Provinciale Drentsche en Asser courant

Als de herzïeriïh^rhzetlpefastmg dóórgaat:. * valt het eenvoudigste biscuitje onder weelde....

miDonderdagavond omstreeks tien ^ nuten voor tien is boven ons js heldere meteoor waargenomen. wetenschappelijk van groo'' oV ef dat zo veel mogelijk gegeven^ deze meteoor worden v rSC yjnDaarom wordt ieder die het j^ten sel heeft gezien, verzocht te w . wat hfl heeft waargenomen. ge . tekenis zijn met name de v0 " j 6 pegevens: 1. Het tijdstip, w * ar0 J uur va» teoor zichtbaar was; 2. de aaD de het verschijnsel; 3. de P ia ?. oC fde. eB hemel, waar de meteoor uit ba an; zo mogelijk meer punten van ., 4. de helderheid; 5. de P r °° ^or^ 3 De plaats aan de hemel K ^ £ t e p opgegeven ten opzichte van ^ renbeelden) of ten opzichte te' ie ' rizon (richting en hoogte). we rite& ning kan verduidelijkend ve js Naast de bovengenoemd zijn alle andere eveneens " Waarnemingen dienen gezonden aan het adres: c jjt, meteoren, sterrenwacht, u

Conclusie van een vergelijking: milder dan Rusland, slechter dan het Westen Er is een bres geslagen in het bolwerk der Kominform. Joegoslavië is uit haar gelederen gestoten en in de communistische wereld zijn thans twee stromingen merkbaar, een Stalinistische en Titoïstische. Omdat het communistische gevaar als een donker dreigende schaduw over West-Europa hangt, heeft iedere beweging, die dit gevaar weet te temperen, b\j voorbaat onze belangstelling. Wij zien dat Tito zijn eigen weg gaat los van de Kominform. Zal hij slagen en zal hy tot soortgelijke bewegingen in de andere satellietlanden weten te inspireren? Is dit communisme van Tito beter dan dat van Stalin ?

Met deze vragen kwamen we Joegoslavië binnen, waar we ruimschoots de gelegenheid hadden, daarop een antwoord te vinden. Behalve de officiële zienswijzen, stonden ons de meningen van de honderden particulieren ten dienste, waarmee we in de loop van een maand contact hadden. Onze bewegingen werden niet belemmerd, zodat we na samenvoeging van de ervaringen van alle leden der Nederlandse groep, een vrij aardig beeld konden krijgen. Maar dat beeld gaf van Tito's communisme nu niet bepaald een prachtig schilderij. Ontegenzeggelijk kan hij op vele punten de vergelijking met Stalin goed doorstaan. De vergelijking met het Westen echter niet! En daarbij hebben wij niet de slechte economische toestanden van het land op het oog. Want het spreekt immers wel vanzelf, dat Joego-Slavië met een achterstand op industrieel en landbouwtechnisch gebied, daterend van vóór de oorlog, thans geboycot door alle landen van de Kominform en zelf bezig met de uitvoering van een enorm industrialisatieplan, dat noodzakelijk offers vraagt, niet die grote hoeveelheid consumptiegoederen voor zijn bevolking kan vrijmaken als Nederland. Maar het gemis aan vrijheid en de overal merkbare druk noopt tot die sombere uitspraak, ondanks alle pogingen der communisten om. dit anders- voor te stellen. Op papier prachtig Vrijheid en democratie bestaan in dit land slechts op papier. Lees maar eens de grondwet van de Federatieve Volksrepubliek van Joego-Slavië. In artikel 6 staat dan : alle macht in de F.N.R.J. komt van het volk en behoort aan het volk. Deze macht oefent het volk uit door middel van vrij gekozen, vertegenwoordigende organen". „De stemming is algemeen, gelijk en direct en wordt uitgevoerd met een geheim stembriefje", zo Wordt in art. 23 bepaald. En verder zegt art. 27 dat de burgers vrijheid van pers, spreken en zelfs van vereniging en vergadering bezitten. Men kan stemmen voor hogere en lagere organen net als bij ons. Het parlement is gesplistst in twee kamers, t.w. : de Federale Raad, en de Raad v. Nationaliteiten.. In de Federale Raad neemt op elke 50.000 inwoners één afgevaardigde zitting. De Raad van Nationaliteiten wordt gekozen in de republieken. Zuid-Slavië bestaat n.L uit zes zelfstandige republieken, t.w.: Servië Kroatië, Slovenië, Bosnië + Herzegowina, Macedonië en Montenegro. De bevolking van elke republiek kiest dertig vertegenwoordigers in de Raad van nationaliteiten. Geen wet kan aangenomen worden of ze moet eerst goedgekeurd zijn door beide Kamers, die ook elk het recht van amendement en initiatief hebben. Praktijk is anders Op papier is alles dus in orde. Maar nu de praktijk. Er is in Joego-Slavië bij de verkiezingen slechts de keus tussen communisten en partijlozen. Veel verschil maakt dat overigens niet; de laatsten zijn buiten de partij staande „progressieve' (lëes communistische) figuren. De' communistische partij zelf is vrij klein. Lang niet iedereen wordt toegelaten en de partij wordt geregeld gezuiverd. Voor de ,,politieke bewustwording" van de grote massa dient het Volksfront, — een coalitie van alle vooroorlogse partijen, waarin de communisten de leiding hebben en waarvan zeer velen lid zijn. Communisten voeren de boventoon De candidaatstelling gebeurt door alle mogelijke verenigingen. Behalve de partij, stellen de vakverenigingen van de diverse republieken candidaten. Aangezien echter al deze verenigingen communistisch zijn, heeft de partij daarvan geen concurrentie te duchten. Staat er in de constitutie van de conféderatde van vakverenigingen niet te lezen, dat zij het programma van de communistische partij goedkeurt en naar verwezenlijking daarvan streeft ? De kleine onvolmaaktheid Zo nu en dan laat Tito zijn beleid goedkeuren. Deze stemming heet „geheim". In het stemlokaal krijgt iedere burger van de commissie een knikker, waarmee hij naar een hoek van het vertrek loopt. Daar staan twee grote verzegelde bussen. Op de ene staat met grote letters „vóór" op de andere „tegen". De bedoeling is nu, dat men zijn beide handen gesloten boven de bussen brengt en ze dan opent. In één der bussen valt dan de knikker. Niemand kan zien in welke ! Een uitstekend systeem volgens de communisten. Er is echter een „kleine", technische onvolmaaktheid, n.1. dat men kan horen in welke bus de knikker valt. Vele Joego-Slaven verzekerden ons dan ook dat zij niet tegen durven stemmen. Daar komt dan nog bij, dat vele communisten en andere „progressieve" lieden duidelijk hun stem ten

gunste van Tito uitbrengen door demonstratief de knikker in de bus der voorstemmers te deponeren. Zo bezien is de 90% stemmen voor Tito geen raadsel! Bedenkelijke vrijheid Er is „vrijheid van pers", dw.z. men kan het bewind van allerlei personen becritiseren, maar men mag „geen leugens of laster" verkondigen op straffe van een verblijf in de gevangenis. Een dergelijk toevoegsel maakt het geheel nogal verdacht. Of bepaalde beweerde feiten leugens zijn of niet wordt uitgemaakt door de rechters, die niet zoals in ons land onafhankelijk zijn, maar die gekozen worden door de volkscomité's of door het parlement. In de volkscomité's, die door de burgers gekozen worden, hebben de communisten altijd de leiding. Niettemin leest men in art. 16 van Joegoslavisch grondwet, dat de gerechtshoven onafhankelijk zijn ! Het heeft alleen te betekenen, dat ze niet rechtstreeks onder de regering staan. Verder wordt de vrijheid van de genationaliseerde pers ingedamd, doordat men zich in de discussies moet stellen op de bodem van het „socialisme" (lees communisme). De discussie's, die er zijn, gaan dan ook uitsluitend over personen of technische details. Er is vrijheid van spreken, die echter

aan dezelfde beperkingen gebonden is. Toch mag men in beperkte kring wel bedenkingen doen horen tegen verschillende communistische maatregelen. Maar volstrekt niet in een openbare vergadering ! En in zijn uitlatingen mag men niet al te scherp zijn. „Beledigingen" worden niet geduld. Zondag nog rustdag Wel is er de vrijheid van godsdienst. Niemand wordt verhinderd naar de kerk te gaan. Toch is ook hier niet alles in orde. In de kleine streken en dorpen kunnen de partijbonsjes als burgemeester het de gelovigen geducht lastig maken. Echter geschiedt dit tegen de officiële bepalingen in, die voorschrijven geen geweld te gebruiken tegen de „godsdienstige vooroordelen". Ook wordt wel eens een student na het ontdekken van zijn kerkbezoek wegens een plotseling optredende „vermindering van zijn prestaties" de studiebeurs ontnomen. Dit geschiedt natuurlijk nooit officieel vanwege het geloof ! Maar dit soort gevallen is geen regel Zelis bekleden kerkelijke mensen dis in de oorlog het verzet krachtig ondersteund hebben, belangrijke functies, al is de verwantschap aan een kerk natuurlijk nooit een aanbeveling. Verschillende groepen (w.o. de protestanten) hebben het zeker beter dan vóór de oorlog, toen alle ambtenaren Servisch-Orthodox moesten zijn. In tegenstelling tot Rusland is de Zondag in Joego-Slavië nog altijd de officiële rustdag. Moeilijk onder het nieuwe regime hebben het de kleine middenstanders en de boeren. Bedrijven met, personeel in dienst worden „gesocialiseerd" én tot staatsbedrijf gemaakt. Pressie op de boeren Het is de bedoeling om de boeren tót grote landbouwcoöperaties de z.g. zadruga's te verenigen, die te

vergelijken zijn met de Russische Kolchozen. Ongeveer 16% van het land is gecollectiviseerd. Men hoopt in korte tijd ook de overige boeren zover te krijgen, dat zij zich „vrijwillig" zullen aansluiten. Om dit te bereiken legt men hen hoge belasting op. Ook moeten zij bepaalde quanta goederen aan de staat afleveren tegen vastgestelde lage regeringsprijzen. Indien hun oogst niet groot ge* noeg is moeten ze de goederen op de vrije markt tegen hoge prijzen inkopen en ze dan tegen de vastgestelde prijzen afleveren. Bovendien zijn de boeren en de mensen van het vrije bedrijf verstoken van distributiebonnen die de arbeiders en ambtenaren wél krijgen. Op deze bonnen kan men verschillende goederen goedkoop krijgen. De boeren zijn echter gedwongen in de veel duurdere staatswinkels te kopen. Zo zullen op den duur talloze boeren gedwongen zljh zich bij de zadruga's aan te sluiten, waarmede de voordelen van de agrarische hervormingswet 1946, waarbij het grootgrondbezit voor een deel onder de boeren verdeeld werd, langzaam aan voor hen verloren gaan. De economische toestand van het land is ongunstig. De gewone man kan er het hoofd amper boven water houden. Een horloge, een fiets, etc. zijn voor hen ongekende luxe. Toch bjeden de diverse vijfjarenplannen een rieel uitzicht op verbetering. Alle slechte kanten van het Totoïstisóhe communisme mogen ons echter niet de objectiviteit öritnemen. En dan moeten we erk-nnen, dat er óók veel goeds is gebracht. Het analphabetisme wordt door verplicht onderwijs krachtig bestreden, men doet allé moeite om JoêgóSlavië uit haar Achterlijk niveau op te heffen. Wat niet wegneemt dat het volk eenvoudig van een monarchale dictatuur van voor de oorlog in een andere dictatuur is beland. H. G. HUBBELÏNG

'< Op een Joegoslavische boerderij. | f Ook hier zorgen om het hoofd I boven water te houden.

Het „volkse" vervoermiddel dat Herr Hitler voor zijn zegevierend „Herrenvolk" bestemd had, is door een gelukkige bestiering grotendeels in betere handen geraakt dan in die waarvoor de waanzinnige verver het oorspronkelijk had bedoeld. Men ziet deze kittige wagentjes in steeds grotere getale zich spoeden door Neerlands beemden en zulks «fschoon erin het geheel geen reclame voor wordt gemaakt, mede vanwege het ffit dat de productie-achterstand alleen al voor Nederland ettelijke duizenden wagens bedraagt en dagelijks toeneemt Inderdaad: goede wijn behoeft geen krans ! En zo bevinden wij ons op een gezegende Julimorgen aan het stuurrad van zulk een „vóiture du peuple", nadat met passen en meten en uit- en inladen van de uit niet minder dan zes koppen bestaande bevolking plus complete tentuitrusting en voorraden voor vijf weken het gewicht van onze metalen doos op wielen zodanig is verzwaard dat wij met een door niets ge» rechtvaardigd optimisme, ons zelf voorbehouden, dat elke doos kan rollen als er maar .wielen onder zitten.

Alle denkbare openingen zijn volgestouwd met dingen die we nooit zullen terugvinden als we zo nodig hebben; het publiek in de achterbak zit op een belangrijk pak dekens, zodat het moet bukken om door de voorruit te kijken en op het bevallig welvende dak liggen tent en plaids en nog meer dekens alsmede een' vouwstoel die middels vernuftig aangebrachte touwen het zaakje op zijn plaats moet trachten te houden. Het geheel spot zo in het ooglopend met alle aantrekkings- en middelpuntvliegende krachten, dat het Assense buitenpubliek, hetwelk zich in grote getale heeft geschaard langs de baan die het vehikel verondersteld wordt te zullen gaan berijden, enthousiaste kreten van verrassing slaakt als het geval zich inderdaad losmaakt van de plek waar het is ópgemarteld en zich als een gewone auto in zuidelijke richting gaat voortbewegen, Na nauwelijks honderd meter evenwel stopt de wagen, tot ontsteltenis van de omstanders die al menen dat de reis is afgelopen voordat zij begonnen is. Het blijkt echter dat de tas met gelds- en grenswaardige papieren benevens een regenjas zoek zijn. Gebrekkig herinnert de bestuurder zich dat hij deze voorwerpen even op het dak heeft gelegd toen de inhoud voor de zeventiende maal

werd overgepakt ze liggen er nog! Na de laatste inspectie rondom en binnenin schuift de „ami du peuple" de Emrnastraat in en .draait tijdig de ruimte achter de bank is de motor achterin vrijwel geruisloos, zodat de wagenvóerder zich gedurig buiten het raam moet buigen om naar eventuele ongewenste geluiden te luisteren, die bij deze krachtproef lang niet denkbeeldig zijn. Maar de motor draait gelukkig als een naaimachine, al kan door de belasting en een aardig tegen wind je niet harder dan 50 a 60 km gereden worden, zodat de „overdrive" buiten werking moet blijven, hetgeen nare vermoedens doet rijzen met betrekking tot het brandstofverbruik. Overigens loopt alles letterlijk op rolletjes: de wielen veren lustig en onafhankelijk; alles wat bewegen moet be weegt en dit zélfs in de gewenste rich ting en mate. Het is werkelijk meer dan verwacht hod mogen worden! De lange weg langs de Vaart komt ten einde, de heerbaan naar Zwolle streept onder ons door en na de monumentale brug over de IJsel slaan we linksaf om via Hattem en Apeldoorn de prachtige weg naar Arnhem en Maastricht te bereiken. Het verkeer op de weg „zit niet

mee''; telkens moeten we inhouden voor tegenliggers die juist op komen zétten als we b.v. een kermiswagen inhalen, zodat vaak overgeschakeld moet worden, zelfs tot de eerste versnelling, terwijl het optrekken even vaak voorzichtig en beleidvol plaats moet hebben, waarna andere tegenliggers, opdoemend aan de horizon morrend nopen ons weer stapvoets in de rij te scharen. En een verkêer dat er is! Vooral tussen Arnhem en Nijmegen komen óns hele slierten trucks tegemoet, natuurlijk juist daar waar de weg hersteld wordt. Enfin, Vaart op. Al dadelijk valt, nu het gevaarte eenmaal rijdt, mét deze bezetting — twéé grote mensen, twee jóngens van 15 en 13 en twee meisjes van 10 en 6 — diverse onmiskenbare voordelen te constateren: de wagen deint verrukkelijk als een echte "slee" en door de volgepakte bagagewe hebben ruim tijd, want het komt er werkelijk niet op aan waar we het moede hoofd zullen nedervlijen. Tóch doet desondanks het moderne instinct

der snelheid zich blijkbaar gelden; elke automobilist vindt het nu eenmaal onder alle omstandigheden vervelend om vaart te minderen. Stoppen doen we nu en dan ook voor louter genoegen om 'n snoep je te consumeren, om de benen eens te strekken, om de lgkaart van de zitplaatsen — een eeuwig strijdpunt helaas! — weer eens geheel opnieuw te bezien en om diverse andere formaliteiten te vervullen De eerste formaliteit, die naam waardig, ondergaai) we aan de douane in Eysden, waar we allerhartelijkst worden ontvangen en onze gehele volksverhuizing met veel hilariteit de grens wordt overgeholpen, onder het zingen van: ,,'k heb m'n wagen volgeladen. ... vol met jonge apen...." Meteen begint Bel"ië te stijgen en kan de Volksvriend eens tonen wat hij hier waard is. Nu, dat valt aardig mee. De meeste hellingen kunnen nog

wel op de prise genomen met af en toe een terugschakeling naar twee. Vele plaatsen echter zijn in een dal gelegen, waardoor we, hobbelend over stenige kinderhoofden en allergemeenste tramrails en vaak door nauwe en dwaas bochtige straten, sóms enkele onwaarschijnlijke steiltên moeten overwinnen. Luid spinnend trekt de Volksvriend ons evenwel overal tegenop. In Verviers vragen wij de juiste weg naar het Zuiden; de bevraagden weten het oók niet, waarop een verkeersagent, die ons reeds uit de verte gade sloeg, omdat wij natuurlijk ergens stilhielden waar zulks verbóden was, het hele verker op zijn vijfstraatspunt stopzet en naar ons toe wandelt om ons uitvoerig en hups te bedienen. Wjj willen niet naar Spa, omdat dit een omweg betekent. Maar in die buurt leiden alle wegen naar Spa, hetgeen wij dra ondervinden. Inmiddels is het beginnen te regenen en flink ook, zodat Spa in een vijver is veranderd. Als wij er ten slotte in slagen uit de aantrekking van dit stadje te geraken wordt het al laat ook, zodat nachtkwartier betrokken moet worden. Na enig uitkijken ontwaren wij een ruïne van een zeer groot gebouw, met enorme vergaderzalen en de overblijfselen van een statige marmeren trap. Hebben vorige geslachten wellicht hier ook van die goedbetaalde conferenties gehouden, waar de oorlogsgod altijd zo smakelijk om pleegt te lachen....? Het geheel ziet er thans maar droefgeestig uit in de vallende schemering, ontdaan van letterlijk elk voorwerp dat nog enige marktwaarde bezat. Wij vestigen ons vlak voor de lugubere ingang, beschutting zoekend tegen wind en regen ,en richten haastig ons tentje op. Aangezien rondom rotsgrond zich bevindt, worden de scheer lijnen met steenklompen bevestigd. Het blijkt dat van de zorgvuldig klaar gezette tentstokken slechts een is medegekomen, terwijl in plaats van de andere een kortere, afgekeurde en met voordacht op een verwijderde plek weggestopte stok kans heeft gezien mede op reis te gaan. Onze tent (een klein oud vod dat ons f 12 heeft gekost, tien jaar geleden, 2e hands) vertoont nademaal een gekke hoog rug en overdadig veel vouwen, zodat met gemengde gevoelens de nacht wordt ingegaan. De beide meisjes slapen zalig en veilig in de auto en de kcplichten beschijnen irenisch en fel de wanschapen grijsaard, onder wiens witte doodshemd, waarop spottende regendruppels tikken, de vier groteren zich zoeken te behelpen.

;; Tour de Franee' per Volkswagen /•■ t

Noórd-Drenthe heeft dit jaar de spits afgebeten van de provinciale voetbalcompetitie. Zondag werd hier n.1. op volle kracht begonnen, alzo een week eerder dan Zuid, waar men a.s. Zondag gaat beginnen. De resultaten op deze eerste dag waren: Klasse 1: Leö—Achillês 4 3—1; As>ser Boys 3—VAKO 2 afg.; Veénhüizën—Gasseltërnijveen 0—4; Buitiervêen—Annên 7—1; SGO—Borger 1—ï; Dwingelo—Vledderveen 1—22A: Rolder Böys 2—Roden 2 0—4; SVDB—Asser Boys 4 3—1; Tinaarlo —Achilles 5 2—3 (o-p.v. TinaarloO; SVZ—Zuidlarên 2 4—1; Buinen—Gieten 2 5—1. 2B: Beilen 2—VKW 2 2—1; Tiendeveen—Wapser Boys 1—4; Hijker Boys—Diever 9—1. 3A: Achilles 6—Lêo 2 2—2; Attila 2—Asser Boys 5 3—4; SGO 2—SVDB 2 —; VAKO 3—Tinaarlo 2 2—2. 3B: Annêh 2—Annerv.kanaal 1—4; Gasselternijveen 2—Buinérveen 2 2—3; DBC—Eéxt 3 —; GKC—SGO 3 4—1. 3C: Ide-De Punt—Eenér Boys 17—0 Smilde 2—Hóógersmilde 0—3; Nw. Roden—Veenhuizen 2 5—2; Roden 3 —GOMOS 2 2—2. 3D: Wijster 3—Wittév. Boys 2 2—4; Elper Boys—VKW 3 1—3; Hóógersmilde 2—Hijker Böys 2 3—1; SKV 2 —Dwingelo 2 —. 4A: Smilde 3—Diever 2 —; Beilên 3— Halen 2 Halen 2 n.ó.; Wapser Boys 2—Tiéndéveen 2 5—3; Dwingelo 3—Hóógersmilde 3 uitg.

4B: GOMOS 3—Roden 4 I—4. jjw Roden 2 —Veenhuizen 3 5—0- svV j —Ide-De Punt 2 3—2. 4C: Ide-de Punt 3— Attila 4 2-3' Leo 3—Roden 5 8—1. 4D: Dwingelo 4—SKV 3 4—1; Tj eB . deveen 3—Wapser Boys 3 3—1; Wittev. Boys 3—Elper Boys 2 —. 4E: Borger 2—SGO 4 11—0; SVDB 3—Attila 3 0 —8; Rolder Boys 3—Buinen 2 3—5. 4F: Buinerveen 3—Gasselterniiveei 3 3—1. A Juniores A: SGO—Borger Al —; Eext-Asser Boys —; Achilles Al—Rolder Boys 10—0. B: Tinaarlo—Achilles A2 0—7; Leo —Roden Al 0—6; Zuidlaren-GQ. MOS 3—4; VAKO Al— SVDB 5-0. C: Buinerveen A2— Annen 1-3; Borger A2—DBC — ; GKC—Gasset ternijveen 3—2; Annerv .kanaal—Gieten A2 0—3. D: SVZ—Ide-de Punt 4—0; Roden A2 —Eener Boys 3—4; Achilles A3Achilles A4 uitg. E: Elper Boys—VKW 4—1; Diever —Dwingelo Al afg-; Smilde— Hóógersmilde uitg.; Wittev. Boys— Beilen 2—3. B Juniores A: Asser Boys BI— VAKO BI af#-! Gieten BI—Eext 5—0. B: SVDB—Asser Boys B2 uit?.: Achilles B3—Leo 0—10; Tinaarlo B3 —Achilles B2 2—0. C: Buinen—Gieten B2 1—1; G 85 ' selternijveen—Buinerveen 1—2; GKC —Borger 0—1. „ D: Ide-de Punt—Eener Boys 2-2, Roden BI—Roden B2 6—1. E: VKW—Beilen 1—3. F: Hijker Boys—Smilde uitg.; Elpér Boys—Halen 1—2. Drenthe begon met handbalcompetitie Zondag werd een aanvang ge»»*' met de Drentse handbalcóftpet®» De uitslagen waren: Rayon Noord: Dola—Ide-de Punt 4—5; D 0 ®*" SVZ 3—5. Rayon Assen: ^ Sparta—Leo 5—1; G. en Ar-SGU afg. Rayon Oost-Drenthe: EEC-^VHC 1—1; V. en K. II 0—3. Jeugdcompetitie: EEE—VHC 3—0. . VOETBAL. HEERENVEEN—ACHILLÊS NB* OP 8 OCTÓBER In verband met het feit, dat renveen Zondag 8 October een j ^ leumwedstrijd speelt tégen n jaar bestaande Tubantia, is c ' e 4 c . titieweds trij d Heerenveen— AC" welke voor die datum op " e gramma stond, uitgesteld.