ZN'ieu.wendijk, 13 en 16. FABRIEK EH MAGAKIJK VAN KACHELS, FORNI'IZEN, BAARDEN, enz. enz. INHOUD. Bladz. Aan den Lezer 5 De Kerk in Noord-Nederland 9 DispensATiës in de Vasten: Voor het Aartsbisdom Utrecht en de Bisdommen Haarlem en ’s Hertogenbosch 12 „ „ Bisdom Breda 14 „ „ •„ Roermond 16 Merkwaardige dagen voor Neerland’s Katholieken. ... 20 Kalender voor al de Bisdommen van Nederland .... 23 De Koninklijke Familie 80 De Regeering van het Koningrijk der Nederlanden ... 83 Zons- en Maansverduisteringen, enz 87 Tarief van het Zegel •. . . . 90 ~ „ enkelvoudige Telegrammen naar plaatsen in Europa, Azië, Afrika, Amerika en Australië .... 91 Bepalingen omtrent Kaarttelegrammen 92 MENGELWERK. Zijne Eminentie Kardinaal Manning 97 «-•Aan de Nagedachtenis van Zijne Doorl. Hoogw. Mgi’. Gerardus Petrus Wilmer 109 —Aan Pius den IX*, door Prof. J. A. Alberdingk Thijm . 117 Sophia, 1839—1877, door Dr. Mich. Sraiets, Pr 119 Op Amsterdam, „ „ „ .... 122 Aan Holland, „ „ „ .... 122 Aan België, „ „ „ .... 123 “~Aan Leuven, „ „ „ .... 124 Op een Bidder der Eikenkroon, door Dr. Mich. Smiets, Pr. 124 Aan een Boekdrukker van den Paus, „ „ ~ 125 Aof ilf llf'lll. Bladz. Aannemers 65, 153, 233, 325, 326, 330 Agenten in Machine garen 53 „ „ Zeep 53 Assuradeurs 116 Banketbakkers 311, 327 Beddenfabriekanten 93 Behangers 66 Behangselfabriekanten 81 Bierbottelaars 50 Boekhandelaars en Boekwerken . . 37, 42, 45, 45, 72 , 104, 114, 115, 126, 144, 152, 155 , 156, 159, 160, 227, 228, 229, 230, 231, 232, 234, 235, 236, 309. Bronswerkers 74 Bijoutier 66 CoiiFeurs 66 Couranten 30, 57, 103, 112 Delicatessenhandelaars 78 Dentisten 38, 93 Doccumensis 85 Eau-de Cologne-fabriekanten 105 Expediteurs 54 Fabriekant van Gas- en Bouw-Ornementen 74 „ „ Water , Gas- en Stoomleiding 65 ~ „ Kerkornamenten 77 ~ „ Weerkundige Instrumenten, Barometers, Tliermometers en Vochtwegers .... 86 „ „ Chirurgicale Instrumenten 157 Bladz. Goudsmeden Graanhandelaars Hoedenfabriekanten Horologiemakers- en Magazijnhouders 94, 113, 327 Hotelhouders 29, 50, 153, 307, 328, 329 Kappers , 95 Kleermakers Kofﬁjhuìsh0uders................50 Koperslagers Kostschoolhouders Kruideniers 142, 143, 325, 326 Leerlooijers I®^ Loodgieters 326, 330 Magazijnen van Bloemen, Veeren, enz 308 Gemaakte Kleederen 95 „ „ Werktuigen tegenover den Titel „ „ Behangselpapier 107, 108 Makelaars 116, 233, 312, 325, 330, 331 Mantelmagazijnen 105 Manufacturisten "O Matrassenfabriekanten 33, 93, 106 Metselaars 160, 312, 331 Mineraalwaterfabriekanten 68 Muziekhandelaars 25, 26, 34 Nationale-Militie-Verzekeraars 49, 69, 70 en 71 Oleographiën 16® Onderwijzers 53, 116 Papiermagazijnen 66, 81, 107, 108 Penteekenaars HO Pianomagazijnen 04 Premieleeningen H Restaurateurs 007 Rustiek- en Rietwerken 168 Schilders 2^6 Schpen- en Laarzenfabriekanten 128, 154 >, Slagers 66, 157, 158 Smids 78, 325, 331 Bladz. Steen- en Boekdrukkers 80, 154, 156, 160, 231 Steenfabriekanten'. 86 Steenhouwers 61 Steenkolenmagazijnen 307 Stoomverwerij 142 Tabak-, Snuif- en Sigarenhandelaars . . . 41 , 151 , 325, 328 Timmerlieden 143, 325, 330, 331 Translateurs 53 Verfwaren (Mineraal) '. 141 Vischhandelaars 310 Wattenfabriekanten 159 Werkers van den Handel 230 Wijnhandelaars. . 62, 327 IJzermagazijnen . . 65 , 78, 82 Zinkwerkers. 74, 326, 330 GOEDKEURIIVG. IMPRIMATUR. Datum Haklemi, J. A. VAN DEN AKKER, die 12 Decembris 1877. Libr. Cens.

Onderstaande tekst is niet 100% betrouwbaar

Bij Wed. .J R. VAN ROSSÜM te Uleecht is veeselieneii en alom te bekomen:

PEPERMUNTJES

Honderd Dichtjes

VAN

B. VAN MEURS

Prijs: 35 Cents.

Permanente URL

Opties voor uitsnede