Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij

Onze abonnees zljn GRATIS volgens polisvoorwaarden verzekerd tegen de geldelijke gevolgen van ongelukken en wel voor: iWïïsffli"rfaissfi»"-fff»;sKiß2;ia-=f2issf.jS:

«NAAR ZAANDAM ;*-kft)lbi nxt -te ersedüze SsleW>eet»n van , /IWIJ^S. deltle daltln^i, ZAANDAM en HG>M>^. AMSTERDAM:3. »7. 8, 9, 910. M»»»»»» 10, 1010. 11. 1110. 12. 12.30, ' 1. 1.80. 2, 210. 8. 310. 4. 430. 5, 5.30. 6. 610. 7. 710. 8. DM 9 HM 10 gil O ' Vervalt op Zon» en Feestdagen. ? Alleen op Zon» en Feestdagen. (Adv.)

Bet Kamerlid J. W. Albarda schrijft ons:

Do Kamer van Koophandel en Fabrieken te Enschede, orgaan der textielfabrikanten, heeft haar jaarverslag gebruikt, om een feilen aanval te doen op mij als Kamerlid. Zij heeft zorg ervoor gedragen, dat in het uittreksel uit haar verslag, 't welk den nieuwsbladen ter plaatsing is toegezonden, die aanval in extenso is opgenomen.

' Dooi*, dezen aanval gevoel ik mij geenszins onaangenaam getroffen. Ik beschouw hem als een uiting van woede der fabrikanten, wier tegen» stand tegen den voortgang der arbeidswetgeving opnieuw vruchteloos is gebleven, nu de vrije Zaterdagmiddag dij algemeenen maatregel van bestuur ingevoerd wordt «n op verlenging van den arbeidsdag voor beschermde personen tot 10jH uur geen kans bestaat. Ik beschouw hem verder als het bewijs, dat de heeren voor dezen gang van zaken mij mede verantwoordelijk achten. Eu hierin verheug ik mij hartelijk.

Waarschuwen wil ik evenwel de burgerlijke pers, om ult do belde nijdige bladzijden van bet Enseliedésche verslag niet te grif andere konklu» siCn af te leiden. Het .Nieuwsblad voor Nederland*' heeft zich dat genoegen al niet kunnen ontzeggen. Het blad maakt met ingenomenheid melding van de .berisping-, door do Enschedesehc fabrikanten mij toegediend. Mocht misschien een lezer van het .Nieuwsblad" vragen, of het verslag van de Kamer van Koophandel wel do plaats is voor zulk een .berisping", dan wordt bij door het blad gekalmeerd met de verzekeringen, dat ,de Enschcdescho Kamer bij dezen uitval binnen de grenzen van het behoorlijke blijft", en, dat ,de heer Albarda de berisping wel verdiend heeft." Genoemde heer .schijnt" nl., .toen hij blj do behandeling van de begrooting van landbouw, Nijverheid en Handel, de arbeiderstoestanden to berde bracht", niet beantwoord te hebben aan den eii-ch, ,dat hij op do hoogte is van de zaken, waarover hij het wil hebben." Albarda heeft eigenlijk, het.Nieuwsblad» weet het te vertellen, den soda*ddemokraUseheu kiezers slechts een blijk van .dankbaarheid' willen geven, voor he» feit, da» sij hem lid der Tweede Kamer maakten, I «ofschoon zij hem amper v«n» aangezicht kenden l* , vladen, «Ue meer erop gesteld stjn, als ernstige voorlichters der publieke opinie te gelden, dan het .Nlsuwsblad" klaarblijkelijk hierom geef», zullen goed doen hun oordeel even op te schorten. Hun I «ij medegedeeld, da» door mij in een eerstdaags te verschijnen brochure eenlg materiaal zal werden bijeengebracht, dat leder ernstig lezer OH, in staat «al stellen te beoordeelen, «f ln verband met de Lnsehedesehe textielnijverheid mag worden ge» spreken van „ellende", .knechtschap" en .onder» drukkingen" — uitdrukkingen, dle de "door het „Nieuwsblad" vereerde textielfabrikanten niet .kunnen verkroppen.

IV. - Do bcsonouwingen van „Onze Vloot" hebben één voordeel: zij zijn niet lang. Zij beslaan niet meer dan een bladzij. Zij lulden ongeveer als volgt: als „onzs Oost" verloren gaal, is bet met Nederland ook gedaan. Dan krijgen onze scheepvaart, handel en industrie een doodelijken knauw — dan komt er een gruwelijke werkloosheid in het land — dan "djh .wij fulloos en liggen klaar om ingelijfd te .worden bij een der krachtige mogendheden, „En," — grijp naar uw hart, en voel ol het niet aangedaan wordt 1 — „dan is ook wellicht de tijd niet verre meer, dat Nederland, zal bebben opgehouden te beslaan."

Nederland, met endere woorden. Is zoon miserabel volk, dat, wanneer het nlel jaarlijks een paar honderd milliocn gulden wegsleept uit India, do fut er ult is, de tering begint, do dood sleehls een kwestie van tijd is. Dat wordt ons verleid door hetzelfde soort van mensehen, dat altijd lust heeft van overvloed van vaderlandsliefde, dat raast en tiert, als op Fulianadag raadhuis en kerk niot vlaggen.

Het is een waarheid als een koe, dat het verlies der koloniën voor Nederland een ontzeilende krlsls zou bekekenen. Honderd jaar geleden hebben onze voorvaderen dat ervaren. Maar dat zij, die met een rood-wit-blauw.cn» oranje vaderland-slierde rondloopcn, dio elk oogenbiik van den dag en den nacht met hoera's en hoezee's klaar staan, en met Oranje boven, hun liefde verpand hebben aan een land, dat alleen als parasiet zijn beslaan nog kan rekken, -— dit hadden wij niet gedacht.

De oud-gouverneur-generaal Van ilcutsz gooit hot over een anderen boeg. Die zegt: lndic zal zich do uitgaven voor een krachtige, goed bemande vloot gaarne getroosten, om Neder» landsen te blijven. Moet er voor worden geleend, Indie zal het toejuichen. Op eigen naam en op eigen rekening wil Indis daarvoor leenen: donderend zal het ons toeschreeuwen: „Alleen een krachtige vloot en een sterk leger .waarborgt ons voortbestaan op den legen» .woordlgen voet onder Ncerland's vlag."

Aldus generaal Van Ileutsz, oudgouverneur» generaal van Indie. Veel meer dan hetgeen noodig is, besluit hij, voor rento en aflossing van die lecnlng, ligt op en in onzen Indischen #bodem, „en wordt met liefde opgebracht."

Do konkluslo van het brochuretjo luidt eenigszins anders. Die luidt: Volk van Nederland I Uw rijko Oost-Aziatische koloniën, do hoofdbron van u w welvaar», slaan op het spel — zij liggen daar verlaten en onbeschermd onder den evenaar I Besef, dat wij diep in den zak hebben to tasten!

Men ziet: klaarheid van begrip ls niet dc groolsto deugd van dc brochure Hoera en lioezeo roepen, en Oranje boven, is ook gemakkelijker, dan uit te maken, wie dc Dreadnoughl-vloot betalen moet. Spreekt Van llculsz, die meer macht over Indlê had dan een koning, namens de 40 millioen inlanders, als hij zegt Uat Indic mot liefde dc Dreadnoughtvloot zal betalen? Is dc lavaanseho rijst-houwer uit de desa, zijn laslgever bij dat fiere woord? Of spreekt do heer Van Heutsz namens den kring der Nederlandsche milliunair**, die uit Be plantages en de mijnen van Indic hun schatten vergaarden? Voor het eerst vernemen •Wj dan, dat deze mensehensoort met liefde Casting opbrengt.

Q«e liefde is echler van dezelfde soort als do Oranje-liefde. Hel eenlg resultaat ervan pleegt katterigheid te zijn. Want deze heeren waren in de gelegenheid, hun liefde te toonen. Er is in Indié gepoogd, een beweging in gang te brengen, om aan het gouvernement alvast één Dreadnought kadeau te doen. De -rijken konden toonen, wat zij-voor de verdediging van „onze" Oost over hebben. Hoe diep zij in den zak, d. w. «.in hun zak willen tasten. Een Dreadnought kost o»geveer (25 mMioen. Nog niet één duizendste deel van dat bedrag is vrijwillig door de nabobs go offerd. Er is uitgerekend^ wanneer lndlé zijn vloot zon hebben, als deze eohtnaUonale beweging de middelen ervoor moest opleveren. Het wa, ver over het jaar 2QOQ

Onzuiver van overdruiving is do bewering: als Nederland Indlé verliest, gaal het te grond».

Onzuiver van overdrijving is de bewering: als Indié Nederland verliest (als overheersoher) gaat het te gronde.

. En onzuiver ia de verwarring, die „Onzo .Viool" laat bestaan, of sticht, over de vraag, >wio do Dreadnoughtvloot zal moeien betalen. Al die onzuiverheid wekken bij ons «d te sterk het vermoeden, dat do heeren «Ue aan de touwtjes zitten, spekuleeren op de onwetend» held van de massa, om do kosten van de Dreadnoughtvloot te doen dragen doos* de bolde groole groepen» dio door het koloniale kapitalisme* sedert eeuwen zijn uitgebuit en verdrukt: do arbeidersklasse in Nederland, en de inboorlingen in Indih

'In do groots, hoogstontwikkelde kapitalist!» sche landen loopt hoe langer hoe meer de strijd ?:ii.,ehen Kapitaal en Arbeid om het wapen zon» ' der welk de arbeidersklasse volkomen weerloos is. en waarmee %ü, desnoods, op den duur allen weerstand zou kunnen breken: het vereenigingsreobt. Voor den wil van een sterk georganiseerd proletariaat moet iedere regeerin» klasse tenslotte wijken. Dit hebben I haar vertegenwoordigers nu wei overal ingezien en zij gevoelen dat langzaam maar onvermijdelijk deze toestand bereikt wordt, enkel op I een verschuiving van het naderend noodlot kunnen zij nog hopen. Do organisatie lo breken of te verbrokkelen, allerlei hinderpalen op haar weg te plaatsen, de verstandhouding onder de arbeiders te bemoeilijken en hun samengaan te belemmeren, dit is daarom in de landen waar de leekenen des tijds zich het duidelijkste voordoen, het voornaamste doel van do bourgeelste in den klassenstrijd. Niet enkel in Duilsch'and, ook in Enge» tand treedt de regeerende klasse meer en meer aanvallenderwns tegen do arbeiders» organisatie op. De politieke parlij biedt, anders dan in Duitschland, in Engeland voor een aanvallende tnktlek nog geen zeer geschikt voor» werp. Ze is zooals men weet nog pas in wording, en wat de bourgeoisie kan doen is te trachten haar opkomst te belellen, liet libero» lisme poogt dit doel te bereiken minder door rechlslreekscho vijandelijkheden dan door hel bestendigen van zijn invloed op de politieke beweging welke tot voor kort geheel in haai* macht was. Necthtstreek-ielie vijandelijkheden, daarentegen, onderneemt de ondernemersklasse des te meel* en des te openlijker legen dc vakorganisatie die op weg in een zuiver en algemeene klassebeweglng te worden en daar» mee een politieke macht van den eersten rang. Waar zij kans zien en hel kunnen, betwisten de Engelsche kapitalisten hun arbeiders het verceniglngsrcclil even hevig als b.v. hun Duilschc klasseg«noolen. Op dit oogenbiik o. ». over» wegen do leiders indebouwbedrijven het voorstel om een half millioen mensehen door den honger te dwingen in zoover van hun vcrccnigingzrechl afstand te doen dat zij zul» len moeten toestemmen in het werken met ongeorganiseerden. En evenals in Duitschland en elders, neemt dc strijd tegen hel vereen!--gingBrecht in Engeland den vorm aan van een aklio voor de „vrijheid van arbeid. Onder deze omstandigheden is versterking van do vakbeweging, ook door samentrekking van haar krachten, een «n'sch geworden waarover in do vrilsche arbeiderswereld geen verschil beslaat, Het ontzaggdijksle en meest verblijdende teeken hiervan is het tot stand komen van dc overeenkomst tusschen mijnwerkers, spoorwegarbeiders en transportpersoneel waarover wij gisteren in het kort berichtten.

Oiizo korrespondent schrijft ons hierover nader:

Het verhond tot aanval en verweer opgericht door dc drie machtigste vakorganisaties in dit land kan nu als volkomen gevestigd worden beschouwd. Donderdag 4 Juni werd in een konferentie van bestuurders een door een kommissie uitgewerkt ontwerp-rcglcment aangenomen, dat weidra in een vergadering van afgevaardigden behandeld en door. haar, ongetwijfeld goedgekeurd zal worden. Do overeenkomst handelt over gemeen» schappelijk optreden in alle nationale (landelijke) vraagstukken die voor dc vakbe- weging van beslissend gewicht zijn. Een blij» vende gemeenschappelijke kommissie, samengesteld uit do voorzitter en algemeene sekrctn» rissen der drie vereenigingen heeft te zorgen voor een doeltreffende samenwerking. Deze bostuu«*kommissie heeft niet enkel de bevoegd» held organisatorische zaken te behandelen, maar ook om naar eigen goedvinden een vulledige bestuursvergadering, der drie verceiiigingen bij elkaar te roepen. Weinig behoeft gezegd lc worden om dc «norm» neteekenis van dezen maatregel, zonder weerga in dc geschiedenis van de moderne arbeidersbeweging, in het licht to stellen — van moeilijk te overschatten belang ook voor dc maatschappelijke en politieke ontwikkeling van het land in he» algemeen. Wij hebben te maken met toen mWUisalle van strijdkrachten in dc voornaamste bedrijven, welke, eenmaal vol» ledig, la de machtsverhoudingen in den Slaat niet on»gewy,igd zal laten. Reeds dc m o g c 1 ij k» held van een goed georganiseerde gelijktijdige werkstaking in dc mijnen, op de spoor» wegen enz. en van do transportarbeiders zal de weerkracht van het proletariaat aanzienlijk verhoogen. Do mijnwerkersbond telt 700.000 leden, de sponrwogvereeniglng 300.000, dc transportarbeiders 220.000, te zamen dus I'/. millioen leden. Dan zijn er nog bijna 500.000 leden van vakvereenigingen in de bc» trokken bedrijven, niet bij de landelijke centrales aangesloten, die evenwel in gevallen van strijd zonder eenige twijfel aan liaar zijde zul» len staan. Nog de minst soliede is op dit oogenblik de organisatie van de transportarbeiders. Men mag echter verwachten dat de nieuwe kom» blnalle ook dezen vergelijkerwijs minst krach» tigen bondgenoot op zijn eigen terrein ten goede zal komen. Net gemeenschappelijk optreden, op aansporing van de Mijnwerkers tot «tand gekomen, is gegroeid uit de dringende noodzakelijkheden waarin de vereenigingen zich bevinden. Oveo eenigo maanden, wanneer hel werk voor do kollektievo kontraklen van het spoorwegpersoneel en vervolgens van dc mijnwerkers aan dc .orde komt, zal de pas geschapen macht ziel» zeer waarschijnlijk reeds doen gevoelen. Niet. natuurlijk, is nel uitlokken van stakingen of andere konfliklen haar dool: zij beoogt slechts haar leden strijdvaardig te maken lot aanval en verweer voor hun ckonomisclic en politieke belangen. En dc rcgccrcndc klasse zal harerzijds verstandig doen met in haar krijgs» ta kliek niet zonder dc nieuwe macht te rekenen welke in deze mUlioencnbond ia opgestaan.

De <-»l»!,»->rul<*»l« der Deensche llolueirvatle» ve». (M.) Ons bericht van een paar dagen geleden verelscht nog eenige aanvulling. Van het totale ledenaantal der Lersto Kamer, dat 66 bedraagt, waren er 34 aanwezig, «le voorzitter inbegrepen, llet reglement van orde va» den veenseben Nijksdal» schrijft echter voor, «lat niet alleen méér dan de helft der leden moet aanwezig zijn, doch ook aan du stemming deelnemen en dit laatste nu is den voor» zitter verboden, zoodat het verelsehte aantal stem» mende leden niet werd bereikt.

Do linkerzijde beschouwt het optreden der reehtsche partijen in strijd met den geest der grond» wet. Houdt de rechterzijde haar takiiek vol, dan zal het landsting moeten worden ontbonden.

Men denkt er nu over, om ten spoedigste het ontwerp tot wijziging van dc grondwet In behandeling te brengen, om te zien, of ook dan dc rechterzijde tot staking zal overgaan.

No»» lel» o-ier het g«i>d«gg«»* fa (itcla door den overleden generaal Lindenau is door on»! partijblad te Straatsburg aan bet licht gebracht. Een liefhebber, die als eenjarige vrijwilliger diende, en gaarne den titel van militair apothekor wilde bezitten, heeft een wissel van 16.(XX» mark gegeven aan den generaal dlo beloofd had hem die onderscheiding te bezorgen. .Ober-apotheker" is de man niet geworden maar het geld is weg omdat Von Lindcnau inmiddels het hoekje »s omgegaan. Do teleurgestelde pilledraaler komt nu voor op de lijst va» kredi leuren in het faillissement. Tegelijk hoort men van een industrieel uit do Rijnstreek, die ook een handvat aan zijn naam wensclito te krijgen maar er van afzag om de hoogte van de som waarvoor hij namens gene» raal Von Lindcnau werd aangezocht.

Voor drie -»la*»l«e-a lu de» "?arU«el»«>, Gemeenteraad is Zondag gestemd geworden, waarvan een was vrijgekomen door de benoeming van C ach in, onze partijgenoot, tot Kamerlid. Wij nemen uit het vorkiezingsmanifost van do socialistische federatie deze programpunten over:

openbare bedrijven onder direkt beheer van de gemeenteraden; uitbreiding van «len gezondheidsdienst*, belastinghervorming *

hervorming van de gemeente en provinciale nxlen. Onze drie partijgenooten konion in herstem ni ing.

I»»» beer RJbut heeft de opdracht om een innl. tere te vormen aanvaard. Hel bericht «lal hij gorot'pen was geworden noemt .linies een tamelijk onverwachte weerklank op «len uitslag «ler verkiezingen, .laiirbs verwijt den pii>«ldent Po!ne-»ii> «lat hij de eenige redelijke ei» konstiwtioneelo o-ilo^-ing van de kris»» blijkbaar opzettelijk vermijdt: n.l. een regeering op grondslag van liet ladik-ile partijprogram van Pau, dat zich verklaart tegen den vorlengden militairen diensttijd.

Vi» Albiiulë komen uitvoerige berichten over hogingen lunchen de llolland ach o officieion en den Itiiliaansehen vertegenwoordiger, ««.ls, va,» oneenigbeld tusschen hen en vorxl Wilhelm Onze lanilgenooten zouden zich op het bltindpuni bebhen gixleld ->an de givute inogentlheden te vertegenwoordigen die hen bobben anngewezen en in «tnover mat oiiderge.-iliikl zijn aan «Ie regiering. De minister», «ouden in het llti!!.i.in»clie !>«>nti!kt tegen hen partij l>el»l»en gekozen. Wat liii'iian vaar is, moet nog nader blijken. Neventigd wordt tlat «le kommissie van toezicht tegen hel !,nn*i!.«lt»> van de opstandelingen gekant is en dut aan den vorst heeft meegedeeld.